장음표시 사용
71쪽
respondeat unus in terra: cum v .circa idem m udice trum illi sint circuli, iactessirio latum propO tione quada abscinditur ex minore circulo,quatum ex maloie. Cognito igitur quot stadia, milliaria vel leucat uni gradui in terra res p dc a , facile erit colligere, quor totus terr ambitus copic Eh
tur, ut quia iuxta Eratosthenis copulation o qua aut hor irost r sequitur iri ueniebatur uni gradui coelesti , ac conseqi et runt gradu in terra resFo- dei e stadia septingeta, hoc est milliaria Italica O- ctog nta septem di semis, hoc est, leucae nostr*tes
f te viginti duas, vel pcile viginti una leuc's,& sep e octauas: si illos numeros multiplicemus, v. s.s pilii eta stadia, vel octi ginta septem illiaria f.
talica, vel 29. leucas nostrates p r6 o. habebimus numerustadioru, milliario u vel leucaru luc co' tinet ter amb tus, iuxta Elatosthenis suppur rione ve a quia hae. supputatio ordinarie reii ic nini tu tribuat uni gradui, ac cons quenter totu mbitu te irae nimis magnu faciar,alaesi ιnr 4. Opiniones qoes sunt iubabile. ,& forte Ces verae, eano aequali me sura aut passib aequalib. in me urado stit usi. Hinc n. forte nata senteria iudi uersitas. Phernelius Ambianas in uua Cosmotheoria viai-ς uq gradui dat stadia singenta is adraginta quatuor & paulo amplius , noc e st milliaria 68. & paulo amplius,leucas nostrat Esse te viginti tr s. Tot' a ambitus terrae hac stipputatione habebir stadia I96ιi .&paulo ampli',i.e. milliai L M. Leticas post rates 8ι l. Leucas germanicas 61 28& sena s.
Ptolomaeus cui Q, gradui ascribebat stadia 1 oo
72쪽
h. e. lliarias Σ. & semis, leucas, nostrates ro &semis & una tertia, itaq: ex eius supputatione habebit totus ambitus terrae stadia I 8o oo o. milliaria 22J o.leusas nostrates no o. leucas germani
eas SsSo. Alpheraganys & alij singulis gradib. dat
a stadia s una tertia, h. e. milliaria 3 6. duas tertias leucas nostrates i8. & paulo amplius, atq; adeo toti ambitui terrae ascribunt stadia i 631Oo .i. e. milliatia io oo leucas nostrates 68oo. leucas germanicas si oo. Neoterici quida paulo minus L vni gradui stadia r .i .e.milliaria s3.leucas nostrates 17. sic totus ambitus terrae haberet stadia Is Σ-s o .i. e. milliaria is o 8O.i. e.leucas nostrates 836o. Nos in hac diuersitate sententiaru sequemur Ptolomam, relictis tamen interdis minutiis, tum, quia communiter haec opinio apud Astronomos
est recepta , tu quia si in aliqua charta geographia
ea metiamur duas ciestates et plus minus.leucis
distantes sub eodem Meridiano, inuentemus eas uno gradu distare a se inuicem, ut, V. g. uno gradu, distant Belgae in Flandita versus Septentrionem ab Atrebat ,numeranturq; 2o 'lui minus leuc . Itemq; valencei Duacum fere distant Brugis. Vno gradu & a o fere censentur leucae. Hinc Parisios usq; censentur quadraginta leucae, ferme distant a. a nobis sere r. gradibus pene sub eodem
Ex his colligi potest, hanc esse optima ratione. solligendi quot leucae respondeant viri gradui, si sumatur duς cillitates q ssint sub eo e Meridiano,& dignos, cq sit in utram poli eleuatio ex charta geographica. Nam si distent uno gradu, & ab una D 4 ad ali an
73쪽
septem millia Sc quingenta. Diuido hoc per T. &fiunt pro ambitu conuexi firmamenti mille milliones, mille septendecim milliones quingenta
sexaginta duo millia quingenta milliaria, i .e. leucas nostrates 3 82i 87so O. Vt unum punctum in. Equatore positum in conuexo firmamenti sp cio 2 . horarum tot milliaria vel leucas conficiat.
