장음표시 사용
391쪽
interea occidit : qui medica potione vel alio modo per imperitiam aegrum necat: maxime, si se medicum esse profiteatur. item qui intem perato studio, amore, vel ira sue tristitia seipsos occidunt e sicut dicit Apostolus , Seculi tristitia mortem operatur: & Sapiens, Mubios occidit tristitia , & non est utilitas in illa. Zelus Ec iracundia minuunt dies, & ante tempus senectam adducet cogitatus. Q ut vero per ebrietatem Sc crapulam sese occidunt de quibus ait Sapiens Propter crapulam multi obierunt) his non sunt annumerandi: quoniam se occidunt dando operam rebus illicitis. De a biis generibus occidendi. CAP. x I., on solum is qui manu sua vita homini tollit, sed & omnis cooper
tor hominem occidit, sicut de in alterius generis nocumentis, ut adulterio, furto,&c. omnia cooperator iniuria infert: Varii autem sunt cooperatores, iubentes alij, alii consulentes. Iezabel iubebat occiadi Naboth : Caiphas Christum occidi consulebat. Item alij petunt,& precibus alliciunt ad alterius necem alium: cuiusmodi fuere ludas, qui a Pilato petierunt ut Christus crucifigeretur : Alij cooperantur consensum praestando, quando consensus est causa mortis Quamobrem postremus scabitiorum, si sciat inique quempiam occidendum per tuorum
confratrum consonas inter se mutuo Voces,
consentire non potest, sed reclamare debet, nihil enim excusat dum cossentit, si dicat Senatu
392쪽
sacere. sicut scriptum est:Non sequeris turbam ad faciendum malum, noc in iudicio plurimo-ium acquiesces sententiae ut a vero devies. Co- Operatur quoque homi id , qui eius est socius vel comes, etiam si homicidio haud cossentiar, modo alter ex societate amici reddatur animosor: qui ii solus suisset, nihil ausus fuisset atte-tare.Item, quisquis potest & tenetur ex ossicio vitam alterius seruare, nec se uat is vere homicida est dicendus. In quorum numero sunt parentes , quorum proles in ignem ruunt vel in aquam, vel a bestiis deuorantur: vel quorum
si iij moriuntur, qu bd no satis commode educati fuerint. De qualibuρ dicit Hiere. Sed&Lamie nudaverunt mammam,iactau prunt ca
tutos sit os, silia populi mei crudelis, quas struthio in deserto. Adhaesit lingua lactentis ad palatum eius in sti: paruuli petierunt panem, dc
non erat qui frangeret eis. Item Principes &Senatores, qui homicidas non puniunt, latrones & grastatores non capiunt, omnium homicidiorum rei sunt, quae ipsi latrones, postquam capi potuissent, committunt, & omne damn si
subditis illatum coram Deo resarcire tenetur. Hinc dominus in Deuterono. Auferes, inquit, malum de medio tui. non parcet oculus tuus ut iniserearis. no misereberis, sed animam pro anima, oculum pro oculo, dentem pro dente, manum pro manu , pedem pro pede exiges.
Pulchre quidam Gentilis ait: Saevit in bonos, qui parcit malis.
Vnde ait propheta ad Regem Achab: Haec
393쪽
dicit dominus, Quia dimisisti virum dignum io
morte de manu tua, erit anima tua pro anima
illi uo, & populus tuus pro populo eius. Propheta quoque &rex David moriturus nulla ι. i. ex re anxius erat nisi quo o homicidaIoab principem militiae suae, qui duos principes exercitus inique occiderat, tam diu tolerasset cum Semei maledico. Sic medicus, qui infirmum curandum suscipit, si eius negligentia & imperitia ille moriatur, cum occidit. Et hi omnes cooperatores, quia iustitia eos obligat ad vita seruandam, seu ad non cooperandum in occisionem, restitutioni faciedς obnoxij sunt,qualis est possibilis homicidae, & sicut homicidae alij tenentur. Occidunt & illi, qui etsi non teneantur ex iustitia, periclitantibus tamen de vita, fame, vel alio casu, non succurrunt cum possint. Pasce,ait Ambrosius,fame morientem si non patieris,occidisti. Sic occidunt, qui captiuos aut iniuste condemnatos ad mortem noliberant cum possint. De quibus Salomon: Erue eos,qui ad mortem ducuntur, & qui trahuntur ad interitum liberare non cesses. Si dixeris. Vires non suppetunt, qui inspector est cordis ipse intelligit,& seruatorem animς tu nihil fallit, reddetque homini iuxta opera sua. Multo vero grauius peccat ille, qui subuenire
calamitosis Volentes remoratur, non veritus Dei mandatum. Noli prohibere benefacere Pro .
