장음표시 사용
131쪽
Modus intrinsecus quid quod res constituitur in propria specie, seu in proprio esse qui aditatiuo est illud idem, quod in habentibus d finitionem, significatur per definiti
nem quidditatiuam : ideo essentia Quanuoq; a Philosophis vocatur quid- Citas ' ut dicunt D.Tho. de ente, & eLsuntia cap. i.& Franc.deblay. I. d. 42. q. I. art. I. Notandum tamen ex forinalitatibus Si recti; quδd proprie loquendo, quidditas in plus se habet, suam
essentia. Tum quia quidditas est magis abstracta, quam essentia. Nam quid litas cum modo proprie diciturcssentia: denudata autem a modo dicitur quidditas . Tum quia multiplicata essentia multiplicatur, quidditas noautem e conuerso; .quia in Deo sunt multae quidditates, scilicet substantiae, spiritus, intella eius, Ze multae aliae; Ne tamen in ipso est una essetia,ergo, bcc. Existentia vero est qua mediante essentia, seu quidditas existit, ut scriptum est in formalitatibus Fran. de May. S cundus terminus declarandus est in diis intrinsecus. Qui potius dicitur intrinsecus, quam extrinsecus,duplici ex causa, ut scribit Fran. I.d. 8. q. . &d. 9. . r.& in formalitatibus suis. Primoicitur intrinsecus, quia reducitur adide genus,ad quod reducitur ratio se malis illius,cuius est naodus. Et quantuad hoc non videtur passionem disterrea modo,quia et pasi O reducitur ad idegenus, in quo est subiectum eius. Secundo dicitur intrinsecus, quia noris differt sol maliter positive a quidditate cuius est modus. Hanc que eanden causam tangit Ant. Trobeta in formalitatibus Si reeti, ubi dicit. Ruod modus Pro tanto dicitur intrinsecus, quia non ingreditur quid litatem eius, cuius est modus; nec ab ipso distinguitur sormaliter positiue , sic quod habeat distinctam formalit alcm ab eo . Est autem modus intrinsecus, ut scribit doctor. I .d. 8. q. 3 . Sc Fran. ibidem .q. S . qui adueniens alicui, vel recedens ab eo, non variat eius rationem formalem.
Sed quae ira est illa ratio for malis, quae non variatur Dicitur a Sirecto in suis
formalitatibus talem rationem esse rationem sormalem speciei specialissimae, de subalternat. Unde iecundum istum doctorem; licet modus intrins cus variet rationem quid litativam , idest conceptum quus litatiuum . illius cui additur, seu contraeti per ipsum: finitum enim, & infinitum variantra tionem, seu conceptum quidditatiuuipsius entis. Non tamen variat rationem sormalem quidditativam: quoniam variare talem rationem conuenit
tantum disserentiae : δe ratio formalis ut iditativa sollina conuenit speciespecialisminae, de subalternae. At j t iaciat cuius etiam opinionis est Fran. ubi supra quod modus intrinsecus
nullam rationem quid litatiuam variat:
'uia per illud, quod non dicit forma
litatem, ex sui a)ditione, vel remoti ne non variatur ratio qui itativa smodus autem intrinsecus nullam dicit formalitatem. Quod si obiicias, quia ens finitum, Se inlinitum essentialiter,
quidditati ite distinguntur, sed hoc
non contingit nisi per finitaem,& infinitatem, ergo finitas, & infinitas variant rationem quidditatiuam. Item Ba gius super tertia q. d. . primi, pro bat, quod quamuis modus inti insecus non Variat rationem sormalem illius
cui additur; aliat tamen rationentis
formalcm costituti. Quoniam ait ille dicatur costitutum ex intellectu,&infinitate. a. sit enim.4. hoc totum, intellectus infinitus: tunc manifestum est, uod per appositionem infinitatis,c stituitur ly. a. & per eius remotionem destruitur: quod non esset, si infinitas
non variaret rationem formalem constituti. Ad primum responciet Trom- beta in formalitates Scoti, distinguendo de ente finito, & infinito; nam dupliciter considerari possunt. Uno m do sol maliter. Alio modo sundamentaliter . Ens finitum, & infinitum so maliter considerata non distinguntur quidditatiue ; sed tantum modaliter. Vt vero considerantur fundamentali
Sirecti. Aliorum opinio. Modus intrins
t ita a , seu Lo i male. Ratio Barg I.
