장음표시 사용
121쪽
Ioannes autem primam Petri negationem sic narrat cap. raa num. I . Sequebatur autem Iesum Simon I etrus , ct alitudiscipulus. Diyciputas autem ille erat notus fonti ci, ct introiuia eum Iesu in atritim Pontificis. Petrus autem sabat ad obstum foris. Exivit ergo discipulus alius, qui erat notus Pontisci , c, dixirosiariae ct introduxit Petrum Dicit ergo Petro ancilla osiaria iNumquid ci tu ex iscipulis es homini, V iuiiDicit ille Nonsum Stabant auremserui, minis i , prunas: quia frig serateat faciebant se: erat autem cum eis ct Petrus, Lians , ct calcfacions se. Textus autem Arabicus sic habet secl. 39
Siquis ergo bene perpendat praedicta verba omnium Euangelistarum, singula ad inuicem conserens : nihil reperiet in illis contradictorium ; Sed facti series ex illis sic ordinatur. Sequentes Iesum Petrus dc Io aes , hic introiuit, tamquam notus
122쪽
PontinctiPetrum vero introire non audentcua introduxit Ioanes, ancillam orando, ut non impediret Petri ingresbim, qui statim ingressus accessit ad ignem, &cum sedentibus calefaciendus consedit. Interea ostiaria illa, post ianuae clausionem, accessit ut agnosceret quem introduxisset: ad ianuam enim sine lumine illum cognoicere ..eqtituit. Reserit autem sedentem, rilla eminoitium claudente , sedem occupauerat Petrus & cognouit eu ad ignis lumen , & interrogauit: ille vero prima vice negauit. Sic res se habuit, si omni verba expendantur singillatim: quamvis non sinauli omnia referant; sed unus quidem hec, alius illa. Contraductio autem non est, si taceat unus, quod resert alius a De introductione Petri a Ioanne, solus ipse Ioannes .: ς ς ς' ςr cuncti Dinant: loannes vero explicat, ancillam illam fiuile ostiariam. addit etiam Ioannes,Petriim
Et iterum negauit cum iuramenso: Quia non noui bominem Textus autem Arabicus sic habet ea lan seci. ss.
123쪽
Lucas autem sic ibidem cap. a a. num. 18. Et pospu Tum, alius Odens eum, disito Et tu de illis es. Petrus vero ait: O bomst, nonsum. Arabicus Textus sic eadem sect 8 i.
Ioan.vero sic eod. cap. is. Vers et F. Erat autem Simon Petrus
sani , ct calefaciens se. dixerunt ergo ei: Numquid o tu ex discipulis ritis eid Negauit ille, O dixit: Nonsum. Arabicus a
In narratione negationis Petri, secunda vice: prout vide est in allatis ex Euagelistis: solus Marcus mentionem facit deprima vice qua cantauit gallus, post primam negationem :caeteri vero silent. Item Marcus & Matthaeus egressum Petri commemorant: reliqui silentio premunt. Regressum vero Petri intro nullus commemorat expressis verbis ; quia ex historiae serie aperte colligitur, petrum post egressum statim intro regressum, cum rursus dicatur interrogatus. Diuersitatem illam quae inter Lucae dictum ex una parte, qui dicit interrogantem secunda vice fuisse virum, non ancillam: Et ex alia inter Matthaei & Marci narrationem , qui dicunt suisse anciniam: conciliatio. cum dicit: interrogatores secunda hac vici fuisse plures. Verum animaduertenda sunt verba diuersata, ,dhaeriusque modus loquendi Euangelistarum : Non enim Marcus & Matthaeus asserunt ; Ancillam dixisse Petro , sed circumstantibus: Lucas autem asserit, hominem interrogasse ipsummet Petrum. Sed ere his Euangelistarum dictis historiae seriem texamus, ex qua patebit; quam bene & concinne omnes Euangelistae rem gestam ad unguem in conspectu proponant . Postquam prima vice timore correptus negauerat Petrus, surrexit , aliquantisper inter milites constitit: deinde
124쪽
sordis extra atrium est egressus, &tunc prima vice caniquit gallus . Interea ancilla quasdam,inter milites commorans , dixit militibus & seruis de Pςtro, absente iam vel certe non audiente: non enim ausa est illo pr sente. Deinde petro intro regresso & ad prunas accedenti miles vel seruus , ancillae verbis excitatus, dixit cor lin . Ipse vero Petrus homini interroganti respondit.Ancilla enim ausaeli tantum esse virorum incentrix. , non Petri interrogatrix; ut patet ex verbis Matth. & Marci . Homo vero, firmioris animi, iterrogauit Petrum ipsum , prout dicit Lucas, verba specialia interrogatoria hominis reserens, & Petri responsionem homini facta. Ohomo nonsum. Ioannes vero verbis generalibus narrat, dictu futile
