장음표시 사용
441쪽
viginti tria milia. Propter uxorem verὁ Leui- tae , a multis scortatoribus adeo vexatam , ut hinc moreretur, deleta est numerosissima tribus Beniamin cum paruulis & mulicribus se bibus quoque incendio consumptis, Deo ia-bente, exceptis duntaxat sexcentis viris: interfectique sunt uno die viginti quinque milia ¢um viri, omnes bellatores, praeter senes, paruulos,& mulieres. Tempore Noe propter 7 exundantem hominum libidinem, tetribiliter dixit Deus: Poenitet me fecisse homines. deleuitque uniuersum genus humanum aquis diruluuij. iusto Noe tantum cum septem hominiabus suae familiae reseruato ad humani generis reparationem : & in maiorem detestationem huius peccati , etiam omne vivensii
acre , conseruato tantum uno pari in
specie. De adulterio vero ait Hieremichati sunt, & in domo mulieris luxuriabantur .equi amat ores,&emisiarii facti sunta. unus quisque ad uxorem proximi sui hinniebar. Nu i quid super his non visitabo,dicii dominus' de in gente tali non ulciscetur anima meaὶ Propter inccestum vero eiectae sunt septem gen-
res Chananaeorum de terra optima , penitunque deletae,sicut ait dominus: Omnes,inquies, Leu.r'. execrationes istas secerunt accolae rerrae , qui fuerunt ante vos, & polluerunt eam. Cauete
ergo ne & vos fimiliter evomat cum paria feceritis, sicut euomuit gente quae fuit ante vos Et certe decem tribus ob talia scelera eiectae sunt e terra promissa: sicut dicit Amos prophe-
442쪽
BREVIS ET CATHOLICAea,Filius ac pater eius ierut ad puellam, ut violarent nomen sanctum meum. Item duae tribus ideo in Babylonem adductae sunt, quemadmodum testatur Ezechiel, Unusquisque in uxorem proximi sui operatus est abominationem,&socer nurum suam polluit nefario, frater sororem suam filiam patris sui oppressit in
te. Propter scelera contra naturam, non solum
euertit & deleuit Deus Chananaeos , sed de ignem, sulphurque pluit super Sodomam de
Gomorram, Adamam de Seboim, de omnem circa regronem subuertit, uniuersos habitatores orbium, de cuncta terrae virentia, ascenditque fauilla de terra quasi fornacis sumus. Nectitatum temporanea fuit haec poena terrae illi, sed δ: hodie ita sulphure & solis ardore combusta est, ut non seratur, nec virens quippiam germinet,& ques prius uniuersa irrigabatur sicut paradisus domini, nunc habet mare salsissimum, mortuum idcirco dictum, quod nihil in eo vivat,n ec ibi auis in aere vivere possit. De qua re sic Sapiens loquitur. Descedit ignis in pentapolim, quibus in testimonium nequitiae fumigabunda constat deserta terra, dc incerto tempore fructus habentes arbores,&incredibilis animae memoria stans figmentum salis. Sapientiam enim praetereuntes non tantum in hoc lapsi sunt ut ignorarent bona, sed insipientiae suae relinqueret hominibus m moriam, ut in his quae peccauerunt, nec latere potuissent. Haec utique omnia ita disio fuit Deus, ut omnibus pothecis essent perpetua ad-
443쪽
monitio, explicarentque quam sit horribilis futuri seculi aeterna damnatio. De oculo impudico, Vculis,t tu, similiti
Icut quinto praecepto, Non occides, prohibentur mutilatio,vulneratio,&.imilia nocumenta,quς natura sua ad mortem disponunt & praeparant,ita hoc sexto Iraecepto, Non moechaberis, non solum pro-ibetur illicitus cocubitus atque pollutio, sed& omnia illa quae naturaliter illepitiinu usum illorum membrorum inducunr,inchoant, vel praeparant. Vnde dominus in Evangelio, arguens insufficientem Pharisaeorum doctrina,
sicut docet prohibitione homicidij prohiberi
etiam iram de contumeliam, eo quod natur liter ad homicidium praeparant, ita docet hoc praecepto, Non moechaberis, prohiberi etiam internam concupiscentiam de qua nos dic mus circa nonum praeceptum in item oculum impudicum,atque tactiam, quibus quasi signisse profert interna impuritas. Audistis, inquit, quia dictum est antiquis , Non moechaberis. - ego autem dico vobis. Quia omnis qui viderit muliere ad concupiscendu eam, iam moechatus est eam in corde suo. Videre aute muliere ad concupiscendu eam, est ea ad hoc intuori ut cocupiscas ea, hoc est, i cogitatione concubutus eius quae matrimonio ad te no pertinet, retoccupes,vel, ut imagineris pulchritudine eius, .
