장음표시 사용
81쪽
cludit. At quo in loco Respondetur paucis: in Empi reo coelo: hoc coelum, quid, &ubi,& quomodo, & quando creatum, &quae causa nominis, declarandum est: sic enim auferetur argumentatio illorum, qui negant animos esse immortales, proprerea quod ubi piorum animi consistant, non inueniunt. Possumns mundum hunc totum contemplantem mort ita omnia & immortalia intres diuidere Orbes facilioris demo serationis gratia: unumquenque eorum a situ nuncupantes. Erit igitur primum infimus orbis, deinde medius, postremd supernus. Infimum ponimus, qui infra lunam est, quacunque illa progreditur usque ad te rae imum locum, quod centrum nuncupatur. Medium facimus a Luna sursum usque ad summum illius coeli uerticem, a quo initium uitae & motus ducitur Supernus sit iste, quem coelum empircum vocamus, in quo Rex coelestis & suum & Angelorum &sanctarum animarum habita cultu collocauit. Quanquam Deus nullo includatur loco, sed ubique sit, certis tamen rationibus illic potius dicitur sedem suam aulamque colocas.se. Ferunt sacri Theologi, quibus talia indagare curae fuit, Deum initio quatuor simul creasse, coelum empireum, Angelos, materiam primam, tempus, reliqua postea interuallis dierum: huius coeli ueteres Doctores uix meminerunt.Meminit penes nos Strabus,&Beda: 3c penes Graecos Baslius,&sequuti hos Theologorum recentiorum quique praecipui, Omnes tamen intelligebant coelum esse quoddam sublime & luminosum, quod habitaculum esset praecipuum Dei & eorum, quos secum esse uellet, quan uis illo nomine empiret non uocarent; hoc uolunt esse corporeum : sublimitate, amplitudine, immobilitate, luciditate, magnificentissimum. De corpore ambigitur,nam plerique lucem tan in putant intelligibilem, sed fiequentior sententia recipit esse corporeum, si quidem Beatorum corporibus, quae resurgendo assumuntur, locus corporeus debetur , & hunc paratum esse a constitutione mundi conuenit. Circuit a Itos coeli orbes oberrantes immobilis ipse &superior, ex quo amplitudo eius & sublimitas dignoscitur.De luciditate autem nomen sertitur. Nam empireum uocatur, id est, igneum seu tam meum. Inferioris coeli huius orbes non ita luminis & sulgoris pleni, sicut ille est totus. Nam nonus orbis, qui primum mouetur,& caussa motus est caeteris, nulla fulgens luce circuitum suum peragit. Reliqui octo partim lucent, partim minimὰ, propterea quod raris locis radiatia continent sidera, quae illinc eminent, non secus, ac in ligno clauus uel modus. Vnum hoc coelum; quod cae teris supereminet, cunctis sui partibus circunsulget, idque probabili ratione factum, ut locus ipse suo fulgore responderet Beatorum claritati: scut etiam e conuerso infernus locus tenebrosissimus conuenit tenebro ss animis damnatom. Non tamen hoc coelum in subiacentes alios coeli huius orbes lucis aliquid transmittit. Nam ad eam tantummodo rem aedificatum, ut elix esset Beatorum habitaculum, non ut quicquam inferioribus corporibus conferret: & simul si id fieret, lumine illo suo mi cantissimo
82쪽
eantissimo noctem de rebus auferret, qua terrena ad sui generationem de incrementum egerent. Supernus ille orbis lucidissimus sacrorum ill rum intellectuum est sedes.O' quam gloriosa dicta sunt de te ciuitas Dei Θquam plura dici possent, niti excederent humani ingeni j captum e Nam frustra exclamat Propheta. Domine dilexi decorem domus tuae,& habitationem gloriae tuae. Haec parria est Sanctorum, haec domus, ubi ut dictum est operantur beatitudinem suam. An non haec magna operatio quaero, quae possit esse maiorὸ At ocii e st inquies operatio: optime: non enim uituperatur Ocium, sed commendatur, ubi pugnando ad uictoria uentum est,&ingenti transnatiso pelago portus iam tenetur: motus fit graua quietis, quae ubi contingit ea fruendum est: quemadmodum enim artifex praestituit sibi quendam finem operis sui, sic sancti uiri hic posti laborum & curarum suarunt unum sibi praestituunt pro fine Deum: hunc sequuntur, cum hoc esse quamprimiim,cum hoc cons stere cupiud, hinc illae uoces audiuntur. Cupio dis tui & esse cum Christo. Et in psa morum uolumine . Heu mihi, quia incolatus meus prolongatus est. Eta