장음표시 사용
41쪽
conditiones subiecti multipliciter dubitat.
Ex qua definitione habemus sex subiscit conditiones. Prima est, quod debet habere coceptum quid litatiuum, se ii ent statilium; Ze hoc quia de non sente non est scientia. Secunda est, Utalis conceptus subiecti non debet in cludi uirtualiter in aliquo priori ad illam scientiam pertinente. Et hoc ideo conuenit subiecto, quia est primum in ordine essentiali , qui est secundum talem cognitionem . Tertia est, qudddebet esse primo notum. Et hoc propter duplicem pr cognitioitem quid est, & quia est, secundum quam debet
pr cognosci,primo Poste.tex. r. Quarta est, suod ratio secudum quam subiectum dicitur esse primo notu, seti praecognitum debet estir pro ria illi subiscio,& non alio a tali subiecto,quia aliter eius notitia includeretur virtualiter in notitia alterius: & propter hoc idem talis ratio formalis debet esse a soluta; quia cognitio respectiva praesupponit absolutam priorem. Propter quod Philosophus, Au .met.tex.cOm. 2o.dicular, qudd cognoscimus sint illa,quia ipsorum est una qualitas, Sc& qualia, quia ipsorum est una fuantitas . Quinta est, quod debet vimialiter continere omnes veritates illius scientiae, in qua ponitur subiectunias. Et hoc quia vel per cius rationem osteduntur, vel propter ipsum considerantiir. Vltima est, quod debet esse ad 'quatum illi scietis in qua ponitur letus
primum subiectum. Et hoc quia talis scietia est edictus adequatiis subiecti. sed contra pr dictas sex conclus nes maioris indagands caiisa veritatis, multipliciter dubitatur. Et primo C tra primam, nam de rosa in hyeine habetur scientia, sed rosa in hone est non ens,ergo de non ente est scientia, igitur non est necesse subiectum habes re conceptum quidditatiuum, seu entitatiuum. Item nullum scibile est, ergo
omne illud de quo habetur scientia est
non ens. Connequentia patet, 'lita quod non est,est non ens. Antecedens
Probatur, nam omne quod est, est si gulare , cum uniuersalia abstrahant ab existentia, sed nullum scibile est fingi lare, secundum Philosophum primo
ergo nullum scibile est. Contra secundam conditionem armitur, quia quodlibet quae situm in ahq t. a scientia habet conceptum viri ualiter incliisum in alio, sed omne subiectum in scientia ,
est vere quaesitum. 2. Poster. tex. r. e go Sc. Contra tertiam conditionem
subiecti arguitur dupliciter. Primo , suta quicquid definitur in scientia est ignotum in illa scientia, cum definitiocletur ino escendi pratia. 6.Top. p. z.
sed quodlibet subiectum scientiae definitur in scientia in qua est subiectum, cum de subiecto deneat praecognosci id est, primo Poster.tex. 1. ergo quod-ibet subiectit in scientiae est ignotum a
Sc ex consequenti non primo notum.
Item secundo, quod ostenditur esse in aliqua scientia, non est primo notum in illa, sed aliqua scientia ostendit suusubiectum esse. Vnde Priscianus in libro constri ustionum ostendit orationem constraretam esse per similem modu se habendi literariim ad dictiones,&dictionum ad orationes. Cont a quartam conditionem arguituri. syllogismus ponitur primum subiectum
logice', & tamen nee ponitur subiectu in ea, nec potest ese primo notum per aliquam rationem absolutam, cum nulla ratio, quae est propriasyllogismo sit absoluta, cum syllogi sinus dicat respoctum, & nullum ens ab lutum incli datur in intellectu entis respectivi. Contra quintam conditionem larguitur, qilia omne virtualiter conti est persectius contento, sed primum subiectum scientiae non est semper persectius scientia,ergo primum subiectum non semper continet scientiam, seu omnium illius scientiae veritatnm notitiam. Ninor probatur, nam primum subiectum loeticae est syllogistinus, qui est impersectior logica,cus est ens at solutum. Imo vicetur sillopisinum non continere aliquid virtualiter,cum
Contra quintam conditionem si biecti.
