장음표시 사용
71쪽
hoe easu appellat unam horam dumtaxat sed hoc intelligendum est , secluso aliquo pravosne, &c. Verum puto licitum talem ludum larvalem tam Clericis,quam Religiosis tempore Baccanalium , si nat absque scandalo, cum ἐebitis circumstantiis , & Superioris licentia, honestς recreationis gratia,prssertim sne praesentia Saecularium,in aliquo Erivato loco Episcopi,vel Conventus Religiosorum, ut plures memini me vidisse, permittentibus Praelatis; sed circa habitus dimissionem propter ludum larvalem, vide OZanam rom. .p. 1 c. IV . I 3.Dianam p. 9.re. 7.ref7.& Armillam verb. bittis , sub n. 2.9 verb. de Larvis sub n. i. IIO2 Inter. q. Excommunicatio ferenda ,
obligat ne ad peccatum mortale & quid dicendum est de suspensione, interdicto, irregularitate poenali, & de privatione Ecclesi sticae sepulturae quo. Excommunicationem serendam esses gnum mortalis,assirmat Diana par. 3 tract.6.rmola s. lices hanc sententiana temperet cum
Sanchez Stim.rom. 2. lib. 6.e . . nu Ii. nisi ad terrorem excommunicatio posta si, &. non
animo illam statim , & sine ulla monitione inserendi . Uerum mihi minus placet illa sententia, quae asserit in tali casu esse recu rendum ad gravitatem , vel levitatem materiae , ex qua facilὰ colligi poterit, an obliget sub mortali, vel non ; ideo videnὸus est Sanchez ibidem. Caeterum, quamvis Diana loco citato aliis allegatis dicat, quod suspensio , interdictum, irregularitas poenalis, si absolute non proserantur,sed serendς sint, non sintsgnum obligationis sub mortali, tamen mihi magis probatur id, quod docet idem SanchezDbisupra n. s . scilicet, suspensionem , interdictum , & irregularitatem esse s gnum obligationis sub mortali, quia quando transgressioni legis tamquam poenae imponuntur,cum gravis limae sint , imponi nequeunt absque mortali culpa, nisi suspensio, & interdictum essent leves, ut alicujus actus ad breve tempus ς tunc enim non essent indicium obligationis sub mortali, quia cum leves poenae sint, possunt pro veniali imponi. Ita Sa chez , qui nu. 3 3. idem asserit de privatione Echlesiasticae sepulturae , quia est gravissima poena . Vide igitur quae dicam in iis . i72. de
n. 3. & nota , quod in rebus dubiis non debet homo se exponero periculo peccandi, agendo contra leges, quae non solum praecipiunt,sed poenas graves aliquando latas, vel serendas
vide iterum Dianam p.9 tr. 6.res s. er edue verum , erc. qui etiam nobiscum idem sentit.
I IOI TNter. i. Peccatum veniale potestne
L fieri mortale eisp. Quod in se est veniale, nequaquam
fieri potest mortale tamen aliquando rati ne finis , aut ratione circumstantiae, utique mortale fieri potest : Ut ex g. verbum joc sum est veniale , ficut est dicere et Vita mea , bonum meum, cor meum alicui s nihilominus , si talia verba , aut similia proserantur cum prava intentione , scilicet ad allicie dum animum illius ad malum , proculdubio fit mortale. Ita etiam surari acum sartori,qui alium non habet, ut possit ea die sibi victum acquirere , est peccatum mortale , licEt tale furtum in se sit de re minima,& consequenter veniale, nam ratione illius circumstantiae fit mortale quasi per accidens. Est communis 1ententia r sed vide Toletum lib. I. cap.2.n. a. qui plura adducit exempla.i3o Inter. 1. Qui haberet voluntatem
committendi omnia peccata venialia, peccaret ne mortaliter propter talem voluntatem , quamvis Religiosus non esset ρ
alii, dicunt, quod peccaret mortaliter, quiae se exponit periculo peccati mortalis. Sed contrarium, quod tuetur Diana, mihi magis placet, quia malitia interni actus voluntatis desumitur ab objecto, prout proponitur a ratione : sed objectum hujus internae volunt iis sunt omnia venialia , & nulla major malitia proponitur a ratione , praeter malitiam venialem ergo interna voluntas committendi omnia venialia, non potest esse culpa mortalis, ut ex Graia ado firinat Diana par. 3. tr. .
