장음표시 사용
451쪽
dam, serti. Vnde Intellectio est expressio , repraesentatio, assimilatio: Amor vero est quidam spiritus , impulsus, seu
pondus. Et propterea persona procedens per intellectum est Filius: non autem persona procedens per voluntatem. Sed iam Diuina Scripturarum testimonia afferamus: quia non humanis rationibus sacrosanctum Trinitatis Mysterium astruimus; sed Diuinaconuicti attestatione credimus.
feruntur tessimonia sacrarum scripturarum, quibus probatur sacrosanctum Trini
tatis Mynterium . Hoc sacrosanctum Mysterium pluries in sacris Scripturis
credendum proponitur, tam in veteri, quam in nouo Testamento. Et ab initio sacrae Scripturae personariam plura litas indicaturillis verbis: In pristipis creauit Deus eaelum terram. Vbi tex. Hebratus habet: Creavit Didi eaelum terram. indicans singulari numero verbi, Coauit, unitatem essentiae,& plurali numero nominis Dij, pluralitatem personaru. Deinde eodem cap. primo Gen. num. 26. indicat etiam Scriptura pluralitatem personarum, Deum referens haec Verba proserentem: Faciamus bominem ad imaginem ct militudinem nosram. Vbi per consultationem, quam significat, ostedit pluralitatem personarum ; praesertim, in plurali numero dicens : Faciamus. Vnitatem vero naturae,dum subiungit, Imaginem ct militudinem in singulari numero . item cap. 18. in . Principio, apparuerunt Abrahamo tres viri, quos significat ibi, suisse Dominum, eosque Abraham adorauit. Psalmo 32. non solum pluralitas personarum; sed & determinatus numerus, ipsarumque peculiaria nomina exprimuntur a Propheta , num. 6. Verbo Domini erit Armati sunt,
452쪽
Spiritu opis eius omnis virtus eorum. Expressit unam personam dicens, Verbo. Aliam, subnectens, Domini. Tertiam ver concludens , Et Spiritu oris eius, cte. Isaiae 6. ad significandam Trinitatem personarum, tribus vicibus Seraphim clamabant alter ad alterum e me Ius . Sanctus, Sancius, Dominus Deus exercituum. Quasi canentes Sanctus Pater, Sanctus Filius, Sanctus Spiritus sanctus . Idem Isaias cap. 3 . num. I 6. idem significat, Deum in haec verba loquenlcm rescrens: Iuod ex ore meo procedit, ille mandauit,
ct Spiritus eius ipse congregauit ea. Vbi Pater loquitur de
Filio: Iuod ex ore meo procedit, ille mandauit. Quibus verbis significatur Filius esse persona , quae mandare possit. Et de Spiritu sancto subiungit: Et Spiritus eius is congre-sauit ea . Quia scilicet Spiritus sanctus, tamquam persona Iubssistens,congregare possit, di agere, & operari. Alias enim, non persona, non poteli dici agere , vel operari ; quia actiones supposito tribuuntur. 1tem lsaias cap. 8. inducit Diuinam personam, talia proferentem a num. I 2. Atidi me Iacob ct Israel, quem ego voco re se , ego primus, ct ego nouissimus. Maos quoque mea fundauit Diream, ct dextera mea mensa est caelos. Ego ego Acutis sum, ct Coraui eum: adduxi eum, b directa es cia eius. Ae cedite ad me, er auuite hoe: non is principio in abscondito locutu sum: ex tempore antequamsteret, ibi eram: ct nune Dominus Deus misi me, ct Spiritus eius. Haec dicit Dominus Raedemptor tuussanctus Israel. His ergo verbis loquitur Filius , qui S ad xc dimendum nos in Orbem venit, ut in Da probabimus . Alioqui enim sussicit hic nobis aperte colligere, loquentem talia, Divinam e sic personam, quod ex ipsis verbis clarc patet, dum d icit: Ego primus O nouissimus. Mantu meafundauit terram, o dextera mea caelos. Et Isaias explicat in fine sermonis: Quis sit locutus , dum ait: Haec dicit Domistis Redemptor tuus, o e. Ergo qui loquebatur Deus erat. At loquens Deus talia protulit ibi : Et nune Dominus Deus misit me, ct Spiritus eius . Ergo hic Deus, qui loquebatur, suit miniis a Deo & Spiritu Dei. Nemo autem potest dicia semetipso missus. Ergo hic Deus missius,est a Deo mittente, S Spiritu eius pariter mittente , distinctus. Ergo habemus distinctionem trium persona rum 3 nempe, missae unius, ta duuum nutientium. Alias enim,
