Specimina moralia p.f. Aegidii Gabrielis Leodiensis in alma vniuersitate Louaniensi sac. teo. licentiati ..

71쪽

Incessus est concubitus carnalis cum consanguinea seruatis iis, qim de fornication sim, plici diximus Est vero malitia incestus mseior . quam adulteri quia iit iniuria non personae inium,qtiae per contractum ciuilem mediante copula carnali facta sit una caro cum incestuolo, sed quae naturaliter cum ipso est una caro, &'vnu S sanguiS, utpote per descensium unius ab altero, vel utriusque ab eodem propinquo stipite per viam generationis . Coniunctio aurem naturalis est arctior, quam coniunctio a liunde contracta, & ideo nobilior, & excellentior, cui proinde maior fit iniuria dum violatur, aut dehonoratur; hinc in antiquo Testa mento dicitur, non reuelabis turpitudinem talis

vel talis permae tibi consanguineae. Sacrilegiu in cocubitus cu perina Deo faciastruatis iis, quae de sornicatione simplici diximus. Aggravaturhoc peccatu ex eo,quod iniuria fiat ipsi Deo, cuius perisna profanatur,& violatur. Potest esse ex parte utriusq; vel unius tantu. Raptus est copula carnalis violente extorta usque ad consummationem actus , viI an sim

plici fornicatione diximus. Quod addo , &addidi ubique ut significarem haec Omnia pec

cata esse secundum naturam. Aggravatur raptus super alias species ex hoc , quod est cantra libertatem hominis naturaliter ipsi datam ad

dispositionem proprii corporis, & tu qualibet alia specie potest contingς ς -

72쪽

g. XXXIII.

De Visjs contra naturam. et '

ui male agit,odit lucem,Sc non venit ad lucem, ver non arguantur opera eius: Ioannis 3.

ILla vitia dicuntur esse contra naturam, quae

sunt contra naturalem ordinem generationis: ordo autem naturaliS generationis requirit duas personas diuersi siexus, & elusidem speciei, ad copulam aptas per vasa a natura ad hoc instituta secundum modum ab eadem natura institutum. unde erit primum peccatum contra naturam stoncupiscentia carnalis decidat semen absque coim,vel absque coitu consummato, vel consiummando coitum, sed cum intentione se-

. - . . - ,

men eiiciendi,aut quacumque alia ratione conceptionem impediendi;nam in omnibus his ca- sibus non est nisi pollutio seu mollities, & idem est ac si una tantum persona se pollueret, cum semen frustretur suo effectu. Erit secundum peccatum contra naturam,si concupistentia se exerat usque ad coitum masculi eum masculo , aut semellae cum semella, aut masculi cum semella in vase indebito,vocaturque hoe peccatum so- domia aSodomitis,qui illud committebant, d scribiturque ab Apostolo tamquam execrabilis& infanda abominatio. Rom. I. Denique erit tertium peccatum contra naturam, si concupi-E sce

73쪽

εs sp pcIMINA stentia se exerat usque ad coitum cum brutomvocatur bestialitas. Est autem pollutio grauius peccatum ex na- tura sua, quam caetera peccata secundum naturam ; quia per pollutionem destruitur principium generationis,nempe semen humanum , &Per consequens , qnantum est ex vi istius actiis natura humana e medio tollitur, quia praeuenitur ne concipiatur: unde cum natura sit fundamentum caeterorum, peccata ipsam destruentia debent esse grauiora iis, quae tantu M tollunt particularem aliquem ordinem naturae debituITO ,

vel superadditum Sodomia autem includit pol lutionem,& insuper dehonorationem propriI sexus: bestialitas vero ulterius pergit,quia includit dehonorationem speciei propriae, & quan- tum in se est, transformat hominem in bestiam. Quandoque etiam concupi scentia seruat qui-- dem viam generationis, sed non seruat modum . in coeundo decentem, & haec est malitia contra naturam minima.

74쪽

S. XXXIV.

De modis quibus concupiscentia excedit in conrugatis.

Dicunt ei distipuli eius.Si ita est eausa hominis eum 'uxore , non expedit nubere . Qui dixit illis rnon Omnes capiunt verbum illud , sed quibus datum est. Matth. I9.

