장음표시 사용
131쪽
tia Demonstratio Existentia sunt hi sensius respectu causae supra plane arbitrarii, ita ut si illae visum fuerit, aliisereaturis alia media perceptionis donare posset, imo & nobis ipsis in hoc statu quo sumus, alia donare potuisset & in alio statu
adhuc differentibus percipiendi moin pol erit instruere Si sint itaque hi modi perceptionis arbitrarii , eorum desectus ne quaquam inferre potest totalem defectum perceptionis, cum eadem anima quae in praesenti statu habet saeuitatem reflectendi, ratiocinandi & iudicandi quae facultates a sensibus plane differentes, in alio vero statu quidni de allo modo heetur percipiendi. sed si quis retulerit hosce sensus nostros necessario sola esse media perceptionis , sed te rogo unde hoc probas Z - imo nonne umrosimilius est supponere hoc esse merum praeiudicium inde ortum , quod plus Iusto solemus tribuere sensibus, rationi vero de bito minus Θ Has tamen imagines cmor
tuorum) loqui volebunt quia fleri neclis gua, mec sine palato, nec ne faucium, linurum , pulmonum vi or figura potes, ni hil enim animo ad eos loquitur qui puta- - , spiritus eodem modo percipere in re iisdem
132쪽
iisdem facultatibus inserinos, quo mortales in hος flatu praestenti videre potem trad oculos omnia referebant . magni autem ingenii est , revocare mentem a sensibus ,
o cogitationem a consuetudise abducere , Cicero Tuscul. Quaest. I. Nam pone calum, homines quatuor sensibus instructos solummodo ereatos fuisse , & visum illis fuisse plane incognitum, nonne eodem iure tum possent concludere, non esse prorsus nisi qnatuor percipiendi vias, quo iam concludirur nonnisi quinque dari posse, & ad
visum quod attinet esse pereeptionis facultatem tantummodo chimericam& impossi. Ulem, eadem audacia qua iam asseritur , facultates rerum immaterialium esse tales,
hoe est iniuria & temerario casu, pudeat iulos di pigeat siuae vanitatis, qui suae igno
Lantiae negativae tantummodo freti, sine ulla pφsitivi argumenti specie, contra e Tum rerum possibilitatem ogganire non ve ventor, etiamsi omnia quorumcunque argumentorum consiensione res de fino pro. ibetur existere; sed quia earum rerum non 'habeat ideam omnia argumenta contem tnunt, ad dissicultatem concipiendi naturam H uni
133쪽
unionis inter corpus & animum quod attinet, ita eam habemus cognitam quamnionem & cohaesionem inter partes cuiusvis corporis in infinitum divisibiles, ideoque ignorantia nostra sicuti non impediequo minus credamus hujus veritatem , ita nullum potest ministrare argumentum quominus alterius unionis veritates credamus.
II. Infinita potentia possibile est, creata
ram induere potentia flercipiendi motum Hoc Athei unanimiter negant, quia inde sequeretur voluntatis libertas de qua mox plura. Propositionem autem sic probo :Si potentia incipiendi, sit in se possibilis, neci
non ut possit communicari, tum tali facultate creatura praedita esse potest, rem esse vero possibilem iamiam demonstravimus probando ; necessario alicubi talem po rentiam incipiendi motum dari, alioquin motus ab aeterno fuisse necesse esset, sine ulla externa causa, qui tamen in sua natu .ra nullam innuit necessitatem existendi: ita ut si alicubi non detur talis potentia, motus existere necessario debet sine ulla suae Existentiae causa sive interna ex natura sua, sive externa, quod antea contradictionem'
134쪽
expressam demonstravimus quamobrem clari alicubi motum incipiendi principium necessario oportet , ideoque est res in se possibilis. Quia necessario cauis supremae inesse debet: pati modo, neque est impos-sbile ut cum aliis rebus communicari possit, Nullae etenim facultates prorsus suntineommunicabiles, iis exceptis, quae natu ra includunt existentiam per se necessariam,& absolute independentem, ut causa equidem subordinata per se excitat , vel abBlute sit independens, equidem contradictio, sed ut aliis facultatibus quibuscunque sit praedita, nihil plane obstat. Non sumus nescii defensores fati, esse persuasissimos potentiam incipiendi motum non aliud esse,
quam vere esse independens. aut facultatem agendi a qualicunque alia causa superiore independenter. Sed hoc quid aliud quam verborum puerilis lusius. Potentiae enim agendi hoc modo & hoc sensu pro adiihil io causae. supremae communicata & du
rante eodem beneplacito continuata non.
est magis vera & absoluta independentia. quam potentia existendi & consciendi, aut iacultas alia qualiscunque includit in se inriu a depen
135쪽
etis Dempnstratio Existentia dependentiam . Atheorum enim arbitror iuret neminem qui gesti & assi are hanc
facultatem existen iae Per se esse continuam reationem quemadmodum facestatem petis movendi, continuum externum impul- 'sum ponere solent r eo conceptui in arduz, quomodo consciendi vel per 'hiendi facultas communicari possit cum re-
crearis, quam est dissicile percepta ia
culeas ex se movendi cum illis sit comminnicabilis; nisi posueris perceptionem tantummodo esse passivam receptionem . terni impulsus, rem autem non ita se habere, ita st evidens, quam uiangulum non esse sonum, aut globum non esse colorem. Sed nemo hominum est qui dubitat, se iuxta elim aliis omnibus non habere percipiendi facultatem: ergo & pari modo' vis intellectu ite dissicile, sed ut proxime ostendimus nihil in re esse contractictionis potentiam incipIendi mori zm communicari cum aliis possc nullum arbitror cordatum virum dubitaturum quin& ipse hac facultate sit. praedi s. Continua enim experientia & quotidiana omni.
um observatio, ita stringunt &
136쪽
aque attribviorum Dei. III veritatem, ut nihil nisi expressa demonstratio probans rem sua natura contradictoriam in animum cujusvis injicere possit, quincerto certius ea facultate simus instructi.