453쪽
on veritatem per verba illa protulisset: Et nune Dominus Deus misit me Spiritus eius. Cap etiam 6 i. in principio, & alibi etiam in Veteri Testamento Diuinarum personarum pluralitas significatur , quae breuitati studentes praetermittimus:&sussiciet pauca etiam, sed efficacia,in medium asterre ex Nouo Diuina testimonia. Matthaei cap 3. in fine, Sintexi. Arab. sect. s. sancta Trinitas declaratur: Baptizatus autem Iesus eo esim ascendit
aqua. Et ecce aperti sunt ei caeli: ct vidit Spiritum Dei desciu- dentemseut columbam , ct veniente supersee. Et ecce Vox de eaelis dicens: Hic e Li Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui. Quibus, tres personae Diuinae singillatim indicantur. Vidi Spiritum Det,ccce duas personas, nempe Spiritum sanctu de Patrem, qui dicitur specialiter Deus, tamquam primus sonsci origo caeterarum personarum. Deinde indicatur Filius,per vocem de caeso dicentem: Hic es Fitius meus aeteritas.
Matth. item cap. IO. nuin. 2 o. Sin textu Arabico sect. 27.
sic loquitur Christus i Non enim vos esse qui loquimini ,sed Spiritus Patris vesri, qui loquitur in vobis. Vbi Spiritus de
Pater,exprimuntur ab ipso Filio. Cap. II. & in textu Arabico sect. 3 3. Idem Matthaeus,reserens Christi Transfigurationem, sic inquit: Et ecce vox de nu- ιι diems: Hie est Filius meus dilectus, in quo mibi bene compla mi e ipsum audite. Clarissime autem, ultimo cap. sui Euangelij , sanctus Matthaeus Christum Trinitanis mysterium resert proloquentem sic: Data es inibi omnis potesas in caelo ct in terra . Euntes ergo docete omnes gentcs: baptirantes eos, in nomine Patris ct Fri
6 9 Spiritussancti. Vbi Christus, eiusdein dignitatis, ei uisedem dominationis, di absoluti imperij, ostendit esse super homines , Patrem non solum, sed & Filium, & Spiritum sanctum. Alias enim non recte praeceptum fuisset, bapti Eandos homines pariter, In nomine Filii & Spiritus sancti, sicut & innomine Patris; nisi pari modo Filius & Spiritus sanctus, sicut SPater, Deus fuissent. Similiter ω omnes alii Eesangelistae Diuinarum Trinitatem
Personarum testantur, praecipue Ioannes cap. ῖ. num. 33. seu sect. I. capit. Iq. num. I s. seu lact. 33. ubi sic inquit Filius :di diligitis me modata mea seruate ego rogabo Patrem ,
454쪽
ct alium Paraelitum dabit vobis Spiritum veritatis . Et paulo an te dixerat: Luodcumque petieritis Patrem in nomine meo, boefaciam, et taloriscetur Pater in Filio. Et plura eodem capi te , quibus testatur. Patrem, filium, & Spiritum Paraclitum, quem inserius vocat Paraclitum Spiritum sanctum. Et cap. I 6. num. 3. seu sect. 3 s. me facient vobis, quia non nouerunt Patrem. neque me. Et insta S supra , plura etiam de Spiritu sancto. Idem Ioannes, sicut in Evangelio Christi verba reserens, testatur Sacrosanctae Trinitatis mysterium: ita etiam S in Epi- solis propria verba, quae a Christo didicerat, sonans,idem te- satur , praesertim epist. I. cap. 7. mina. T. Tressunt qui DL --nium dant in caelo: Pater, Verbum, o Spiritus sanctus; c, bitres umfunt. Quibus ciarissime distinctionem trium personarum, earumque naturae identitatem, testatur, ita ut nullus relinquatur tergiversationi locus. Ex his ergo, S pluribus Diuinarii in Scripturarum testim nijs, confitetur Christianorum Ecclesia Sanctissimam Trinitatem , & quam rationibus, ct scientia non attingit, credit fide, ει Diuinis se committens attestationibus, captiuans intellectum in Dei obsequium ; cum nequeat proprijs viribus de tam Diuino Mysterio hoc vel illud iudicare; vel sic, vel sic se ii here ; cdin certum sit, Deum mentiri non posse.
