장음표시 사용
201쪽
is 8 F. T A o M. C A M P A N AE multum mouet, nam primo mouet partem aeris adia tem rei sonum edenti, illa vero aliam mouet partem sibi proximam,quq& aliam subsequentem mouet,alia saliam tandem usq; ad contiguam auri: quapropter auris, propterea quod a multa acris. quantitate prquenitur(nam primo sentit motum contigum partis aeris, deinde alius, deinde illius,quam mobile sonum emittens tetigit subinde iudicat ipsum mobile distans esse Manifeste quide prius quam in nos perueniat vehementissimus a longe rumor, iaci modo auris,sed de totum corpus assicitur tremit i ictum ab aere prae leniente. Cum vero moues res propinqua est auri,csifestim agnoscimus, eo quod simul absq; praecedentia surdi serit, sonum movcntis eodem in tempore sentinxtis omnis particula omn(q; aeris punctu in omne ipsius punctum reflectit sonum uouequaq;. 8 quorsumlibet: Iccirco circumstantes omnes eundem haurimus sonum. Potest & ventus aufferre, alios deferre, propterea quod sonus est motus acris, quem aerem sonum i ventus aliorsi in impellere potest , cum pendat sonus ab aere. At lux quae de ipsa quorsumuis usquequaque reflectitur ex acris puncto quovis, non pendet ab aere, sed a corpore luminoso, quod perseuerat lucidum perpetuo v--formiter. at sonorum corpus cum unam soni partem emise- rit, illam amittit statim, quia non remanet apud ipsum semper derivand proptereaq; lux a ventis aufferri non potest ,ac velocior sono est: Itaq: bombar is distantis accensae videmus lucem Paulo ante quam audiamus sonum,
A R T I C. VII. a Matissa uxpertus spiritus aerem omnifariam sonare, studuit inae isso mobi- rein respiratione egrediente,tot motionum figurationesis udi effore, quot ab ipsis patitur rebus ipsas imitando, ergo&ex- j primere u , quibusciam vivit. Itaq; ad passiones simplices inactibulati h teri res significandas arteria tantum utitur impellendo aerem i. Ahises aduo mi ei quo novimus scribere literas vocales at res com--- positas Disitiam by Co
202쪽
PHvs Io Loci COR' C A p. XII. positas externas,a quibus alios patitur motus multiplices,signi- motus a ficare volens, multas figurauit percussiones lingua, palato, lenia di, tu, vo tibus sabiiss; ex quo ortum habent therae consoriante , adeo ' quod miles erant suae motiones illis, quas a rebus accipiebat .hgil. Igitur ex sonitu Tu p. Tu p. quem lignum efficit alterum percu - ii , . tiendo lignum, Gi aeci habent verbum Typto, nos vero vulgari- in ilia cuniis ter Batto ;& ex vibratione lori, verbero. Volentes significare sta volita- reicuruspiam celsitudinem, dicimus Altum, tangentes mucro- bent Oco ne languae in partem palati sublimissimam,S c. Quapropter hu- 'tur iusmodi percuiuiones vocalium organorum figurant aerem , -- quocunque modo simili ipsis rebus. ideoque Caracteres in pho inis rugina exprimentes voces huiusmodi appellai Lur. Consonantes, ipsorum . eo quod super in aerem ab arteria sonantem offendendo cum propterea illa sonant. Illa vero cartilaginosis cum sit composita annulis quod alumnon perfectli, sed interruptis ,:continuatas tamen membrana imitantur leuiori ac molliori, spectante ad ce sophagum, ne S hic a duritie m. assiigatur, potest contrahi ac dilatari, dc simul vocem acuere dc Aexpandere,stringendo aut dilatando plus, aut minus aeris mul- at si mutuoti vel pauci, expressi in operculum ipsius arteriae; ubi duos ha- vocant, re-bet annulos persectos gratia commodius recipiendi aerem ex- Pudent. pellendi i soras,ubi figuretur in ore, opera calumnulae aliorum movent. Ut