Petro . Nulla ergo inter Euangelillas assignari potest dissensio. Et tandem quo is negationem tertia vice sic loquitur Matthaeus c. 6.n.7 3. Et posmGlum accesserunt qui sabant, ct di- cerunt Petro : Vere Ο tu ex illis es: nam loquela tua manife- sum refacit. Tunc coepit detesari , ct iurare , quia non nouisset
hominem. Et confinuo gallus cantauit. Et recordalus es Pet sorbi Iesu, quod dixerat: Prius quam gallus caritet, ter me negabis. Et egressus foras, euit amarὸ. Et textus Arabicus e dem sectione 93. '
Marcus autem c. I vers. 7o. Elpos pu*lum rursus qui amnabant, dicebant Petro : Veiri ex illis es: nam ct Galilaeus es. Illa autem coepit analbematizare , ct iurarer Luia nescio hominem istum, quem dicitis. Et sar gallus iterum cantauit. Et re eo datus es Petrus verbi, quod dixerat ei Iesus. Prius quam gailus cantet bis, ter me negabis. Et coepit Are. Texi: Arab. sic legie
125쪽
Lucas eodem C. 22. num. 9. Et interuallo facto quas horae unius, alius quidam a emabat, dicens: Veri ct He eum illo erat: nam ct Galileus e I. Et ais Eurus: Homo , ne is quidateis. Et continuo adhue illo loquente cantauitgaltas . Et con . uersus Dominus respexit Petrum ;. ct recordatus es Petrus Cerbi Domini ,scut dixerat: Luia priusquam gallus cantet, ter me negabis. Et egressus foras; cuit amare. Et in Texta Arab: sic e dem sec. 8 I.
Ioannes autem ibidem I 8.16. Dicit ei vinus exseruis ponti eis , cognarus eius cuius Miscidit Petrus auriculam: Non ne ego D Odi in horto cum ilis 3 It m ergo negauit Petri se Osatim gallus cantauit. Et in texi: Arab: sec. 3 9.
126쪽
C A P. VII. IECTI IX. I cINec dis dium aliquod assigurri potest in nai ratione negationis tertia vice. Non enim cst discrepantia, si unus dicit: poII UUltim , dum alius dicit, Interuallo quas horae et ius. Nec. n. multu interualli est hora, seu quasi hora: ita ut dici non possit pusillum. Nec est contradictio si Marcus dicit: secundo cantasse gallum post tertiam negationem cum prima vice cantasset post primam , dum exii et ianuam , ut supra: Et alij dicunt cantas e gallum simpliciter, non addendo prima vel secunda ulceta: Narcus enim minutior suit in narratione , &non solum gallicantum explicauit; sed etiam vices c numerauit. Hoc autem
non potest dici contradictorium: Lui siet quidem contradictio, si dicente Marco gallum cantasse secunda vice post tertiam n gatione in aliquis alius Euangelista dixisset,gallum post tertiam
negationem prima vice cantasse : sic enim dictum unius alterius dictum destrueret, cum unus diceret, gallum tunc fimo cantasse, alius vero etiam prius cantasse, & tunc secundo: At dicere simpliciter; cantaste , non addendo prima vel secunda Dice,non facit contradictionem propositioni asserenti; cantassuecunda vice: cantare enim, vel Prima vice , vel secunda vice,
Nec contradicit Ioannes caeteris dicentibus; interrogati nem Petro factam tertio fuisse circa sermonem & patriam :nempe quia Galilaeo sermone loqueretur ; &propterea Cali istas esset; cu ipse Ioannes dicat:interrogantem Petro obiecisse, a se ipsum visum esse cum Iesu in horto . Mune ego te cidi in horto eum illa Θ Vtrumque enim Petro obiectum fuit tertia vice ; nempe, & quod esset Galilaeus, & quod cum Iesu suisEt visus in horto: nec sunt ista duo contradictoria , ita ut non potuisset Petro utrumq. simul obiici, praesertim cu etia simul habeant concatenationem; quia esse cum Iesu, & esse Galilaeum
coincidebant: omnes enim Christi discipuli Galilaei erant, ut Actorum secundo dicitur. Nonne omnes Uti Galilaei sunt tPerspectis ergo uniuersis Euangelistarum verbis, tollitur discordantiae suspicio , posito tantum vero illo & euidenti sundamento : Non esse contradictorium rei narratae solum silen tium ;& obseruato Euangelictarum more, qui non omnia per singula sin uti narrare intenderunt . Et hoc uno principio, &hac una obseruatione,multa,quae in Euagelijs suspicione facere
