장음표시 사용
521쪽
etiam in humanis; Exempli gratia: Quod iuste sit, interdum dici iustitiam: quod sortiter,dici sortitudinem: quod virtuose, dici virtutem: sic effectibus, nomen causae tribuendo . Cum ergo Deus sapienter,seu per sapientiam, Verbum in semetipso exprimat,quia exprimit per intellectionem, recte Sapientia dici potest,ad eum modum,quo aliquid sapienter excogitatum dicitur alicuius sapientia. Quare bene Apostolus Paulus, primae ad Corinth. I. Christum, Dei sapientiam nominat. Qui enim Dei verbum rectὸ dicitur, Dei sapientia, etiam recte dici potest. Dicitur etiam propter eamdem rationem lax, splendor,&c. prout de sapientia haec metaphorice dici possunt: sicut enim lux S splendor nobis materialia manifestant, ita sapientia,spiritualiter omnia detegit, & reddit clara & aperta . Vnde Apostolus, ad Hebraeos scribens,cap. I. eumdem Chri
stum vocat splendorem,& lucem, sicut di ipse Christus in Euangelio, Ego sum lux.
522쪽
iiii Satis fit di cultati Jecunaeo propositae.
AD illud autem,quod contra haec obij cis, sapientiam In
Deo non esse qnid disti ructum a Deo, sed ipsummet Deum per suam essentiam esse sapientem: alias enim,inquis, sapientia e stet Deo accidentalis,N veluti superueniens; unde sequeretur in Deo non esse per&ctionem sapientiae . cum esset Filius distinctus a Deo. Ad hoc, insuam, relpondeo , sapientiam esse essentialem Deo,non accidentalem,& esse I amnet esse mim Dei. Nihilominus notandum est,iu Deo sapientiam dici dupliciter ; Vno modo essentiasti tercilio modo dίci etiam personaliter , seu no 'tionaliter;& Vnum non excludere aliud; sed unum consequi ad alterum: nam Ρater, cognoscendo seipsum, filium generat. idicitur Patris sapientia,non quidem quasi Pater alias non sit in se sapiens per suam essentiam; sed quia Pater, suam sapientiam
exercendo,Verbum producit: Hoc autem cx diuina tantum nouimus attestatione e sic enim ipse in Scripturis sitis testatur. Nec est,cur illis assensum denegemus. ει eo minus , cum etiam creatum intellectum,intelligendo,uesbum rei intellectae in , exprimere,afferamus. quare igitur eiusmodi Recunditatem diauinae intellectioni minime tribuemus IQuando deinde obi jcis; ergo sapientia Dei est extra ipsum Deum,seu,ergo sapientia est distincta a Patre, & Pater non est essentialiter intelligens,seu sapiens I Negatur consequentia νquiaiquamuis Filius, qui est sapientia genita Patris; sit distinctus personaliter a Patre;est tamen eadem essentia Patris &Fi-Jij; nec enim Filius aliquid habet,quod non habeat Pater, nisi tantum illud esse genitum;& sicut filius est essentialiter sapientia, ita Pater est essentialiter sapiens: Et quamuis Sapientia, seu
Verbum,non sit accidens,quod,sicut in creaturis, recipiatur in
ipso intellectu Patris informet illum quia hoc argueret imperi ectionem non propterea Pater non est dicendus sapiens Mintelligens;quia sapere & intelligere, non est per receptionem in Deo sed per essentiam,vt etiam in tuo libro lateris.. R - Est
523쪽
Tst namque disparitas,inter diuinum intellectum & creatu et intellectus enim creati non intelligunt estentialiter: accidite nim illis intelligere:& propterea dum intelliguiu, ines intelle, ctionem recipiunt. Vnde non solum eliciunt intellectionem, sed etiam stinui recipiunt mrod producunt; ita, vi inQrmati
qualitate ita spiritualis quae es formalis expressio obiectico
gnitia dantur per talem informationeinantelligentes, ad.cumodulia, quo per albedinem pacius maliter fit albus. Igitur propter indigentiam eii desectum,quia non sum per esienciam intelligentes, producunt in se sorvom, per quam intelligentes reddantur, m illa careant. DiiunuSautem intellectus , dedis uinum Verbum,omni carentes imperlactione , nec ille recipit,
nec istud exigit recipi et diuinum quidem Verbum non: exigit recipi ,quia est substantia,& non accidens a i Diumus autetnim . tellectus non indiget hiuusmodi recepti e , quia intelligit per
suam citent iam . Creaturaelautem non intelligunt m suam