eum qui potest, si vales,& ipse benefac.
394쪽
De consentientibus homicidio σ optan-
tibus mortem alicuius. C A P. XII.
Visquis iniquὁ consentit in necem alterius, etsi ipse nequaquam vellet eam inferre, homicidii tamen coram Deo reus est, sicut & is qui optat ut alius moriatur,non zelo iustitiae sed odio proximi vel aliqua ter tena cupiditate.Hinc Sapies De mortuo inimico noli gaudere, sciens quoniam omnes morimur ,& in gaudium vol mus venire,& iterum. Non placeat tibi iniuria iniustorum , sciens quoniam Usque ad in se, ros non placebit impius. Hinc contingit de eos qui publica authoritate funguntur peccare homicidio coram Deo, cum non occidunt quos ex aequitate occidere possunt. rursum,cri non zelo iustitiae, sed odio hominis vel carnali quadam cupiditate hominem occidunt. Neque enim David minus reus fuit latrocinij eo-ram Deo,quia sub praetextu iustitiae bellicae, vehonorem suum defenderet, Vtiam iussit occidi. Cum discipuli Iacobus & Ioannes de Helia Aut riseri dedissent exemplum domino, commem orari-ήν, ob i. c. s. tes quid ab eo factum sit, ut etiam ipsis daret potestatem petendi de caelo ignem ad consa mendos eos qui sibi hospitium non praebere te reprehendit in cis dominus non exemplum Prophetae fancti, sed ignorantiam vindicandi, quae adhuc erat in rudibus animaduertens eos non amore correctionem, sed odio desidet re vindictam.
395쪽
De patia homicidarum. C A P. XIII. Is qui voluntariam caedem perpetrant, poenam mortis sanxiuit ipse ' i . Deus, dicens. Quicunque effuderiis. ibis
-'e , humanum sanguinem, sundetur can- tium tueon.
guis illius,ad imaginem quippe Dei se stus est A ti ἀοhomo. Et usque adeo res abominabilis est ho- 7 micidium, ut etiam ante legem scriptam ho-i 'Qmines naturali iudicio iudicarent morte dignum , qui homicidium patrasset. Vnde sceleratus Cain primus homicida, non solum audiuit a Deo: Nunc maledictus eris super terram, Gem . quae aperuit os suum, & suscepit sanguine fratris tui de manu tua, cum operatus fueris eam,
non dabit tibi fructus suos, vagus dc profugus eris super terram. Sed extam in ieipsum sententiam protulit iustissimam, qua se confessus est
dignum ut interficeretur, qui fratrem germanum occidillet. Omnis, inquiens, qui inuenerit me, occidet nae. Hinc & Rebecca, cum audisset minas Esau. Venient dies luctus Patris mei,& occidam Iacob fratrem meum. Cur, in- G--27.