Singulis v. horis 39383 G7 milliaria Italica uno
minuto unius horae 6i639 o.& quarta parte unius minuit, i. e. spacio unius salutationis Angelicae I 6 97j.e tam celeriterquam simaginemur inlota illo spacto 'nariis sit tam emissam circumire totam terram septies& fere octies, quae motus celeritas vix compreliendi potest. Si quis v. desideret scire, quantum sit interua, tum a centio te rae vel hinc ad via uri quodq; coelum potetit id scire similiter cognito quot sint se-idum Astronomos a terra ad illud coelum ter
rae diametri, vel semidiametri, a centro terrae usq; ad concauum Lunae sunt te crae semidiametri tri' ginta tres, i. e. leucae nostrates fere or Io Is Centrum terrae a cvelo Mercuri j distat 6 . diametris
terris Zi. e. leucis 76sca & ac paulo amplius. Accelo Veneris icrrae semidiam et is i 67 i. e. leucis nostratibus roso s & paulo amplius. Acce-lo Solis semidiametris terr e ii 2I. & paulos minplius,i. e. leucis iapstratibus 7 379 & & paulo amplius. A coelo Martis territi semidiametris Iri 6&iri e leucis sio oo 8.&, Accelo Iouis terr semidiametris 881 3 &ἶie leucis i Sic I3 3.& paulo amplius. A coelo Saturni semidia- - D F. metris
74쪽
metris terrae I 3 8. & ii. e. leucis feret rues σαδε firmamento terrae semidiametris 126ia. & Zi.e.leucis fere ass8o8χ in conuexo firmamentit'rrae semidiametrisque 2 as. i. e. leucis s396i648. Hinc facile colliges ambitus cuiusq; semis multi,
plicando ut dixi per ιr. & diuidendo per I
De circulis,ex quibus Sthara conficitur.
Ri MA parte quq dam Astronomi et principia posita sunt: HV parte tria praecipue tractantur, I. quidem de circulis Sphaers in genere. 2 .de cir culis S pqhrς in partiali 3. de ZOnis, quae per hos circulos distinguutur. Nota vero hos circulos a parte rei tantum esse in Sphaera nostra materiali, in coelo vero multos esse tales ab orbibus separatos , sed tantum fingi ad iuuandi in nostram cognitionem,quia sine i lium circulorum imaginatione multarum rerum Uiae in ast is apparent reddere non possumus. ι Diuiduntur a. circuli I. ab authore in circuitis
75쪽
In Sphaeram Ioannis de S. Boseo.
maximos & minores. Maximus circulus est qui diuidit Sphae. atri in duo aequalia seu qui habeantidem centrum cum tota Sphaera , i. e. centrum mundi. Minor v. qui non diuidit Sphaeram in duo aequalia, sed in portiones aequales, siue qui non hapti centrum mundi pro centro suo. Mamximi circuli & minores pili imit ossenr in Sphae .
ra fingi, sed qui usui sint Astronomis quiq; ab il
lis considerentur sunt pauci, i o. 'cilicet; maximis es, minores Maximisu ri AEquinc ctialis, Zodi cus, Colii us Solstitio um, Coturus AEquin ctiorum, Meridi nus&Ho: Zon.Minores v. sunt hi 4. Tropicus C a cri, Tropicus Capricorni, Dculus Arcticus&circulus Antarcticus. Hos circulos omnes paritu tur Astronomi in 36O. partes aequales, quas gradus Vocant.
