장음표시 사용
181쪽
DgcΑLOGI EXPLICATIO. 7 Iuramentum non esse frequentandum in communi flermone. CAP. V I I.
Vapropter, & quum etiam humana
an lingua supra modum sit labilis, cla
irum fit quanto periculo periurij,&irreuerentiae erga diuinam maiestatem se exponant , qui in communi sermone iurare assues.cunt. Vnde Sapiens: Iurationi, inquit, non as suescat os tuum, multi enim casus in illa. Nominatio vero Dei non sit assidua in ore tuo,&nominibus sanctorum non admiscearis: quo niam non eris immunis ab eis. Sicut enim se uus interrogatus assidue, ὲ liuore no minuitur: sic omnis iurans dc nominans, in toto a peccato non purgabitur Vir multum iurans implebitur iniquitate, & non discedet a domo illius plaga. Et s frustrauerit fratrem) delictum illius super illum erit, &si dissimulauerit, delinquit dupliciter, dc si in vacuum iurauerit, non iustificabitur . replebitur enim retributione Ibin . 1 . domus illius. dc iterum : Loquela multum iu- .rans, horripilationem capiti statuet, de irreuerentia ipsius obturatio aurium.Nemo, ait Au- gustinus, sicut bonum appetat iusiurandum, s ne assiduitate iurandi ad periurium per cos uer . istudinem delabatur. Qui intelligit, non in bo- tost m. -m nis, sed in necellariis iurationem habendam, lib. da me . refrenet se quantum potest, ut non ea Vratur nisi in necessitate, cum videt homines pigros este ad credendum, quod eis utile est credere, nisi iuratione firmentur. Nec putandum est consuetudinem in hac te excusare. sicut enim
182쪽
BRrvis ET CATHOLICA, i consuetudo nocendi proximo non attenuat
sed potius aggravat iniquitatem:ita etiam hic consiletudo irreuerentiae in diuinam maiestatem. Qui vero hac consuetudine pessiima op-I ressi iacent, sicut quatriduanus mortuus subso. apide: ante omnia sicut ait Iacobus) cauete
δε illis ruerbis debcnt a periurio omnique malo iuramento, apost. σου prae caeteris cauti esse debent, plus ad hoc in-omm μμ 'tenri quam ad alia. Maior coci suetudo maio-
rem intentionem flagitat, non rei leuis consuetudo. Si de manu aliquid faceres, facilius manui tuae imperares ne faceret. Si pedibus aliquo eundum cstet, pigritia retardante te ex citares, ut surgeres, & ires. Lingua facilitatem. habet motus, in udo posita est, facile in lubrico labitur. Quanto illa citius & facilius mouetur,tato ru aduersus illa fixius esto. domabis, si v
gilabis: vigilabis, si timebis timebis,si te Chri
stianum esse cogitaueris . Non fiat iuramentu hodie, pigrius fit cras.Si & cras fictum no su rit, minus laboraturus est qui custodit,adiuu tur enim consuetudine superioris diei. triduo moritur pestis de qua laboramus, & gaudebimus de fructu, quia magno bono abundabi- Ibid. -- mus, si tam magno malo careamus. Iurauimus νη- & nos, ait August. passim habuimus istam te terrimam consuetudinem & mortiferam. ex quo deo seruire coepimus, dc quantum malo sit in periurio vidimus, timuimus vehemeter , &veternosissimamc5suetudinem timore frenavimus, frenata restringitur, restricta lagueC-cit, languescens emoritur, & malae consuetase
183쪽
hanc in communi sermone iurandi consuetudinem plenam peccatis esse sciunt: ideo interdum ita loquuntur, tanquam Omne iuramen- TP.M. in intum damnarent, respicientes videlicet ad pes- tria r.e. epi. simam valeti consuetudinem. Nam certo sciui Pbib;
non omnia ruramenta Deo displicere. De exigentibus iuramentum a peieratum. G Ap. V III. fit enim,se.