essentia in t dixtin va, S propterea iλrinam, pomquam inteli gant,recipium us vero producit quidem Verbum, quia huc icit de intrinseca & naturali tacunditate diuinae. Intellectionisi, prout ex lacris Scripturarum testimoniis constat: hion vero Deus producit verbum,ut per illud fiat mrmaliter intelligenta , ii 'sicut creaturae Cum, autem Metua ςr quam Deus intelii gir , isit luamet diuina essentia non exigit λrmam, distinctam, nec- hVςrbum,per quod .fiat intelligens sermaliter. . Hoc autem sic etiam apertu demonstratur quod nempe,si Deus non esiet Q 'r 'naliter intelligens per suam essentiam,nec posset reddi Qrma- liter intelligens per verbum: quia sema verbi est eadem. λωma cum forma Patris; eadem enim einessentia utriusque: Vnde si essentia Patris non esset M a faciens intelligere λrmaliter, nec etiam ςsEt talis Q a Verbi; ponimus enim eamdem si amam esis. In creaturis vero non si caedalia Mima est ii tura
ipsarum; Exempli gratia, Angeli aut hominis, S alia se aςst Verbum ipλrum,quod est accidens,cum ipsorum ma sit substantia: S ita pollunt haberet essectum λrmalem intelligendi
Per verbum,quod nequeunt per propriam suimet naturam, squio nam. Deus vero Pater, si per suam ei lentiam non intelli geret nec etiam intelligeret per essentiam Filii. Productio aute
ali , i non est ex indigenim sed ex diuinae intellectionis Mecundimitive. Erginuon per hoc, quod dicimius, Filium Dei, distinctum
524쪽
allatre, esse Sapientiam Patris, non inquam, per hoc dicimus. Deum Patremi non esse ellentialiter , sicut intelligentem , haci sapientcm ; quia sapientia dupliciter dicitur in Diuinis, uno
modo nationaliter i personalitur. significando Verbum materminum productum per intellectioneni, qua Pater est sapiens t alio modo dicitur es emialiter, intelligendo sapiem. Liam, qua Pater se cognoscit; non per aliam formam, nisi tantum per summet essentiam . Vnde sapientia esse taliter,in Maipsa essentia Diuina, vi omnes Philomphi, recte Dium Perpendentes, fatemur, Situ ipse in tuo libros eris. S picntia vero, quam non nati dic sacris Scripturis agnouimus, sapientia genita . di proditina a Patre , tamquam Verbum sitae 1 iuinae intellectiorus , quod tamquam sapientire terminus, et quam aliquid per Diuinae sapientiae exercitium resultans, adicitur sapientia; ct sapientia Patm, quia a Patre generatura
uana sapientiam genitam, seu Dei Verbum , cum ex una parte lacra volumina tam clari testentur , ω ex alia parte,inia
nostro intollectit nos etiam,intelligendo, verti rei in teret exprimam , non est cur Diuinis authoritatibus in ea re asse cum denegantcs, per Dei intellectionem etiam exprimi seu gi-G;., O st; 'pocrςdamus. t Nisum I Σ , tib iii olivi nisAM Lx bis aliam humanus vitellectus, nequiens Druina eapere, is s- Δ tamen anhelans percipere, naturali quadam insina meridi, ' cupiditate), incurru fictiliatem i nempe , quonam modo Fi lius S Spiritus sanctus dicantur etiam intelligere di apere M. ... cum non producant verbum Θ i' contra; si lentes sunt, vicut S Pater, etiam Filius eu Spiritus fanctus ; quanam rati
me suum etiam verbum uterque Mon producit. . ita .rtia iiii Hanc dissicultat facile etiam enodabimus. la e pri trone et nempC armaduertendo, Patrem, dum semet finis inteI ligit, producere Verbum adaequatumsuta uti re intellectio itiis , per qua a quaecumque sunt in Deo Cogdoscibilia, omnia' cognoscit, a priori illo originis , ita ut nihil videmis remaneat cognoscendum: exprimit igitur apo cognitisatem Ornnium adaequatam, adaequa tiam Verbum . ipsum veri, verbum
non accipitetnoi tam entitatem, sed eamdeminudum iratem , , quam habet Pater, Mundem citentiam, eamdem vorint atomi eumdem intellectum, unde a 3yst eamdem intellectionem:
ι nec potest per ipsum intellectum abum notiam.in lectionem
525쪽
*umero intestactum, ita etiam. habet eamdem numero tute l--ionc M , , cum su Mixquata, non potest esse alia & alia ia
plicat, terminum que principium civ S actionis, per quam Pro ducitur xa implicat, V qrbum per intello filonem producer .
