장음표시 사용
181쪽
- aliquam,contra quam ego in possessione antea sui, eaque legitima, de pacifica non posse me obligare
QUAESTIO VI l. - P incipio semper est lis, nulla
Vtrum praedicta evacuentur avellando ad posi g. 11.1 em libertatis , vel Vpcua is ne appellatione adpodentes
prudentes P L. . IT nihil incinctius, & diseiplinae motum
N Eutrum horum huc pertinet; nam iecundum V conformius, quam appellatio ad prudenteὴ de prudentibus discursum est supra; primum rict&recte intellectos, ita nihil disti plinam mode possessione non huc, Sc ad probabilia pertine, rum, calva saltem fide s licet & haee ipsa requirae sed ad consequentem librum de dubiis; nam prudentiam, corrumperet magis univernitet, ierula de possessione de dubiis agit, & loquitur. quam si prudentiam, & prudentes nee rite, nec Nihilominus quia in his offendiculis passim im- recth intelligamus. pingitur, praesertim, ubi de reflexis est sermo, ad De hoc fa Is egimus supra ostendimus, ptu totius seriei expeditam constantiam interest plum dentiam circa vera duntaxat versari, falsiuin nuru limum, hos hie obices cursim ex dictis & di- lum dicere prudentes quidem Uersari possunt ei eendis revellere, ut his relictis ad Veritatem, Caiatia, dc falsium etiam dicere, sed non in eo, in
quae operis nostri siopus est, recto trami ς ςQn quo prudentes sunt. Admetimus ergo, deproba tendamus. mus,& laudamus appellationem ad prudentes in omni eo, in quo prudentes sunt,id est, in quo ex definitione prudentiae ipsorum ratio est rectaxatio agibilium: in quo, vera eum ratione agunt, vel consulunt: prudentiam quiope, ut dicitu a damus aliquid , ex Augustino lib. t. de libero arium Hoe de possessione non huc, ut dixit, perti- c p. tu i non est, quam appetendarum, oe vitandonet, sed ad dubia r quare lib. seq. diligenter να rerm Dent a. Non utique vel scientia , veIdis tietur. Nunc duo solum dicimus. Si haec li- isnorantia, vel error, vel pseudo scientia, sed bertatis possessio, allegatur, & propter quam ad sciςntia , de cujus ratione est veritas. Iegem te ipsa ad implendam excusatos nos esse Ι merg. inconveniens ego hinc & hine opis volunt, aliquando, Sc alicubi locum habet, pro- niotres, vel probabilitates. vel Authores dieentes, pilissimὰ locum habebit in casu, in quo ad litte- mo M obligatum, & dicentes me tale obligatum iam jura pro possessione loquuntur: absurdum id est, bonum, & malum dicentes eundem conia quippe laret, tunc dc ibi locum non haberet, trλctum : Vel scio, & cognosco aut ternoe auede quo, de in quo jura disponunt: tunc verb dc probabili λto reali , dc positiva jam a nobis deia ibi heum habere, de quo nihil loquuntur. Iura clarata, alx utros Verum dicere, & eonformia repotib interminis, Sc ad literam non in probabili- ipse jgi Deti Et tunc sane illos in eo prudentis lines, sed in dubiis, & de dubiis loquuntur, dc dis- jussis. re possum, & illorum dicto recte sici fle nia
ponunt pio possessore. Erso si hoc privilegium t ignorantia aliqua voluntaria intersi non neeeo ileum habet in possessione libertatis, ad literamay li stando. Vel ego nihil scio, utri fallantur . 3plitandum est pro conscientia dubia, dc dicen sellanti Et tunc neutri fiunt apud me prudentei. dum , conscientiam dubiam non obligarc, quia quia neutri , nec veri, nec falsi prudentiam uti possidet libertas, de in dubio nemo tenetur, se tunc tilia in eo attribuere est definitum sinetis spoliarere sua. Sed consequens est absurdum, dc ni ne arrIibuere velle. Si nulla similitei Est hia eontra omnes Theolosos loquendo in terminis tractio, dc quis milii dicit, non esse testemi 'ide conscientia dubia, imb mani sustum est etiam eum puto verum dicere dc tune elini in eo biu θ' in dubio purὲ negativo, polsellarem non teneri ad rem arbitrari possum ζ. Sc nisi obrepat ienotati spoliandum se haereditate. Abs re ergo hic est ista V luntaria, non peecor si leviter, aut elibe 'ad possessionem appellatio. pecco si fallein re iosa μ' in eoot illum ' Seeundb, quia hie possessio est de Ribiecto non id Vero ad doctrinas superiores itinet.ouisa supponente; nam vel per possessionem libertatis dictamen , dc cPnscientiam laim a re non nost Mintelli unt possessionem liberiatis physicae locista dς non lege, posima state aliis, quos Hrudeli per obligationem, Sc sentcntiam pro lege dandra tos Domino φ Tunc negatur suppositum . nam sphon tollitur, sed ielinquitur nobis, sicut prius, eos Pulo Verum dicere, positam fornia re conseieri ut patet, vel intelligunt possessionem libertatis tiam de non lege : si hoc Victam formare nismo ali., dc immunitatis ab obligatione φ Et ista possum, pecco operando sine eonseientia . possessi, est de subjecto non supponente ; imb iis eos in corde meo prudentes in eo arbitror ' rimest de hae ipsa possessione, vel non tam posscssio- ultro ignorem, quid sit prudentia.&nuid timne, quam habitatione libertatis hujus moralis:nec dentes. 'ego hine postestionem antea habui contra legem, Itaque ut de caeteris omnibus dictum est seit: sed , principio semus in lite. Ergo judicare por cet de ipsa humana ratione, de probabilitate Athpossessionem est judicare per id , quod non est. dc quemadmodum evangelium dieit de tradi iri Et ideli casus est,sicut quando nulla partium ante- nibus Doctorum legis, se etiam est de prudenti, cedenter possidente Iis moveretur in materia ju- haec omnia sula resula subordinata motum,
stilibet imo jura requirunt possessionum paciscam, tantum liburant, Vel non, in quantum pro nutis bona fide juxta omnes saltem inceptam, Veleriam supremam regesam ἰ quoties istam non determisemper continuatam juxta aliquos, dcc. de qui- nant, dc dictant, ad conficientiam formandam rizbus lib.j . Ex hoc ergo solum sequi potest, logem sussicium, dc violatio materialis fit formata v .
182쪽
rum enim est, quod Σ.- Rom. dicit Apostolus, non per hoc, nee per illud, sed quictimque in lege peccae runt, per Iσαι jMHOL rur, & in Histis contra legem una, & sola excusare poterit ignorantia in Vincibilis, s datur e caetera sunt excusationes excusantium se in peccatis. Sie autem erit de judicate , sicut nune est de operaric ergo &c.
yuum contν a superiores doctrina, ob redi
sis, leges. de Dibus sum opiniones pro babiles contraria, non esse satis pro
mulgaras. ρHAEc est alia reflexio, & per reflexas evaso
ab omni directa doctrina controversa de bono, & malo. Neque veth hic hae opiniones pr habiles contrariae si sint circa idem adaequate Ob-.jectum, sunt probabiles probabilitate reali positi
Ua a nobis declarata: haec enim probabilitas nun- vivam contradictoriis eonvenit. Est ergo sermo e alia probabilitate aliquorum eorum generum, quae superius ostendimus, ad eonscientiam, &pro conscientia non sciscereis uia per eam non hahetur magis verum , quam salsum; consormitas magis cum legere ipsa, quam cum non lege.