Sitivit anima mea ad Deum fontem uiuum , quando ueniam dc apparebo ante faciem Dei El. Beati, qui habitant in atrijs tuis Domine: in saecula saeculorum Iaudabunt te. Ne putes sanctas animas nihil illic ag re, consenis cantant uocibus laudes Domino coronati, ueluti milites in triumpho. Idem propheta suspicicns superne, & de maximis illis prae- mijs disserens. Inebriabuntur inquit ab ubertate domus tuae, di tor rente uoluptatis tuae potabis eos. Quis ergo iam bonorum distaciati nem animi decorporis, quae mors dicitur, portiorrescat, ac non potius optet &non magis stin uotis, quis a plerisque morientibus uita sole trogari. In ista dis ciatione corpus, quod uarijs fortunae ictibus exposutum est, quod proprijs morbis pulsatur, quod turbat omnia moeroribus, terroribus, falsis laetitijs, uanis libidinibus, tunc omni carens sensu, i cet immobile, nec ultra quicquam molitur, ueluti terrena moles in sua
principia unde uenerat soluendum. Nihil a se ipso, nihil ab alio patitur asperum, nec pati potest. At id, quod familiare est uirtutibus, amicum disciplinis, studiosum pietatis, sequax recti, subditum Deo, auolat in sublimi uiuaci agilitate, maximoque& eminentissimo illi cohaeret bono, quo nihil maius, aut melius dici, aut cogitari potest: Cum hoc consustit a quo cognationem ducit, cuius genus tui inquit illo sumus: hoc unum a lexatur tanquam exundantissimum fontem, qui coelicolis omnibus effundit torrentem uoluptatis, largiterque potos prouocat ad cantandum tantae beatitudinis praeconia. Dixi ab initio sermonis huius immortalitatem animi magnum esse solamen in obitu propinquorum &amicorum, dum eos non extinctos esse, sed uiuere arbitrantur. Hoc magis atque magis confirmandum est, postquam cognitum est, cuiusmodi uitam uiuant. Ergo Christianus uir spem habens futurorum, ubi uiderit mortuum ante oculos iacentem,qui recte& c uirtute uixei it,non tamentatur ,
83쪽
tatur nec antehitur, ut inulti , sed gratias laetus agit Deo, quddam is rijs illumeti puerit,&ad se reuocauerit: mortem illam non putat esse mortem, sed migrationem &cursum ad meliora: reputat secum praemia, coronas , bona ineffabilia, quae non modo sensibus ullis, sed ne cogitatione quidem percepimus, his se ille solatur, his attollitur, his armatur, ut dolorem moeroremque omnem abiiciat. quem incutere absentis desiderium conatur. Sed uis ne quanta sint illa bona, quae sanetae fidelesq; animae in coelo percipiunt, aliquo modo contemplemur Omittamus, quae explicari nequeunt, & quorum non est cognitio. Illud scire possumus, quid optent omnes, optant sane gaudium sine moerore, requiem sine labore, dignitatem sine obtrectatione, opes sine amissone, sanitatem sine languore, copiam sine desectione, robur sine imbecillitate: haec in patria uberrime contingent, ubi summi Regis Maiestas conspicitur, cuncta sui laetificans uultus lumine, sic illic agunt sanctae animae, ut nihil detestari possit, quin absit, nihil optari quin adsit. Eodem Optant peruenire quoscunque Christo renatos, quibus solis patet illud atrium: cupiunt eos socios habere gaudiorum, quos fidei eiusdem uident commilitones : non enim illa imminuitur beatitudo, si plures accesserint, imo potius augetur, quoniam quo plures eam capiant salutem, eo magis laetatur, & is rex est, qui benemeritorum ciuium frequentia delectitur. Cohortemur igitur nosmetipsos inuicem, & eos, qui familiaritate nostra&amicitia fruuntur, ut supremum Deum pio cultu&omni mentis affectu uenerentur, sanctissimaque eius mandata studeant custodire. Substantiam quidem Dei, quae beatos facit, cognoscere non possumus; posumus tamen quadam ex parte potentiam,sapientiam, bonitatem, clementiam, uoluntatem. Haec si ignorauerimus,num spes erit salutis Deo ignoratoὸ Minime, nam nec amare, nisi eum cognouerimus, nec habere, nusi amauerimus, possumus. Cognitio igitur huc tendit, ut amemus, nam hoc faciet, ut nos ille post exitum huius uitae bene ii ole quoque excipiat,&ut dilectos suis ornet donis. immortalis est profecto animus, ut superiora aperte lateque docuerunt, uiget uigebitque semper in utranque Partem , di ad praemia, ct ad supplicia. Sed