urἰ ό si ira eK Partς P, tris est veluti agere, facere, ex p rte vero litis ust veluti fieri: qita sunt correla tua opposita. Et e tau explic tione etiam colligitur, distinctionem solum esse in . relativis ; in caeteris vero ad inuicem non relativis, sicut ii
abloluti*, esse ide0xitatem. hi propterea., quamuis Filius di cMux sit iniqlligens per eamdem intullectionem dc sapie et ratos; cinn illa Patris i itellectio producat etiam ver bum, non tamen mim dicit M Verbum productae; qu0 3ςmMxς est quid insolutum ip Diuinis , dc dum communica
tur intellectR iam intelligens di sapiens, communicatur etiam pila sapientiata intellecta ut Producere vero eli relatiuum, de
cum 1 ater producit Filium , communicat illi quidem omnia ;. T. Ehk a nou
526쪽
non autem potest illi communicare illud producere: est enim implicantia in terminis, quia si Filius per illam productionem
producitum est productus - non potest per eamdem mei productionem .sse productor , nec potest communicari illi suum-met producere activi sed dum Pater est producere Filii acti ue , neces rio erit Pilius sinimmet produci rasiue ,& ntilla
ratione potest esse sinimmet producere active .'Quare, quam uis omnia Filio a Patre communicentur, ne eellario incommunicatum remanere necesse est ex parte Patris illud ageres illud producere: & loco illius productionis active, necessario ponenda est in Filio produci, seu productio passive . Vnde beta
dicimus, Filium cith intelii gentem& sapientem'; non vero Verbum producentem, sed eam terri sapientiam, quae in Patre est Verbum producens ς iiiTilm esse Verbum produci . Similis discursus tollit difficultatem rca Spiritum sanctum, qui eadem ratione dicitur septenue & munigens, sicius Filius , sed suo modo, nempe accipiendo' intellhctionem Diuinam , Diuinamque Sapientiam ; non quidem per intellectum , sicut Filius,a solo Patre ; sed, vi supra diximus', a Patre simuI & Filio per voliintatem : sicut enim accipit Diumam essentiam, ita etiam accipit Diumam intellectionem & seplentiana'. Itaque cuini Spiritus sanctus accipiat intellectum sapientem&uitelli gentem, eadem numerci lintellacti e Tapientia dicitur sata
Piens, sicut Puter S litas; ne tumen nomim Uerbum producit, quia non elicit nouum actum intellectioni sti pientiae .