Ostensum itaque fuit, has probabilitates non sufficere 1 sed tamen ibiaupponebamus, per istas probabilitates legem re ipsa non interimi,' sed exta;e, & permanere, & re ipsa, & materialiter saltem obligare. Iam autem nunc hoc .i' sum nobis videtur negari ; nam dicitur, illas probabilitates aequivalere non promulgationi lenis r quare eas probabilitates hine , & hine n Dis proponi, perinde apud nos, & pro nobis erit, atque si lex non fuisset promulgata. At quando lex non est promulgata: ad eam non tenemur ; nee ejus violatio etiam scita, & volita adhue directe est nobis eulpabilis , quia lex non satis promulgata ad nihil obligat di quare violatio materialis non siet sormalis, & omnia cessa re. s. I
Isias non promulgasionis declararis ex Eminem iis mo Cardinati pali icim
Ix aliquem, qui impugnandus esset, hacte-V nus placuit nominare; ne quem offenderemus, neque videratur esse contentio cum hominibus contra praescripta sanctorum. Iam verbi te eum sortiti sumus impusnandum, qui magis amet vera, quam si1a, scilicet Emin. Cardinalem Pallavicinum, qui dignatus taetera operis hujus perlegere, suam in eo impugnationem deis fideravit, eamque, ut efficerem injunxit. Doeuit ergo tomo de actibus humanis, liceare sequi opinionem probabilem etiam ei, qui vel contrarium opitiatur, vel qui circi eam opinatimon potest ; dummodo ex transgressione materiali legis non possit oriri magnum incommo dum , licet quando res est dubia, hoc non sit vatum nisi favore posse uionis, &e. Ratio est ait quia vel in eo talia oblIgate Intendimus hominem ad sequendam partem tutiorem, etiamsi eontrarium putet probabile
hoe non &e. ut supponimus ) vel quia putat
partem tutiorem esse probabiliorem, & specularive putat rationes hujus partis esse veras φ Ee contra hoe est sinquit quia cum videam multos homines prudentes existimaturos, non dari obligationem, adeoque licite Veraturas, atque si nulla esset obligatio, non est rationi cons num t nee expedit Reipublicae, ut ego ex mea peculiari opinione sim obligatus ad ici, ad quod alii non tenentur; lex enim aebet esse communis,& aeque obligans omnes, quibus Proponun- 'ur eadem motiva obligationis, ut in Republica sit uniformitas operandi. Et ideb quando aliqua lex non acceptata, quamvis culpabilitera majori parte Reipublicae , non obligat alios ; quia ordinatur ad constituendam in moribus regulam communem &c. Et haec di siparitas coneludit inter dubium utrimque probabile, Sc inter merum dubium. Uerum Eminentissimus Dominus Augustiniaianae , quam Tullianae laudis amantior ista omnia revocavit, mihique ut id edicerem, praeserinsit. Haec ad praesens Augustinus Epistola septima. Romani maximus Aut nor Tullius eloquii umum, ex Lmam ) nullum unquam Verbum, quod re- voeare vellet, emisit. Quae quidem laus so, Augustinas in quamvis praeclarissima videatur, tamen credibilior est de nimio fatuo, quam de sapiente persecto. Nam & illi ; quos vulgo
muriones vocant, quantb magis , sensu eommuni dissonant, magi sique ablurdi, & insulsi sunt, tanto magis nullum verbum emittunt, quod revocare velint: quia dicti mali, vel stulti, vel incommodi pamitere ', utique cordato rum est.)Mox exceptis 1 regula se a scriptoribus Canonicis , concludit. Ab hac ego excellentia rum laus absim, ut si nullum verbum, quod revocare vellem, protulero , fatua sim, quam sapietui lin. Attul)rat porro. Augustinus paulo ante dicti sui rationem irrefragabilem , dicendo : Ego proιnd. fateor,
me ex eorum nummo esse invari. qui proficiendo sic ribunt,
O scribenus proficiunt. Etenim ineiphnti, proficienti , & persecto eadem videri, tam est impossibile, quam incipere, proficere, & perfici, unum , idemque esse. Placeat itaque quibus v let: Tulliana, &Lucanina laus; Augustino disia plicuit, qui copiosos retractationum libros eonia seripsit: paucos adeb sortitus sui imitatores . cum interea, haec sit Augustini laus excelsior, quod supra se ipsum prosecerit, suique factus Magi ster correxit semetipsum major Augustino ipse Augustinus. Prosectb Eminentis Cardinalis, qui quando reflexas istas approbavit, id utique
noverat, quod norunt modo alii, cogere ipsios ad reflectendum super reflexas istas pollet, anne id roboris habeant, quod. creditur. Omnes prosecto homines sumus; at experimento didici, summis ingeniis falsis suas opiniones quasi dia phanas, quae visum non expediant, existere: aliis instat opacorum sunς corporum quae visum
183쪽
qui in doctrina morum per resseris nΛn 'rotis ilias. U. gationis , atque smiles respondent. Na 4 extili4
I dei/s υ demur se excuserense eoam modis. in medium ips Eminentissimo Ca ditanali visum est e scax, eoncludensque quod ista per non promulgationem legis reflexa vel de sensio, vel excusatio, ae similes usurpari eodem modo posse videantur ab infideli, & ab haeret leo quolibet appellando ab omni directa disputatio ne de veritate, vel salsitate ad reflexas, quas ipsi probabiles esse tuebuntur: & probabilitatem certe sophisticam , & phantasti eam , & non in re, sed quoad ipsos talem habere possunt ex supradactis. Nee odiosa videri debet argumentatio 1 ipsi enim, qui hoc possunt objicere, sciunt, passim in sco iis, & in libris moris esse sententiam contrariam ad impossibile, vel haeresim, vel inconveniens aliquod deducere. Eece ergo Calvinistae praedicandum est ted poah;ssimum , vel unice disputatio est dirigenda, ut ipsi persuadeas, Ecclenam nostram esse veram, extra quam proinde non sit salus ε, &argumen ta eum uias veritatis Ecclesiae nostrae. At ipse saeae pedit ab omnibus ; nihil dicit esse necessa tiam vetitatem: satis ait esse probabile , & prorubabiliter catholicum susscere in materia reli i nis ; sicut in materia morum sussicit non usuravistitim probabiliteri omninh autem recusat diro Elam de veritate, vel salsitate disputationem: Doctores suos, ait, audivisse sundamenta nostra; nihil tamen fuisse motos ; quare legem, siqua ess, acceptandae nostrae religionis non mille satis γ o
Verum replicas, Doctores suos non esse prudentes e religionem proinde suam ex eorum authoritate non emci motabilem. At ipse vix non Irascitur & persualionis loco rixa resultat. Quaerat deinde, cur, & unde nostri in ipsis illis rebus, in quibus sibi contradicunt, & falluntur alterutri necessarib, sint interea utrique simul prudentes,&qui unum sentit,stare prudeter queat dictis sui adversarii, quem falli credit ; excludantur tamen ab hoc privilegio sui doctores An quia saliuntur ' &hoc non: quia in materia morum constat evidenister, salii alterutros, & utrique interea simul prudentes esse, & prudenter dicere creduntur non autem magis pugnat veritas religionis eum salsitate religionis, quam veritas in doctrina motum cum sumate. vel veritas, inquit, necessaria est ad prudentiam ' & tunc in alterutra parte illa descit tam in doctrina moram , quam sdei. vel nihil est necessaria veritas ' tunc, cur sui non sint prudentes Replicas, suos Doctores esse damnatos ab Ecclesia, & ideo dictum eorum nihil emeete. At di iacit, de hoe ipso esse litem, eui Ecclesae, & cujus judicio sit standum di se autem negare, Ecclesiae nostrae judicium sibi, quisque praejudicare. Et os. tensum fuit alias fidem, & Ecclesiam ad se ipsast se ipsas non obligare: sed exterius miraculis , argumentis ; interius gratia Spiritus sancti, sine qua nihil sume it praedicatio.
