장음표시 사용
151쪽
ceptorum genere .ET ne cogamur per singula, quae obiicis, longam responsionem iacere: ad tria capita reuocemus omnia; ut sic breuiter ad Omnia respondeamns. Clara est & celebris distinctio praceptorum Mosaicae legis. Alia enim sunt morat in . , ad morum regulationem pertinentia , moresque moderantia
Alia sunt iudicialia , id est ad iudicia,& sententias, condemna tionem, vel liberationem seu absolutionem Rei &c. Alia erantcgremonialia,pertincntia ad ritus diuini cultus,& sacrificiorum diuersitatem, & modum. Et primo , quod pertinet ad praecepta moralia, conueniens fuit non tolli, sed potius perfici: morum enim integritas facit rationalis creaturae persectionem, illam ordinando ad Deum, ut sit deuota , ad proximum , ut sit iusta; ad se ipsam, ut sit honesta. Vnde is sanctior est di iustioriqui honestioribus decoratur moribus: & decebat legis Euangelicae prosessorem ess professore legis Mosaicae honestiorem . Et legis Euangelicae Mediatorem decebat persectiorum praeceptorum auctorem scilla. Insuper& praemium maius, quod in lege Euangelica a
Deo promittitur, erat conuenientius, per merita dianiora coste quendum.
Primo dccebat, Mediatorem dare persectiora praeceptata , quia Christus erat Moyse longe persectior : Imo quia erat Deus , ut ossa ostendemus, decebat ab ipso perfectissima pro ire mandata, quibus humana creatura maxime perficeretur in moribus, in quibus eius perfectio consistere videtur Vnde Augustinus libro octogintatrium quaestionum, quaest. O vel 1 . Inchoatio ceto, ait, se dams Ia est paedago oret tmesis perfiatio ruaretur: cum tamen idem Deus o paeda
gum paruum dederit, legem iliam scili cet per famulum uri : Ismom g Nioribus, ides Euangetium per Vic
es Euangetium per Unicum Secundodecebat eos, qui Euangelicam legem accipiebant, esse
152쪽
esse honestiores moribus; cum de seruitute ad filiorum & amicorum libertatem vindicarentur, eum de timore in amorem raperentur: & propterea Dei amicos, Dei filios, honestiores & persectiores decebat esse, quam seruos . Certum enim . est, legem Moysis ibisse legem seruitutis, & timoris; qua Deus, tamquam seruos , illico peccatores puniebat: pro qualibet fore culpa statim lapidatio imminebat. Non sic in lege Euangelica ; quae e silex amoris, & filiorum, & amicorum. Vnde Io.
I .dicitur: Dedit eispotesate Eos Dei eri. Et C hristus dixit
Apostolis. I o. r 1. seu sect. 3 Iam non dicam Coincrum M amica . Tertio etiam ratione praemij in Evangelica lege morodecebat esse honestiores , quia praemium, quod illico potest obtineri statim post mortem, est gloria aeternae, beati risedo, Dei visio; quae est Diuinae beatitudinis participatio . In is lege autem Moysi ex hac vita migrantes non illico beatitudinem consequebantur, quamuis Sanctissimi: Paradisi enim ianuae per Christi mortem reclusae sunt, quae per coatrum clau- ' , is fuerant: de propterea, antequam peccati satisfactio per Christi sanguinem Deo soluta esset, ianuae caelorum numquam suerunt reclusae. Hoc ergo maius praemium in promptu post tum ab honestioribus decebat accipiendum . Vnde Christus Matthaei sect 8. in fin . seu cap s. num. ro Nisabundauerit iu-
