Eduardi Wunderi emendationes in Sophoclis Trachinias [microform]

71쪽

liercule procreandi haec dici, id ineptuni ηse, cum tu liberis s0reat Deianira, recte mi iluit MusgraviuS. Nani ut serta puSSet, si uinum posthac prole cariturani do hiiSse diceretur Deianira, at vocabuluui υ sim perte iudi OSSOSSuribu cogitari iubet,

ut hera vel heris destitutas dici pes exspectenuis. Quod si quis Sophoclem inii novandi studio ου Giας απιαδας lacu Ltates dixisse putabit iustis uredibus, tui sunt liberi, destitutus, qui scire potest Deianira, libero Suu ub Iolae progeniunondunt nutu paternis opibu privatuni iri uuae culii ita Sint vereor, i Sophocle Scripsurit Verbi iii iovunt, ut Solet,

significatum deflexu, καὶ τάς di παιδας ς τὀ λοιπον ουσίας, et duplicium liberorum in posterum suturam rem

paternam, i. e. e Se et Iole SuScepturum. Hanc enim, ut v. 33. dixerat, non virginem adductam esse, sed cunSueViSSeiani cum ΙIercule putabat. Aliter δίπαις θ γλῆνος, duorum liberorum lamenta, dictum ab Aeschylo Choeph. 332. Apud Ilesychium quod legitur, ιπσνας, τους διδυMOυς γεγενημενους, fuerunt, qui iπαιδας currigendum censerunt, recte forsitan . quo magis cognitum expl0ratumque est, plurimi et gravissimis librariorum mendis Trachinias corruptas Sse, eo diligentius cavendum est, ne a Sophocle prosecta credamus, Si quando scripta in codicibus reperimus, quae ut omni Graecorum usu abh0rrent. Eius autem generis hoc loco locutio est τας παιδας υGiας. quocumque enim Significatu usui linium hic esse Substantivum Usia sumpseriS, alieniSSimum cum auta communi Graecorum loquendi consuetudine aut a sententia huius luci esse videmus. Neque enim aut concubitum aut vitam aut donium quisquam Graecorum umquam Usia νdi Xit, ni ultu vero initius numero plurali υσiας , ita ut ii quoque interpretes improbandi sint, qui rem familiarem vel

reni paternam Significari eo substantivo putarunt. De unaenini Herculis dumo cum agatur, nulla ratione res eius sumiliaris dici usia potuit. Ac nihil quidum ut dubites, quincorrupta illa verba Sint hoc maxime in causa est, quod ex is, quae praecedunt, Verbi eani est erri sententia in hic a poetallobuisse intelligimus, cui verba illa omni e parte adverSetitur. Ilibus uiui, qui illecedunt, VerSibu S, αλλη δἐ καλλη δ 0ματων Toωφωμεν i, ει του cpiti0 βλέφειεν ίκε του δέμας,εκλαιεν η δυστηνος εἰςοοωμένη , quibus huc dici a nutrice vidimus, lacrimas extortas Deianirae esse, si quem dilectissimorum liberum

καὶ τας παιδας ἐς το λοιπὴν Ουsiας. quid tandem certius esse p0test, quam Xtrem iturum Ver-Suuin explicatam causam esse, cur Deianira, Sicubi videret per domum oberrans aliquem liberum sui rum, e ipS0 Spectu in summum coniecta luctum esset Porro cum in VerS praecedente dictum esset, ursi τυ αυτῆς δαίμον ἐγκαλου- ἐνη, Sibi ipsi suam ipsius sorte ni obiiciens, i. e.

Seniet ipsam incusans, quod ipsa iam Vidua facta PSSet, ne acesSario equitur, in X tremo, de quo nunc agitur, VerS miserrimae Deianirae sorti oppi Silam esse aeque miseram aliurum sortem, id est liberorum. Hoc igitur extra omnem dubitatiuitem positum iam esse iudico, ea hic scripta a Sopitu cle Verba SSe, quibus huc Signin caretur et liberorum

in posterum patre orbatorum Surtem miserrimam.

uuae tamet sententia quibus potissimum verbis elata sit, id lateor nondum mihi liquere. Addo huc unum, a natura totieStisSimae gener0SiSSimaeque mulieris, qualis deScripta a poeta Deianira est, rurSuSabhurrere, eo tempuri moment0, quo maritum, Virum Simium, sua potiSSimum culpariliteremptum audini, omnesque eiu cogitationes desiXae in Summa illa iactura Sint, eo inquam tempure

aut hoc dolere, quod iam liber0rum pariendorum acultate privata Sit, aut istiusmodi motu agitari, ne Di te liberi sui liquando bonis Vertautur ab ea prole quam probabile sit editum iri postmodo a muliere illa, quacuui unguexisbe ais Ilerculem aliquaud SuSpicnta erat.