b Quando dixit Sapientia homini, ut imponeret n in dim. rebus subsistentibus,ta actionibus passionibusq:,id est, motibus Ti.carentibus subsistentia; extemplo ipse Homo secundum pro- θ nrequi-prietatem ipsarum rerum quibus mouebatur, ac proinde eas h Amflcietas gnoscebat, formauit in ore motiones consimiles,talesq: expres- a cu-sit,quales sunt. propterem; voces naturaliter significat. At quo ne vi
niam diuersas i et regionibus diuersi imitia sunt modi: (Nam se Musi , grum ptentrionales coarctant spirirus a frigore tim res, ac reuerbe- iurant multu aeris nultis coli sonantibus caracteribus veluti Ger- η mutuo
mi man i intelligans, Oc. Nil per virum hyroces frutorum non intelgimia,cum nec Scriberum intellioamus, si et audi mus, ctc. Qui flant in ore recales literae omes,omnes, consonantes, S ad ovide ei imentam qualibet apta sit ecundum naturam, iam striptum in nostra P.etica. b Motiomnotantes Entia. Dim-
203쪽
ico F. THo M. CAMPANticae mmani & Poloni, &c. Meridionales vero relaxati nimis apertiq; calore regionis, emiti ut voces prolixiores,vocalibus plenas,sicuti Arabes: unde & Hi spani vos ei hab pilatas prolixasq:,5 pro- nuciant vulgo, Adelante, Primi ero,Notario, non aute Au ante, Primo, Notabo, sicuti Itali in minus calido climate pronuciant. Quin & soluin peculiarem efficit differentiam. nam veneti in liquido solo nata absque consonanti hus fere pronunciamt,Frio, non freddo, peccao,& non peccato,cauai,& non Caualli. Lombardi confines illis pronunciant truncata voce consonantibus pleniore ob soli duritiem, &quia spiritus egrediens in frigidum inimicamq; aerem quasi timens regreditur intus, nec complet pronunciationem coram; ideo dicunt pan,vin,non pane,vino, sicut Neapolitani. Hoc etiam intueri licet in mollitie linguae infantium, & soliditate virorum, & ariditate languida senum , videlicet variari pronunciationem; at in Nationibus longe magis. Hinc fit,vidum commiscentur simul nationes , varienturi Io Chi, voces,& quae significant natura, videantur ex placito significas per i' ui re. eoque magis, quod homines plerunque res a quibus nullum β det si ' patiuntur motum, significant per illas a quibus patiuntur. nam appellamus Deum Spiritum, a vento mutuantes vocabulum &ri., ab Amma. Piscem quoque canem,quia cani est similis. Inter-Geniri is dum etiam confunditur reS, undet imponitur ex natura vocabu o. Ium, cum re ad quam imponitur ex placito. E MM- Principes inepti, ac vulgus imitationis artificiose ignarum, imponunt nomina proprio arbitratu, inconsultis Legissa- toribus, Philosophisq; Naturae Deiq; imitatoribus. Propterea 3 ia, . . Mundus uniuertus corruptus est ita in Sermone, sicuti in scien- humilio, tia; prausirtim rerum, quae addiscuntur loquendo magis quam ct imput inuestigando. Caput Tyrannorum Nembrot cupiens vela inm ese surparerem alienorum ac Dei,miscuit linguas sciunt ob- . confuditq; volente Deo, quod Larem p peccatum sequatur
204쪽
De corporis humani unitate ac di brmiante, , de Mente a Deo immissae de Spiritu, c. vide os paratum iterurata. . . C A P. XIII.
