Perspectiva politica regno Poloniae elaborata per quam, quid, & qualiter regibus & regno prospiciendum sit ... authore Andrea de Pilca Corijcinio castellano viscicensi, opus posthumum secundà vicè impressum

발행: 1698년

분량: 147페이지

출처: archive.org

분류:

81쪽

Sorte conceptum mitiore e Curas Interim toto pene funerabis

Q - - . pectore questus. . -

Tu Deae vulnus patulum recenti Saeviens ictu Qvilitatus: iram & . Iurgium Fati, lachrima calenti

Illicet Pallas, nivea tumultus Dextera tollet: simul atra nhbes E Fibris cedens, face faustiore Pulsa peribit. Illa monstrabit, periere quanti Sortis infaustae, rigida procolla. Et Dum furit Fatum, cecidisse summo Culmina calle. O quot oppressae numerabit Orbis

Tecta Virtutis i ruit invidenda Faustitas Aula, graviore casu Fulminis ictu. Decidunt Fortes : nocuisse quantum Cecropis dicam, populos beatae Invidos vitae, probat id potenter .

Fama superstes Carceres, quantum tenuere Regum

Sanguinem Graeci 3 tenebrisque vultus Quot Virum cetises senuisse ρ tando

Refricet menteni memorem Marathon Isque qui victis Ducibus superbuS, - - Lauream Peris retulit acenti Vii r in hoste. Quid juvat Z vinctus docuit Coronam Fati Virtuti dare, qua fatigent

82쪽

ῖς P Ο ' L 1 T I C A. Qui probi frontem, Dominasque plantas Compede solvam Iam Diis alter, prope par, virili Cujus e ductu Salamina mille Classibus victis, notior vigebit Praelia damnat. Nam domi quantis jacuit periclis Quassus At lassus, populi finistrae Iurgio linguae, docuit Nepotes Alta jacere. Ille quid magnus Phocyon quid uni

Socrates cultum reserens Tonanti, bo cessere populi furori, Ambo veneno.

Criminis falsi violenter acti Patriae lingua periere. Virtus Si nocet Scmper fuerit perisse. Grata voluptas. Alter excelsi moderator oris, Proprio vitam rapuit sub umbras Invidam ferro, fugiens Tyranna Providus Ora. , Plura sunt Mundo retulit Nepoti Quae vetus Tempus, senium revolve Graeciae plures periisse ξ penna

Inclita dicet. Dicet & Pallas r memor omnis illa est ij i ,

Arduae Sortis, sociosque casus Graeciae noscit, referente Diva iomnia disces. Integros vitae periisse Romae Quis serat . Primus nimium Novercam Inclitus nomen, tulit ille Romam CoriolanuS.

83쪽

PER SPECTI vQuis ferat Z Gallos superavit audax Patriae vitam reserens Camillus Praemium factis fuit, Exulare Orbe Paterno. Illa fax Orbis, Cui fronte Laurum Africus, tanta peperit triumphus Pressa; Linternae jacuit trophaeum, Invidiarum.

Ille quid terror mage Numantini Scipio Fati t gladio sepultus Intulit Nomen, Sobolem sepulchro

Victoriamque. Quis ferat siccis oculis jacentes, Patria Natos, perimente Grachos Sanguinem celsi generis necari Corneliorum Horruit Fatum Tyberis, retortis Defluens undis, gemino graVatus Fratre, dum fluctu Patrio nataret Triste Cadaver. Attamen caesi periere Romae Vindices, Matri animos voventes Dum furit, crudum sobolis recondens Viscere ferrum. Et quod haud credas populi tutati , Liberi leges moriuntur: atque Penditur multo precium revellit Qui caput, Auro. O scelus 3 Matrem leget an Novercam e

Vos legit quisquis periisse Grachi Impiam Romam i leget haud Parentem

Ergo Novercam.