Denuo replicas, non valere istas reflexas de sensiones, ubi pro veritate suppetunt certa, &mantina sundamenta pro Ecclesiae autem, religionisque nostrae veritate suppetere certa, & manifesta sundamenta. At respondet, non hunc sensum esse istorum, cate , ac interminis rogati, an fundamenta Caiatholicae religionis talia sint, tanta sint, quae terebrem, certo veritatem ipsam eoncludant, & statuant; negant tanta, ae talia est. ad prudentes& in hoc denuh recurrere moris est dicendo, ea talia, tantaque esse, quibus nemo prudens non cedit. De novo ergo sumus in diju Alcandis prudentibus, quod coth, s quod aliud, est judicium dissicile. Et quaerit denuo , an prudentiaveritatem requirat, an secust si requirit. indoctrina morum dein in alterutra partium. Si non requirit eur in doctrina religionis in utraque parte eontradieentium prudentia non ab se 'Sed quoniam de prudentia , de sundamentis gravibus, de orobabilitate in re, qua haeretiei omnes earent, de probabilitate non in re, sed puri
quoad ipsis, seo histica, & νhantastica, qua hae
retici, & sophistae quique non earent, dictum est satia in superioribux ubi reflexas quoque istas re pulimus veniamus modo ad formale punctum non promulgationis, quomodo per istam evadere infideles quoque possint, & potuerint. Paulus praedicat in Areopago doctissimis eoram hominibus, qui Athenis tanti essent, quanti fiunt apud nos Doctores, vel senatores nostri. Motiva pauli, praedicatio Pauli proposta fuit omnibus,
audita cunctis. Cum πιι sent resurrectonem misitioinrum , quidam, qaidem irridebant; Pidam vera dixeram audiemas te de hoc iterum , qvidam im miri adstrenses ea crediderum, in quilus O n ossas Areopagita, O mesur nomine Damaris; O MI .um eis
Piosecto Dionysius, & alii legem aecipiune
non satis promulgatam : si data solutio valet ; Isti licet auditis motivis illius omnibus ab Aposto lo propostis Atheniensium, & Areopagi maloe
pars, imo vix non tota resistit ex autem, quae uni
sormis est regula, s plerosque non obligat, paucos residuos comprehendere nequit, ut ais. Quid Dion, sitis sancte, & humiliter per res exas non se expediat' mihi quidem ista adducta a Paulo sortia, vera videntur: at hi una mecum omnes audierunt nihil moti suntlalii iterum audire differunt ; alii rident r an ego omnium ptudentissimus Solus ego, vel nos pauci ex tanta mniti Uine ad tam n vam, ae di mei lema deblegem obligemur' opor tet in Republica uniformes esse operationes, maxime vero religionis , cujus diversias turbati nem magnam affert. Quidquid vero speeulando de motivis istis mihi videbitur, pollum practice pertrit aliorum, & unius serme integri Senatusce Ihbratissimi judicium scrupulis depositis conscientiam accommodare: sua minus singularis ero, paradoxi, durique judicii notam incurro, eaeteris
sed forte aliquis recurrit ad miracula. Veriin nullum tune peractum legitur. Mirandum de indiest homines alioqui doctissimos , .ut pro Iudaei βλto Gentibus, ac aliis disparitatem reddant, ad oe miraeulorum medium refugere. sciunt probὸ ips , causam discernendi vera miraeuia a fuisse esse mille fraudibus expostam: seiunt miracula salvaatoris, Apostolorum, discipulorum , martyrum . praestigiis, consortio Daemonis fuliti attributa. Qua ergo ratione in aIiis causis a directis ad teseiaxa itur, eodem jure in miraculig id fieri potesti doctis suis non esse visa miracula, visas esse praestia
184쪽
pias; & vide lege dicitur , ea vel miracula non esse, vel non esse conspicua satis, & promulgata. Jam a Dio so ad causam universam Christianorum veniamus. Ecce pars minima mundi eam tenet: quaqua et sum omnibus illius motiva non
semel proposita sent. Quid ergo non dicatur, legem Christianam haud satis promulgatam efferum scilicet non pro Europa, sed pro toto muno constituta est: & interea ex iis , qui audierunt , pars minima cedit: quods maximae parti satis intimari non potuit, minus multh promulis gatam satis fuisse dieetur. Quin imb haec via non promulgationis videretur reddere impostibilem conversionem gentium , & populorum et nam cum conversio ab aliquo primum uno,uel a paucis plerumque coeperit, uicepturaque sit in posterum; potuit, poteritque unusquisqtie ad totius suae gentis, vel mundi judicium, praetexta etiam , fi oportuerit, modestia, ae humilitate provocare: reliqui dicet) sicut ego, audierunt, nec tamen moventur: quidni vel solus ego , vel pauci nos non sallamur; fallantur autem poeith univers/ Haee lex vel non est, vel satis promulgata non est Lex a majori parte Reipublicae non aeceptata etiam culpabiliter, reliquos non obligat. Ergo neque obligor. Idem pol th est de singulis. Nullus ergo primo obligatur. Ergo conversio gentium nec incipere unquam potuisset;
nec in posterum incipiet. In sue eia, in Dania hic, uel ille motiὐa Ecclesiae Catholicae perlegens, illa sane existimat valde fundata, & sortia, &in speculatione directa sibi ea videantur vera: salsa autem , quae sui respondent. At mox reflectet, &dicet, ea in regno suo a quamplurimis esse per Mia i nihil interia eos motos : durum , quin durissimum esse , se Patria exulare bonis omnibus spqtratum: expedire, ut ipse reliquo regni compori congruat, nee suo se judicio ad tam dura
Hae genus respondend2 est illegitima , o ei
MAnifestum videtur naturae lumine, neminem se aliqua lege legitime exeusare per alios, aliorumque deobligationem, nis supponendo , eos alios legitime se gerere, esseque legitime excusatos in eadem cauta. Haec enim de seniasio, vel excusatio est naturae lumine turpis, &vitiosar major pars Reipublicae, vel etiam muniadi sive bene, sive male juxta hane legem non operatur , nec juxta illam operandum putat. Ergo ego juxta illam operari non obligor. Nam eonsequentia est via r Ergo ct ego vel sene, vel mala possum juxta illam non verari e item possum Hi sene,iel mali parare , juxta illam non operandum.