sitis vrsrapi quam Scribarum O marisaeorum , non intrabiutis in Regnum Caelorum . Quarto, etiam ratione auxilii, quo infirmitas humana roboratur ad maiora virtutis opera: decebat etiam in Euangeiatica lege persectiora dari moralia praecepta, sicut supra tactum est. His omnibus pensatis ;&aliis etiam, quae facile consideranti occurrent; patet, quam bene a Christo honestiora, α perfectiora morum praecepta in Evangelica lege fuerint praescripta . Hoc enim erat humanae creaturae proprium, Sc rationali naturae consentaneum . Talibus namque PraeceptiS o
dinatur homo, ut pie se habeat ad Deum, iuste ad proximum , honeste ad se ipsum, & rationabiliter ad omnes. Et quod pertinet ad iudicialia, suit etiam conueniens illa abrogari; quia nimis seuera erant: pro quolibet sere crimine imminebat lapidatio; erat lex nimis rigorosa, lex timoris, lex ' seruitutis, ita ut dicere posset Petru& Actor. ry. num. io Luid rsentatis Deum imponere iugum super ceruices discipulorum ., quod
153쪽
quod neque Patres nostri, neque nos portare potuimus Christus autem Euangelicam voluit dare legem, idest legem boni nuncii: non a peram , sed suavem , sicut dixit in Evangelio Matth. II . in fin .seu sect. 3 2. Iugum enim meum suam es,ct onus meum leue . Non timoris , sed amoriS, ut Ioann. cap. a. seu stet. 7. Sie Deus di xit mundum , Ut sinum suum omgenitum daret. Et alibi Ioan. i s. ia. seu sect. 3 Hoc est raeceptum meum, Ut diligatis inuicem, cui dilexi vos. Et alibi Lucae 9. 1 6. seu sect. 37. Filius bominis non Emit animas per ere, fed fatuare. Non seruitutis sed filiationis , vet Ioan. i. Dedit eis potesatem Aios Dei fleri . Non seruitutis, sed amicitiae, ut Ioan . t . a . seu scct. 3 q. Iam non dicam vos seruos, sed amicos meos. Decebat
orgo, ut lex suauis , lex amoris, lex filiationis .& amicitiae ita teret ea, quae erant rigorosa, incutientia timorem , & seruitute prementia , prout erant Iudicialia praecepta ; Propterea Christus per Euangelicam legem abrogauir ... Quoad caeremonialia vero , . conueniens fuit etiam , Ut om- .u, si in is, nria as rogarentur; quia per caeremonias illas, sacrisicia, obla- per Eoa ε- tione S, ritu S, &c. significabatur pra figurando aliquid cirtium euacua- ca venturum Mesiam: vel Matiuitas, Vel vita, vel passio,mors, φ υ - qualitas mortis, & caetera hiatu modi ; ut consideranti sin illa facile patebit , osque breuitatis causa praeterimus : sufficit illud tantum Apostoli adnotare ad Corinthios priori vice scribentis cap. IO. ai. Omniat gura contiguant illis . Cum ergo aduenit Christus, praesens adfuit ipsum significatiim ; propterea non erant amplius neccssaria illae praesignificationes, crat praesens ipsum mei corpus, & exemplar; propterea non amplius opus erat imaginibus, & figuris I erat praesens veritas, propterea adumbrationes illae , quae per caeremonias habebantur, ablatae sitiat Sic Aug. contra Faustum lib. i9. c.i3. Sacramenta vetereale issant iuro ab ta, quia impleta . Et alit scint insitata, Virtute maiora, Utilitate meliora, aZi acinora , n cro pauciora.
