장음표시 사용
211쪽
pi ima, unde eius contrarietas dicitur se- subiecto sine eius mutatione, ut supra. oinduin excellentiam, & destiatum, ta- Quarto ergo loco ex supradictis de- Cone Immen habet duas alias conditiones pro- diacui itur aliquae conclassiones . Pruna 'vespriae contrarietatis, quiae datur inaxima, est. Ad subitantiain, relationem,&c. de minima quantitas, ultra quas non PO- eit per se motus. Plobatur. Nam sis litantest extendi,& hae quantitates continuo, tiae non conuenit muratio suce tua, nec& diuisibiliter acquiruntur. Contraric- inter contraria positiva ν Nec relationi, tas vero.motus localis attenditur secun- quia unum relatiuum fit alteri simile, si- dum sursum, & deorsum, iuxta curvinae ne sui mutatione. Nec actioni,& passi longissimae Iliaeae. ni, quia al motum non eli motus, ut Secundo notandum venit duas ei se pr1. Nec ad alia P dicamelua a quanti- opiniones circa hoc, ait ad quantitalcm tale, qualitate, & ubi, quia includunt rosit per se motus Prima cit lac gativa, de speetum quo ad tuum sorinale, unde hanc habuit Plato Salenus, de valesius idem concluditur de illis quod de rela controuersia 29. ad Tyrones . Hi enim tione duas tantum sp cies motra posuerunt Secunda conclusio est. Ad quantit stilicet localis, de alterationis. decunda eli motus. Probatur. Quia quantitas oponio eli alii malitia scilicet quod ad transit de minori ad maius Lincompatia quantitatem datur Piar se motus, ta banc biliter, posit me, succellitie. defendit Arili. hic, cap. i. recum cocon Ad ptam una respondctur, quod quatis stlatiunt onitie, peripatcilci. titati nihil est contrarium Prodrijs linie , Tettio et go notandum venit, ad mω vidaeuntur contrariae duae formae activae. tum tres pi a cipue condit oneb esse nς Sed tamen est at quid ei contiarium procesiarias. Priina est, quod res ad qu in prie, idest per incompossibilitatem, quia terminatur motus, tr. an scat de contrario maius, ut maius, non potest et se minus. in conti amum , v.g.. manus det frigidit λῖς Ad secum v dice:iduin pro nunc, quod ad caliditatem . Attendas tamen contiam augmentum sit motus continuus liat curiae isse in triplici differentia. Quadam pliciter. Primo per se primo, S: sic non proprii: si ine , sicut diximus su Pr, b c es h verum, quia dicit Muisitionem n
cernon qualitate. Secundo pi Uprie, dc uae subitantiae partiali xsul, quantitate hac reperiri inter duos terminos incoin' eadem generatione . Seoindo per se s possibiles assirmamus v.ς inter calidum eundo sciliced ut quantum sub. tanta diaua se inmo, Ne tepidum, nam ti an suus de mensione comparatur ad se sub maiori, tegido ad calidum in summo susticit ad se dicitur motus continuus , quia illa. roprium motum, & si non ad proprijs- quantitas. augstita succosue, nam iactaimum, qui saluatur inter duas ibi mas conuersione in subitantiam extenditur contrarias, susscit enim ad piopriam co- subitatu 2 per quantitatem successivae, traiiciatcni , quod etia in salvetur in ea' late tamen, vel virtualiter ut dicemusdem sorinae babente latitudinc in peti in s.ctionis, quia sic transit de uno gradu ad Ad tertium similiter dicitur; quod dia alium reuinquendo primum Syadum sub minutio non est propria corruptio, cum quiete idcit faciendo quod sit iis a quo id quod minuitur,esse non aminittat, sed
incipit motus. Tertio stimular cominu- extensionem, S: ideo macies, Se diminu-viter, prout dicit transitum de priuari tio successive fiunt, dum calor naturalis. ne ad halatum,. vel e contra, d baec con- non potest tantum nutrire , quantum trarretas non dicitur motus proprie, sed. opus essed, quare quantum minuitur.
mutatio substantialis, quae dicitur motus. Ad quartum dicendulari, quod quantia communiter. Secundaeconditio eth, quod tax sit materiae coma bis in intelligi motus fit successivus, idest cum successsim potest. Primo inseparabiliten, & ita v ne fiat, S: non in initanti, quia motus est rum est, quia materia non existit nisi e transitus existentis in Potentia non suta tensa. ndo Productitie,ita ut intellistantiali, ed accidentali, intensiva ad gatur improducibilis ab agente dis p terminum. motus . . Tertia est, quoa fiat nente mar iam ad talem formam, Se cum vera mutauone Liuillitari n. adu it: ad tantam quantitatem, deli falsum est,
212쪽
in docet s.D.p. pq.7sart. 6.Alberi. Magnus in lamma de homine tractatu de
s. Caietanus de ente, Scellantia cap. . . it. Nam agens in generatione componiati producendo formam in materia , facit etiam quod consequenter eam introducat sub tanta quantitate,& tali qualitate.
