장음표시 사용
151쪽
materiali matariae ideam omnes qualitates distinctas & separatas ponendo. Nam
. IIl. Posito semel secundum horum perturbatam viam disputandi animam a corpore vere non' esse distinctam substantiam sed cogitationem & volitionem meras pro prietates materiae esse; Et hoc quoque neminimem hane quaestionem de tibertate, mutare posset, neque multo minus probare libertatem voluntatis esse impossibilem. Quoniam demonstratum est supra, cogita. tionem & volitionem non posse effectus aut compositiones ek figura& motu conflatas; quibuscunque ideo posuerit cogitationem& volitionem qualitates materiae. oportet etiam supponat, materiam esse capacem nonnullarum qualitatum prorsus a figura S motu diversarum, & per consequens nunquam probabis propterea, quod motus &figurae effectus sint necessarii, etiam qualitates ab illis toto eo o diversas, sere necessarias.
Hobbesius ergo iuxta cum asseclis turpissimam committunt fallaciam in eo arguin mento, cui potissimum inuntur, supponendo
152쪽
qis asstri butorem Dei. 133riendo enim materiam cepacem cogitarionis & bolitionis , anisam concludunt esse meram materiam Et vivendo effectus figurae & motus omnes esse necessarios, volunt quoque animae operationes esse quoque necewarias: hoc est , quando probare volunt animam esse puram materiam, tum supponunt materiam non solummodo figurae & motus, sed adhaec aliarum qualitatum incognitarum subiectum capax esse: Et cum in eo sunt, ut probent voluntatem omnesque alias animae operationes esse necessaria. , tum rursus materiam omnibus
qualitatibus suis incognitis. privant, & pl ne & eam definiunt, esse nihil aliud quam Eliditatem figura & motu praeditam. Proptarea vocis materia ambiguitatibus quihus utuntur remotis , ad hasce concessi nes necessario reducuntur, quarum unam necessario nobis largiantur. Si intelligant per materim solidam substantiam solum. modo figura di motu praeditam cum antima non pyest esse' mera materia , 'quin
niam c fatente Hobbsio ) figura S motus
nihil praeter figuram & motum possunt producere, dc consequenter quod antea.
153쪽
ostendimus) ne unam secundariam aliquam qualitatem possunt producere, mnum pinta colorem vel his similia a mulio minus
cogitation aut ratiocinationem. Undet sequitur, quod cum necessario sit anima
substantia immaterialis , illis nulla suppeditantur argumenta, quibus possunt eam pro
hare potentia, potentiam incipiandi motum non .esse praeditam, quod plane includit li. hertatem. Quod si contra, per materiamini ilexerint substantiam incognitam, quulitatibus a motu & figura disserentibus prete. ditam tum non possuot disputare contra possibilitatem libertatis ex ejectis figurae dimotus, quae semper sunt prorsua necessarria , quia libertas non includitur in motudi inuta, i sed in illis aliis incognitis maternae proprietatibus, quas Athei non melius ςxplicare possunt, quam substantias imma. xeriales. frgo quod res est ut dicamus , necesse est supponant excogitationem aliuquam ex figura & motu, si quid suis argin mentis quid ponderis adjicere voluerint, contra libertatem, & tum non erit quaestiunum Deus possit lacere, ut materia necne quia tum . voce materia solummodo abu
154쪽
terentur in sensu plane hactenus rignoto denotandam substantiam in genere sed suaestio est, inrum figura & motus in quibusvis compositionibus aut dwisionibus a soluto pqssa esse: perceptio aut cogitatio,
quod ut supra idem est , ac si quis roga
erit, utrum posse fieri ut triangulum sit son , aut globus color. uno verbo huc redeunt omnia. si anima sit substantia im.
materialis & ut si plane necesse est si re clam de materia habeamus ideam a tum mnis Argumenta Hobbesiana a materiae proprietatibus petita, sutilia sunt prorsus,& nullius pretii: Quod si Adversarii absum de iustinero ausint, animam. nihil esse nisi materiam; tum per materiam opus est ut intelligant. ubstantiam incognitam, tum activis tum passivis proprietatibus donatam, quod profecto & confundit ideam quam ha. mus. de materia. simul landitus destruit sua. argumenta. adversus tibertatem solum proprietatibus materiae obviis funda. ta i aut Oportet loquamur clave quod sen. tiunt, nempe cogitationem & volitionem
esse effecta ex compositione figurae & m tus orta & praeterea nihil, quod jam G
155쪽
Sunt & nonnulla alia argumenta contra lpossibilitatem libertatis vulgo oblata, quae quidem ex responsionibus ad ea datis devenerunt illustria cum revera quaestionem non respiciunt, sed ab ea plane aliena, v. gri
ea quae ex necessitate ut voluntas determinetur ab ultimo dictamine intellectus, aut ex certitudine praescientiae divinae derivata
primam quod attinet, nempe voluntatem,
necessario sequi ultimum iudicium intellectus: haec solummodo est necessitas hypothetica, id est necessario hominem quid velle, quando acta id velle supponitur, aes dixe s omne id quod est, necessario esse equando enim aeta est, non potest non esse. Ultimum etenim iudicium intellectus quam ultima est nostre determinatio post coninsiderationem plus vel minus habitam aliquid eligendi vel non eligendi, quod reapse' coincidit cum ipsa volitione. Insuper po- hamus ultimum intellectus , iudicium vere esse distinctum, ab actu volendi. & unum
necessario producere alterum. 8Sequeretur
inde solummodo moralis di non proprie
156쪽