Tullium Roma furiale elodi

84쪽

Iecit edictum: minus hoc : Amorem Orbis ac Vrbis ; rabies necavit, Antoniana. Iam soro constans medio, Catonis Mens stetit, spectans dubia Secures, Adstitit Virtus pone, nil nocenti Auxiliatrix. Hic sacro Pallas revocaret Ore Gentium Sortes; rabidi furoris Quid tulit Virtus: animosa in omnes. Enthea casus.

Caetera nihil ad publicam lucernam. Finem ergo impono Capiti, & ad Grachum in Regem Elc-ctum redeo.

De quo sit C A P V T VI. Dc ordine Rerumpublicarum ac Confusione quas cum Horologio confero. De primis Grachi cogitationibus , in ipsis Regni initiis in ordine ad ordinem restaurandum habitis.

AGe Horologium sonuit, & nos admonuit sui. Construamus.

Quid ergo, dices tui Mathematicum ages 3 qui promisisti Politicum Non deflecto a tramite , Eo in hoc Capi Politicum agam, ac Politicis Politicum construam HO-rologium. Sed Principine i an Reipublicae an Vtrique t. , i Omnia omnibus. Struxit Guevara Principi, nec male, plauditur operi, sed non Eleutheriana lamna. Monar-

85쪽

pem ad nimium motum. Breves nimium horas Odi; ves nimium longas. Medium enim

tenet virtus. t :

Placebit ego forsan cuipiam illud Aurum, ex Ore Aurei Ma ei ad Pollionem absentem. Vita inquit) Imperatoris, nihil est aliud quam Horologium quod cum subditis vel consentit vel discordat. Recte tu quidem Aureli, sed ut absolutus Monarcha non Rex Libertatis. In Libero enim Regno, vita Principis, ac Princeps ipse, non mensura, sed Custos Ordinis est dicendus. . 'In absoluto vero Dominio , Princeps ipse erit Horologium, ipsiusque Vita mensura ordinis, imo ipse ordo, in singulas horas tinniens Sic volo sic jubeo. Et regit ille quidem , sed mage regitur. Horologio enim

opus est: , - .

Magistro qui regat. Nec semper ab Astris , interdum a Machiavello. i ubi regere caeperit, & Regnum & Princeps periistis ιNon ergo mensura Regni Rex Libertatis, sed Arbiter mensuraes

Nec id quod Regitur, sed id quod Vere regit In Neronis autem Republica,erit ipse Princeps Horologium, cum quo subditi vel consentient vel discordabunt. Consentiunt autom ad speciem ore S Fronte licet Animis

dissentiant. Facilis assensus & consensus. Vbi singulas horas indicat Ferrum non Sceptrum. Smmc Et verum ibi. od Civibus tenere te invitis scias Strictus tuetur Ensis. . i

od si tali indico, indicantur & inducuntur Leges & horae: Vel

86쪽

P o L I Τ I C A. 8a Vel invitus in sensa Tyranni consentiet Orbis. Et si percuta capulo suti quondam ille horas finxeris &Leges ac ut recipiantur petieris; Facile si ita petes im-

Et Reges Orbem in virga ferrea. Sed sinamus Marco situm Horologium, Tyberium enim Cae-- sarem Fabrum sapit; 'Illud autem meum E st libera publica mensura, qua Actionum communium se ries, infallibili motu & regula temperatur ac consematur. Haec autem mensura, quid aliud Amabo te nisi Ordo Hic enim selus est quo corrupto totius Reipublicae status la- bascit, & integritas , quo incolumi viget, & in dies ampliora sumit incrementa. Quid autem sit ordo i Respondet Augustinus. Ordo inquit ille) est parium dispariumque rerum, sua cuique loca tribuens dispositio. Vt autem intelligas quid dicat do ordine. Perturba hoc ipsum quod dicit hac ratione. . Ordo est parium tribuens sua rerum dispositio cuique quae loca disparium. Ecce in eo ipso quod dixi de Ordine nullus ordo, sed mira &

mera Confusio. .