132쪽
li uExi etiaesse de quidditate Dei sin Phosoli'ndit. ter, distinguntur quidditatiue, nonis equidem per finitatem, & infinitatem; sed se ipsis. Quod maxime est verum,
si tenere volumus nullum conceptum realem else communem Deo, & cre turis : quemadmodum quidam dicunt, quod ens, ut est comune Deo,& cre turis, non dicit aliquem unum concellum realem, nec est commune Deo, creaturis communitate reali, sed comunitate rationis. Sed de hoc alias forte et it sermo. Ad illud Bargij dico, quod sicut constitutum ex subielio, &accidente non dicitur variari quidditatiue ςx appositione, vel remotione accidentis risicut homo albus non variatur quidditatiue ex appositione , vel remotione albedinis: quia nec albedo, nec aliud accidens est de quidditate constituti ex ipso, At ex subiecto;quia nihil dicitur esse de quidditate , vel praedicari quidditatiue de eo,quod
non est unum per se . Ita nec constia nitum ex re, & ex suo modo inti ins eo dicitur variari formaliter ex appositione, vel remotione modi: quiam diis non dicit aliquam formalitatem: sed si variatur, tantum modaliter variari dicitur. Ex his sequitur , qu6d ii tellectus finitus , & infinitus tantum distinguntur modes iter ratione finitatis, & infinitatis: ratione ver o qlia sunt talis, vel talis entitas,dicuntur diu stingui se ipsis , quia non distinguntur Per aliquam realitatem contrahentem intellectum in communi,& constituen em hunc, vel illum intellectum: quia aliter intellectus infinitus esset compositus ex realitate, &realitate-3 . SECvNDO PRINCri ALITER declarandum est in cor ore huius quaesti
nis. Quid Philosophi: deinde quid
Patres : postremo quid communiter theologi credunt de nac dubitatione. Quantum ad primum dico. Philosophos existimasse, existentiam esse de quidditate Dei r quod mul iplici cro lendo. P. imo audioritate Algaetulis dicentis in psimo tractatu suae meta. Quod in Deo glo. ioso non est alia intentio quidditatis, S esse . secundo per Averroem in libro destruc. disp. 8.in solutione primi dubii, scribentem haec verba. Et sequitur, quod omne, cuius esse est additum subitantiae suae, habet causam agentem: & quia primu non habet agens ; ideo esse eius est substantia sui ipsius. Ibidem etiam in solutione secundi dubij in calce habet haec verba. Et secundum hoc velifica
bitur sermo, quod esse in simplici est
ipsa mei quidditas. Item tertio ad hoc idem est Linconiensis. 2.poster. Om. . dicentis . Esse namque uictum de causa prima non praedicat, nisi ipsam essentiam omnino simplicem causae primae . Item quarto ostendo, Aristotele fuisse huius intentionis. Nam. 7. metat .comm. 2o. M.& i. dicit. Quod in
abstractis a materia ide est quod quid est idest quidditas, seli essentia) cum eo cuius est, idest cum ipso esse existentiae: sed prima essentia non habet
cit Averr. Quod si prima essentia,quae significat esse rei, haberet materiam, haberet aliam materiam, sic in infinituprocedendo: & ideo necesse est, ut prima forma, quae persectio est, di mnis, non habeat materiam, esgo v&c. bd si dicas: illam auctoritatem Philoso. 7.met. exponendam esse de materia totius, & non de materia parmiis. Contra quia Scotus in. 2.d.3.'. 7.
in respon. ad primum principale dicit illam auctoritatem exponi etiam posise de materia partis. Confirmatur,videtur enim Philosophum ubi stipa ara, loqui de eadem materia, de qua loqui
tur. 12. mei. cum probat unitate num
ratem primi motoris, ex hoc,quod nohabet materiam: sed illud de. I 2. met. intelligi potest, ne dum de materia i lius , sed et de materia partis, ut dicit
Scotus. I a. met. in expositione tex. 69.
& hoc idem dicunt Averr. S' Alex. Aphro. e. go illud. 7. met. exponi etiam otest de materia Partis. Item quinio oc idem coitimari potest testimonio Marci Ant. Zimarae, dicentis in sua ta O bul s
133쪽
bula, in digressione, quam facit de ense, & essentia, contra Alexan. Archil- linum. Quod licet secundum fundameta Paripatericorum, in abractis a mater ia, essentia, & existentia idem sinit tamen sectis est in generabilibus,& com ruptibilibus .
Ostenso auctoritatibus Philosopho Patrum rum existentiam esse de quidditae
auditos se Dei. Nunc hoc idem Patrum auctoristatibu s latibus est ostendendum. Est ergo pri ostendit mo auctoritas Hilarii. 6.de trin. dice ς ille ia tis. Esse no eli accides in Deo,sed su es ede sistens veritas. Ubi notatur esse Dei qui adita disterie ab esse creaturae, quia esse create mi. turae est accidens. Non scintelligendo, qu bd sit vere accidens, cuiusmodi est albedo respectu parietis. Sed dicitur accidςns in creaturis, accipiendo accidens pro extraneo: existetia enim non est de quidditate creaturae. Secus est in Deo: & propter hoc Hilarius dicit, existentiam non esse accidens iiDDeo. Item D. Aug. I.de trin. cap. I. dicit. Proprie de Deo dicuntur quaecunque in nulla reperiuntur creaturatas:
exemplum ponit scriptura diuina, Gcut illud quod dictum est ad Moysem, Ego sum qui sum; & qui est milit me
ad vos: Cum . n.aliquo modo dicaturtae, & corpus, & animus; nisi proprio quodam modo vellet intelligi, noillud utiq; diceret. Haec ille. Sed modus, secundum quem esse, seu existentia pioprie dicitur esse in Deo, no est, ni si quia in ipso solo idem est esse, stessentia. Item. 7. de trin.cap. 4. ait. Sic