a N Fformato corpore opera Spiritus, distinctoq; in suas par- ah -
tes S organa 3 vias sentiendi, aspicit Deus in huiusmodi formosum opificium, spirituum brutorum aedibus longe praestantius; itaque &ipso tanquain suo opere oblectatur, iccirco fer, ,faemi immittit in idem immortalem diuinami Animam, quae perfi-memo Orciat totum aedificium, eiusdemq; munia, & usus, opcrationesi. caco, quia Cumq; huiusmodi Anima propriam operationem non habeat, minori O- sicut nautam naui,si forma totius hominis, qui nimirum antequam accipit huiusmodi animam , compositus est ex spiritu, i. .. p. ea humido,dc solido,riteq; fabrefactus. Partes b solidae sunt gra- .r anai Lia tia continendi, ii umidae gratia nutriendi, dc copulandi, spiritus D temporae vero gratia mouendi & sensificandi dc cognoscendi. Qui ciui- bus corpora de munus cst in capite So in membris continuatus, omnesque reddu turmotus mutationes & sensationes edit. non enim Ipse composita e ti est forma, nec alicuius partis,sed per totum se mouet muniaq; , obit,sicut nauta in naui. ideoq; cum nimis attenti aliquid audi' m. immismus, aegre videre simul possumus; & Cum cogitamus intenti, Ci-sim. Auti. bum non digerimus ; & vacantes Veneri sensum pene amitti- lpeculam,rimus,& irascentes discursum ac tactum,. Ex quo palam fit,vni- M perpositὶ cum esse Spiritum omnes has operationes obeuntcm: Iccirco e boratu dum unam operatur operationem, aegre aliam operari valet. qu3mobrem ipsi pulsus & respiratio variantur a timore,gaudio, cattentione contemplatione,aliisq; cunctis actibus nostris. a X Quo- pium esta Ex hoc stermone palamst contra ars. animam brutorum ars humanam quam tamen ipse cognouisae descripsi, non esseformam corporis, atque senseria cuncta non esse informata propriis potentii pars Crinibis. Et centra Galen. mum esse stiritum mimalem, piralem O rationalem, eundem sese anu
205쪽
i cet F. TnoM- CAMPANELLAE mam ratienalem, sibilem S concupistibilem, O in capitesva rniversitate habitare: O non esst ipsis
temperies cerebri corta ct iecori , cum huiusmodi temperitisint crasse vida ars obtusa nihilsentientes. Itemscerct iecur nihil enitunt, yrfatetur Galan non obiceni ceretro, i si separat retra eqtiod Plato attendensensum tribuit huiusmodi portionibus, ut obediren capiti. Item osen i miis prisv ct respirationem aliaso motiones arbitraris esse. Ium Iram ct appetentiam ration Ouq. fieri. Man: ses. enim nouirascimur contra Censoremsed antra dejectum vi ric pendium e nam verbera praece I roru vindie a digna non reputamus; nec qua casu aut a non volante insiguntur. nec quemcuns cibum appetimus,nis bonum,n seminam quamcuns, sed liras aptas vivi candostemini. AI quamuis baiplamna repugnet rationi, di interdum concupi sentia, ri insebrilitanti; hoc tamen non inlcat aliam esse virtutem iudicantrmabit ente se concupis te.nam ct eadem ratiosterum pugnat, argumenta contraria finiendo, ut palam eli animodi putante secum S cum aliis de rebus sibiv. non tamen ideo est duplex anima rationais,ut ridetur Galeno. Ita ditimam ct cupiditatem esse ascitu cognosentis spisHrau. At quia Tvterdum nihil immcr rus in considerando benere an perperam irascatur, ad iramma vittir; raionibui aetera vindictam decernente, ostera negante ob metum, ne S ipse occidatur, albquando fluctuat, cum sit mus ad contrario actus operationes. Nee hanc ob diuersitatem argumentorum videri alteram esse irasiίilem a cognoscente. Ita dum ut febrilem calorem cupit extinguere,
ac rimet ne aqua noceat, rideri alteram esse rationalemab appetitoria, cumsint prae nam cum ratio decernit aliquid prorsus agendum, tranan pergit, nutupiditas quo ferebantur: at si alterius generu essent animae, op sitae ratimali,ct non cognoscentes. rt Galen.UFrtilat, nunquam permitterint, autpossint persuasione induci ad proprium bonum praetermittendum, alienum equendum ,filicet ratior sis, cuius pessua lines nec caper possunt. Igitur mus ect stiritus ita opirans. Cor reio in ramentum est nutritiuascui ct iecur O rentriculus; cum gutu ipsorumpatientibus, ipso nimirum compatiente Firbru,nonsat et e nutritio. Et cum in ira oculi augeantur, ct conturbentur ad illos accumitibiassi ritubus, ac tra ui intum sit, Ocaergo ira est tus in ipsis immorantis moti autem cordi. temperiei. Ita in actu amoris collacem ocus, sec.ergo Oc. Galenus probe dixit nemos risorus ac spinalem medullampe fratosese, quassi rituet intra triuetat: at pernetam deinde negat poros neruid auid ea ratione quod non HAntur, cum quidem nec rimistrum aut Omala mesilla pori appa eant manifeste. quanto brem Vestius negat di illappros: ct Urnatur per totum corpus excurrere facultatem incorpoream ad eden dos motus ficta res. nam ex quatuoremnentu, ex quibκs animal basi exponunt,faculta. haec incorporea
trinit. ergo , O falluntur non consurantes uiuuet suis ratem, qui per risibilia foramina in mum-
rum cauetitus etiam in ambulate. Quoniam vero spiritus corporeus est, perque neruos fer- tu , post tam us eodem tempore audire, videre, ambulare, &c..