quaque delectabilis sit ei' aiectus, quaque sit idonea ad concubitu, eua n statuas nunquam
444쪽
commisceri cum ea, siue qui ad eam non potes pertingere, sicut iniqui iudices iusserunt ut discooperiretur Susanna, ut vel silc satiarentur decore eius: siue quia aliqua ratione, vel honesta, vel inhonesta, opus ipsum abominatis: sicut si sacerdos , nolens propter votum suum cuiquam commisteri, eo fine inspiciat mulierem, ut cogitet quam sit amabilis ad concubitum. Iam, apertε pronunciat dominus, omne qui aspexerit mulierem ut concupiscat eam in corde suo, esse moechum: quia videlicet talis aspectus signum est, in corde esse voluptatem moechiae,vel desiderium naturaliter ducens ad moechia. imo ipse externus aspectus eius mali
initium est. Et Marci septimo sceleribus con- numerat impudentiam: quae in signis libidinis praecipue consistit. Sic Enias. Filiae Sion , inquit,ambulauerunt extento collo ,& nutibus
oculorum ibant & plaudebant: ambulabant,& pedibus suis composito gradu incedebant. Et Ecclesiasticus : Fornicatio mulieris in extolletia oculorum,&in palpebris illius agno iacetur. Ipse quoque Apostolus Petrus Oculos,
ait, plenos habent adulteris & incessabilis delicti. Hunc igitur oculum impudicum , sue
aspectum impudicum, quia ruere nos facit in mortem aeternam, Christus iubet erui etiam si dexter sit,hoc est, delectabilis, iocundus, charus,utilis,& prosperitatem adserat. Post ea n que verba: Omnis qui viderit muliere ad concupiscendum eam , iam moechatus est eam in
corde suo, sic dicit, Quod si oculus tuus de
445쪽
ter scandalizat te, erue eum, & proiice abs te. expedit enim tibi ut pereat unum membroruttiorum, quam totum corpus tuum eae in gehennam. Hoc praeceptum scrvabat Propheta Iob, qui veraciter de se dicebat: Pepigi foed ut
cum oculis meis, ut ne cogitarem quidem de Virgine. quam enim partem haberet in me
Deus desuper, & haereditatem omnipotens de excelsis3 Dauid vero deflexit ab hoc praecepto, quado post meridiem dormiuit & otiosus de ambulauit: & oculus impudicus deduxit eum usque ad adulterium & latrocinium. Pulchre de oculo impudico loquitur in hic verba A gustinus: Oculi vestri etsi iaciantur in aliquam foeminarum, figantur in nulla. Neque enimImerip.ro' quando proceditis, sueminas videre prohibemini : sed appetere, aut ab ipsis appeti velle, criminosum est. Nec solo tacui & affectu, sed aspectu quoque appetitur, & appetit scemina. Nec dicatis vos habere animos pudicos, si h beatis oculos impudicos: quia impudicus oculas, impudici cordis estu nuncius. Et cum se inuicem sibimet, etiam tacente lingua, conspectu mutuo corda nunFiant impudica, & secu dum concupiscentiam carnis alterutro delectantur ardore, etia intactis ab immunda violatione corporibus , fugit castitas ipsa de mo-Tibus. Nec putare debet qui in Reminam figit oculum, & illius in se diligit fixum, ab aliis se
non videri cum hoc fecerit: videtur omninu,
M a quibus se videri non arbitratur. sed etsi lateat, & ὶ nemine hominum videatur, quid
446쪽
faciet de illo superno inspectore quem latere nihil pinestὶAn ideo putandus est non videre,