CErtum est quod coniuges spones effunden

tes semen extra vas naturale, peccent peccato pollutionis tanto grauiori, quanto coniugium magis requirit commixtionem seminum in vase muliebri ad generationem prolis:grauius enim peccatum est corrumpere principium generationis in statu destinato ad generationem, quam extra illum statum; & sic grauius peccant coniuges sest polluentes , quam caelibes.Sunt autem varsi modi istius nequitiae, nempe dum coniuges lataud se tangendo extra coitum se excitant ad pollutionem. Secundo , si vir in coitu se retrahatin mulier auertat sene semen recipiat,&prolem concipiat: rtio si mulier susceptum semen viri reiiciandeinde si retineat quidem , sed

absoIuid intendat excludere prolem; erit autem peccatum veniale,si non intendant quidem coniuges prolem excludere, magis tamen intendant voluptatem. Praeterea est valde graue peccatum,

& ratione nimii ardoris facud est mortale,si NE a la

75쪽

68 S DECIMINA A la tempora in concubitu observent, ne quidem tempuS menstruorum , aut extremae grauedinis mulieris,quo nocere proli defacili potiunt, eam impersectam generando, vel occidendo,& abor sum procurando. Denique adulter est in proprio coniugio ille coniugum qui sic utitur con-niuge sua quasi aliena , non retinens suum affectum intra limites coniugii. Omitto alias turpitudines contra naturam , aut naturalem modun quae tam bene contingere possunt in coniugio, quam extra, dum affectus coniugum est inordinatus.

S. XXXV.

De modestia in exterioribus corporis

motibus.

Vae homini illi,per quem seandalum venit. Matio. I 8.

CVm homo in societate humana vivere debeat, non ut totum, sed ut pars, & ea, quae diximus de Prudentia, Fortitudine ,& Tempe rantiaino vergant ut pars congruat suo tori; hinc modestia moderamen suum,& Prudentiae,& FOγtitudini, & Temperantiae adiungit in exterioribus motibus corporis, ut unusquisque non plusia in illis indulgeat proprio sensui, propriae infirmmitati,propriae concupiscentiae, quam requirit

humana Soeteiacit euiterur eiusdem & Dei os-

76쪽

fensia: Ad quod requiritur, ut homo ita in verb1s& gestibus circumspectus sit,ita la tolerando sertas,ita in agendo. temperans, ut nullus inde scandalizetur . & Deus glorificetur. Haec autem Modestie virtus dependet ex virtutibus supra nominatis ; quia qualiter mens interius disposita est, taliter in corpore se exhibet.

S. XXXVI.

De modentia in exteriori apparatu.

Qui mollibus vestiuntur , in domibus Regum sunt.

Matth. II.

SImiliter in exteriori & vestium,& domorum,& conuiuiorum, & curruum , &c. apparatu, talis apparet homo, qualis in mente est: ita ut imago mentis sit omne illud, quod homo exterius gerit. Quia tamen homo exterior interiorem distrahit, &non sinit inuigilare passionibus animo ut corpori intimis, ut semper eas moderetur, sicut oportet, ne humana societas ossendatur; sedeo dixi in principio huius Tractatus de Tempe rantiae virtute, quod maxima iset difficultas ita se gerendi in Qcietate humana, ut proximu non offendatur,sed Uificetur per nostram modestiam .ut autem aedificetur, opus erit alta mente

77쪽

o SPECIMINA umquam exterius agatur, quod dictis de CharUtate,Iustitia, Prudentia, Fortitudine & Temperantia aduersetur: hanc enim vigilantiam ultra debitum praefatarum virtutum requirit modestia.

S. XXXVII.

De obligatione generali omnium hominum ad praedicta obseruanda.

Si quia diligit me', sermonem meum seruabit . . . Qui non diligit me,sermones mem non

seruat. Ioannis. 16.