Vtrum de magis perfecto ad minus persectum. vel e contra μι-
Idetur quod non . Primo. sumamus calorem introductum in aquam in summo, & comparemus eum ad septimum gradum caloris, tunc calor in s ptem, di in summo, se habent, ut duo extrema cum medio . Sed haec extrema, &medium per Arist. io. diuinorum diis Tunt specie . Ergo &c. Secundo. Correptiua ad inuicem sunt diuersarum specierum , ut patet in calico,&frigido, in albo,& nigro . Sed magis calidum corrumpit minus calidum per Arist. dicentem, quod maior flamma
Tertio. Maior est differentia inter magis calidum,& minus calidum, quam interduo calida. Sed duo calida uiti erunt numero . Ergo magis calidum, S minus calidum non solum diiserunt numero,
sed etiam specie., Pro solutione huius dubii notare opormin ', quod magis, & minus quinque m dis sumuntur. Primo secundum unam m.di, sis formam participatam , uia Participaturmitur. Perfectiori, & imperfectiori modo. SNcundo secundum modum participandi y. g. vi intelligere participatur ab Ang lis sine discursu , & ab homine cum di--rsu. Tertio secundum quod de uno dicitur per essentiam, & de al io per pamticipationem, ut esse dicitur de Deo peressuntiam , & de creaturis per participationem . arto secundum quod de uno dicitur formaliuer, de de alio eminenter, ut calidum dicitur de igne formaliter, fede sole eminenter. Quinto secundum
magnitudinem, Se quantitatem, ut homo puer,dicitur murus seipso viro facto. P
tet autem quod secundo, tertio, de qua to modo dicit differentiam specificam
quinto vero modo nequaquam, unde deprimo est difficultas. Secundo igitur recolendum venit, id quod Philosa lirmauit hic tex.3 i. scilicet quod forma ad quam est motus tripliciter considerari potest Primo secundum genus generalis simum , prout dicimus alterationern esse ad qualitatem. Secundo secundum genus subalternum,trout dicimus collorationem esse ad co- ,rem. Tertio secundum speciem speci liisniam , pro ut dicimus albefactionem esse ad albedinem. In primo sensu non quaeritur, quia constat unam qualitatem secundum genus esse altera perfecti rem, ut qualitates primae, quam secundae. Nee in secundo,quia sub colore dantur species, una altera persectior, & ideo in tertio solum est dissicultas. Tertio ergo loco ponitur haec conclusio. Magis .ia minus in eadem forma sp tifica participata, non secit diuersitatem specincam .Pros. Ad unitatem specificam motus requiritur unitas format aequisitae secundum speciem per Arist. hic, tex. 3 i. Ergo necesse est quod forma particia pata secundum magis, & minus sit una specie. Ad primum negatur minor , di ad Arist. d citur, quod duplex est medium.
Primum dicitur per intensionem, quia
radat ina fit accellus ad perfectionemormae. Secundum dicitur per compositionem, quia componitur ex extremis ,
specie distinctis, ut color viridis ex albo,& nigro . Primum non differt specie ab extremis, secundum utiq. &de hoc procedit argumentum, & nos loquimur de primo.
Ad serendum dicimus ad maiorem,' uod duplex est corruptiuum. Primum icitur per se, ut aqua extinguit ignem,&haec differunt specie. Secundum dicitur per accidens, quia accidit quod in ius corrumpat minus, verbi gratia quod maior flamma corrumpat minorem,&haec non distinguuntur specie, Se de his
Ad tertium negatur maior, de diuer sitate specifica, & conceditur de uiuersitate graduali, eiusdem formae specificae.
213쪽
Postquam Philos. in praecedentibus
ostendit quot sint species motus, hic declarat consequenter quosdain terminos necellarios ad intelligentiam persecta in motus. In textu igitur ai. ponit suam ituentione in , quam dicit esse, vella mentioliem facere de septem. Primo de firmit . Necundo de separato. Tertio de tangere. Quarto de inter. Quinto de conse luenter. Sexto de contiguo, Se SN Ptimo de continuo , haec enim sunt illa quae motum, & mobile conseqiiuutur. In.textu ergio Q. Primo explicat,quid
si simul dicendo, quod illa dicuntur clla
simul, quae sunt in uno loco Proprio, quamobrem duas conditioncs habet esse simul. Prima elhelse simul secundum lq- eum, nam es le simul itat dupliciter. Primo tempore idei hesL: in eodem tempore . Secundo loco idest in eodem loco. Secunda eii else in eodem loco proprio, nam duplex est locus. Primus dicitur Communis, ut coelum respectu omnium viventi uini. Secundus dicitur et se proprius, de ad uatus, quia continet unum tantum corpus. Secundo explicat qvid sonat s 3aratum dicendo, quod . illa dicuntur inparata esse , qtiae sunt indiuer- dis locis. propriis Tertio explicat quid si tanae re dicendo, quo lilia dicuntur se tangere, quorum .exirenia sunt simul, ut quando duae superficies coniunguntur. Quarto explicat quid sit inter , dicendo, hoc esse medium inter dito exta ma, nacdians, ad quod prius peruenit id quod mouetur, antequam ad extremum veniat, ut si datetur linea longa decem palmis, dum esset mobile in quinto pH-mo , diceretur in medi In text. 2'. explicat quid sit continue moueri,Se ait este absque aliqua interri ptione temporis moueri, verbi goratia quis pulsando cytharam fi tangat prim corda ultimam grauem, S: duinde subito ultimam leuem,non tangena inedi. lux maianua taci a Mec