Cumque ipsa intellectio& sapientia, ut diximus, sit idem quod Dimina esstintia, & Diitina Sapientia, in Patre, sit verbum pro ducere& in Filio Verbiim produci r spiri iri autem sanctus eamdem intellectionem tacipiat per visu itatem , illa nate la ctio, in Spiricii sancto, eris spirari, seu Diuinos amore Spiritu hentin sanctus, omnia Diuin:1'. omnem Deitatem accipit Persolam spirationem per actum 'Diiseiae cliaritatis 3 quo Deli, semetipsum diligit. Et proportionali ii odo. sicut diximus lata
Patre respectu Pilij S de Filio hespectu Patris in productio: no et intella uiui ira ditanduiti est de Pativi u i ta Filio ex v na i parie, 'respectu Spiritiis sancti et Hiemst α de Spiritu lancio vespectu Patri Fili in ilicet , P, rem vi I sium bomnia communicare Spiritui sit hcto,exceptis tantilin relathita
527쪽
Quare , Spiritus, sanctus accipit a 'Patres & rili4 inrisiunita Deitatem , omnem intellectionem, . apientiam . Anubrenti St. Nec enim potest cummunicari unum , non communica tb alio; quia Deus est simplicissimus , & ubicumque una eius formalitas adest, vel aliquidi Diuinum , quatiturvius m nivium & simplicissimum , ibi necessario niuem DeitaVO- peritur&tota Diuinitas. Tamen relationes se impossibi est, couununicam; quia dicunt oppos rionem ad inuicem, di ista nolinuat coudradictionemr; ita ut , si si ivna blatis esse relatao opposita in eodem. Ita et nv vititus sanctus p cedat ut Amor, tamquam terminus Diuinae volitionis, setiamatio dis, qua semetipsum amas, non pinest esse principi ne i sciens talis actus amoris , ipse erit' Amon elici nisui VM de Pater ide filiuς; dum. simul per earndori Diuinam stoluntatem initim amoris elithim di Amorem N uditu qui in Spiritua sanctus, communieant Spiritu, sancita seu minorii Lxi, omni m Deitatem; ita tamen, ut nullo modo issi communicare comunicationem istam activam seu productionem ; quia si Spiritus sanctus per illam producitur, non potest esse productor; sed Pater de Filius erunt productor; ipso vero Spiritus sanctus productus; & in Patre & Filio, caeteris omnibus communicatis, remanebit incommunicata rela
tio Spiratoris,& in Spiritu sancto loco illius) erit opposita relatio, spirati . Propter eamdem rationem, neque Spiritui sancto communicantur illae relationes, generantis, &geniti; quia sunt relationes ad inuicem , inter Patrem & F sellium Spiritus sanctus non intelligitur esse in priori illo
originis & cum neque Verbum producat , neque accipiat Diuinitatem per intellectionem, non potest habere,neque relationem Paternitatis, neque Filiationis; quia relatio Pa ternitatis importat primo intelligere , non habere intellectionem ab alio secundum originem communicatam r. Relatio Fili j importat procedere per intellectionem , non pervolitionem; at Spiritus sanctus procedit , non per intellectionem & ut Veibum ; sed per voluntatem, ad cuius actum necessario praesupponitur intellectior nihil enim volitum , quod non sit praecognitum . Idcirco non communicantur illi relationes , quae necessario , prioritate Originis , ante
528쪽
ginis purficiuntur,. Jotum sicur filius , eadem numeros inrtxllectione & sapientias, dicitur lapicns , quattviis dicitur P ter , quia recipit intellectum cognoscentem , eommuni catuna per inteli Hodem nuc tamen Verbum nouu: pmducit, nee illud prius dicitur producere : Ita Spiritus sanous accipi s eamdem intellecti emici sapa tuta , seu intellectum divvui in actu, per oluntatem, sicut acciapix totam Deitatem, dicetur quid sapiens, .& intelligens, absquς eo quod Verbum nouum producat, cum non sit eius p ψ intellectio: hec Verbum ἡlud dicitur producere,cum a opsex intellemm, proutis actu positum, iam in priori origin saniς tam pς0gnostentum i a Et per hης responcitur etiam ad illam obiectionem, , ψ phiralitatem astruere conuis filiorum , exinofra potione , cum Filius α β jtua sanctus. , noua Verba non
529쪽
Blicis prieterea ad probandam filiorummula licitatem . . non euem tinxem rationem de s aentia, quainde aetem o T..cris Dei attributis, ut fili; nuncupentur: . si enim sapicntia ioci ,. .., est Filius Dei, pari modo dici poturit Filius omnipotentia, bonitas, iustitia,misericordia,&c. Vnde plures filij omnino essent Deo tribuendi, si trιbueretur unus. .erte , si non omnes filo, saltem Spiritus sistinui dicendus etiam esset Filius, lAd haec respondeo,tam auctoritate scripturarum squam ra tione. Auetiuitate quidem scripturarunt, quae non insi uni cum Deo tribuunt i ilium, Prouerbiorim m. num. q.