Ast nunquid partes omnes non simit senti utique sent, sed dispositio deest suum cuique tribuens locum.

. . Quam dispositioncm a Fortuna ne exspecta, . Nam .a Res humanas, ordine nullo

Vidisti aliquam : bene j ordinatam Rempublicam Z illi acco G -- , ptam reser Quando Machinam hanc & Vniversitatis Horologium condidit Deus suum cuique, rei locum domiciliumque attribuit. a elum enim, Empyreum'. Intelligentiis dedit: stalli, scitiamentumi planetis Orbes: Ele-M mcntis

87쪽

mentis Mundum. Avibus aerem : Terrae centrum: Piscibus aquas: serpentibus cavernas et Feris montes : Ita ut nulli non creato, locum in quo acquiesceret assignavit ergo in magno hoc Horologio parium ac imparium, ut vides est servata dispositio , eadem in alicujus Reipublicae coordinatione. Nemo enim author Ordinis in Republ. esse potest, praeter solum D E V M. . Cum enim ordo bonum quoddam sit, necesse est, ut summo illi bono , D E o nimirum acceptus referatur. Sed & consensum publicum, Gentis alicujus, a fabricatione hujus Horologii non excludo. Non male enim. Appius dum dicit. Quisque sua Fortunae Faber. Cui consentit Satyricus: te Nos facimus Fortuna Deam. Quod si irato Numine in suam Fortunam publicam consentiant Fabri: Horologium illud, inter con onis opera I

serent aetates.

Q d si Astra collaborabunt consiliis & Ordini fabrefaciundo, omnia ibi ordinata in hoc Horologio, Et modus , dc si nus, & partes. Quod si1 aliquid ex iis mutaveris, transposueris, alteraveris, Ordinem sustulisti. Porro & illud ad rationem ordinis Publici pertinet, ut paria cum imparibus permisceantur. Nec sola simul paria, nec omnia. Nec sola simul imparia, nec omnia. Sed si paria cum imparibus apte disposueris Ordinasti Si omnia tantum paria, aut imparia confudisti. Ipse magnus, magni Horologii Architectus D E v s, vide ut omnia disposuerit,

Duo contra duo, S Vnum contra unum. t

Stellae majori vicina est adstes Minor.

88쪽

POLITICA. Et penes excelsiam abietem, humilis humi serpit mola. Nec sola Cete grandia incolunt Mare, sed grandi Cete, con-

. natant pusilli gobiones; Nec soli Elephantes, terram inhabitant, sed etiam sua cavernula cst Formicae. Et in Horologiis, magna rota cohaeret minori, nec nisi ipse

mota, movetur.

Ita in Republica ordinata, paria imparibus miscentur. Nec omnes Craesos , aut tros , sed Crasis Iris permistos videbis. Nec omnes ad machum imagines aut stemmata referunt, plerosque ad ipsum sepulchrum comitatur ignobilitas. Nec omnes Titulis praeeunt, aut Ossiciis, aut consilio, aut

ingenio. .

Est etiam suus numerus Regnis Quirites. Nec omnes Civitates, Cracoviae aut Poetnaniae, aut Leopoles sunt etiam pleraeque minorum Gentium,puta Piasec Znum, Osichum, Weywelnicay. Et quod plerumque mireris. . , Si saepe seorsum intuearis pleraque in aliqua Repub. videbum tur tibi inordinata, quae si omnia sub una ratione Contempleris , prout nimirum ad publicum referuntur, invenies ordinatissima. Sed maxime in ordinanda Republica, considerandum ordinanti , Ut suus cuique locus tribuatur. Intuere Horologium Macrocosini, quam mire omnia in se

consentiunt.