Imo si vel tantummodo, strictissimus quique fatalista supponat, hominem facultate semovendi praeditum , ex tali suppositione
Consequentias omnes ehostentet, in se, de in homine quoquo, facile inveniet: his itaque omnibus non obstantibus assi are *, ritus per quos de membra corporis movemus & mentis cogitationes dirigimus ab arure solummodo de materia subtiliore effemotos; eandemque materiam subtilem iterum ab alia, non secus ac Horologii rotulae moventur ponderibus, eademque pondera gravitatione pelli εc sic porro, ita ut ho
mo in se nullam habeat potentiam vel mem-hrum movendi aut vel minimam cogitationem excitandi. Haec, inquam, omnia ita experientiae dc rationi adversantur ut pudi- fieri debeat vehementer qui talia inania eL futire non verentur, imo homo vel modicum prudens aut verecundus dubitaret de
ingenii sui viribus potius,quam audacter a surditatem in medio proferre nullo alio sto'
137쪽
po , nisi ut evitet alteram. Sunt quidem nonnulli qui facultatem incipiendi motum in hominibus, utique negant, qui tame*contra ea iis tribuunt facultatem determinandi motum. Sed lime merus verborum lusus, haec etenim determinatis si nihil a Iudest quam quod in saxis cernitur pilam palmariam ad certam viam & certo modo reflectentibus , haec 'profecto determinatio plane nulla est , quodqhomo determinet motum spirituum huc vel illuc pro libitu, hoc prorsus idem est cum facultate in .piendi motum. IlI. Potentia infinita potest creaturam arbitrio se libertare voluntatis. Iure merito possemus estic contenti argumentis sinpra allatis ad piobandam facultatem γmovendi aut incipiendi morum esse possibilem vig) cum libertas necessario inesse debet supremae causiae quod in capite nono hujus tractatus demonstravimus) neque dissi,
cilius esse ut communicetur, quam facultas se movendi, cum argumenta ab experientia & asservatione petita validiora sunt,
quam alia esse possunt ex difficultate rel percipiendi petita, sed ut ut sit, cum qua
138쪽
atque attributorum Des. IIystio haec maximi est momenti, tum in ra-hus sacris, tum in vita civili , & cum Spinosia & Hobbesius cum sequacibus magna audacia & strepita hanc propositionem negent, nos itaque & superabundanter ostendemus sigillatim quam infirma sint argumenta ex quibus probare volunt impossi- .hilitatem libertatis in voluntate. An VO Iunias proprie loquendo sit sedes libertatis parum refert, neque de verbis litigo, cum non quaeritur ubi , an omnino datur in homine libertaa eligendi atquo determinendi
suas actiones, an vero eontra actiones suae omnes sint necessariae, quemadmodum motus horologii Spinota atque Hobhesii argumenta quibus negativam partem hujus quaestionis prohare conati sunt, ad duo haec
Ι. Quod cum quodvis effectum ab aliqua causa producatur oporteat. ergo quem admodum quivis motus in corpore ab alio quonam corpore producitur & sic in infinitum , pari modo ut quaevis volitice S humanae voluntatis determinatis ah aliqua Causia producatur necesse est. & ea iterum
ab alia de sic porro sine fine, & consequen-
139쪽
ter nullam prorsus dari volendi liberta.
II. Cogitatio omnesque eiusmodi, voli- tio puta aliaeque similes sunt qualitates de iaffectiones materiae,& quandoquidem ipsam
materiam neque motum incipere neque determinare possit nullo pacto ut manifestum
est, hinc sequitur quoque impossibile essedare libertatem volendi. His Argumentis tres propositiones ins quentes opponamus, quas&demonstrare conabimur. i. Omne omnino effectum non posse pro ductum causie externae cum plane Oportet alicubi esse initium operationis sive potentia agendi a nulla praeeedente musa acta,&quod tales potentia esse possit, & acta sit in homine constanter affrmamus.. a. Cogitatio, volitio, neque iunt nequa esse possunt i qualitates materiae, quamo rem neque huius 'Iegibus obnoxia. 3. Ponto casu animam non esse substantiam Mistinctam acorpore, & cogitationem, volitionem qualitates solutamodo esse materiae 3 neque haec omnia , quicquam afficerent quaestionem praesentem , ut inde
140쪽
atque attributorm Dei. Irs' probaretur quod libertas voluntatis omni.no impossibilis. I. Primam propositionem quod attinat omne nimirum effectum, non ab alia eausa esse productum, sed oportere alicubi dari initium operationis & potentia agendia nulla causa praecedenter acta & hanc potentiam posse & revera esse in homine, cuius p opositionis partes singulae supra in se. cundo & nono generaliore capite huius tractatus probationes dedimus & in ea parte capitis decimi, ubi disputatur de possibilit
te potentiae se movendi cum rebus communicari creatis.' Eodem repetere loco hoe, non est necesse, satis erit easdem ad Hob-besii & spinosae argumenta applieare eo us que tantummodo, ad demonstrandas quicquid ab illis contra libertatem voluntatis hoc capite oblatum, esse plane invalidum illi vero hoc modo disputant. uicunque
unquam lectus pro uctus sit , productus es a causa necessaria, nam quod proia 'inum es , eo ipso quod productum est causam habuit integram, hoc est, omnia ea quibus suppositis essectum non sequi uringi non possit: Ea vero causa necessuria est, Hobbei Philosophia prima c.9. Cur