72쪽

Κλαίων, octo υνεό ἐκ δυε ιν σοι θ' eluce, πατρος τ' ἐκείνης - ωρφανισμένος 'iov. Ita hic locus in codicibus omnibus editionibusque legitur, a nemine in corruptelae suspicionen vocatus nisi ab M a Leseidio, qui haec adnotavit:

si Dedi ex coniectura βίον pro βίου, id ut sit κατα βίον. c deterius esset βίος. Nam ωρφανισφεένος sito Significat vitali aura, vel victu spoliatus; quorum illud incongruum lio humile. Eurip. Alc. 403. : προλιπουσα δ' μον βίον

καὶ νην νυμφον πορτι αρπάσας λυκος,

II se igitur aheseidius, quae unius Et surdii nssensum tulerunt, qui, Proba est, inquit, haec Vnkeheldii coniectura,

quam vellem in textum recepissem. Contra qui postea X-stitere editores miles Hermanno SSonSi Sunt, a quo haec est scripturae Vulgritae rupi Sita defensio et interpretatio:

si Hahesieldius coniecit βίον, quem si movit illud Euripidis in Λlc. 403. roo λιπουσα δ' ἀμον βίον ωρτάνισεν λα-

μων, re scare poterat, quem ipsum quoque citavit, Lycophron V. 102. eadem Structura, ut hic Sophocles, Scribens: καὶ την ἄνυι νον πορτιν οπάσας λυκος, δυο ιν πελει ais coinc ανισμιόνην γον iς. Nam Si recte Se habet lyiου, quod ita videtur, sublatu, quod Brunckius post ἐκεiννὶς τε usuit, commate πατρος τ ἐκεiνύς τε 'io coniungendi Sunt, ut ei Sussit - quod simul duobus latrix matrisque vita

privatum iretur. Alcestidis liberos conveniebat ρφανισμιόνους 'io dici, ut tenellos, non IIyllum, qui iam virilem

aetatem attigerat. Huic potiuS, qui d nrente Vita carerent, erat dolendum. Non dicerem contra haec, quae certo scio Iermannim

ipsum nou iam tuiturum esse, nisi probata essent ab editoribus recentioribus omnibus, quos persuasum tibeo Sine dubitati uno M akosio lilii coniecturam recepturos fuisse, Si ille et Vulgatae Scripturae perversitatem ais illustrasset et locutionis eius, quam restitui iussit, rationem meliu liei Spexisset et explicaSSet Falsum est enim quod nil, ωρφανισε ιένον iον signiscar ωρφανισαίνον κατα iον. Scriptura vulgata cur serri nequeat, causa haec est. Primum ορναν iζεσθω iου, ut recte monuit Iahesioldius, non potest alio Sensu dici quam hoc, ut sit aut vita pri- Vari l. e. mori, aut ictu quotidiano Spoliari. Posteri0- rem significatum alienissimum ab hoc loco SSe, Sua sponto quisque intelligit. Neque enim periculum erat, ne sanie periret Hyllus, parentibus orbatus. Item illud certum, non potuiss0Ιlyllum dicere, vita se privatum iri a parentibus Suis . um etsi perisse e saepe dicunt, qui in Summum calamitatem se coniectos esse significare volunt, tamen illud apparet, Si quis parentum intorituri;imiam suturo infelicissimum socior doleat, id quod Hyllus nunc dolet, non poSSe eum Sententiam illam sic efferre, ut dicat, a parentibu Se ita privatum iri. Certe adeo inepte aut Suphoclum luculum Sse aut ceterorum Graecorum ueni quam, nullo dum Xempli c0gnitum est. uno cum intellexisset Iermaianus, ut vulgatam retineret Scripturam, substantivo io non Hylli, sed parentum eius vitam signisi .catam putariit. At ut seri huc OSSe Stenderet, ante omnia vel uno Xemplo probaudum erat, quod latine dicitur parentibus orbor, ita Graecos umquam diXiSSe του 'io των γονA0 ορφανiζομαι, cuiusmodi locutione poetam esse usume incredibilius est, quo inutilius m0lestiusque sui stantivum

του iου mi Iorum hoc ut tibi dici potuisse paulisper concedamus, tamen hoc quidem loco dictum non esse, luculenter opitaret e Verbis, quae v. 94l posita sunt, ἐκ δυειν. Quod nume eLtremum cum ad Herculem et Deianiram referendum

73쪽

L22. sit, ita ut a duo biis est uiui ἐκ δ eudem sensu positu nillilli vulti rora punitur orbat uni se iri ΙΙyllus dicat,

ab ΙIyllo patet, simul a duobus Se a patre et a matre)Vita parentum l. e. parentibus urbatum iri. At luitandem, sitiuuSo, ab iis ipsis parentibus, illius iam interituros scit, dic IIyllus potuit orbatum iri iisdem parentibus suis Uaec tui con Sideraverit, eo minus dubitabit, tuin verissimo Walcolio lilius 'io restituendum esse viderit, Si et pr0prium vertii οφανi ιν Si gnificatum et usum eius poeticum recordatus erit. Significare auteni proprie est ανiζω τινά constat ad Pi uim uiles in re it ilo, i. e. actu, ut SulS, Sive parentibus Sive liberis, careat. Porro a liueti parente Silictos esse e vita di Scedentes ορφα Piζειν τον των παiδων io ν, ita ut esset vitam liberorum orbam reddere, id est liberos semet ipsis privare, libero in orbitatum cuniicere apparet ex Euripidis Alcest. 3974 l. ποολιπουσα δ' ij vij rii ν άμον io ν ωοgcerisE THMων.