absque aliqua iirtemiptione temporis omittendo etiam aliquod spatium, dic
In textu α . docet quomodo sit sumenda cotrarietas in loco, dicendo, quod a ripitus secundum extrema unius lineae, ut sent sursim, & deorsum, ante, Se r tro, dextrum, rasinistriina, dummodo moticantur una linea recta. In textu 2 s. pomi quid significet consequenter, de tradit multa ei et se necessaria Primum, quod id quod comeque m. ter dicitur ante se habeat principium , ut secun siis dies lunae consequenter se habet ad primum, quia primum sequitur,& ita numerus ternarius, se habet ad biseliaritim, quia ipsum immediate sequitur. Secundum est, quod nihil mediet eiusdem generis, verbi gratia transeundo de domo ad domum,quod nulla domus in diet, Se si polsent mediare plura diuersigζneris, verbi gratia lapides, ligna, vites, Sc sii: nilia. Insuperdellarat, quod multis modis aliqua d: cuntur se habere consequenter. Primo positione, sicut calla ad caeliam, si inter illas alia non mediet
Secundo natura, ut binarius consequitur unitatem. Tertio modaliter, ut simia consequitur naturam hominis, in similitudi ne a tuitati Quarto tempore, cum multis aliis modis in litera positis. Devade definit quid sit conscia uenter se haberet per tau clam habitiis, & dicit esse, dun,
duo mutuo se tangunt, non enim omni Amutuo se tangunt. Concludit tandem qiuod cum omne quod mouetur de extremo per medium moueatur, se inter coiit radictoria non detur medium, ideo in tus erit in contrariis, bc non incontradictoriis. Subdit, quod coit in incit illud, quod aliud consequitur, se consequenter se habet per modum habitus,
quia dicit cosecutionein.&ta tu ia Aliae 'uς aillarit in sequentibus clara sunt, vir -
ea omittimus ,. uno hoc notato, infrχ explicando, scilicet continuum non solum dicere tactum, verum ctiam unitavem intrius ain.
Circa supradicta autem primo venit notanduin circa illud, quod illa dicantu simul loco, quae ita uno loco oroprio, Madaequato sunt, quod Per hoc non vult inferre Arist. duo corpora pol se esse ii
coacta luco proprio . tu adaequato, hoc
214쪽
enim reprobatum suit in quarto Physicorum, sed iiitelligit loqui cotiditio taliter scilicet quod si possibile esset, quod
duo corpora se penetrarent, quod fieri nequit. Vel intelligit corpora esse in loco proprio, dum illurn alteri non concedunt. ut iunior scelestes, ignis in in .a suasPhera , rualia Elementa secundum in/0 totviii in suis spheris. Prima expositio syi' is simplicii. Secunda Coninabr. Sed huic ρ ρ ρ - se iiij x obliare videtur, quod sic tan- ρυρ- tum de loco proprio caelestiuin, rile ementorum egisset, & non uniuersaliter de omni loco proprio, quo i est contra valuet salitatem sermonis, Se maxime cum opponat esse in loco proprio, esse separato secundum locam, unde primae mositio melior cit. Agit autem hic de elle sit inui loco, & non generali ut ne de
omni esse simul, quoniam de hoc egit in
praedicamentis. Secundo notandum venit circa illa verba. Continenter autem mouetur, quod nihil. aut minima intermittit Sec. Quod haec verba dupliciter interpretantur. Primo quod Arista voluerit dicere n: hil officere ducontinuitatem temporis ad c timiitatem motus, sed bene esse laecelsarii illi quod nulla pars spatij, vel saltem minima relinquatur, quali continuitas motus pedeat a continuata e spatii, &non a continuitate temporis. At S D interpretatur hoc ut motus tunc dicatur esse continuus, si nihil, aut paruin spati:
Praeterinittatur , nullo vero modo continuitas tem' oris, quia ad continuitaternmotus necellaria est contu uicas temporis,d spatii. saltem quod parua eius pars prςterin: ttatur, te haec ex Politio consentanea est Aristot qui , t patet in suceessu sermonis sui , vult ad continuitatem
motus, requiri contuluitarent tenaporis,
Videtur quod non . Nam sic motus
specie diuersi, idem dicerentur,rerbi gratia motus circularis, Se rectus si ad
eundem terminum terminarentur.
ralis, per se differunt specie. Sed hi possunt terminari ad unum terminum, ut si lapis deorsum descendat in uno loco ia tu raliter,& per violentiam ad eundem loci im ignis impellatur. .
Tertio. Id quod dat speciem, debet
esse. Sed exiliente motu , terminus non it, cum tunc modus cesset, cum fuerit in termino. Ergo terminus non dat spe
Quarto. Idem non potest dare speciem contrari is . Sed contraria possunt terminari ad eundem terminum, ut calor, de frigus aquae ad tepidum. Et So.
Quinto. Dillinctio specifica, eli diastinctio quid ditativa, & quid ditatis, Sed motus quidditatiue per si iem non distinguitur, quia qlii aditas abitrahit ab exilientia, de finis non. Ergo. Sexto Motus, Scactio unum sunt realiter, Se consequenter quod de uno dicitur , de alio non negatur. Sed a tiones, non distinguuntur ex terminis, sed ex agentibus, vir de alia est actio Dei, & alia hominis. Ergo&c.