Vsquam in scripturis, inquit a Augu-
stinus, legisse me memini, ne ab alio Tublicolam. iurationem accipiamus. hsed qui exi- b.Idem orastgit iuramentum, multum interest si nescit to ante s mlum falsum iuraturum, an scit si enim nescit,& ideo diciti Iura mihi, ut fides ei fiat, non audeo dicere non esse peccatum: tamen humana tentatio est. Si autem scit eum fecisse, & nouit
fecisse, vidit fecisse, & cogit iurare, homicida est. Ille enim suo periurio se perimit, sed iste manum interficientis & expressit, & pressit. Et quanquam qui paratus est peierare se lain
perem erit, sine causa tamen non licet permit' tere ut expressis verbis periurio polluatur nO- men Dei. Nulla vero utilitas prouenit homini, si debitore suum peierare permittat: ideo, que propter honore Dei potius impedire de , bet quam admittere periurium.
184쪽
BREVis ET CATHOLICA, i consuetudo nocendi proximo non attenuat
sed potius aggravat iniquitatem:ita etiam hic consuetudo irreuerentiae in diuinam maiestatem. Qui vero hac consuetudine pessima oppressi iacent, sicut quatriduanus mortuus sub Aug. feri . - Πῖς Omnia sicut ait Iacobus ) caueteri istis ruerbis debcnt a periurio omnique malo iuramento, orat prae caeteris cauti esse debent, plus ad hoc in-om' ο μμ tenti quIm ad alia. Maior coosuetudo maio
rem intentionem uagitat, non rei leuis con-siuetudo. Si de manu aliquid faceres, facilius manui tuae imperares ne faceret. Si pedibus aliquo eundum cstet, pigritia retardante te ex citares, ut surgeres, de ires. Lingua facilitatem habet motus, in udo posita eis,facile in lubrico labitur. Quanto illa citius de facilius mouetur,tato tu aduersus illa fixius esto. domabis, si vi
gilabis: vigilabis, si timebis timebis,si te Chri
stianum esse cogitaueris . Non fiat iuramentu hodie, pigrius fit cras. Si dc cras factum no suerit, minus laboraturus est qui custodit,adiuu tur enim consuetudine superioris diei. triduo moritur pestis de qua laboramus, εc gaudebimus de fructu, quia magno bono abundabi-1biLms, mus, si tam magno malo careamus. Iurauimustra. dc nos, ait August. passim habuimus istam i terrimam consuetudinem & mortiferam. ex quo deo seruire coepimus, dc quantum malusit in periurio vidimus, timuimus vehemeter,& veternosissimam cosuetudinem timore frenavimus, frenata restringitur, restricta lagues cit, languescens emoritur, de malae consuet
185쪽
dini bona succedit. Quia vero sancti doctores Vid hanc in communi sermone iurandi' consuetu- q. dinem plenam peccatis esse sciunt: ideo inte
dum ita loquuntur, tanquam Omne iuramen- Devi. in iratum damnarent, respicientes videlicet ad pes- ιω r.e. epi. simam vulgi consuetudinem. Nam certo sciui
non omnia iuramenta Deo displicere. ἔ 2I 0
De exigentibus iura mentum a pete tua M. CAP. VIII.
t Vsquam in scripturis, inquit a Augu- ρα
stinus, legille me memini, ne ab alio Tubticolam. iurationem accipiamus. hsed qui exi- b. Idem cita Eit iuramentum, multum interest si nescit si toontes . tum falsum iuraturum, an scit Si enim nescit,& ideo dicit: Iura mihi, ut fides ei fiat, non audeo dicere non esse peccatum: tamen humanarentatio est. Si autem scit eum fecisse, & nouit
fecisse, vidit fecisse, At cogit iurare, homicida est. Ille enim suo periurio se perimit, sed iste manum interficientis & expressit, & pressit. Et quanquam qui paratus est peierare se iatriperem erit, sine causa tamen non licet permit' tere ut expressis verbis periurio polluatur no- vmen Dei. Nulla vero utilitas prouenit homini, si debitore suum peierare permittat: ideo, que propter honore Dei potius impedire de , bet quam admittere periurium.
