Interpretationes paradoxae quatuor Evangeliorum (Christoph Sand)

121쪽

ii Interpretariones Paradoxaebus, 'bmissi in utraque expositione in

Muthaeum, quidem in quibusdam editionibus expositionis indubitata . qui tamen sitiat antiquissimi scriptores in Matiliccum : imo nec unquam in operibus ius haec verba allegavit Onoencs. Deinde Lactantius postquam omnia historiae Euan lic: capita diligenter recitasset, nihil de hoc Chi illi praecepto scribit; sed haec tantum

addit lib. IV cap. I. Ordinata ero discipulis suis Euan elicita nominis sui praedicatione , circumfudit si repente nubes, eumque in .elum sustulit cytia-dra sim post passionem die. Idem argumentum valet de fine demonstrat euangel Eulcbii. Ita tandem concludit non mus ille Verum ut ad haec ultima respondeam , sciendum Origenem Ch se timum in opes imperfecit nihil ex toto capite , de quo agimus , interpretarici unde non mirum , quod etiam verba praesentia omiserint. Quod ad Hilarium Ἀωρ monem Chrysi lom indubitatum attinet, satis est verba illa in quibusdam codicibus Meditionibus legi. Caeterum non valet consequentia, cum dicitur isti hunc locum omiserunt, ergo non est legendus. Plus en inavalet unus testis loquens , quam mille muti Nobis ex Patribus loco omnium est S. Ignatius Apostoli Ioannis disicipulus , scriptoribus omnibus in Mattimina antiquior, qui hunc locum aperte allegat in epistici ad Philippenses , ubi ita

scribit Dommus mittens omnes Apostolos docere A nes gentes pyr.ecep t et baptisare ea in nomine Patris,

122쪽

Euangelii Marci. 19n iromium , neque in tres unim eiu demque honoris. Haec ultima verba subjunxi, nequis putaret verba Matthaei a Catholico quodam epit totae Ignati esse inserta. P. zo. Καὶ δου ἐγω μεθ' Ἀμων iμι in τας κ μέροςς, ως τῆς συι ελέα Filium esse nobiscum ad consummationem usque cculi perdescensum, prout fuit apud veteres, scribit Origenes holn. a. Cant. Cant tradi prior Alii, qui negant Christum totum universum es lentialiterim olere , sicut Patrem, licet Acis iam de quidam ex I'ontificiis hoc etiam de Deo negent. Qicunt Christum apud nos esse usque ad consummationem seculi spiritu , favore, essicacia, auxilio suo ut Iudi c. I. a. 3. Ierem. Matth. I. 23. Ioann. VIII. 29. XVI. a. Actor. VII. V. Origenes tom. a. iii Ioan Post h. c , inquit, cum tradiderat filius regnum Deo , c, Patri, Patre dicente illis acce ego obi cum sium. His dictis finem interpretationibus paradoxis Euangelii secundit in Matthaeum imponimus, monemus Lectores , ut evolvant si haberi potest LMS graecum in intula Pathmo xistens, cui titulus: In Matthaei quan tium expositio diversorum tum Catholismum, tum reticorum. Quae

in Marco diceὰda veniunt Matthaei Epitomatore, ea vel in Matthaeo explicata sunt, vel in Luci& Ioanne explicabuntur. Peculiare est Marcoqubd Iesum Dominum nostrum fabrui vocitet c. VI. Q. 3. Sic clustinus Martyr in dialogo cum

123쪽

iro Interpretationes Para exae

in uano iis ab E coelia receptis legi festim ipsum fabrum uise. Vnde rotius an n. ad Matth. cap. 13.cOm. s. aut, inquit, memorias edit OD-οenem , aut I fuci exemplaria eo tempore aliam hibuer intscripturam. Nobis etiam scribit Spence rus ini L Origenis , vetustissimae picturae I sephum exhibent una cum isse tabulas lioneas, instrumenta huic arti propria tract.antem. In ore omnii Dra aut faber, aut fabri- lignarii filius au dist. Dedam solummodo, Hilarium juvat orsiam ire, qui artem serrariam eundem cxercuilla volunt hic an in Matth. 13. Plane his fabrieriti Vires, ferrum igne et centis, Mnem seculi vir-n tem

124쪽

Euan elii Marci. Iaitatem judici decoquentis, massamque formotis in

omne optis utilitatis humani ille libro in Evang. secundum Marcum cap . Nam etsi humana non sunt comparanda diurnis , typus tamen trage est

quia Patcr Christi uni operatarc uiritu unde Ude ipso tanquam de fabri optra raecur Orsuus ait; nemo bapti abit in Spiritu saeclo, igneri a tua asia irae sui spiritὐ In mor nil in mi ricordiae vasa commutat. Sed hec reserenda in Matth. X III.

