장음표시 사용
541쪽
e sibile in sermare tamen corpus ditiisibile; ita ut tota sit in toto , & in qualibet parte, etiam indivisibili, corporis. His positis, si quis dicat: Anima rationalis Petri,in idem loco cum c pite Petri: rursus, eadem anima est idem loco cum pede Petrirergo caput Petri est idem loco cum pede Petri. Falsa est conse
quentia, quamuis praemissa sint vera; quia non eumdem locutri obtinet caput O pes,sed pes est extra caput, ima vi, inreT PQ rum locum,sit locus intermedius eorporis .i Vnde ergo falsa est consequentia λ nisi, quia animae & capitis, locationis iden litas, non est adaequata: nam si caput extra suum locum none protenditur anima tamen protenditurae locatur hon solum cucapite, sed etiam cum busto,brachijs, manibus,caeterisque cor
poris partibus. Quod si in rerum natura reperimus aliquid simile,propter aliqualem persectionem animae rationalis; quod dcc arat illud principium. Quae sunt idem uni tertio, &c. Quid suspicandum est de diuniis mysteriis,de de diuina essentia, quae in infinitum animae rationalis persectionem superat Quando ergo dicitum persona Patris est idem cum essentia diuina rursus, persona rili1 etiam est idem cum essentia diuina . Ergo persona Patris est idem cum persona Filii; consequentia
est, quia identitas essentiae diuinae, tam cum Patre, quam cum Fili non est adaequatat nam essentia diuina ad plura se extem diti& quamuis sit idem cum Patre, extenditur etiam S commmunicatur Filio, sicut S praeterea communicatur Spiritui sancto. Vnde sicut,quia anima protenditur extra caput ad caete ras corporis partes,non valet consequentia; ergo caput est idε loco cum pede, ita nee valet consequentia r Ergo riter est idopersona cum Filio,quamuis tana Filij persona, quam Patris, sine idem cum eadem essentia: Quia identitas non est adaequata s& essentia diuina comparatur ad Patrem de ad Filium icut etiaci ad Spiritum sanctum,tamquam terminus communis. Sicut etiam S in alio exemplo de homine, leone, di animali: Animal
comparatur tamquam terminus communis ad utrumque. Qua
re,sicut ibi identitas inad quata,& communitas medi3 termini, non potest inserre extremorum identitatem; ita nec in diuinis , essentiae identitas inseri id ntitatem person Ex his ergo habemus,& Filium esse distinistum, de eamdem obtinere naturam: & ita, ex Catholicae fidei positione, non tollitur Pater nec Filius: immo ponitur perseimuimus Filius, dimi
542쪽
procedens in persona distinctus a Patre ,tantam per suam gene rationem, obtinet naturae similitudinem . ut non sit specificata, tantum, prout in creaturis , sed etiam numerica, quae soli diuinae generationi, cum infinitae sit perfectionis, potest con-uem -- ,i'. L
' . . Respondetur ad sextam sty septimam
AD illud quod de scientia addis, aliud non esse, nisi rem
cognitam cum respectu ad intellectum. Respondeo, scientiam,in nobis, non unicum tantum habere respectum, sed duos: unum ad suum obiectum, cuius est notitia,quem fateris .Habere etiam,praeter illum,alterum respectum ad intellectum, tamquaad causam,a qua procedit: est enim sapientia, seu scientia ab intellectu,tamquam illius actus. Et ita, quamuis scientia essentialis non ponat aliquam distinctionem in Deo, ratione respectus obiectivi; nihilominus negari non debet, scientiam notionale facere distinctionem, prout importat respectum, tamquam etactus ad causam. Verbum enim Patris,a Patre emanat: quod est scientia, notionaliter sumpta. Itaque, sit sapienti Dei est idem quod diuina essentia; cum hac tamen idcntitate ponenda est distinctio,ratione illius respectus. procedentis ad eum,a quo procedit. Distinctip ergo solum est in relativis. Nec debet negari talis distinctio, Verbi a Patre intelligente: Quia diuina eloquia illam testantur ,- Vt ex supradictis constat . Quinimmo, si ex creata sapiunt rata intellactione, de diuina sa- entia philosophandum esset connaturale est sapientiae, in nobis, ut sit per intellectum, ut sit Ab intellectu ; ergo, iuxta hanc similitudinemae siet dicendum,quod ad hoς, ut Deo tribuerenIur sapientia,ponenda esset eiusnodi ab intellcctu emanatio,
543쪽
eo tamen modo, ut nullam diceret impersectionem, & ona'nem includeret persectionem . Et sic dicendum , nempe quod Deus sit essentialiter sapiens,&simul etiam habeat talem --
cunditatem, ut producat notitiam intellectitiam, sine qua, in nobis,non potest esse sapientia: Ita ut Deo tribuamus i cunditatem illam, quae, certe negari non potest dicere Perse*iOnem; & cxcludamus illam, quam nos imus in nostra intelle ctione verbi indigςntiam, quae in intellectu Creato Indicat uia .