quomodo de immortalitate animi gloriari possunt, qui supplici js destinantur, re, loco, tempore ingentibusUmmortalis quidem natura animus est, sed efficimus eum qu damna odo mortalem sceleribus proprijs atq; peccatis, sicuti sonat illud, quod scriptum est. Anima, quae peccauerit, ipsa morietur. & illud quoque ex Euangelio. Sinite mortuos sepelire suos mortuos. Hinc corpora peccatorum non absurde dicuntur sepulchra esse mortuorum. Nam animi uita Deus est: desertus igitur a Deo, mortuus est habendus, & haec eius prima mors est. Alterae deinde succedit, quum ad inferna dimittitur supplicia qualibet morte duriora. Cupit se extingui, nec potest, natura non deficiente. Mors aute haec est atrocissima mori uelle nec posse:eri tibi ut sic dicam mors sine morte, ideo glauior erit illa mors, quia pecca-L tum
84쪽
tum eam facit, non natura: mclius esset non uiuere, quam scuiuere: molius nunquam fuisse, quam in praesentia sic adesse. Heu uitalem mortem,
quam mi iera es quanto digna luetii sores, si diuinae iustitiae reluctari liaceret Hanc secundam mortem admonet Saluator noster, ut caueamus,
dum precepit discipulis, ne terreantur ab his, qui occidunt corpus, &post hoc non habent amplius quid iaciant. Ostendam inquid uobis, quem timeatis . Timete eum, qui postquam occidcrit, habet potestate imittere in geennam: pluris est humana anima, quam uniuersus mundus e hinc eodem illo beato ore dictum est. Quid prodest homini si uniuersum mundum lucretur, animae autem suae detrimentum patiatur aut quam dabit homo commutationem pro an ima sua λ Non igitur gaudere post uni impii de immortalitati te animorum, ideo nec cana plerunque credunt. Hoc piorum est gaudium, qui uident, quod ubi elapsi se Grint corporibus, uigebunt,& alteram adipiscentur uitam hac longe potiorem: uiuent enim in Deo, qui uera est uita: hic multa aduersa, illic laeta omnia. Enimuero quum Deus se ipsum piis mentibus patefaciet& uideri attrectarique permittet, tunc uere uiuemus nulla interpellante molestia: omni gaudio, quod intellectu percipi possit, affluente. N scio autem quomodo Christiano uiro uenire possit in dubium animi immortalitas , cui resurrectio corporum credenda proponitur, res sane admirabilis, & quae omnem superat humani ingenii facultatcm: attamen diuinis oraculis praenuntiata, quae maiora sunt humanis testimoniis: nihil impossibile Deo, cuius immensae potentiae in ditium est, quod stellas condidit, sapientiae, quod non aberrans uocat suo unamquan-que nomine : charitatis , quod eas commodis nostris seruire uoluit. Multa alia admirabilia eius opera commemorare possem, ergo uitam corporibus clapsam reddet in fine seculi, sicut pollicitus est, nec dubitare decet, quia nobis cum tam potente, sapiente, amante Domino futura res est. Animas uero quomodo perire patitur', qui extinctorum etiam.corporum curam habiturus est ξ Magnum certe praebet documentum immortalitati animorum, haec clara', & toties praedicata corporum resurrectio. Quid porro sibi uolunt, qui se totos mori. turos arbitrantur Quid dicam caeteros talem orationem inuitos audire Θ necesse est, ut sibi ipsis aliquando displiceant, quum cogitant se quandoque ad nihilum esse deducendos: insuauis uel horribilis potius cogitatio non existentiae ei, qui in aliquo tolerabili sit statu. Animis certe uim naturae suae praesagam indidit Deus, ut de se ipsis praesentirent in posterum : augurioque fututorum saeculorum acti melioris uitae cupiditate flagrarent: sed suerit istorum, qui mortem anim
rum tenuerunt, non probanda sententia . Nos autem immortalitatem eorum tenentes, studeamus ita uitam ducere, ut corporibus elapsi superno in orbe aeuum agitemus , ubi aeterna est sinlicitas, maxima praemia, ingentia gaudia. Hoc, quod nunc speramus talia, iucun-
85쪽
ditatem quoque affert : non enim potest spes tantae laetitiae esse sine laetitia, non remuneratio modo, sed expetiatio quoque ipsus remunerationis gloriosa est. bd si bonis ominibus & uotis claudendus est sermo; diuinae charitatis Clementiam imploro, petoque , ut benigno respiciat intuitu, & praestet, ut quod nunc spe tenemus, re aliquando experiamur.