455쪽
333Probatur auctoritate Sanctorum Patrum,
de Conciliorum, SS. Trinitatis Mysterium .
Sanctorum Conciliorum-Patrum sententiae plurimum deferendum in his quae ad Fidem pertinent.
SVperuacaneum sertasse, & inutila, prima tibi stonte videbitur,post tot ex sacris Scripturis allata testimonia, Conciliorum,aut Patrum,addere decreta,vel senteritias: praesertim cum Mahometani neutrorum admittere videantur auctoritatem. Verum si bene res inspiciatur,nec superuacaneum id es
se constabit,nec inutila ; & Mahometanos ex Alchorani praescripto,caeterisque Mahometi sanctionibus, non solum Christianorum Concilijs, sed & Sanctis Christianorum Patribus plurimum deserre astrictos, quod pluribus facile patet rationibus. Primo,quia Mahometani omnes sicut aliquando in tuo asseris libro fatentur, per Christi legem, Moysis legi tuis Ie derogatum: Et sicut antea Iudaeis Moysis lex crat lemanda, ita post Christi aduentum,non amplius illa Moysi sertianda esset, sed sola lex Christi,ut patet etiam ex Alchorano cap. a. De famina Amrami,quinque mihi, post initium columnis aeu pag. 3. Idque nulla ratione Mahometani negare possunt quia ante quam Mahometus Alchorani figmenta proponeret; Alchorani lege dicere nequeunt,tunc suisse seruandam; quia non erat,
456쪽
nec seruanda erat lex Moysi, quia abrogata: nec alia effingi potest. Ergo illo tempore,post Christum usque ad Mahome tum, nulla alia Lx seruanda erat ad Dei cultum, nisi sola lex Christi. Ergo 6oo. annis, qui intermedii elapsi sunt, lex Christi sola dici poterat Diuina lex vigens. Confirmatur ad Maho metanos ex Alchorano, qui Euan e-licam Christi legem, tamquam Diuinam, celebrat repetitis testimonijs, pluribus in locis . Ergo qui Christi legem ant Maho metum profitebantur, nulla ratione, falsam legem pro- sessos cile, a Maho metanis dici potest. His positis,facile sequitur consequentia, imo euidens est,
Mahometanis etiam ex Alchorani praescripto, tam Conciliorum , illo intermedio tempore celebratorum , quam ctiam illorum temporum Patrum auictoritatem esse suscipiendam .
Non loquor de Concilijs Christianorum, post Mahometum
celebratis : nec de Patribus, qui post Mahometum floruerunt : de his enim diccret aliquis Mahometanus fortasse , cum supra allegata non bc ne perpendisset: post Mahometum non
amplius Christi legem vigere, ac Proinde neque ipsoruin Concilia ; nec Doctorii in dicta, te Christianae fidei mysterijs, cile in posterum suscipienda. Et hoc quidem dicunt Maho merant. Et hoc ad summum dicere possunt, ex suis principijs
quamuis salso, ut ex dictis constat.) Nullatenus tamen antiquioribus Mahometo Concilijs aut Patribus Christianorum restagari possunt; quia non alij, quam Christiani, tunc veram Dei legem profitebantur . In Conciliis autem, loctissimi & sanctissimi Christianorum conueniebant, de de insurgentibus circa Religionem difficultatibus resipondebant. P tres vero erant, ipsi Christianorum praecipui , qui alios de Fidei mysterijs S praeceptis erudiebant. Si crgo Christi lex erat vera Dei lex; veram Christi legem profitentes, docentes, Ac praedicantes, dici non possunt, tunc talia docuiste, aut praedicasse : Nec Concilia,falsa decreuisse. Secundo probatur, quia etiam Mahomet , ut patet ex. N- chorano , capite de lona, putans circa scripturas dubium aliquod occurrere post e, vult in eiusmodi dubi)s, eruditos, &vt ibi Glossae expliconi, Christianos,esse considendos i undidicit pagin.2G.