persectionem: ut Deo omnis per stto ut par est ) sine aliqua
desectus nota, tribuatur. Et ita, cum Dei sapientia essentiali, credamus personalem quoque sapientiam; ne Diuinae tacuia
Eodem modo respondetur ad difficultates, quas proponis circa Spiritum Iandituri; non enim ex eo quod Deus ςst esset tialiter Charitas& Amor, propterea non producit Spiritum sanctum , qui est Amor Dei notionaliter sumptus, ct persona distincta a Patre S Filio i sicut enim de operatione intellectus , Proportionali modo etiam philosophandum est de operatione voluntatis: nam sicut sapientia non est,nisi per intellectum ; itaci amor non est,asi si per voluntatem : ita ut, si intellcctio, in exeatis,est immanens ab intellectu emanatio, ita etiam α Amor est emanatio qumam,immanenter a voluntate procedes V nde si ex creatis licet ad increati numinis cognitionem, relicti S tamen imperfectionibus, mentis ac sem elevare, poni Mebet in
Deo,per sui amoris exercitium, talis emanatio. In creatiS au
tem, oris proprium est emanare per voluntatem; est enim essentialiter voluntatis actus, voluntatis operatio. Ergo si i nobis non potest esse amor sine tali operatione : operatio au'rem non potest esse sine termini productione, este non debet tam arduum i humanae menti,de Deo pari discursu ratiocitiari misegregatis tamen imperfectionibus. itaque si in Depponimust amorem,negare non debemus,per amoris exercitium,eiusmodi emanatione. Sed quia, naturali lumine, mens nostra in Diu . nis caesi alit, nec certo potest hoc asserere Vel negare; sinat se, taquam caecutientem,a Diuinis Scripturarii testimoni1s,taquaa vidente fideli ac duce, manu trahi, ω dirigi; ne, dum, nimiumsbi fidens, clare intuentis ducatum respuit, in tenebris cadat Nec, quia amor procedit a Deo per Pluntatem, sequitur
quod amor Deo oon sit egentialis, quia amor dupliciter dici-- a tur,
544쪽
ius , sicut dixi miis de sapientia; uno modo essen literi alio esto notionaliteri notionaliter quidem importat terminum distinctum, productiun per voluntatem; eubntialiter auten
'nificat ipsamin et Drumam eisentiam, qua ratis terminus producitur Et sicut di amus de lapientia, Patrem dici sapiemtem , quamuis non recipia e Verbum suum , sicuti intelle
ictus creatl; quia elle sapientem non importat receptionem a
sapientiae in Deo, cum sit lapiciis per tammet ostentiam se aliter , ut iupra explicatum est: ita Diuina voluntas di citur amare, quia est amans per Diuinam ipsarn essentiam. Cum ergo Pater & Filius amoris actum habeant peressen/etiam Diuinam , quae est idem cum Diuina voluntate , beo
ne amantes essentaliter dicuntur .. In quo animaduertenda est disparitas inter voluntatem creatam & voluntatem
Diuinam , proportionali modo, sicut diximus de disparitatesereati & increati intellectus. Nam creata voluntaR quia non
est amor essentialiter producit qualitatem illam spiritua Iem,quae dicitur amor,seu terminus amoris,qua M aliter redditur amans. Vnde propter indigentiam producit, di id, quod produci laecipit,vt eo reddatur formaliter amans, cum ex talis non sit. Voluntas autem diuina est essentialiter amor , de se per summet formam;seu, per suainmet essentiam,diuinus a moΓ est; ta prooterea non indiget receptio itermini amoris, quo reddatur formaliter amans,quia est se aliter amans per propriam essentiam. Immo , nisi esset is aliter amans, per propriam essentiam, nec posset reddi sermaliter amans per terminum amoris, seu Spiritum sanctum quia non est illius for madiuersa, sed prorsiis eadem: nam Spiritus sancti eadem natura est, quae Patris ac Filij. Creata voluntas potest fieri se maliter amans per terminum sui amoris,cum non fit per se a mans,quia essentia est diuersa: hon enutri amor hominis vel Angeli,est homo aut Angelus, sicut amor Dei est Deus. Dices autem, ad quid ergo producitur in diuinis iste terminus amo ris,li non reddit Qrmaliter Deum amantem8 Respondeo, pro
duci,propter naturalem connexionem, seu propter exubera tem diurnae natur e foecunditatem,quam in sacris paginis agnovimus; & quia amare,in creatis Mon potest esse sine termino , qui,ut amoria voluntate procedat: cum enim amare,in nobis,
si actus, sit operatio immanens, essentialiter,non potest esse st.
