장음표시 사용
91쪽
In sphaeram Ioannis de S Boseo. '
motum Planetarum, quos quia subibant vicissi mdiuersa signa magis orientalia, dixerant moruprio volui ab occidentem orientem, dc nunc ad Septentrionem, nunc ad Austrum des istere ab
AEquinoctiali circulo, idq; utrinq; aequaliter 23. gradibus & Ss maxime si de Sole sit sermo , nam alii Planetae ut non molietu sub Ecli ptica, ita inate idum plus minusve de fi ciuntὶ ac deinde ad
Equinoctialem iterum redire. Hunc porro Zodiacum, qui primi excogitarunt, posuerunt in octauo coelo,&in in .pattes, iuxta I 2. constellationes qua in ea coeli parte conspexerunt, diu se: ut, quae I 2. signa voca unt. Sed quia longo tandem Lempore animaduerte: ut Astronomi, etiam stellas illas paulatim deflectere a Septentrione ad A ustrum,& contra, ipsi Zodiacum in superiori aliquo coelo fixu & immobilem motu scit .ilio ab occasu in ortu, finxerunt, in tra que, Planet sempvoluerentur & in m. signa similiter diuiserui mobilia, ob idq; signifer latine dictus est Z diacus. Cura Zodiacus dict vide I. aSacrobusto &Cla uium ibi, curq; interdit dictus circulus obliquus. 'Sicuta. una pars Zodiaci est borealis seu Septentrionalis alia Australis, ita S gna diuid ut uti a Borealia seu Septentrionalia, ea scilicet quae sunt in parte Zodiaci borealtu. Aries, Taurus, G mini, Cancer, Leo, virgo reliqua vero usq; ad Arietem dicuntur Australia Meridionalia, Ze Antat- ctica, quia sunt in parte Australi. Signorum nomina de ordinem explicuimus i .p. c. 3 . variam acce
ptionem signi vide in Sacrobusto & Clauio. Vnuquodq; porro signu, ut ait author, Astro-
92쪽
nomi diuiduatin 3 o. gradus, qui numerus multiplicatus peri 2. producitῖ co. gradus, qui conti nentur in toto Zodiaco. Deinde diuidunt unumquemq; gradum in sio. minuta, quod uis minutu in co. secunda, quod uis secundum in so. tertia, quodlibet tertium in o. quarta, & sic deinceps, semper diuidendo priorem aliquem p tr 6o. donec veniatur ad io . Ratio v cur Astronomi in tam multas 3c minutas partes distribuerunt, ut praecise locum Solis & aliorum Planetarum assignare possent. Si quis vero velit scire in uno graciu vel toto Zodiaco, alioue circulo, quot sint minuta, secunda, tertia, quarta,&c. multiplicet semper per sexaginta, & habebit numerum sequentium partium, v. g. cum sint 36 o. gradus in Zodiaco, si is numerus multiplicetur per 6 O. exurgεnt 2Iscio minuta, si hic numerus iterum perso . habebis ie- .cundorum I 29 6O o o. si hic iterum per so . habebis tertia in toto Zodiaco 7776oo oo & sic deinceps usq; ad decima & ulterius si libuerit progredi haec de Zodiaci diuisione secundum longitudinem, nunc vel o de illius latitudine. Diximus v. supra c. S. I. p. ZOdiacum habere latitudinem 11. graduum, cum Omnes reliqui circuli nullam ha het latitudinem,cuius rei 2. sunt causae, tum quia illae constellationes su signa ex quibus co flatur Zodiacus extenduntur ad plures gradus, tu iri quia Planetae non semper eandem viam tenent, in Zodiaco, sed nunc magis minusve declinant tam ad Septentrionem, quam ad Meridiem. Proculus intelligentia Nota, in Zodiaco mediam es se lineam quae vocatur Ecliptica, quia ut fiat Eclipsis,
93쪽
In sphaeram Ioanns de S. Esco. lipsis, debet Sol& Lucia esse simul in ista linea. lier hanc porto lineam i tet om es Planetas -us Sol continue ambulat, nunquam illam deserendo . ita ut Centrum Solis semper sit in ista linea, reliqui vero Planetae , licet interdum trans. eant per Eclipticam,ab ea tamen nunc ad dextra, nunc ad sinistram declinant, utrinq; fere 6.gladibus svnde ortum,ut Zodiaco la. gradus in licti tuia dine attribuantur)excepto tam n Marte & Venere, qui interdum non tantum sex gradibus,sed fere 8. recedunt ab Ecliptica, quo factum ut aliqui Zodiacum nori tantum ia. gradus latum , sed I 6. esse voluerint, nolunt ramen alij proptet hosce duos errones duntaxat tantam latitudinem Zodiaco t Ibue .