quit, utroque orbabor filio in uno diersenties utique fore ut occideretur Esau, si fratrem suu peremisset. Tempore vero legis Moysi seuere admodum dictum est: Si quis per industriam occiderit proximum suum, de per insidias, ab altari meo auelles eum,ut moriatur. Si quis ferro percusserit, dc mortuus fuerit qui percusisus est, reus erit homicidij, & ipse morietur Si lapidem iecerit, & ictus occubuerit, simi- liter punietur. Si ligno percussus interkrit:
396쪽
percu Toris sanguine vindicabitur. Propinquus occisi homicidam interficiet, statim ut apprehenderit eum, interficiet. Si per odium quis hominem impulerit , vel iecerit quippiam in
eum per insidias, aut cum esset inimicus, manu percusserit,&ille mortuus fuerit percussor homicidij reus erit, cognarus occisi statim ut inuen rit eum iugulabit. Non accipietis pretium ab eo qui reus est sanguinis, statim & ip
se morietur. Terra habitationis vestrae insontium cruore maculatur, nec aliter expiari Potest, nisi per eius sanguinem qui alterius sanguinem fuderit, atque ita emundabitur vestra possessio me commorante vobiscum. Quam poenae seueritatem etiam Christus dominus approbauit,dicens. Omnes qui acce-
petrint gladium, gladio peribunt. Ab homici- dij tamen poena liberauit Deus eum, qui aliud
agens, contra voluntatem suam hominem casu occidit, sicut & ciuiles seges liborant eum, qui dum licitae rei operam dat, interuenientem casu occidit. Secus se habet, si quis rem
illicitam aut vanam incuria administrans, vita ali cni adimat.Vt ostendatur tamen, quantum diligat Deus vitam humanam,quamque dete
stetur homicidium statutum est Mosaica lege, ut etiam innocens homicida exultet, & consu-giat ad ciuitatem re fagij,permaneatque ibi v que ad mortem Potificis, ita ut impunitus maneret propinquus occisi, si innoxium homicidam , inuentum extra fines urbium eis tunc in refugium deputatarum occidisset. Innocens
397쪽
verδ homicidium erat exempli causa) si quis Devi. 11. percussisset proximum suum nesciens, &qui heri & nudiustertius nullum contra eum odiuhabuisse fuisset comprobatus, sed abiisse cum eo limpliciter in siluam ad cedenda ligna,& in succisuo ne lignorum securis fugiens manu, ferrumque lapsum de mahubrio amicum eius percussisset, sicut Ancyranum concilium etiam eum qui non voluntariὸ, sed casu homicidium facit impune euadere non sinit, sed
De irregularitate ex homicidio vel mutilatione procedente. CAP. XIIII.
Iissimo David qui summa deuotio-lne excogitauit domum domini aedificare, sic sermo respondit diuinus. Multum sanguinem effudisti,&plurima bella bellasti, non poteris qdificare domu
nomini meo, tanto effuso sanguine coram me.
Filius qui nascetur tibi, erit vir quietissimus: faciam enim eum requiescere ab omnibus inimicis suis per circuitum, &ob hanc causam. Pacificus vocabitur, & pacem, de otium d bo in Isiael cunctis diebus eius,ipsie aedificabit domum nomini meo. Sic in Christi Ecclesii iam pridem statutum est, ut ad sacros ordines non ascenderet, nec in iis ministraret, quisquis sua culpa hominem occidisset vel mutilallet, imo quisquis per iustitiam, seu iusto iudicio, Viri in I.epcooperando tantum hoc fecisset. Cum enim in altaris sacrificio repraesentatur passio domi ' i saluatoris, qui percussus non repercussit:
398쪽
quomodo idonei ad id erut,qui culpa sua, aut
saltem voluntate hominem necarunt vel mutilarunt ὶ secundum iudicem populi sic & mii tro. nistri eius,inquit Sapiens. Nihilominus sicuti bis His RitGςm ς' quintus furiosus,aut infans, velis si is 40xmjς. hominem occidat vel mutilet,ei hine
tuli.f. nulla continget irregulatitas. Et idem cense-CI .c. de mus de eo, qui mortem aliter euadere non v
lens situm occidit vel mutilat in uasorem. De mutilatione sium libus.