545쪽
m terminoammmcnter productos hoς, enim ςst de intrinseca S sormali sui ratione; sicut etiam intelligere , in nobis , de intrinseca sui ratione Eloperatio immane n S. quae utique esse i nobis non possunt,sine termino immanenter producto. Ex hac
igitur nostri intellectus.& Volyntatis actuum coanit ne ; post acceptam de Dei verbo & Amore,diuinam,ex si is Scripturis contestationem, post diuinae reuelationis vestigia, talibus mentis nostrae gres iis est incede Gun scili cet, ut cum diuina essentia sit rationalis naturae,intellectu Δ voluntate praedita,de sui intrinseca natura habeat talem tacunditatem I ut per intellectum Pater producat Uerbum,& per voluntatem cum Patrein
Filius producat Amorem, qui est Uiritus sanctus. Hinc colligEs,quam bene,non soliim Pilius, sed etiam Spiritus sanctus,Dei vita dicami quia suiuentia dicuntur , in quantupossunt semetipsa mouere,virtute sibi intrinseca: sic plantae vi- die M. . '' u e dicuntur,vxique vita Me uiu , lina germen vixtut
sibi intrans a proserunt: si si iaς piat icunt Hue e quia
D lintrinsucas potentio seipsa Queiu unam inter aliquid id
i quisura non hoent piis inum tinmanenter opeiatiuum , L scipsa mouero non possitiit ad summum cuim cactrinseca Inouent, PCr opstrationcm trans stem,ut etiam in igne, qui in t iam viuentidiis Als*ws,pi i m locum obtria ex , cxpς rimcnyo comprobatur qui permiorem, terando iubiectum s trinsecum, Curi formam in illud introducit; n- aut in se ipso aliquid producit. Deus igitur uiuenSest,utique , quia pomtest semetipsum mouere largo modo dico,ad explicati pimnia, in semetipso immanenter aliquid produccre; hoc autem non potest csse,nui per intellectum de voluntatem i cum sit spirituam 5 ir tionalis naturae e cum ergo Verbum surci an ope rationis intellectivae, Amor terminus volitinae I exercitium rem vitae Dei in his operationibus consi stat, per quas Vcrri invi Spiritus sanctus producuntur , propheo b c inlius quam Spiritus sanctus Dei vita diui possimi; si Qisum Posumuo vitam hominis vita intelligere,, νςης - my' i λ-
546쪽
lis esse sentiret & grmen plantae vitam esse; ad eum modum, quo solemus, effectibus nomen tribuere cauta: Vita enim est principium omnium dictarum oporationum .
Explicantur quaedam de Spiritu sancto
propos N Ee spiritus sancti nomen ad facitum est usurparens .