ref 26. Et hoc quidem mihi videtur probabilius ; nam neque illud propos tum involvit periculum proximum peccandi mortaliter , cum illud periculum non consistat in aliquiabus venialibus tantum , ut patet, neque in omnibus simul lumptis non enim potest dari casus, in quo haec committantur. QuaPr
pici merito dixit citanadui videri in ipsis
72쪽
terminis contradictionem inuolui,dum dicitur peccatum esse veniale, & esse proximum periculum mortalis. Verum est tamen, quod si iste esset Religiosus , culpam mortalem non euaderet, quia Religiosus tenetur progredi in via perfectionis , ad quam se obligavit quando emisit professionem , dc peculiaribus votis se Deo dicauit; & in via Dei non progredi, regredi est . Sed vide Sotum με di I 6. qu. a. art. I. F. hic animaduertenis dum est , quem citat Diana ubi seu a .rsos Inter. 3. Peccata venialia possuntne esse materia Consessionis e Rest. Non est dubium s sed notandum est, quod venialia peccata non sunt materia ne cessaria,sed tantum materia lassiciens. Unde poenitens non tenetur in consessione ea manifestare, nisi ratione majoris persectionis , Propter gratiam,quae in ipso Sacrameato datur , & propter actum humilitatis, qui tune
exercetur . Doctores communiter.
Iso6 Inter. 4. Qui habet plura peccata uenialia , potestne licitε , & tuta conscientia aliqua confiteri, & alia reticere λResp. Si uult, licite , & tuta conscientia id facere quit a nam, ut dictum est supra ,
peccata uenialia non sunt materia necessaria
Consessionis, sed tantum lassiciens, & sic
non peccat reticendo aliqua , vel etiam omnia. Em m. Sa vaes. Confeso sub nom. ra. &alii omnes. Iso7 Inter. s. Extra Consessionem possunt ne aliqua alia uia peccata uenialia romitti δResp. Utique possunt remitti, nempe per opera charitatis, & per quaedam Sacramentalia , ut per aquam benedictam , & orationem Dominicam, habetur ex Can. Aquams t. , de consec. dist. 3 Item remitti possunt per Episcopi benedictionem , per Consessionem generalem , hoc est, dicendo Confiteor , dcc. eliciendo actum amoris erga Deum, ut ait S. Thomas teste Potito de Ioriis in rνae . de Imbu extν. sub n. 2 I. Ideoque supradicta fieri debent cum aliqua deuotione, & reuerentia, atque displicentia de dictis uenialibus, pr
ut docent etiam Tolet. ιb. .cap 3. num. I. &Emm. Si verb. Peccatum nti. I 2. Vide Dianam pari. 3.rta I 4. resol.6 I. qui pluribus relatis tenet , aquam benedictam delere peccata uenialia ex opere operato, quod mihi ualde probatur ; late Bonacina de Sacram disput. s. quas 6. seri 2. mn i. a. cum aliis ibi congestis tenet quod Sacramentalia non remittant Peccata ex opere operato , sed ex opere operantis , excitando ad actum coh tritionis,
seu amoris, Pes quem peccata uenialia immediate delentur , per Sacramin talia vero mediate et utraque sententia est prob bilis . Iso8 Inter. 6. Ex peccato veniali contra iustitiam , oriturne obligatio restia tuendist
Resp. Quidam dicunt , absque peccat
mortali non consurgere obligationem relliutuendi , seclusa obligatione, ratione contractus, vel officii. Ita Sanchez in Sum tib Σ. cap.23.n m. I 6 .& alii plures penes Bonae in. Deo mox citando. Mihi tamen oppositum videtur probabilius. Ita optimὰ concludit Bona-cina de resis. HO. I .ρυ 3. I punct. I nu. 3. & alii ab ipso relati. Vide ergo quae dixi in tit. 98 δε Furto , ad Inter. . oe s. & ouae dicam inrit. 232. de Venditione, oe Venditoribus ad Inte
Is 9 TNter. I. Quid est Pensio λL R D. Pensio est jus quoddam exigendi certam partem fructuum Beneficii ,& res est annexa spirituali , se ut Benefi
cium . Nava r. in Man. cap. 23. num. III. Em
manuel Sa verb. Pe o nu.a. & alii. Vide seq. Res p. IIIo Inter. 2. Potestne habere pensi nem , qui non est Clericus, vel Clericus ,
qui duxit uxorem ' & quid est pensio λResp. Dico primo , quod pensio, quae datur alicui ob resignationem , vel cessionem beneficii Ecclesiastici, quae communiter hodie ustatur, est jus quoddam exigendi certam partem fructuum beneficii , & est res annexa spirituali, sicut beneficium , ut d cent Doctores , quos refert , & sequitur Emmanuel. Si verb. pHsio num . . Idem docet Toletus lib. D cap 81. num. 1. & ego jam dixi ad Inter. antecedentem . Dico secundo , quod pensio ipso jure perditur per matrim nium , & secundum aliquos. quamvis matrimonium nullum sit, & invalidum. Vide Emmanuel. Sa loco citat .. numer. . & ibi Victorellum , qui alios Doctores id asse rentes refert : Dico tertio cum Toleto ubi supra numer. 3. pensionem dari non Pos--
73쪽
De Pyxide, in qua seriatur sacra Eucharistia. s
se, nis habenti saltem primam Tonsuram nam solus Papa pensionem dare potest laico ,
ut ait Em. Si ibid. n 3. Is II Inter. t. Pensio Clericalis est ne materia Simoniae sResp. Non est dubium , quia consertur eum onere spirituali, nam ex Bulla Beati Pii V. quae incipit . Ex proximo, edita anno I 17 I. pensoni est annexum onus recitandi parvum Beatissimae Virginis ossicium, ac proinde est annexa rei spirituali, consequenter materia simoniae, si venderetur ,
aut emeretur. Toletus Ab s. cap. 82. numer. I. ω 2. Bonacina de Simon. disput. i. quaes. q. . I 3.