Hi ne ut recta sit mea defensio, debeo sitscipere defensionem reliquorum. Isti alii bene operantur hane legem non servando ; benὰ item putant hane obligationem non clarit ergo Ac ego bene operabor legem non servando : bene etiam sin tiam putando obligationem non dari. At jam tune venitur ad disputationem diroctam; nam ut me defenderem provocavi ad alios Doctores; hos dixi bene operati, alii Doctores; alii autem Doctores non supersunt, quos pro illia defendendis de novo ξrovocem. Cogor ergo ad disputationem directam venire, v. g. an contractus sit usurarius, & per directas causam
Rursiis & est proponi, ae audiri motiva alici jus obligationis: & est rite intelli, ere, ac satis per cipere illa motiva. Vel ergo multitudo illa, per quam me volo excusare, supponitur audisse, &bene percepisse, & intellexisse motiva pro posta tu et supponitur audisse quidem, sed non satis inistellexis e. nee berih calluille si supponatur audis equidem motiva, non tamen satis ea percepisse, nee satis calluisset Nulla est pro me desensio, ut patet: nam est de sensio per
aliorum ignorantiam , ut patet in conversione gentium. Scitur quippe ex principiis communiabus & indubitatis de conscientia, ignorantiam aliquando non excusare, eum utique,qui ignoratrnon alium , qui ignorat, unusque juxta conseientiam suam vel excusatur vel non excusatur. Vel ergo ii, qui motiva viderunt, non benὲ pereepetunt culpa sua & tunc illi nox excusantur: ergo minus ego: vel citra culpam putarunt, se non esse obligatos & tune excusantur per ignorantiam invincibilem: at ego unde excuser, qui eam ignorantiam non habeo tNune de multitudine satis intelligente, & benhcallente motiva. Hi e prosecto se putant obligatos: ad in intelligentes occlusa est appellatio. Necesse est ergo , ut hie obligationem dari speculati vheensentes, vel omni relicta appellatione operentur juxta eam obligationem, vel ut snguli ad reliquos nostrum provocemus dicendor hi alii, sicut ego perceperunt vim motivorum 1 & tamen se& exeusant, & liberant ab obligatione r ergo& ego. Hie eommittitur manifestus cireulus. Pona rem enim v. gr.esse quatuor Petrum, Paulum, Jacobum, Joannem, qui vim motivorum satis per
ceperunt, & unusquique se liberat per reliquos. Jam Petrus se defendit per Paulum, iacobum, &Joannem : Paulus per Jacobum, & Joannem, &Petrum: Iacobus per Joannem Petrum , & Paulum, & de novo incipiet circulus: & unusquisquasi defendit per alios, qui se etiam inadaequath deissendunt per ipsos. Idem porrh est, si numerus simillionis : nis quod non tam facile mente capi
Hoe genus civili eommittitur in quam plurim is
resolutionibus moralibus. Quaeritur, an usus cho eolati saltem frequens si contra paupertatem re
ligiosam i quia non est res pauperum, sed divitum, & principum, & magni pretii. Respondent aliqui, ejus usum dari in Religionibus etiam
valdὲ obseryantibus, & dum sngulae se justifieant per reliquas, committitur circulus ἰ nulla
rima est rem pri md iustificans. Idem est quae-ione de nimio ornatu mulierum r singulae se exeusant per reliquas. Praetereo alia smilia. Jam ergo quicumque se legitime excusaturus est per.alium , supponere debet, eum seorsmati omni ignorantia recte agere : & esse aliquem primum, in quo sistat, & terminetur appellatio. Si alius per ignorantiam excusatur, nihil illa, va-tit pro me : Si alius mau agit, nulla defenso. Si ne io, nulla item est defenso s,nh nulla smili interposta appellatione conversus fuit mundus ad legem Christianam aliqui vel aliqui primum sundamenta ejus existimarunt di conscientiam unusquisque suam secutus 4st,
185쪽
in , & eredidit. Hoe & nune fieri debet: si Gene- gatione, & acceptione eonstat. Ergo mei briva,m vel unus solus eausam nostram veraci putet, ta revelatio , vel demonstratio nus Dei noΛishquit se excusare per Rempublicam suam: ob- sitis promulgata inequit reddere promulgariast, ut plurima durissima. At lex Dei super omnia nifr revelatio, & ut demonstratio habeatur a vie est & tenetur illi stare contra suam Rempu- risque. rblicam. Sin autem dicatiar, leges Dei e e quidem in se
fatis promulgatas; non autem mihi , quotiescem
1 v. xitudinem non habeo. Hoc est implicare iii teaemi nis dicendo leges esse promulgatas in se ; nam . in ρ significat, illas non quidem nobis, sed it, Videtur praedictam non promulgationem allegari ς ςita P omulgatδs : quod est implicatio ; nam non posse. P Qmu g tio est quoad nos, & non in se solum in quasi seorsim a nobis. Quod autem mihi non sine satis promulgatae, est evasio sophistica; non enim C Um dieitur, leges Dei, circa quas opiniones de me tractamus, sed de omnibus. Uel ergo i utrinque probabiles non utique probabili ges, habentes has probabilitates, sunt omnibus,tate reali positiva ) iuqua, leges ejusnodi non α multitudini satis promulgatae, & intimatae, esse sitis promulgatas, vel sermo est proprius, Vel non φ si primum; ergo habemus intentum. si& improprie loquuntur, nihil dicitur; di debe- secundum. Dicimus, mihi promulgari non essebit aliquid propri. tale afferri. Suppono ergo, promulgari& este implicationem in illis termi
sermonem esse proprium, &.l qui recento nis promulgari, O mihi.
gore sermonis. Quarto, quia qui dicit, idem essie eas probabia viderer vero diei non posse, praedictas leges litates dam, & leges illas non esse promulgatas,
non esse fatis promulgatas, retento rigore se Vel esse connexa. In primis reddit omnes libros
hi, & loquendo propriE, & doctrinaliter. Et suos de similibus valdε vitiosos: nemo enim labo- ,
primo quia alioqui, nulla contra quam ipsi, & rat, ut sciat, an leges non sussicienter promulia omnes loquuntur, claretur nec violatio quidem gatae obligent: scitur non obligare. Deinde non li- materialis ; nam lex non satis promulgata non ceret,in talibus aliquid dicere esse peccatum; nam est simpliciter promulgata : lex autem non pro- scitur, contra leges non suffcienter promulga- mulsata nec realiter quidem & in se obligat, nec tas, quod est, noli simpliciter promulgatas, nul- magis violatur, quam si non esset: ac ponunt lum esse peccatum. Contrarium autem omnes violationes materiales: ergo. dicunt, & faciunt. Non ergo creditur, leges prae-Hine secundo tutior pars non solum non esset dictas aut esse non fatis promulgatas, aut esse de praecepto , sed nec de consilio, quod tamen sicut non aeceptatas.
ipsi ponunt: ut patet in legibus humanis non Rursiis omnis sere speculatio moralis redditur promulgatis : nam leges non promulgatae sunt, inutilis 3 nec libros implet. Nam sere tota est de sevi non factae, & ipse sui non promulgatione smilibus quaestionibus. Emo essemus, sicut in le-rqvocatae. gibus non satis promulgatis, aut non aeceptatis:
Tettio, quia in talibus non solum quis ope- de his autem nemo curat. Praeterea moralis scieniari, & considere posset contra propriam opi- tia, ut Adversarii maxime dicunt, & bene dicunt,nionem , sed etiam contra demonstrationem, paucas habet cereiitudines, &materiam habet& divinam ipsam revelationem ; quod tamen plerumque probabilem ex plerumque veris, urnegant omnes. Etenim si mihi revelet Deus, a scitur ex principio Ethicorum, & constat ex iasi quidem factam legem aliquam, non tamen rientia. Si ergo in talibus sumus in non promul-
fuisse satis promulgatam, id est, non simplici- gatione, pollemus una vice,hoc unum statuere, icter promulsatam, ego non ellem obligatus, nisi moralem omnem scientiam, Theologos tollere sine in particulari obligare vellet speciali v quae scilicet facultas tota demum sistit, &re. Bl-Iuntate. vitur in non satis promulgatis. Dices, jam legem mihi per demonstrationem, Dicendum est ergo, Deum gIoriosum fatis. aut revelationem promulgari satis, & intima- superquepromulgalle legem sanctam suam, multati. sed contra est, quia leges istae, sicut & le- ti. fariam, multi 'ne modis olim loquens Patriges omnes non prome, aut illo in particulari bus in prophetis, novissime autem nobis loeutum eonstitutae sunt: idem autem est de promulga- in Filio: quam sanctam legem per universumtione, quae naturam legum sequitur; idem de mundum primum Apostoli mox alii pr diearunt non aeceptatione; & idcircb bene dicebatur, le- sancta Concilia, Romani Pontifices sancti Patrentem a majori parte Reipublicae non acceptatam & Theologi declararunt. reliquos non obligare; nam ita est in legibus, qua- Haec lex sancta Dei, vel hae leges sanctae Dei aeum vis pendet ab aeceptatione. Quare leges prae- se jam satis promulgatae, & ouigantes singu-
dicta, mihi, vel rubalicui esse notissimas vel dein lorum cognitionibus applicantur singulis , non monstratione, vel revelatione, non reddit ipsas promulgantur, non acceptantur, sed purh appli- satis promulgatas; nam nec lex, nec promulgatio cantur: & ratio sua unicuique est regula subordia ad me diligitur, sed ad communitatem. Idcirco si nata,& applicans.1am in controversis saltem haee esto essem Secretarius Romani Pontificis, Vel Re- ratio humana ut in plurimum solum est nobabiagis,&ipsa mea manu legem aliquam scripsissem; iis: ligat ergo, ut dictum est supra. Dicere ratisia quae tamen postea aut non promulgaretur, aut nem probabilem, qua cui aliquid malumen via non fatis promulgaretur, aut non aeceptare detur non obligare, & smul dicere,ut dicitur,ceraxetur, nihil ego obligarer ex intuitiva mea parti- titudines raras esse;est uno i ha& moralem Theoaculari notitia constitutionis legis, ut ex commu- Iogiam , ut , dictum est, & leom Dei in controadibus principiis de legibus, & dg earum promub versis x quibas libIi implenturi interimete, mo
186쪽
Nime verδ non promulgationis, & non acceptationis empla 'teneant.
es hei ais: hoc es probabile r ergo IDI m. HIe est celeberrimus syllogismus, quem una
lectione omnes comparant, incipientes , & latet etiam ipsi, & apud multos quodammodo versiis in naturam est. Quare licet de materia tota hujus syllogismi tot, & toties sint dicta,
crintra consilieta tamen , scut contra naturam sere, vix unquam satis dicitur, cum contra brevis se
mo , modica persuasio proconsuetis sussiciat. Vix verum, aut falsum auditur ; per probabile resolvuntur singula: quare ad celebrem adeh s1llogis. mum aliquibus in terminis dicendum fuerat. s. I.
