장음표시 사용
441쪽
. De tertia cause acquirendi Gubernandi domini Siae de Occasione.
CAPUT X. OCcasiones dominia acquirendi sunt innumerabiles. Sed
praecipuae sunt,virtus ae fortitudo dc multitudo tua,ta im-h illitas inimicorum de extraneorum.1. Item diuisio prouinciae occupandae in regulos plures aer publicas discordes,magis autem in sectas vatias. s. Magis autem si quis ex eis te adsui defensionem intro- ducitis a. Itam si paruulus est regis defuncti filius. . r. Item si exosus rex suis. o. Item si populi sint mutationis auidi. . - . Si potentiores venales... g. Itemsi interregnum,S c. Omnia tandem exterorum mala, M vitia, sunt occasiones, unde tibi subdantur: praesertim vero idololatria & anthropophagia.
De casu morte, mutatione monarchiarum, eorumus causis, I' remediis, C A P U T XI.
i.xcolitur aut labascitmonarchia omnis,aut defectu virtu- va tis insuccessore,ut Assyria in Sardanapalo. a. Aut successoris defectu: cui malo medebatur Augu stus adoptando sibi successores filios. a. Aut diuisione discordiaque successorum multorum; ut Romana in Constantio, Constantino AO Constante, ac deinde in Arcadio Ac Honorio: dc Hispana in Alonis, Ferdinam do,& Sanctio.Huic malo occurrit rex Turcarum,seatres occidendo;
442쪽
POLITICORUM C A p. XI.dendo; Ch inarum vero, relegando eos super montem;quod de . rex Abassinorum facit.
. Aut quia filius regis paruulus est contemtibilisque, sicut filius Scander begi,& Antiochi, Sc Alexandri Magni, Si penultimi ducis S fortia dumMediolani: qui puelli omnes patruelibus, aut tutoribus, aut extraneis subiacentes, exstincti sunt aut regno priuati. Vt autem his malis medeantur populi, per electione reges &sacerdotes creare sategerunt. Licet hi parum
augmentum imperii procurent, nisi optimi sint, cum sciant, proprios filios nequaquam regnaturos. Sed ad hoc erit ille. dela s. Electio mona rcitie, si fiat a militibus, periculosa est Mschismatica: quoniam ab aliis ad alios trahuntur. Sunt enim gens ingenio crassa; S eorum, qui eis stipendia multa tunc largiuntur, rationem habent, non autem publici boni: sicut accidit tem pdribus Galbae, Vitellii Vespasiani, Othonis, in Romano;&sub Amri in Israel; magno cum detrimento. s. Electio ab uniuerso populo si fiat,etiam periculosa est: quippe quia occultorum tyrannorum dolos non intelligit, sed
decipituri item ab oratoribus separatur trahiturque quorsUmlibet; secum semper distidet ; continuo sententiam mutat. Unde Florentia, ex humsi nodi populari electione nnumeris afficta est damnis. Nec nobilibus confidunt; aduocant exteroS, cuius autoritate sedentur; sicut Florentini Ducem Athenarum , a quo & deuora ti sum magis. Remedium est, si capita familiarum solummodo conueniant ad electionem: sed inua-
. Melius quidem senatui electio committitur prudenti: qui non eligant ex non senatoribus, quoniam ignorantem &inexpertum possunt cligere, (sicut Cardinales Cclestinum, Quintum,) dum singuli imperare cupiunt imperanti,&c. Elimgendus est ergo a senatu de senatorum numero,expertus in minoribus gubernationibus: sicut Papa eligitur il Cardinalibus optimo ritu: nisi aliunde diuiniorem &Probatissimum habeant,ut Romani olim Ninnam Pompilium. g. Si
443쪽
.os F. TRO M. CAMPANgLLA s. si electio patitur schisma, &interregnum,uel sedem.
. tutatunt vacantem, ruere imperium potesti Idcirco Impe- .rator Germanus ante obitum successorem eligi curat. Sicut & Rex FeZae unum ex propriis liberis ante sui obitum
s. Quoniam vero optimus haud se inper eligitur , sed quem vivus rex plus diligit, ut Salomon Roboamuin; electio
post mortem monarchae celebranda est: hoc tamEn cum m deramine , contra sedem vacantem inuento a quod im Papae, ut si intra triduum senatores succetare in obdiicordiam non eligunt,electio quatuor magna tiburis orte eductis, committa
tur;qui & ipsi intra triduum,dcc. De quo in libro de Regimine Ecclesiasticostripsimus. io. Aut ruere Monarchia potest ob natorum ae uxoris imsolentiam & prauitatem, quae saepe virtuosos odit: sicut Sophia uxor Iustiniani Narsetem: qui propterea Longobardos in It ham ccersivit in Imperii perniciem: & Chosset Ioae regis Persa
rum filii in patrem insurrexerunt. Remedium est, ut regnato res sint caeli Des,uti Papa Romanus: nisi& hic a nepotibus soluta citaretur. Idcirco melius foret, si propriam genealogiam igno- . ad m, raret, ut monachus ab incunabulis. Quod figuratu est in Melam. chisedec, teste S. Paulo. vel, ut mulieres humiliter tractentur, Ac filii apud summum Pontificem educentu LII. Aut periclitatur S ruit propter autoritatem alicuius prophetae, contra Imperium praedicantis. Prophetia enim. quorsuminclinat,Imperium hahit Pro remedio distinguendum est. Nam si propheta inferiori dignitate authori Eatus imuenitur,ut si sit episcopus, potest sit perioris authoritate, ut Papae, vitari. At si suprema tollet digni rare,ut silmmus sacerdos, si
. vera praedicat coutra te, non potes ipsum ullo pacto cilugere, quin te exitio det,praesertim vero cum etiammiracula adprobationem ha t.v nde Samuel posuit deposuitque reges: Papetvero amiserunt Imperium, deposuerunt imperatores, Federicos, Henricos eges Npapolitanos saepe, Gallum, de Hungarum, aliosque substituerunt: Venetosquo ditione prauauit lu-
444쪽
litis secundus. Remedium unicum est, illis cedere , moliari, re fauere. Remedium tamen contrarium hostes Pontificum in uencie. Alii nouam haeresin sectamque facientes, ut Ieroboam, ut dominatum sibi tuerentur. Sed plenum periculis, &exsecrationibus coram Deo de hominibus, hoc remedium semperi uit: dc perniciem inuctoribus & successoribus statim attulit Alii vero penitus apostatarunt, ut Macho metus; quod animae corporiq; damnum extremum est. Nec,nisi ut baculus tara: Dei Set carnifex, tu cssc probantur. Nec remedium prodest principi sub auspiciis religionis prophetae eiusdem, sed solum. vilioribus per pericula fortunam aucupantibu S.' Alii pro remedio bellum intulere Pontificibus. Et hi , siue
vincant siue perdant,semper perdunt: quando caeteri principes, religione conciti aut Zelo potcntiae victorum, contra victores conspirant semper. Sic Federicus Sticuus, re Rogerius Gulicardus,& Mamrecdus, aliique reges facientes, tandem
Alii vero pro remedio concilium contra Papam conuo- , cauerunt: ut olim contra Iulium Secundum Ac Eugeniti in Quartum:qui, nouo altero concilio facto, eorum conatu S irritos fecerunt. Palam enim est, SI clericos Papatui excorde fauere, principibus vero ex fortunis: & unumquemq; in ludo arte lua praeualere: cum praesertim, Papam essc supra Conciliti, peritiores autumenta Non enim unquam Deum, Petrum cc clesiae,sed ecclesiam Petro regendam commendasse legimus. Si vero stinamus sacerdos contra te dolose & calumnias pra d,-cat, hoc remedium valet. At cum non possit deponi, nisi propter schisma Si haeresin, melius est, illi, quibuscunque potes
modis, reconciliari. Religio enim, praesertim armata,semper inuicta fuit.
At vero si suprema dignitate non pollet, sed te iuste vexat , melius est quoque cedere, sicut Theodosius Sancto Am- . brosio;quam damnum retribuere,sicut Eudex a Chrysostomo Ille enim in imperio de pietate solidatus cst et ista infamis periit. Et Elias de Elisaeus. posuerunt ac deposuerunt reis Eee Res
445쪽
o et F. TRS M. CAMPANEL Lapcs Damasci,Israelis,&c. Cum vero praedicator dignitatis imterioris te iniuste vexa t,populosque omnes post se trahit,melius est dissimulare, ac per alios bonos eius malignitatem detegere; sicuti Constantinus concilium contra Arrium cogendo. Semperareligiosis magis quam a laicis hoc in negotio timendum est. Nec sine illis Machometus laicus quidquam fecisset Remedium est unicum Pontificis maximi: videt. Regno sacerdotium copulare,ut Melchisedec Salemita,5 Dala Iaponensium,& rcges Romani, caeterique antiquiores omnes, ut in Monarchia MesIiae dictum est. Contra hos enim non potest propheta insurgere intra limites eiusdem religionis, nisi a Deo
missus sit,miraculiS armatus.12. Praeterea religionis diuisio, quamuis nec contra Imperium praedicetur, prosternit imperium, ut patet in Gallia, Germania, Polonia,S in Diuidit enim animos, ergo & corp ra fortunas,& arma;& inimicas habes semper utrasque partes; maloS,quia es cum boniS:bonoS, quia malos no exstinguis Remedium est, unam modo religionem retinere , sique alios cohabitasse contingit,deprimere,& abiectos reddere & inermes,qui tuae contradiclini sicut rex Turcarum Christianos re Iudaeos sub Turcis degere permittit inermes abiectosque. Uer untamen omnis diuisio shmper mala,prauertim religionis, ob dictas causas' quia aliquado ne cellario insurget aliquis Moses,aut Scander begu is. Deficit Monarchia etiam ob sui vastitatem dc magnitudinem: cuius causa ab uno regi nequit; ideoque imperii sibi comites adsciscit, qui postmodum per se absque superiore viuere uoltuat,diuiduntque imperium, ut saepissime sn Romano vidimus Remedium eth, imperium intra suos limates continere Me duces & rectores das alites dominatum usurpent: (sicuti monet rcha Iapone tun extra sua LX VI. regna non egredi- . tur,& rex Clunarum occuparet nil potest ultra limites, quos si- .is ubi parietibus 5 rupibus ae lituis de mari constituit; vel filios v-xoresque baronum,gubernanti uni prouincias, ducumquc militum, apud sae retinere, eosque iuramentis adstringere reper
446쪽
Poti Treostv M EA P. XI. os religiolas visitare, & praesidiorum duces alios, alios vero in ciuitatibus proreges facere: quod ex parte rex Hispanorum ob
i . Aut alimentorum defectu perditur, quia solum fructiferum non habet,ut Genua, SI Venetiae. Ideoque prouisum
est,per mercator , negotiatores, & rerum permutatores, &horrea&munitioneS,S C.
is . Aut propter pestilentiam. Contra quam Abassinoarum monarcha ciuitatem portatilem habet, mutatque situm pro tempore salubriorem: quod Tartari, & olim Veientes, Maues quoque obseruant. Nobis autem Magistratus sanitatis institui solent. Aut quia invaditur a regibus exteris praepotentioribus: sicut regnum Persarum ab Alexandro Macedone, Ac SQ-tania AE pti a SelimTurcarum rege. Remedium esh,amorem subditorum valoremque procurare, militiam optimam paratam habere, foedera cum multis principibus, aemulo tuo potentioribus, coniungere,ssicut Machabaei cum Romanis, ab Antiocho timentes,& Veneticum Gallis, timentes ab Hispanis. Praeterea schisinata & odia inter potentatus, a quibus times, serere prodest,sicut Hispanus inter Turcas At Persas & Abiai noscit Moscouitas 52 Polonos SI Transylvanos in circuitu,&c. & inter barones Galli sui aemuli. . C. Aut quum Barones , potentia & diuitijs crescentes, rebellare audent, sicuti Barones Iaponenses, saepe etiam Neapolitani,& GAh,& Germani, propriam monarchiam prostrauerunt,cupienteS quisque pro se vivere. Remedium est,ne heu da transeant ad haeredes,ne stabiliantur ; sicu t Turca facit:propugnacula solo aequare, vel tuis militibus committere; illos; sub honoris specie humiliare.1s, Aut perditur ob propriorum militum proditionem, sicut Antiochus. Remedium est,artibus eos in ossicio retinere,& corpore diuisos; & teipsum praesidio amicissimorum, beneficijs continuis obligatorum , munire , ut Turca Iancta.
447쪽
Gq. R. T H o M. CAMPA NELL RIO. Aut propter repentinas barbarorum incursiones ,rVItramontanorum, tuis ferociorum. Remedium Est, opponet- re sapientiam,& Religionem barbaris fatuis; ut Leo Papa contra Attilam erat Iaddus Pontifexum Ierusalem Alexandro Magno venerandus sacerdotalibus vestibus occurrit, tensiuitque ipsum, . Hodierno tempore propugnacula , & arces, erecta sunt cum bombardis contra huiusmodi incursiones tria
ro. Aut defectu propriorum miIitum, S abundantia adi-xiliariorum, Si mercenariorum vivi accidit Ludovico Startice Mediolanensium duci,&c. Remedium est, delectos milites ex tuis semper paratos habere, tuoS armare dc unire, S extraneos armis spoliare&diuidere. Item ob hoc primogcniti sol rsint haeredes: caeteri vero militent. Aut, sicut Turca, scholas Elaustratas puerorum, militiam addiscentium , facere, qui pa-ar. Aut propter insolentiam victoris exercitus post victoriam, aut post foedera: sicut accidit Carthagini post primunc bellum Punicum sub Amilcare. Remedium est, subito partiti
exercitiun in distantes sedes; nec colligere nisi una cum Ducet,
quando iam instat praelium a T. Aut pecunia tam defectu , mi Iitibus distribuenda rum, dum belligeratur: uti accidit Maximiliano Austriaco sub Patauio. In remedium facta sunt publica aeraria. Insuper religione ac poenis in eiusinodi necessitatibus diuites adigendi
adponendum in communi aerario omnes pecuniaS Ac vasa aurea atque argentea. sic enim rebellare non poterunt ; principa-xumque confirmant. Quod Romanis Ac Venetis usitatum es Insupcr & ecclesiarum vasa conflare tandem lacet, si opus fiuErit etiam virtute, dc spebus bonis, auro cxspo latoS, ipsosq; milixe retinere: sicut Caesar olim in principio c: uilis belli, Si hodierae uricus Gallorum rex :& inimicorum fortunas diripiendas. raret. Item monetam plumbeam cudere & autorigare done et Cium perdurat, ut Veneti fecCrunt,as. Aut . Disitiam brum Cooste
448쪽
Eoor r CC RuM C A P. XI. . dos 23. Aut luxuria victoris exercitus , praeda se & deliciis
ocCupatorum regnorum enervantis: sicut contigit Longobardis, Gotius, Hunnis, Gallis, &c. qui meridianas regiones deliciosaS occupantes, ferociam amiserunt,&imperium. Quod etiam cunctis regibus Neapolitanis euenit ob coeli soli i i mollitiem. Remedium Iosue dedit, non exstinguere penitus inimicos, ut habeas, in quibus tuorum exerceas virtutem. Sicut re Nasica consuluit, ne Carthago euerteretur , quo Roma mollis non euaderet. Rex Turcarum solus ex septentrionalibus occupatoribus australis plagae, imperium valide coseruauit: quo niam seminaria militum lani Earorum sibi instituit, ex omni narettone, captiua liberaque.a . Aut conglutinatione commerciorum, negotiationum,& fetidorum cum principibus pr potentioribus: quo ruingratia Ragusari Turcis seruiunt, S: Gequenses Hispanis. Remedium Inuenere veneti, si licet ne nauigarent sui cum Hispanis, neque mercimonia de fetida in ditione Hispanortim haberent.
as. Aut tributorum grauitate S vectigalium populus se ditionem & rebellionem facit: sietati sub Roboam regnum Hemhraicum amictum est diuisumque: ut Si Flandria contra Ducem Albanum insurrexit, &c. Remedium est , minuere trimbuta,&in populi vociferatione tollere;deinde paulatim augere sic, ut populus vix aduertat; S nomina tributorum m rare,&c. item lxigere ex omni regione bona, qua bus ab v dar; ut ex Appulia frumentum, ex Calabria scri cum, ex Flandria milites, S c. .
a G. Atit quia crudeliter a Rectoribus prouinciarum pecinsolentiam & auaritiam populi tractantur. Remedium est, taleiam ter crudeli stimum quemque interficere ad populi satisfactionem: sicut Caesar Borgia Orcum Cesenal. Porro poenae gladio, tributa linguis, malitia ambobus instrumetiatas exi genda sunt. et . Aut perditur , quum proles regis, cuius imperium occupasti, amicitia aliquorum fit bleuatur: sicut Ioas contra. E e e s Atha-
449쪽
suis F. T HO M. CAMPANE AE . rere, ut Caesaris& Caroli V. Iustitiae& temperantiae est conseruare, ut Venetorum. Et qui virtutibus cunctis ornatus est,bo nus cst in utroque munere,ut Augustus.
r. Qui acquirit dominia, lebet prudentiam habere magnanianam,sortem,liberalem,iustam, S c sed quae vergat in s perbiam,audaciam,prodigalitatem, &seueritatem,&C. Qui conseruat, eandem debet habere prudentiam, sed quae inci net ad pusi lanimitatem,ad tim orem,ad tenacitatem,& licen tiositatem, S C quia de C.
6. Qui prouinciam occupat discordem sibi in religione debet ipse princeps, in eam transferre imperii sedem, sicut
princeps Turcarum in Constantinopolimaut incolas transfer- rc id al amregionem dictit Nabuchodonosor Iudaeos in Babilonem: novasque colonias in metropolitanis prouincia ccupatae sub propria religione legibusque constituere , praedicato- 'res ponere, leges mutare, A capita populorum humiliare,sicut Cyrus fecit in Lydia,& Hispani in America . Si autem tuae religioni mancipari voluerint incolae, potes eos artifices facere, Acmecha nicos, Si tuae coloniae seruientes. Si noluerint, scruituticos addicere debes,& transmigrare , praesertim ab Imperii sede, si distantes terrarum intercapedine multa sint. At si ciuiadem tecum religionis fuerint, ut Neapolitani cum Hispanis, debes eos sub religionc communi dcania citia cum benedictio ne summi Pontificis retinere, tuisque propriis militibus praeli diare; ncc subito corum instituta ciuilia dc politiam euertere, sed pedetentimo praeficiendo supremos iudices ex tuis, inferiores Fero ex Al sorum prouincias de potentilliinos aequare, plebeis, si tibi iniuste in bcllo & introitu aduersati sunt: si actiatem amici, transferendi sunt extra regioncm suam, honoribus Et praemiis,scudis de gubernationibus allecti: nunquam tameta
capi ta rc linquenda iunt, quoniam insolescunt magis ex amicia '
tia,& populis is odiosiorem reddunt, Direbcllant. His de causis partas prouincias Pyrrhus de Carolus Quintus subito a-mutcbant. Neminem tamen per calumnias de fraudes depria
450쪽
= criti disienum regnum invadit,debet memorata m*id'
id est, capita deprimere, leges mutare, arces diruere,stirpem regiam exstinguere,vel alio transferre,&c. debet incolis facere subito ac simul in codem die victoriae, manibus & nomino militum ac ducum: beneficia vero passim cum tempore post victoriam, proprio nomine ac manibus propriis.
num, faciat in quemquam: faciat tamen malum poenq,sed illius tantum, quam optant populi;vtvsurarios exspoliare& rapaces magistratus, superfluas artes ae mollities exstinguere, inertes triremibus addicere, adulteroS superbos fac peccatoreS enormes affligere,S C. s. Populus annona, milites stipendiis,nobiles honoribus Continentur: humiliantur vero communis utilitatis praetextu; maxime autem,si eos sepaiaueris,ac in gloriosis negotiis pecuniam vidi lapident, sategeris, nec conde ut rapaces fiant permiseris. io. Ad augendas respublicas ae monarchias obseruandae sunt regulae assis natae. V ide l. singuli finactiones,ad quas natura apti sunt, capessant. Rectores secundum naturam, non secUndum fortunam hant. Maius bonum minori anteponatur,Communci priuatis. Retineatur communitas bonorum Si scientiq& religionis concors. Fomentetur contentio ascendendi ad honores per virtutem. Diuina humanis priuerantur. Haec consequentia sit omnibus trita: Deus est, ergo sapiens Ac bonus, ergo nostri curam gerit, ergo &iustus A nos liberi, ergo&post mortem praemiabit & puniet, quae apud nos heic non iustificantur. Quod si hocnon est, ergo nem iustus, neq; bonus, ergo Neque Deus est. Cuius contrarium tota n.imra,mundi, dc partium constructio,& particularum usus,ordo,&functiones mirifice probant,& reuelation in sanctorum, S angeli, S daemon ,& poli taca,& scientiqomncs: ergo de se nobis manifestauit modo nostro: ergo dcc.