mum es rim , ct quod nomen Eiab eisi,si nosti fiat M. Cito citu meus es tu ; go bole genui te o Et in Nouo Test. tapisiimuvnus Dei hilius dicitur, ta numquam verum Filium plurali
munero loquitatur. : Quamis etiam Neriimque plures Morptiuos Filios dicant; exivi do autem loquendiciarissime signi ficant, quotiescumque in. plurali tuimem Dei filios nominanx, sensim cse metaphoricum, sini adoptionis i quando vero in singulari loquuntur,significare Naturalem SVerum . non ad Ptiuum, & metaphoricum. Ioam. I. Post quam locutus erat de Dei Verbo, quod in verus Dei Hliminatim subdit de ad Plione plutam h mm, ens diu seiusta. Suri q-t ante Deoperunt eremo taedis eis pote rem Mos Dei fleri, his qm credunt inmmme eius. Deinde statim vulgenitum lilium nuncupat. Vidianus gloriam s ,gloria astristemia. Et post pauca iterum Uu critum dicit . Deum nema milvu mea, et πιπιnitus Ednas . Dis es mu Patro, trae ruamauest. Quibus Sancti Euangelii testitu ijs satis clare patet; si Eos Plures esse adoptinos.&eaetationetaeus fieri, si vertim hillum sitscipiant, ec in Vitigenitum Filium credant. Itaque talis illo rum filiatio ex libertate dependet ipsorumdi Filiuiti Unigeni, tum & naturalem velint suscipere, α in illum credere: alias enim Filij eue neqaurantia i Vade pastavicia esii: filiataone rubra
530쪽
turalem. Vnius tantum,naturalis filiatio dicitur, eius scilicet, qui Unigenitus nuncupatur i .Ioat h. in sine: Uus filius dicitur Verus,quamuis in eadem epistola plures fili j numerentur,& patet,eodem modo sermonem esse de adoptiuis. Quando vero filium verunt dicit,in singulari iam ut γ)o qui rur. 1 Vriae dicit: Scimus, quoniam Filius Dei Genit, ct Lait nobis fensum , ut co-Anoscamus verum Deum, imus in Uero Filio eiu s. - ui l .. Similiter I iura Scripturarum loca aiserri possunt ad a idem probandum; sed haec sum ciunt ne inistra longiorem Ver
Ergo unum Filium, non plures , ex Scripturis, bene con
ii Ratio etiam,post Diuitiae reuelationis Iuni ei, incedens , non plures esse filsos, sed varcum tandum modo, sic astruit ex dictis i Primo , neci omnipotentiam , lare iustitiam , nec miserit 3 Cordiam, aut aliud Diuinum attributum, importare Fili, rationum in Diuuiis pnisi tantum sapientiam seu intellectionem Quia in Deo, ut lixambς, ni sit naturPsprrit aliς, duae tantum potentiar humano inore loquamur ad claritatem N perspicuitatem ) reperiuntur operatiuae sed prodictivae ad intra, Ii tesseetiis & voluntas. Caetera autem attTibuta , vel non dicunt operationem, ut est Immensitas, Infinitas, Pul' chritudo ,&c. Vel, si sunt operativa, non important operationem intra ipsuin Deum, sed ad extra,in creaturis: sic omnipotentia , noni habet respectu ad aliquid.factibile intra Deum, sed omnis rei pectus est ad creaturas; ideo enim dicitur Deus omni pol siqnia creaturas est potens Noducere dum actu exercet omnipotem iam,pnoducit aliquam creaturam, non vero eificit aliquid Gitans seu intra semetipsum. Nimi Iiter misericordiaS 'iuissilia, Deo,respectu creatu rarum, tribuunturi ca priopter peccata pupit veI propter poenitentiam parcit ;& cde caeteris attributis. Soli,intellectus M voluntas Vc patet etiain nobis . S in Angelis sunt spirituales. potentiae, immanenter operantes, ad intra operatium: intellectuS,producendo per intellectionem verbum;& voluntaS, produOendo amorem. Sic in Deo.soli, si dilectus & voluntas ad intra, producunt: telle .ctus Verbum, quii cst Filius; & vo uutas Amorem , qui est Spiriditus sanctus a V adu ad Lirum suo possent data illi; eo tamen Spiritus sanctus, reuera no est tilius, ilectatis dici potest ratim