Septimo Motus dili inguitur a simplici
mutatione per terminum a quo quia scilicet simplex mutatio eli de non et se sinipliciter, ad esse simpliciter vel econtra, motus vero eis ad elle hoe . Ergo distinctio motus erit a termino a quo , S: non a termino ad quem. O auo. Acili. septimo huius text. s. dicit,illtim et se unum motum specie,quoes, eodem ad idem specie tenditur. Ergotion accipit speciem a termino extrinie-co ad quem. Nono . De ratione motus est quod sit inter terminos contrarios scilicet inter
Decimo. Motus ab albo in fuscum.& a nigro in suscum sunt motus contrarii si'. cie distincti. Sed motus hi disti
guuntur solum specie a terminis a quiabus sunt, ut pa et . Ergo.
Vndecimo. Motus qui per media 'sese dili in m tendunt in unum finem sp
cie distinguuntur, ut motus ab albo in nigrum per fuscum, Se per ceruleum.Sed media se habent, ut termini a quibus ii cipit motus. Ergo ab eis desumitur di
215쪽
Di: decimo. Terminus ad quem mmetus debet esse positivus per Amit. lupra. in decremento terminus ad quem non est positivus , cum non sit acqiii sitio quantitatis, sed diminutio, & priuatio eius. Ergo saltem decrementum, quod est motus secundum quantitatem, non accipit speciem a termino ad quem. Pro resolutione imius quaestionis. Primo po-racmus aliqua fundamenta. Secundo loco probabimus noluam conclusionem.
Quod ad primum crgo primo notandum venit, quod circa presentem difficilitatem sunt duae opiniones. Prima cit Alberti de Saxonialiae, q.6.5e Durtei, 3c quorundam aliorum scilicet quod motus recipiat speciem, & dili me tonem non solum a termino ad quem, sed etiam a
Iol 2.2.c onimb. Rutili. d. eit fere conuin iter recepta, scilicet quod motus speciem, & diltinctionem sumata termino ad quem. Socundo ergo notandum venit, quod motus dupliciter consideraripotest. Primo mat italiter, ut est idem realiter termino motus. Secundo formaliter, ut ab eo uili inguitur, quia ipse eit via ad termitium, & terminus est complemen-rum motus. Nam cum motus sectandum
se sit quid incompletum , non constituit praedicamentum, sed reducitur ad illud praedocamentum, ad quod eli motus. De
motu ergo primo inoclo hic non agimus, nam diximus in tertio sic motum esse iderealiter cum termino unde de motu se-ciindo modo est praesens di sputatio. Tertio ergo notandum est, quod in motu quatuor considerare possum, scilicet agens, passum, terminum a quo, terminum ad quem. Modo ab agente, vel palso motum non sumere unitatem genericam, vel specificam docuit S. D. q.6.de potentia,art. 8.quia motus serinaliter dicit fluxum formae absolute. Cum itur restent tantum in eo duo termini, scilicet a quo, & ad quem dicimus a termino a quo, non elae sumendam unitatem, vel distinctionem specificam motus, sed a termino ad quem, quia terminus ad quem habet rationem formae, & finis, forma autem, di finis sunt ea quae doliinguunt, ut docust Arist. secvdo rhue
sicorum, L patet, quia imperfectum coinparatur ad perfectum, ut ad formam. Motus autem se habet, ut quoddam imperfectunt, & terminus ut quoddam petie
hic q. . quod aliud est elle speciem ali- nus mois cuius, & aliud ei dare 'eciem; nam spe- ιιιι se cies semper dicit essentiam, &quiddita- habe tem intrinsece, deformaliter eius, cuius ιρ μ-
dicitur species, ut rationale ab intrinse- ma.
co, & iormaliter hominem constitestia Dare autem speciem, & distinctionem specificam , & formaliter, potest etiam conuenire alicui extrinseco, quando id quod ab extrinseco distinguitur, se habet ut potentia ad actum, vel via his ad obiectum, quia potentiae distinguuntur per actus, , t docuit Atili. secundo de anima. Modo motus est actus exilientis inpotentia ad terminum, Se ideo per temminum, ut peractum complentem diastinguitur. Quarto tamen notandum est, quod in Ext in motu duo sunt. Primum est ordo ad temminum,& hie ab intrinseco ei conueni quia secundum suam naturam dicit ten- cientiam in terminum . Secundum est eius complementum, S terminus, Sehunc dicimus esse extrinsecum, vel posse esse . Vel melius dicitur, quod cum motus dicat formam fluentem, ut est subfiuxu, ratione fluxus dicit quid extrins cum a serma, ratione vero Q rmae quam ad terminum ducit, ut est modus eius. ad eandem speciem pertinet, & hoc est quod dicit Ari t. in tertio, motum non esse praeter res ad quas est.
cis ad secundum conclusio est. Mo' c. veructus accipit 'eciem a termino ad quem.
cit, omnes dealbationes, Se denigrari nes esse unum specie,quia ad unum te minum terminantur scilicet dealbati nes ad albedinem, &denigrationes, ad nigredinem.
Secundo. Idem non remst speciem sumere a duobus contrariis specie distinus. At terminus a quo,&ad quem sp eie distinguuntur,dc contrariantur. Ergo non potest motus accipere speciem ab ambobus, sed solum a termino ad quem.