Mohiphae AE tinctio ma oris, O misisti. Totum ex integro syllogismum quoad rem
transmittimus, si sermo sit de probabilitate probante, de probabilitate reali, de positiva, quam superius aeclaravimus, & constituimus esse
At syllogismus formatur sine ulla distinctione probabilitatis. Iam ergo majorem propositionem distinguo. Primo, si termo est de praedicta nostra probabilitate, concedo: si sermo sit de quocumque genere probabilitatis sine distinctione , eam Augustinus dicebat esse optimo cuique metuendam et item jurabat, se nescire prorsus , quomodo ea se generaliter admissa , adulterium este peccatum. Quare non est, cur nec certa , nec probabilis ea major existimetur loquendo de omni genere
probabilitatis. secundo, eamdem majorem distinguo: si se reo sit de probabilitate reali, & positiva concedri si sermo sit de probabilitate solum tali quoad nos, solum apparenti, quae videtur esse, & non est, id est s nil lica: nego. Absurdum porrΛ esset, istam velle suiscere ; nam haeretici, se sophistar hoc genus probabilitatis, imb de certitudinis habent ,& evidentias falsas, quibus animas decipiunt. Quae probata sunt. Tereth distinguendo maiorem, nego illam, si sermo si de probabilitate quasi authentica,&opinionibus dari solita. Hanc enim sumeere, id est,
omnes opiniones non notatas sufficere. Authorum gravium docuit nemo imb est contra Omnium documenta. Quod etiam probatum fuit. Quarto distinguendo eamdem majorem, nego
illam , si sermo sit de probabilitate pur. negativa ; quia scilicet contra istam partem nullum est
argumentum convincens certo : quo revocavimus probabilitatem sabricatam per silutionem argumentorum, probabilitatem ad hominem, &simius. Hanc probabilitatem exeludunt Autho
res classici, qui requirunt fundamentum gravet at non dari contra te argumentum certum, & concludens, non est te .habeae sundamentum grave
inae probata sunt. Totum ergo negotium reducitur ad probabile landatum in authoritate, vel ratione gravi, di magna supponendo, esse Authores, deess. rationes etiam leves; quarum proinde probabile non faciat licitum ex sententia communi Theologorum. Quapropter ex eodem sensu Theologorum concludendi sunt a pia dicto syllogismo usurpando , & illum in mores convertendo, quicumque ipsam moralem silentiam nesciunt; quia solum per ipsam scientiam nosci poterit, quae ratio vis , quae levis: quis Author gravis , quis lupertacialis: an deinde ipse etiam gravis Aut norin ea particulari opinione lapsus si, an graviter dixerit. Nam cum major solum sub illis omnibus distincta onibus exclusivis concedatur, neqόit indoctus in subsumptis minoribus discernere, quo genere probabilitatis sint illae, probabiles c quia hane peritiam non habet; quare consequentiam de licito ipse inferre non poterit turbam aliquando Doctorii in habebit, & non habebit probabile ex sensu Theologorum. Quae sunt probata. Jam veniamus ad maiorem illam loquendo cum doctis in ipsorum sensu, omne scilicet proba
bale ea probabilitate, quae sundat ut in aut Loritate, vel ratione eravi, aut magna pro ea re, esse li- cirunt. Et hanc majorem subi piis terminis admi timus, & probamus, & probavimus. De minoribus supere iit tota controversa. Et uni Vel alissimh in superioribus ostensum est, omnem nostram obligationem esse ad veritatem: quia tenemur operari re ipsi juxta legem
Dei, & non contra: sicut tenemur non occidere, non moechari.Occurrente veth contradictione opi nionum , scit evidenter unusquisq; alterutram esire salsam. Ex hoe se it eadem evidentia sundamenta alterutrius partis vel esse salsat vel si vera sint, neutiquam ex illis sequi conclusionem. Ex his con lusimus, & Ostenuimus, impossibile prorsus esse, sundamenta sive aut horitatis, sue rationis utriusque pMtis contradictionis utraque simul sint vel inla, vel quoad nos gravia, ac rursus nullas contradictorias conclusiones elIe protabiles probabilitate conscientiae demonstratum est lib. praec. Quare nisi opere hoc nostro toto destrii to fullogismus valere nequit in sensu arguentium. Quia imo commonstratum fuit totius phistices ves ut producta tabula, opus sophistae , dc phisticae in alio non este, quam in eo, quod adprobandum conclusionem assumantur falsa , quae
v ideantur vera : vel assumantur vera, ex qui bus non sequatur conclusio : videatur tam ea
sequi : & similiter est, quando est decentio informa: videtur esse bona, & nou est. Et hoc est, & nillil aliud, ouidquid sebodioso illo nomine sephistices clauditur: & est per se satis evidens,l phisticem non esse regulam morum. Atev denue me videtur, in omni contradictione fundamenta alterutrius partis Vel non esse vera, licet apparen- itiam habeant: vel sit vera sunt, ex iis non sequi icones oriem, cum ex veris non sequatur falsum, ut nemo negat; sit vero in omni contradictione altera pars salsa, ut L iam negat nemo. Ergo alteru- ira fundam euia semper sit rat&in se,&quoad nova.
pure tophistica & delusoria. Quemadmodum si ,
Angelus, & Daemon sese mihi sisterent, ina ma suterq; luce per rusus,&cter diceret, rem aliquam malam Sc alter essie bonam; evidenter sciremat te, irum elle Daemone in , alteram lucem est e fallacem cavenda inque , & teneter ulterius videre. εSic ergo reducta probabilitate in omni contradi rictionu
187쪽
hJone ad unam partem, si revera subsumptae minores extiterint probabiles,ac fundamenta habuerint, quae non solum videantur , sed sint etiam gravia, conceduntur minores; sin minus negantur. Quod s quis in minoribus decipiatur resultabit conscientia erronea, ut probavimus; u ignorantia fuit involuntaria, excusatur; s minus, non
Jam porrh praeter probata superius hie brevἔ- ter ex propriis suis maximis reflexistae quique reducendi iunt ad relinquendam probabilitatemeraratrariis opinionibus communem , &ad resti ingendas reflexas ad unam sistam partem contradictionis, qua sola est de veritate. Primo ; quia ipsoru m est maxima, peritis esse standum; contra verh imperitis. At evidens videtur , utrumque sbi contradicentem non esse peritum ea in re ; nam alteri tererrat φ errans autem in aliqua re non est in ea peritust errans deinde est imperitus: alterute ergo imperitus in ea rerergo utrique stari posse est petito , & imperito stati posse.