se.&III. II. Hoc solum peculiariter in Marco notan dum est, quod Hieronymus libro et advers. Pelag. scribit capite ultimo post versum in quibusdam exemplaribus Euangelii secutidum Marcum. maxime in graecis codicibus legi haec verba : Et Aialis 1 reb fra dicentes Seculum istud, iniquitatis in idu tatis sub lam. est quae nonfinit pir immundos spiritus, veram et apprehendi virtutem idcirco jam nunc revela tu iam tuam. Tandem versu equ. 13 jamjam ita coelum ascensurus Dominus Apostolis dixit: κημω τι ευαγ' O rci Euangilium autem illud, quod praedicandum erat subjungitur vers. seq.16. a Salvatore nostro dicente O m υας Nuβα βιρ σωθ α - , c. Per creaturam hom intelligitur. Nam: Iudaei vocem creaturae Pro

homine accipiunt , ipse postolus in hoc sensu voce misius est Rom. VIII. 21. Colos LI. q. . p. promuli credemibus in iraculorura

et irtutes at quia credentes erunt usque ad ine' mundi nimis absurde mihi quidam videntur mi-II s racula,

125쪽

a Interpri alioue pax.rdo racula vix ultra tempora Apostolorum extende re historiis de experienti quotidiana disertd contrarium testantibus Origenes lib. i. o. contra Cellum scribit daemonas profligatos ctiam suo tempore prolato altem nomine Iesu

θρω πιοτιδαιμονες Dρα υσαν. siuidam christiani, inquit in signfm acceptae per idem isti iis miriscae sanant agrotos meto rosaltem super eos Deo omel super omnia,&nom in e iesu, addita storia de ipse. Vidimus enim cj xos idtos sic liberatos a ratibus

malis , alienatione mentis , insania , a rasque innurneris, quibus nunquim homines te daemones opem auribunt. 4om. 26. in Ioan Non potest, ait, daemonium coe orum octilos aperire, vel haec signa

cere quascripta sunt, quorum etiam e ligia ta reliquiae ulu rue in praesens fiunt in Ecclesiis in nomine Domini vixit autem Origenes eculo III a nato Christo quo etiam floruit justam discipulus Gregorius episcopus Neocaesariae I orati, ob miraculorum virtutem cognomento Thaumaturgus dictus Clarissima tandem sunt miracula , quae Christiani tam contra gentiles , quam contra haereticos fecerunt seculo IV. V. I. VII. VIII.

XII.

126쪽

I 23 Euangelium Lucae. Scius L. AE nos loca e. Lucae, aut Ioannis, ouae iis cum Matth eo δειnt communia,

in Matthaei poti simum interpretationibus expo Vse. A P. I.

εοφιλε es Origenes h. l. putat hoc nomen esse appellativum. Ast Guillelmus Archiepiscopus Tyri lib. I V. c. . historiae belli acri, Blondus

Dec. a. lib. . scribunt Lucam utpote Antiochenum Euangelium situm Macta Apostolorum

inlcripssisse Theophilo septimo bal sexto a

Petro antistite Antiocheno. Hunc vero Theophilum alii volunt vixisse sub Imp. Antonino ero , A. Chr. Iro. P. 6. μεμα3οι J Origenis interpres hom. et Luc. Ambros Such l. vocem hanc transtularunt, sine querela. se. 17. Praecedet coram ipse in serritu S irim Heliae, Non in animi. p. 27. Ex voce παργες ex Matth L 18.

ubi dicitur: αἰ, in inubd Iosephus ignoravit conceptionem Mariae , refelluntur Ebionitarum illi , qui teste usebio hist. III. Epiphan haer. o. Π cum NaZaraeis docuere Iesum ex pio coitu Iosephi Maria esse prognatum. Ad id asserendum moti

127쪽

x: Interpretationes Paradoxae

qui item videntur l. eo quod Apostolus Gal. IV. . Filium factum dicat ex muliere sed i es'. mulierem dici Mariam non alia ratione , quam quia Iosepho fuerit de ponsata. II. sit . qu.evis mulier primo se piens iici post iu concepissere e labarum in us cunia concipi nitum.

Verum quod hic sensus non sit sussiciens probatur ex Matth. i. s. ubi expresse dicit ut ore mi ελθεῖν υ , . idem quoque probatur ex eo quod olaphus ignoravit conceptionem Mariae. III. Quod putarent altas Christo perfectum rum corpus humanum denegari, rhod non sellam ex

mulieris ex viri emine procreatur. LV. qim Iesus dicatu filius Davidis radix virga Iesse Ioseph autem tenealogia I Matth. l. Luc. III deduciti a Davide Propter has duas dissicultates aliqui virginitatem Mariae

contra haereticos propugnantes sterunt temerarie semen Ioseph per miraculosam translationem in uterum Mariae, sine coitu eam impraegnasse. De perpetua Maria virginitate apud antiquos controversia fuit Enis iis Aetii di-icipulus apud Philostorg. I. a. Heloidim Auxentii Mediolanensis Episcopi discipulus , docuere Mariam post Iesiim peperiisse alios

liberos. Sed propterea inter haereticos recensentur, licet propter hoc solum dogma hauetici minime sint. Nam 1 certum est , fatentibus Pontificiis , perpetuam Maria virginitatem ex sacris non post probari, adeoque nec contrarium alleleiates ex sacris convinci. a. Helvidiani satis