42쪽
st respectus,ac ens rationis. Similiter . scientia qui est de coloribus est pers ctior ipsis oloribus; cum colores sint Contra qualitates corporales, & scientia sit sexta co id Cns spiricuale . Contra sextam
di ion 8 'ditionem subiecti et i quia subi
si t, stym non praedicatur de omnibus in , scientia consideratis,ergo non eli adla
Ad oppositum arguitur pro illis c ditionibus. Primam quarum duplicia Primao ier probo. Primo sic, se nullo cui r conditio pugnat esse potest haberi scientia, sed abiecti non habenti conceptum quid litatiuud batur. repugnat esse, ergo de tali non potesthab eri scientia, igitur subiectum scie tiae debet habere conceptum entitatiauum, idest non debet sibi repugnar esse. Minor patet ex intellectu terminorum . Maior probatur, de illo tan- tum potest haberi demonstratio, &scientia, quod habet principia, & pausones,quia demqnstratio est inli ren- tis per principia ipsius, ut clarum est ex libris Poster. sed nihil cui repugnat esse habet principia, de passiones, Cr-go &c. Secundo ad idem arguo sic, Quicquid habet partes subiectivas h bet conceptum quidditatiuum, sed si biectum cuiustibet scientia: saltem
naturaliter inuentar) habet partes si biecti uas, ergo S c. Maior patet, quia
oppositum predicati infert oppositurn subiecti; quod enim non habet conceptum quiddilatinum non potest habere partes subiectivas de quibus quid-ditatiue praedicetur,quia quod non est in se quid, nec quidditatiue praedicari
potesta Minor est Arist. primo Poster. tex. 3. ubi determinat, subiectum debere habere partes, principia, & pasusiones. Et quod ibi loquatur de parti bus subiectivis probari potest per ea,
quae habet primo Poster. tex. 3 i. & 7. t. teX.cOm. s 3. Vbi scribit, particularium non esse definitionem, nec scientiam ; ergo subiectum scibile debet esse uniuersale, & ita habere partes su- Secunda biecti uas. Secunda conditio probatur conditio dupliciter. Primo sic, concer m cuiuscunque considerati in scientia includitur virtualiter in conceptu primi subiecti , ut patet ex quinta conditione,& ex his, quae supra diximus, ergo si conceptus subiecti includeretur vim tualiter in aliquo pertinente ad scientiam, in qua est primum subiecturno, esset includens, & inclusum, secunduidem, & respectu eiusdem a quod non est dicendum. Item secundo in essentialiter ordinatis standu est ad aliquod simpliciter primum in tali ordine,cum in sic ordinatis non sit processus in in
finitum. 2.met.tex .com. s. sed inter c
siderata in scientia est ordo essentialis secundum ordinem cognitionis; quia cuiuslibet scientie est unus finis, a quo trahitur essentialsi consideratio nun series , ut inquit Alcynous de diuisi ne philo. speculatiua ,ergo in consid ratis in scientia est standum ad aliquod simpliciter primum, non inculsum virtualiter in alio ad illam scientiam pertinete , & tale est subiectum primum , ad quod stat tota resolutio ' Tertia,&quarta conditio fimul probantur, quia quod est notum in aliqua scientia, tibi repugnat includi uirtualiter ii alio ad illam scientiam pertinente, est primo notum in tali scientia per suam Propriam rationem serinalem , &a solutam, sed primum subiectum scie tiae est huiusmodi,ergo S c. Minor patet ex superiori conditione subiecti. Maior probatur, oppositum enim pri- dicati inseri oppositum subiecti. Quia quod est notum in aliqua scientia, &non est primo notum, fit notum per
rationem alterius, in quo virtualiter
includitur. Similiter quod est notum,& non est notum per propriam rati nem formalem. Aut ergo est notum per rationem communem sibi, Z subiectis aliarum scientiarum: quod non est dicendum de ratione per quam subiectum scientiae eli notum, quia tunc de monstratio, in qua talis ratio sumitur pro inedio, non esset ex propriis. Aut est notum per rationem propriam alteri, ia tunc includitur virtualiter in
43쪽
cio. similiter quod est notum per ra-
. . tionem respectivam, est notum per rationem alterius, & sic notum non est primo notum, quia cognitio respecti-ua praesupponit absolutam , ut dictum fuit supra ex intentione 'riit .meta.' . tex .c m. 2 o. Quin a conditio probata
Hyliniae est in praecedentibus. Ad suam etiam conditio nobadam adduci poteli Philosophus
batio . . Scientia proprie ubique primi cit, S ex quo alia pendent, 5 proptere 4- dicuntur. Hec ille. Vltima conditiob Πης' pinatur, quia aliter non esset subie ci i0mβ eium primuim,d adcquayum PQ-Π0 Ad ea, quae obi jciuntur contra istas conditiones respodeo, Et ad primum Non ens contra primam dico. Quod sicut ens, multipli ita quoque non ens diuidi potest in ,
citer . complexum,& in incomplexum. Nonens complexum est non ens secundum inmationem, vel negationem. Et i Ie dicitur non ens, aut simpliciter, aut Non ens secundum quid. Non ens simpliciter non tras complexum vocatur a Philosopho 6. mutatur. met.tex.com. q. falsum. De quo s. phy. tex .com. 8.dicit impossibile esse, quod transmutetur. Et primo Poster. text.
Non ζn -s .dicit de ipso non esse scietiam. I, Di ametrum enim esse commensurabiti icibi ς' leni costae, non est scibile . Non ens complexum secundum quid est, sicut
sortem non esie album, vel non ine
bonum. De quo dicit Philosophus a. phy.xbi supra quod potest moueri secundum accidens. Non ens incomplexum similiter diuiditur in non ens simpliciter, & in non ens secundum quid. Non ens simpliciter, quod est incomplexum, est cuius potentia est potentia nihil: &est id cui repugnat esse, setat e It de chimera. De quo non Mriri on ente lis ibit Philosophus 4. physi. tex.