Secundh; dicunt solam autorItatem hominis sitientiae ,& conscientiae esse gravem , & facere probabile. At in omni contradictione est evitiens , utrumque Autorem non esse scientia, e nre , sed alterum solum scientiar ; errantem alterum. Ergo in utroque smul non est probabilita , nec gravis autoritas. Et quod hic reponi potest, rejectum est Itb.Dper. Tertio; smi liter requirunt hominem pium,&doctum. At evidens est in omni eontradicti cinein alterutro deesse doctrinam circa eam rem; nam evidens est , adesse ignorantiam, vel errorem: evidens rursus, errorem , vel ignorantiam non non esse doctrinam. Quarth requirunt prudentes, & prudentiam. At in omni contradictione alteruter fallitur: ergo alteruter ea in re caret prudentia; quae est virtus intellectualis, & tam nequit salsum dicere;atiaque virtus moralis nequit peccatum operari, &iustitia injustitiam. Quinth; quia omnes dicunt, illis autoritatibus . illis rationibus stari posse, quae rem faciunt dignam a s ense , imo prudenti assensu : idcirco in dictis mentientium , ignorantiam, intelligentium , levium , sophistarum &e. sundere non
possumus operationes nostras. At ex communiori Suarer, Vasque et, sancher, Lemi, Layman, Bresseri, Con imbri censum, Comitoli, ae Eminentissimi Pallavicini vera sententia , numquam intellectui proponitur ut digna allensia utraque pars contradictionis nee in sensu diviso,& diuisve, sed vel neutra, vel unica. Numquam ergo utraque vel est, vel nobis proponitur ut digna assentia. Ex his de novo constat quinquies maiorem illam syllogismi reflexi in sensu arguentium esse manifesti salsam , ad quam interea tanquam ad
primhm principium volunt resolvere totam vitam Christianam. Tenemur ergo in omni contradictione partem: eam qMaerere, quae est digna assensu ; hoe autem habetur per connexionem eum veritate; veritas quippe unica totum momentum, & pretium est respectu intellectus 3 extera dicerer est aliena dicere e connexio eram Veritate minima
omnium est illa deferesemper: reliqua insta hoe non reddum rem dignam assensu, ut suit osten-
sum. Habetur ergo, hos syllogIsmos reflexos valere posse de nostra probabilitater ea teras omnes probabilitates , sicut directe procedendo nihil sufficiunt , ita per reflexas roboris acti pere
hoe est probabile: ergo licitum, vel formetur quocumque alio modo. Ponimus , istum sylloia gismum, &s miles omnes esse inutiles,& insunneientes pro scopo suo. Assumamus majorem omnem asile est litici 1 Anob iis subindicat aliud, & est in syllogismo relativum ; nam signiscat omne probabile esse, vel non esse; id est omne quod est probabile, non es.se peccatum, vel non esse malum , vel esse honum. Nam dicenti omne probabile quae ituri quid probab ti; & s intelligeretur omne probabit. 'trum, esset inepta , & fatua propositio; s intelligeretur omne probabile malum est licitum; esset incongrua, vel repugnans proposito ; nam esse probabile malum nihil constri ad licitum; imo pLesesert repugnantiam. sensus ergo est : omne probabile est licitum; id est, omne illud, de cujus non malitia est opinio probabilis, est licitum; seu brevius: omne probabiliter non malum est licitum. Et hie estiensus praetenses res existarum. Formemus itaque syllogismum clarum s qua
sua claritate detegat suum virium. Omne pmbabiliter non malum est licitum e hie contractus est probabiliter non malus : ergo hic contractus est licitus. Jam syllogismus seeum asseri fiam distinctio nem se omne probabiliter non malum est 1ie tum : distinguo': est licitum, scut est non malum , id est , probabiliter, & proliabiliter, concedo : est magis, aut aliter licitum , & aliter
non malum, nego. Et transmis a minori 1distin guo consequens: ergo hie eontractus est proba biliter licitus , concedo: plus, aut aliter,nego. Dicis, latius patere licitum, quam non malum , & ex probabiliter non malo sequi sne adiadito licitum , & eerth licitum, & abfbluth licitum. Vertim nobis v detur, eausam tuam in hae teflexa lite tam videri malam , atque visa suerae in disputatione directa. A contrario ergo usurpo propostiones , quae videntur honestiores, & meliores; se, & in tantum, rem unamquam esse licitam , in quantum non est illicita r in tantum rumus non essu
illicitam, in quantum non est mala; in quantum non est contra legem. Etenim licitum ponitur ter ablationem illiciti; illicitum tollitur per ab ationem mali, & malitiae di malitia, & malum tolluntur per consormitatem ad regulam. Ideo supra habitum est , in tantiam, & nihil plus, aue minus seire quum posse, se bene ,& liciti opera iari, in quantuin scit , si non agere contra legem, seu se non violare te ipsa legem. Ergo est praedi candum in propositione maiori licitum, sisent ac sumitur non malum et ergo non est dicendum. Omne probabiliter non malum est lieitum ue sea omne probabiliter non malum est orobabiliter i citum : & similiter in consequenta.
188쪽
Jam eum hae distinctione nunquam per reflexas perueniens ad scopum, scilicet operandi. Maiahes enim hane consequentiam ἐν Ergo hu compactine probas heri hur L indiges alia universali ad formandam conscientiam , quam universalem
semper nos distinguemus per probabile, & probabiliter. Assumis itaque ; hic eonnactus est probabiliter licitus: sed omne probabiliter lieitum est licitum. Nam hane distinguimus; omne probabiliter licitum est probabiliter licitum,co cedo ,& est nugatoria propositio : omne probabiliter licitum est Orth lieitum , est simpliciter licitum loquendo de tua probabilitate, nego. Et cogo te vel ad syllogirandum sine sine , vel ad
disputationem directam, certe ad non adeo tesse Nam, quam superius habuimus, quae scilicet,&qualis probabilitas requiratur , & sufficiat pro conscientia. Omitto alium desectum horum syllogismo, rum I prosequi: quia multi ignorant regulas Ioiagicae. Desectus autem est , quod eum concluso conscientiae debeat esse de operatione nostra singulari, & primb intentionaliter sumpta: prae inisse autem snt tesseaeae, & de seeundis intentionibus , & de operatione ut si ibest opinioni probabili, sequitur , quod terminus operasas variet suppostionem, & jam simpliciter, iam personaliter supponat i sicut in vulgari syllogismo
apparentissimo , & qui ignorantibus videretur evidentissimus. Homo esse es ; Pinus est homo: ergo perras est cies. Totus desectus est, quod terminus homo variat suppositionem, de de secundis 3ntentionibus saltatur ad primas. At in praesenti syllogismo incipiunt per reflexas : reflexas autem pertinere ad secundas intentiones , nemo is norat. Finitur autem in conclusione conscientiae, quae non est de secundis intentionibus, ut patet , saltandum est ergo , & varianda sup-
Vniam ergo illis, qai sisoriam solum opinio m
re , vel iussor Iara cum lege 1ia cando consitilant, vel operantur , Ν voLmana,
ct impurabis transgelso legis ρ nec sequa-ιών violario materiatis , sed formalis ρ
IAm superius quaestionem aliam tractavi eum ista connexam , in qua hujus historiae , &historieorum insufficientiam ; & ipsus M
talis Theologiae , atque Theologorum necessitatem commonstravi ex sensu Regnorum, &Theologorum, communi. Nam quilibet quodcumque genus probabilitatis pro regula conis ientiae sufficere dicentes , interea omnes distinguunt inter opiniones, & opiniones; inter fundamenta, & sundamenta; inter Autores, &Autores: requirunt gravia omnia, requirunt solida r exeludunt levia , excludunt superficialia, antiquata, evidenter impugnata. Hae e autem
judicari , & discerni nequeunt per historiam, ed cuncta pertinent ad judicium , & Tribunal ipsius Theologiae moralis pure doctrinaliter: p testative doctrinaliter ad sumtiores. Quare hane puram historiam, hos puros historicos reflexolopinionum non suffcete , eo loci commonstra tum suppin o. Nunc quaero, an illis, dum historiam istam usurpant pro regula operandi , vel consulendi, quin dictamen forment de sua reali conformitate eum lege. & voluntate Dei, tam ipsa violatio materialis, eum contingit, sit voluntaria, Mimputabilis, quam etiam sit culpa velle sic oporari , vel consulere tIam eae dictis per antecedentes quaestiones habetur manifeste , & sequitur, omnes ita opera tes, aut consulentes e care, tum quia volunt pro regula usurpare aliquid iudependens a prima regula, tum quia violationes ipsae materiales sequentes sunt praevisae, volitae in determina te;&sie sunt seimales, & minime solum materiales, quae locum non habent in volitis, sed solum in involuntariis, & sic nec indeterminath praevisivi& propter alia multa in superioribus sancita. Exiatus autem per appellationes ad possessionem li hertatis , ad prucientes , ad non promulgatio nem legis occlusa sunt omnes. Quia tamen res haec gravissima est, ut historia ei, si qui sunt, a Doctoribus de 'sua obligatione instituantur, coganturque Iaborare, & studere& humiliter doctiores consulere , ut in artibus mechanici omnibus imperiti quique peritos consulunt, visum est pro rei gravitate addere alia. s. I.