86쪽
V A N QI A M inter ingenuas artes & egregias disciplinas a pueritiae finibus ad hoc usquc aetatis meae robur, studia semper nostra cucumrerunt, nullumque tempus sine optimarum literarum cura atque labore praeterfluere mihi paterer . Nunc tamen quum temporum nostrorum calamitates,scelera,flagitia lue reco
darer.Viderem ecclesiam undique impijs haereticorum dogmatis oppugnari, populos his serreis afflictos bellis , quae compulsantibus se Gallis & H ispanis geruntur, spectaremque insuper inter has contenti nes effero Turcarum Tyranno locum datum,ut opportuna oppida intemciperet , & Italiae claustris armatus immineret, decreueram silere, nec in tanta rerum accerbitate Christiano populo summis dissicultatibus ais cto oratoris uocibus, sed luctu& gemitu utendum putabam. Nihil denique noui operis moliendum mihi arbitrabar. Fregit hoc meum consilium huius diei eximia pompa, insignisque laetitia, quae Christianorum omnium mentes peruadere merito debet, quandoquidem illius temporis memoria renouatur , quo Deus ipse mortali hoc nostro amictu graui solidoque se contexit, qui quod humanos animos clarissima suae diuinitatis uoluit esse specula, colendus perpetuo nobis atque peramandus: sed non minore gratulatione excipi debet cffectum hodie fuisse, quod quemadmodum diuinam homines antea, ita humanam Deus se mana postmodum ostentaret. Voluit hodie cum seruis Dominus non mensam , non domum, non familiam, sed naturam habere communem. At qui Dominus cui incredibilis Maiestas, infinita potestas, summa seelicitas, singularis aeternitas, qui denique supra omnia est, a quo pendent uniuersa. Nunc pauper fieri uoluit, deiectus, uilis, mortalis. idit uiis erialesua. nos ditaret, deiectione sublimaret, uilitate honoraret, morte uiuificaret. Possumus Propheticum illum uersiculum ouanti
87쪽
ti gutture canere: Rex noster Deus ante saecula operatus est salutem in medio terrae: salutem operatus est in medio terrae, dum terrena appre hendit membra. &in eis cunctis gentibus de nationibus aeternam uitam
salutemque profudit. Denique eo deuentum est, ut ille, qui unus est indicreatus qui generat omnia&nascendi leges.cunctis praviribit, ipse ouoque quod indignitanum est sub generationis leges ueniret, & de toemina natus iure diceretur ; sed nullam ille indignitatem nostri cauta recusauit. His de tantis tamque magnis mysterijs, quae hodiernus dies t lit, quum deinceps mihi uideam essedisserendum, proponendum prismb uidetur distinctius, quibus potissimum rebus immorari uelimus. quM audientibus gratum, dicenti etiam aptum. Ita enim dilucidius a cipientur omnia &facilius enucleabuntur, si terminis & ueluti cancellis quibusdam circumscripta oratio huc, illuc temere haud fluat sed cert quaedam spectet, quae sequatur Lordine autem quantum colluurarem en ltis acie possum, haec quaerenda Sinuestiganda uidentur. Primum qu reo modo Deus ueneri humanamque carnem diuinae glutinarit sebstantiar. Deinceps quibus ad id caussis ac rationibus impullus,s tamen continge e potest, ut tanta numinis aeterni Maiestas caussis ac rationibus impeli eur, ac non potius impellat. Postremum erit, postquam duos idest Deum& hominem in una carne positos dicimus, atque ita effectum suisse, ut Christus nasceretur, cuiusmodi natiuitatis huius pompa fuerit, ac tacies. Haec quae tria sunt numero, si quis secum,aut cum alio recte cognoscere instituerit, inueniet in primo expressa Deu infinitae potentiae sgna dedisse. In secundo, uim caritatis suae maximam