Maior est nota. Minor est Arist. primo de coelo
216쪽
Teri io. Res dera omitiarii rabeo quod acquirit, S non ali eo quod perdit, unde generatio dici tur ab elle reccpis., comruptio ab esse corrupto. Sed motus recedendo a termino a quo ipsum pemit, &terminum ad quem acquirit . Ergo aterua inuo ad quem haiat specificati
Quarto Id quod speciem alicui dat,
etiam persectionem. dede nomi .rati nem. Sed non terminus a quo, sed ad quem dat motui perfectionein, de denominationem , est enim persectio acqu/sita, & denominata a termino, ut calefactio, a calore acquisic,. Ergo ruc. Qii into. Multae dealbationes po: sunt habere diuersos terminos a quibus, v.g. a tulis, a viridi,&α re tamen sunt viatim specie,& distinctae solum numero. Ergovia tas distinctio, S: denominatio motus sumitur, non a termino a quo, sed ad
mi primum, S: secvngam aliqui concessierunt, motum circularem, de re hirnella unum motum spe Pe, quando ad ul. interminum terminantur. Sca hoc eli contra Atili. primo de calo c. tertio, ret qua to, ubi probat praeter qua uor clementa elle ponendum corpus catelle clitentialiter, & specifice ab eis distinctam ,. &hoc, quia, motus circularis qui calo conuenit, distinguitur specie a motu recto, qui elementis congiuit, re ita hic ex- prelse asserit, motum circii larem, & rcetum dii serre specie, quam a s quanamquc possint habere eundem terminiim, quia non habent idem spacium. Ali iugitur dixerunt, locum, seu ubi ad duod elimotus, dupliciter consi ferari posse. Primo ut est ubi tanti ira,& superficies co poris continentis. Secundb ut eli conn tua ale rei motae ad illud. A primo asserunt non esse sumendam speciem, sed a secundo, & ideo S si motus recbis,&circularis possint habere idem ubi, seu eundem locum materialiter, non tamen im maliter, quia naturaliter conuenit coelo moueri circulariter, & elemento recte, di ita dicimus de remota violenter, S naturaliter. Sed hic modus dicendi dia.
tur, Id aquae sina ab igne ab cxtrinsecto S: per volentiam c ili .la e liciuntur disti tiguerentur specie, quia cGn ia iiralitves sunt diuersae. Sed dicere quis p terit, hos motus j3ecie d:llingui ratio te diuersi modi specifici causantis variationem . Se t dicendum cit ad pri in uiri , secundum, quod terminus ad quem spe-crificet. Se vvitatem trit at mobili, ibit dupliciter. Primo, se solo, Se hoc est sal sum. Secundo cum debitis conditionibus scilicet Cim via late spat i. g temporis,& mob: lis, de quibus infra,& hoc eli ve-riam, modo in motu circulari 'e recto var atur spatii im, & in motu violento, Mnaturali mutaritur modi et sentiales inritus, & natura rei mobilis , quae non e .icanax duorum contrariorum simul, S: ia acta persecto. Ad tertium dicestiar, qtimidans speciem esse debet, eo modo quo ei species dat, modo terminus iii via dat speciem in via, & in esse ultimato , in elle persecto; & tutic terminus eli, de realiter te
Ad quartum dicendum ad maior nusim. liter, idem non poste dare specie ncontra iis, ut contraria sunt, sed ut in
dii colores haliunt propriam speciein, Se alterationes ai m. dium deductas. Ad quintum negatur maior absolute, procedit enim de distinet oie quidditatiua , & specsfica ab intrinseco', de non de ea, quae cit ab extrinseco .. Vel secundo dicitur, quod dans speciein est sorina, vel habet rationem, ta modum scirmae, vi habent finis,Ze terminus respectu motus. Ad id autem quod obiicit i , quod finis noli abstrahit ab exilientia & quid fiatas, sic impertineias eis, quia non loquimur de quidditate, sed de dcterminante ab extrinseco. Ad septimum dicendum quod motus, Ze actio sunt ide realiter, sed disting mn-turirinaliter,& ideo quo ad suas rati nes firmales actio potest dici talis agentis, vel ab hoc agete,& motus talis, quia eth ad talem terminum. Ad septimuim, Coninata tenent in tum, & mutationem non distingui essentialiter a terminis a qu:bus quia gen ratio equi est eiusdem species, ut in
217쪽
do, si iii materia non prae sisse talia forma corrupta, virile dicitiit distinctionem motus, ac mutationis pendere essetitialiter re specifice a terminis ad quos,& concitati te Ex te Pinritis a quibus. At ego
censeo hic aequ: uocationein accidere. Aliud eli enim quaerere quomodo generat O , & morus distinguantur, Se aliud quoinoao diuersi motus diit inguantur. Nam primum duo po: tulat, prunum scilicet, quod generatio sit a non esse simpliciter, ad cise simpliciter, secundum vero quod sit momentanea. Motus vero exigit qnod sit inter terminos post liuos,sea haec ratio cit omnibus motibus communis , qua de causa ex hac non sumitur diuersitas motuum si iecifica, sed ex te minis ad quos, unde negatur ali una-