QVandoquidem in praedictis nihil dictum

sit,quod naturae rationali non sit essentiale,manifestum est,quod omnes homines ratione utentes ad iIla teneantur. Quid enim essentialius naturae rationali,quam amare bonum,secundum quod dignitas boni postulat; ita ut dignius honum plus ametur,quam minus dignum,& talis sit ordo amoris,qualis est ordo tisaturarum' ut aIibi loquitur A vgustinus: Quid essentialius nature rationali,quam recognoscere suam dependentiam, di consequenter plus amare eos,a quibus magis dependet, quam eos , a quibus mimas , vel nullo modo dependet; amore sciIicet respectus & recognitionis i quid essentialius naturae rationali iam miserae, quam amare subueniendi amore in magis eo qui magis indigent, & eos minus, qui minus 3 praeserendo lanipet in paritate illos qui-

78쪽

hus magi tenemur, vel quia ad illos iuvandos destinati sumus,vel quia tituIo dependentiae, aut benefici; ab illis accepti,obligamur omelum,uel b neficium reddere t quid magis essentiale nat

rae rationali,quam reddere cuique quod situm est. cui honorem,honorem, cui tributum, tributum, cui asinum,asinum,quam nulli nocere in ullo prς- dictorum, quam restituere pro nocumento ill to ' quid essentialius naturae rationali, quam subiicere proprium stnsum Legi aeternae, quam sibi vim inserre ad struandam Charitatem& Iustrutiamarefraenare proprias passiones, & intra limites rationis,ac amoris ordinati eas continere φHucusque Moralis naturalis Tutior 3 eui

adiungendum foret de obligatione cuiuslibet homicis in particulari, sicilicet Papae, Epistopi, Pastoris,Religiosi,Regis, Nobilis, Iudicis, Magis stratus, Mercatoris, Coniugati, Viduae, Caelibis, Filii familias,& Serui: sed quia non satisiscit homo suae ob igationi, .sequendo solam rationem; sed inseper requiritur, ut maxime fiatisfaciat is quendo fidem 3 ideo hunc. tractatum postpon mus tractatui de Morali Tutiore supermunali, quae sequitiu' in hunc modum. H.

79쪽

Drasis supereatur adis per Chri m

. ν estituta .

Multa habeo vobis dicere: sed non potestis

portare modo . Ioann. I 6.

PARS SE C

Via Christus reparando naturam rationalem simul largitus est ei & gratiam , qua pertingere posset ad ea , quae continentur in natura infinita cumque in Morali naturali tractauerimus principia natum reparatae, reliquum est, ut in hac morali supernaturali tractemus principia eiusdem natum per gratiam Christi supra suas Ι- deas, & vires eleuatae.

Primo itaque nobis agendum erit de Christo. Secundo de Gratia Christi: ubi quaerendum erit quid sit Gratia: quid sit Gratia Adae: quid sit Gratia Christi e quae disserentia utriusque. Tertio agendum erit de vasis Gratiae Christi , sive de septem Sacramentis Ecclesiae, quae ex Christi latere fluxerunt. Quarto agendum erit de effectibus Gratiae, scilicet de fide, spe , Scharitate: eritque ostendendum , quod in or- .dine generationis, seu acquisitionis, fides praecedat spem , & utraque praecedat charitate rivstd quod

80쪽

MORA Las Tu et Iopis. Triquod in ordine perfectionis , di vitae moralis, Prima sitCharitas,secunda Spes,ultimaFides.Vbi tractandum erit de praxi Spei in tolerantia malorum conformiter Christo, S de prosectu vi tutum et de Fide per dilectionem operante, &Spe nixa, eiusque differentia a fide mortua . Quinto tractandum erit de obligatione omnia reserendi in Deum , & de necessitate orationis ad perseueranduna usque in finem in virtutibus Christianis. Sexto tractandum erit de singulis hominum statibus, & obligatione particulari . . singulorum ad christiane vivendum. L . -

Ego sem via , Veritas, & Vita : nemo venit ad Patrem, nisi per me: Ioann. 14.

IN statu naturae lapsae homo non, portat amplius imaginem , aut similitudinem Verbi . Aeterni, prout in Patre est, sed prout in nos

natura humana existit, seu proui. est, verbum caro factum s nec simpliciter, prout in natura nostra quocumque modo existit , sed prout ii bitavit in nobis passibilis, & mortalis; hinc Paulus dicit: Praedicamus Christum crucifixum. Item: Non iudieaui me scire aliquid inter vos, nisi Iesum Christum,ct hunc crucifixum: I Cor. I. cm. nou enim verbum aetornam Sal:iator est ,