effudisse. In tertio,incredibilis eius sapientiae exempla orbi intulisse. Mihi in hac tripertita uarietate non uno modo de omnibus dicedum uidetur, propterea quod in quibusdam fides mihi uestra imploranda eri qua fixa mihi opus fuerit & tanaci ad Gedendum ut uera, & tenendum ut certa quae sanctarum scripturarum nobis tradidit auctoritas. Quod ubi facillime a uobis impetraro, quippe a Christi cultoribus, in reliquis procliuius curret oratio in quibus thm pietas mentium uestrarum poterit incendi, tum uiuendi . ritus, mos, disciplina exornari. Igitur recurrente annua temporis huius uice magni hodie nobis memoria sacramentirenouatur. Pronum dictu sed cogitatu arduum iunxisse se homini Deum idest in unam eandem mpetibnam diuinam humanamque substantiam conuenisse: non enim desinebat esse Deus, quum utique fieret homo, sed maiestatem retinens suam, humilitatem attrahens alienam, naturali sesinae aduentitiam c putauit: ita ut utraque unum essent, & neutrum esse posset sine altero; non qu5d substantias confunderet, sed quod glutino cohaerere uellet sempiterno. Sed quo nam nodo sortitudinem imbecillitati copiam in piae. immenstatem exiguitati, uitam morti, lucem caligini, innexa dixerim quibus uinculis quo fabro Maxima nunc rerum miracula aperiuntur, qum Deus nullis circunscriptus finibus tantulis se intulerit: hum
88쪽
nae formae spacijs. Idem tamen dum haec agerentur, stabilis de immotus orbem moderabatur: n5 enim du humana membra suscepit diuina opora deseruit, potuit ille matris uteruassumpto corpore foecundare,&desinu patris no emigrare: hinc ad oculos humanos exire inde mentes Angelicas illustrare;hinc ad terras procedere, inde coelos exicdereaainc homo
fieri, inde homines facere Incredibilia ne haec suae Incredibilia prorsus, si hominis ingenio facita dicerem, no Dei, cuius omnipotentiae nihil claussi nihil non lacile ac paratu.Vrgent Prophetaru oracula Evangelii Apostoloruit; testimonia ut haec laeta credamus.Itaq; credimus: quomodo autem,& quibus itineribus proareta fuerint illa omnia, ne quaerendu quidem uidetur.Quid enim quaera super his quae no minori potestate, quam acilitate a Principe Deo gesta naturae regulas exorbitare conspicimus Nam magna in domo serui,& s sciant quae gerantur,tamen per quos,aut quomodo grandioribus praesertim in zebus saepius ignorant,ne que ulterius exquirunt, contenti sunt eo,quod uident: non enim in consilio ad hibentur ξi Domino. Eadem nostra est caussa: quis enim supremo Deo tanta in re cosiliarius fili se quem ille aduocauit Θ cuius hominis ingeniuprudentiamque requisiuit e Vix scimus,ac ne scimus quidem quomodo i humanus animus tantam uim ferens ingeni j & rationis illigetur corpori, ut persona hominis inducatur,& cogitabimus intelligi posse quom do Deus iunxerit se homini , ut excellentissima fieret persisna Christi Τantum enim id est miraculum tamque stupendum, ut alia miracula ructa suerint,ut id unum crederetur: non enim alio pertinent,quaecunque gessit mirabilia in Evangelij praedicatione Christus nisi ut se Deum stenderet, nam hominem esse omnes uidebant, quorum sene miracul rum rationem, si quis quaerat, nullam inueniet, propterea, quod naturae huius nobis notae longe terminos esccedunt. Eodem pertinent, quae de Virginis saluti sero foetu traduntur. Foemina Israesiticae pubis absque uirili contactu, nullo semine, puro utero diuinam sobolem concepit, &ini actis pudoris clau stris in lucem effidit. Magnum,quod nasci uoliterit Deus, nam quod de Virgine, ram