장음표시 사용
211쪽
hominum, sed non de visione eorum animalium , in quibus nervi optici non eoalescunt; ut dicitur de illis piscium & Camaleontis, quod iam observavit Ne tonus ab , a quibus nequis dubitet videri singula objecta duplicata, satis est animadvertere illa eo modo se movere in corpora sibi externa , ut in cibum, quem quaerunt , quo moVemur nos, qui hanc oculorum illusionem non patimur . Sin autem, quod alii assirmant, unio nervorum opticorum fiat in homine & quibusdam brutis, sine ulla confusione sub- . stantiae, neque decussatione filamentorum, sed vel per simplicem contadium, & etiam sine ullo contactu, jam nulla habetur ex hac unione explicatio . Ex illi , qui hujusmodi adinam unionem,& decussationem oppugnant, est Briggius a) anatomus, & phi
losophus celebris cum multis, quos citat, quibus addatur Gibs nus citatus a Derhamo 3). Ceterum non video quomodo tam acriter Briggius neget hujusmodi commixtionem seu unionem nervorum Opticorum, postquam in sua Osualmographia non ita pridem dixerat, ) Fatemur Uras hasce circa nervorum s Opticorum ) unionem visum sugere , easdem ureumque disincto ordim a cerebro defcrrisupponimus. Tandem quod penitus pessumdat hanc opi nionem est, quod nervi optici etiamsi uniantur in unum in aliqua distantia ab oculis, attamen iterum deinde mutuo discedunt, &in distinctas cerebri partes, quae thalami audiunt, desinunt. a 34. V. Opponitur ipsi Briggio , qui ideo unicum a nobis videri obiectum dicit, etsi duobus oculis aeque sanis inspiciatur; quia impressiones fiunt ab objecto supra homologas fibras utriusique nervi optici, quae scilicet aequalem longitudinem, & tensionem habent a Vult enim utrumque nervum opticum constare ex flamentis, quae dum a cerebro ad oeulum tendunt, rer Viam certe non rectam , habent diversam tensionem pro sua majori
vel minori longitudine. Atque hine seuti unius dumtaxat soniideam sibi excitat anima , quando unisonae chordae in pluribus instrumentis musicis eiusdem speciei eodem tempore concutiuntur , ita ex impressione facta ab eodem objecto in fibris homologis utrius qae nervi optici eodem tempore , nasci existimat ideam unius obiecti.
212쪽
lecti. Hanc Briggius sententiam primo breviter proposuit in sua Ophlalmographiar I) , & deinde luculentius propugnavit in sua V fissis theoria ca) , quam Regiae Academiae Londinensi anno 16 31 proposuit, laudatam a Ne tono per epistolam ad ipsum datam , quae habetur ante ipsius editionem, non quidem tamquam omnino satisfacientem quaestioni, sed tamquam ingeniosam . Equidem do nervos opticos constare fibris inter se distinctis, & do etiam earumdem homologiam in utroque nervo, sed nego inde colligi, vel intelligi debere ideam fieri obiecti unici , quando inspiciatur ambo ous oculis . Nam homologae sunt etiam fibrae , quae componunt singulas homologas corporis partes , ut brachia , m nus , & similes digitos: at nihilominus etiamsi eodem tempore haec membra eadem vi concutiantur ab externa caussa, non sequitur sentiri unum vulnus, vel ideam unius dumtaxat percutientis objecti excitari: ergo etsi sint concordes fibrae, quae tanguntur in nervis opticis ab objecto, non intelligitur , quomodo una sit idea unius dumtaxat obiecti. Rursus exemplum eorum , qui ansuescunt concipere unicum esse objectum, quod oculis casu dia
sortis duplex sibi sub initium apparebat . ostendit hujusmodi sententiae insufficientiam . Nam in eo casu idea unius objecti habetur, etiamsi oculo perseveranto in sua distorsione , dicendum videatur obieetum iacere impressiones suas in fibras oculorum non conin cordes . ARTICU Lus III. Alia pro propstiora argumenta.
a 3s. I. arguo. Constat, a) multa , ut ait Tullius , videre pictores in umbris, ct in emiηentia, qua nos noπ via demus , er multa, qua nos fugiunt in cantu , exaudire in eo genoe exerincitator : ergo dantur ideae , quae non habentur nisi per consu tudinem .