De periculo sc operantium , aas eois
HI puri historici opinionum , qui nee ludiis
cant, nec judicare possunt, an quod di cunt , fere ipsa bonum, aut malum, an re ipsa juxta, an contra sanctam legem Dei loquantur,
illi ipsi esse v identur, quos proponit, & damnat
Paulus Apostolus r. ad Timo . I. istinus esse legis Doctores, non inui genus , mque qua loquuntur, ne aiso M. Sermo ille totus est de doctrina morum. Textum declaret S. Thomas , si tam 'n indiget declaratione: nolentes esse &e. ponitur coniuria D udo ensium ; O nimo mordinata ambulo seiuna. ρνο-
fectas eorum. Molentes esse r Matib. 23. --t primas
recubitus in cae , O vieini ab hominibus RusAb Drabig. nolite plures Magistri feri. Quantam ad se Miam dici
non intestigentes V m 83. nesierant, neque mellex runt , m. ne e qua loquantur, aut rarate quas non inreligant, neque de quilas affirmara ,siaticen concitidem do. Haec s. Doctor.
Nam purus historieus dicit, hoe non esse usiis ram, hoe aliud non esse simoniam e hunc non teneri ad restitutionem, teneri illum alium:ipse autem ista per se ipsum nihil intelligit, nee silentiam, ut supponimus , habet ipsa tum usurarum aut simoniae, aut justitiae , & juris sed solum scit, esse Autorem ita dicentemr an autem rectὰ dicat, vel secus , ipse nescit , quin aliquando quis sit Autor, vel cujus sentis, nec quid, aut qua approbatione scripserit, ignorat , & solum tegit citatum in summa aliqua. Hae sanh in re ad eonsiderandum vel unus Α gustinus coget, si quis sit Augustinus, non omniano agnoratur. Ergo serm. m. de tempore qui est
189쪽
in de studio sapi/ntiae, & meditatione legis Dei, post ia sic. mvis Hanes plura suam ad hostiam sudes msripta
sis , ut pro uamna m eiu in veniatis agnitionem. Sinus
caecm rigenda quam isdem di si ignorum Ietem Dei faριὰ, ignoranter peccat, quam isse qui scit. Si ridi itisne dactore ,si homo me Do tine rectam viam vix gradasur. Et ideo, fratres charisma , quicumque existis lectiones sucum legere, O intestigere possum, in his studium impeηdam , ut earhm fre urerer meditatione utunsur: quι vero sensium lature u non possunt percipe
re, attentius audiant anterpretantem. Omnis port5
nori potens udicare, ait re ipsa d tur lex Dei, an non detur, ignorat re ipsa legem Dei ; scut ego ignoro, quot snt arenae maris , & an pares, vel impares, quandiu de hoe nullum ludi elum scirmare possem: 8c eo ostere sane legem Dei est scire, an ea detur, vel non detur. Si ergo ignorans legem Dei non solum peceat , sed saepius etiam saltem caeteris paribus) ex Augustino peccat , quam sciens, quid erit de assumentibus universalissimam quandam historicam viam , per quam numquam in particulari scitur , quid reipsa Deus velit, & jubeat, vel non jubeat. Hoc ipsim est praeterea velle saepe, quantum ad ipsos
attinet,consulere re insa contra legem Dei: quod est nens, ut supra est habitum. Itaque omis aeus tra subdit Augustinus ) sudere, at cognos Iu Σο-
tantatem Des , ne scilicet eam nesciendo sis pius
peccamus, quam scientes: tenetur proinde , qui .
arctam viam legis. 8e voluntatis Dei per se ipsi vadicare non potest , Dufinem , & Doctorem quaerere, qui eam sciat; est alioqui Διι ια ussis
Illud autem notandum non erat, quod toties
est repulsum, scire, & cognoscere probabilitatem legis, vel non legis, quae non sufficit ad
iudicium, & eonscientiam formandam de ipsa lege, vel non lege, non esse cognoscere ipsam legem , &voluntarem Dei , ut patet. Haec autem lex haec Dei voluntas est nostra regula. Est ergo uclle operari, vel consulere non cognoscendo regulam ipsam. His e & illa spectant, qnae 3 . Astiis. cap. I. ta
ta universalitate ac pondere dicuntur 1 Ignorantia mater crDoctorum errorum: de cap. 3. Σa deperi: ulose sivi augerita minae, quibus dicit ν , si caecus circa tatarum praestet, ambo in foet eum radunt. Non anus dixit s repectit Augustinus Uta ambo. In Evangelio quidem universalia sunt, &ad Judaeos tune temporis magis pertinentia , sed Christianis etiam consgnanda: in Decreto , Ac in Ausustino ad nos praesertim Christianos sermo dirigitur. At innes abile videtur viam, ad quam similitudine Caeci inducta alluditur, ambulandi scilicet ad salutem esse legem Dei ; 4 hi enim sunt beati, qui
ambulant in lege Domini r contra qui eam nescierunt, neque intellexerunt, in tenebris ambulant: si eut in negabile est, legem Dei ; & v
luntatem esse regulam recth vivendi. Ergo sermo ille pertinet ad eos, qui judicare omninh non possunt , nec conscientiam formare , an quod agere volunt, aut consulunt, sit re ipsa juxta, an contra, an praeter voluntatem Dei, & omnin hea sua liter, scut sors se habet ad voluntatem Dei,& ad contrarium ;Conspicitur hoc ipso inducto exemplo Cetus
pro Ductore assumeret aliquem, de quo nec credere i nec judicare posset, nec dictamen formarς,
an ille rectum iter sciret, an potiuq eobtrarium, an ducturus eb esset, qud ire desiderat , an in so-veam, &sic rebus hine de inde stantibus neutrum potens determinare, eum nihilominus Ductorem acciperet 1, prosem esset ille temerarius &sive erraret, sive caderet in foveam , non esses
exeusabilis , & omnia ipsi imputarentur. Sic autem se habet. ex Dei, sicut recta via , 5c vio latio legis, sicut eadere in foveam. Qui ergo historiam , vel quidlibet aliud pro ductore vix usurpat, quin iudicare possit, nec formare dictamen, ante ipsa secundum legem ducendus sic an in violationem, ultris , dc voluntarie eitat. αin foveam cadit. Dicis , non esse simile de caeco , &via , sed ab Evangelio indueitur inici multum interesse, re ipsa errare ih via, fle in I
veam cadere ε, non ita re ipsa violare legem Deiadi mandata ejus. Sed hoc dicens, eum aliis non mecum contendat. Jam ergo nihil scire velle, nec quaerere legem Dei, nullum esset peccatum, quia sola sequetur violatio materialis , quae non inultum interest, neque per illam ullus homo Miae iditur. Dicis: jam tunc violatio materialis sed voluntaria , dc scelus magnum. Insero: tam e multum interest , plusquam cadere in veam, si violatio materialis fiat voluntaria, Mimputabilis. At historico nostro se est volunta tia , & imputabilis violatio materialis, sicut eae
cci nostro fuit voluntarium, de imputabile errare,& in foveam cadere: nesciens enim , an erraturus esset vel non erraturus : casurus in foveam, vel non simis ; caecus noster a sumpsit Ductorem
illum, & secutus ea; δc historicus noster assumpsit similiter suam vel historiam, vel opinionem,
nesciens prorsus, an eam sequendore ipsa violatu iuuiu Ithan non , legem sanctam Dei; & tamen sequi voluit. Graviter iuna, de Christiane hoc citra diserie
illa inter alias magna laus , quod vir ille Dei Joannes de Auila tantopere ipsum commendave rit pio doctrina faturari , hoc est, pro doctrina
sana, pro doctrina salutis, de spiritus, seu spirituali s sint quippe synon ima) comparanda
s Si enim x lens ambulare tali) eorporaliter, nollet praevidere viae ipsus discrimina, vide lacetinendicitia, praecipitia , & alia, quae oculis comporis videri, & praevideri possum, sed magis