et si mirum, congruebat, scilicet Dei uerbum, cupiens hominem induere mutuam corporum duorum libidinem, ac non potius sua ui, suo spiritu intra materna uiscera fingeret sibi & fabricaret,ouod esse cupiebat omodo porro Mariae uterus sanctitatis templum sanctissimo in opere esse potuisset, si uirum experta Virginitatis florem posuisset ξ quomodo mater Domini delibata dux &princeps caeteris ad perpetuae castitatis delectum filisset datum hoe igi turparenti diuini uerbi, caeteris cunctis altius praehonorandae, ut indeflorata mater inueniretur. Datum hoc etiam coelesti Patri,ut uerus eius di naturalis filius non alium haberet patrem, quam ipsum,qui ab aeterno aequalem eum sibi genuisset. Datum Filio, ut absque carnis peccato is conciperetur, qui peccatum facturus non erat, & per quem peccata omnia tollerentur. Datum temporibus nouae legis, ut Spiritu sancto audimi re
89쪽
reconciperetur, qui eundem esset spiritum sarge orbi illaturus, & qui
plures filios non ex sanguinibus, neque ex uoluntate carnis, sed ex Deo, Ecclesiae suae creaturus. Ergo nouo more nullo exemplo uirginitatis candori puerperium idest, laus&decus nuptiarum arrogatum. Non est, quod obijciatur de reliquis matribus, quoniam unam hanc tantum eXci pimus puellam,sanctam fide, sanctam opere,sanctam ab omni iniuria cocubitus: hanc decuit de Deo concipere, quae Deum meruit procreare.
Quod si Qrtasse nondum cenaitis, quid tali in re faciendum fuerit, fingite, quo melius doceamini, quod adeat Deus ipse mortalem sceminam, .ct ab ea petat,ut uiri iungat te amplexibus sui causis,quo scilicet illa op ra sermatum hominem suscipiens,ipse utranque copulet naturam, hominis & Dei. Etenim indigna Deo haec esset postulatio, iureci; responderit mortalis: Quid me captas aeterne Pater Non sorde ulla candidos mores meos insecero. An gratior tibi fuero uiolata posito Virgineo pudore Tu deornamento postulas esse parenti, hoc Virginis nomine, quo nunc sum tanta erepto Θ Tu sanctissimus matrem habere potes pollutam Dei genitrix fuerit, cuius utero uitium additum sit Θ Cur non potius escis,
quod potes,ut uirum sine uiro concipiam ξ Iusta &officij plena expostulatio. Dicitur uirile semen esse in primis uiuificum,& maxime animalesum mussi; artifex & sapiens architectus scelus ipsus, id absuit modo, &nihilominus uirgo haec concepit de peperit, quod tam mirum uideri de bet, quam si tellus ab omni cultu uacua, atque, ut ita dicam, casta st mentariam segetem efferret, uel flores stirpes, gramina daret soli Lunae, & coeli ipsus efficacibus motibus repressis. Sed hoc praestare pos set Deus qui de nihilo creauit omnia,& nunc quid mirum hominem ab illo sine semine conditum,qui sine seminibus ipsa condidit rerum semina . Non ratio, non pietas, non fas ullum permittit, ut naturae scita immpingamus Deo,quae ille nobis non sibi creauit. Itaque firmiter tueri,uel uenerari potius diuina acta debemus, & eo enixius, quo maiora clarior
que sunt. Ita enim Euangelica prodit lectio Deum sapientissime spirδ tem concipiendi uim & soetificandi puellae praecordiis intulisse,id se sitis naturalibus causis extraordinaria Dei potestate perfectum. At vide' te quam sapienter. Oportebat, quod,qui nascebatur Christus ostenderetur, quomodo uerus erat Deus, uerus homo, hoc ostendit cum esse uerum hominem, quod e communi hominum consuetudine natus est ζηRemina: illud ostendit Deum,quod supra naturae humanae conditioncm natus est de Virgine. hoc consilium uidetur fuisse Dei,ut in unitate per sonae copulans sibi utranque naturam solita sublimaret insolitis, & insinlita solitis temperaret. Si enim omnia ageret ut Deus,non ostendereturueritas humanae naturae, sin ut homo, non crederetur esse Deus: ergo in Natali hoc & reliqua uita omni sic egit Christus diuina opera humani ., ct humana diuinis miscendo, ut utriusque naturae copula in eo elucerς
