장음표시 사용
481쪽
hi hoc non semper essent qui fuerunt, a quo etiam factum est, ut scirent xtique a quo factu est. Omnia possum in eo qui met confortat sait Thil. . miles castrorum caelestium ) conforta me ut omnia possim. Da quod iubes, ta iube quod IN.
vis. Iste se accepisse confitetur,& quod gloria ita
tur,in domino gloriatur. Non cgo immundi- tiam obsonii timeo, sed immunditiam cupidi- .latss. Scio Noe omne carnis genus quod cibo esset usui manducare per millum, Idcliam cibo
carnis refectum, Ioannem mirabili abstinen- δ Iar. r.
ria praeditum, animalibus, hoc est, locustis iii Gem .escam cedentibus non fuisse pollutum. Et scio Esau lenticular concupiscentia deceptu,&Da- ' , .uid propter aquae deridetium a seipso reprae- 1. m.23. hensum, & regem nostrum non de carne, sed de pane esse tentatum . ideo lae&populus in eremo, non quia carnes desiderauit, sed quia Tae,.u. escae desiderio aduersus dominum murmurauit,meruit improbati. In his ergo tentationibus positus , certo quotidie aduersus concupiscentiam manducandi & bibendi. No enim est quod seria et pitacidere, &vlterius no attingere decernam, sicut de concubitu potui. Ita- ' sque freni gutturis teperata relaxatione &con strictione tenendi sunt, Et quis est , domine, qui non rapiatur aliquantulum extra metas necessitatisὶ Quisquis est, magnus est,magnis
cet nomen tuum. ego autem non sum, quia
peccator homo sum. Haec Auxust. Similiter OrWt/ρ αἰ 'hcclesia publice orat pro dono temperat 'iae, '. .i iis o- Pr sta omnipotes Deus, ut dignitas coditionis
482쪽
humanae, per immoderantiam sauciata, medicinalis parcimoni studio reformetur,per dominum nostrum,& c. Et ipse dominus Saluator in prandiis ad quae vocatus erat, summam seruauit temperantiam, adeo ut summo mane post coenam a Martha exhibitam esuriret. Ieiunavit saepius. Sitim & famem no semel pe pellus est,&tandem felle atque aceto potatus, ut nobis cibi&potus temperantiam largiretur, sciens eam nisi gratia sua obtineri no posisse. Quomodo vero debeant comessationes Mebrietates luxuriosaque conuiuia e communitate tolli, pulcherrime docet Augustinus citata superius epistola ad Aurelium. Non, inquit, aspere, quantum existimo, non duriter, non modo imperioso ista tollutur: magis docendo quam iubendo, magis monendo Quam
minando. Sic enim agendum est cum multit dine peccantium . Seueritas autem exercenda
est in peccata paucorum. Et si quid minamur, cum dolore fiat , de scripturis comminando vindictam suturam, ne nosipsi in nostra potestate, sed Deus in nostro sermone timeatur. Isaque prius movebuntur spiritales, vel spiritalibus proximi, quorum autoritate, &leniosimis quidem, sed instantissimis admonitionibus caetera multitudo frangatur. De septimo Praecepto. furtum facies.
483쪽
Echo ordine hoc septimo prςcepto Deo.*o. prohibetur nocumentu , quod nomini insertur in rebus exterioribus quas possidet: & dicitur, Ne facias furtum. Est autem furtum ablatio vel contrectatio occulta rei alienae. Occultε autem ideo illoc facit fur , quia reputat dominum non co- sentire in ablationem vel contrectationem rei suae. Quamobrern, si quis rem alterius auferat ut a furibus defendat, vel ea utatur bona fide, reputans dominum ex amicitia hoc sibi concedere, nec quaerit occultare, sed ea etiam coram domino uteretur , ipso consentiente, hic non est fur censendus: sicut contrΙ,ille qui oc culte alienam rem aufert, putans domino dic plicere fur est, etiam si forte domino non disipliceat: Sicut ille mendax est, qui puta, se falsa g dicere,' vera loquitur . Furtum istitu duplici θ' p ratione culpabile est: quia & iniuriam infert daeib.