enim quia hoc illi est Deum esse, quod est esse: tam tres essentias, suam tres Deos dici fas non est. Et ibidem paulo post dicit. Si aliud est Deo esse,aliud subsistere, &c. Et cap. s. Hoc est Deo esse, quod subsiste. e. Ibique Aug. a cipit subsistere pro existere. Unde di. cit. Deum vocari substantiam , accipiendo substantia ab eo quod est su sisse te, ideli per se existere. Aug.ergo in his auelaritatibus vult existentiam, quam vocat subsistentiam, ac esse im- Mus Dei , eloe eandem quidditatiue cuipsa essentia Dei. Propter hoc enim vult, quod sicut non sunt trita essenti
ita nec sunt tres substantiae, nec tres Dij. Item 7.de trin. p. q. ait. Propter
quod Deus ipse , cui pi optiissime , &verissime conuenit esse, verissime dic tur essentia: sed Deo non conueniret
propriissime ac verissime esse ex ille tiae, nisi ei conueniret in primo modo dicendi per se. Quod si dicas, existen- Cuiusdatia ideo propriissime, & verissime di- resPo citur conuenire Deo, quia non egre- sonis irridi tui primum modum dicendi pei se: Pugna' non autem quia sit de quidditate Dei. xi O. Contra quia tunc existentia propriis,
me, ac vel issime conueniret creaturae,
ruoniam non egreditur primum m um dicendi per se respectu creaturae, cum sit eius modus intrinsecus. Item Aug. lib. ix. de Ciui. Dei cap. i. scribit
haec verba. Cum. n. Deus summe esse-tia sit, hoc summe sit. Item ad idem est
Danu. cap. II. dicens. Quod principalius olum nominum, quae dicuntur de
Deo, est qui est. Quod probat per il
lud Exodi.3. Qui est,&c. Et ibi loquiatur de actuali exilientia: sed si exilientia non esset de qui testate Dei, notis esset yrincipalius olum nominu Dei quia illud nomen, quod significaret id quod est de quidditate Dei, esset principalius. Itein Boetius de Hebd. p. I. propositione 6. dicit. Omne simplex esse suum, & id quod est, unu habet. Quod equidem esse, dicit proposit. 2.quod est diuersum ab eo quod est. Ait enim. Diuersum est esse,& id quod est. Et proposit. 7.dicit. Quia in omni cmposito aliud est esse, as ud ipsiim est.
Quantum ad tertium in hoc articu- - .lo videudum, dico. Quod licet Franc. Opinio
tiain esse modum intrinsecum, & non de quid ditate Dei. Tamen communi ooin riter caeteri Theologi fere omnes tenet, PH '. existentiam esse de quidditate Dei. Hoc enim asse it D. Thom. &caietam iii, nus commentator prima parte sum- t,'
134쪽
Dei. ae Ioan . de Bassolis ibidem. ac Duram
s. I.d. 3.q.3. subscribunt. Hoc idem quoque opinatur Henr. Ganda. quol. - primo.q. s. ac in summa, Ubi vult, esse cc essentiam in Deo omnino idem es.se, & re, & intentione. Alexan. etiam Alensis.X.rnet. tex.comm. 8.dicit.Qubdsi prima substantia,quae est immateri iis , non esset suum esse, suum esse es.set ab alio; & per consequens non es.set substantia prima. Huic quoq; Opimnioni, nec Ocham, nec Gregorius, nec Gabriel videntur contradicere, sed niagis fauei. Vide Gregor. I.d. 2.q. I. art. a. Sed contra horum TheologoruRones opinionem obiicit Fran. ubi si apta
Fran. qui quadrupliciter. Primo sic. Nulla ratiobus pro- primo diuersa includit aliquod com-bat exi- mune in primo modor sed deitas est rallentiam tio primo diuersa, ergo non includit non est e esse, quod est commune sibi, S: alijs. de quid- Item nullum simpliciter simplex reciditate opte aliquod praedicatum essentiale commune, sed deitas est huiusmodi,
esse autem est commune, ergo , &c.
Item si esse includeretur quidditatiue in diuinitate, etiam includeretur quid-ditatiue in sapientia, in intellectu, &in caeteris attributis, quod tamen est falsum. Consequentia probatur, existentia enim ita aesue in abstracto prPdicat i potest de essentia, sicut de attrI-butis : etiam attributa videntur esse ita necessaria, Se actus puri, sicut es.sentia. Falsitas consequentis probatur. Si enim existentia esset de quidditate intellectus diuini, esset etiam de quidditate intellectiis creati : quia a uandocunq: aliqua sunt eiusde ronis Ormalis, quicquid dicitur quidditatiue de uno, dicitur etiam quidditatiue de altero, sed intellectus diuinus, &creatus sui eiusdem rationis sormalis, ereo si existentia est de quidditate intellectus diuini, erit similiter de quid-ditate intellectus humani. Item quam to si existentia esset de quidditate Dei,
ergo attributa distinguerentur secum dum existentia, sicut distinguntiar formaliter. Ad primum quoci oblocitur,
respondeo dupliciter. Primo disti Resp. ad
tuendo maior em. Nam aliqua possunt rationesici primo diuersa, aut in realitate, & Franc. realitate, aut in coceptu quidditativo. Primo di Quae sunt primo diuersa secundo mo- uersa dudo, non includunt in suo conceptu pliciter is formali aliquid commune; quia in nullo conceptu quid litatiuo communi conueniunt. Modo Deus ,& creatu- Deus, dira dicuntur primo diuersa, primo, & creatura non secundo modo, quia licet notis quo sunt conueniant in aliqua realitate; conue- Primo dinlunt tamen in aliquo conceptu,quod uersain.
in quid dicitur de illis. Secundo pos.
sumus respondere, negando existet tiam importare aliquem unum conceptum communem ad existentiam i creatam, Ze creatam. Sed de hoc infra.
Ad secundum per idem possumus respondere. Vel allier dicas. Deitatem Resp. adesse summe simplicem, & non simpli- 2. aigu. citer simplicem: ut peroptime decla- Franc. rat Scotus. i. d. 8.ac alibi. Ad tertium Reip. ad respondere positi mus,negando conse- 3. argu. ruentiam. Ad cuius probationemra Franc. icendum. Rubd existentia non dicia Existetiatur pratisicari quiddilathie de essentias Quare p-
quia de ipsa praedicari potest in abstra- dicari pocto: aut quia essentia est ens necessa- test quidrium, & aetus purus : quia aliter attri- ditat tuebuta de ipsa ossentia , &de se in uicena deessen- possent praedicari quidditatiue, cum tia . attributa de ipse essentia, & de se in uiacem possint praedicari in abstracto, &sint entia necessaria. Ratio ergo quare existentia praedicatur quidditatiue de ellantia Dei, est; quia est talis essetitia, S: talis existentia. Vnde ista propositio, Deus est, est immediata,cuius non potest ampnari alia ratio prior, ut dicit doctor subtilis. r. s. i. q. 2. Vel dicendum, quod existentia in Deo est de Exist etiaridditate illius, cui primo conuenit, est de: de quidditate illius,de quo illud cui quiddita
primo conuenit, praedicatur Ouiddit te attritiuE: non autem est de quid litate , buturiam cuiuscunque realiter identificati ipsi essentiae: eum igitur exissentia primo conueniat essentiae, & non attributis, nec citentia praedicetur quidditatiudo , de
135쪽
litate de attributis r ideo licet attributa realiter identificentur essentiae, non tamen propter hoc videtur exilientiam esse de quidditate attributorum Exemplum est de animali, quod est de quid-ditate hominis non est de quidditate risibilitatis a quae tamen risibilitas realiter identificatur homini. Vel aliuter respondere post uinus ad illud tertium argumentum Fran negando consequens esse falsum ' nam existentia sorte est de quidditate intellectus diuini, &attribii tui s. Unde non est ii conueniens idem includi quidditatiuem diuersis formaliter, imo etiam realiter distinctis: sicut patet de animali, quod quidditatiue includitur in homine, & in asino. Nisi sorte dicas: quod sicut attributa ab essentia, & a se inuicem formaliter dulinguntur: ita, &existentia attributorum formaliter distinsuitur ab existentia essentiae Dei,&Existentia unius attributi sormaliter distinguitur ab existentia alterius attribtiti. Quid autem dicendum sit ad probationem salsitatis consecuentis, manifestum erit respondenuo ad secundum principali. Ad quartum Fran. dico. Illud consequens dupliciter intelligi post e . Uno modo quhd attria buta distinguantur secundum existentiam : ideil quod existentia attributi formaliter distinguatur ab existentia essentiae, sicut ipla attributa sormaliter diltinguntur ab essentia . Et hoc so te potest concedi. Alio modo potest intellici, quod attributa distinguamur secundum existentiam: idest existentia est ratio quare attributa distinguntur ab essentixis. Et sic tale consequens est falsum: nec seqnitur ex illo antece
dent . IN TERTIO ARTI Cuto Inquiren
dum est; quae nam sit intentio Scoti circa hanc propositam quaestionem. Ad quod dicitur ab Ant. Tio ela in sor- malitari,as Scoti, Sc.s .met. q. 6. & a
Bargio. I. d. s. q. a. intentionem Scotielse, quod existentia est modus intrinsecus essentiae diuina , & non est de
eius quidditate . Huiusque sente tiar erat Admodu R. P. Ludoviciis Rugetius a Mirandula praeceptor meu S. Nec isti habent aliquam auctoritatem
Moti expresam pro scipsis ; sed addi
cunt multas rationes quarum potiores
posite sunt arguendo ad Oppositum . Et licet adduci non possint auctorii tes Scoti, imo nec Patium, aut Phil sophorum, quas ipsi non nitantur foruuete . Tamen quia multae auctori tates Scoti expresse sonant existentiam
este de quidditate Dei I nec ipsi solusit,
quamuis extorqueant pia dictas auctoritates. Ideo credo Goc rem huius
fuisse sententiae; quod scilicet, exister tia est de quid litate Dei. Quod ex
multis locis Scoti ostendo este verum. Et primo ex. 1.d. 2.q. 2. ubi habet haec ver Da.Quia illa propositio ex terminis suis habet euidentem veritatem, inta
tum qubd illa propositio non est per
se secundo mocio, quasi Praedicatum sit extra rationem subiecti; sed est per se primo modo, & immediata, & exterminis euidens, quia est immediatis.
simai ad quam resoluuntur omnes propositiones enuciantes aliquid de Deo, qualitercunque concepto. Haec Sc tus ubi supra. Huic auctoritati respondet Troia et a per tria dicta. Primum
est. Qi d ista propositio, Deus est, ut cognoscitur a beatis in patria, non est in iecundo modo dicendi per se: quia eius praedicatum scilicet existentiata, non dicit formalitatem distinctam positive ab ipso subiecto, scilicet a Deo: quod tamen requiritur ad secundum modum dicendi per se s. Secundum
dictum est, quod quamuis praedicta inositio non sit positive in primodi dicendi per se: dicitur tamerus esse in tali modo negative, pro quanto non egreditur illum modum s. Tettium victum est, quod praedicta propositio dicitur immediatissima non equidem absolute respectu cuiuscunq;
alterius propositionis, quia secudum istos in non est immediata respestu propositionu, in quibus micatur qdditas;
136쪽
Rideo dicunt tales propositiones no. resolui ad istam, Deus est. Sed bene potest dici in inediatissima comparatiaue : quia est immediata respectu propositionum in quibus praedicatur passo, vel modus ' quod maxime eu v rtim tenendo existentiam Pr cedere
in simitatem. Ideo dicunt illud dimini doctoris ubi supra scilicet omnes ip- positiones enunciates aliquid de Deo resolui ad istam, Deus est intelligendum tantum esse de propositionibus Contra secuilis modi , ac etiam de illis in qui- Tromb bu prae modus. Sed ut verum 8- eiu, DLear, illa expositio extorquet liti S ram, ac intentionem Moti. Doctor - ' enim ubi supra intendit probare, pro positionem istam Deus est) esse per se
notam, terminis distincte conceptis, eo modo quo Deus,& beati videntJpsos terminos. Et ibi intendit habete talem rationem. Quaelibet propoῖrio,quae eit in primo modo, & inde mostrabilis,ac euidens ex terminis disti cie notis, est per se nota, sed ista propositio, Deus est,ut cognoscitur a Deatis in patria, est in primo modo, & in- demonstrabilis,ac euidens ex terminis distincte notis, ergo talis propositio est per se nota. Omnes tres partes minoris probantire. Et primo, quod sit in primo modo. Quia propolitio, in ua praedicatum non est extra ratione ubiecti, non est per se secundo modo, sed est per se primo modo: esse autem non est extra rationem Dei: ergo ista
propositio Deus est est in primo modo dicedi per se. Quod autem sit euidens ex terminis, probatur sic. Pr positio immediatisssima,ad quam resoluuntur omnes propositiones enunciates aliquid de eodem subiecto, est euia dens ex terminis: talis est ista, Deus est,ergo &c. Quod vero sit indemonstrabilis probatur sic. Quaelibet pro-Iositio immediatissima est indemo rabilis : talis est ista, De' est,ergo &c. Haec est ratio,quae erigi potest ex littera Scoti ubi supra: Ex qua apertissime
Patet,dOcitorem velle, existentiam cou Contra primum dictum Trobetq-
uenire Deo quiddilative. sed oppositum huius tenentes,dicunt. Doct
rem velle illam propositionem, Deus Resposio est, esse immediatissimam coparatiue , Trobetς,& non absolute ' ut patet ex tertio di- - equa isto Troia betae supra posito . Dicunt eiu etiam doctorem dicere illam propositionem esse in primo modo, quia non
egreditur primum modum. Contra sprimum quod dicunt arguo sic. Si illa
propositio est immediatissima tantum comtaratiue,ergo non est per se nota; quoia est contra Scotum ubi supra . Consequentia probatur, quia nulla
propositio per se nota est demonstrabilis i priori, quia fit euidens ex Pro priis terminis: sed .si ista propositio ,
Deus est, esset tantum immediatissima comparative, esset aliquo modo demostrabilis a priori, ergo non esset per se nota. Respondet Fran.dicitque,il Iam propositionema eus est,esse per se notam ex intuit Onc extremorum. Sed haec responsio, licet sit ad metem Fran. non tamen est ad mentem Scoti. Ideo aliter respondet Bar Sius I.d. 2.q. Σ. dicitque,doctorem vesse talem proposi- Bargu tionem esse per se notam , non simpliciter, sed tantum respectu praedicat rum enunciantium passiones, vel quasi passiones de Deo. Contra quia doctor μeo modo dicit illam piopolitionei ontra esse per se notam , quo pilus in eadem v/ gium quaestione ab ipso definita est propositio ter se nota: quia no propter aliud in illa q. I. d. 2. primi definit propo tionem per se notam, nisi ut intelligamus, quomodo illa proposit io , Deus est,est per se nota: sed ibi doctor de tanti propositionem, quae dies uri per se
nota ab Iutet, de non tantum comparative; quia propositio per se not tantum comparative non fit euides ex Proprabs terminis,ut sunt aliquid eius rogo illa propositio, Deus est, est per se nota absolute, & non tantum comparative. Ideo respondet Bargiub Al 1 o ibidem. QuM quando doctor dicit, ,, Responis
illam propostionem I Deus esto eiu
per se notam, insequitur aliam Ulam , Bargi,
137쪽
tenentem scilicet, ex; stentiam esse de
Contra quidditate Dei. Contra quia cum d Bargiu. etor, nec in I.d. h. q. t. nec alibi recitet
illum modum dicendi,quem ipsi tenet. Sed ubique dicat existentiam esse de squidditate Dei, ergo mens Scoti est,qubd existentia vere e si de quidditate
Dei. Item contra Bargium arguo, ste-dendo ex principijs eius, exilientiam in Deo non esse modum intrinsecum. Vult enim vir iste multis in locis, una passionem entis non esse medium ad
ostendendam aliam passionem de ipso
ente: ergo nec unus modus intrinsecus potest esse medium ad ostendendualium modum intrinsecum de Deo: sed per Scotum quod etiam tu concedis existentia est medium ad ostendendum alios modos intrinsecos de Deo: quia ad istam, Deus est, reducuntur omnes propositiones, in quibus praedicatur passio, & modus intrinsecus de ipso
Deo,ut tu quoque concedis ' ergo existentia non est modus intrinsecus ii
Deo, sed de eius quidditate . Cons quentia probatur, quia sicut se habent passiones entis inter se, & ad ipsum ens, ita quoque videntur se habere modi intrinseci inter se, R ad ipsum Deum: nam sicut inter passiones entis est ordo; nec una dicitur intimior en-ti , quam alia; quia quaelibet praedic tur ce ente in secvnclo modo dicendi per se : ita inter modos intrinsecos est
ordo; nec unus est intimior Deo, qua alius: cum quilibet aeque non egrediatur primum modum . Sicut ergo stante ordine Passionum .vna per aliam nequit ostendi de ente, quia una noris est intimior alia: ita stante ordine modorum intrinsecorum, unus per alium nequit ostendi de Deo; quia unus non Cotra se- est intimior Deo,quam alius. Contracundum secundum dictum Trombetae arguo audi tum choritatibus,& rationibus. Et Probo, Trobetq. intentionem Scoti esse. Quou istata
inositio, Deus est, vere ni in primo, dicendi per se . Ad hoc enim
esse de I est Scotus I.d. 8.q. s. ubi habet haec verquil la ita ba . Si est ab alio, ergo in conceptu quidditatiuo elus non ea est esse existe te mei tiae; ergo in conceptu illius, quod non stenditiae est ab alio, sed a se cuilismodi est aucto ita Deus in cadit esse existentiae. Quhil si tib Modicas doctorem ibi non sumere illam ii. Iropositionem ad mentem propriam;
ed ad mentem Avicennae. Hoc concedo ; & dico, quod doctor ibi praediactam propositionem non negat, imo alibi eam approbat. Item doctor. q. r. quot art. . declarando quare esse proprijssime, & verissime conuenit Deo , ut ait D. Augu. 7. de Trin. cap. . V lli I. dic t. Et hoc primo. I desit quia esse conuenit Deo in primo modo dicendi
per se: ideo Aug. dicit, esse propriissime, ia verissimc conuenit e Deo. Nec exponi potest haec auctoritas, de Pri- Euasi mo modo negative; sicut exponitur nis impuilla ex I.d. 2.q. 2. a Trombetatas. Quia gnatio. tunc doctor non reddet et rationem , quare existentia secundum Augu. pro- pryssinae,ac verissime conueniat Deo equia existentia dicitur conuenire etiam creaturae in primo modo negative 3 cunon dicat formalitatem distinctam abessentia creata; si ergo hoc eodem
modo conueniret Deo ; non conueni
ret illi propri)ssime,& verissime. Nec etiam exponi debet illa doctoris aiusto .
ritas, dicedo illa verba Et hoc pi imo ' '
coniungenda esse cum particula seque euationis te, scilicet cum ly. Dicente Aug. Quia δἶ pug tunc sensus illius litterae esset. Quod M. nullus ante Augu.dixit, Deum abusue vocari subtantiam. Sed hoc non videtur veru: quia Philosophi, SI Theo- Iogi ante Aug. existentes, negabant a ciclens esse in Deo: R ideo concedere habebant, Deum abusive vocari se stantiam,vi substantia dicitur a substa-do,ut D. Au . ubi supra loquitur de substantia. Item principale intentum persuaderi potest ex quadam additi ne posita. q. I . o Lart. t. ubi habentur haec verba. Ad secundum dici potest, quod essentia, & existentia in creaturis se habent ut quidditas, S modus Iideo distinguntur. In diuinis auten existentia est de conceptu essentiae, de
138쪽
pridicatur in primo modo dicendi per Ie: sic quod propositio illa per se est
prima, te immediata, ad quam omnes aliae reducuntur. Haec ibi. Item ad hoc idem est Scotus q. 6. quot.art. I.Vbi relpondendo ad quandam Diony. auctoritatem, habet naec verba. Conc
do, quod ex natura rei Deus est existe-Exim ia incircunstripta; sed sorte non est esse ite , ς 'tura rei infinitas, ergo &c. R quiddita Rionibuβ quoq; probatur existentiam te Dei ita essς de quidditate Dei; re primo sic. Datur to semul enim non Omnis propositio, nibus. Su*'in primo modo dicendi per se, si per se nota: tamen quaelibet prOp sitio per se nota, vere, di positive est in pi imo modo: sed illa, Deus est, est per se nota, ergo vere, &positive est in primo modo. Assiimptum probatur, nam doctor I .d. 2.q. 2. inquirendo,
qui nam sunt te imini proprit, ex quibus propositio per se nota habet eubdentem veritatem, dicit. Ouod ill rum terminorum alius est decinitum,&alius definitio. Item ad principale .' Nullus modus intrinsecus habet modum sibi intrinsecum, sed existentia in Deo habet infinitatem tanquam modiisbi intrinsecum: ergo existentia in
Deo non est modus intrinsecus. Minor est Scotiq. 6. quot. dicentis. Magnitudinem existentiae Dei esse infiniatatem .. Huie rationi quae est Fratris Respon. Io. Vallonis) dupliciter respondebat Nagiltri Magister meus, qui fuit vir in doctrina auctoris. Scoti eruditissimus. Vno modo dic bat , ideo docto iem dicere infinitatemino ins esse modum essentiae,& existentiae it qanitas di est modus essentiae existentis. Rubdmodus autem haec sit intentio Scoti,persuade- existetis. tur ab eodem p aeceptore meo ex his, quae habet doctor in eadem q. L quot. Nam Scotus in secunda ratione, qua probat essentiam diuinam habet e pi priam magnitudine ex natura rei, quae . est infinitas intensiua,dicit. Ouod modus obiecti beatifici, ut beatificum est, est in re ex natura i ei, sed infinitas i tensiva est talis modus in essentia diui-
ω. ergo est ibi ex natura rei. Maior
probatur , quia viso, vel cognitio intuitiua est obiecti existentis, ac praesentis in Propria existentia ; ergo & modus obiecti per se beatifici est eius ut in existentia reali, uno ut praesentis in ri Sexistentia reali. Ecce igitur dicebat iPraeceptor meus) quomodo doctor in λhis , et bis vult habere. Ouod cum infinitas sit modus obiecti beatificiἰ, ut beatificum est; nec essentia sit obieeiuseatificum, nisi ut existens sicut & c ius libet notitiae intuitiuae obiectum est existens, ut in propria exilientia ideo infinitas est modus essentiae existentis. Et propter hoc doctor in sequentibus dicit infinitatem esse modum essentiae,& existentiae; non quia si modus existentiae,sed quia est modus esentiae existentis. Aliter ad praedictum argume AH resp. tum IO. Vallonis respondebat praedi- PFςpi eius I udovicus praeceptor meus qua y i. ipssi responsionem habes in Gadio Bono et Iis,niensi. q. 6. quot.) negando maiorem. IVRNon enim inconueniens est ponere a quod modi sit modus. Nam secundum L I Fran. de May. I .d. 3 8.& j 9.q. I . Exisentia est adaequata contingentiae, & n cessitati: ita quod omne suod est, vel
est contingens, vel necessarium ' unde illa, quae non existunt, nec continge tiam , nec necessitatem habent: nanias contingentia, ex necessitas sunt immediata circa existentiam,sicut finitum,&infinitum circa quantitatem . Cum igitur secundum omnes Scotistas, existentia in creaturis sit modus intrins cus , & illa sit contingens, & non necessaria,contingentiae; smiliter sit modus intrinsecus: ideo modi et t. modus.
Quod si obiicias, quia nihil potest sun Obis
dare modum, nisi dicat sol malitatem. ctionis Respondetur concedendo hoc de vitia dilutio. mateiac principali fundante; quia tale semper est aliqua natui a , vel essentia: non est autem vel iam de eo, quod immediate fundat modum, quia tale P teli esse modus. Exemplum est de accidente, cuius proximum fundamen tum potest esse aliud accidens; ut patet de albedine, quae immediate funda
139쪽
ur In quantitate 3 VItimatum autem fundamentum accidentis est subitalia. Ita unus modus potest immediate fum Contra dari in alio. sed non vltimate. Contra Primam has responsones arguo: & primo co- eip p P traphimam. Nam quamuis negandum ceptoris non sit, infinitatem este modum esse Filiis au tiae existentis: tamen quando doctoretoris. q. 6.quol. respondendo ad illam Di nysii auctoritatem, dicit; existentiam Dei esse infinitam intensiue, non debet intelligi de essentia existente. Prob tur, nam Scotus parum supra habet ii everba. Verum est igitur,quod existet tia habet modum libi intrinsecum , scut essentiar sed illud non est nisi infinitas intensiva. Haec ille. Sed si doctor vellet infinitatem esse modum essentiae existentis: & nollet ipsam esse
modum existentiae, non uteretur illa
nota similitudinis, scilicet ly sciit. Item doctoreo modo ponit infinit
tem esse modum existentiae, quo negat aeternitatem esse eius modum: Vt patet ponderanti literam eius; incipiendo ab illis verbis. Haec concluso si conceditur, &c. Et prosequendo usque ad responsionem, quam dat ad diruim Dony': sed eo modo negat aetei nit tem esse modum existentiq; quo prior via ibidem a doctore recitata) dicebat
illam esse eius modum: prior autem via dicebat, ternitatem esse modum νexistentiat, ut existentia est: & non diticebat, aeternitate m esse modum esse
tiae existentis: igitur doctor intendebat ronei e infinitatem esse modum existentiae Dei, & non intendebat ibi
'onere infinitatem esse modum esset Contra tiae existentis. Contra aliam respon- alia resp. sonem pi aeceptoris mei arguo. Nampcept modus non Variat rationem formalem iis ipsiu, illius cui additur ex q. 4. l. 8 primi. er-
auctoris D quodcunq; cui additur mod is vel Modi no inediate , vel immediate illi addatur est ino debet importare aliquam sormalitate: illi, sed modus intrinsecus nullam formalitatem importat, ut communiter concedunt Scotisti: ergo modi nec imme diate,nec mediate potest esse alius modus. Consequentia probatur, nam si illud cui additur modus, non impori rei aliquam rationem formalem: ergo
dicere, modum non variare rationem
formalem illius cui additur, nihil esset
dicere: quia certum est, nec modum ,
nec differentiam, nec aliquid aliud posse variare rationem formalem illius , quod nullam formalitatem dicit. Cum autem probatur per Franc. quod modi est modus. quia secundum ipsum existentia adaequatur contingentiae,& n cessitati. Dico Fran. ibi accipere exia Neces stentiam pro ente existente. Unde ir to,&co
se ibidem subdit . quod id quod est; tingentia
idestens existens, vel est contingens, quo dici vel necessarium. Vel aliter dicamus , tur m quod quamuis existentia sit adaequata dus cx contingentiae, & necessitati: non ta- stentia. men ex hoc sequitur, contingentiam,& necessitatem esse modos existentiae. Sicut nec etiam ex hoc, quod bonitas adaequatur unitati, sequitur bonitatem esse passionem, vel modum unitatis. Quod autem Fran. non vellit necessitatem, de contingentiam esse modos existentiae: sed esse modos entis existe tis: patet ex his, quae habet I .d. 6. q.3. ac alibi. unde imaginandum est sec dum hunc vir uano. Quod existentias quam dicit esse modum inti in secum
in Deo) praecedit necessitatem,& contin gentiam, non tanquam eius subieetiim, nec tano uana ratio pioducendi eam a sed quasi esse ius priore essentiam enim consequitur existentiam, &essentiam existentem consequitur id cessitas , vel contingentia. Et sici primo signo est essentia, in secundo existentia, in tertio necessitas, vel contingentia r tertitq; signi ad secundum est ordo,no causalitatis, sed effectuum
ordinatorum ab eodem procedetium. IN vLTIMO ARTI cuto duae dissi-cnitates sunt examinandae. Prima est.
Quomodo existentia potest esse deo Existeta quidditate Dei , cum in creaturis sit quo pol modus intrinsecus , S: utrobique si esse de eiusdem rationis Alia dissicultas es . quiddita Quare ponendum est, exi Itentiam eisu te Dei,
140쪽
eu si mo de quidditate Dei: &esse modum indus in- trinsecum in creaturis . Ad primam trinsecus dissicultatem respondet I.ychetus in I. in crea- dist.2.8.1. Quod aliqua esle eiusdem tura rationis potest intelligi dupliciter.Vno Respon. modo, quod sint ei ludem rationis spe- Lycheti. cificat. Alio modo, quod sint eiusdem Eiusdem rationis transcendetis. Quae si inteluseronis ali dem rationis primo modo, sic se ha-
qua du- bent, quod si unum est de quidditate, pliciter aliud quoque erit de quidditate. Secus dici pos- vero est de his, quet sunt eius lem ratiO-
sunt. nis transcendentis. Modo exilientia Dei, & extilentia creata lunt eiusdem rationis transcendentis,& non specificae: S: ideo nullum in conueniens vi- detur sequi, ponendo existentiam creatam, & increatam esse eiusdem rationis : & quod existentia crea a non includatur quidditatiue in creatura: Exis
stentia vero increata sit de quid litate Dei. Et per hoc idem dicere possumus, quod cum essentia Dei,& creatu rae nosint eiusdem rationis specificae, sed trascendentis. Ideo nullum inconuenies videtur sequi ; si ponamus estentiano Dei includere existentiam: & hoc ne- Alia resp. semus de essentia creata. Aliter etiam Lycheti. uicit Lychetus ubi supra. Quod alia
qua dicuntur esse eiusdem rationissa ut quia conueniunt in eodem conceptu : aut quia conueniunt in eadem realit te. Illa quae sunt eiusdem rationis secundo modo, sic se habent, quod si unuincludit aliquid quidditatiue , aliud quoq; includet quid sitatiue illud ide .
Deus autem & creatura non sunt eiulo. dem rationis secundo; sed primo m
et pon, quia illas responsiones LV-Wςx0 cheii , quidam impugnant: ut manifestum erit infra, in responsione ad secu-duna principaler Et quoniam melius, subtiliusq; relpondere possumus, ideo Sicut viti dico. Quod sicut ultimae dii ferentiae,naae ditae cum sint simpliciter simplices, & ex ita&mo consequenti primo diuersae a se ipsis, di inrtin- & a quocunque alio propter quod feci dissi- dicimus ipsas distingui se totis obiecti-guntur se ue, ut patet ex serinalitatibus Scoti, scrotis Franc. non pollunt conuenire in aliqua realitate; nec in aliquo conceptu specifico, vel transcendenti; qui quiduitatiue dicatur de ipsis. Ita modi in trinseci, cum sint simpliciter simplices, ut habet videri in formalitatibus, &alibi ,erunt pi imo diuersi a se inuicem,& a quocunque alio, ne dum in realitate, sed etiam in conceptu seecifico, ac transcendenti. Ex hoc sequitur, quod licet ab essentia Dei, & creaturae possit abstrahi aliquis conreptus communis dietiis in quid de hac, & de illa
essentia : quia nec essentia Dei, nec essentia creaturae est simpliciter simplex rsunt enim idem se totis obieetiue s ut patet ex fot malitatibus Moti art. 7.T men ab exilientia Dei siue sit modus intrinsecus, siue sit de quidditate Dei ει ab exilientia creata non potest a strahi aliquis conceptus communis, dictus in quid de illis: quia cum existentia creata sit modus intrinsecus, &simpliciter simplex: ideo non potest conuenire in aliquo conceptu quidditatiuo specifico,vel transcendenti cum existentia Dei. Ex quo sequitur, Lychetum concedentem ubi supra, exi stentiam creatam, & increatam esse eiusdem rationis transcendentis I co
rigendum esse. Quod si ob ijcias,quia
modus intrinsecus in communi definitur ; igitur modus intrinsecus in communi importat aliquem unum concertum, in quo quidditatiue conueniunt nic,& illi mosus: aliter nihil definir tur . Dica, uod sicut quando definitur passo, vel vhima disserentia, non demnitur aliquid commune viriuocum, dimini in quid de passionibus entis, vel de ultimis disterentiis r sed definitur qilaedam secunda intentio applicabilis huic, & illi passioni entis; vel huic, Scilli ultimae disterentiae. Ita quando definitur modus intrinsecus, non definitur aliquid comune dictum in quid de modis intrinsecis: sed definitur quaedasecunda intentio apphcabilis huic, &illi modo intrinseco. Vnde sicut fp c ies, distet entia,& pulso, sic & modus intrinsecus, potest accipi is materiali,
in quid de illis. Error Lycheti. Modus intrinsecus an dicat aliquem coceptum coem diataim in quid de