Considerate illud insuper, quam mirifice ex eo,quod Christus natus QR
90쪽
ex scemina, uterque sexus fuerit exaltatus, uirilis in ip : foemineus intre. Illud uero, quod ex foemina Virgine natus est, praestitit ut omnis generationis humanae diuersias compleretur. Nam primus homo productus est de limo terrae sine uiro& scemina. Eua producta est ex uiro sineste mina, caeteri homines nascuntur de uiro & foemina. Quartum, quod supererat nascendi genus, quas proprium relinquebatur Christo ut produceretur ex scemina si ne uiro . Putate cx persona Spiritussancti uerba
illa ab Esaia prolata. Accessi ad propheti simiam,&concepit,& peperit
filium. Cui etiam illud Hieremiae congruit. Nouum creavit Dominus super terram, foemina circundabit uirum,& de humana quidem generatione, quam suscepit Deus, Deo natus: haec dicta sint diuinam autem eius generationem sui dicam cum Propheta quis enarrabit nam quum
Dei Filius usque eo sese dimiserit, ut pariter fieri uoluerit hominis filius, sorti tus est utrinque parentes admirabili modo, nam quum duplex iamst & biformis idest homo & Deus, duplex quoque illi obtigit generatio,
unde Deus est, Deum habet patrem, unde homo,hominem matrem, patrem in coelis, matrem in terris, patrem sine foemina, matrem spe uiro: a patre cui pis aeternitate est, genitus ante sarcula,a matre,cui impar arvo fuit, in saeculo natus, unde patrem refert, anterior matre,unde matrem,
posterior patre. Illud quod Dei filius fuit, naturae suae ascribitur, hoc
quod hominis fuit filius, utilitati nostrae suit tributum: unum necessitatis fuit, alterum uoluntatis. De his egregie Ioannes Damascenus. Duas inquit Christi natiuitates u eneramur, unam ex patre ante saecula, quae est super causam, & rationem, & tempus, & naturam: & unam, quae in ultimis temporibus propter nos, & secundum nos, ct super nos : propter nos, quia propter nostram salutam: secundum nos, quia: si tus est limmo ex muliere & tempore conceptionis, scilicet nouem mensium: super nos, quia non ex semine,sed ex Spitiise sancto, ct sancta Virgine supra legem conceptionis. Ex his manifeste liquet geminam Christi esse natiuitatem, Christum bis esse natum. Hoc uidit Apostolus Ioannes, atque a deo hinc Euangelij sui duxit exordium, nam ut Charrintiorum,&Ebionitarum haeresim refelleret asserentium Christum non fuisse priorem Maria, nec eum natum Deum, sed hominem tantum, postea meritis diuinitatem adeptum. In principio ait suisse uerbum apud Deum, & hoc ue bum fuisse Deum, & per hoc uerbum omnia facta fuisse: deinde concludit hoc uerbum ad nos uenisse de carnem fuisse factum. De hoc uerbo , de quo Euangelii auctor tanta dixit,si libentibus animis audire uolueritis, planius aliquid disseram, ut huius Euangelistae dicta in occlesiis hodie reuocata melius percipere ualeatis, simul ut etiam de diuina Christi generatione, quam ille paucis attigit, latius aliquid dicatur. Sed quibus uerbis unicum illud uerbum effari potero Θ est enim ineffabile, nihil tamen prohibet uel rudibus lineamentis id utcunque cringere. Verbum non illud solum significat, quod humani oris uoce effertur,sed id multo magis,