Ossicia Zodiaci ac Fclipticae secundum A sttoonomos sunt. I. mctiri motum astrorum ab occidente in orientem, qui fit super p iis Zodiaci, de
ostendere quanto tempore absoluatur. 2. sab E liptica fiunt qui pses tum Solis, tum Luuae, ut infra. 3. Zodiacus ratione obliquitatis viae est causa inaequalitatis dierum ει uic nitudinis . tempora anni. . Comparatione facta ad Zodilic um in te dum Astronomi dicu At eam mundi pallem esse Septentrionalem, quae intellecta est inter Eclipticam & polum Eclipticae borealem, eam vero Australem, quae interiecta est inter Eclipticam Apolum Eclipticae Australem &consequenter eas sellas vel Planetas esse Septentrionales vel Australes, quae sunt in parte Eclipticet boreali vel australi. Communius tamen dicitur ea pars Septentrionalis , quae est , polo mundi boreali usque ad
94쪽
AEquatorem,& consequenter Stellae omnes, qui in ea stini,dicvtur boreales: ea tamen mundi pars quae est ab AEquatore usque ad polum mundi Au-ntalem dici ut pals Australis, S Stellae quae in. ea sunt Auitiales. s. Sicuti declinationes astiorum sumuntur ab AEquatore, ita latitudines eorundesumuntur ab Ecliptica lavi fiastrum aliquod recedat ab Ecliptica ri. gradibus versus polum E lipticae borealem, dicitur habere latitudinem S uentrionalem Ir. gradu uni: sin Versus alteria po-um ab Ecliptica moueatur,dicitur habere latitudinem Australem tot vel tot graduum. Porro gradus illi latitudinis sumuntur penes circulum maximum ductum apolo Eclipticae ad Eclipticam pcentrum astri. Arcus v. interceptus inter astrum ecEclipticam demost Et latitudinem ast. i. Punctav.illius circuli tangens Eclipticam , eamq; ad ari gulos rc Ehos interlecans,dicitur longitudo stello tot n. dicitur hab re gradus longitudinis, quot sunt gradus a primo gradu arietis usq; ad punctuintersectionis illius circuli. Ex eadem cisculi inia tersectione cognoscimus vera loca stellarum in Zodiaco, ut dicantur esse in tali vel tali signo in hoc vel illo gradu alicuius signi.
C A P V:T I U. Da duobus Cotiris. Opite primo distinximus duplicε Colutum,
unum Solstitiorum,alterum AEquinoctimc Colutus Solstitiorum ob id vocatur, quia transit
p puncta Solstitialia, i. e. intersecat Zodiacum in primo gradu Cancri . & primo gradu Capricorni, o ob id dicuntur punctaSolstitialia, quia cum S ol . ad illa
95쪽
In Sphaeram Ioannis de S. M 1.