154쪽
luon odo Mosaica lex dicatur aeterna'. SEd dices haberi in lege, plerisque locis , legem illam est
aeternam: ergo non potuit a Christo , aut ab alio, illi de
Ad hoc duplicem possiimus dare responsionem. Primo quod ullis Scripturae in ea locutione in aeternum) talis est, vino sumatur proprie plerumque; sed significare solet usque ad certum tempus , per alias eiusdem Scripturae partes praestitutum , ut cap. 2I. Exodi num. 6. dicit, quod seruus de filiis Israel seruiens alteri, si noluerit seri liber certo quodam temporo. perforetur auris eius , & sit seruus in aeternum : ubi ly, aeternum non significat omne tempus vitae; sed tantum , quantum supererat tunc, usque ad annum Iubilaei; tunc enim omnis seruus ex filiis Israel, sine aliqua redemptione, solo temporis aduentu, liber euadebat ; prout habetur Leuit. cap. 23. num. q. sic etiam in casu nostro, dicitur lex aeterna, idest usque ad Messiae aduentum, cui per aliam legis partem , ut diximus , omnis potestas supra legem tribuitur, ut posset ad libitum uniuersa mutare : Interea vero nemo auderet legi derogare , illiusque praecepta non exequi: & sic respectu illorum quorumcumque omnium, excepto Messia, dicebatur aeterna quod numquam haberent potestatem mutandi, eique in aliquo erogandi. Secundo modo dicitur aeterna spectando legem, prout comtinet illud praeceptum, quo iubet, ut omnes Messiae obedientiam praestent: de haec lex,prout hoc praeceptum continens, est aeterna , quia semper de in aeternum est Messia obediendum .
His modis ergo dicitur Mosi lex aeterna.
155쪽
Christus quaedam praecepta veteris legis abrogauit per Apostolos suos.
NEc potest obijci rursiis inon fuisse omnia a Christo inu
lata , sed fuisse , Christi Apostolis, Petro, Ioanne , Paulo , Matthaeo, &c. de propterea, licet quaedam. iure fuerint abrogata per C hristum, pleraque per Apostolos mutata, non esse rite abrogata. Hoc inquam non obstar; quia idem est suisse abrogata per Chri itum immediate Perse ; ac fuisse abrogata per Apostolos ordinante Chrillo, quia iam constat paria esse , per se Domi-
num praecipere, ac praeceptum insinuare per seruos; eamdem enim vim habet utrumq praeceptum. Si ergo Apostoli abrogarunt , ut in tuo libro asseris, animaduerte dum est: an habuerint potestatem a Chrisioui enim potestate Christi abrogarunt, utique abrogata sunt: si autem potestate a Christo non accepta , abrogam praesumpserunt; certe abrogata non sunt: Chri sto namque tribuitur facultas abrogandi praeallegato capita i8. Deuteron. prout etiam in Alchorano cap. a. prae allegatis verbis fatetur etiam 3 momet. At constat in Evangelio; Apostolos , praecipue se triani, a Christo hanc habuisse potestatem, dixit enim Petro Christus Ioan. vlt. Pasce oves meas . I t Apostolis omnibus Lucae io. sea sect. 38. iam vos audit me ais t. Et Ioan . I 6. I a. seu sect. 3 3. Multa babeo vobis dicere , sed non potesis portare modo: cum autem venerit ilo Spiritus veritatis ,
docebit Eos omnem verirat . Et Ioan . I . num. 26. N as. se a
se l. 3 . Haec loqμuiussunt vobis apud Uys manens; Paraclitus autem Spiritus sanctus, quem mittet Pater in nomine meo , ille Cos docebit omnia, 'ret vobis omnia quaecumque dixero vobis. Et Matth. vlta Euntes ergo docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, lj , ct Spiritus sane B Grentes eos seruare omnia quaecumque mandavi vobis. His Christi verbis patet, ipsum C hristum dedisse Apostolis potestatem , , complura suo nomine circa legem interpretandi, & Spiritu sancto dictante, mutandi: eaque mutatio tanti valoris esset ac si immnediate iacta cilci ab ipso Christo : Hoc enim verba illa.