II. Constat non solum ei periri nos rapiditatem idearum, sed etiam hane perfici in dies & augeri, dum facultates animae , i tellectus maxime, & memoria vigent: Sed hujus rapiditatis com- B b mu-
213쪽
in unis explicatio est, ut observarat Tre voltiani , per consuetudinem , quae capax est incrementi: ergo, a 36. III. Consat habere nos sensationem singularum pa, tium corporis, etiamsi sint ex remotioribus a cerebro, quoties nervi , qui ab illis procedunt usque ad cerebrum , faciunt, prout upus esse vidimus q. roi. per suam concussionem, impressionem inccrebro , ita ut sit extremum tantum digiti laedatur, non doleamus, nisi de illius laestione, non vero de laesione brachii, vel cerebri . Sed hujusmodi sensationes, prout sunt hoc modo determinatis ad hanc partem corporis, dc ad nullam aliam intermediam, nascuntur ex consuetudine a ergo . Minor proba tur sic . Sunt ex dictis . a) qui testantur hominem , cui manus sit amputata, pati per diuturnum aliquod tempus easdem sensationes, ac patiebatur , cum nondum truncata esset, ita ut queratur de dolore digitorum, vel alterius partis manus , quae nulla jam est. Sed hoc melius explicari nequit , quam dicendo id evenire vi consuetudinis cujusdam, quae tam subito non cessat, excitandi in animaideas quasda in sensibiles ad tales cerebri commotiones per tales determinate nervos, qui ab extremis digitorum, vel a manu in linsum terminant, easque reserendi non ad cerebrum, quod ultimo commotum est, neque ad partem aliquam intermediam, sed ad ipsos dumtaxat digitos, aut manum , ubi solum poterant natu-turaliter recipere hujusmodi motum ab extern orum corporum impressionibus: ergo vi. 237. IV. Constat in nonnullis morbis homines conqueri de calore , aut frigore vehementi, cum tamen thermometrum illorum corpori applicatum non enuntiet esse in illis eos gradus caloris aut frigoris , qui hujusmodi questibus resspondeant . Itaque Antonius de Haen a refert hominem , cum corriperetur febri, qua quotidie laborabat, tantam algoris acerbitatem cum tremo re , & stridore dentium experiri solitum , ut reliquum morbi praehac molestia parvi duceret, cum tamen thermo metrum Fare ne-hitianum ostenderet calorent in eius corpore graduum IO4 , Mi est supra illum, qui plerumque in corpore fano reperitur . COD-tra Vero de alio , qui peracuta febri aegrotabat, narrat ipsum do luita
214쪽
ivisse de calore urente , cum idem thermometrum accusaret calorem in illo graduum dumtaxat si 8 , qualis pεrtinet ad hominem fanum . Sed hujusmodi singulares sensationes fatis explicantur eas repetendo a consuetudine animae illas excitandi posito tali motu nervorum in cerebro vel in in ipsorum origine, qualis plerumque nasci solet ab impressione talis gradas calonis vel frigoris facta in tota superficie corporis externa, etsi in infirmis oriatur ex humo rum perturbatione, quae Permittit, ut in reliquo corpore alius c loris gradus dominetur ab illo, qui sentitur : ergo . Minorem sua. det exemplum proxime allatum de iis, qui aliquandia dolevi in parte corporis, quae separata ab illis jam est, propter motum nervorum illuc tendentium , qui idem est in cerebro , ae erat in in-- tegro corpore. Quare non aliter Verum est, quod citatus Haende his aegrorum sensationibus dixit, illas exponi nulla ratione posse, nisi profitendo ipsam consuetudinem non esse quid satis rem
a 38. ast nuper Io de Turre si) , qai de iisdem loquens Ase
eontendit sensationes quidem frigoris in his aegrotis tunc nasci, quando corpus humanum non producit novum calorem ; Etenim in continua productione caloris pro temperie aeris, diversa , & modo majori modo minori vult haberi conditionem necessistam ad caloris sensationem , hanc autem seia sationem credit provenire a continua produistione caloris, coniuncta cum conatu continuo illum producendi En eius verba : Sensatio caloris nonnullorum agrorum ita Drsan explicatu . Si ita ob morbum aliquem di 'ouatur corpus , ut nedum novus non producatur assidue calor , sed insuper corpus assidue conetur novum producere calcirem . Sed nisi explicetur, quid sibi velit hujusmodi conatus, per haec verba nihil docemur.