- cona. 67. qudd non habet disterentias. 'i' rem &3. phy. tex.comm. 7. ac alibi dicit, i fias quoa non transmutatur. Nam eiis in-
- ' complexum secuti dum quid dicitur id, quod non est, S potest esse: sicut est
De quo Cerosa in hyerne. De quo non ente non ente mentionem facit Philosophus 1. phy.
ac alibi. Et de tali non ente potest ha- pol habebeii scientia ; quod postea non est vG ri scieti rum de non ente sumpto inli)s tribus modis. Per haec ad primum argumentum pater, qudd procedit secundum si uiuocationem non entis. Per idem
secundum . Vel dicas, quod scibile , idicitur non esse, quia inquantum scibile non neces Iario includ: t actualcm cxist eiulam. Non tamen est tactum,
quod non sit, idest quod sibi repugnet
esse. Ad illud quod obiicitur contra secundam conditionem dico. Scien- scientiatiam accipi dupliciter. Vno modo pro duplicia cognitione derelicta per demonstratio ter. nem concludentem passionem de subiecto per ipsius deni nitionem . Alio modo pio totali procellii cognoscendorum propter subiectum. Scienti eubieetii primo modo sumpta praesupponit suu . subiectum esse, ut scribit PhilosophuS . . primo Postertex. 1.& Lynco. ac Ther psit in
Nec Potest probare suum subiectum esse a priori, uel a posteriori. Qia non a eriori, probatur quia talis scientia est solius inherentis. Et iam subi ctum prin um illius scientis non potest uirtualiter contineri in alio considerato in tali scientia. Quod nec a P steriori probatur. Quia scientia si pradicta primo mo lo est habitus generatus per potissimam demonstrati nem , quῆ non procedit a posteriori, sed per causain, ex intentione Arist. Id
berti tract. i. &Themisti: cap. 4. D monstratio autem, quia procedit per essectum, ut patet ex tex. Io.pi uni P ster. ubi Philosophus ponit differentiam inter deinon lirationem quid, &Quia . Scientia uero secundo modo sumpta potest probare a posteriori suum subiectum esse, & hoc quineta iubiectum esse non est notum, quia irinomni scientia necesic est prs habere si est subiecit,ci: m propter quid praelii' ponat ouid est, & quid cli praesuppo
44쪽
siderari . nat si est a..poster. G. com. l. 8 2. Unde licet subiectum semper sit primum primitate intentionis, non tamen semper est primum primitate executionis. Per haec ad argumentum dico, stibicctum in scientia, seclido modo sumpta, qn Q;ese uere qua situm, S continetur lii maliter in alio, no equidem priori, sed posteriori. Modo in illa conditione secunda additum est tu priori. Ad primit contra tertiam conditione dico. Quod subiectum no dicitur primo notum inscientia, quasi excludat dc finitione, vel partium essentialium praecognatione. Sed dicitur primo notum. quia nullum subiectum, consideratrina in quacunq;
parte scietiar, est prius notum, ι sit primum subiectum, te quo passiones principa iter considerat in scientia os ear dunt. Vel dicendum,' scientia dupliciter considera' i por. Vno modo, t est notitia, s habetur de subiecto perdemonstratione, qua cognoscimus quale est subiecitu. Alio modo, ut est notitia, qtrae habetur de subiecto per definiti nem, qua cognoscimus quid est subiectum. Cum dicimus subiectum esse primo notu in scientia debet intelligi de scientia cosiderata primo modo, quia in scientia illo mogo considerata non
desinit subieetiim, sed pr supponitur eius definitio, per qua postea fit potissima demonstratio. Breuiter ergo dicen-
dum , si non ponimus primum subiecti a cfe primo notum in ordine ad definitione,vel ad partes eius essentiales: nec est primo notu in scientia secundo modo considerata. sed bene ilρ primo notum in ordine ad subiecta partium illius scienti . Est quoq; primo notum in scientia primo modo cosiderata. Per hoc idem riideri pol ad secundia, quod 'biicitur contra eandem tertiam coditione, na in scientia primo mo cosd rata, in qua subiectum dr esse primo notum, non oncissitur, sed pr cognoscitur sibiectum esse. Vel dicas, m no dicitur primo notiam in ordine au illos est
u fer quos a posteriori pol ostenditae se ipso, sed bene I primo notum in ordine ad si ibiecta partiaIia. Ad illud quod 'biicitur cotra quartam coditionem dico. Rubri sicut in unoquoq; genere inuenitiir quid,quale, SP qualitas saltem virtualis, propter quod uicimus in V noquoq; penere inueniri idein, stamile,& aequale, ut scribit Scotus .d.6. q. O. art. I. Ita in quolibet genere inuenit ratio, quae dici pol absoluta. Et est
quaelibet ratio per qua id quod sub ilinia conc pitur, non dr referri accidentaliter, ut quod ad aliud. Et per oppositu, ratio per quam quod suo ipsa concipii refertur accidentaliter ad aliud, est respecititia: modo cum relationi non coueniat referri ad aliud per suam definitione dui, qua,vel per quam concipitii r imo relatio non refertur ut quod ideo definitio relationis,& cuiuscunq; inctus dici pol ratio absoluta. Ad illud, quod obi jcitur contra suintam conditionem rei podeo tripliciter. Priamo dico, φ maior videtur tantum Vera in causa aequivoca totali, no aut in calisa uni voca, nec in causa aequivoca minus principali. Modo intellectus est causa aequivoca principalis scietiae, Robieetiam causa aequivoca minus principalis. Et ideo ex hoc, 9, scientia est persectior suo subiecto, non videtur sequi, in non contineatur virtualiter in illo. Secundo dici potest, i licet vim tualis continentia arguat maiorem perfectionem in subiecto continente,quain contento, no tamen respectu culuscunq; contenti semper arguit maioritatePersectionis, quantum ad eandem perfectioncm: & hoc contingit, quia virtualis continentia,quae est in subi cto, non est semper omnino eadem respectu cuiuscunq; corenti; quia subi criim cotinet aliqua quo ad esse cognita, de quo ad esse nature simul; & hoc i propinque,suandoque remotertia vero continet tantum quo adesse cognitum; ut in praecedentibus diaximus. Continentia virtualis, qua subiectum dicitur continere aliquid propinque, 'uo ad esse cognitum , & quo ad esse naturae ianui , arguit C αλιο
Cotinentia virtualis, quarguit maiore persectione in contianente a S
subiectu quo est persecti consis eratis inoscientia.
