S. Vincentii Lirinensis Commonitorium, Tertulliani Afri De praescriptionibus adversus haereticos, incerti auctoris catalogus haereticorum cum notis, & observationibus

81쪽

tiles , Cnostici . ceterique : quorum ille blaspbemias multis ae magnis voluminum suorum molibus , velut quibusdam fulmini-hus , evertit . Et tamen hic quoque post haec omnia, hic, inquam, Tertullianus , Catholici dogmatis , id est, uni rialis, ac vetustae fidei , parum tenax , ac disertior multo quam selicior, mutata.deinceps se tentia secit ad extremum, quod de eo beatus Consessor Hilarius quodam loco scribit:

Cap. 5. in Matth. Sequenti . inquit . errore detraxit serjeis probabilibus auctoritatem. Et fuit ipsie quoque in Ecclesia ,

magna tentatio. Sed de hoc nolo plura dicere. Hoc tantum commemorabo , qu-

contra Moysi praeceptum exsurgentes in Ecclesia novellas Montani furias, & insana illa insanarum mulierum novitii dogmatia somnia, si veras prophetias adseverando; eruit, vit de se quoque, M scripturis suis diceretur: Si fur rexerit is medio tui propheta . Et mox et Non auara verba ρω-

si Intelligis Prisess- pes auro primum , dein-

82쪽

ilis

, vos Dominus Deus viare, utrum diligatis eum, an non. His igitur tot, ac tantis ceterisque ejusmodi Ecclesiasticorum exemplorum molibus evidenter advenere , iasecundum Deuteronomii Ieges Iuce ct

rius intelligere debemus, quod si quando

Chronteo ad Consulat. Cethegi dc Clari r qui incidit in ann. Christi

vincia Hrma dedit, quia inventores ejus illPeprimitus exstiterunt, ibique vixerunt, O Mune etiam in eisdem partibus populos habent. Adventum Spiritus Sancti avo no promissum , in te potius , quam in Apostolos fuisse asserunt : secundas nuptia spro fornicationibus habeat; σι ideo dicunt caI D

misisse Apostolum P lum, quia ex parte sci bar . ex parre py phetabal : nondum enim venerat quod aerfectum est. Hoc autem perfectum in Montanum ; is in ejus prophetissas veni se ratirans. Vixit Teris tallianus usque ad me. diam aetatem Ecclesiae presbyter: invidia postes, inquit Hieronymus in Catal. Scrip. Ecel. cap. 33. is contumeliis cieri. coram Romana Ecclesia. ad Montani dogma delapsus , in multis libris me. ininit nova prophetia: specialiter autem advergum Ecclesiam texuiι ν Iamina : De pudicitia . do Persequutione ia de je-

83쪽

78 bo . S. VINCENTII LIRIN sIs aliquis Ecclesiasticus inagister a fide aberraverit , ad tentatione'sed inostram fieri providentia divina patiatur, utrum diligamus Deum . an non , in toto corde, Sc in tota

Ebulliente nova hae si , cernitur frumeus0rum gravitas , ac Λυitas palearum . XXV. Quae quum ita. snt; ille est veis' rus, dc germanus Catholicus, qui verita tem Dei, qui Ecclesiam, qui Christi co

Pus diligit, qui divinae religioni, qui Catholicae fidei nihil praeponit , non hominis

cujuspiam auctoritatem , non amorem, nodingenium, non eloquentiam , non philoso

Phiam sed haec cuncta despiciens , M iai de fixus, & stabilis permanens, quidquid universialiter antiquitus Ecclesiam Catholicam tenuisse cognoverit, id solum sibi teneadum credendumque decernit : quidquid