Idem Si passive osserendum erat, non potuit aliter efferri luam huc in idia, ab των γονεων ρσα PiζOsu lyiον, a parentibus in orbitatem cuniicior, i. e. parente Samitto. Ilaipie quod Scripsisse Sophoclem iam certum est: κλαiων, θουνε Κ ἐκ δυεῖν soli ' αμα, παro O H ἐκεiνης , ωρφανισμόνος βίον, hoc signiscat dolens, duobus simul, et patre et matre, morte amissis in misero orbitatis statu sevir salviam in aes si omparari potestium. l. , 490.:ημα δ' Oρτιανι κον πανατηλικα παιδα ist6σιν. Postremo tenendum est, nec domui Stratum ab Hermanno esse nec demonstrari sacile posse, μον οφανiζεσθαι eos tantum dictos esse, tui tenera aetate SSent. Qui dis Verum esset,

ne diectivum luidum Ορφανος de alii dici potuisset quam de iis,

qui tenera aetate utere utur. Quod SecuS SSe uter uiue conStat.

κοιν ὁ εχειν τε καὶ μεῖβειν. Exclamat ita chorus, pust piam Deianiram interisse, Herculem autem statim interiturum audivit. In hi duo Sunt, quae Scripta esse a Sophocle nun 0SSunt, nomen τέλεα dico et verbum stilia ομεν quod prius n0men attinet, non est dissicile demonstratu, probari non SSe, quae propositae ab edit tribus eius numinis interpretatione Sunt. Mus gravius haec adnotavit: se Plutarchus τέλεον ut epithetiam cum κακον coniungit in Crasso p. 45. D. πάντων σα συννήνεγκεν εἰς ἔλεθρον uτυχη κακά - dλεωτατον γενο&ενος. ec absurde udo iusa τέλος deducit, quod Suida per πραξιν Xponit, tymologus per πραγμG. Si neutrum placuerit, in promptu erit legere ἐλεα. --

In eandem coniecturam incidit ahesieldius, probatam

nemini eorum Virorum, qui Stea hanc fabulam ediderunt. Immo omnes tuiti Vulgatam Scripturam Sunt, probata, ut via detur, Ilermanni interpretatione, quae haec est: se Scholiasta ποτερα χαλεπιώτερα καὶ περαιτέρω δεινο- τητος. Etiam recenti ire haec male intellexerunt. ἐλεα est τελευταῖα. Aeschylus Ag. 413. τέλεον νεαροις ἐπιθυσας. Ioc dicit utra priora gemam, utra deinceps pu Strema, mi Sera nescio. Et surditus signum interrogandi post περαιτερω posuit. Ita recta erit interrogatio, quam Se- qtietii reSponsio. Sed Simplicius est, continuari haec omnia, et pendere e verbo Uςκριτα. -

74쪽

At primitu negari nequit, Aeschylei loci tun ro aliam atque huius loci rationem esse. In illo enim l0co cum itio us mini νεαροις oppositum sit, 'luis non assentiatur ultero et

Blum sieldio, adiectivum illud, id qu0d et usus agitat et luci

Sententia, consummatum id est adultum interpretantibus Inaudita imitur ratione Sophocles adiectivum ἐλεα SurpaSSet, si significares postrema voluisset uod quominus eum s cisse existimemus, illiti etiam impedimento St. quod primum totus versus se. ποτερα τελεα περαιτερυ inutili eSSet, Si iste . quem Hieran annus putat, eius Sensus SSet Etenim Siquis' dicit, id quod chorus versu praecedente dixit, ποτερα προτερον ἐπιστένω, utra mala prius gemam, id ipSum satis iam significat, inusi rere se, malorum issurum, quibuSconflictetur, utrum prius, AEuum posterius gemat. . Ac nullus quidem ut relinquatur dubitandi locus, quin salsus it Vir uln-mus tu tractando hoc loco, iacit adverbii περαιτε ρω Si nisi-catus ususque Neque inim umquam περαιτέρω ut Si nisi-cavit aut per naturam suam significare potuit de IncepS, nihil ut dicam de molesta tautologia, qtia Sit poeta SSet duo istiusmodi nomina hic coniunxisset, quae o Strema de laiceps sis nificarent. Immo ipse normannus sicile nunc concedet. περαιτέρω me hic quidem alio puSS' SenSu l0Situm esse quam hoc iit esset aut ultra aut supra id est Supra modum vel supra quam fas est, decet. in locus miles, ii. quibus ei comparativo luetae tragici jSi Sunt Aeschyli Prom. 247.: μ λ που τι προυβει - δε καὶ περαιτερως Euripid Phoen. I675. καὶ ξυνθανου/ια γ ως μαθ5ς περαιτέρω.Androm. 270.: δ' - εχίδνης καὶ πυρος περαιτies ,