, maea tritatum Dei. I 37 μ ea necessitas, irest nuri essest pia e n custas in sensit illorum qui oppugnant Iibertatem Moralis enim nec tas quam- optime convenit, eum perfectissima naturali libertate. Ex. gr. homo ab omni dolore corporis & animi turbatione liber , temerariam esse iudicat sibi violentas manus iniicere, aut minimum laedere, S: dum a nulla temptatione aut violentia' externa exagitatus, nullo modo prorsus contra iudicium suum potest agere; non quod illi desiit facultas aut potentia naturalis id pa. trendi, sed quia absurdum &moraliter impossibile, ut tale quid eligat, di non alia da
causa creaturae aliae rationales nobis natura sua nobiliores, non possunt peccaro vel male lagere, non quod illis desit naturaEspotentia ad actionem talem eliciendi . sed quia moraliter & impossibile ut crearturae persectissima cognitione boni praedici, 'uussa tempereitas , ut tamen earum voluntas se determinet ad multe & inepte agendum ; non sumus nescii libertate oppugnatores, hic asserere nullam scilicet e se differentiam inter necessitatem physs-- cam S moralem, homo a dolore corporis
157쪽
tu turbatione animi liber ideo inquiunt se
laedere n0nsotest, quoniam' neque intelle ous netque voluntas ad ut 'in actionem si ne aliquo impulsu exterso amborum-T spectu determinari pinat, 1 Miλ quam urnum moveri φ mssit serjusquam 3b alio iuvpellatur . . sed. hpς quid i thau quam tiAnsire ex uno argumento ad alterum , . deserunt quippe argumentum: Rnecessitate Folunt;
tis sequentis ultima iudixit 'inellectus, recurrenda ad impqssibilla tem absolutam principisse more di supra istis. su,
Alia quae . memoraVi us argumenta 3 certitudine praescientiae divinae mutuata,
pari modo G b c praesenti disputatione sunt plaue aliena exenim o dentur alia ar Sumenta .. quibus amecedenter demonstra,ri possit omnes aqione; esse nec sarias , manifestum est boc ex 'la praescientia divi ha nunquam demonstratum iri. Nimirum si propinr nullas alias rhiones nihil obstet, quo minus 'ion hominum sint liberae, nudam praesentiam. divinam eorum libertatem impedire nullo modo demonstrari pot- rit, & cqnssequenter praxscientiae divinap
158쪽
rique attributorum Dei. a 3ρcertitudo separatim sumpta, nihil plane ad propositum, sed qxiaestionem praesentem delibertate praetergreditur. Alia quod attinet argumenta, qua solent cum hac quae stione interseri posm ab adversariis, supra satis fuere soluta stogulatim. Constat ituque cςrtitudinem praescientiae divinae hau, quaquam adversari eam libertatem mitin xatly , Praescienxia enim , qua talis ni ij prorsus assicit in ullo quovis respectu , mo, dum ςxistendi rei cujuscumque, quicquid
voluntatis oppugnatores , unqam ad hoo caput adduxerunt vel adducere poterunt, huc redit r. Praescientiam nimirum denuxa re certitudinem, & certitudinem innuere
necessitatem ; sed falsum est certituὶoelo' ponere necessitatem ; praescientia eteniri nullam . aliam ponit certitudinem , quam illam , vae esset in rebus, etiamsi nulla esse t
Prascientiae certitudo non causatur r
rum certitudinem, sed ea ipsa veritati existentiae earum nititur. Quicquid enim iam est, id certissimum ei & heri quoque aeque - erat strium , hodie fore quam bodie siecertum id existere. Et haec certitudo e-
159쪽
venta est semper eadem, sive eam supponas praecognitam sive non. Quicquid ei. enim ullo tempore existit, ab aeterno certum suit respectu eventus rem fore. Ne que minus fuisset prima haec eventus ceristitudo , vel si nulla esset praescientia. Nuda itaque & mera praescientia nullam exercet influentiam omnino in ullam rem quamcunque , neque contribuit quicquam ad eam 'reddendam necessariam. Possumus quodammodo hoc illustrare ex nostro modo cognoscendi, e. gr. certo novimus res
nonnullas esse & quando eas existere novi mus , non possunt non existere, sed paret nostram cognitionem res ipsas nullo modo afficere ut sint magis hecessariae, aut in se certiores. Praescientia autem in Deo est eadem cum cognitone, omnia enim illi sunt aeque praesentia omnimode sive cognitionem sive potentiam respexeris , plene &persectissime novit res omnes quae existunt sigillatim. Et quemadmodum novit omnia quae acta sunt, eodem modo omnia distimete praesuit quae futura fiant. Et sicut viis demus nullum in res existentes cognitim inem habere influentiam, sic neque prae-
160쪽
a attributorum Dei. I4r scientia in res suturas. Verum quidem est, modum quo Deus novit, nisi causarum concatenatione posita , nobis esse plane ignotum ; Sed multa alia quoque nobis plane latent respectu modi operandi, de quorum tameni veritate nulli dubitamus. Et si quid esset in hoc argumento ponderis non solummodo libertatis probaret sed etiam praescientiae impossibilitatem a Nam si haec duae essent prorsus incompatibilia, ut una necessario destruatur. Doctrina faxsitatis absolutae & universalis, quae omnem religionem & moralitatem radici. tus euirpat, magis adhuc ad vituperium di imminutionem supremi Numinis facit , quam negatio suae praescientiae faceret, qxue omnino hac hypothesi esset impossibilis &contradictoria. Et casus hic est longe alius,
quamvis enim non possumus rite exponere quomodo actiones causarum liberarum praescire possit, hoc saltem satis novimus , libertatem actionum quorumcunque natura sua libetoram, omnino a praescientia Dei non minui neque impediri; cum manifestum sit, praescientiam huIli rei omnino aliam certitudinem ponere, quam antea