186쪽
BREVIS ET CATHOOcio tum, quod nomine iuramenti inscriptura quandoque designari s pra diximus, est promisso Deo facta. ideoque in eo assumitur nomedomini vel mente tantum, dum quis dumtaxat interius Deo aliquid promittit , vel etiam Voce externa, dum vota nostra distinguunt i bia nostra. Non ita autem Deo fit promissio , quasi ipse inde fiat certior, aut ei nos voti expletione aliquid emolumenti conseramus, sed quia hoc modo voluntatem nostram a bono proposito valde labilem constringimus, scelici necessitate qui ad meliora copellit. Benignus exactor est dominus Deus non egenus, & qui non crescit ex redditis, sed in se crescere facit redditores. Huic ergo quod non redditur, perditur: quod autem redditur, reddendo additur. Varia verb sunt vota,alia quide sine conditione, alia verb cum coditione, quae a tribulatis solent emitti, sit liberentur. cuiusmodi fuit
filiorum Israel, de quo scriptura ait: Israel se
voto obligans domino,aii,Si tradideris populum istu in manu mea,delebo urbes eius. Q dam vota sunt de his quae nec ellaria sunt ad salutem.Tale fuit patriarchae Iacob cum dixit Si fuerit Deus mecum , & custodierit me in Via per quam ego ambulo, erit mihi dominus
in Deum. Huiusmodi fuit & populi Israeliti
ci, quandocunque post longam iniquitatem foedus pepegerunt cum domino quod cssent populus domini. In monte Sinai: Cuncta, inquiunt, quae locutus est dominus, faciem lis.
187쪽
Sub Ioiada Sacerdote, & Iosia Rege, & Nehemia, I alibi saepius similiter fecerunt.Super ME 'omni bas his, aiunt, nosipsi percutimus scedus,& scribimus,&signant Principes nostii,Leuitae nostri, & Sacerdotes nostri. Signatores, ait C. p. Io. scriptura, fuerunt Nehemias, Athersat ha& caeteri. Deinde subdit: omnes qui poterant sapere spondentes pro fratribus suis, optimates eorum, & qui veniebant ad pollicendum& iurandum ut ambularent in lege Dei. Sic & Grego hem nos in die baptismatis, cum primum ab antiqua iniquitate ad Deum redimus , Omnibus qiuce.Lδε- antiqui hostis operibus cunctisque pompis rit,me, ideeius abrenunciare promisimus. Verbum enim, Hiero' - -
Abrenuncio, promissionem designat: quem- ' ί is
admodum is olim in Ecclesia primitiva monar ira Rufrium chus renunciabat vitae diuisibili, utique pro- ιν Bettibi- mittes. Vovete,ait b Augustinus, Screddite domino Deo nostro omnes communiter . Quid di 'Io . debemus vovere'Credere in illum: sperare ab i ἡθ'
illo vitam aeternam bene vivere secundum co- ti. de eret munem modum. Est enim quidam modus co- Merior. ο- munis omnibus. Furtum non facere, Adulte--rium non facere,Non amare vinolentiam qua ingurgitatur anima,& corrumpitur in se templum Dei: Non superbire,Non hominem occidere, Non odisse fratrem,Non aduersus aliquem tenere perniciem . omnibus in communi praecipitur , hoc totum omnes vovere de- ubemus. Aliud est votum de his quae dominus non praecepit, sed tantum consuluit. quale crat Ananiae α Sapphirae, quibus dicit Petrus:
188쪽
Nonne ager manens tibi manebat, & venundatum in tua erat potestate ὶ De quali voto di, cit Moyses: Si nolueris polliceri, absque peccato eris. Alij, ait Augustinus,voupnt, etsi experti coniugium, ultra nihil tale pati, nihil tale concupiscere aut sustinere, & ipsi voverunt aliquid maius quam coniugati. Alii virginitatem ipsam ab ineunte aetate vovent, vi nihil xale vel experiantur, quale illi experti sunt ,&reliquerunt γ&isti voverunt plurimum. Alii vovent domum suam esse hospitalem omnibus sanctis aduenientibus. magnum Votum vovent. Alius vovet relinquere omnia sua distribuenda pauperibus, & ire in commianem vitam,in societatem sanctorum: magnum votum vovit. Iterum, aliud votum fit simpliciter domino Deo e aliud vero Deo in sanctis habitanti . ut, quando quis vovet aliquid offerre sanctae Mariae aut sancto Petro . Sensus enim huius voti est: Voveo Deo qui habitat in sancta Maria aut Petro , ad honorem Mariae MPetri l. sicut capite ii7. nostrae explicationis Symboli, hos iermones, Templum sancti P tri, dies festus sancti Petri, exposuimus: quemadmodum etiam hic supra exposita sunt iuramenta quae fiunt per creaturas. Notandum tamen est, hoc speciale esse in voto quod quis
facit creaturae, quod Deo fiat ut eius creatura honoretur. Quamobrem,cum honor non co- petat nisi rationali creaturae, votum non fit irrationalibus creaturis, quamuis per eas iuretur. Rursum diuiditur votum in priuatum vo
189쪽
tum,quod scilicet in abscondito fit, & votum solenne, quod fit in conspectu Ecclesiae.