clausis oculis, aut diverssa via, vellet ineedere,
quidquid ei mali, hoe est, offensionis, vel easuue .eniret justissime ipsi imputari pollet, dee. Miste est eommunis omnium animarum conceptio. similiter , imo multia sortius in via motum se habore necesse est.) Hxe ille. At omnia offendicula , SI praecipitia viae morum resolvuntur ad violiandam legem Dei i historieus auteni nostet non solum in sngulis non vult advertere.& cognoscere , an tu ne i & in eo violet,' et noti
violet te ipsa legem Dei, sed sibi sumit universalem quandam historicam regulam , quae se se habeat ad violare, seu tad non violare, & soris
semper re ipsi violabit, sorte nunquam simi in caeco illo: quoad ipsen famen omnia sunt ea sua lia r de rursus in sngulis videt in conspectu vi lationem legi ' in se , 5e non violationem non
magis unam, quam alteram: & tamen vult amabulare. Ergo quidquid offucisionis, vel casus, vel violationis evenerit, ips imputabitur. Confirmatur. Cith & tilitei credens , juxta
190쪽
Omnes est imprudens , & reprehensibilis ; &si
quod malum incurrat, ipsi imputatur : ergo multo magis imprudens, & reprehensibilis erit, qui fundamenta vel probabilitatem , vel historiam, sequitur, cui non sellim leviter tredit , sed eui e leviter quidem credere potest, & s quod malum incurrat, ipsi imputabitur. Sic autem est inrisu nostro; nam consultor noster historieus videt opiniones . Hau probabilitates attestantes conia Mntes contractum non esse contra legem Dei;
zia ipse videt, vel contrarium ab aliis attesta- a turn , vel quia de fundamentis adductis judi- dicaninihil potest ipse prorsus nescit, an opinio, vel prM lias verum attinetur , an falsum imo ne aspieari magis veritatem potest , quam sustinem: ergo eredere nullo modo potest , ut latius constat ex appendice. Ergo imprudens,&reprehensibilis est , & cuncta ipsi imputantur. . Aut consultor historicus credere quidem nevis, contractum re ipsa non esse contra legem Dei; credit autem, si non peccare. Verum hoc repulsam est per dicta omnia di est enim illud de malitia materiali, & non sormali ostensum est ergo, omnem malitiam imputabilem esse formalem. Nune nono exemplo caeci, leviter eredemtis common litata est de novo imputabilitas, &voluntarietas. Ergo commonstratum est , te peccare. Peccare itaque aliud non est, quam imputabiliter, voluntario, & libere violare re ipsa Iegem Dei: & sicut violare : si violare est putematerialiter, id est, sine voluntate , est etiam pectare pure materialiter : & voluntarie violare est formaliter peceare. Cith, & leviter credens voluntarih violat. Magis ergo multo nullatenus
Haee regula servatur in humanis omitibus, &cmnes ex conceptione naturali eam iis rebus, ne otiisque suis servatam volunt , sin minus OL finduntur. Relinquamus voces omnes probavitalitatis , vel historiae, vel prudentiae, &e. de quibus dictum est& supponendo in voethus,&ωetbis nullum esse privilegium, e virtutem,u Hurmis ad rem ipsam in famulis v. g. vel amicis. Qui eam sbi in famulatu, vel amicitia usurparet regillam, quocumque illa vocaretur nomine)perquam non masis re ipsa saceret voluntatem Domini, vel amici, quam contrarium, esset indi- prius amicus , & famulus; nee esset excusabilis 1 transgressonibus : & offenderetur Dominus, . di amicus: quia se agere est contra ipsum lumen maturae de famulatu , & amicitia r amicus enim N famulus debent magis re ipsi sacere juxta v Iuntatem amici,& Domini , quam contra; &idebad eam cognostendam obligantur,
Cur ergo in famulis, & servis non fit distinctio violationis materialis, & formalis φ dicitur de famulo, eumnescire quidem in singulis, & in omnibus, quae sit re ipsa voluntate Domini ; an
juxta, an contra eam operetur 1 eum nihilo mi
nus optimum esse famulum, quia stit, quod interest, si scilicet recte gerere e violationem autem ipsim voluntatis Domini in se esse pure materialem , & interesse nihil ; modo famulum ipsum non reddat reprehensibilem , ae vituperabilem' Cur istia in humanis non distinguantuit Quodsi nemo est mortalium Dominorum, amicorum nemo qui hane amicitiae, &servitutis, IGem admittat, εc omnes volunt, & juste v mi, scivum operari re ipsi juxta voluntatem suam in pertinentibus ad famularum, & armeum operari te ipsi juxta voluntatem amici in per tinentibus ad amicitiam: de hoe 1 natura est omnibus insium t quid leges amicitiae , & sita
vitutis cum Deo nostro non tenere volumus 'Deus miseri eors est, inquis , de dispensavit inhoe, & parum curat, an ;uxta, an contra ipsius voluntatem, & legem re ipsa operemur, vel non. Enim vero universa sincta scriptura repugnat, de eonsulta contrarium respondet,& ut quilibet aecepto libro, quem concordantias vocamus, videre potest; nihil magis inculcat, quam fieri vo luntatem suam, quam custodiri leuem suam, si vati sermones, servari praecepta: illa utique,quaere ipsi dedit. Quid alioquin legem secit. De uuitaque gloriosus sicut non in eo disiman it. Quodam iei, quod servi ejus essemus ; tie nec dispe savit in pertinentibus ex naturae ipso lumine ad legem boni amici, boni sirui. Ipse porth, qui nos non sallit, sic dicit Lucae Ir. Jere autem Aristi,
cu. Sie plane dispensavit. s. II. ulteriis doctrina confirmatio. REm adeb universalem modis omnibus stabilire, atque declarare, consultum est. Ex in dieatis itaque de facienda voluntate Dei de ser vanda lege Dei, haec praepostio videtur innegabiliter aecipi, se, & non minus nos teneri ad iaciendam re ipsi voluntatem praeceptivam Dei ad non violandam re ipsa legem Dei; scut tenemur ad non Occidendum, ad non adulterandum& ad reliqua Decalogi; ideo tenemur ad ista,quia tenemur ad illa. Si haec in terminis propositici negata suerit, quod non credo, obvium est eam stabilite irrefragabili autoritate. Iam ergo inia sero : ergo exteris servatis paribus de volunta rietate, k libertate, sic peccat non faciens re ipsa voluntatem praeceptivam Dei, & violans te ipsi
Iegem Dei, sicut qui occidit, qui adulterat;quin in hix ideo peccat, quia non facit re ipsa voluntatem praeceptivam Dei , & qui violat re ipsi se gem Dei; & ideo si non esset prohibitio, non esis et peccatum saltem Τheologich tale ex vera sententia, sed quidquid sit de hoe , illud videttit
in negabile, quod tu tulimus, sic eaeteris servatis paribus esse peccatum non facere re ipsa voluntatem praeceptivam Dei, scut occidere, moecha
ti , &c. At in casu nostro de operante , vel considente per puram opinionum historiam , s quis non potens formare judicium , &dictamen, an actiositate ipsa occisura sit, vel non sit occisita hominem , quia rebus undique omnibus cons dera tis , non habet, unde sibi persuadeat unum prae alio, nihilominus actionem exercere vellet, reus
Esset homicidii & peccatet, s nisi autoritate publiea occidere liceret) v.g. s in illa eontingentia,& probabilitate quoa fera sit, vel homo, sagittam
projiceret, vel saxum ex tecto in plateam publica, perquam probabile est tune transre aliquem , Ergo peceat in fimili omnino, imo eodem ea se operans , quin judicare possit , an te ipsa operatio