128쪽

Euangelii Lucae. Iaslatis manifestam probationem suae sententiae infacris repertile videntura tum quia Matth. i. s. dicitur Et non cognovit eam Ioseph, donec peperisset filium suum primogenitum: Ergo postea cognovit, adde quod primogenniis vix dicatur, nil respectu eorum qui seq iuntur intum quia saepissime sacrae liter Iesum dicant'

bere fratres o sorores A proprietate autem verborum nolle recedere nis . Scriptura id altis

in locis, vel rario, vel sensu tua .le mi, nos constituit haereticum licet mi ius contra clamet eccletia Pontificia , quae solo hoc argu-imcnto perpetuam istam Mariae v:rgim talem suadere conatur, qu b l scillaec non probabile sit Iosephum cognovisse uxorem suam post parium Iesse , quem nollet ex Spiritu sancto conceptum. At eandem quidem reverentiam Ioseph attribuit scriptura Matth. I. s. non tamen videturcam extendere ultra tempus partiti unde Chrysostomus p. imp. Om. 1 ci metu, inquit

Verum S hac perpetua virginitate 'uae certe nec est absurda , nec a me impugnatur , non contenti Pontificii, effinxerant aliam, qua dicunt B. Mariam etiam in niptura hymenis peperisse Christum. Vnde verius vulgatus de S. Maria mirgo mane piartum est. 3. ante seum. Idque probare conantur ex Erech. XLIV. a.

sensu mystico. Deinde quod dicunt in medio vocis Esai. IX. . lectum denotare illana perpetuam B. Mariae virginatatem , rid culum

129쪽

ias Interpretationes Par.rdoxae est siquid inde colligi pollet satis escit ut illo

indigitaretur B. Mariam utero clausi, concepisse Nos tamen cum Ioum an hunc ensum perpetuae virginitatis Omnino relicimus tanquam rationi, ipsisque sensibus loco S. Script Luc. II.

23. contradicentem nec certe Spiritus sanctus tantum miraculum silentio in sacris literis involvisset. Contentiunt quoque mecum Patres primitivae Ecclesiae Tertullianus de carne Christi Filii Dei , inquit , proprie vulvam adaperuit. Or genes hom in Luc. I . A tris Domini, ait, in eo tempore vulva resierata est , quo S partu editis. Ambrosius quoque l. II. comment in Luc. Ch filius scribit aperuit Matris su e vulvam, ut immaculatus exiret. Tandem ipI Hieronymus l. de viro perfecto hac de re scribit in haec verba: ae est isti, citus et u am fortu re erat, non ma

viet esse desint i Non certe in de qua criptura ι- eis: Cognotis Ad. m uxorem suam, V peperit ei 'ium; sed ista de qua uani filia signat Et non cognovit eam Ioseph , donec peperit filium. Igitur Maria hocstine dubitatione perfectum est, cuius vuLmam non deflorator lynimi.ιtu aperuit; sed artus usius, Scc. Haec Hietonymus. Et certe ex sententia contraria necessario equitur Christum non habuisse veram carnem humanam i sed corpus phantasticum, pirituale, Celeste aetherium . quod per uterum Mariae tamquam per fistulam transierit. Sed is sui veterum haeretico

rum error.

130쪽

Euangelii Lucae. I 2I Q. 29. Πίαπὸς in Ur minuto. - Ex hoc loco probabile est antiquos Grae cos festum An- nunciationis Mariae vocasse περι- μί: i. e. de Aspasmo, vel salutatione Viroinis, sic Deobus Moisachus scripsit in salutati nem Andreae Dier )mhani tractatus in S. Mariae salutationem translatus. Nec natolens est Latinis festa quaedam graeco inomine insignire, ut estum Epiphanias, Paschalis, Jentecostes Cardi salis Cajetanus Om. II tr. s. dicit tibi non constare de fesso, quod dicitur de

Spasino Virginis quando in lebretur, nec esse convcniens ut Maria inciderit vel in palmum 'roprie dictum, qui est contractio nervorum,

vel ut a vulgo Italo capitur pro animi deliquio, quia Ioannes dicat Mariam adstitisse Christo crimcifixo adeoque sestum dictum nec canonicum nec authenticum esse putat aluem celabrari intra tempus , quod est a Dominica in pamaone usque ad Dominicam Palmarum inclutive. Haec Caje us Ast ego dico festum hoc quotannis celebrari, nec blum a Pontificiis sed ' Lu- theranis. Videtur enim est estum quod diximus Annunciationis Mariae, quod semper incidit mas Martii, tempus quo memoria passionis Domini celebratur, de quidem potissimum 'eptimanam Palmarum . quae dicitur magna, quandoque in ipsum Parasceves diem , quo palmus Virginis accidisse fingitur Monachos enim Latinos graaeae linguae rudes, verisii vile est putasse primam literam esse praepolitionem esse