Quomodo violetur Notum. C A P. X.
N Bligatur vero homo praestare quod i Deo promisit, non solum ne Deum
irreuerentia assiciat, sicut obligatur iurgns, sed etiam ne Deo infidelis sit. Est enim infidelitas erga Deum, longe maius peccatum quam illa irreuerentia quam non comitatur infidelitas. Tot vero modis conti git hominem Deo inueniri infidelem, seu non seruantem promissum, quot modis violat pactum cum proximo initum : de quo circa iuramentum promissis rium x periuria aliquid dictum est. Primo videlicet, si quod vovet, im-mde r. q.-plere non statuat dum uoueti uti faciunt illi'us r- qui vovent quidem vitam instituere secunduregulam Benedicti vel Augustini, sed quoniaeam acςteris,qui eandem ipsam voverunt,ne-
gligi vident, cogitant atque proponunt eam seruare sicut eam seruari inueniunt, hoc est, proponunt eam violare. Hi vovendo Deum irrident. non minus tamen voto suo obligati sunt, quam si inter recte regulam obseruantes illud emisissent. Secundo, hi in voto nomen Dei ad falsum assiimunt, qui etsi reuera prO- ponant id quod vovent implere, postea tameaut omnino non implent cuius generis fuerunt illi, de quibus Hieremiae 3 . aut in parte duntaxat seruant: ut Ananias & Sapphira. Illi insuper qui ita negligetes sunt voti sui, ut diu- sic agant, quasi non vovissent, & tande
190쪽
post tempora longa primum soluunt votum
suum, grauiter peccant. Contra haec vitia crebro ait scriptura : Cum votum voveris domuno Deo tuo, non tardabis reddere, quia requi
ret illud dominus Deus tuus : & s moratus fueris, reputabitur tibi in peccatum. Si nolueris polliceri, absque peccato eris, quod autem semel egressum est de labiis tuis , obseruabis,& facies sicut promisisti domino Deo tuo, &propria voluntate & ore tuo locutus es. Displicet Deo infidelis de stulta promissio . mutitoque melius est non vovere, quam post votum promissa non reddere. De bis qui Nouentse male faturos. C A P.X I. Ontingit quoque homines vovere Α, emplum domino Deo id quod plane ei displi-
habes iusse- cet, aut aduersatur consilio eius, vel rode. rem vanam atque inutilem . & tunc non solum vovendo,Verumetiam propter vo
tum id implendo quod promissum est, per i
reuerentiam in Deum peccatur. ut cum V Ouet Uxor, quod etiam inuito marito continebit. tari mu- nam uoueda continentia non est a coniugatis
si m- nisi ex communi consensu & voluntate: & si praepropere factum fuerit, magis est corrigenda temeritas, quam persoluenda promisso. Neque enim Deus exigit, si quis ex alieno aliquid voverit, sed potius usurpare vetat alienum. Tunc quoque peccat homo implendo
'fa,t,. I .g votum suum , quando rem vovet a principio
Mar. O . quidem honestam, sed quae post fit illicita per impraeuisum quiddam emeζgens.