Sophocl. Trach. 663. :γυναῖκες, ιυς δέδοικα, λὶ περ&trisco πεπραγμέν' et sto πάνθ os αρτiως ἔδρων. Ad quom locum recte Scholiasia: εραιτέρων ,πἐρτλην ut φέρουσαν χρείαν, καὶ πλεic του δέοντος. Ita lue hic quoque περαιτέρω neceSSari cum aliquo eorum, qua app0sita vocabula Sunt, ita c0niungendum, ut eius rei, quae nomine illo, ad iiud reserendum, Signiscatur, modus nimius esse indicetur. Cum verbo autem ἐπιστένω cum coniungi propter loci sententiam non p0SSit, unum, ad quod e linore iudicemus, nomen τέλεα relinquitur. Continuo illud sequitur, hoc quidem recte Vidisse illi mannum, Substantivum esse τόλε non posse linque singamus paulisper, adiectivum hic esse τέλεα quod si ita est, περαι risco Tiλεα non licet per usum linguae graecae liter Xldicari quam sic, ut sit Supra modum persecta, cuia Summata. Hoc igitur chorus huc versu diceret utra calamitas, interitus no Deianirae an instans mur II erculi S, Supra modum perfecta est i Cuiusmodi sententiam ut a Sophoclo elatum credant, di nihil antiquius putant, quam codicum Scripturas otiam iti solentissimas defendere, ego certe ut aliter Sentiam, P adducor, quod una litterula mutata eiusmodi vocabulum reStituere p0SSumuS, quod non Solum SenSum egregium praebeat, sed lectum etiam a Grammaticis lexandrinis esse, e Sch0lio ad hunc locum script appareat. Scripsit Sophocles, ut recte coniecit Mi .graviuS: ποτερα μέλεα περαιτέρω ,

hoc sensu utra Supra modum miserat esychius: φιε- λεο μάταιον, ἀτυχές, συνετον, κακον. Sophocl. Ant. 977. κά δε τακομενοι μέλεοι, s λίαν πάθαν κλαῖον. Homines enim Saepe dici μελίους, qui rubii miseris utantur, non opus est ut uia ad Struamus Xemplo Scholiasta ad hunc locum ποτερα , φησί, στένω, τὰ κατὰ τον Πρακλέα, γτὰ κατά γ ν νβιώνεμαν ποτερα χαλεπωτερα καὶ περαι-τiρω δεινότ=ὶτος, δυςκατάληπτά ἐστιν , Ἀσοαεγεθη Ἀντα.

75쪽

uuae dilutatio tam b0na est, ut ab iniloctis illis recenitoris aevi, saeculi dico septimi vel octavi pi Si lir. a. interpretibus prosecta esse non possit. Λ Grammatico alitem antiquiore et ductiore, Didymum dico, si Scripta est, ut Scripta esse existimari debet, certum illud est, nun puluisse versum 948. sic explicari, ποτερα χαλεπωτερα καὶ περαιτερο δει νότr τος, si legisset ille, quod nunc in codicibus scribitur, ποτερα εχ εα περαιτεριυ. Immo ut e risse illum pro τελεα adiectivum eiusmodi, cuius is ipse Sitrnificatus SSet, quems ἐλεα habet, vel inviti interpretatione eius statuere cogimur. Tota igitur strophi prima sic moibenda et interpungenda St:

ποτερα προτερον ἐπιστενco; ποτερα μελεα περαιτέρ υ; ὁυς κριτ Ἀμοιγε δυsrci voti hoc sensu utra prius gemam Utra Supra modum iniserat Vix possum in mi Seria mea di Scernere. Multo enim ravior uimique flectui, quo chorum nunc SSecui Venit, acco nimi datior St oratio, Si versus 947. et M. directa efferri interrogatione putamus, ita ut ἐπιστενω coniunctivus sit deliberativus, quam ira Iermannum Secuti verba

Progredior Mi v. s. l. ad quem Et surduus: Legendum esse, inquit, ιελομιεν, quae curae nobis Sunt intelli re IIerculis moi tem), ostendit metri ratio. Possit etiam svos νscribi. Similiter urina unus: , Mi λλοιιεν, inquit, quae librorum et clioliastae lectio est, Ersurditus ex mea mendatione, distinctis strophis nam primi Se VerSu antea pro epodo habebant iii ), in s ελοειεν mutavit. Id autem n0n tantum metri, Sed etiam Sententiae causa faciendum erat . Nihil enim putidius sui et, quam illud, κοιν δ' χειν τε καὶ λ-λειν, Si eadem praecessisset horum verborum distinctio.