156쪽
C A P. VIII. sECTIO VI. rarilla sonant; IH Cos audit me audit . Et illa; Spiritus sanctus
suggeret vobis omnia quaecumque dixero vobis. Vnde suggesta a Spiritu , sunt etiam a Christo mandata, & dictata, Quod autem ipse Christus ex se immediate omnia in carne praesens non dictauerit praecepta, sed aliqua esse deinde praecipienda, Spiritu sancto dictante Apostolis , patet etiam illis verbis Multa babeo vobis dicere, sed non poteritisportare mod), cum
autem Generit ille Spiritus veritatis docebit vos omnem verit
tem . His positis patet; quonam modo fuerint a Christo ab - rogata omnia illa Veteris legis praecepta; vel immediate, vel mediantibus Apostolis. Ita Circumciso per Apostolos a Christo abrogata est ἔ A; Q. a. prout Actorum cap.r . ubi narratur, quod Apostoli post ac- cise ceptionem Spiritus sancti simul congregati haec decreuerunt,& in scriptis miserunt ad populos, qui Christi fidem suscepe- ivi ea rant. Aposesi, o Seniores frasres Bis, qui sunt Antiochia Θ- me, Oileiae fratribus gensibus salutam. Luoniam audi--
mus , quia qui iam ex nobis exeuntes itarbauerunt vos verbis euertentes animas vestras, quibus non mandauimus: acuit nobis eoia iis in unum , eluere Ciros , ct mittere ad vos cumebari mis uos is Barnaba , ct Paulo, hominibus, qui tradiderent animassuas pro nomine Domini nos Di Iesu ortati. Mia imus ergo Iudam Sitim, qui edi ipse vobis verbis referens eadem . Visum Vi enim Spiritui sancto, cdi nobis i nnia intrarimponere vobis oneris ;qu.im bo necessaria, Ut ab meatis vos
ab immolatissimulachrorum, anguine, di suffocato, o fornicatione ; a qibus curiis iantes Vos, bene agetis. Valeste . Haec scripserunt Apostoli gentibus illis, ad eos monendum, nemo luerentur quorumdam Hebraeorum dictis, qui eis circumcisionis & legalium praeceptorum onus imponere volebant : ut notum illis esset, se'ad caeremonialia & iudicialia legis non . teneri: propterea scripserunt, nihil ultra oneris eis esse pornatandum , quam illa necessaria de quibus in dicta epistola. Qui
bus significatur moralium praeceptorum necessariam esse custodiam; quia illa naturalia sunt, & humanae naturae conue- tem/ctur mentia , prout homo est : decet enim hominem rationis parti- gratam ele-cipem , religiosum esse erga Deum , iustum erga proximum , Q per mi Onesic vivere ad omnes ; ciuii ergo naturalia praecepta sint. N i
secundum naturam ei con; nientia: propterea non est illis de- .R a rogatum i
157쪽
ropatum,sed potius iussa persectiora, prout Matth. c. 7.& in tex. Arab. a sect. 8. v .ad I via Christus, postquam dixerat , sp venisse non ad soluendam sed ad implendam legem ;& apicem unum a lege non praetereundum; mox subdit haec: Audistis quia dictum es antiquis: non occides qui autem occiderit , reus erit tutacto . Ego autem dico vobis: quia omnis, qui is flatur fratri suo, reus erit iudicio. Iui autem dixerit fratristio, raea: reus erit concilio. Lui autem dixerit , fatue . reus erit
bennae ignis; Et post paucae Audisis, inquit, quia dictum es