45쪽
quo est Persecti' scientia, scientia,
t italiter continet in subiecto, quaenam sit. maiorem persectionem intrinsecam,&positivam esse in continente, quam in
contento. Subiectum autem tali continentia tantu continet virtualiter 'r prias passiones: Et ut notum continet
euidentiam inhaerentiae suarum passi num. Quae euidentia est sic: entia, qua
et demonstrationem habemus de si
iecto. Modo nullum videtur sequi in conueniens ponendo subiectuin
quod etialia est secunda intentio ut notum este persectius intrinsece,& positiue s uis passionibus,ac euidentia m- haerentiae ipsartim, quae vocatur scientia. Virtu ilis continentia, qua subie- diu in continet aliquid remote, quoad esse cognitum, Se quo ad esse naturae simul, arguit maiorem persectione esse in subiecto, non equidem positivam , sed permissiuam. Et hoc modo dicimus superius este per se tius inseriori,ac passionibus suorum insertorii. At continetia virtualis, sua subiectum dicitur continere aliquid tantum quoad esse cognitum,arguit subie tum esse
pet sectius contento, non equidem quantum ad perfectionem politivam ,
vel permissiuam; sed quantum ad te
sectionem considerationis. Persectius enim cognoscitur subiectum primum, quam attributa ad ipsum, nam attribu-rorum notitia non inquiritur in scientia, nisi ut habeatur persectior cogntiatio de primo subiecto. Etiam strui ctum vendicat sibi persectiorem cognitionis modum: cum passiones principaliter consideratae in scientia cognoscantur de ipso per demonstrationes uniuersales,qnae sunt potiores parti cularibus, primo Poster. tex. comm. 3 9. Tertio dicere possiimus,quod scientia, seu notitia, quam dicimus subiectum, ut praecognitum virtualiter continere, est scientia, seu notitia, quae habetur ex
praeniissis dispositis, feci scientia, quaenabetur ex praemissis dispositis, non est habitus inclinans ad speculandum,
quia talis habitus aeneratur ex frequetatis actibus. similiter notitia,quq h
betur ex praenusiis dispositis non est
notitia actualis,vel habitualis terminorum, quia talis non habetur ex prSmissis. Nec est notitia totius conclusi nis, quia talem possunt habere tam a s sentientes, quam dissentientes in cli sione ; quod non est verum de notitia, quae habetur ex praemissis dispositis. Relinquitur ergo i cietitiam, seu notitiam, quam ex pr missit dispositis habemus,& quam dicimus quodlibet subiectum , ut precolnitum continere γesse notitiam adhaesitiam conclusionis. Modo nullum videtur esse inconuenies, si ponamus quod color, & syllogismus, ut notus eli persectior adhaesione, qua intellectus adla aeret conclusioni ; Et ex conseqtienti si dicamus , quod est persectior scientia, ac notitia hoc modo sumpta. Ad illud, i, obiicitur contra sextam conditionem, dico, quod adhquatio, S: communitas subiecti ad scientiam non est quantum ad j dicatione ; quia accidit subiecto praedicari de omnibus. Sed est attributi nis,& virtutis. Ita quod subiectum illud adeo consideratur in scientia, quod de ipso primo fiunt uniuersales dem strationes, & propter ipsum reliquae considerantur. Ex his omnibus patet
quomodo praedicta subiecti definitio potest conuenire subiecto, quod est secunda intentio: continet enim virtualiter suas passiones,& ut notum contianet veritates, ac earum cuidentiam.