Cuius viri auctoritatem quamquam plerique, qui hanc sabulam postea odiderunt, secuti μελόμεν ScripSerunt pro Miλ-λοuεν, tamen ego quidem in ea Sum sententia, ut nullo modo ita scribi a poeta liotuisse censeam. Quod ipsum quidem Hermannum tiro Summa Sila Sagacitate intellecturum fuisse e suasum habeo, si explicare verba illa, τάδε ἐδειελόμεν' ἐπελπισιν, Xplicationemque illis Strare Xeniplis sinu libus conatus esset. Quod cum sacere omiserit, ne illud quidem scimus, Et surdtione assensus Sit, quem Vidimu μελόμdν DXplicaro, quae curae nobis Sunt. Is igitur Verbum sinitum huius membri, ταδε δε - ες ελπίσιν , idem SSe atque praecedentis existimaverit necesse est, verbum dico χομεν. uod si intelligimus coniungimusque cum verbis in ἐλπiσιν, hoc iam poeta dixisse censendus est haec quidem habemus oculis usurpanda domi, illa Vero, quae curae nobi Ssunt, X Spectamus. In qua interpretatione iit cetera mittam, qui est quin vident, et languere miro in udo participium μελύμενα et molestiSSime repeti e praecedent membro verbum χουεν, cui potius oppositum iri in eo membro, quod illi opponitur, verbum diversae Significationis ut auditores putarent, uetam ipsum consurinatione et membri prioris et versus ultimi huius antisti optine secisse patent. Non minus offensioni erit μεελόε ενα, Si naissum esse verbum ἐστι sumseris, ita ut ιελόφιεν ἡ σr dictum putes pro ιέλεται. Prirnum enim inaudita haec foret urina loquendi,

si verbo sinit ἐχομεν oppi situm SSut participium ιελόμενα

omissa fri copula. Deinde quid tandem Si e nilicabunt verba in ἐλπiσιν, quae recte hic coniungi cum ιξλos εν ἐστι ii ullo qui I in Xemplo probari puSSe puto. Denique ne illud quidem negligendum, quod contra Sum Vulgurem dativus pr0

At egregie procedet oratio nihilque n0n recte apteque dicium erit, si illud scriptum a poeta censueris, quod et ipsum ab Et surdito restitui posse noni tum St:

id est, haec Vero Sollicitae e X Spectamus. De ocutione μένειν κακον satis Si hoc unum attulisse Xemplum ex

Eurip. Med. 1396. Iiνε καὶ γλῆρας. ptime porro cum verbo

76쪽

quo ἐπι praepositionis usu dolae. I 24 sq. di uis'.

Notum autem illud, Saepe ελπιδα metum verbumque ἐλπιζω et ποιιαι metuere significare. I id quae in Cen sura Aiac ab Lubeck iterum edit. p. 49 Sq. Xenipla littulimuS. Quibus, si opus esset, phirima addi e Herodoto p0SSent,

quem ad Pu non uro ελπι ω Sequente cola iunctivo eodem

modo quo δεδοικα, D etc. dixisse ideamus. Illud vero nemo non sua Ponte intelligit, acillime MENOMEN 0-tuisse in L AOMEN mutari. Postremo pSum hoc Verbum salvosιεν εἰ rammaticos si xandrinos 3gisse, X 0c scholio apparet: τάδε μ ἐν χοειεν τἀ ιεν κατὰ την si Γάνειραν avrαῖς φεσιν Itiara Mooεῖν A, ω ικω, ταδε κατά τον Doακλεα εκδεχοροδα uuam adnotationem multo meliorem esse vides, quam quae inductis illis interpretibus aevi rucentioris adscribi possit. Contra facile agnosces isturum institiam, Si leges, quae statim post in Scholis rum Sylluge Scripta Sunt κοινά δ' χειν τε καὶ μελλειν ' κοινή δε frιν τά uc Orερων κακὰ καὶ τα sia εχορον,

Adscripsi hunc lucum, non iam it emendanda ostenderem, quae mendosa existimarem, cum uniu tantum eiuSilue levi0ris niendi emendationem in promptu habeam, quam potius ut partim pudus esse demonstrarem, qua Sana Vulgo dii 0res PSSe,

putarunt , ardui recis dicta esse probarem, quae mendo affecta interpretes quidam opinati sunt. Hoc autem, quod extremum posui, quo facilius assequar, dicendum primum paucis est doSensu eorum verborum, quae initium faciunt huius strophae, non uno modo ab editoribus explanata. Musgravius enim: , -ουρος, inquit, Scholiusta interpretatur ουριος, quas quidem nutio loco optime convenit; voci num conveniat, non item constat. Contrarium suspiceris ex Clementis Alexandrini illo, μοι δε αρα os Dio dira πνευματι πονρος αρθείς, Paedagog Lib. I. 7. p. IM. Ubi navita, non Ventus, επουρος dicitur. Sed turbant in similibus poetae. Virgilius rigui amne S, licet proprie agri, non amnes, rigui sint. Si alias voces in υρος desinentes conferre libuerit, vide ed. Reg.