antiquis: non moechaberis. Ego autem dico vobis: quia omnis, qui oderit mulierem ad eo viscendum eam, iam moechatus Hiram in tarde suo &c. ibi singillatim naturalia & moralia praecepta ad persectiorem gradum eleuat, ut patet: maior enim persectio est, se custodire etiam ab ira in proximum, quam ab homicidio tantum proximi: & sic discurrendo per singula . Non igitur abrogauit naturalia & moralia praecepta, quae in Decalogo continentur, quia quod naturale est, semper est debitum naturae, i & mutari non potest, sicut ipsa natura imm tabilis est, idque etiam Aristoteles Ethicorum, cap. 7. praesertim adnotauit, ubi de lege naturali ait: Vniuersis hominibus semper & ubique esse eamdem; Sicut, inquit, ignis, non flum bic, sed etiam apud Persas urit. Caetera vero, quae natu ralia non erant, abrogata sunt per Christum, vel immediate, vel per Apostolos, tamquam per seruos & legatos . Petrus etia dicto c. I s. Actorum, significans qua potestate praesumeret Circumcisionem cum caeteris legalibus abrogare , sic inquit
num. I. Viri fratres, vos scitis quoniam ab antiquis iebus Deus in nobis elegit, per os meum audire gentes verbum Euangely, o reeire Ergo in nominu Dei, di potestate sbi a Christo tradita, haec praecipiebat. Nequitur deinde Petrus, narrans: quomodo Spiritus Sanctus de illa quaestione An Christiani essent circumcidendi ) testimonium per signa dederit, ibid. num. 2. Et qui nouit cor a Deus, tris limonium perbibit, dans illis idest gentibus incircumcisis, super quos Venerat Spiritus Sanctus, ut habetur Actorum can. r o. num. φ . & s. 'Spiritum Sanctum , sicut edi nobis ; nibit discrevit inter nos , illas purificans corda eorum: Nunc ergo et id tradatis Deum, impon ri iugum seper ceruices discipulorum, quod neque Patres no stri, neque nos portare potaimus. Sed pergratiam Domini Iesu. Ck
158쪽
II er mussaluari, quemadmodum ct illi. Ecce quomodo, spiritu Sancto dictante ,& Christo ordinante, abrogata est circumcisio,caeteraque legis Mosaicae praecepta.
F Vit autem conueniens, inter caetera etiam Circumcisionem tolli; quia circumcisio erat remedium paruuloriam ; circum: si vi , si decederent in infantili aetate, saluari possent; cum enim νυ μιν con actum liberum in ea aetate elicere non possent, quo ad Deum , 'conuerterentur, propterea sacramentum Circumcisionis fuerat institutum. At in Lege Noua ordinatum est Sacramentum Baptismi , quo omnia peccata delentur: estque Circumcisi ne longe enicacior, di suavior, in quo non sanguis effunditur, sed aqua : propterea in lege Euangelica ,posito hoc , exclusum est illud, tamquam super tuum, & non amplius necessiarium. Praeterea, erat Circumcisio quaedam praesignificativa venturi Messiae consessio, propterea in ea Parte accipiebatur, qua fit humana propagatio. At postquam venit Messias, non amplius erat venturus et & propterea illud Circumcisionis sacramentum non amplius significativum, ac proinde reijcien- ,
Miror autem per librum tuum significari, contradictionem esse in verbis Christi, quando dicit, Ioannis I. a 2. seu sect. I 8. Circumcisionem Iudςis per Moysen praescriptam fuisset Deinde subiugit,non esse cx Moyse,sed ex Patribus. Cum ex Genesi, di reliquis Moysi libris, utrumque verum esse constet: Nempe pncepta suisse in lege Moysis;sed non tunc primo, na antea P tribus Abraha,Isaac,& Iacob de Cecucisione mandatu fuerat.
159쪽
eonuenientia abrogationis caremon3alis veteris τε samenti.
