장음표시 사용
231쪽
tudinis imaginis, & distantiae, siquidem subducto ealculo de monstrat productum ex intervallo directe viso in suam mediam di stantiam esse majus producto ex eo oblique viso in suam mediam distantiam: ergo iterum concluditur ideam magnitudinis objecti oblique visi non determinari a sola magnitudine imaginis , dc distantia in se ductis.
as Siquis quaerat, quanam ratione accidat in hae observatione , ut idem intervallum oblique positum videatur primo m jus seipse, deinde minus, ita ut primo quidem minuendum sit, ut appareat aequale verae ipsius quantitati: deinde vero crescente ejusde in obliquitate magis semper ac magis augendum, dico id contingere posse ex eo , quod animadvertentes objecta oblique posita minora apparere, eadem augeamus per mentem certa quadam quantitate , quae in prima quidem obliqua positione excedit illam, quae requiritar ad magnitudinem veram adaequandam : deinde vero magnitudine angulari magis semper ac magis decrescente propter auistam obliquitatem, deficit ab ea, quae opus esset. Illud addo cum primo hujusmodi observationum Auctore rem adhue diligentius investigandam esse in maioribus distantiis, qciam iis, quas ipse examinavit. a 6s. Quod autem Asclepius primus sit, qui has Pbservationes instituerit eirca magnitudines apparentes corporam , quae oblique proponantur , suadetur, quia nulla de illis fit mentio apud Authores . Mirum autem hoc ipsum est, postquam tot fuerunt, qui de Perspestiva scripserunt, & regulas, quibus illa dirigatur, putarunt se accurate assignasse & demonstrasse . Numquid saltem credemus illos, qui in hac arte excelluerunt, eas habuiste prae oculis, etsi de iisdem non meminerint 8 At haec subtilia nimis sunt, nec ossicio hujus hominum genetis accomodata, & ne ipsis quidem admodum necessaria , quandoquidem postquam illi punctam
determinaverint, e quo volunt inspiciantur hujusmodi sua ope-Ta, ni oculos prout opo tet fallant, parum attendunt regalis perspectivae, multum vero experientiae, & frequenti operis ex assumpto puncto inspectioni, a quibus si doceantur alia majora vel minora apparere, quam vellent, in promptu habent colores minus vel magis viv idos , quibus quod expetunt, assequantur .a66. Observatio interea relata de intervallo, quod quando
232쪽
aspicitur cum ea obliquitate, quae sit proxima positioni ejusdem directae respectu oculi , minuendum est, ut excitet ideam ejusdem Iongitudinis, ac habebat directe visum, ducit nos in cognitionem unius ex causis, quae faciunt, ut Sol ac Luna vel aliud quodcunique sidus ad altitudinem supra horizontem, longe adhuc distantem a bisectione quadrantis caelestis, sive a gradibus 4s , nihilominus aestimetur illud bisecare . Observatio prona est cuique . Atque Staiithius quidem dicit, Londini tunc aestimari fidus esse altum gradibus 4s supra horizontem , quando altum non est nisi a 3 : Alclepius vero invenit sub Romano Caelo apparere hanc bisectionem contingere sidere elevato ad gradus circiter 36, quae diversitas provenit a diverso atmosphaerae statu in diversis locis . Huius itaque erroneae aestimationis caussa praeter illam supra q. a s. )jam dictam de partibus Caeli prope Horizontem , quae remotiores a nobis aestimantur illis, quae ad Zenithae cedunt, est ipsa respeetu oculi obliqua positio semiquadrantis horigonti propioris, qua sit,
ut non aestimetur aequale alteri conjunicto cum vertice, nisi minuatur.
a6 7. Quod tandem accedat in hac aestimatione etiam consuetudo , ex qua repeti debeat, quod illa varia sit etiam circa odi ει ceteroqui aequaliter distantia , & cum eadem obliquitate relate ad oculum proposita , prout scilicet ea consuetudo major sit vel minor pro majori vel minori quasi familiaritate , quae cum obiectis nobis intercedat, cum noverimus consuetudini non ultimas partes convenire in omnibus, quae spectant ad visionem , non possumus qualitati ipsius consuetudinis negare etiam particularem vim determinandi hujusinodi ideas : ergo concluditur , quod erat Propositum. Ex hac ratione intelligitur, quare obiecta caelestia etsi videantur sub eodem angulo cum objecto aliquo terrestri,& ejusdem diametri appareant, nihilominus numqaam nobis V niat in mentem suspicari, an utraque aeque distent a nobis. Ex eadem consuetudine accidit, ut lineare intervallum, quod oblique visum in linea recta brevius ex dictis a6 3. ) repraesentatur, quo magis crescit obliquitas , nullo modo vel non eodem
saltem modo brevius appareat in objectis, quae nobis sunt familiaria . De libris enim in Bibliotl1eca dispolitis, de aedificiis in compitis, de fenestris in aedibus& simillibus etiam obliquissime via si , quoties extremitates cuiusque objecti ambae distincte videan
233쪽
tur, habemus eamdem ideam, vel sere ea indem , ae de illis di-reete instectis. Similiter qui oculis Valentes legunt utramque paginam libri majoris serinae immoto libro & capite, Iaabent ne cessario stingulos characterum ordines successivos ad diversas disan
tias, & obliquitates respectu Oculorum, quin tamen illorum m gnitudo aritimata varietur. i ARTICULUS II.
Corollaria .a68. Coroll. I. ION sunt minima oculis myopum objecta, . . myope minima appellantur e atquae hic dicit mediocria vel magna, myops necesse est dicat magna vel plusquam magna . Ratio primae partis est , quia cum m gnitudo apparens obiecti dependeat ab eius distantia ab oculo, &magnitudine imaginis, quae proxime est ut angulus opticus, hic Ionge major emcitur ab eodem objecto in oculis myopis, qui iulud applicat prope oculos , quam in oculis non myopis, qui lon-sius ab illis idem intuetur. Quare quoties magnitudines imaginis
in oculis sic diversiis Lese ab uno obiecto sint in ratione reciproca diliantiarum , quas singulorum oculi requirunt, toties eadem erit tam apud myopem , quam non myopem magnitudo aestimata ejus-em objecti. Ratio secundae partis eadem proportionaliter est ac pro prima . Haec iacit ut intes ligamus quare myopes efforment mi- lautiores characteres, & amem typos librorum similiter minimos . b ilicet ubI maiores sunt characteres, myopes nequeunt uno Obtutu multos allorum videre; Quare opus habent continua oscilla
trone vel capitis vel libra , quoties quid majusculum sibi pro 'nant legendum , quod nimis imolestum accidit. II. Non est universaliter verum, quod a Mus schen broehao i) , & eius Commentatore, quin immo passim tamquam principium Optices , & sigilate Perspectivae assam itur , quod quae apparent aequalia , sub aequalibus angulis videmur . Nam antra limites stantiae distinctae aequalia apparent obiecta visa silveirecte ive oviique sub angulis inaequalibus, ut patet in exemplo legentuam nuper allato. Etiam extra limites distantiae distinctae
234쪽
ΕT CONFUSIS MAGNITUDINUM. a Isinvenimus quasdam magnitudines apparere omnibus aequales, quae tamen nulli proseisto apparent sub eodem angulo . Exemplum ha- 'betur in intervallo ab Horizonte graduum 36 , in quo sint Romae Luna vel quodvis sidus, quod q,a66.) aestimatur aequale illi, quo tune distat a Zenith, quod est graduum s . Igitur haec intervalla apparent aequalia sub longe inaequalibus angulis, dum scilicet alterum videtur sub angulo 36 , alterum sub illo graduum s .a o. Objicitur . Duo illa intervalla, sidere ad gradus agelevato supra horigontem , apparent quidem aequalia sub inaequalibus angulis realibus , non vero sub inaequalibus angulis apparentibus i Hi enim sunt aequales, & unusquisque graduum 4s. Respondeo, angulos non esse quid apparens, sed quid ratiocinando conclusum ex ea doctrina, quod quae apparent aequalia, sub aequalibus angulis videantur, quae falsa est, ut vidimus, universaliter senapta , & ad omnes magnitudines apparentes applicata. a II. Eadem ratione excluditur a numero principiorum illud
quod similiter addunt, quod quae sub majoribus angulis videntur , majora apparent& quae sub minoribus minora . Cui enim non apparet major tholus alicujus templi visus a longe, quam am-Platudo huius chartae, attamen minimus est angulus, sub quo tholus, & satis amplus ille , sub quo hara apparet, ut applicatis ad oculum digitis per modum eitcj ni ad comprehendenda extrema utriusque objecti puncti , quisque statim intelliget. Sed ne principia. dici possint huiusmodi effata, ex eo etiam conlicitur, quod nescias, de qua magnitudine sermo in illis sit, an de magnitudine aestimata , an de angulari sive imaginis. Si de Prima jam vidimus, quam praepostere principium dicatur , quod tam saepe dentonstratur falsum esse . Si de illa imaginis, jam sensus principii erit, imaginem objecti proportionalem esse angulis, sub quibus videntur . At reponit Asclepius r) id urina non pr
siserum, neque auctores intelliguntriinia aundum erat proxime;
nam non potest absolute diei imagines esse proportionales angulis Opticis: tertio nihil inde utilitatis, nisi ab imagiis sat ad 'pμυνις' 'Uni uorem transitus. Concludam igitur cum eodem id iterum
tς umque inculcante ca), in κstimatione distantiarum & magnitudinum ope visionis illud unice homines curare, ut illas ast
235쪽
quantur, quae conveniant veris, vel his sint proportionales , quin ullo modo sint solliciti de angulis, quos indocti non percipitinevel non curant, dolii autem tunc solum de illis cogitant, quando utiles censeant ad iaciliorem rei intelligentiana. a r. Coroll. III. Ratio cur diametri Solis & Lunae cum sunt in Horizonte majores appareant, ac cum ab illo cistant, est in ipso modo jam exposito , quo magnitudines extra limites distan tiae distinme aestimantur. Phaenomenon de hac diversa apparentia Solis & Lunae est celeberrimum , quod placet hic di sinetius explicare . Constat igitur omnium testimonio etiam veterum , ut Possidonii apud Sir bonem ci) , Solem & Lunam , cum sunt prope horizontem apis parere spectatoribus diametri aliquando duplo, & triplo etiam maloris, quam cum ab horizonte sunt remota, dum ceteroquin si illorum imago per Telescopium projiciatur in chartam non invenitur major in uno casu , quam in alio . Quin immo si exacte dimetiatur adhibito micrometro utraque illorum diameter in ho-rigonte , minor ibi invenitur, quam in medio caeli: Uerticalis quidem propter refractionem , quae magis elevans extremum diametri vicinius horigonii , quam illud , quod ab ipso distat, eam
coarctat: Horigontalis vero propter maiorem distantiam, quam tunc Luminaria habent ab oculo supra superficiem terrae ι osito ;Oculus enim observatoris occupat centrum chordae arcus caelessis,
. quem describunt luminaria , & cum semichorda longior sit sagitta , necesse est, luminare jacens in horizonte distet magis ab oculo , quam positum supra verticem . a 3. . Quaesita jam est a Pt ilosophis hujus phaenomeni ratio, quae valet etiam pro illo simili de distantia inter duas fixas, quae Videtur augeri, quo magis illae horizonti fiunt propiores . Atque sunt qui dicunt, illa minora apparere, cum sunt satis elevata ab horizonte , propter maius lumen, quo tunc fulgent. Contra Vero minora cum sunt prope horigontem propter minus ipsorum lumen in eo situ. Haec ratio bona est, & habenda in hac re praeoculis a Nam ab intensione luminis reflexi ex objecto , non potest negari, quod ex aliqua parte pendeat magnitudo aestimata , quia
ex dictis h. a 7. sicuti objedhim minus illuminatum creditur
236쪽
remotius, ita etiam majus creditur; Nam ex iis, quae videntur sub eodem angulo, sed creduntur ad diversas distantias, majus aestimatur, quod magis distit. Atque hac de causa campi. &montes nivibus contecti minores apparent , quam cum ornati herbis, & arboribus observabantur , & qui conspiciunt concla- via jam dealbata. postquam illa viderant adhuc impolita & o scura, dicunt ea apparere sibi minora ac prius. a'. . Alii & multo plures dicunt, luminaria Solis & Lunae inhorigonte maiora apparere, quia distantiora creduntur, quam cum sunt procul ab ipso, ita ut omnium minime distare credantur, tunc quando sunt in medio caeli, non iam propter minus ipsorum lumen, sed propter causas , quae Caeli figuram compressam nobis repraesentant q. a s. . Quare juxta horum opinionem immediata causa hujus apparentiae luminarium diversae pro diverso loco , quem in Caelo obtinent, est ipsa Caeli figura: mediata vero est illa, quae exhibet hanc figuram. Sie olim censuit Keplerus, & Vzallistus in Transadtionibus ci) , & iternm iterumque Malebranchias in libris dis Inquirendis Veritate ca), & in quadam sua ad Sylvanum Regis responsione , quae habetur in editionibus ejusdem operis, quae sint post annum I oo, de qua loquuntur Trevoltiani ca),& Algarottius in sua Caritea , & Roiningius ) , & Smithius s& omnium distinctissime Asclepius .a s. Secundae huic rationi opponunt Eschinardus 6 , Moli-neux D , & Ortandus 8θ . Cum Sol & Luna sunt in horizonte,
huic contigua apparent, & quamvis distantia ab oculo ad finem horigontis apprehendatur complesti magnam corporum sibi succedentium seriem . tamen exigua semper videtur respecta distantiae illius, quae apparet ab oculo ad Solem longius ab hori me positum : ergo ratio dicens, quod Sol & Luna majora nobis ain
237쪽
parent in horizonte. quam procul ab ipso, quia distantiora ibi nobis videntur , laborat Diso supposito . Resp. dis. ans. Luminaria illi contigua nobis apparent hori-etonii , cum in illo sunt, ita tamen ut ea credamus esse in Caelo , conc. ana, ita ut credamus ea defixa tunc de Caelo conjungi horti Zonii , nego ans , ct conseqm . Quando quis tam rudis estet , ut illud crederet, iam non miraretur , quod & Propiora cum evaserint, majora etiam appareant. a 6. Sunt tandem alii, qui utramque rationem volunt habere locum in hac re, sed praecipue secundam . In his est Asclepius, qui effectum hunc ita tribuit Caelo nobis apparenti per modum
segmenti sphaerici, ut censeat Luminarium etiam, fuscum colorem conferre ad apparentem distantiam, adeoque ad magnitudinem augendam . Atque cum hic color varius sit, utpote proveniens a vaporibus , qui quantitate, & qualitate inconstanti comgregantur in horizonte, tum ab hoc ipso colore , tum multo magis a vaporibus ipsis repeti potest notabilis variatio in Caeli figura , ex qua praecipue pendeat inconstans illa aestimatio magnitudinis talium Iuminarium in horizonte, ut illarum diameter ibi appareat aliquando duplo , aliquando triplo & etiam amplicis maior , quam alibi . Huic causae concurrere potest massa aliqua v Porum , quae oculam inter & Lunam per modum lentis interponatur, & totum discum Luminaris augeat aliquantulum per albquot scilicet scrupula secunda. a 77. veram attuli huius phaenomeni explicationem, consequenter quae ab hae discedunt , nihil docent , quod in hac reprobari possit. Ex his sunt illae, quas Cartesius, Gassendris, &Hobbes proposuerunt, dc videri possunt directe confiitatae a Willelmo Molineux in Transaetionibus, prout compendiose habentur a Lo*thorpio a , & ab aliis. Equidem non oniittam duarum falsitatem demonstrare, quae plurium suffragium obtinuerunt. Prima est eorum , qui sic argunt. Luminaribus in horigonte constitutis major est imago illorum in oculo: Sed magnit dini imaginis majori unius objecti, non mutata illius distantia.
respondet major ejusdem magnitudo aestimata : ergo. παν
238쪽
ΕΤ CONFUSIS MAGNITUDINUM . . a Ismaj:; Nam ex dictis q. a a.) potius minor invenitur debere ense. Auamen audiamus argumenta , quibus credunt se eamdem rite concludere aci demonstrare.
a 3. I. Arguit Musschenhr hius I , eique subscribit ejus Commentator ab . Objecto magis fulgente minus dilatatur pupilla , & minus fulgente magis dilatatur , quo posito proportionaliter crescit vel decrescit imago a radiis impressa in oculo : Sed luminaria in horigonae minus fiuigent: ergo. Re p. cone. primam ct secundam parιcm majoris , ct nego tertiam, cujus falsitatem alii iam , ut Sylvanus Regis 3 notarunt, & hoemisto demonstrarunt. Oculus est Iem quaedam , quae objectorum imagines proiicit in retinam: ergo quemadmodum eadem lens crystallina proiicit in planum , ut parietem, ad certam a se distantiam imaginem unius objecti sub eadem semper magnitudine , sive radii ab objecto reflexi transeant per totam ejus amplitudinem , sive per multo minorem , ut Dioptrica , & experientia facilis faeludemonstrant , ita pariter oculus pisiicit in retinam imaginem propositi sibi objecti ejusdem semper magnitudinis, sive radii ab illo reflexi transeant per pupillam dilatatam, sive per contractam . Demonstratio ex Dioptrica est , quia magnitudo seu latitudo imaginis determinatur a lineis ductis ab extremis objecti punctis per centrum sphaericarum superficierum , quae lineae dicuntur axes rennicillorum, hoc est omnium radiorum, quae ab iisdem extremis in totam superficiem convexam incidunt, & proinde sicut positio huiusmodi axium, & distantia inter se in eadem objecti distantia ab eadem lente, eadem est, sive amplior, sive angustior sit ampli- tu lo eiusdem lentis : ita etiam eadem est amplitudo imaginis rein praesentata in opposito pariete sub eadem objecti distantia.
a s. II. Arguit Eschinardius ) . Objecto magis fulgente
humor crystallinus curvitatem majorem acquisivit; per quam radii transeuntes citius coeunt, & imaginem minorem depingunt: obiecto contra minus fulgente ille curvitatem minorem habet, &hinc major existit imago . Eius verba haec sunt: ob lumen minurintensum humor custamnus minus arctatur, ac proin L ob majorem spha- E e a risiis Q Μussi. Erat de Phycq.i ro9. 3 Reg.Phil .l. 8.p. 2.ch. 3 I n. p.
239쪽
ricitatem , majorem etiam es it imoginem intra oculum. At imprimi, de dilatatione , & contractione pupillae pro diversa luminis ilitemsione constat, non vero de hujusinodi variatione crystallini, quare gratis haec affirmatur . Deinde crystallinus , etsi non sit substantia dura, non est tamen adeo mollis, ut tam facile possit in diversas figuras consorinari. & fieri segmentum phaerae modo majoris modo minoris . Tandem non sussicit hujusmodi mutatio figurae ad intelligendam mutationem in magnitudine imaginis, nisi etiam dicatur huic imaginis variationi sieri proportionalem accessum , &reee1lum crystallini a retina . Igitur quoniam Luna ad horizon Atem duplo , vel triplo maior apparet, quam in medio Caeli, opus ellat, ut crystallinum esset tunc dupla vel triplo distantior a retinar Nam sit crystallinus in C, Retina in RT, quando repraesentat imaginem Lunae in medio Caeli, ne-eesse est retina sit in dupla a C distantia, quando dupla in ea fit imago; Sic enim erit ri: RT: rrC: RC . Hoc autem requirit eam mutationem in tota oculi forma, quae repugnat evidentiae & anatomiae , qu niam non fit haec opportuna oblongatio , vel compressio oculi a parte antica , quae utique non postet non esse sensibilis, neque fieri iis test a postica , quia ossea oculi custodia id non permittit .a8O. Hoc modo excluditur illorum opinio , qui connecti v lunt cum mutatione pupillae mutationem etiam figurae in crystallino, & distantiae ejus a retina . Permitti enim dumtaxat potest mutatio satis exigua, & impar ad illud imaginis augmentum, quod adstruitur. Sed hi habent praeterea contra se, quod non constat . ex anatomia debere fieri mutationem etiam in tota oculi forma iuxta mutationem in pupillae amplitudine. Haec enim sequitur ex fibris illis in gyrum dispositis , quae iridem constituunt, qua rum contractione pupilla dilatatur , & extensione coarctatur. Id rum porro fibrarum motus assicit solam uisam , cui quidem illae adhaerent, non vero processibus ciliaribus, a quorum motu depen det variatio crystallini.
a 8 i. III. Arguit Guillielmus Briggius 1 . Quando oculm dirigitur horizontaliter , dilatatur pupilla , quia vascula, & cana bc li humorum, qui sunt in oculo, implentur oculo posito se
240쪽
ET CONFUSIS MAGNITUDINUM . a1r
e dum suum statuin naturalem , cuiusmodi hic est : quando vero dirigitur verticaliter , illa constringitur ex contraria rationet Sed ex contraistione , vel dilatatione pupillae crescit, vel minuitur
cum sit ex dictis q. a 8.) falsa minor, hie filia est
etiam masor , quod evincitur primo sic. Qui supinus aspiciat i minaria, cum sunt in medio Caeli, jam videt illa oculis constitutis iuxta hypothesim in statu suo naturali, & nihilominus non videt
tunc illorum diametros auctas. Secundo oculis etiam horizontaliter aspicientibus , pupilla maxime coarctatur , ut quisque per speculum deprehendet, si e tenebris, vel minori lumine transeat ad lacem : ergo commentitia est ratio illius dilatationis ex statu oculi naturaliter positi, cum liorigon taliter aspicit. a Sa. Altera opinio , de qua aliquid dicam , est eorum , quia refiactione radiorum Solis & Lunae repetunt hoc phaenomenon .
Ex his est Sylvanus Regis i , & Ortandus in notis ad Mussche broeckium ca) , qui tantopere eidem fidit, ut dicat, ea fila maj
rem siderum prope hortet ontem a pectum causari potest, ct multo magis priori conjuncta , causae scilicet repetitae ex minori lumine, quo fulgent Luminaria in horigonte L Illorum argumentum sic habet. Observando objectum per lentem convexam illius diameter apparens crescit, & quo magis lens distet ab oculo , magis crescit. Atqui atmosphaer. e extima superficies est quasi lens convexa , per quam luminaria Solis & Lunae adspicimus, magis distans ab oculo hortionialiter aspicients, quam verticaliter: ergo Re p. transeat maior, ct nego minorem . Extima enirn. illa sa- perficies respei stu oculi in terra observantis non est , nisi plana quaedam superficies, quia eius focus subducto calculo invenitur ad distantiam a terra per plora millia semidiametrorum terrestrium,
adeoque illi non potest tribui ea amplitudo angati optici, cui respondeat magnitudo imaginis, quae ab his fingitur . Id luce clarius redditur ex eo, quod nullum aagmentum huiusmodi luminarium conspicitur illa observando per Telascopium , quem ad modum necessario sequeretur , si atmosphaerae convexitas illud Produceret, quin immo hac via minor etiam ibi invenitur ex dussis λ