quia tanto videt patientius , quanto sapientius 3Illi ergo vir sanctus timeat displicere, ne velit sceminς male placere. Illum cogitet omnia videre, ne velit sceminam male videre. Illius namque & in causa hac commendatus est timor,ubi scriptum est, Abominatio est dona no defigens oculum. Haec Augustinus. Ex his patet, etiam grande peccatum cite; ornare se, , ut ab aliis praeterquam a coniuge, vel iam acquisito vel acquirendo, concupiscaris. Quod verδ iam diximus de visu impudico,tanto v rius est de osculis impudicis hoc est, causa delectationis tactus exhibitis) & aliis voluptasiabus tactus, quanto tactus delectabilis propinquius accedit completioni voluptatis venereqquam aspectus. Hinc Christus, quod de aspectu impudico dixerat , id quoque de inania M., qua sane taci as significatur ) subiecit; Et si,
inquiens,dextra manus tua scandalizat te,abscinde eam & proiice abs te. Expedit enim tibi, ut pereat unum membrorum tuorum, quamn tivis .iti totum corpus tuum eat in gehennam. Hinc
diuus Cyprianus de hoc tactu loquens : Ipse, inquit, concubitus, ipse complexus, ipsa confabulatio, Sc inosculatio, & conlacentiu duo rum turpis & foeda dormitio, quantum dedecoris & criminis confitetur λ Et si incorrupta inueta fuerit virgo ex ea parte sui, qua mulier potest esse, potuerit tame ex alia corporis parte peccasse,quae corrumpi potest,& tamen ii
447쪽
spici non potest. Notanter vero loquimur deosculo & tactu, qui fit causa delectationis prouenientis ex contactu carnis. Hinc enim & in homine & in omnibus animantibus . veneris initium est. Osculiam vero &mantiu co tactus, qui causa amicitiae fit. vel alicuius operis per gendi, ad materiam libidinis non pertinet, sicut nec ad nocumenium pertinet illa percu Diio,quae fit causa disciplinae. Huc quoque reserenda est sicut ex Cypriani verbis patet) confabulatio cum muliere, etiam quς de rebus sis cris habetur, si fiat causa delcctationis, quae ex
voce mulieris percipitu vel cx eo quod confabulatio habetur cum muliere. Tale etiam est huiusmodi delectationis causa, audire mulierem cantantem, etiam sancta carmina. Vnde Stili.'. Sapiens , non tantum ab aspectit & tactu mulieris nos auocat, sed etiam, Nec audias, inquit, saltatricem, ne sorte pereas in cfficacia illius . Colloquium enim mulieris alienae quasi ignis exardescit. Cum aliena muliere non si deas omnino, nec accumbas cum ea super cubitum: & non alterceris cum illa in vino, ne
forte declinet cor tuum in illam, & sanguine tuo labaris in perditione. Et alibi: Omni ho-Eut iamini noli intendere in specie , & in medio
mulierum noli commorari, de vestimentis enim procedit tinea , & a muliere iniquitas viri .melior est enim iniquitas viri, quam -lier benefaciens , & mulier confundens in opprobrium . Hoc vero animaduertendum
est, ad eam libidinis speciem pertinere haec
448쪽
initia visus, tactus, & colloqui; libidinosi, ad
quam spectat consummario concubitus. Vnde aspectus vel osculam coniugum,matrimonij honestate excusatur, soluti ad solutam, γnicarium est, inter eos qui aliis sunt coniuges, adulterinum,uiolentet illatum, ad raptum inter consanguineos,ad inccestum, inter eos qui Deo dicati sunt ut caste vivant,ad sacrilegium pertinet. Fricare vero vel palpare vel inspicere libidinose seipsum mollitiei est. Brutorum gemnitalia turpiter tangere, ad bestialitatem pertinet. Si vero vir virum . vel scemina sceminam
libidinose palpet vel osculetur, sodomia est. De quo sic Augustinus, Non, inquit, carnalis, sed spiritalis inter vos debet esse dilectio, nam quae faciunt pudoris immomores , etiam so minis Reminae, iocando turpiter & ludendo, non solum a viduis & intactis ancillis Christi in sancto proposito constitutis, sed omnino
nec a mulieribus nuptis, nec a Virginibus sunt facienda nupturis. De turpiloquio. C A P. X V.