Veroianiis , de monogamia , de ecstasi libros sex,

3σιimum quem adversus Apollonium composuit

Dolendus sane hominis lapsas , quia Hieronymo eodem teste in Epist. ad Magnum inter Latino . nihil Tertulliano erudiatius , vel acutius: quando Apologetieug ejus, 8c eoatra Gentes libri, cunctam seculi obtinent. distiplinam Fertur vi xime usque ad decrepi

tam aetatem

84쪽

ntatas nt,

COMMONITORIUM. vero ab aliquo deinceps uno praeter omnes, vel Contra omnes sanctos novum , & inauditum subinduci senserit; id non ad religio 'nem , sed ad tentationem potius intelligat Pertinere ; tum praecipue beati Apostoli Pa Ii eruditus eloquiis : hoc est enim , quod in prima ad Corinthios Epistola seribit ac I. Coristh. II. Oportet, inquit, O haere BS ese , ut probati man*esi fiant in Dobis. Ac si diceret: ob hoc haereseon non statim divinitus eradicantur auctores, ut Pr hau manifessi sani , id est unusquisique Rum tenax , & iudelis. & fixus Catholicae

fidei sit amator appareat. Et reVera qtium quaeque novitas ebullit, statim cernitur f mentorum gravitas, & levitas palearum: tunc sine magno molimine excutitur ab ae rea, quod nullo pondere intra aream ten

batur. Namque alii illico prorsus avolanta alii vero tantummodo excussi , & perire metuunt. & redire erubescunt faucii, sem, neces, semivivi: quippe qui tantam vene ni hauserint quantitatem , quae nec Occidat, nec digeratur; nec mori cogat, nec ViUeresinat. Heu miseranda conditio quantis illi curarum aestibus, quantis turbinibus eo agitantur Nunc etenim qua ventus im

85쪽

pulerit, incitato errore rapiuntur ἱ nunc In semetipses reversi, tamquam contrarii suctus, reliduntur et nunc temeraria praesumptione,& ea quae incerta videntur, adpmbant; nunc inrationali metu etiam quae ce ta sunt, expavescunt: incerti qua eant ,

qua redeant, quid adpetant, quia fugiant , quid teneant,.quid dimittant. Quae quidem

dubii, & male penduli cordis afflictio, divinae erga se miserationis est medicina , si

sapiant. Idcirco etenim extra tulistimum Catholicae fidei portum diversis cogitati num quatiuntur, verberantur, ae pene Enecantur procellis ; ut excussa in altum elatae mentis vela deponant, quae male novitatum ventis expanderant; seseque intra fidissimam stationem placidae, ac bonae m tris reducant, & teneant ἱ atque amaros

illos turbulentosque errorum suetus primitus revomant, ut possint deinceps vivae Sesalientis aquae fluenta potare. Dediscant b ne quod didicerant non bene; & ex toto Ecclesiae dogmate, quod intellectu capi po est, capiant; quod non potest , credant . Exponuutur Aposoli verba: o Timothee d

positum cusos Oe. XXVI. Quae quum ita sint; iterum at-

86쪽

COMMONIT RIυM. I. que iterum eadem mecum revolvens & r putans , mirari satis nequeo tantam quo rumdam hominum velaniam, tantam excaecatae mentis impietatem, tantam postremo

errandi libidinem , ut contenti non sat tradita semel , & accepta antiquitus credendi regula , sed nηva ae nova in diem quaerant , semperque aliquid gestiant religioni addere , mutare, detrahere et Quasi non eaeleste dogma sit, quod semel revelatum esse sufficiat ; sed terrena institutio. quae aliter perfici , nisi assidua emendatione, immo potius reprehensione , non pos sit; quum divina clament oracula: Pων. 22. Ne transferas terminos, quot risu

runt patres tui . Et mel. 8. : Super judicantem ne judices. Et Eccl. a et Scindentem spem , moriebit eum serpens .

. Et illud Apostolicum, quo omnes Omnium haereseon sceleratae novitates velat quodam

spiritali gladio saepe truncatae semperque truncandae sunt: I. Tim. 6 O Timothee , depq itum cusodi , deuitaus profanas vocum novitates , O oppositiones falsi no--nis scientiae; quam quidam promittentes , eirea iidem exciderunt . Et post haec , iuveniuntur aliqui tanta inveteratae frontis

in ip

87쪽

set S. VINCENTti LIRINEN Is . . duritia , tanta impudentiae incude , tanto adamante pertinaciae, qui tantis eloquiorum caelestium molibus non succumbant , tantis ponderibus non fatiscant , . tantis malleis non conquassentur , tantis postremo fulminibus non conterantur ' Devita , inquit , profanas νocum novitates. Non dixit a liquitates , non dixit vetustates: immo plane quid e contrario sequeretur , ostendit . Nam si vitanda est noυitas , tenenda est