proximo circa res possessas , & id quide fraude atque inndiis. IAudite , inquit, verbum Domini filij Israel
quia iudicium Domino cum habitatoribus terrae. Non est enim vetiras, & non est misericordia, & non est scientia Dei iii terra. Mal dictum & mendacium,& homicidium,& su tum, & adulterium inundauerunt, & sanguis sanguinem tetigit. Propter hoc lugebit terra,&c. Et Zacharias: Haec est, inquit, maledictio quq egredietur super faciem omnis terrς: quia
Est autem furtum mortale peccaturia: scuteis illud reliquis connumerat serietibus. Q .
484쪽
pinnis stir iudicabitur, &omnis iurans scilicet mendaciter similiter iudicabitur. Quibus cocors Apostolus,aperte pronunciat fures regnuDei non pollessuros. Si quis tamen modicum
quid auferat, quia nucunientum non reputatur esse, saltem notabile non erit mortale pecca lim, nisi qui rem aufert, velit hac ratione al-xeri notabiliter nocere, sicut etiam sola voluntate incurritur reatus furti. Porro, in extrema necessitate , cla domino auferre quod tibi necessirium est,no ablatio est rei alienae, sed usus
proeriar. Lex enim positiva, quae distin monere proprietatem possession finduxit s ut videlicet haec res sit illius,illa alterius quando iniquitat in ind*cit, dc superiori legi aduersatur, vigorem honnabet. Superior aut ei' lex est, qua ordinantur terrena ad hominis sustentationem. Quado igitur lex de distinctione bo
norum obiervata, hominem occidere ve mori permitteret,ad malum declinat. sicut lex de reddendo deposito iniquitatem inducit, s observetur, dum repetens gladium depositum, cst eo seipsium occisurus. Ablara autem lege positiva de distinctione bonorum, res fit oc Supantis. Ob hoc tam n a furto non excusantur pauperes, si extra necestatem extremam constituti,ditiis ruis sua surripiant, eo quod hi liberi sint, yt dent cui voluerinlisatisfac uti leginaturae, si cuilibet dederint . ideoque n*llus pauperum' determinate ius habet in eoru bona. Ipsi tamu diuite , si nulli elargiantur superflua sua,grauiter peccant lut supra diximus
485쪽
videtur magistratus vel princeps posio tale. δd O siis. id cogere. Furtum quoque non est . cum iusta iudicis sententia alicui suae auferuntur diuiti , sicut nec iudex malefactorem occidens, Eo cida est. Unde multo minus furtum reputandum est,quod filii Israel lxibente Deo , id po nam peccati AEgyptiorum,&io mercedem la- λ borum , quos ab AEgyptiis coacti subierant, AEgyptios suis thesauris opibusque spoliarint.
Furtum etiam proprie non est, cum quis uxorem aut filiam a terius occulte violat, vel aufert ad violandum,sed longe maius peccatum, ut an re diximus. Item Plagiari j, qui homines furantu r,aut liberos Lmunt,uci vendunt furibus longe peiores sent. Quarnobre lege Moy- Exq. 2I.s occidendi ζrant, quum fures ea lege non Occiderentur. Fur vero est, qui seruum alterius , aufert, vel seruus fugitivus, qui seipsum domino tollit , eo quod seruus sit res possessa a domino, in qualibus rebus furtum inuenitur. De μι in m. CAP. ii. in Vaedam res sunt , quae nunquam alicuius fuerunt, ut lapilli S gemma teraque quae in littoro maris inue-aiutur, ferae, Volci cres, & pisces,praesertim, quae extra certam custodia alicuius inueniuntur, eaque, quae non habent consuetudinem redeundi , nec animum ad custodiam Teuertendi. Hae res fiunt inuenientis siue o Lupantis , vel capientis. Et eadem. ratis est de
486쪽