457쪽
Idest. Si bitim tibi occurrit de libro, quem mi mus ad tων , consule eos qui legerunt si ipturam ante te. Et G tostae explicant , qui legerunt Scripturam ante Mahomet, esse Iudaeos &Christianos. Insuper & ipse Mahomet in Alchorano fatetur, Scripturam apud ludaeos & Christianos extare, eos lem tu
esse sacrarum Scripturarum meditatores . Ergo vult Alchoranus, Christianos de rebus dubijs Scripturanim esse consulandos: quod si Christianos quoscumque; quanto magis inter Christianos doctissimi & sanctissimi consulendi erant 3 At
ad minus de Christianis, qui Malio metum tempore praece sierunt, hoc est intelligendum. Ergo Concilia sanctorum Patrum State Mahometi tempora celebrata, eorumdemque de rebus fidei testimonia, non sunt respuenda, sed consulenda Tertio, quia Alchoranus cap. I .& cap. . libri primi fatetur, Christianos rectam profiteri fidem, ita ut salutis terminum consequantur , & ad Paradisi gloriam perueniant. Hoc autem
ad minus de illis Christianis est intelligendiun, qui Mahometum tempore praecesserunt: sed illi eam fidem profitebantur,
quam sic ra Concilia dc Doctores,ante Mahometi tempora , docebant & praedicabant. Ergo documenta, decreta, & san-
cita in s cris Concilijs, & a sanctis Patribus praedicata, vera sunt: si enim salsa fuissent, tam ipsi Doctores, quum Christiani illis credetes, inferni supplici js addicti suissent potius quum Paradisi gloriam assecuti. Ergo Concilia & Patres Christianorum, illi taltem, qui Mahometum tempore praecesserunt, Ma hometanis de mendacio suspecti esse non debent. Sed dicet aliquis: Ante Mahometi tempora plures fuerunt Christianorum haereses; ut Ebionitarum, Arianorum , Manichiorum, Sc. & hi omnes nomine Christianorum censentur . Et inter omnes erant Doctores proprij; S propria Concilia , ctiam ante Mahometi tempora, celebrarunt; Ariani prςsertim,
458쪽
Horum autem S illorum non est eadem sententia, nec eadem fides; quamuis idem sit omnium commune nomen, Christianorum. Nam Ebionitae, Cherinthus,Paulus Samosatenus, ct Photinus , Christum purum hominem asserebant , meruisse tamen per opera excellentem Diuinae gloriae participationem Manichei e contra dicebant,Christum reuera esse Dei filium, sed phantasticum corpus habuisse. Valentinus quidam dixit, verum habuisse corpus, sed de caelo asportasse, non de Virgine Matre assumpsisse. Alius quidam, nomine Apollinaris, dixit praeterea, aliquid Diuini Verbi sitisse mutatum in carnem. Arius vero posuit Diuinitatem corpori Christi loco animae inesse; ita ut Diuinitas,ad instar formae,organa corporis insormaret . Christiani autem,cognomento Catholici: sic dicti, quia non sententiain alicuius particularis sequerentur, sed communem omnium sensum : asserebant, sicut & modo asserunt, in Christo duplicem esse naturam, Diuinam ct humanam , perfecte & complete ; unicam tamen personam. Vnde dii pa rata, & contradictoria, contra Catholicorum fidem haeretici asserebant. Similiter & de Trinitate,quidam, Sabellius nomine, existimabat, Filium & Spiritum sanctum non esse personas realiter a Patre distinctas sed Deum,unum natura&persona, vocari Patrem semper: Fiiij vero ex tunc nomen accepisse, quando ex Virgine natus est. Spiritum sanctum dici, cum rationalibus creaturis suae gratiae auram inspirat . Arius vero Filium eiusdem negabat esse naturae cum Patre, eumque plurimi Christianorum sunt sequuti . Christiani autem, cognomento Catholici, nec omnimodam identitatem dicunt cum Sabellio,nec omnimodam distinctionem ponunt cum Ario; sed Patrem, Pilium, & Spiritum sanctum, tres realiter distinctas profitentur esse personas, in eadem subsistentes natura. Cium igitur hi omnes Christiano nomine censeantur, quibusnam a ex Alchorano erit abroganda , quibus arroganda fides 8 comenim opposita ta disparata loquantur, non potest omnibus consimilis tribui auctoritas , sed sicut unius obiecti una est veritas, ita & viri diuersarum opinionum inclinanda est credu
Itaq. Alchoranus, dum de Christianis bene loquitur, & illas praecipit de Scripturis consulendos,non debet de omnibus
Chrisianis intelligi, sed de his tantum, qui veram Christis-
459쪽
d em prostebantur Hi nam a. solummodo veri Christiani erant; caeteri vero haeretici censendi sunt, de nomine tantum Chriiii gloriantes, non autem veram Christi fidem profitentes. Pro huius dubii solutione animaduertendum est, veros eos esse Christianos, qui Christi legem ita suscipiunt S scrvant , sicut & Christus tradidit Apostolis & Discipulis , ipsique cae-uris praedicauerunt. Quos ut ab Haereticis distinguamus, in eiusmodi animaduersione tantisper immoremur.