quia praeter quam quod ex Scripturis acceperimus, ut supra visum est; cum pervolimtatem procedat ut amor; Amor vero est veriti impulsus quidam , quo voluntas in obiectum sertur οῦ impulsus autem est spiritus, vel saltem a spiritu i pho-pterea bene amor dici potest Spiritus . Sanctus verb, quia di-Dinus est. Eadem ratione dici podest pondus, Charitas, Amor, ut de se patet, non ergo nomina, ad Placitum,sunt usurpata . ' Quod insuper addis de Spiritu sancto , esse Gabrielem Ar- angelum: iam supra reiectum est, ubi probauinnis , Deum esse, non Angelum aut Archangelum , quamvis'sbpremum, insui Diceresalitem,Spiritum sanctum esse substantiam submitti ae separatae prout in tuo libro ) vel facit sensum , quod sit substantia primat qui dareso caeteris substantijs omnibus ,3t sic verum est diath modo fateris est. Deum . Vel hic te minus . substantia, sebstantiae, alio. modo intelligitur; scilicet quod sit persectissima inter omnes spirituales substantias &intelligi potest dupliciter, vel substantia simpliciter persectinsima'; & hoc modo etiam illum fateris Deum: vel non intelli his persectissimam simpliciter sed secundum qirid ;herripeta. niter substantias creatas, esse perfectissimam creaturarum o manilina'; & hoc dici non potest; quia supra probatum est, Spiri tum Linctiini esse Creatorem, non creaturam - 'Miror autem , tam multa diuersa de Spiritu sancto in tuo
547쪽
issimi 'proferri: cum dicas, Spiritum sanctum esse Gabri elem a Archangelum; deinde, esse supremum omnium Angelorum a deinde, esse substantiam substantiae separatae; deinde tandem , Spiritum sanctum esse Paraclitum, Se Paraclitum esse Maho- metum. Vnde, Spiritum sanctum, modo asseris, esse spirituum spiritualissimum ; modo E contra asseris, esse corporeum , ado asseris, esse Mahometum; modo vero,csse Gabrielem, Archangelum. Sic multiplicitas opinionum ,& sententiarum diuersitas,ostendit Malinmetica vanitatem. Nam Veritas circa unum obiectum cum una siit sita firmitate semetipsam declarat: prout Ecclesia Catholica, quq sicut de caeteris, ita etiam de Spiritu sancto,semper idem credit, semper idem praedicat , nec retractat aut destruit, quod aliquando astruit. o l
Soluitu η dissicultas, ex Dei simplicitate a
lata, contra pluralitatem Diuma - irum persuarum. SEd obi cis praeterea contra Diumam Trinitatem, ad probandum, non posse dari in Deo personarum pluralitatem; quia sequeretur in Deo aliqua compositio talis nam q. pluria-tas non est plurificatio Deorum , quia in omnibus tribus per- nsitionem. sonis idem est Deus; ergo debet assignari illud, per quod fiat talis plurificatio, in quo nam consistat; non enim consistit in . ipsa Diuina essentia, quae una indivisibilis est in omnibus. Er-so consistet in indiuiduatione diuidente: ad eum modum, quom homine, exempli gratia, Petro, habemus naturam humanam , quae eadem est cum natura humana Pauli: habet praei rea indiuiduationem suam Petrus, Petreitatem , qua a Paulo distinguitur: de Paulus & Petrus conueniunt quidem in natura ,
diu cruat vero per indiuiduantem differentiam, quae constituit
548쪽
illos in esse personae; Pς triun in esse tali, ut non si Paulus; Paulum in esse tali, ut noli sit Petrus . Ad hoc autem requiritur compositio; at nulla compositio esse potest in Deo ; ergo neque multiplicatio personarum . t l. Respondetur, mu tipli ationem personarum in Deo fierisne compositione; quia talis multiplicatio non est nisi per relationem I Omnia enim quaecumque sunt in Deo , idem sunt, civita simplicissima sormalitas, una simplicissima entitas I relatio autem adueniens potens est facere distinctionem realem , quia realis relatio est, absque eo quod ullam faciat compositionem: quod hoc exemplo facile explicatur. Si creetur Angelus, habemus 4n Angelo ipsam substantiam Angeli, & creationem Anneli: si quis petat; quid estista creatio in Angelo , tacit ni compositionem, ita ut Angelus sit unum quid, & creatio sit alliud, & ex creatione & Angelo componatur aliquid Z Certo eruditissimus quisque respondebit : creationem non sacer compositionem; & ex parte Dei quidem certissimum est, nee etiam ex parte Angeli ; sed creationem aliud non esse, nisi ipsaminet sit Mem Angeli substantiam, cum respectu ad Creatorem , tamquam ad eum a quo e st. Si rursus quaeratur: Quid importat hic respectus, haec dependentia 3 Respondebit utique, non aliam entitatem importare, nisi ipsummet Angelum:
nam respectus seu relatio, non importat entitatem nouam νει non est aliquid ex se absolutum, sed est respectus rei alicuius ; unde eruditi dicunt,relationem non importare entitatem, prout ad aliud est; sed prout est aliquid ad aliud. Itaque tota entitas est ipsiam fundamentum relatum ; relatio vero nouam non importat entitatem, ab eo distinctam; sicut creatio Anse
Ii non est quippiam distinctum ab Angelo, sed est positio ipla ,
Angeli ; ta tota creatio importat totum Angelum , ct toti Angelus totam creationem ; ita vimihil Angeli sit etiam simplicissimum quod creationem non importet. Vnde patet, creationem in illa simplicissima parte Angeli non tollere simplicitatem, nec iacere compositionem; cum supponamus eius partem simplicissimam; si pars, S pars,de eo dici potest. Hispositis, diςunus, multiplicationem laminarum personarum esse per rutationes: Filius enitia non distingpitur a Patre ; nisi quia Pater est generans, Filius vero est genitus: de Spiritus fantius non distinguitur a Patre di Filio , nisi per relationem; quia
549쪽
C A P. X. SECT. VIII. Pater & Filius sunt spirantes, Spiritus sanctus est smiratus; seu
ab ipsis per voluntatem, ut terminus amoris, procedit: esse tia vero tam Patris, quam. Fili j., quam etiam Spiritus sancti , eadem indivisibilis est: relatio autem in singulis personis, facie quidem distinctionem, non tamen compositionem ; sicut dixi mus , creationem Angeli iacere quidem Angelum esse reuiter creatum , non tamen facit illum esse compotitum: ita Filius a Patre genitus, est quidem per generationem realiter genitus, non vero compositus: & Spiritus sanctus est per spirationem realiter quidem spiratus S procedens, non autem compositus. Diuersus ergo modus habendi eamdem simplicissimam Diuinam essentiam facit personarum distinctionem; nam P ter habet in pendenter ab omni alio Diuinam naturam .hbi, ilius habet per intellectum a solo Patre eamdem Diuinam natu- - .ram. Spiritus sanctus habet ab utroque eamdem simplicisset mam naturam . Et sicut, exempli gratia, si poneremus Ange lum aliquem ,per impossibile , a nullo iactum nec creatum; deinde alium Angelum creatum, non uset maior simplicitas in Angelo illo, qui non habet respectum creationis ad aliquem, ac in alio qui per creationem refertur ad Deum. Vnde, hab , re vel non habere relationem, non aufert neque ponit simpli citatem. Et sicut si in Deo non esset, nisi unica persona simplicitas Dei non reuocaretur in dubium: ita, positis tribus personis, sola relatione distinctis , nec debet Diuma simplicitas in dubium reuocari.
550쪽
Solvitur di cultu propo sita contra aequalitatem Diuinarum Personarum.
via in m pontra aeqv litatem diuinarum personarum i Fia.' - ά. lium S Spiritum sanctum habere Deitatem dependen-
inferior Pa- ter a Patre.J. Ergo, inquis, non possunt esse Patri, qui ex se haa re, nec hu- bet diuinitatem , aequales t sed Filius erit minor Patre ;& Spi-- μαυ- ritus sanctus minor utroque, cum ab utroque deitatem a L.
piat. Respondetur, eiusmodi emanationem Filij a Patre ,& Spiritatus sancti ab utroque, non tollere aequalitatem, nee esse talem , quae minoritatem faciat: quia Dei quantitas, di persectio, non est, nisi ipsamet natura diuina, e flentia ipsa; nec enim est qua ta per aliquid distinctum; & Filio, di Spiritui sancto, non com municatur alia natura, sed eadem prorsus simplicissima Patris natura Virique communicatur: & non potest eadem natura es se sibimetipsi inaequalis: sed; sicut est eadem substantia, cademnatura, eadem essentia, ita erit eadem quantitas, eadem persectio, & omnimoda aequalitas. Quod si obijcias, inaequalitatem non esse ex parte naturae; sed ex parte personae , secundum illam rationem, qua Filius a Patre distinguitur,& Spiritus sanctus ab utroque ; nam in Patre est Paternitas, quae est respectus maioritatem indicans ; &in Filio filiatio, quae est respectus si*nificans minoritatem; nam Paternitas est titulus causae : filiatio est titulus effectus: ac omnis effectus, prout talis, non potest negari, quin minor sit causa: ergo Filius est minor Patre. Ad hoc respondeo: Patrem,in diuinis,non esse Filii causam, sicut in creatis ; nam in creatis per generationem noua natura numero distincta generatur, unde pater dici potest causa , quia nouam substantiam producit: at in diuinis non produci-