Ad octauum dicitur quod Arist. ibi intendit dicere, illumelle unum motum specie, quando ab eodem niaterialiter ad idem formaliter tenditur, quod non fit nisi per terminos ad quos. Ad nonum dicitur, quod illa est communis Ia io motus, omni motui propries una pio conueniens, unde di tinctio motus pensanda est aliunde idest ex terminis ad auos. Ad uecimum dicendem, quod illi in tus sint specie distincti stat dupliciter. Primo materialiter, ut sunt a terminis a quibus . Secundo formaliter, ut sunt ad terminum ad quem. Primum eli vel um, sed hoc non facit speciem motus,sed speciem rei mobilis distingui ab alia specie. Secutiduin i cro est illud, quod dat speciem
Ad undecimum idem dicitur, quod illa distinctio mediorum est materialis, Serci mobilis,& non formalis, de specifica, de qua tantum hic loquimur. Sed viterius distinguo quod aliud est quaerere an hi motus sint viatis motus secundum speciein,&aliud an dato quod specie distin gnantur accipiant suam formalit tem a termino a quo, vel a termino aduena . Primo modo quaerendo dicenum venit, quod hi motus specie distinguuntur,&non sunt unus motus quia noti habent unitatem medii. Secundo vero modo dicuntur unius speciei, quia a quirunt eandem formam specificam, scilicet albedinem. Vnde censeo diiunguel dum de uno moni. Primo simpliciter, se
hic non solum debet habere unitate uitermini, sed Se mobilis,& medii. Secui do secundum quid , idest ratione terna: nitantum , & sic motus per media specie diuersa dicetur vitiis secundum i pectem. Ad duodecimum Coni in b. hic,&FOnseca quinto Meth.cap. I s. q 9. tenent m tum ad decrementum in q iantitate, Mad remi ilionem formae in qualitate , non est e motus positivos sed nega tuos idei had terinitium negativum. PrImo, quia eias entialiter sunt negationes, priuationes,& corruptiones prioris quantitatis, vel qualitatis . Necundo, quia hoc clarum est in aqua calefacta, quae ita amisit cal rem, ut nullum gradum eius retineat,sed ad suam naturalem frigiditatem se reducat . Tertio, quia sic augumentum, Sedeciementum specie non dii tinguerentur, cum sint motus in maius, & minus eiusdem quantitatis, vel formae, unde dicunt,quod in decremento forma quae habebat ratiorum partis, quia dicebat gradum intensionis formae, vel extensionis quantitatis, sortiuntur rationem totius per accidens,& non per se . Oppositum videtur docere S. D. in primo d. I 7.q. vltima, art. a. adfeci indum, Sep. a. q. s2.art. z. & 2.2.q. 2 . art q. ubi docet , non esse necessaruim ad veram rationem motu S acquirere nouam realit
tein , sed suiscere noui modi acquisiti nem, & sic est verus motus, motus decrementi,&remissionis sermae, quia e dem forma nolium modum acquirit ses- licet magis, & minus, vel maius, & minus. Haec sententia est Philosophi hic,
tex. is . ubi e numerat decrementum, Serem ssionem inter veros motus, qui sunt inter terminos positivos. Quod autem volucrit terminum illorum motuum esse illis intrinsecum, patet, quia decrem ttim denominat,determinat, de constituit
quantum sub tanta quantitate, vel alte rat:o formam sub tali gradu intensionis. Vnde ad primum aduersariorum dicitur , quod decrementum , & remissio intensionis formae non sunt proprie, & simpliciter corruptiones, sed secudum quid,
quia non terminantur ad non csse simpliciter, sed ad non es le tale, quod est quid posti uti m. Ad secundum pudet respondere, quia
218쪽
λ. Orruptiis totius ealiditatis in aqua non est remissio, vel decretio, sed corruptio. Sed nec quisdicet, totalem decretionem extensionis quantitatis, vel intensionis formae esse decrementum, vel remissionem, sed totalem sestructionem, & mutationem. Ad tertium dixit S. D. Discere ad diuersitatem motus secundum spe- ciem, quod se a varietur, vel secundum se . vel secundum modum habentem ratione termini positivi, unde qu uhabebat rationem partis idest gradus intensionis, vel extensionis, acquirit modum totius idest termini a quo. Ideo dicimus augumentum , & decrementum non variare essentiam quantitatis, nec intensionem , & remissio rem essentiain formae, sed variare modos, unde dicetur
distinctio specifica motalis'. &non itriete formalis .
Vnui autem metus kicitur mutiipliciter.
Hic Philosophus incipit determinare
de unitate motus. Ait ergo textu 3ι. quod sicut unum multipliciter dicitur, ita unus motus. Primo modo ergo aliqua dicuntur esse unum genere, quia sunt, in eadem ordinatione generis, &hinc est, quod ea quae sunt de uno gen re praedicamentali, dicuntur unus motus genere, ut omnes ambulationes, & in tus ad locum dicuntur spectare ad pra dicamentum ubi, & omnes alterationes, ad praedicamentum qualitatis . Secundo modo aliqua dicuntur esse unus motus jecie, quia terminantur ad eandem speciem, ut omnes dealbationes, vel de *Frationes, nam sicali,edo differt specie a nigredine, & albefactio a denigrati ne . Tertio modo aliqua dicuntur unus motus specie secundum quid, quia illa species cst subalterna, quae ad superiora comparata dicitur species, & constitii ere unum motum secundum speciem, sed comparata ad inferiora dicitur genus, &unus motus genere.