AEquinoctialis qDi & AEquator dicitur, est qui
sup 'r polos mundi describitur, aequaliter'; ab ijs Z diacus est circulus latior per modum Zonx intersecans aequinoctialem oblique non ad ari' gulos rectos desseris tus super potis qui poli Zodiaci nuncupantur 9 dista tibus a polis mundi gradibus 13.& semis, quo sit,ut Z diaci declinatio ab AEquinoctiali tam ve sus Septentrionem quam Aust um sit totidem graduum 13. Sc .. Coluriis Solstitiorum est ille circulus maximus qui transit per polos mundi, polos Zodiaci de puncta Solstitialia Cancri & Capricorni, ubi l .
Coturus etquino ctioiu est circulus et per polos
76쪽
.16 Bernar Morsam Comment. mundi & puncta aequinoctialis, arietis & librae transit, in quibus Zodiacus AEquatorem interse
Meridianus circulus est, qui per polos mundi&verticem capitis nostri transit, in quo circulo cum est Sol, interdiu est meridies, ob idq; Meridianus dictus: nocte v. cum Sol in eundem citculum in altero hemisphaerio incidit, est media
Horizon est circulus ex vertice capitis nostri tanquam polo descriptus siue, circulus ille qui iuxta terram terminat, partem coeli visam squod hemisphaetium nostrum vocam us) eamq; diuidita non visa.
Tropicus cancri dicitur circulus ille minoriqui ex parte poli arctici et qualiter distat abAEquatore, conting:tq; punctum solstiti.de Cancti. Tropicus Capricorni est alter circulus, qui vem sus posum Antarcti cum ab aequinoctiali tantunisdem distat, contingitq; punctum solstitiale Capricorni. Circulus Arcticus est circulus minor AEquatori parallelus iuxta polum Arcti cum transiens per polum Zodiaci. Circulus Antarcticus est circulus alter AEquatori parallelus iuxta polum Antarcticum, trans
77쪽
De AEquinoctiali circulo. Quinoctiale diximus esse qui ab utroq; po-
lo aequaliter distat secundum omnem suam Partem. Causam nominis reddit author ex eo quod Sol cum adses quinoctialem peruenit,quod fit bis in Anno in principio arietis&Librae est aequi noctium in uniuersa terra, i. e. dies artificiales sunt aequales noctibus, utrumq; scilicet duode- Cim horarum; praeterquam iis,qui sunt sub polo, quibus in aequinoctio Sol omnibus 2 a. horis rhclit Horizontem ,& per medium ab Hor zonte
Primum ossicium AEquinoctialis est, quod sit regula motus primi mobilis, nam uniformiter super quemvis Horizontem circumuoluitur spa-cio a . horarum , ita ut singulis horis i s. gradibus eleuentur,& semper media illius pars sit supra nostrum Horizontem, media infra, praeterquam sub polo, ubi hic circulus coincidit cum Horia
Secundo nostrum tempus mensurat, nam ex eleuatione is graduum AEquatoris cognoscimus unam horam esse transactam ex ascensione v. Vnius gradus .mini ita horae esse elapsa: contra etiam ex e laiisa una hora cognoscimus aequinoctia lem eleuatum is .gradibus. Tecito euicit AEquinoctia, cum Sol eo perue-
Quarto ab illo cicculo sium unt ut declinatio
78쪽
ias subterraneas continue ad replendu vacuum, ne verae illae sint sine ullo corpore,quod etiam videmus contingere in tubis rei exis. Dices r. est contra naturalem inclinationem
vi aqua sit subtrita. - , - 'Esse contra naturam, ut aqua sit sub terra,Lta ut terra sit supra aquam,& prernat aquam,cum terra sit grauior aqua,ac proinde infla 1quam feratur, sed non est contra naturam, ut aqua replus aliquas terrae ciuitates sit iuna alteram pacte in terrae literalem illaq; depressor. Dices 3. natiuus locus aquae est esse supra terra,&totam terram ambire, sicuti aliorum Elementorum Iouus natiuus est locus ille in quo inferius Elementum ambit. -υ illum esse natiuum locum aquae, & si omnes aquae,quae simi in terrae cauitatibu eruinperent, vi factum est tempore diluu , totam terram ambiret, sed Deus ad hominis & animantium vitam aquarum parte terra conclusit, quam aquarum sub terra congeriem abyssum vocant.
terra sit centrum uniuersi . .