distributo spiritu variis functionibus. Sed aegro quidem cum
obimus unam attenti valde, possumus alteram obire. Quinimo quando attente vocem audimus assicientem fortiter, non possumus aliam audire, saltem eius significatum, quamuis moueat
spiritum in altera sui portioner. Palam, cum spiritus in caput dormiendi gratia sese colligit, aliamve in partem gratia occur- li . et . - rendi
206쪽
PHYSIOLOGICO R. CAP. XIII. rendi necessitatibus, veluti in foeminis accidit uteri suffocationem patientibus, remanet corpus sensu motuque destitutum . Item neruo humore quopiam oppleto neque spiritus quoniam corporeus est, per ipsium intercurrere ad motum quempiam edendum potest; qua de re & membrum, cui superextensus est ille neruus, remanet tensum immotumque, scuti in spasino ¶lysi experimur, quod nequaquam euenire queat, si spiritus res incorporea esset: veluti nec moreretur vaporibus infectis caput replentibus, qui non cerebrum, sed spiritum ipsum aggravant suffocantque. Nec quidem tot functiones actionesq; variae in animali fierent, si unica forma sentiente mouente sv- niuersum simul informaretur. Nam cum forma sit habitus temperiei, necessatio pendet ex materia victa concinnatam suis in particulis certo quodam modulo,quem iii ea requirit sibi agens
natura unum facta cum ipsa. qui inodulusipsius materiae natura rumi agentium ita temperatarum coniunctarumq; Cum i- psa,dicitur forma. Quapropter una si faetat in toto corpore, hunicam modo functionem habeat, est opus vehiti in lapide, in ferro, in vento, in Aqua. quibus in rebus unica forma unicain habet functionem . At in animali simul mouctur manus, stant
pedes ventriculus coquit, dilatatur cor, stertit lien, &c. eodem in tempore: Ideo existimandum cst plus spiritus ex uniuersita- , te unica dependentes per cotinuationem regere Compositum; veluti homines multi nauem unam, dependentes ab uno capite per continuationem praecepti & obedientiae, quamuis corpora .' discontinuata habeant, quod spiritibus impetum facientibus sensum ac mutationem in corpore humano, non aeque euenit. e At cum corpus diuersum sit variumst temperie, figura, Colo- ... re,dispositione, functione, & consequenter forma in partibus ma bruto varia, ab unica forma informarinonyotest, si tamen 1lla anarum rum est ilia X E. teria Poenomi
207쪽
ti F. THO M. CAMPANELLAE a Nox of teria tantum pendeat. At vero ae Mens, quam Deus humano sunt ita es inimittit composito, informatrix esse potest rei multas formasse immei. partiales habentis diuersiasq;; propterea quod ipsa non pendet ex materia, sed a Deo , a quo simplici emanatione producitur his: Ita & lux a Sole dependens eo iam in tempore informat aquai ui rhum, quae mouetur, & quae immota manet, & aerem, Eo crystallum, Ualia alta re pyropum, &c. diuersia entia colore, consistentia, formaque, numn gra. propterea quod non ab horum dependet materia, sed a Sole. Uvalio Mens igitur humana vivificat compositum illiusq; functiones . D perficit. At vero quoniam si ipsa per se cunctas ederet opera- 'Mh h,. Cones, Corpus pateretur facale dissolutionemo; nam cum ipsa .. itimi unius Dei Conditoris sui e Contemplatrix sit infiniti entis (vnturi siti de nec unquam cognitione appetituque exsaturatur, ac supra fac a re'. coelum in infinitum intellectionem suam extendit, indicando,
tuticve se quod non a Solo, nec ab elementis originem habet, nec illis ad materia proinde sub id ita es . Nullus enim essectus stipra suam principa- .is i. ' em Cleuatur cauiano et Nec unquam bonis Mundi finitis contu p. tentatur, quoniam ab infinita dcpendet causa proinde diuinaeripui mi entia tantummodo Contemplaretur, ac corpus sperneret, nec quidam; nutrir'. veltiri aduenit in Exstatin diuinam raptis, aliudve inhiamst a studium,ubi Mes elicit ex se actum,sed cum spiritu actum eundefacta suis operatur propterea voluit Deus, ut nullam ipsa per se functiost, ct nem naturalem obiret sine corpore: esset enim sicut Angelus in corpore,& non sicut anima. Quin nec voluit, ut aliquid i pia risu alte- - . addiscerum o statim corrampere. O alterumJnatio ruere, Fc quissem perficit iam factum, ri sene e tacottis. Item nunc multo magis ac si bitu stactvridi relata et, quandoquidem dominatur metu in compost quam quan subito,nmissi nouum constraxit inuisibiliter antinium. S. brosin Isaac negat Mentem chformam O ms helei hiam contra aris. non contra nos.
e V XU ,rsit homin m componi ex Mente, stirua O carne rersu Apostos Patisi inhaerens: Si Sphitus oris, caro orat, mens amem supcruacua est, Sc. Spiritus enim fit exsangume attenuato farcaro ex eodem concreto. Sed Smnaeus ecorum anteponit Spiritum Menti in homine, quia ipse Spiritum sanctam intelvit viviriantem corpus rusticum Actem honorum. Sed nemo negat hanc doctrinam
208쪽
s Non possPHYSIOLocieto R. CAP. XIII. IN; addisceret naturaliter, nisi per spiritum corporeum, cui primum inditur. Si enim ipso in discendo ac sciendo non indige rei, sperneret quidem ipsum,amore rapta rerum diuinarum aut incertarum, nec ipsum persuasione ad bona aeterna attolleret, quorum mortalis anima capax per se non est. Siquidem Ani malia caetera non inquirunt quid sit Deus,quidve Angeli, quid partes Mundi formosiores, nec in ipsorum contemplatione delectantur. Nullum enim ens afficitur rebus sibi non conuenientibus aut impossibilibus.bIgitur necessitatis vinculis tem perauit Deus huiusmodi compositum exsondo,humido, spiritu atque s Mente immortali incorporea informatrice primum ii is ima caduci spiritus, secundo sanguinis, deinde corporis atque to- divina coristius in tot distincti paries ea lege, qua singulae totius conserua- pari rustiistionem amant propter bonum , suum, suumq; bonum propter copulati gutotius bonum,ueluti in Republica accidit, quando bene tem--- perata est ad conseruationem communem , sicuti Roma quodam,nunc Venetiae declarant. Ex quo intueri licet qua ratione 'hii j iiis Mens regit spiritum atque corpus, indigens simul per illa do--ceri artem diuinam rebus sensibilibus inditam ... v guinesio Spiritus vero mouet, Coquit, nutrit, separatque purum ab corpori sin- impuro,ut instauretur ipsemet,&corpus ipsius domus. Caro fim ut Anutritur ut sit defensio partibus osse is neruosisq; , multaq; est in partibus posterioribus, ut molli inhaereat homo stramini: du- Zis . . rum enim infestat mollissimum spiritum,cium; vasa. ossa dis in moecta sunt separataq; ut flexioni deserviant, dura vero ut fulciant machinam: Si enim mollia lentave essent omnia, ipsa pondere
rueret suo. Nerui insunt Contrahentis expandendisq; membris. pedes ambulationi in beneficium totius, vi utilia nanciscarer ac iioxia declinet. Manus digitis munita contrapositis robustiori solidrorique digito, utcomplecteretur res utiles, arma caperet,Contra noxioS, quibus ungues appositi,ut sint fines ncrae venae arteriae terminatarum in duriciem, ut sint armatura,ac simul extremam carunculam posterius fulciant, ne tractando res compIectendoque diffugiat retro, nec proinde cedat complexae petanest adeps glandulosus, ut puluinar visceri
209쪽
iss F. THO M. CAMPANE AE bus,utque lubrica seruet intestina, aliasque partes ne arescant. Glandulae, tanquam supposituin puluinar principio ramificationas cuiusq; venarum, ne disrumpantur; iccirco iuxta fauces ubi in ramos diuiduntur plurimos, plurimae sunt fulcientes glandes. In testina aliaque viscera aliis usibus destinata iam declarauimus, Ita connexa omnia, quod umus functio omnium functionibus & conseruationi prodest. Ac dum unum membrugi nutritur vivificaturque necessario cogitur, proprio nec damno assiciatur, alia simul vivificare ac nutrice. Item omnes simul paves simul conuenire in unam conspirationem unumque consensum Sanctae Harmoniae imitatione atque admiratione dignissimae.
De Somno , Tigilia , Pulsetione .
ARTICvLvs Lai Somnu Vm a Spiritus sentiendo mouendo dc vectando corpus nasiim e aborauerit, declinatur, quod pars illius attenuata motu auctoque calore exhalat, arque ipse imminuitur, quamobrem ethi. - Mente permittente ,in caput colligitur instaurandus. idque di brum. aris. citur. Qui dicente Deo, Potius noctu morempore sit, quando it fumi lux non adem in qua discat A negotietur amplius. fit etiam som- in capite chinus quando ex cibo fumi in caput ascendunt, quoProinde spi- viqiqi ritus accurrit conuersurus ipsos in sui naturam: itaque derelin- Ap it neruos; extremaque membra, quae motu sensuque quos 1
FIT, spiritu habebant, priuata apparent,Itaque dormitur. Perseue
proindeque .sumnum escetὲ, sed valde errat.cor enim dormiat nunquam it insommo morerum magis.nec estria.
Tvapores in ipsum defendant sed in os O pulmonem est nec cor principium es motussiensiusquesed
rapui. ut osten mae, ut Apogdocet ad hos. oesi Thom.la Vpsuarini, utrum Chri usfit caput E clesti evem nec. aris . causam reddusimni qui it post Iasorem sique fumos cibo. Calen. autem ait fieri in capite somnum refrigerato primo flensirio hoc escerebro, O non corde. Isallitur Sipseritum qu a non dictisomnum ex laborefactum; than quia venti lani ales frigidi non inducuntsomnum iuueta hales calidi quodct Hira fatetur. Item rapores vini calidi plussomni inducunt O magis,quam vapores niui .Erg. raporis cras itinescii num,non autem 'giditas. di sitired by
210쪽
. PHYSIOLOCI COR. CAP. X v. 26 rat tamen respirationis motus, ut sanguinem vivificat,spiritusque creet,quibus uniuersitas ipsorum restauretur. Ac prolixior fit grandior lx quam in vigilia, propterea quod multus ignis tunc est peripseria ad interiora collectus ei vel fieri debens indigus huiusmodi ventilatione . Pullus itidem perieuerac, ut generet spiritus, quod nunquam fieri non debet. At in principio somni contractionem ha-det crebriorem maioremque redeuntibus spiritibus ex extremis in centrum,. In medio vero somni pulsus est parvus,parum distinctus,tardusq; propterea quod spiritus occupati in capite ad praeliandum contra fumos de attenuandum languinem,nequeunt pulsummagnificare , dc aegre non edere. at in fine somni resectus iam spiritus foras reuertitur ad uigilandum. & dilaratio pulitium est crebrior grandiorque, & motio ipsius valida&vndosa,cum sitiam Copiosius ex instauratione. Quapropter somnus concoctioni ciborum conuenit magis; vigilia vero distributioni eiusdem, repurgationi excremcntorum. Conuerticspiritus in seipsum partem tenuem, crassas vero feceS excernit per nasum , aures ,, oculosq; deseruientes quasi cauteria,&non modo ut fenestrae sentiendi. Crassum excrementum persuturas ossis atque poros educitur in cutim, & indurescit instar herbae in pilos. pili vero remanent in protectionenissimul &pulcritudinem statum
De Nutritionet augmento,ex Totesattuo
C A P . XTARTIC TLus T. Vm sanguis in jecore concoctus fuerit, distribuitur pervet nus, ac deinde per arterias ex corde: Cumque omnes comporis partes consipersae sint venis, arteriisque, magnis, paruis,. gracilimisi omnes ex sanguine ex illis Iesudani; connutriuntur sed variis elaborato modis . nam coquitur amplius intra