antiquitas , & si profana est novitas, sacrata est vetustis . Et oppositiones, inquit, fili nominis Mentiae . Uere jalsum nomen apud doctrinas haereticorum V ut ignorantia, scientiae ; & caligo , serenitatis; & tenebrae , luminis appellatione su- centur. Quam quidam, inquit, promittentes circa fidem exciderunt. Quid promittentes, exciderunt, nisi novam nescio, quam ignoratamque doctrinam 8 Audias etenim quos. dam ipsorum dicere : Venite , o insipientes, & miseri , qui . vulgo Catholici voci- tamini , 9 discite fidem veram ; quam praeter nos nullus intelligit , quae multis ante seculis latuit , nuper vero revelata , ostensia est: sed discite furtim atque st- exelim ; delectabit enim vos . Et item r

88쪽

. .. .

COMΜONPTOR In M. 8a rum didiceritis latenter docete, ne Mundus audiat, nec Ecclesia sciat: paucis nam e concessum est tanti mysterii capere si Cretum . Nonne haec verba sint illius m intricis , quae apud Salomonis P verbia vocat ad se praetereuntes viam , qui diri-

gunt iter suum Pr . p. Qui es , inquit , vsrum insipientisimus , Hvertas

ad me - Inopes autem sensu exhortatur dicens : Panes occultor libenter attingite .

O quam dulcem furem Abite Quid de

inde At ille, inquit, nescit quomodo te rige δή apud eam pereant . ini fiunt Isti terrigenae 8 Exponat Apostolus : Qui cireasdem , inquit , exciderunt . . XXVII. Sed operae pretium est, totum ipsium Apostoli capitulum diligentius pertractare. o Timothee , inquit , Dpositum fodi , devitans profarias vocum nossit res. Ol Exclamatio ista , & praeseientiae est pariter, & caritatis. Praevidebat enim futuros, quos etiam praedolebat , errores is Quid est hodie Timotheus : nisi vel gen raliter universa Ecclesia , vel specialite totum corpus Praepositorum , qui integram divini cultus scientiam , vel habere ipsi

89쪽

4 S. VINCENTu laxi positaem eustodi ' Custodi , irres, mpter inimicos : r

fu Filius hominis in astro s, ω sit . Quid est . quod tibi creditum aestre inventum ; quod aecepistexcogitasti; rem non ingeniinae; non usiurpationis prnata Tiaditionis; rem ad te perd

, sed custos : non Iri ἰρ ρ. MU acerres, o Tractator, - divinum. munus idoneum se

, Nitati ne . doctrina . 39. esto spiritalis Taber, Pietiosas divini dosmatis

90쪽

C O M M o N I T O R I s 853 gemmas exsculpe, fideliter coapta , adorna sapienter , adjice splendorem , gratiam,

i venustatem . Intelligatur te exponente i a lustrius , quod antea obscurius credebatur . , Per te posteritas intellectum gratuletur , i quod ante vetustas non intellectum ven is rabatur. Eadem tamen quae didicisti doce; ut quum dicas nove. non dicas nova .

, Quomodo in Ecclesia profectus habeatur, religionis .is . XXVIII. Sed sorsitan dicit aIiquis: NuIi Iusne ergo in Ecclesia Christi prosectus habebitur religionis ' Habeatur plane , Ma maXimus . Nam quis ille est tam invidus i hominibus , tam exosus Deo , qui istud. prohibere conetur ' Sed ita tamen ut verei prosectus sit ille fidei , non permutatio . , Siquidem ad prosechum pertinet, ut in se-

j, metipsum unaquaeque res amplificetur , ad a Permutationem vero, ut aliquid ex alio in , aliud transvertatur. Crescat igitur oportet, i di multum vehementerque proficiat , tami singulorum, quam omnium, tam unius ho- . minis, quam totius Ecclesiae , aetatum aei; seeutorum gradibus, intelligentia. scientia , . sapientia : sed in suo dumtaxat genere, in