hJ illa peruenit,ibi sistit, habet n. maximam quam habere potest ab AE quatore declinationem , ac mox incipit ad AEquatorem accedere:vel sane qui eum Sol ad apet uenit pluribus diebus non re cedit a nobis vel aceedit perceptibili ter, neq; dierum noctiumq; spacia perceptibiliter variantur, quo fit ut Sol quodamodo stare videatur. Primus v. punctus Cancri dicitur punctus Sols iiij aestiu ει tunc proxime ad vertice capitis nostriSol accedit. Primus v.punctus Capricorni est puctus Sol Hiij hyemalis, tue maxime a nobis Sol recedita Colui us AEquinoctiorum ob id dicitur , quia transit per puncta aequinoctialia, i e. per initia Α-rietis& Librae, ubi Zodiacus intersecat aequinoctialem , in quibus Sol dum existit, aequales dies nocti efficit.Haeca .puncta Solstitialia & aequinoctialia dicuntur cardinalia & principalia, quod Sol ad illa accedendo A. temporum anni muta. tiones adferat, Veris, A statis, Aut uni & Hyemisi Coluri hi primo diuidunt AEquatore Omnesq3 eius parallelos, itemq, Zodiacum in . quadrates aequales. 2. AEquatore Oinuest, circulos parallelos secant ad angulos rectos Sphaerales, Zodiacuvi Coturus Solstitiorum secat ad angulos rectos, Colarus v. aequinoctioru ad angulos obliquos.3. Coturus Solstitioru diuiditZodiacu seu Ecliptica in 1 .semicirculos, quo tu alter, qui est a principio Capricorni pariete usq; ad fine Gemino rudiese Ascendes,qui a primo puncto Capricorni usq, ad cancru continue Sol au nos quod i modo ascedit: alter v. a principio cacri usq;ad fines agittarii dicit descendens, quia continue ab illo puncto doneoE , veniat
96쪽
63 Bernuia Mori ni Comment. veniat ad finem sagittarij seu principium Capri
eorniSola nobis recedit,dc quodam odo destendere videtur. Cotrario modo se res habet, ut quirans AEquinoctialem habitant, quae n. pars est a scendens,illis est descendens,& contra. De meridano. Estant duo circuli maiores in Sphaera, Meri, dianus & Horizon,qui in Sphaera nostra ina teriali sunt extra Sphaeram , ac proinde dicuntur extrinseci,itemq; flant immobiles, quia illos tales in coelo imaginamus. Meridianti c. I. diximus e Gse circulum, qui transit per polum mundi, Sc verticem capitis nostri. Punctu v.illius circuli quod
est supra caput nostrum dicitur Zenith capitis nostri.ioppositum illi punctum in altero hemiis sphae io per quod idem circulus transit, dicitur
Nadir. -GNota v. a Meridiano circulo solere Astron O- mos dies inchoare, non a.ab ortu Solis,ob idque etiam circulorum horariorum primus est Meia.dianus Nota a hunc circulum intersecare omnes AEquatoris Parallelos ad angulos rectos. Nota . Omnes ciuitates , quarum una non est orientalior altera, habent eundem Merissianum, qui transeat per ipsorum verticem:omnes v. ciuitates quorum una magis ad orientem accedit,habent diuetios Meridianos, imo si praecise & ma-
97쪽
In Diaram Ioannis de S. Bosco.
thematice loqui relimus, una ciuitas prout una sui parte masis ad orientem accedit habet diuersos Metidianos. Sed quia in tantilla distantia non percipitur vas latioudeo tota ciuitas censetur esse & est physice loquendo sub eodem Meridiano. Nota η. hinc patet in tot Meridianos posse coelum diuidi, quot in liquo circulo AEquatori parallelo vel ipso AEquatore ab oriente ia occidentem sunt Zenith seu puncta verticalia , sed quia animadversum est ab Astronomis de Cocmographis vix sensibiliter mutari Meridianum, nisi ad medium g adum suproeessum ab oriente in occidentem, i.e.ad 3 o. milliaria Italica vel Io. Leucas nostrates. si procedatur sub eirculo maximo, vel paucioribus si sub minori circulo. ideo sussici et tot sm cce um partiti in s 6 a. Metidianos, quia quilibet Meridianus per duo puncta incedit. Cosmographi tamen in suis mappis vel per singulos g adus ducunt Meridianum, Sc si e Meridiani essiciuntur i8 o. vel paucio ibus sunt
a tenti per stingulos . vel Io. gradus vel Is . vel 3o. ducendo singulos Meridianos. Intuenti v. mappas Geographicas facile est colligere quae cinitates habent una hora citius meridiem, nam quae habet Meridianum i s. gradibus magis accedentem ad orientem quam altera,vna hora citius habet meridiem , qtuesci. gradibus duabus horis citius, & sic deinceps, ut quia Viennae in Austria Meridianus a nostro distat versus orientem Is. circiter gradibus, una hora citius quam nos toto
uno habent meridiem,Hierosolyma quia habet
98쪽