inantum ad ultimum in hoc articulo declarandum dico. Quod definitio subiecti ultimo loco declarata reducit ad illam, quam primo loco declarauimus. Imo non videntur differre demnitiones istae, nisi quia in una ponitur explicite,quod in altera ponitur implicite. Uncte prima conditio subiecti supponitur in prima definitione, tanquam aliquid noni fel te requisitum ad subi ctum. Quinta vero condirio explicite ponitur in priori definitione. At secunda,lertia,&quarta conditiones habentur ex illo verbo,primo, quod exponitur, independenter,& totaliter. Vltinuautem conditio habetur ex codem Verbo
Definiatio secunda subiecti includitur u prim a
46쪽
bo;S ex hoc st dix simus, oes veritates. AD ARGvMENTA principalia. Ad primum nego consequentiam. Ad cuius probationem dico; si tenentes si
biectum virtualiter continere ocS v
ritates demonstrabiles de ipso, dicunt subiectum cotinere propositiones in mediat . Quod sorte non debet intelligi de continentia virtuali, sed de essentiali. Modo argumentum primum procedit,ac si subiectum virtualiter contineret propositiones immediatas. Si autem volumus exponere illam subiecti definitionem, de qua est praesens ouae- illo quatruus non secundum mentein doctoris illam assignantis) ne dii de veritatibus conclusionum, sed etiam de veritatibus praemissariun; dicendu , Ο subiectum virtualiter continet omnes eritates tam conclusionum, qui praemisiarum illius habitus cuius est subiectum. Sic possumus respondere ad priamum principale,negando antecedens. Ad cuius probationem dicendum, silicet contineat virtualiter definitione, non tamen sequitur,quod contineat seipsum, quia illam continet in processii re tolutivo,ut diximus in secundo articulo. Ad illud de passone dico, si, de ratione subiecti scientiae, ut est subiectum,est continere virtualiter suas passioneς,quo ad esse natiuae. Ad primit, quod os: jcitur contra hoc patet ex si pradictis. Ad aliud de forma, patet, lnon e il passo, proprie loquendo de passone. Ad rationes quibus probatur si ibiectu non continere virtualiter passionem quoad esse cognitum,dicendu. De ratione subiecti non esse continere passiones quo ad esse cognitum, ut in secundo art.diximus. Et ideo rationes illae nihil concludunt, cum procedant ex hoc supposito falso. Vel dicendum de ratione subiecti esse continere passionem quo ad esse cognitum, no quia de ratione eius sit continere notitiam
apprehensivam passionis ; sed quia de
ratione eius est continere notitia adhq suam, seu euidentiam inhaerentiae eius ad subiectiun. Et cum probatur, P non contineat primo talem euidentiam, qanon cotinet omnia, sine quibus haberi non pol. Dico hoc ese falsum, nam ad habendam talem cuidentiam no requia ritur aliud a praemissis dispositis, pr misi ae vero continent in iubiecto. Alia duae rationes procedunt de notitia ap- p rhensiva,& ideo nihil concludunt
contra nos Quia tamen diximus art. 2.
aliquod subiectum virtualiter continere suas passones quo ad esse cognitu , caulando silicet earum notiti. 4 apprS-hen suam, S hoc quum subiectum est obiectum motivum intellectus: S r tiones istae videntur cocludere contra hoc: ideo illis irespondeo. Et ad prima
dico,marorem esse veram de continente totaliter simpliciter notitiam alicuius : est aut Disa de continente latum totaliter obiective. Modo nullum subiectum scientiae creatς ut ibi ponitur si ibiectu continet totaliter simpliciter notitiam sitae pasi onis, S ideo non est necesse, aliquod tale subicetum conti-ncre oe illud, sine quo passionis notitia haberi nequit. Sicut nec et ex hoc, si intellectus arens,& Phantasma cotinent totaliter speciem intelligibilem , sequitiir, ' laualiter contineant sin diem sensibilem sensus exterioris, sine qua tamen nos no postumus pro statu isto, S de lege coi habere speciem intelligibilem. Per hoc patet,quid dicendum est ad hoc argumentum. Oe continens primo virtualiter euidentiam ali- cimis propositionis, cotinet virtualiter omne illud sine quo talis euidentia haberi non pol. sed nec relatio realis . nec secunda intentio continent virtualiter omne illud, sine quo euidentia propositioni4,qui formantur ex terminis eat v, haberi nequit,ergo dcc. Minor probat,na evidentia inhaerenti passionis non habetur propinque, & immediate,nisia subiecto actualiter noto, vel ab eius actuali notitia,at nec relatio realis, nec rationis continent virtualiter propria notitiam, ergo nec euidentiam inhaeretiae suarii passionum. Dici potest, ct nocontinet totaliter simpliciter tale eui-C , dentiam.
uirtualia ter contineat cui dentiam inheren
47쪽
Notitia intuiti ua& abstractiva ob.
lecti motivi intellectus cotinet ui
tualiter notitiam intuitiuare abstractiva passonio. passi nes depeoctiae ad subiectu fiat plures, pe sectiores,
dentiam. Vel quod relatio non continet pruno euidentiam, nisi ut nota,relatio autem nota continet omne porterius requisitum ad habendam talcm euidentiam. Potest te itio dici ad illud argumentum de continentia passionis quo ad est e cognitum. Quod per subiectum haberi potest quslibet notitia, i ne qua notitia passionis haberi nequit. Et cum probatur quod non, diceti tu . Quod ex subiecto cognito sub ea ratione, qua continet pes sionen , gno scitur palsionis terminus. Ut cognos cendo materiam sub ea ratione qua eii informabilis,cognoscitur& i Oinia.