vidcatur,ab omni vel leuis quidem me dacii permixtione longuabesse
127쪽
Quod vero dicit Lucas; conuersum fuisse Dominum, & re spexisse Petrum. bene fieri potuit ; nam Petrus erat in atrio palatis dum negasset; quamuis enim post primam negationem egressus suisset, ut notat Marcus; tamen ex vel bis , qu. ae subdunt omnes quatuor Euangelistae, Petri regressus intro euidenter colligitur. est autem boni historici munus , ea quae eui denter coli iguntur, expressis verbis fastidium potius de taedium quam notitiam aliquam ingerentibus , non replicare Petrum ergo in atrio manentem. de porta, de aula, vel ambulacro, vel alia domus parte poterat Iesus respicere: & quia uterque ad lumen manebat, poterant se mutuo videre, quamuis nocturno sempore : ne fingamus gratis miraculum aliquod ; quod etiata dici posset, cum Christo potentia non deest et . Tamen hoc non dicimus , dum sine miraculo etiam fieri potuit. Verum potius sentiendum est cum sancto August. libro ter tio de consensu Evangelistarum cap. sexto, qui, quamuis non neget, sicut diximus, fieri potuisse: vult tamen hunc respectum, non fuisse corporeum per oculorum obtutus ; sed spiritualem per gratiae influxum, ipsis Euangelistae verbis motus; cum non dicat, respexisse Iesiam, ut solet, cum actiones corporeas &personales Christi enarrat: semper enim dicit; respondit Iesus, vel Oenit Iesus, vel dixit Iesus. Sed vocat Dominum dicens;
Conuersus Dominus respexit Petrum . Quare videtur volui si potius Euangelista notare respectum illum , quo Dominus Deus respicit peccatores, dum eos vocatione sua sancta de opeccato ad poenitentiam excitat. Et uniuersaliter quodcumque Dei donum, post iram & tribulationem a Deo immissam,
eicere solemus, Dei conuersionem,prout Iob cap. vlta dicitur, Dominum conuersum fuisse ad poenitentiam Iob. Et Prophetan L8ν,13. in psalmo eiusmodi conuersionem effagitabat cum diceret et Conuertere Domine uriquequd. Ex his ergo constat nullam esse contradictionem inter Euangelistas de negationibus Petri .
128쪽
Respondetur ad decimamtertiam difficultatem.
DEcimotertio . Rursus obiicis, contradictionem esse in
ter Euagelistas de latronibus in cruce medium habenti- εὐ- ι bus Iesum: cum unus Euagelista plurali numero & in tex.Arab. de latronibus in duali dicat,eos qui crucifixi erant cum eo improperasse illi ..c- ι se cr- At secundum Lucam: alter compescuit & reprehendit colla- tronem. Ergo inter Euangelistas est contradictio . Hanc dissicultatem , longE ante tuam propositionem, planam reddidit Augustinus lib. tertio de consensu Evangelistarum cap. 1 6. his verbis. Iuomodo ergo sicut Mattb. dicit; latro-Nes,qui cruci xi erant cum eo, improperabant ei; et Iscut Marc. dicit; ct qui cum eo cruci i erant conuitiabantur ei, quando' quidem Unus eorum conuitiatus es, fecundum Lucis te monium; alter 9 compescuit eum , ct in Dominum credidit; nis intelligavims Mati eum ct Marcum, breuiterperfringentem hunc locum, pluralem numerum pro gulari posui violaui ct in Epi la Pauli ad Hebraeos ea .io. legimus pluraliter dictum: clauserunt ora leonum,eum stas Danies gni cari intelligatur cvt Daniel 6. & i er in plurali dictum: sectisunt, cum is filo Isaiatrauatur . In Gadmo etiam a. quod dictum este Miserunt Reges terrae ct Principes renuenerunt in unum M. Pluralem merum pro gulari postum: in Actibus Apo Iolorum cap. q. exponitur: Nam Reges propter Herodem: Principes propteν PUatum, intellixerunt. Sed quia ct Paeani Ment ealumniari Euangelio. videant quemadmodum locuti fient autbores eorum Haedras, Me a ct CIFlemnes Iras,tam xuia fuerint. id autem v latius,verbi gratia, quam ut dicat aliquis: ct rufiici mihi infultant, etiams unus insultet i Tunc enim esset contrarium quod Lucas de Uno manifestauit in illi dixissent, ambos latrones conuitiatos Domino: Ita enim non possitsub numero plurali unus iniungi; cum dictum es; latrones, Oete qui cum eo cruci xi eramituec additum es, ambo: non setam si ambo fecissenti posset bor dici ;sed etiam, quia unus Me fecit, tuit ustato locutionis modo, per