ornicatio , inquit Apostolus , M
omnis immunditia,aut avaritia nCC nominetur in vobis, sicut decet sanctos:aut turpitudo, aut stultiloquiuaut scurrilitas, quae ad rem non pertinent, sed magis gratiarum actio. Manifestum enim est, Verba venerea causia recreationis prolata, significare quod homo turpibus delectetur: & ad 'hoc proferri, ut alij similiter oblectentur. Vnde luce clarius est,secundum doctrinam Apostoli,
449쪽
stoli , turpiloquium prohiberi hoc praecepto,
No moechaberis. Pertinetque ad eandem speciem libidinis, ad quam res de qua est sermo. Vnde colloquium de concubitu coniugali in ter coniuges, ad matrimonium pertinet: colloquium de adulterio,ad adulterium: Sc ita in caeteris. Huc&lectio turpium historiarum, fabularum, poetarum, facetiarum, cantatio impurorum carminum: siue fiat voce, siue organo vel alio instrumento musico: pertinent. De quibus omnibus verum est, quod de uno eorum dixit Hieronymus : Daemonum cibus est carmina poetarum. sicut contra dicit Chri- δ' -
stua de seipio: Meus cibus est, ut faciam volu- δεῖ frie;
tatem eius qui misit me. Imo ad auscultare huiusmodi, stelus est. unde ibidem Hieronymus: Daemonum cibus est ebrietas, luxuria, fornicatio , & uniuersa vitia. Haec blanda sunt & lasciua,& sensus voluptate demulcent: statimque ut apparuerint , ad usum sui prouocant. ,
quibus ideo luxuriosus adolescens de quo 'si Dominus in Evangelio) legitur non potuisse
saturari: quia semper voluptas famem sui ha- bet,& transacta non satiat. Et Sathanas cum aliquem sua arte deceperit, & proprium et 'imposuerit iugum, ultra ad abundantiam vitiorum non procurat, sciens elle iam mortuit: sicut multos idololatras videmus miseria dc Panis egestate consectos. Hi sunt, in quibus Propheticus sermo copletur.Omnibus meretricibus dantur mercedes t tu autem dedisti mercedem omnibus amatoribus tuis, & non
450쪽
accepisti mercedes. Imo,quod amplius est, i qui de pulchritudine & forma mulierum, de oculo impudico, &similibus, ad idem genus pertinet. Vnde quidam iratus in sacerdotes, de procis & sponsarum formis disputantes,sic
Turpe sacerdotem stonfusique, procosque notare.
Sponte sed haec aliis Aceresacrilegum. Ora dicata Deo,rebus reserare prophanis, Mentem designat lege Dei Ῥacuans. Signat inane Deo coritalibus es e repletum, Signat cor carni esse rebelle po um.
a 1 -- De talibus & Hieronymus in eodem loco,
. iam Deo iam Nunc , inquit, etiam iacta dotes Dei, omissis Euangeliis & Prophetis, videmus comoedias legere,amatoria Bucolicorum versuum verba - canere tenere Vergilium. De ei letale commeslationibus.
Via ebrietas & commessationes libidinem prouocant, recte iudicantur hoc sexto prςcepto prohibitae. Vnde a 1 Apostolus in epistola ad Ephes post turatisunt, multam de libidine venerea tractationem juba mxchμ ε nolite inebriari vino, in quo est luxu- μὸae,i. Ua,inanifestu designans , ebrietatem prohibi A. 1. d. tam quia ad libidinem ducit. Et Hieronymus, temp. sua, Secundum Apostolum,inquit, in vino luxuria v si & ubicunque salutitas atque ebrietas fue-r rint ibi libido dominatur. Specta veturem de Venitalia, pro qualitate vitiorum, ordo membrorum.Nunquam ego ebrium castum puta-