Et hoc idem dicendum de alijs passiOnibus. Ad illud de notitia intuitiua :dico. Quod notitia habitualis intuitiam , & ast fractiva illius subiecti scientiae, quod est obiectum motivum intellectus nostri,continet virtualiter ill sintvitii iam, & illa abstractivam habitualem palsionis: similiter actualis notitia intuitiua, & abstractiva talis subiecti continet virtualiter illa intuitiuam, actualem, S abltractivam passi nis, & illa tantum abstractivam actu lem. Quod quomodo contingat, declaratur ar Lycheto 3.q.prologi,res O dendo ad rationes Gregorii. Vide ip-lium. Ad illud quod tertio obi; citur de continentia si abiecti respectu patrionis quo ad elle cognitum, dici potuit. Quod minor eit fida de causi eis ciente, nece: saria, praecisa,& immediata itali enim causa cognita, potest cod sci et c. us. Et cu probatur, qvb i hoc nequit cite: quia ad cognoscendas distinctas quid ditates,&c. Dicendum Illud aflumptum esse uerum, quado una illarum quidditatum non continetur uitrualiter in alia. Uel aliter dicendii, quod plures, persectiores, ac intimiores sunt dependentiae passionis adsubiectum, quam aliorum effectuum ad I roprias causas. Sunt equidem plures, quia racta dependet a s Ole tantum in , genere causς efiicientis, at passio dependet a sublecto in genere causε eis, cientissic materialis. Sunt etiam per sectiores,quia posito subiecto non poteli impediri per aliquam potentiam retus causalitas nisi forte prquent edo
respectu passionis. Sunt etiam Intis natores, quia licet accidens quandoque dependeat a subitantia in genere cat sae essicientis, & materiali S I pat Slo tamen causatur a principiis intrinsecis,& specificis subiecti, quod non contingit in accidentibus. Quod ergo passio
cogno: catur ex lubiecto noto non co-
tingit praecise ex hoc, quod causatur ab ipio , seis a principiis eius; sed ex hoc, quod causatur a principiis intrin- secis iubiecti, qus equidem principia
necellario, praecise , ct immeuiate cat sani passionem. Ad secundum principale respondeo, concedendo consequentiam ,-consequens de omni c tinente Primo virtualiter causaliter omnes ueri ates, quia de continente uirtualiter causaliter intelligitur definitio subiecti. Cum probatur consequens esse falsiim dico, quod omne illud, ex quo primo, & a priori inferuntur omnes conclusiones habitus, Primo uirtualiter causaliter continet Onan x ueritates, &est pili num subiectum illius habitus. Modo erectus, signa non continent a priori conclusiones ex ipsis illatas, sed bene a polletiori. Ad tertium principale patet ex tertio arti culo . Ad ultimum dico,quod eiusdem cisectus possunt dari plures causε tot γles, ne dum in alto,ia alio genere causae, sed etiam in eodem genere; non tamen in eodem ordino . Unde Deus , intellectus, re obiectum dicuntur causae totales intellectionis, sic quod qu*libet eli causa totalis eius, sed no lunt eiusdem ordinis. Hoc idem dicatur de patre & matre. Obiectum ergo respicit habitum, sicut causa adequata respicit suum effectum adaequatum ; modo eiusdem cilectus non possunt dati plures caulae adaequat ,& totales eiusdem generis, de ordinis ue & ideo nec eiu1' lieni scientiae possum dari plura Obic
quo possunt esse plureScausae totales.
riusdem sciet non pollunt dari plu
48쪽
IDE Tua quod non , quia nihil in Deo se habet ut forma, ergo nec Deus, nec alia
quid in Deo existens, se habet ut subiectum. Consequentia patetnam materia est propter formam, &
non e conuerso. 2. phy. tex. com 23.
Propter quod dicit Auer. primo de anima cona. I. quod membra leonis non disterunt a membris cerui,nisi quia anima disteri ab anima. Ans probatur . quia per Gilbertum de sex principiis, forma est compositioni contingens, simplici, de invariabili essentia consistensu ed in Deo nulla est compositio, ergo, m. Item subiectum praedicatur de omnibus in scientia cosideratis,fed Deus non praedicatur de omnibus quεc6siderantur ab intellectu diuino, quia ista est falsa creatura est De ,ergo, in c. Maior probatur,na sicut se habet obiectum primum potentiae ad potentiam, ita se habet obiectum primum habitus ad habitum, sed primum obiectum Potentiae prSdicatur de Oinnibus,quae re spiciuntui ab ipsa potentia, ergo sim, liter videtur dicendum esse de primo subiecto habitus. Item forma simplex non potest esse subiectum, per Boetiuprimo de trinitate cap. 3. Deus autem
eliso1 ma simplex, ergo, &c. Itelmotheologia ita se non et i scientia, ergo eius non est assignandum subiectum. Antecedens probatur scientia naque habetur per discursum, sicut patet ex definitione ipsius scire, sed Deus non discuirit, ergo,&c. Item subiectum
articulorum reparationis nostrat; non