215쪽
PROPOSITIO IV. Llea intertialli obiem in inter st oculum , qtiae habetur praevia eyusdem impressione fiacta in oculo , si
repraesentat intervallum , quale es in re, quam dioism ideam disiactam di fantiae , ea determina Iur a tribus dumttaxat causis . Altera es, certa forma , in quam oculus ad nutum animae se componit: altera , certae impressiones, quae a sngulis, obiecti partibus variae fiunt in oculo . terria ta Hdem a quadam consuetudine , qua ea idea potius , quam alia sub talibus circum stantiis excitatur. Sin autem idea illa non repraesentat disincte intervallum , quam dicam ideam confusam di santi.e , haec babetur per alias etiam causas, quae cum praedictis concurrunt , cujusmodi sunt major vel minor luminis intensio , interpositio plurium vel pauciorum vel nullorum objectorum snter Oculum oblectum, de cuius dis antia es idea confusa, magnitu υ imaginis in oculo evima, maior tan d m vel minor remotio objectorum a lamrtibus , quφconves aiunt ideae di antiarum disinctae , quando Agitur de ae stimatio te di antiae illorum intersisaa s. Ultas propositio habet partes, sed duae sunt principa-I I les : altera statuit originem ideae distinctae distantiarum, qaam frequenter nos habere extra controversiam est; QMppe de objectis, quae distant ab oeulo , nemo est , qui statim non animad vertat aliquas illorum partes aliis extare , ut supercilia oculis, nasium ori , labia dentibus , coronam zophoro, stylobata coac lumbae
216쪽
DISTINCTAE INTERVALLI. I 'lumnae , in ea saltem quam proxime inter se ratione , qualis in re invenitur, quoties distantia contineatur intra certos limites propinquitatis vel remotionis ab oculis, qui varii sunt respectu diversorum oculorum , etiamsi caetera ad visionem requisita sint omnino eadem . Itaque da oculum , cui vissibile ultimo sit objedium, quando radii reflexi ab extremis iplius diametri faciunt angulum unius minuti, necesse est, ut non possint huic oculo distincte ap-t parere partes intermediae, utpote quae sub angulo minori ad oculum perveniunt. Altera autem pars loquitur de origine ideae distantiarum confusae, quam non minus, immo magis frequentem in nobis esse in dies experimur . Pro singulis, quae jam subjiciam argumenta & declarationes, desumpsi ab Exercitatione Optica is apparente olectorum disantia is magnitudine , habita ij Collegio Roma no anno I 76s a P. Iosepho Asclepi ibidem Matheseos Prosetare. ARTICULUS I. Argumenta pro prima propositionis parte .
Uω I. ad determinationem ideae distantiarum distinetae necessaria sit certa oculi forma suadetur , quia opus omnino est ad visionem , ut radii a singulis objecti partibus reflexi coeant in totidem distinctas partes fundi oculi ἔ: Est enim imago obiecti sipra retinam depicta conditio necessaria ad visionem : Sed prout objectum intra limites distantiae distinctae
magis vel minus removetur ab oculo, non possunt in fundum oculi coire , nisi ejus forma mutetur, vel per accessum aut recessum cry- . stallini a pupilla, vel per figuram magis aut minus convexam, quam ipse qculus, vel humor crystallinus induant, sicut possunt propter tot illas fibras musculares, quae in eo sunt, quarum contractio, vel extensio necessario ipsius formam immutant: ergo. Cum quaesitusn in hac re sit de causa , quae essiciat continuauci subitas prout oportet oculorum mutationes in eorum serma,
equidem cum citato Asclepio statui in ipsa propositione has essici ab ipsa anima, non secus ae ipsa est, quae essicit in corpore sibi
Coniuncto , quod moveatur. Omnes mutationes necessario reqaisitas ad conservandam lineam directionis centri gravitatis ejusdem corporis intra ipsius basim .