Meridianum fere 43. gradibus a nostro orientem versus distantem,tribus fere horis alue nos habe
Nota 1 .Ex his Meridianis semunt Cosmo graphi longitudines, latitudine sq; ciuitatum. LOngitudo ciuitatum siumitura meridiano qui tran Lit per Insulas fortunatas,ut una ciuitas tantam dicatur habere longitudinem quantus est arcus A quatoris vel alterius circuli paralleli, qui intercipitur inter Meridianum illius ciuitatis,& Metidianum Insularum fortunatatu 23.gradibus,dicitur Duacum habere lonsitudinem 2 s. gi aduum. Porro arcus qui intercipitur inter Meridianos duarum quarum uis ciuitatum,dicitur differentia longitudinis istarum es uital u. Sic differentia longitudinis inter Viennam & Duacum est Is. graduum, quia Meridianus a Meridiano tantum distat. Quae v. eluitates habent eundem Meridianu, dicuntur habere eandem longitudinem. Latitudines v. ciuitatum sumuntur ab AEquatore usq; ad Zenith istarum ciuitatum, vi tata dic tui latitudo quitus est arcus Meridiani, qui intercipiturinter AEquatorem & Zenith illius ciuitatis. Quae sunt sub AEquato re nullam habent latitudinem, quia nullo modo recedunt ab AEquatore. Quae paribus gradibus Meridiani recedunt
dicuntur habere eandem latitudinem, ut Duacuhabet eadem fere latitudinem cum Praga in Germania , vel Craco uia in Polonia, quia recedit v-traq; ciuitas ab . Equatore so . gradib. & amplius, consequenter tantum etiam est polus eleuatus
suptaHorizonte,nam distantia poli ab Horizon-
99쪽
te cespondet distitiae AEquatoris a nostro Zenith. Que v. ciuitates inaequaliter distat ab AEquatore dicuntur habere differetiam latitudinis tantam, quantus est aicus Meridiani interceptus inter duos parallelos duarum ciuit tum,ut Roma quia. habet latitudinem 1. graduum, habet disteren-.tiami titudinis nobiscum 9.graduum. Vt quis a .cognita latitudine longitudineve v-nius ciuitatis ab alia possit dicere quot g adibus maximi circuli in terra, ac conseque ter quotle cis distet, optime id elicie t e globo terrestri accurate constructo, extet v. circino ab una ciuitate in aliam eundem circinum po trige per aequino-.ctialem, & quot gradus int rcipientus intervosi pedem circini Malteru, tot gradibus maximi circuli distabit una ciuitas ab altera: unicuiq; gradui ascribe leucas nostrates, ut dixi, χο&habebis na-. merum leucarum ab una ciuitate ad aliam.
CAPvT V. I. . De Horizonte. HVnc circulum s. praecedenti diximustdebere concipi sicut&Meridianum, immobilem.
quia secatur a Meridiano ad angulos rectos. H incetiam fit tot posse diuersos concipi Horizontes sub eodem circulo parallelo, quot possunt Meridiani. Sed quia procedendo non tantum ab orta in occasum,vel contra mutatur Horizon,sed etiaprocedendo a Borea in Austrum, Meontra, hinc se,ut non tantum multiplicenturHorizontes sub
eodem parallelo, sed etiam sub eodem Meridiano quot in illo sunt diuersa pucta,per quae circuli paralleli AEquatori transeunt.
100쪽
Nota v.duplicem esse Hor Zontem,verum scilicet,& apparentem, verus q em nonnulli rationalem vocant quod ratiocinando colligatur, estis, qui vere finit si1perius hemisphae: ium, diuidi que ab inferioli, & habet pro centro suo cetrum terrae, & talis Horizon essici intelligeretur,si detracta medietate terrae esset alicuius oculus in cerro terrae, perfecte n.tum videret medietate coeli.
Hor Eon v. apparens stu visualis est qui terminat visum nostrum nobis existentibus in plana ter: aesupe ficie, habetq; pro centro suo pupillam oculi, si oculus statuatur supra terram, eritq; parat 'elus ei cutis Horizonti vero. Est v. hic Horizocitantum apparens, non Verus,quia geometrice loquetido non diuidit infelius hemisphaerium a superiori perfecte in duas mςdietates, sed apparenter tanxum,tum0rn.terrς impedit,quo minus perfecte medietatem coeli intueamur, quia tame
imperceptibile sere est illud spacium quod semi
diameter terrae in coelo abscindit, ideo etiam cir eulus ille qui finit visum nostrum etiam Horizondicitur, & vero Horironte confunditur. Addo vero posse fieri ut aliquis vere medietatem coeli eonspiciat, imo vero plusquam medietatem si editum montem ςψnscendat Aliam Hori ontis diuisionem habet authorrdiuidit n in Horizontem rectum & obliquum. Rectum Horizontem habent ij, qui habet Sphaeram rectam, quorum Zenith est in aequinoctiali, hic Horizon transit per polos mundi, intersecatque aequinoctialem ad anpulos rectos, Ob idque tactus disitur.Obliquus est,qui inteisecat AEqui . noctialeae .