129쪽
pluralem num rum in gularis Agni ea i . Sic August: Et quamuis in textu Arab. legitur in numero duali
/idest Duo latrones: quo numero videntur determinari ambo simul. Nihilominiis Augustini explicatio bene etiam cadit, illo figurato modo loquendi, accepta . Vcrum si id non recipiatur ab Arabibus; non propterea error aut dissensio inter Euangelistas arguenda est.Na ab initio, ut alii Patres cum Cla - stomo homil. 88. in Matthaeum asserunt, uterque Iairo Chri-1to conuitiatus fuit: & hoc referunt Euangelistae qui duali numero loquuntur. Vnus tamen decursu temporis, dum adhuc Penderet in Cruce , videns tot, tantaque prodigia, & non dum visa signa: nempe, lis obscurationem, terraemotum, scissiones petrarum, & montis; simulque tantam cernens Christi patientiam & charitatem, qua etiam pro insultantibus inimicis di crucifixoribus orabat, statim conuersus est , ct facti poenitens ad poenitentiam alterum trahere conabatur,dicens : netur tu times Deum dec. Et memento mei Domine &c. prout refere cas .illud ergo quod prius gestum erat, enarrauerunt Matth.& Marc.de utroque conuitiante.quod autem iactum est postea, explicauit Lucas , de altero poenitente.
Respondetur ad decimamquartam, decimam quintam di cultatem.
Ecimoquarto obiicis item non benὰ gestis narratis con-niis , μ' - LI stare dicta Euangelii: dicit enim,Christum aliquando di--rat. xisse . Pos tres dies resurgam . Et eu uit Ionas in verare carii tribus diebus, edi tribus noctibus ita eri Aus bominis in corde Terrae, tribus d bus 9 tribus me libus. At non ita completum, ut patet in ipsis Euangelijs; nam Christus sepultus est paulo ante solis occasum die yeneris: resurrexit autem ante solis
130쪽
t a die Dominico,quando non adhuc impleti erant tres dies. Ad hoc bene respondet Augustinus, lib. tertio De consensu angelistarum cap. et q. & lib. i. quaestionum Euangelicarumnum. . dicens: Scripturam laepe pro toto partem sumere , deponere totum pro parte; ut passim apud legistas de morales :qui dicere solent: quod dies inc plus habetur pro completo. His positis,bene intelliguntur tres dies, di tres noctes; prae sitim more Ecclesiae, quae diem a die media nocte distinguit. Habemus partem residuam diei Veneris usque ad solis occasum, deinde noctem illius diei usque ad mediam et ecce unus dies, di una nox: deinde sabbatum totum cum sua nocte,vsque ad mediam noctem, ante Dominicam:& ecce secundus dies, de secunda nox Superest deinde media pars Coctis usque ad aur Tam , ecce tertia nox; & tandem illucescente aurora Dominicae, cum sit initium diei, habemus cum tertia nocte tertium quoque diem. Nec obstat iterum obiicere; luod Euangelia loquantur adiecta particula, post , dicunt enim pos diem teritum. Hoc inquam non obstat: nam illud, post, non est intelligendum , ita ut signis ficet elapsum lain & completum dicin tertium: scd accipiendum est in alio sensu ; scilicet, ut significet praesentiam diei testii, ve sensus sit: post diem tertium, idest, postquam illuxerit dies tertius: Et pro hac si nificatione facit communis loquendi modus, ut patet. Et si aliquando scripturae dicuntiosi tres diti aliquando etiam dicunt os duos dieri, ut videre est apud Oseam
Prophetam cap. s. num. tertio. Quem locum Patres comuni.
ter,de Christi rosurrectione intelligunt- Ex huiusmodi ergo diuerso scripturarum loquendi modo significatur, non esse sensum de diebus completis , sed de diebus moraliter intellectis, inon physice & in rigore.
Decimoquinto , Obi cis praeterea; non conuenire Euangelistas in narratione resurrectionis Dominicae, apparitionis eius, numero & ordine muli rum venientium ad visendum sepulcrum, in quibus multae inuoluuntur dissicultates. Omnes autem clarissime soluit August. lib. tertio de Consensu Evangelist cap. a . Vbi; post quana explicauit, idem esse quod dicit Marc. Et valde mane vi sabbato rum Geniunt ad monumentum oriente iam Ue. Et quod dicunt caeteri: Valde di