a uinam Chrismani veram Chrisii fidem
O Mois itaque Religio, seu secta, in orbe excitata; siti
bona fuerit,sive mala; sive vera,siue salsa; habuit non solum doctrinam, seu dogma proprium; sed Auctorem. Tertio , ct circumstantias loci re temporis, idest, quando & ubi coeperit. Quarto, paucos aliquos, qui primo ea susceperunt, & per quos in alios plures derivata est. Quinto , oppugnatorem , qui eam destruere sit conatus . sexto tandem, proprium no-- men ab auctore desumptum. Haec omnia p6ssumus & in lege Mahomeli enumerare. Nam praeter Alchormum, libros Sonnat , librum Agar, in quibus eius dogmata continentur: habuit etiam auctorem Mahome-tuna. Tertio, circumstantiam loci; nempe, Mecae& Alme-dinae . Circumstantiam temporis, imperante Heraclio, sexcentis post Christum annis: aetati s Mahometi quadragesimo ab ipso coepta,& 63. completa, quo cessit e vita. Quarto, pati ci illi , qui primo Mahometi Sectam susceperunt, merunt,primo Zaidus, qui ipsius Mahometi seruus erat, ac propterea libertate donatus , vx0r ipsius Mahomet nomine Gadisse, &
460쪽
plurimi Mechenses praecipui , Correxisti,& Haximisti,&Be-
nutamin, quibus cum suis paucis Mahomet cedere coactus, aufugit Medi naim,decem dierum spatio distantem , ibique lu- daeos habuit hbstes: ubi quorumdam viroram fortiti praesidio,nomine Abubachr ,Omar,othman,&c. bellare coepit, & nolentes in eum credere subiugauit. Sexto, a Mahometo, Alchoranicam legem profitentes, dicti sunt Mahometani, Arabice .
Sic ergo S in omnibus Christianorum haeresibus, & in ipso
mei vera Christi Religione, illa omnia licet reperire: ex quorum cognitiqne facile patet, quinam veram Christi legem profiteantur, qui vero ab eius veritate delicientes, falsa adin- .uenta sectentur.
Et quidem, si de Christianis, qui Catholici dicuntur, eorumque fide, disquiranaus: reperiemus, illa esse eorum doc menta, quae a Christo Apostolis,& per Apostolos caeteris, filerunt proposita; ita ut eorum auctor sit Christus. Secu do, Doctrina , prout in Luangelijs . Tertio, circumstantia loci, ubi, Ierusalem . Circumstantia temporis , imperant Tiberio, Praesde Ierusalem Pilato, trigesimo tertio Chriiii , anno. Quarto, pauci, qui eam disseminaverunt, Apostoli Petrus , Paullis, Ioannes, Andreas, Philippus, Iacobus, &c. Quinto, oppugnatores, primo Iudaei, deinde Imperatores,ci Reges. Sexto , tandem a Christo Christiani sunt appellati Et adnaereticorum distinctionem, qui ctiam Christiam dice- .hantur, dicti sunt Catholici. IIaeretici vero peculiare nomena ab Haeresiarcha, seu haere sis adinventore, singillatim acceperunt. Vndo ab Ebione di cti sunt Ebionitae, qui circa Apostolorum tempora Christi Diuinitatem negauit . Itaque huius pestis auctor I bion , fuit tempore Apostolorum, S ipsos Christi Apostolos oppugnatores habuit e propter a enim ut libro de Scriptoribus Ec- clesiasticis Hieronymus testatuo Euangelium scribcns,a Christi Diuinitate initium sumpsit Ioannes, si cens: Io principio cra Verbum, o e. Contra id quod afferebat Ebion, Clii istum ante Mariam non fuisse.