Incipe a Coelo, ordinem ibi esse videbis: Sol Princeps Astrorum semper suo lucet loco, nec ambit Luna locum & honorem Fratris. Non Iovis vices agit Saturnus , nec Martis, Venus, aut Mercurius. Non gladio Orionis superbit Bootes, nec Cancri locum subit Scorpius , aut Leonis Virgo. Devolve mentem & intuere ignem, semper ille alta petu, cui ' locasib ipsis syderibus glebam terrae, in ima ruet.

M a Piscium

89쪽

Piscium genus sua triumphat in aqua, nec aethera suspirat, aut . alas Aquilarum. Philopona Formica laboriosa, sua sorte contenta vivit, nec Regum purpuras meditatur. Atque hic demum supremam ordinis rationem Contemplare , tum redi ad tuam Rempublicam, & vide ac metire, an omnia sint suo loco.

Si omnes sibi osse videantur Saperdae, si festivi . si belli cum

revera sint Copreae. Si virtutis aut ingenii locum teneat Ambitio , & Aurum: Si. militent pueri; consilium dent provectioribus, imberbra juvenes. Si jubeant servi, pareant autem Domini: Si viris Feminae imperent: Si spirituales personae, secularibus se immisceant negociis, addo & negociationibus. Ne tu eam Rempublicam in qua haec videbis, dixeris Ordia

natam.

Ordinem quid sit habes, Locum huic ne quaere alium nisi hunc, qui Horologio datur. Eminentissimus nimirum, ut ab omnibus possit audiri, & Conspici Publicum enim ordinem, publicus maxime decet

Nec tantum videri & audiri tantum, sed utrumque: Vt recte ineas horarum rationem, & Auris & Oculi utendum est Iudicio. Nam saepe si seorsim spectes Errabis. Eminere igitur ordo debet, ut ab omnibus audiatur & Con-- spiciatur. Ne sensian inter Cives irrepat illud crebrum in ore insipientium Verbum. Non putabam. Ne vel excusent, vel excusentu , Ordinem se vel non vidisse,

vel non audivisse. - .

Sed partium ipsarum ad se vocat dispositio, de Frons Horologii. Primae

90쪽

93 POLITICA Primae sese offerunt Horae seu Leges. Sed heus tu Stagyrita, Quid Lex ZLex inquit) est Communis Civitatis Consensus, Qui subditis

praecipit, quomodo unumquodque agendum sit. Tot igitur horas habes, quot leges, Communem quoque consensum vocat legem. Sed non placuit is Treboniano, ideo suo Corpore exclusit hanc mentem Aristotelis. Et ad paucos hunc consensum revocat, Papiniani inhaerens vestigiis. Communi ergo consensu Horologii hujus, Horae constitui debent. An quia O d ab omnibus servandum est, omncs in id consentire debent ZAn quia Eadem ratio Consensus S Concentus, qui non nisi, omnibus ad numeros revocatis chordis efficitur ZSi ergo quispiam Rex aliquid statuat, aut condat privata autoritate&independenter a Regni reliquis Ordinibus, id nequaquam Hora erit. σSed neque etiam ulla Senatus consulta, Horas dicimus. Sed nec Plebiscita Horae mihi sunt. Sed quod REx, Senatus & Nobilitas decernit, id denique Horam esse statuo & concludo, Quia communi consensulata est & recepta. Consensus autem hic, ut vult Aristoteles, scriptis praecipit. Nihil igitur Legis robur habet, quicquid non Scribitur. Quo enim Hbrae, nisi numeris exprimantur

Qui numeri icto scripti & sculpti ut pius vidcantur, & in

memoriam reducantur.

Nobilis Polonus es t Primum ergo, teneri te Leges tuas nosse, scito Turpe enim est inscius Legum Patriarum Eques. . . Ac digna cujus Censoria virga notetur Legum ignorantia.

Memini me legisse , quod Cato Equitem Romanum , eo M 3 quod

SEARCH

MENU NAVIGATION