203. et ibi citata, hiloc 70I. Aesch. Agam. 504.

se ibidem. ἐστι ti τις αυρα est ventus e terra sinu

editus, quales a Theophrasto lib. de Ventis ἀπογειαι αυραι dicuntur. Seneca atural quaest V, 4. alias terea ipsa magnam vim aeris eiicit, et ex abdito spirat alias immutatio ipsa halitus mixti in ventum vertitur. Meminit et puleius de Mundo p. 719. d. Delph. Ἀπογειον πνευμα habet etiam Aristoteles Meteor. II, 5 Contra Ersui illius: AΝon dubium est, inquit, quin Sophocles scripserit απουρος, cum ob Sequens, ἄποικiσειεν, tum ob simillimum locum ed. R. 94. ubi legitur πάτρας ἄπουρον. Eadem de causa malim ἐστιωτις cum ullgio explicare Ventus a domo surgens, quam eum Brunckio nostris adspirans aedibus. Dessime eiskius coniecit στιαιῶτις, spirans ab Histiaea promontorio Euboeae, id est Eurus. Aliter rursus mermannus

se Ersurditus scripsit πουρος, ex ed. R. I94. ubi has formae variant. Quod libri habent, Scholiasta ουριος interpretatur. At ut απουρος, ita etiam πουρος non a Vento,

sed a termino dictum est. Conterminam dicit domesticam auram, i. e. quae in ipso hoc loco exorta eum auferat. Primum illud vix opus est ut moneatur, verbis ἀνεμόεσσα

αυρα Suphoclem idem dixisse, quod uno vocabulo θυελλα vel ἀνε ιοι θυελλα Homerus significavit Il. ζ, 345. Odyss. . M.

77쪽

in eundem modum accipiendum Sit, quo exempli gratia dictu est Oed. R. 32. zομεσθ' ενέστιοι et Electr. 419 1 α τον δ'εψε σειον πῆξαι σκῆπτρον et ed. R. 14ll. θαλίσσιον κ-piψατε. Itaque μοι το scio τις idem est atque γενοιτο ἐπὶ τῆς στiας, ut Scholiasta interpretatu est, Sive εν τῆ στi . tuo cum hoc olite chorus, ut ei dem, in quo Sit luco Ventus oriatur, quo auferatur, facile apparet, probari P0 non SSe, qui πουρος interpretentur contermina. Ita enim nihil vocabulo illo significaretur nisi luod Satis superque adiectivo εστι urις dochiratum est. Accedit, quod ἔπουρος, ut e usu Verborum πουoi ζέ ν ἐπουρω apparet, vix alio Sensu dici puluit, quam quo dictum esse Scholiasta recte admonuit, ut Oυριος ignis caret. Aptissime autem chorus Ventum, qui abripi se vult, secundum dicit adem ratione, qua syllus matrem discedentem possiniis ominibus prosequens dixit v. SI sq.:

Itaque verbis illis quae hactenus eXlilanavimuS, ει δ' - κτυπων, lues dicitur ii choro: utinam procella c. 'ioc ipso docu orti procul hinc me uus erat. uiusm0di Sententii in uiantinuiuam apud poetas graec0s esserri ab iis legimus. qui tulerandi alicui malo ciui pares se esse Ionfitentur

liberarique huius vitae mulestiis cupiunt Clis IIum It c, 34 sqq.:

Adde Philuci. 074 sqq. d. meae secundae cum adnotatione mea Apparet ex his, inepte poetam locuturum fuisse, si chorum hoc dicere secisset utinam procella subito hinc

abripiar ne moriar hic, simulatque videro erculem et c. rinium enim procella cum se procul auferri chorus cupit, id ipsum litare videtur, ut e vita huius miseriis eripiatur. Neque ero quicquam lucrabere, Si Statuas, hoc tantum optato illo horum significasse, velle se in remotissima loca abi ri. Nam vel Sic putida cum exaggeratione chorus diceret, moriturum Se SSe, Simulatque erculem vidisset etc. Hanc huius loci dissicultatem cum Sensisset Suvernius, inter- pre Vernaculus, p. 38. haec adnotavit:

78쪽

μουνος dem Z ηνος ἀλκια is γονέ rech stat hiegenuber. At irimum multo audaciorem hanc c0rrectionem esse patet, quam quae cuiuSquam assensum serre queat. Deinde ineptolii lii additum esset φαρ adverbium, quod Sic tantum recte shabet, si coniungitur cum participio ειςιδουσα, ita ut ιςιδουσαφαρ significet, statim ubi sive simul atque videro. Denique, id quod gravissimum, e verbis, quae Statim adduntur, ἐπεὶ ἐν - θαυμα, satis intelligitur, chorum tu praecedentibus dicere non potuisse, πως τον Πρακλέα ἡ θανον τει. ἰςίδοιμιι. Im in huius quidem loci omnis illa, de qua expositum St, difficultas recta interpretatione optime tolletur. Tenendum Stenim, verbum θανεῖν minime proprio vulgarique moriendi significatu positum esse, sed coniunctum cum cis βαλέα ignificare metu e X animari, vor Ingst vergehen, odesan9ει aussiehen Sic ἐκθανεῖν γέλωr dictum ab IIumero Odyss. I, I 00. ἀταρ ινλ7στλ ρες ἀγαυοὶ χειρας ἀνασχομενοι γέλω εκθανον. et φοβω ἀπολλυσθαι a Xenophonte Cyrop. V I, 2. ενδ α δ ii Ἀυρος γιγνωσκιον, υτ δ αδ rας παλαι ἀπολωλε τευ φοβω, μ λ λυθείη ἡ στρατιά, ἐπιγελασας ει- σαν Nec dissimilia sunt, quae leguntur apud Soph0clem ipsum Deil. Col. 529. ιον, θάνατος μεν ταδ' κουειν. et Aiaci 2I5. θανάτω ἀρ bo πάθος ἐκπεvGELIllud autem est qu0d miremur, quod nemo dum edit0rum adiectivum μουνον pro corrupio habuit. De quo HermannuS: ,,MuSgravius et Gruddockius μουνον pro adverbio habent, et coniungunt cum εἰςιδουσα, alter dumtaxat, alter dum Inud interpretans. 0 potuit hoc Sophocli in mentem Venire, sed μουνον dicit, quod mortua est uxor. Ita enim haec