tionem scit cet in si motus fiat supra
unam magnitudinem multoties, de e dem in idem . sit unus . Responclat quod non , quia ad unitatem motus non Blum requiritur unitas termini, sed etiam spatii, modo spatium non est unum . Nam si ad unitatem motus non re uireretur unitas spatii, sequeretur quod motus cim cularis, de rectus possent esse idem, cum
possint habere unum terminum. In text. 34. Ponit quomodo motus diacatur unus simpliciter, seu numero,&dicit , quod ille dicitur unus motus numero , quando habet triplicem unitatem. Pruna est subiecti seu mobilis. Secunda
est magnitudinis supra quam mobile
mouetur. Tertia eit temporis, in quo mobile naou turis In text.31. excludit duos modos quiabus motus non dicitur Esse unus num
ro,ia simpliciter. Primus est quando in bile est subiectum per accidens, v.g C riscus albus. Sectandus quando habet smium unitatem termini specificam, & non numeralem ut contingit, dum duo h mines sanantur in eodem tempore, eadem medicina, ab una, eademq. infirmitate.
In tex. 3 s. ponit quandam dubitati nem , scilicet an si idem subiectum v. g. Socrates duabus vicibus ab .na infirmitate sanetur, v. g. ab infirmitate ocul rum sit ne eadem sanitas . Respondet
quod non, quia impossibile est quod res
corrupta eadem numero redeat, cum emo prima sanitas fuerit corrupta per in-rmitatem, secunda non erit eadem numero. Caetera quae ad literam Arist. pertinent clara sulit, & superiora confim
Vtrum ad unitatem motus requiratur
unitas mobilis, spati' , formε permotum acquisita, o ten toris.
V Idetur quod non, D primo arse ia
tur de forma. Nam quod est in continuo fluxu, variatur. At forma submotu est in continuo fluxu . Ergo vari tur. Ergo non erit cadem serina . Secundo . Si dicamus quod sit eadem sorina, sed non secundum eundem gradum . Arguitur. Gradus impersectior Cc in per-
219쪽
2e2 in persectiori eontinetur . sed quod
in alio continetur , non est eiusdem speciei cum continente , ut patet de vegetatiuo , quod continetur in sensitiuo , & sensitiuum in intellcctivo. Ergo &c. Tertio. Sic darentur gradus in sor-ma . Hoc falsum iucunt Hei ucus in pri
quia. Piimo forti iacit in uariabilis essen traia Secundo quia forinae se habent sicut numeri , numeri autem in indivisibili consiliunt. Tert o per sormam res habent certitudinem ded per Arrii. dcci mo diuinorum ad quo res habet certi u-dine inest quid ita: nimum, , quid indiuisibile. Ergo Qua to. Vnaso ima specie non potest si nul esse in diuersis sit bicctis, non solum numero, lidet iam specie dili inetis. Nud albedo v g. est in ' niue, pariete, εἰ maiiu , curae t rccie distinguuntur . Ergo dum ista albefacit,
Quinto. Descendat corpus vitium de turri, & in medio descensus moriatur, tunc est unus motus de sursum ad dco sum, & tamen nou cii idem mobile,quia corpus vivum, & mortuu in dii tinguuntur specie lub corpore. Ergo ad unitatem motus non requiritur viaizas in
bilis Sexto. Mouea ur una arbor, media arte viridis, & medra sic a, tunc in ite non eltunum,& motu seit unus. Prob. quod mobile non sit unum, quia quae specie dii serunt, non possunt continuari .. At lignum viride, & siccumjecie distinguuntur , ut limatum, dcannanimatum. Erg Septimo. Misi hic tecta dicit, quods quis continuata pullatione prius tangat summam cordam, & deinde imam, mediis non tacita, hac motus erit unus& tamen non cli idem mobile, adesi eadem corda tacta pulliata Octauo. Moucatur lapis de orbe Iunpad terram, tunc hic motus eth unus, de non interruptus, Se tamen spacium non est ide quia transit per i nem, acrem,. aquam, Se terram usque - centrum. At cum haec clementa habeant diuersas su-rficies , cicunt etiam iliuersa spatia ,
L Dum manua transit de stig do,
ad calidum, transit de contrario ad eostrarium. Ergo de forma ad sormam. Ergo ad unitatem motus non requiritur unitas formae. Dccimo - Demus terram esse pers ratam a summo usque deorsum,& quod per soramen lapis proijciatur, tunc a corro tim libit adimu in , & deinde red: bit ad ccctrum, quia omne graue tendit ad centrum en unum mobile duplicem in tum haben S. undecinio. Probatur non esse neces sariani , nitalcm temporis . Nam per tempus vel intelligimus tempus ut elitia primo mobili mensurante omnes in tus . Vel per ipsum init ili imus mensuram propriain, de immediatam uniuscuiuiqtie motus. Non primum, quia estvnii in in omni motu, non secundum,