217쪽
et tr. Objicitur . Communior opinio est hasce requisitas mu-t: tu, s in oculi forma essici a diversa divergentia, quam necesse est i abeant radii reflexi ab obiecto in diveriti ab oculo distantiis collocato. Respondeo hujusmodi opinionem reiiciendam omnino e 1'e , Nam varia esse potest divergentia radiorum . quin varia siticlea distantiae distincta. Itaque qui aliquid distincte videt ad certam distantiam primo in lumine debiliori, deinde in vividiori, vel contra, non habet diversam ideam illius distantiae, etsi radii in exiguo lumine magis divergant propter dilatationem pupillae, quam in magno propter eiusdem contractionem, ut infra distime ius explicabo.a a. Quod II. ad determinationem ideae distillime distanti riam , necestariae sint aliae oculorum modificationes , suadetur. Eodem tempore habemus ideam distinistam distintiae, quam habent ab oculis plura objecta, vel partes objecti, ut exemplis jam allatis q. aas.) manifestum est: ergo si serma oculi sussiceret ad determinandam ideam distinctam distantiarum, dicendum esset, oculum eodem tempore habere diversas consormationes: Sed hoc nequit dici, utpote repugnans maniseste : ergo praeter conso mationem oculi necestariae sunt aliae ausdem modificationes ad hujusmodi ideam . Hae autem repeti debent a diversia vi diversorum radiorum , qui organum visus percutiant, sive illud sit retina, sive choroides; Sicuti enim objecta , sive objectorum partes non
sunt eodem modo positae respectu eiusdem lucis, quoniam non sunt ad eamdem distantiam ab oculo, ita necesse est, ut lux ab illis reflexa non eadem vi organum assciat. Itaque radii, qui e fronte hominis veniunt, in alterius oculos profundius penetrant, quam qui ex auribus renectuntur . Hinc anima determinatur ad ideam, quae repraesen tat partes, quae eminent, propiores ,& qum depresse sunt, distantiores . Certe organum visus non est superficies quaedam mathematica-: poterit igitur unus radiorum fasciculus secundum quasi stratum organi commovere , clam alter etiam tertium , & alter pthnum tantummodo assiciunt o Huc recurrendum est etiam , ut explicetur, quomodo anima non percipiat omnia objecta etiam plana tamquam curva , cum propter eorum
imaginem in fundo oculi depictam disponantur in segmentam
218쪽
DISTINCTAE INTERUALLI. 19sa 3. Quod III. ad ideam distinctam distantiae requiratur etiam quaedam consuetudo supra iam q. aa s. ) demonstratum
est . Cum autem haec ad quamcumque visionem distinctam requiratur relate ad oculos hominum , utrum eadem necessaria sit relate ad illos brutorum , equidem ignoro . IIlud tantum de his dici potest , quod siqua etiam pro ipsis requiratur consuetudo , ea brevi opportunam consequitur maturitatem , quandoquidem obse Uamus pullos recens natos. quaerere , & captare cibos, & ad matres si longius ab his constituantur . directe accurrere . Quem assim Odum quia sensus gustus datus nobis est ad conservationem vitae. quae quotidiano indiget alimento, nulla Opus habemus consuetudine ad discernendos sapores . a 4. Ex dietis intelligitur, quomodo de corporibus ante oculos convenienter positis statim habeamus ideas distinctas solidae figurae quam singula habent. Etenim si habeamus ideas distinetas de singulatum partium situ, dc dictantia inter se, jam habemus ideam distinctam de totius soliditate & figura : ideas autem distinctas de singularum inter se stu, & distantia toties habemus, quoties in nobis sit idea distincta distantiae singularum partium objecti ab oculo, quam concurrentibus diversis causis haberi pos- vidimus . .ii unice per consuetudinem statuunt haberi a nobis ideam solidae corporum figurae illi male negligunt ceteras jam demonstratas. In his videtur esse Lockius, ubi quaerit, quO-
. modo apprehendamus esse cubum corpus realiter cubicum , cum
'ipsius ima*o in oculis nostris impressa cubica non sit, reprehendens Malebranchi una ci), propterea quod dixerit omnia cubi latera aequaliter quadrata a nobis conspici. Qtiae reprehensio minus aequa est quandoquidem ibi verbum conspieso adhibetur loco verbi percipio ι Propositum enim Aut horis . est suadere non nasci in nobis ideas objectorum a speciebus illorum in sensibus nostris impressis, quia a)s confideretur, inquit, cubus persectas, Omn s
species ipsius laterum Aut inaquales, cum nihilo secius tamen omnia ip mi latera aequaliter quadrata conspiciuMur .a s. Quod IU. ad ideam distinctam, nullae aliae cauti habeant locum, suadetur non solum quia, quae allatae sant, lassiaciunt ν Q Loch. Exam. . du Malebran. ca Mai. In quis lib. I. par. a.