At illis non sitit praeceptum in scriptis sicut per Moysen. Et hic est sensus illorum verborum , nec aliqua inuoluitur contradictio : & facile ex contextu patet : propterea ad reliqua
Quod diximus de Circumcisione, dici etiam potest de caeremonialibus reliquis, quibus significabatur Messias venturus,pas urus, moriturus, vel aliud quippiam de Messia . Quae omnia , postquam completa sunt, realiter & ipsa re adsunt per ipsum Messiam: frustra igitur deinceps figuris S umbris, eorum
De abrogatione sacrificiorum Mosaicae legis . Et de sacrosancto Euangelicae legis
EAdem de causa abrogata sunt sacrificia , ritu'. varii oblationum Veteris legis: quia sacrificia illa ad Messiae morte praefigurandam suerunt instituta , propterea enim Deus sacri-licia, nonnisi in uno templo Hierusalem volebat osteni : de quo, si quis curiose perquirat causam ; cur Deus prohibuerit in lege Moysis, sacrificitura sibi offerri extra templum Hierusalem : certe non aliud occurret, nisi quia sacrificia illa erant figurativa passionis Christi , quod erat verum sacrificium Deo gratissimul hoc autem in Urbe Hierosolymh erat coplendum; propterea Deus interea, antequam verum osterre tur, acceptabat sacrificia figurativa, ibi tantum , ubi figuratum erat si scipiendum. Alioqui enim si sacrificia illa de te, sine tali praefiguratione , grata Deo fuissent, ut quid in pluribus locis no luisset oste quia scilicet, non nisi cum tali praefiguratione acceptabat: quod magis patet consideranti ipsos varios sacrificiorum ritus a Deo institutos, qui singillatim aliquid circa
christi passionem de se ostendunt praefigurare, similitudine quadam
160쪽
quadam. Vt exempli gratia; sacrificium agni, eiusque com mestio a Deo instituta Exod. cap. iΣ. cum illis circumstant ijs , ut esset masculus, sine macula, & seruaretur usque ad quartam decimam diem mensis primi, de ne aliquod os illius conseingerent, praesignificabat Christi passionem, & mortem , completa die quartadecima mensis primi: tunc enim fuit cruci affixus: eiusque innocentiam praefigit rabat Agnus sine macula: itIud-que, os non confringetis ex eo; iussit insuit ad pra figurandum id, quod dicitur in Christi passione accidisse , nempe dum latronibus fracta sunt crura, Christo non fuerunt stactas sed unus militum latus eius aperuit. Sic per singulos sacrificiorum ritus patet applicatio ad figuratum . Sed breuitati studentes illud tantum reseremus, quod etiam AlchoranuS retulit capi. r. de sacrificio Vaccae ruis. quod Numerorum cap. t 9. praecipimtur, ut scilicet adducerent vaccam rufam, integrae aet iis, sine macula, educerentque illam extra castra, ibique ii notarent
in conspectu omnium. Hoc etiam sacrificium Christi passio nem praefigurauit; Christus enim sine macula, integrae aetatis;
anno enim 3 3. suae aetatis expleto passus est , eductusque est extra portam ad Caluariae locum, ibi lite in conspectu omnium omici affixus Et, ut Carius huiusmodi sacrificiorum praefigurationem percipias, rogatum te velim, ut in Veteri Test mento sacrificiorum varios ritus adnotes, deinde ex Euangelijs Christi passionem mediteris; facile enim patebit, quam , verum sit, facrificia illa praefigurationes fui sie ; Christi vero
passionem & mortem esse praefiguratum; Eaque de causa Dcum illa sacrificia acceptasse: non quidem simpliciter ex se
sed tantum prout veri sacrificii passionis inquam Christi praefigurativa, S propterea indicans , se non delectari illis animalium mactationibus , dicebat per Psalmistam, psal. 9. Numquid manducabo careest aurorum, aut sanguinem biscorum potabo. Et per Isaiam cap. t. num. U. aeuo mibi multitudinem victimarum Uinrarunt, dicit Dominus J Plenussum. Holocau
sa arietum, adipem pinguium, o sanguinem vitulorum , O agnorum , ct hircorum nolui. Cum Ueniretis ante consei m -- , quis quaesiuit baec de manibus Vesris, ut ambularetis in
ala imosi ne o seratis citra scrisicium frustra: incensum abominatio est mihi. Nomeniam, Cr Sabbatum, er se riuitates a'nonferam, o c. Et per Amos Prophe wὶ cyP. F. num. 22