procedunt utra magis gemam, nescio. Dcti an ira mortua est II erculem morti proximum audimus; quem

utinam effugere possim, ne mox Solum Super Stitem videam.

Ex his quamquam illa verissima puto, quae contra Mu

ara tulit it ili Oddeckium munita sunt, tamen quam ipse pr0- pusilit ir Ximius interpretationem ut improbem, i adducor,

quod primum per se incredibile est, eam chorum extulissugententium, ut metu se exanimatum iri diceret, si solum Herculem Videret, cum re ipsa Satis ostendat, moribundi potius viri illius aspectum dici debuisse summum choro terrorem iniecturum esse. Hoc ipsum autem ut dictum a choro PSSe Statuamus, necessariu cogimur iis verbis, quibus causa rursus Sententiae modo elatae redditur, ἐπεὶ ἐν δυςαπαλλάκτοις δυναις χωρεῖν πρὼ Osιων λέγουσιν ἄσπετον τι θαυμα Denique ut nihil iam dubites, quin pro adiectivo μουνον eiusmodi Vocabulum a poeta scriptum sit, quod significaret moribundum vel morti proximum, perficitur scholio ad hunc locum scripto, quod adeo bonum est, ut Summo iure contendere possimus, aut a Didymo ipso aut ab alio Grammatico Alexandrino compositum esse: Eἴθ' ἀνεμο εσσά τις ἄνεμοεσσα αυρ , περιφανης

Illud vero aliis indagandum relinquo, quid pro μουνον Sophocle scriptum sit qu0d corruptum esse ipse ille vir celeberrimus, cuius interpretationem impugnavi, nunc mihi eoueeSSit.

Contra satis probabili ratione illud tolli posse mendum puto, quo V. 946. assectus est. In quo quod vulgo scribitur ne domuν, ad id Musgravius adnotavit: IIo δόμων interpretatur Ieathius in conspectu aedium deinde ut viam emendationi muniat, negat chorum id ab Ityli vel alio qu0piam inaudivisse. Verum προ non semper in conspectu Significat, Sed n0nnumquam et prope, ut in exemplis allatis ad Antig I049. Aliena et exempla illa ab huc luco et Ant. v. l035. , quippe in quo ex b0nis codicibus ab editoribus recentioribus omnibus προς Σάρδεων pro vulgata scriptura προ αρδεων receptum sit. Herculem

79쪽

Hyllus v. 0, his verbis:

QuodSi de metro solliciti sumus, omnium expeditissimum fuerit legere V0cibus transpositis doti ob προ Contra IIermanu US: se Brunckius, inquit, cum du0bu codicibus πιρος δομον. Sch0liasta χωρεῖν προ Ostων λέγουσιν ' λέγουσi ιπι μμεγεθες κακον πλησίον που M. Oἰκiας χωλειν. EtSi fere προ βόι ων de iis dicitur, qui X aedibus prodeunt, tam tu nihil impedit, quin etiam de accedentibus ad uuium dici p0SSit. Maior de metro dubitatio est. Sed puto in hoc genere, qui dc ignatum est i lyc0neo, ductyli Sudem variare. Exemplum, nisi curruptum est, ex ed. Col. 12. 23. attuli in Elem.

d. m. p. 32.-- quem quo dubitantius iam olim scri lituram vulgatam retinuiSSe vides eu magis nunc putu asS Surum mihi QSSe, tribu de causis mendus iam eam se conisendenti. Euri in primuhaec St, illud non est mutuiti cudicum scriptura πω JOMων. In duobus enim Brunckii codicibus προς os ον, in ullo ποος dot ων, in alio προς do9sια, in alio denique προ βωMων legi Scimus uti codicum diSSe usus eo magis Suspectam reddit Scripturam Vulgatam, quo minus eam convenire Onun uni Gru2corum loquendi c0nsuetudini constat. Vere enim IIemnaianus m0nuit, προ δομέων χωρεῖν eu tantum dictus a Graecis SSe, qui ex aedibus prodirent, veluti uti g. 526. κω λ ν zrso πυλων ν δ Issa 1 νγὶ Electr. I 09. τωνδε πατρι μυν rno ου Pu ν ηχυ Πασι προφωνειν. Contra hic certam S Sermonem de eo PSSe, qui domum revertatur uuod ne solo huc lucucuntra Suin Vulgarem χωρειν προ Olaost dictum putemuS, 0 deterremur, quud, qua Scriptura linguae lege Ilulantur, auditui metro verSus anti Strophici adversari videmus, et quidem eiusmodi, cuius et numeri elegantissimi et sententia aptissima Sit, adeo ut in corruptelae Suspicionem V 0cari nequeat. Re illo ridet enim hic versus:

Iu quo quod olim Hothi Scribendum videbatur, 'A Maro νιν pro θανόντα νιν, id nullo Bcto probari posse, iure me nuper per litteras admonuit HermannuS, recte negan quemquam Graecorum uillud in κατα θήνατον ναι dixisSe ita ut esset mortuum esse. Ipsissima igitur poetae Verba iudicanda sunt, quae Vulgo versum antistrophicum c0nstituunt. Quem nulleXiStimare recte respondere versui Strophico vel si retineatur scriptura Vulgata προ Osιων, collato ed. Col. v. I 2.: Ou99 δ εραιμα πυθέσθαι. cui respoudet v. 523. :τουτων ὁ αυθαίρετον ουδεν. Verissime uim Iormannus ipse in novissima otium editionu0ed Col mend0Sam SSe v. 23. Scripturam contendit, quam sic cori igendam nunc putavit: τουτων πλάκ tiro ουδέν. quae cum ita Sint, non Sophoclis sed librarii scriptura esse

προ δόsιων existimanda est, pro qua cum id, qu0 SenSusagitati videtur, ποος δυλσεα vel Troo δομον per metrum restitui non liceat, hanc ego poeta manum suisse coiiiicio: χωρειν δυμονδε λεγουσιν. ΙI0 si erat a ueta scriptum, qu0d suisse Scriptum credo,

ut illud intelligitur, facillimo error pro AOMONIL A ΓΟΥΣ1IN scribi a librariis AOMO ALTOY IN potuisse,

ita huc iam apparet, unde variae codicum Scripturae ortae illi.

80쪽

ξένων γαρ ἐξομιλος ήδε τις βάσις.

ἴπνον οντα κρῖναι Est hic quem adscripsi locus in lis, in quibus salis ni se-cisso putabo, Si mendosa esse lectoribu perSuaSero, quas vulgo incorrupta existimata sunt. Quod si assecutus ero, aliis fortasse aliquando continget, ut etiam sine meliorum codicum auxilio, quae priStina poetae manus fuerit, eruant. Mihi enim

id itidagare nondum licuit, qui huc unum intellexisse mihi videor, cuiusmodi sententiam in iis, quae corrupta iudico, nuntiatam a poeta esse credibile Sit.

Nihil offensionis puto esse in tribus, qui in initio positidunt antiStr0phae, versibus, ἀγχου δ' αρα - ἔδε τις βὰσις, quorum SenSum hunc SSe patet propinqua autem, nouremota lebam, id est, propinquu autem, non remotus est, de quo flebam, Hercules ecce enim hospitum insuetum gressum. At haec Simulutque enuntiavit chorus, nullo pacto quaerere potuit, quo tandem portarint ilOSpites, quos accedere dixit, Herculem aegrotantem, quem certili Sit non potuisse alium in locum quam ad suam ipsius domum asserri, Sed necessario oratione uirmativa uten apportari iam Herculem dicere debuit. Itaque huc primum manifeStum est,' adverbium, quod in codicibus omnibus legitur, a Sophocle scriptum esse non posse. Item alienam ab huc loco a particulam esse, et per se quisque intelligit et ab ΙIermaiano iam olim monitum est uuam quominus ab interprete additam opinemur, hoc impedimento est, quod nulla ex-e0gitari ratio potest, qua ductii liuisquam adiiciendam putarit. Νilii igitur dubitandum, quin pro ea quoquia particuli aliud quid a p0eia scriptum sit. Denique insolentissime dictum φορε ioS omisso nonitu eius, a quo geStatum Herculem existimemus; Deutrum enim e0rum, quae praecedunt, SubStantivorum, ξένοι

et βασις , I ro Subiecto SSe poteSt, i Sterius propter signi sic tum quo dictum est gressus, priu pr0pter numerum pluralem, quo elatum est. Denique magni pere haerendum eSi in eo, quod, quae Sequuntur verba, ους φίλου - φέρει βάσιν, nullo vinculo adnexa praecedentibus Sunt. Haec omnia si diligenter consideraveris, non poteris dubitare, quin miro modo depravata hic poetae manus sit. Eam quomodo reStituam, quamvis, ut paulo ante dixi, adhuc ignorem, tamen huc Satis certum puto, eorum, quae ScripSerit poeta V. 964. usque ad . 967. verborum sententiam sere hanc suiSSe: ecce enim, peregrinorum turba erculem huc apportat, ut pro amico Sollicita, tardo gressu absque strepitu incedens. Ceterum n0n possum quin app0nam, quae iiVernius, interpres vernaculus, de hoc loco disputavit, neglecta, ut videturali omnibus editoribuS; qui quamquam eam propoSuit correctionem, cui Graecorum loquendi cunsuetudo adVersatur, tamen cur mendosus hic locus XiStimari debeat, maXimam partem recte mihi videtur expoSutSSc: