F. Thomae Campanellae Calabri o.p. Realis philosophiae epilogisticae partes quatuor, hoc est De rerum natura, Hominum moribus, Politica, cui Ciuita solis iuncta est & Oeconomica, cum adnotationibus physiologicis. A Thobia Adami nunc primum editae ...

발행: 1623년

분량: 569페이지

출처: archive.org

분류: 화학

191쪽

i 8 F. THO M. C A M P A N E L Llineas infirmas vel imaginarias. (na reuera effunditur quacunq; & quocunque lumine, non radiis, uti appared dum videmus pes foramen ipsam ingredi & extudi quasi in fila: de dum palpebras claudimus, ipsarumq; pilis illam in radio distinuisii mic) Ita mi: dum reflectitur defert secum apparentiam, hoc est calogem, di proinde quantitatem rei per ipsam visibilis. Nam cum sim plicissima sit, omni vultu apta est tingi, atque colore, 'voluti inflammis Ac in nubibus declarat. Quapropter cuin nos in luce

sumus, non videmus hominem, qui contra est in tenebri , eo qui od lux ad nos no reflectitur ab illo colorata eius colore : Ipse autem videt uos, eo quod ex nobis ad illum lux refluit undique, sicuti eiuS in oculoS quis in dente intuens experiri potes . Sic si vultus noster inumbra fit, speculum vero in luce, non videmuT . Diis,h, vultum intra ipsi h ; Videmus autem econtra ea, dem ob cau

g Qt i digitum oculo superponit, non videt propterea

inihi se . quod non potest ex digito in oculum reflecti lux. Delectatur utitiis posi spiratus valde ipsa luce, cum quia ipse lucidus coelesti. s est, tui remsupra quoniam ab ips3 omnia dicta ratione addiscit. si quidem intra

presum norum humorem crystallinum limiemur imaginem rei in oculo Eos nimirum minis alius ipsem aspicientis, quae nimirum lux est tincta secret Econtra h ex luce didicit colorem discernerc,accmaim,uin M.A Litatem& figuram rexuna, quibus u X est colorata, ac proindepres iis quantificata & figurata. Ex natiuitate animal usquequo ita P i tum tum fiat, conserendo quod videt his, quae sentit in aliis sensio- sensiluester. riis, ita addiscit. sum imbi, Humores sunt gratia excipiendae lucis ac multiplicanda M. Airum ' i sectilum,non autem gratia videndi per se: sed spiritus est,qui

. videt , dum tangitur a luce tincta. Ideoq; cum quis attente m-Fid uti tuetur aliquid, aut cogitat vehementer, non videt,' propterea

quia ipset . quod

prest non estcbiectam is s. sed ipsa lux, qua non intermedi epotes , uari resectatare a digito in o a. Iam de strata; digiti colorem, per accidens risibilo. allii ipsa luxAperponatare oculo, videbitur, niSipotentissima sit,rt nid struat h Luxperstes ilius, color retro per i mi tinctam: per cojorem Troinde risibilus qua itum at gura persa colore. metus nen rretetur, fledmobiici aut quia arasmmota recedit, aut accedit ad illam ,sinummotis ipsarum coloratarem, O quidem nimi/per acci- -

Diuiti

192쪽

quod spiritus non vacat mensurandae tincturae lucis, dum alio. intenditur. Ita,qui dormit apertis oculis, no melius videt quam . speculum carens spiritu. eo quod sp i ritus intra caput recessit. Vnde nouimus eunddin esse spiritum, qui audit, videt, tangit, gustat & cogitat continuatum in cunctis vasibus . cum illo, quit intra cerebrum moratur. Spiritus corporeus est mobilis lucidusq; ac tenuis rum ideoq; potest eodem in tempore simul colores contrarios videre, eo quod diuersiae ipsius partes tinguntur tuae tincta diuerso modo in diuersis ipsiuis partibus. Nos intuemur res extra nos , ubi ipsae sunt, non quia ex nobis in ipsas aliquid defluat (nec enim agillima lux ex

nobis usque ad stellas porrigi posset: sin a

autem in medio viae sisteret te, videro- , Zmus res propinquiores quam sint; sed his ille ius quia lux a longe languida venit, vicina vero robusta: quod de distantiarum dar

iudicium . Videnturq; res inhice rectae

ab eis in nos resiliente. proptereaq; nisi Z L-

lux ab acu contraposita resiliens in crystallinum humorem recta insiliat colligaturque intra eiusdemni tarco enim lentis formam habet videri nequit. ' Tel si

I WAme fleri humore vitreo et C stac num vero sexuosum Uegratia augendae lucis transmittendati, post rbi in ipso conum secerit prima ramis in alteram te araramidem inuersam intra rureum, ita quod partes Dinae sunt dextra, dextrae inistra, ct veriores inseriores in ipso vitreo; ac facta basi intra vitreum, ubistini nerui optici,r mlatur foras,ais rursusformet canum nouum in cra albo Iertiae priamidis qua pes modum partes dextra iterum flant 'ma atquesuperiores inmines rideantur, cum insteculos nostra dextra ma appareat. Ego vero dixi cum inum nobis esse uossim aliquantulum gratiae colligenda lucis, ac stes rotundam habere illum, ubi aqua auget rem visibilem, O praeripit usum praeductum in stac M ales in it mri fieri visonem, Opraesentari si ut insiliunt partes in oculo, nam ct in ipso Jeculo partes nos ae videntur es insita in quem insiliunt, nam dextra noma insteius ramam incidit rima ferturs; ct ita videtur in D - at inferior vost ad illius inferiorem, O superior ad illim superiorem porriguntur,in hoc enim cumisso conuenimus; ore S tra ridentur sumus nanui inspecubre luti larua inversa. Nec quidem tres sunt Uramides, sed una nam manu tangendo oetu super nem pars dextra nobis i in manui ridetur in Dina jecus sicuti in illo praesentatur, Osvssa in dextra. NeshhUramidei stripessunt,cum quia Feculum non habet prosuia talem rura, relati citati i-Disit laed

193쪽

mu habet pitreum,tum quia lux dextra manus non potes torqueri ad dextramlhculi pectantem ad i

n iram manis,ac proinde non potest essure iotium communem ramidibus ambabus, cum impediatur

a manu Hiemu progredL Igitur 'Istallinis cum sit in se planum oeculum, per micam pyramnum ef in pisumem: alvi rim de concaue.rtfq.minat exemplar.

Videtur etiam pictum plana variis conficta coloribus emt- tere ad nos ita lucem , quod videatur non plana, sed exposita eminensq; veluti statua, propterca quod ex coloribus nigro proximioribus languida reflecti mtur, ac distans proinde apparet illorum situs et ex coloribus vero albo propinquioribus (qui lux demortua in crassitie est ) reflectitur vividior , non satis . . tincta , .ac proinde proquinquus istorum situs appa et , quapropter ex lusibus vicinis distantibusque conspersa pictura statua apparet. Colores ex luce tenebris i intra materiam confusis fieri dictum est prius, albedinemq; esle. ipsam lucem demortuam ,

quam sequatur mox albidus color; quem Croceus, quem viri- .ciis, quem purpureus, quem caeruleus, quem luteus, quem fuscus sequantur. Ideoq; Maria profundissima cum alba sint, nigra apparent, quod lux in tanta mole imminuitur deficito: : ac materiae proinde facies apparet magis; minus vero profunda caerulea; minime vero flava, aut colore suppositi soli ostenduntur affecta. Sic& Montes a longe conspiciuntur caerulei, quod lux ab ipsis in nos resiliens in tanto spacio interiectae molis aereae foedatur, & flavescit. Coelum quoq; et si condidit limum, cum sit materiale, ac lux in immensam sui profunditatem e pandatur a Sole, tandem flavescit, foedaturq; usque ad gradum

caerulei tatis.

Non modo rerum distantia in oculorum speculo sicut in aliis speculis repraesentantur,sed & spacium aeris intra visum ac visibile positi. Nam cum sit aer transpicua moles, ex quolibet illius puncto atomoquc quorumlibet expanduntur ac resiliunt m Pyrami

194쪽

pHYSIOLOCI COR. CAP. XII. I si pyramides radiorum ex lucis multiplicabilitate multiplicato rum 3, Iraq; partes aeris oculo vicinae apparent vicinae, dis antes vero distantes, mediae tandem mediae repraesentantur. Sic intra speculum videmus in superficie nostram imaginem, si ipsi propinquemus et sin vero recedamus, videmus imaginem nostram intra speculum quasi in profundum remotam veluti ultra speculumis, quantum nos ab illo remoti sumus; ac recedentes &propinquantes ipsam recedere, dc propinquare ex interiori pro unditate ad superficiem exteriorem contuemuc, propterea quod non modo vultus nos er, sed&spacium miranOSatq; speculum positum, in ipso recipitur. At vero in concauis speculis conspicitur pars superior inferior, ac dextra sinistra, eo

quod ex cono pyramidis, (cuius basis est vultus noster, conus vero fit in speculm transfundantur radis ulterius intersecati, ita quod in intro opposita parte facian calteram basin alterius simul effectae in uersae pyri midis , quae habet radio; superiores prioris inferiores sui, & dextros prioris sinistros sui, veluti manifestum fit clauso cubiculo ingredientet Sole per foramen vitreum angustam in opposito seculo , in quod radius incidat illius Res visuntur quae magnae sunt, magnae, propterea quod

lux ex illis tamquam ex basi resiliens in oculo angulum efficit magnum; Paruae vero Paruae, quia angulum paruum e ficiunt, lucem angustam reflectentes, quae coit semper usq; ad oculum in pyramidis morem , : Ideoq; &res magnae a longe conspiciuntur paruae , non modo quae per lucem alienam visuntur, sed & luminosae per se visibiles. Itaq; Sol

pater Spiritum, fons lucis, ma bstas omnium rerum corporearum, non Videtur quantus est: '

Quin

195쪽

as et F. Tito M. CAMPA MELLAE Quin nec videtur, propterea quod praepoteus illius lux humores oculorum dilliauit, & spiritus attenuat absumiae s. Mons unus S coelum, non Ingreditur totum simul in oculum angustissimum , , quamuiS unica visione videri appareat, to quod tanta velocitate oculuS convolvitur ,s piritusq; visitius, quod silc k Exem- mul ac vitarn h montis partem intuetur, voluitur in aliam, aCpM ' ψ i epente in aliam, de reuoluitur per totum, uota percipiendo sese . . - . simul mutasse situm, nam proprium natiuumq; motum non a p., hilapi tendit, sed rem vimen . Ita cum stilus 1 accensus au gyrummbtu rusti mouetur, oculo apparcet igneus circulus, cum tamen stilus in ac visibili. uno tantum puncto circuli,non in toto continuo sit. Ex quibus Ideo quina palam est simul easdem apparentias fieri moto obiecto u quaeui.i xιhitur moto oculo. ei re ' Aliae res videntur recta visione,sicut lucerna; aliae vero re- e. flexa, ut res omnes a luce tincta delatae, Aliae vero etiam refra-

ctione, veluti pomum intra vas plenum aqua, quod nimirum grandius apparet, eo quod eius lucem aqua multiplicat, sicuti l Habenti, conspicilia, et quam nos admittimus: itidem in situ superio-tm P rit uriipsius vasis, hoc est, ubi lux ex aqua refrangitur egrediens in

q. h. - fractus videtur, quod pars eius remota propter lucem in aquaidissem duplicatam apparet Propinquior. Iteni pomum latra vas aqua opis sunt plenum videtur in superficie conspicientibus a longe, quibus sit pulsa, eiecta aqua non amplius videtur. qua rei par, Aliis animalibus alia lux proportionata est : namq; alia in Diq' luce potera i vidcnt; alia in medrocri; alia in imbecilli, veluti A . . iu nocturna, quando nimirum longa itinera ad acris coeliq; Iucem xi . , a i csti ficiunt. fortasse propria lace emissa feles noctu vident, noulim .dd h. ut emissa, sed reflexa, nisi forte sicuti & Sol Caussa coiituetur o-

la rara ex- Sed sympastiua sensus cum certo sensibili dil commui lac

196쪽

me . et

PHvs Io LOCI COR. CAP. XII. Trietio exterior aliqua negari nequit. Apes,muscae A araneae minutissima ac subtilissima vident entia exilitati spiritus ipsorunta proportionatae Alia vero crassa grandia tri, sicut Equus & Asianus spiritibus humoribusq; crastis donati a minimis rebus minime patientibus. Pisces alium videndi modum habuere : nam illorum crystallinus rotundus est parumq; transpicuus,eo quod intermedia vident aqua, quaeres grandiores multiplicata luce, aut & sua crassitie repraesentat.

Admirainini o Mortales(dicebat Sapientia huiusmodi opificium visionis, quomodo fabre fit a Spiritu calido meam in rebus inspiciendo, Duce Angelo,artem addiscendos.

De Auditu.

A R VI et v Lissi I, i C. Einde subdititi Quoniam non lassicit oculus cognoscendis rebus, nisi quae rectam lucem ad ipsum reflectunt, non autem quae a tergo, aut aliunde deueniunt; itidem in tenebris nihil sentit: propterea opus eri ad rerum cognitionem,alia sentiendi organa fabricari. Itaq; dixit, Acradeo mobilis es , quod undecunque quicunque in sphaeram subito expanditur, ergo commotis rebus ac percutientibus aerem, oportebit usque ad animal ipsum impelli. fiant ergo or hia duo in temporibus ipsum excipientia, ac deferant eius ionum ad spiritum intra caput habitantem . Et ecce caput in temporibus forari, ac foras emittere ex tenero osse cartilaginem aridam quasi os, in aliquas canales & spiras anfractusq; effietam , foras in aerem ex pansam, collectam vero in sui exordio in quandam multatem , quo facile moueri posset ac colligere in se sonum repente, perque meatus illos introcapere admitrereque ad centrum spirarum, ubi tympanum paruum spiritu plenum manet, cui super-

adstat caruncula instar mallei, quae impulsa simul pulsat tympanum magis minus*, prouimagis minusve ab aere externo ipsalmeellitur; itaq; spiritus hac deueniens per neruos auditorios excerebro extenso induratos factos expansosq; in tympanum

197쪽

percipit sonuni,hoc est,motionem aeris, atq; discernit magni tudinem, paruitatem, gracilitatem, Crassitiem impellentium

aerem, pro ac magis minusve verberatur. ac pro diuersitate fi- .guramentorum motionis, agnoscit qualitatem ac vim moueti

tisi multiplicata experientia addiscit quod sit At quale mouens quodcunque. Sonos pergrandes vitat, quoniam impcl- lunt ipsum vehementer in concauum capitis perlatum, &condens ant, ac proinde infestant, cum sit ipse rarus. Vitat quoque peracutos sonos, quia ab illis penetratur per aciem, laceratur ac diuiditur et Res molesta valde sitae continuitati. caudet vero sonis suo motui nativo similibus, spiritus enim natura mobalis. est,scm perq; mouetur,priuatusq; motu perit. Ergo gaudet mo- tu tanquam proprkr operatione, qtra conseruaueir in suo esse . de

quia sonus inuitat ipsum ad motum (cum sit & ipse motus per- l. aleb, ceptus sensu hoc ac proinde ad suam conseruationem, quo--tra nar niam adiuuat ipsiim ad operandum moliendirm cp se s cundummo ram sitam naturam: Iccirco magnopere gaudet Musica sibi propor- εία. Fonaud, tionata. a Nullum videri debet dubium , quod Mundus totus turnotu, est sit Harmonia. Etenim v bicitie rerum est motus,omnis autem v(je . Amotus dum voc)tur senus. Coelum quoque moueri Har- - 'Σ. monice,stiumq; opificem, cui res omnes reae Cnim Consentiunta.

a sit. at quem msito modo & Omnes adorant,desectare,suosq; ministros. si hiimisso diuinissimos simul rationabile vIdetur.ae nos coelicos sonos mi nos nonccx-nime percipimus, quia sonos in quibus nati sumus (quoniam fetes, Niu nobis similes f. ishnt, ac similia simili non patitur) non senti ncc 'ρrramus. Quapropter pharmacopolae non beni' odores sentiunt,, nec coqui appetunt litis da Pes, quarum odore aluntur. nec in-ndi, Ch colentes, Vbi Nilus ab alto cadens magnum edit rumorem, vo- te, sitim ces nostias consuetas percipiunt, cum sint aliis grandioribus ordinaria. vel adnatis adsuefacti sonis. iram molendinaris surdastri sunt. Infiniorum nec nos aeris motum perpetuum in gyrum lati percipimus, nisi

rumoruystu ubi manum auri apposuerimus tunc enim acr manum verbe--Va mi orando cauam (insolitum nobis) mouet non solito ritu ipsum an tari spiricum, Minus quoque humores intra Corpus nostrum con Gihi est. vcncia Ouxunus, ne Concoctiones &separationes alimenti ob

198쪽

similitudinem ipsorum cum partibus in quibus iacent, ac solitum ob tactum. Cum vero aqua intrat,aut cibus, sentitur. Sique

humores a propria solita temperie alienentur,passiones sensusque insolitos in nobis efficiunt. veluti ergo, qui sub aqua sunt, sonos aeris minus sentiunt qui proprios habent, alienos non in percipiunt, ita & hos sub crasso aere propriis perturbationibus adsueti coeIestes motus vix videre, minus autem audire possumus. Fateamur igitur Sapientiae AEtetnae non placuisse ullam sonorum in uniuerso discordantiam. totvnxergo Musicam esse omnibus ex consonantiis tonis ac semitonis compositam. At nobis non omnes voces Musicam faciunt, eo quod particularia ' sumus entia, spi ituque calido non aeque ac Sol quolibet motu vehementi gaudens, donati sumus, nec languido,quanto aquam gaudens pigro tantum motu; sed temperatus nobis proprius est, qui illis gaudemus motibus, qui non valde nostro motui di similes sunt, sed paulo vehementiores, quatenus excitemur ad robur de amplitudinem. Ex his igitur languidis motibus languidam excogitauit Musicam humanus spiritu; , utens pro mensura, qtiae regulat quantitatem sonorum Musicalium, magnitudi- 'ne nostri pulsus. Acuti soni penetrant spiritum acutisq; angulis b percu-b Aribtr

tiunt, propterea cum vehementes Ec striduli sunt, vcluti cam-ritate companularum&incilionum suberis, infest ant nimis . Graues vero' 'g'obtusiq; angulis obtusis, nati lioq; aere percutiunt spiritum qua- 'si per planum intra caput adigentes. Si lii strenui fuerint validii se . nimis, infestant nimis ipsum condensendo S discontinuando, tentia m.

sicuti bombardarum ais campanarum corpulen rarum . Igi- uetur aud turnon graues nimis, nec acuti nimirum Musicam humanam cisi- tama,ciunt, sed mediocres, qui ctura simul componuntur, alij recita' ' spiritum acie impellunt,alis plana quasi facie, ac ventilant, am- plificant, purgant, & roborant; ideoq; ipse voluptate perfun-o- ditur, cum voluptas sit boni sensu S: Bonum autem id,quod con- tentionata, seruat: econtra Dolor sensus mali; malum vero id, quod de- incorrestruit illud, cui est malum: non enim omnibus. Huiusnodi inia rei,

genio suo perdoctus spiritus inuenit in praeliis & in templis soY x nos ,

199쪽

viss F. T H o M. C A M P A N E Enos; at illos asperox varios*, ut nimirum ipsum exasicent mo ueanti adiram Contrae hostes. hos vero suaves Consonantes T,. ita ut leuiter mouentes inintenc spiritum ad colligendum se iv. . caput ad contemplationem diurnorum.. Caeterum laetae nimiSi. jocundaei coniunantiae, quae diuersis in partibus spiritum mouent ventilando absque laceratione, ac altera ipsaruna' alteram consequitur non nimis impellendo condensandoq; , sed diuer , sis modis ipsum repetendo ac titillando , inuitant ad gaudium. hilaritatem iu magnem .. Quocirca collectus in Caput uniuer-e Damon suS, ut Musica fruatur se seruante, dormitati hoc autem est se--iu sis ia- mnus. c Si intellexerit (dixit Sapientia) temperamentumsuit Ebrin. humanum, virtutem A mensuram sonorum, imprimet se nan-O NO do quamcunq;. voluerit in animali passionem: nam, qui aspe-D 'ν ras audit voces,indignatur; qui placidas, placatur, ta variis v - T. rlatur tithdo sti L d Consueuerunt homines uti senis in tripudiis & salta tum fac tionibus. Somi, enim mouet spiritum opemi fert admouen