quia hoc non sufficit Duodecimo. Ad huc ad unitatem nam Vniurius postulatur unitas mouentis, quod motui expressit Arili. tex 49. Se b c hic tacuit . qualicriore solutione lituus quae itionis. Piimo aliqua annotabo. Secundo loco conclusionem nostiam probabo. Tertio dialuam argumenta. PDino ergo notandum venit, quod circa praesentem quaestionem plurescissent ponendae opini ncs , nisi de intcnsione, de modo intensionis formae egilsum in 8. Meth. ideo nunc solum noto quod de unitate motus bifariam loqui contingit. Primo de viaiia tale generica, vel specifica, Se sic de hae non ti,quimur, qu :a abii rahit a tempore,& motu . Sccundo de vestate formali, uita de hae eli dispu tatio, quaerendo v. g. an dum paries dealbatur, vel manus calefit, dealbatio, de calentio possit dies
Secundo ergo loco noto, Aristot. hie tres conditiones attribuisse unitati m timestus, scilicet unitatem mobilis, sorma, Selena poris,qitibus ex sequentibus adden- tis mo-daeli unitas spatii, quod probauit Ari- tur. stot .mira motus circularis, & rectus si intdmeriae speciei,piopi ea quod fiunt perd uersa spaciae. Quo ad secundum conclusio est. Ad Conti unitatem motu 1 requiruntur unatas mo- labilis, formae acquintae per motum, tem' batur. Poris, de spatij, supra quod fit motus .l rob ce v nitate mobil: s. idem accidens
non soccii esse in ciuersis subiectis. Sed
220쪽
motus est a dens. Trgo i in motus iactionem. Secundo dJestur quod valeenon potest esse in duobus subit s. In- de Drma non pamcipabili inon vero tellige distontinuis, & disparatis . Secu- de participabili, ut sunt serm; quae Is
do pryb. de unitate formae. Nam mo- sint intendi, & remitti in subiecto. Ad quintum respondent aliqui, illum esse unum motum, quia subtex latur in
materia, quae remallet eadem sub vivo , Si mortuo, sed hanc sententiam rei l-mus in 7. Meth. ubi ostendimus compositum esse subiectum accidentium, Se
tus eli fluxus sermae. Ergo unus fluxus, unius Qrmae. Tertio prob. de unitate temporis. Nam qui es est celsatio motus. Ergo si mobile per aliquam moram quiescat, amplius non mouetur, eo o quo mouebatur. Ergo si incipit inOIC um dccicientium, det nouo moueri,erit alius motus Quar- eadem accidentia no remanere in uiuo , to prob.de unitate spatar, quia aliter ut di moriuo . Dicimus ergo illum motum diximus motus circularis, de rectus cs- non esse unum simpliciter, quia ei demi a. . a Cit unitas mobilis, nam dum in v: a m A gua Ad primum dicitur, quod variari stat ritur, primum non esse praecedentis dupliciter . Primo per diuersas partes, mae fit primum esse subsequentis, ideliseorsum exilientes. Secundo per lac D cadaueris,& ideo cum Grinae varientur
mae in subie o . Primo modo tollit uni- liguntur variata ratem motus, unde qui tenent intensi Ad sextum dicendum, quod si mobinem se ae esse per additionem partis te non est unum ut vere non est unum ad partem , mentur negare unitatem continuum, sed tantum contiguum nec motus. Secundo autem modo non eli motus erit unus, nisi secundum quid .
forin vai lari, sed alio, de fio modo a quia ei de ficit unitas mobilis . subiecto suscipi, ideli intensius.& re- Ad septimum primo dicimus, Arist.
missius de sic nos tenemus intcnsionem ibi explicasse ad continuitatem motus forniae fieri per maiorem radicationem requiri etiam continuitatem spatii, sed
. . . . p/rum interrupti, sicut fit in pulsatione Ad secundum dicimus, quod duplex cordarum citharae, nam parum phvsice,n: ' riri, reputatur. Secundo asi di' ἐ--- --, cunt, ibi Arist. loqui de continuo solum tinens gradum eiusdem formae. Primum secundum quid, idest de habente conti- distinguitur specie a forma contenta, ut nuitatem temporis, in sequentibu Io
attribuit continuitatem spatij.
Tertio respondent Conimbr. quod in& minus, tu hoc ratione subiecti Par- pulsatione citharae duo inspicere possu-ticipantis formam antensius, de remis- mus, primum est manus, quae cordas
ci pulsat, secundum sunt cordae pulsatae. Ad tertium dicendum, quod dentur Dicunt ergo quod de si respcctu cord gradus in Qrma dupliciter intelligi ro rum motus non sit continuus, quia su - in pilanti sermae, & hoc cessive non tanguntur, tamen ex parreu falsum , quia secundum se est inua- manus motus est continuus, quia de sirtibilis, indivisibilis , & se habet sicut prema ad imam transit, vel e contra
num rus, ut argumenta probant . Se- transeundo etiam per spacium occuν.
cundo in subiecto, secundum quod ab tum a cordis non put fatis. suscipitur, & sic habet gradus inten- Ad octauum dicunt Coninabr. ditieitionis.& remit sonis, quia in subiecta fas superficies non ossicere, cum tantulenQitur, Sc remittitur. st unum ubi acqiii situm . Sed si hoc vaquartum Ur ndum,quod una for- leret, procederet de ubi terminatiuo, iama non potest esse in diuersis subiectis res mota semper habet aliquod ubi, unnbi adaequatis, inadaequatis, utique ut de in diuersis locis sunt diuersa ubi . si Lint omnia illa quae eam participant. sed igitur diuersa sunt loca elemetolum Per non secundum totum suum esse, de per- quae transit, plura habebit ubi. Dicet