thesauris ab antiquo tempore in terra reco ditis, quorum nullus iam inuenitur possessor: excepto qudd leges ciuiles rationabiliter iuribent in uetori, ut medietatem thesauri det do- Mat. Is. mino agri vel fundi.Propter quod inEuangelica parabola dicitur inuentor thesauri emisse agrum: ut videlicet rotum thesaurum haberet. De his omnibus vide Iustinianum libro 2. Instit. tit. de rerum diuisione. In his aute omniabus ,etiam particularium iurium & consuetudinum ratio habenda est. Nam si quis dominus populo seruo libertatem dederit, hoc e cepto, quod feras omnes sibi reseruarit ex seruitute : debebit populus principi seras relin
, Quaedam vero res sunt, quae propinquo tempore fuerunt ab aliquo possessae, & vere ad eum pertinentes contingit haberi omnino pro derelictis:&tunc fiunt inuentoris. Pro derelicto autem sinquit IustinianusJ habetur,
quod dominus ea mente abiecit, Vt id in numero rerum suarum este nolit: ideoque statim dominus eius este desinit. Quandocunque vero non habentur pro derelictis res alicuius, mandat nobis lex domini, ut eas inuentas cu-Γ Odiamus,& domino reddamus. Non,inquit, videbis bouem fratris tui,aut ouem errantem,& praeteribis : sed reduces fratri tuo , etiam si non est propinquus frater tuus,nec nosti eum: duces in domum tuam, & erunt apud te qua-di u quaerat ea frater tuus, & recipiat. Similiter facies de asino,& de vestimento, & de omni re
487쪽
fratris tui qui perierit. si inueneris eam,ne negligas eam quasi alienam. Quὁd s Dominus: non requirat rem suam apud eum qui inuenit eam, quia nescit a quo inuenta sit, quaerendus est dominus: qui si diligenti inquisitione praemissa non inueniatur,nec quidem generaliter: ut videlicet sciatur habitare in illo pago , Vci
esse unus illorum quatuor aut quinque tunc Ierogare debet pauperibus rem inuentam , in . adiutorium ac emolumentum eius qui eam
perdidit. Qui inuentor,si vere pauper est, non debet se te pauperum numero segregare sed sicut alteri, ita & sibi potest rem inueniam pro n ugare. Quisquis autem rem alterius inuentam ι-GMsibi eo casu non currente retinet , furatur; Vt,μ.iq. Adicit Augustinus Si quid inuenisti,& non red- -rb. p.
didisti, rapuisti. Quantum potuisti fecisti,quia
plus non inuenisti,ideo plus non rapuisti. Qui alienum negat, si posset, re tolleret.Quod non . tollis, timor te cohiber. non bonum facis, sed malum metuis. Et latro timet malum, & ubi non potest,non facit, & tamen latro est. Deus
enim cor interrogat , non manum. Lupus V
nit ad ovile ovium, quaerit inuadere, quaerit lacerare, quaerit deuorare. Vigilant pastores, latrant canes, nihil potest, nihil aufert, no O cidit, sed tamen lupus venit, & lupus redit. Nunquid quia ouem non tulit, ideo lupus novenit & ouis reditὶLupus venit fremens,& lupus abit timens. Interroga ergo teipsum,si rucnon facis male quando potes facere,& ab ho mine non puniris,tunc times Deum.Hςc Au
488쪽
gustinus. Hinc patet, plane iniquos esse, qui bona aliena apud furem inuenta , sibi vendicant,aut qui naufragorum bona retinet, quocunque iustitiae praetextu id faciant. Quam Tarte I. Φ, obrem dicitur in concilio Lateranensi , Illi sexan ' qui Cnristianos naufragium patientes quibus ycη seeundum reuulam fidei auxilio esse tenentur Lb. - t. damaanda cupiditate rebus luis spoliare prae Hraia. d. Va- sumunt, nisi ablata reddiderint, excommunib ..ca. εκ - cationi se nouerint subiacere. Quod etiam de ρο- cat rebus intelligitur,quas ipsi naufragi ad aluuiandam navim manibus propriis in mare proiecerunt, eas enim pro derelictis non habent. Hoc autem animaduertendum est, niUI omnino debitum esse in uetori pro restitutione rei inuentae , sicut nemo debet quicquam