219쪽
eiunt, sed etiam excludendo illam, quam aliqui sie adstruunt. Pro diversa distantia ab oculo plurium objectorum , vel partium unius objecti necessario sequitur diversa axium opticorum inclinatio : Sed haec inclinatio est sola causa , quae determinat ideam distinctam diversae distantiae: ergo . Re p. eone. maj. θ nego min. Imprimis enim eius falsitatem monoculi aperte docebunt, quoniam in his quamvis non habeat locum inclinatio axium opticorum, habet tamen 'loeum idea diastincta de diversis distantiis. Deinde dum recurritur ad hanc in clinationem , vel sermo est de illa , quam habent axes in eodem puncto objecti, at haec est extra oculum, adeoque non constituit sensationem : vel de illa , quam habent singuli axes cum axe
communi, hoc est linea conjungente utrumque Oculum , iamque iterum hanc a ratione caussae explodit distantia percepta a monoc Ioa Hanc opinionem, in qua plures acquieverunt, impugnavit etiam Smithius i), utrum autem satis emcaciter an contra, alii viderint, ARTICULUS II.
. Argumenta pro secunda propositionis parte. 246. A Ntequam haec proseram, adverto definiri non posse L . unde ideae distantiarum confusae incipiant non modo respectu diversorum oculorum , sed ne 'ejusdem quidem oculi a Pendet enim hoc non solum a diversa oculorum acie, sed etiam a diversis objectis, prout sunt magis vel minus illuminata, replures, Vel pauciores relationes praeseserunt cum aliis , quae circa ipsa sint. Nonne enim picturae in satis mediocri a nobis distantia nobis repraesentam alias ipsarum partes aliis extare Cum tamen omnes in eodem plano sint positae . Confusam autem e1Ie distantiarum ideam dico, quoties aliae cauta praeter dictas concurrant ad illius determinationem. 247. Atque concurrere I. potest lumen . Hoc si sit magis vividum extra limites ideis distantiarum distinctis assignatos excitati deam de distantia objecti ab oculo minori, ae sit in aliis, quae aequaliter distant, sed lucem minus vividam reflectunt. Assuesci- mu enim videre clariorem lucem resecti ab obiectis, cum prox,
220쪽
ma sunt, ac cum removentur . Pictores hoc intelligentes, quae r motiora volunt nobis appareant, ea obscuris depingunt coloribus , & contra vividis, quae caeteris debent extare, adeoque proximiCres nobis apparere . Idque commune est non solum distantiae visaei per oculos , sed etiam per aures aestimatae . Accidit enim , ut 1iquis a loco satis remoto nos alloquatur per tubam stenterophonicam, videatur nobis proximus, quia ut jam olim observavit Eschinardus 1 assueti sumus, proximum censere illum, cujus vox distincte sentiatur. a 8. Concurrere II. potest interpositio objec torum oculum inter & obiectum, de cuius distantia ideam efformamus. Haec interpositio potest ei Ie plurium , vel pauciorum , vel nullorum ob ieeflorum . Si plura sint. nascitur idea distantiae cujusdam majoris propter comparationem cum tot distantiis minoribus, quae distinctius percipiuntur, & quasi totidem stimulis longius repellunt Objectum magis remotum . Hoci advertit jam olim Athagenus sic dicens, ta) Magnitudo dissiimia percipitur e corporibus ijter visum ,
& alii passim. Sin autem nulla interiaceant obiecta, jam multo magis distantia minuitur, & proximum apparet, quod maxime distat. Propter hanc rationem proximum censentus esse locum , quo contendimus, quando illum videmus trans planitiem diversis objectis non distinctam , quem deinde experimur longi temporis itinere distantem. Similiter sammas, quae per concubiam noctein circa montem valde dissitum collucent, qui nihil aliud noverit , negabit esse satis distantes, remota scilicet visione objectorum, quae interjacent. Idem ex eadem causa saltem ex parte evenit hominibus vulgaribus', qui per telescopia corpora caelestia intueantur ; Solent enim statim admirari, ea sibi tam ploxima a Pparere , ut e Caelo defixa, & prope terram deportata videantur. a s. Exemplum illustrius effcaciae hujus causae habemus in C c api'