Mu ra, dum corporis pondus quibuslibet modis . At si nus modum iisne, rem , quem planx indicat,velutLquemdicunt Gagliardam, non pote-nibatir istu rit saltator iuxta alium sellitare quem vocant vulgo Spagnolet--- tam: nam spiritus hoc thouendi modo corpus. Concinnaret vo- .. M.t lans, sono cytbam. In alium trahitur agiturque. 'Asperum sota pavitant num edunt resinaequales flexibiles ac vibratiles quacunq; , vel- rapore pra. uti bractea, quae in qualiber sua multiplici flexione diuerse mora Oc. Ndo multipliciq; simul acrem verberat. Consimiles sonos res.nmsith MIedunt aequales, eo quod dum flectitur una ipsarum parS, omnesim: u- reliquae eadem ratione eodem mouentur, veluti lamina argen- - P ' . tea bene selrda. Graues senos'edunt res corpulentae crassaeq; ,. ---co quod ipsarum partes pariter unaque aerem verberanti sicutilasset. Cam-d In Apulia sono cummille quos monimiuri aranea Tarentina; qui mmu meo oblectantur sono mouentur ispropcrtionem inditi assectus mssaliationibus agitati exsudant renenum simu Ocura lunat si quando alios iubi astantes aut ponam eundem conspexerist,recordantvrpassionu praeteritae, recisis tintito lum eundem refectum, relatiqui passi esnauseam ac romuit, re orda uerum m-- uelisein Propheta ri piritum attenua et cir purgaret di redderet obedientem Prophetua men-

200쪽

PHTsIOLOGICO R. CAP. XII. is campana aut robur ingens: Acutos durae tenuesq; simul, quarum partes inflexae aliquantulum retrorsum I percutiente, subito reuertuntur ad situm priorem, aut expanduntur extendunturq; magis offendentes denuo in acrem quasi punctim, veluticvathus vitreus, qui etiamsi tangatur , nec pendulus tunc siit, , non reddi Tacutum sonum , quia non extenditur in reflexione ab inflcxione super aerem, sed super tangentem rem terminatur impediturq; sphaera motus reuertentis. Res crassae, quia non insicctuntur aliae absque aliis partes, verberanc aeque omnes aereni quasi per planum non reuertente altera ad verberandum ab syue aliis,cum ipsae solidam habeant continuitatem. Iccirco crassae chordae inter fides grauem reddunt sonum,quod dum tangitur una pars chordae, omnes partes eiusdem chordae consectantur eundem motum, quia compactae simul bene sunt, ,

cumque sinc ipsae portiones lilurimae plesimum aerem de simul

commouent. . E contra vero graciles chordae parum aeris, nec

omnes illivspartes percutiunt, quia facile altera absque altera flectitur, cum non tanta soliditatescompacta continentur Plus soni edunt res aridae quam molles et iccirco chordae ex aere in fila extenso consectae, quam quae ex intestinis animalium conficiuntur, reddunt ingentiorem sonitum, propterea quod sicca res non cedit aliqua in sui parteaeri, mollis vero cedit. Mouetur aer in sphaeram', veluti aqua quandu injicitur

gut in ipsi intra vas contentae, ostendit. Ex rebus Conc auis re--M A. flectitur reditque vox, eo quod circulationes aeris retrors Imredeuntis vocem restituunt et sicuti circulationes aqilae excentro conchae effusae ad peripheriam peruenientes , mox reuertuntur ad centrum sui motus a cadente acta gutta. Ita fit e Echo e Ausonia

reuerberato aere ex vallibus,antris, cavisq; aedificiis, in quae im- tur vlimia pulsus ostendit, reuertiturque. At ex planis non reuertiriir, eo verribo,

quod diffunditur in latera non retrorsum,unde impellebatur. η'' p m CPgnoscit spiritus utrum a longe vel prope vox adueniat. I' Rhw onon quidem ex magnitudine vel paruitate seni; nam grandi res voces possunt propinquiores esse,& distantiores: at quidem in timviram multitudine aeris. etenim quado a longe vox accedit, aerem id V et, mul-

SEARCH

MENU NAVIGATION