est aliud a subiecto theologiae ala se in , sed subiectum articulo tum reparati iris nostrae est Verbuin, de non Deus, ergo,&c. Item subiectum scientiae debet habere partes, principia, di pactiones ex Drimo Poster. rex. I. sed Deus non hanet partes integrales, neque e sientiales cum sit simplex, neque h bet partes s ubieeti uas,cum ipse Deus,& quicquid est in Deo sit de se hoc,neque habet passones, cum passio sit extra essentiam stibieeti, nihil autem est in Deo quod sit extra essentiam Dei, ergo, M. Item in qualibet scientia . oportet supponere de subiecto quid est ex primo Poller. sed Theologia in se non potest supponere de Deo quid,
quia secundum Avicen. q. meta. de D
ma. impossibile estdicere quid est iris, Deo. Item illud est primum subieetum theologiae in se per cuius formam priamo insunt ei omnia predicata theol gica, sed per deitatem non inlunt Deo omnia praedicata theologica , quia non praedicata pertinentia ad humaniotatem, talia namque: insiliat ratione humanitatis, ergo, M. Item si Deus est primum subiectum theologiq in se, ergo nulla quidditas creata contineret Irimo virtualiter veritates quae sunte illa. Consequens vero eli falsum, igitur & anteceaens. Consequentla patet nam respectu eiusdem veritatis non possimi esse duo subiecta, quae primo, & adaequale contineant illam, quia aliter sequeretur quod adaequare de non adaequale contineretur illa veritas in altero illorum stibi e torum s. Falsitas consequentis probatur, homo circumscripto quocunque alio cotinetis iam veritatem, homo est risibilis, re nihil aliud circumscripto homine continet eam, & hoc idem dicatur de aliis quid litaribus creatis, eigo homo, dc aliae quimitates cieatae, primo Virtu liter continet Velitates ouae sunt de
ipsis. Respondetur quod quid litates
creaturarum, Ut sunt creatae continent proprias ueritates, ut autem sunt increatae non continent eas. Conti:
quia ut sunt increatae habet perfectius esse, cum sint idem realiter ipsi Deo, ergo si continent vii maliter proprias veritate S,ut sunt creatae, multo sor tius ut sunt increati. Etiam qnidditas crea-
49쪽
in persectius cognoscItur in verbo squam in genern proprio, ergo si cognita in genere proprio continet ui
tualiter proprias ueritates, multo sesetius continet eas, ut cognita in uerbo. AD OPpost Tu M. Quod primo vise maliter continet Omnes ueritates theologicas necessarias etl primum subi ctum theoL in se , sed solus Deus est huiusmodi, erso, &c. Maior patet ex
quaestione nostia de definitione primi
ubiecti. Minor probatur, quicquideli alicui cognoscenti aliquas uerit
res, ratio cognoscedi cognita, per modum caulae, continet seu est ratio continendi primo virtualiter illas ueritates, sed Deus cognoscit Omnes ueritates theologicas necessarias; & id quod est sibi ratio cognoscendi cognita non est aliud ab essentia Dei, ergo Deus continet primo virtualiter omnes ueriveritates tates theologicas neccssariau. Pro Pr theologi batione primae partis minoris noran-cq sunt dum, quod ueritates theologicae sunt in dupli- in duplici disteretia, quaedam sunt mo cidii iere rc theologicae; & sunt quae non nisitia . virtute obiecti theologici, uel alterius veritates supplentis uicem illius obiecti, cognomere me sci queunt. Veritates uero non latereologic . theologicae sunt, quelicet respectu in- veritates tesseruis diuini cognosci nequeant ni non me- si uirtute obiecti theologici, respecture the tamen intellectus creati cognosci pos logici . sunt etiam in senere proprio. Exeirmptu primi est de illa ueritate, Deus est trinus, & unus. Exemplum secundi est de ista, homo est risibilis, quae cognosci potest in uerbo, & in genere
proprio. Hoc notato sic probatur in noris prima pars, Deus cogi scit se persectist me , ut omnes Philosophi concedunt, ergo cognoscit alia a se , ergo cognoscit omnes veritates necessarias , quae utroque modo dicuntur theologicae. Prima consequentia probatur auctoritate, S ratione. Ault
ritas es f Auer. in lib. destruc. disput. 6.dicentis, Deum scire se ipsum, nihil aliud esse, quam Deum scire entia . Ratio eli talis , nihil potest cognoscore se persectis mP, nisi cognoscat ad
quid te es tendit uirtus eius, quae e gnitio exigit aliorum notitiam, cum
agitur Deus cognoscat se perfectis
me, cognoscet etiam omnia alia, ad quae se extendit eius uirtus, eli . n. pruma causa omnium. Secunda pars minoris probatur, si enim aliquid aliud a Deo esset ratio co noscessi intellectui diuino, ergo vilesceret intellectus diuinus. Propter quod dicit Aueir. disput. ia. soluendo primum dubium . Deum non intelligere aliud praeter se, inquantum scientia eius non est passiua, ct aliquo modo intelligere aliud mater se, ex hoc quod ipsemet est scietia a stiva. Sed contra istam rationem Instantia posset aliquis sorte instare, probandost non solus Deus continet virtualiter omnes veritates necessarias theologi cas. Nam ex creaturis possit muscPgnoscere aliquam veritatem theologicam , ergo solus Deus non continet omnes. Item in qualibet creatura elivesipium trinitatis, citius in homine eit vestigium, de imago, er O ex qualibet creatura potest cognosci trinitas distincte. Conseqnentia patet nam velligium, & imago ducunt in notitia distinctam vestigiati. & ii pati, ut dicit Scottis. i. dG. q. v. Itera quod comtinet viruialiter notitiam distinctam deitatis, continet primo virtualiter, ut causa notitiam cuiuslibet verita is necessariae theologicae , sed potest dari mecies intelligibilis dis in te representans essentiam Dei , ut tenet doctor. a. d. R. q. v. ergo non solus Deus continet virtualiter omnes veritates
necessarias theologicas. Ad primum solus dico. quod nulla creatura continet ut Dei is cocausa veritates mere theologicas. Imo tinet , ut dato etiam quod aliquae veritates theologicae continerentur irtualiter u ois ue- creatura , non tamen omnes collecti' ritates uae, & ideo solus Deus continet Vise theol
tualiter omnes verita es neces larias, inicas. quae utroque modo dic ntur theol
gice ; & hoc accipiendo ly omnes collective. Ad aliud dico, quod cognoscere
50쪽
Cogno- gnoscere aliquid distincte contin itscere ali- dupliciter. Vno modo accipiendo lyquid di- diti ineste, ut idem est quod definitive, stincte δ: sic homo dicitur cognosci dillin-cotingit cie; cum cognoscitur inquantum est duplici- animal rationale. Alio modo vi idem ter. est quod determinate, S hoc modo ac Vestigiu, cipitur a doct. prima q. prologi , & r. di imago d.3 . q.v. Velligium ergo, & Imago di in quam cunt nos in notitiam determinatam notitiam trinitatis, non equidem in primam n trinitatis titiam, nec a priori, sed in re memora- ducunt. tiuam, A a posteriori. Ad ultimum dico, quoa solus Deus dicitur conti
nere virtualiter omnes veritates ne
cessarias theologicas, quia nihil aliud ab ipso continet illas quantum ad primam notitiam,& a priori, ut ratio cognoscendi cognita, modo species continet tales veritates, ut ratio cognoscedi non cognita . vel dicas nihil aliud a Deo,habitum mere naturaliter, continere a priori notitiam distincta Dei, modo illa species intelligibilis distincte representans essentiani Dei notia potest haberi naturaliter. Et nota I
dum quod licet illa species intelligibulis contineret, ut causa notitiam ait tinctam essentiae Dei, non tamen sequitii rquod contineat virtualiter entitatem Dei, eo quoniam continet talem notitiam, ut ratio cognoscendi non cognita, & non ut ratio cO ita .
Secundo ad principale arguo sic. Quod est soli Deo naturaliter notumeli primum subieetu in theologiae uose, sed Deus e it sibi soli naturaliter notus, ergo Deus est primum subiectum theologiae in se . Pro probatione maioris notatium,quod aliquid iroteit dici esse naturali ter notum, vel in ratione principi), vel in ratione conclusionis, vel in ratione passionis, vel ii ratione subiecti. Maior intelligenda est hoc ultimo modo: quam sic probo. si aliquid aliud ab eo quod est natur liter notum soli Deo estet primum subiectum theol. in se, ergo daretur ali-
ra alia scientia prior, & persectior
ieologia in se s quod est falsiit a. Consequentia probatur nam cum intellectus infinitus improportionabiliter excedat intellectum finitum, ideo erit plurium intensiue, &extensiue naturaliter cognoscitiuus, quam intellectus finitus, igitur si aliquid aliud ab eo quod est naturaliter uotu soli Dco est primum subiectum theol. in se, d retur aliqua alia scientia prior, & ye sectior theologia in se, quae scientia esset de illo priori, & perfectiori naturaliter noto soli Deo. Minor proba tur quaelibet essentia creata, absoluta, ac respectiva, quae non habet pro te mino deitatem, potest naturaliter c gnosci ab intellectu creato,ergo quod soli Deo est naturaliter notum, est si Ius Deus, ac respectus qui terminatur ad Deum . Notandum quod Deus dicitur sibi soli naturaliter notus quantuad conceptum eius proprium habitum ex propriis, S quantum ad ea quae praesupponunt notitiam distinctam deitati S.
ticuli . In primo declarabo terminos tituli quaestionis. Quorum primum cit Deus via Deus, qui secundum Papinium dicitur de dic
a Deos, quod est timor. Primus itis tur. orbe Deos fecit timor, ait ille . At Damas. lib. primo de Orthodoxa fide cap. 12. vult quod sic dicatur, vel abellain, quod urere, quia Deus ignis est, omnem malitiam consumens. Vel a thealte, quod est videre, nam nihil eulatere potes . Vel a them, quod communiter trans sertur curare, S fouere, Deus namq; omnia fouet sua pietate. Non desunt etia transserentes ly thein idest currere. Et q1 sic debeat transferti tellis est ipse Plato in Cratylo, ubi
ait. Quod homines videntes solent , lunam, astra, coelum ipsum currendo semper circirmuolui, Deos esse arbitrati sunt. Dicunt etiam nonnulli quod Deus dicitur a theoriae, quod est spoculum, seu speculor, quia in ipso tan quam in speculo cuncta cernuntur.
An vero Deus possit habere definitionem , vide Auer. in libro deliructionu