Entrum alicuius Sphaerae duas habere debee v eonditiones,si ut medium obtineat & aequaliter ab omnibus exir itatibus Sphaerae distet. 1.ut sit indivisibile ac punctum vel mathematicae vel physice, collatum icilicet cum sua Sphaera. Dico igitur: Teiram esse mundi centrum.Pro- batur.
79쪽
In Sphaeram Ioannis de S Bosco. 9
batur, quia ei utraq; conditio illa competit ae primum, quod plima illi conditio conueniat, probatur primo, quia stellae aequaliter a nobis absunt,ut patet, qui siue in ortu,sue in occa u, siue iuxta Meridianum ci culum seclusis vaporibus aequalis magnitudinis appa et. 2. quia medietatem coeli ubi uis terrarum simus, temper contuemur: E aeque dilia musa coelo, alias v. ab ea partea qua minus distiren vis minus quam medietatem coeli videremus, ab a tera parte plus dimidia coeli partem. 3. quia Eclipsis Lunae non fieret in loco ex diametro iob opposito, sed posset in multis aliis coeli partibus contingere. Deinde quod secunda conditio terrae conue . niat, probatur, quia licet tetra in se spectata sit magna moles, ac proinde mathematice loquenia donon debeat dici centrum, tamen cum fi .mamento collata instar est puncti, ne q; vllam habet notabilem quantitatem. Quod probatur i. quia Horizon noster diuidit nobis coetu in duas pa tes aequales. E. terra se habet ii star puncti, r e .iue notabilis est distantia supersciei ter ae a centro mundi. 1. Minimae Steli eqitie sunt in firmam n loco M spicuae terram superant ii ces octins, sed illae te hibent instar puncti, E multo migis terra. 3. in terra constitui veras altitudines stellarum ac Planetarum supra Hstagontem excipe tamen tres inferiores Planetas eorum'; vera loca per instrum dinta math matica di pre Londimus non
secus, ac si in cerro ter ae existe remuS, E. terra I. ullam habet notabilem ciuantitati m , respectu illo
80쪽
Planetarum distantia, terra, quae eadem esse de prehcnditur iuxta Horizontem & Meridianum iuxta circulum. q. hinc sequeretur quod umbrae styli horologiorum non ottenderent nobis veι alioram, nam cum repraesentent nobis axem mu-
di qui per cetrum mundi transit, vel ipsum mundi centrum, si esset aliqua notabilis quantitas se
mi diametri ters ae, non certo posset subire vicem illius,gnomon hic in terra exi stens aut gnomonis extremitas. 1 si fingamus duas lineas aut radios visuales, quorum unus per centrum terrae transeat usq; ad firmametum, alter vero ducatur ex superficie terrae convexa pa allela prio iis nullius erit momenti arcus qui abscindetur infirma meto ab istis duabus lineis,& se re quadringentesima tan tum pars unius g adus, Ut ostendit Clauius. 6. cusemidiameter firmamenti usq; ad concauum ipsius iuxta Astronomos contineat teri ae semidia metros 216I1.&semis tanta scilicet est distantia centri terrae a firmamento fit ut mundus seu globus totus qui continetur inter concauum firmamenti, habeat hac proportionem cum terra, qualem habet hic numerus iis sa oo9s 7oj8. ad unum, quia triplicata est proportio Sphaerarum ad diametros vel semidiametros. Cum igitur re- spe ctu tanti numeri unitas nihil sit iam terra cia
firmam et o collata nullius erit maguitudinis notabilis. Idem etiam dicendum fere de terra colla ta orbi Saturni, Iouis, Martis,& propemodum e iam solis,cum experiamur Vmbras non variari, neq; fieri maiores saltem perceptibiliter ruione semidiam e tri terrae quod alias cotinge ret,si terras ' respectu