dare, quia soluitur ei debitum. Quod satis suo facto docebat pauperrimus ille,de quo ad huc modum Augustinus,Inuenit, inquit, sacculu, nisi sorte me numerus fallit cum solidis fer αλ ducetis, memor legis propoluit pitacium publice. Reddendum enim sciebat, sed cui redderet ignorabat, proposuit pitacium publice: Qui solidos perdidit, veniat ad locum illum,& quaerat hominem illum. Ille qui plangens circum quaque vagabatur,thuento desecto pitacio,venit ad hominem. & ne sorte quaereret alienum , quaesiuit fgna, interrogauit sacculi qualitate, sigillum solidorum etiam & numerum, Et cum omnia illi fideliter respondisset, reddi sit quod inuenerat. Ille autem repletus gaudio & quaerens vicem rependere,tanquam
489쪽
decimas obtulit solidos viginti, qui noluit a cipere obtulit vel decem, noluit accipere. Saltem rogauit vel quinque accipere, noluit ille. Stomachabundus homo proiecit sacculum Nihil perdidi ait. Si non vis aliquid a me accipere, nec ego aliquid perdidi. Quale ce
tamen fratres mei,quale certamen, qualis p gna,qualis conssictus, theatrum mundus, sp,
stator Deus. Haec Augustinus. Vnde illi Jnu tores vel receptores,qui nolunt reddere i p ta vel soluere debit nisi aliquid inde recipiat, plane. iniqui sunt. . Desicriligis. C A P. LI i .. Vi rem sacram, aut aliquid e loco s*cto furatu lacrilegus scit . QV is minis fuit Iudas proditor, fur epim erat i
crorum, nempe doliunicorum loculorum. T
les siqnt,qui sacris manus prophanas iniiciunt, ecclesias demoliuntur,&earum ministros bonis dunt, domiciliis exturbanx , res diuini usibus dedicatas, ad usus prophanos conuer tunt, bona Ecclesiarum sui iuris faciunt, patrimonia martyrum , di donaria deuotae plebis, quibus Ministerium ecclesiarum , dc diuinus cultus sustinebatur, in aulis suis, in venationibus & choreis aliisque vanitatibus abliguriunt, monachorum praedia aulicis ministeriis donant, decimas debitas clericis subtrahunt, de campanis bellica xormenta constant, de ca- licibus pol ni ebrii , de sacris vestibur V ores n. . de filiae ninantur. Tantorum sacrilegiorum autores Nereantur ae ne si miles exitus cum
490쪽
Hilotae Balthasare, Heliodoro, & Antiocho sortiam Tros - ε4. turmalthasar enim, quia vinum bibit cum c
, a ia; si uiui suis ex vasis domus Dei, quae fuerant ex templo Hierusalem ablata, eadem nocte post
coenam ab hostibus suis interfectus est, regnu-que ei ablatum. Heliodorus autem, tentauit quidem auferre ex templo pecunias in illud depositax,quarum quaedam erant victuaria viduarum & pupillorum , seΗ flagellis sanctorum angelorum prohibitus est,iactusque m tus, omnique spe & salute priuatus, qui viram recepturus non fuisset nisi Onias sacerdos pro eo orasset. Huic adiungendi sunt, qui bona mensae sancti Spiritus deputata P defraudatis. ih pauperibus sibi vendicant, etiam si consuetu- dinis iustitiaeve praetextu hoc agant. Antio- Ioa s. chus autem , multa sacra abstulit ex templo Salomonis , sed caelesti iudicio apprehendit eum dolo dirus viscerum, & amara interno rum tormenta, ita ut e corpore impij scaturirent vermes, ac viventes in doloribus carnex eius auellerent, odorem eius atque foetorem
nemo ferre posset: Et quanquam promisisseti se vasa sancta in teplo multiplicaturum. Deum tamen non placauit, sed tristitia dira repletus, peregre in montibus desperans mortuus est. Alcimi quoque dura fuit correptio, & admodum subitanea, dum praecepisset destrui muros templi δί structuras prophetarum. I. Ma- chab. s. f. si talem vindictam exercuit Deus aduersiis violatores sacro um veteris testamε-