Vum hoc praecelso prohibeaturo ccisio hominis, prohibentur,&no cum ta minora quae corpori humano inferuntur: ut est mutilatio, qua membrum tollitur,item vulneratio,qua tollitur integritas carnis,Cum autem ipse homo scuti non est dominus vitς se dia nec membrorum suorum, ideo neque ipse sibi,neque alius etiam ipso consentiente aliquod membrum auferre vel vulner re potest, nisi quando ad totius corpori ianitatem id necessarium est. Iudex autem sicut pro pro peccato occidere, ita & mutilare potest. Pro spiritali autem salute animae nunquam licet hominem mutilare neque enim integritas membrorum causa est peccati, sed voluntas. unde stulte fecit Origenes sese castrando. Nec dominus ih euagelio laudat sese castrates,co poraliteriae exsecates,ca in veteri lege nec brata castrari voluerit, sed laud t eos qui ab omnicocubitu abstinent, & impudicitia oculoru Sccogitationu resecant.Non enim a inebro, sed a
399쪽
proposito incontinentiae, & mente negligenti impudicitia fomentum habet. Est enim α in spadonibus concupiscentia caruis, pudiceque
comprimitur, ne concubendi, quan uis irritus ipse conatus, in eam Iurpitudinem veniar,propter quam CalligonumValentiani iunioris eunuchum gladio nouimus, inquit, Aug. Vltore
punitum, meretricis confessione conuictum. s'Neque enim & in libro Ecclesiastici adhibere
tur inde similitudo atque diceretur,Vides oculis & ingemiscens, quasi spado complectes vilaginem & suspirans: nisi & ipsi mouerentur co- cupiscetiς carnalis affectibus,licet destituti carnis effectibus. Hinc de in coli. Nyceno primus OM NI ,- canon eit,bi quis a medicis proptςr l nguorςm Ariniam csectus est, vel S Barbaris castratus , placuit iste permaneat in clero. Si quis autem seipsum Innoa.iuestrsanus abscidit, hunc Sin clero ς stitutum, abstinere oonuenit,&Meincem nullum talium N σμγ dζbore promoueri. Similiter qui sibi vel sit, morbi causa est grauiter peccat, nisi vel ex deribito ossicij sui, vel ex proximi dilectione sani- . . . tatem suam Deo offerat, sicut ex eadem causa' itae suae periculin recte subit homo. Verber re quoque ii 'minem seu dolore assicere, non ς
licet nisi causa disciplinae ipsi superiori, sicuti
patrifamilias licitum est, moderate verberare silium, domino seruum, praeceptori discipulu alijs haud licet. Detinere quoque homine, Velligare, siue quouis alio modo ei libertatem adimere, quo impediatur ab iis bonis, quae liber posset facere grauis est iniuria r excepto.
400쪽
eo casu,quo homo nisi detineretur velcohiberetur, statim aliquid mali facturus esset, verbi gratia, si alium csset laesurus,vel se pra cipitaturus. Iudici quoque ob iustam causam licet publice hominem in carcerare.
Via Scribi non intelligebant homicidium , nisi eam corporis humani peremptionem, qua vita priuatur, aperuit dominus, omnem iniquum motum ad nocendum fratri in homicidii genere deputari, unde I. Ioan.3. & Ioan. dicit: Qui odit fratrem suum homici Ibidem op-d da est. Audistis, ait Christus, quia dictum est antiquis. Non occides, qui autem occiderit, iudicio. Ego autem dico vobis qura omnis qui irascitur fratri suo,reus erit iudicio, qui autem dixerit statri suo ,racha, reus erit co- cilio, qui autem dixerit, fatue, reus erit gehennae ignis. His quatuor modis committitur homicidium,sed in culpa gradus sunt, sicut & in 'δε- et is poenis erunt. Primus gradus cst irasci,ita tames m Πρ ut eum motum retineat homo corde conceP-
: ' ium, ne fostas se prodat. Et recte adiicit Salua-
- legit esu tor. Qui irascitur fiatri suo temere, id est, sine ει -- cap. causa, est enim ira quaedam salutaris, cui affectus laedendi non adhaeret, & quae non perni-d salutem proximi intendit, qua non, sed vitiis eius irascimur, odio habentes in homine, non quod fecit Deus, sed quod fecb homo. Sed cum nemini sua ira videat ut