Iris Inter. Valetne Episcopus ex justa Caula imponere pensiones super Beneficia pinguia suae Dioecesis λῆ θ. Quidam assirmant, alii vero probabilius negant, ut Toletus m. s.cop. 8a V m. LLessius lib. 2.cap . b. 28.num. 2 6. Lopeae 3 Sotus, Ledesma , Castropalao , Ualentia , Aragonius , & alii, quamvis non desint Auctores aliter sentientes, ut videre licet apud Dianam pari. 9.trarii. 9. resolut 69. qui tandem in fine resolutionis sic concludit et Verum
si stylus Curiae hodie absoluto, & sine ulla distinctione pensiones omnes reservat soli Pontifici, ut vult Toletus, Lemus, Binssel-dius, & alii, privative quoad Episcopos , videtur ab ipsis omnino servandus , quia stylus Curiae facit jus , & in his materiis
Romana praxis est regula . Unde caute procedant Episcopi. Nam praeter jurisdictionem usurpatam , Beneficiatus tentabit litem contra pensionarium de nussitate pen- sonis impositae ab Episcopo potestatem non habente . Ist 3 Inter. s. Pensonarii tenenturne se ut Beneficiarii ad eleemo*nas errogandas st O. Si penso est Eccles astica , utique
tenentur sub mortali, sicut Beneficiarii, exsuperfluo ad honestam vitae lustentationem dare eleemosynas . Ita ex Molina , Hurtado de Mendoeta, ct aliis, docet Dianaps t. v.
De Pyxide , in qua servatur sacra Eucharistia.
Vide tit. de Sat . Euebar. ad e 1 f.
Is I TNter. 1. Pyxis , in qua servat ut I Sacra Eucharistia , debet ne elle Onsecrata r *. Vasqueet , Solus , Nugnus , Conin chus, Azorius, & alii, dicunt, non opus esse, ut si consecrata . quia nullo jure constat hoc requiri,& hanc lententiam 1 equitur Bo
i sortis alicubi vigeat consuetudo. in contrarium, quae utique servanda esset, dc hic R mae putat Leetana rom. Σ.treb. Benedictissub nti. Ir. quod pyxis chrismate consecretur. Cae terὰm in Pontificali Romano tantum Ponitur benedictio illius , teste eodem Diana par.
Is Is Inter. 2. Fitne consecratio, si pyxis posita super corporale non aperiatur tempore consecrationis p
D. Ad hoc dubium sic respondet Dianapart. tras A. res Io 3. in fine: Nota tamen obliter , quod F oxis posita super corporate non aperitur rempore consecrationis , fit tamen consim cratio . Ita omnes Doritires, nec dissenti t Ro-tar. in exam.Cle .capIserit. 3 n. a. Sed ego, ut verum fatear , licet ita sit, ut docent Dinores communiter , tamen per spatium annorum , ex quo sum Sacerdos, semper prius pyxidem aperivi, ut viderem , quid ibi esset antequam verba consecrationis proferrem , dein do observato, materiam consecrationis aptam esse in ipsa m xide, consecrabam , sicut etiam nunc observo. Et nota, quod particulae consecratae a Sacerdote non debent in ciborio obserrari, neque ab Altari removeri,
nisi post sumptionem corporis, & sanguinis Domini , quia ad illud Sacrificium pertinent , ut docent plures DD. quos ego vidi. Et concordat Rotarius loc. cit. π 9.serii. Iosia
2uaer. Qua poena sit puniendus parochus , quando ob ejus negligentiam particulae conis1ecratae corrumpuntur in pyxide , aut nulla adest particula consecrata pro comm ican do infirmo proxim8 morituro λR O. Singulis hebdomadibus renovari debet Sanctissimum Saeramentum Eucharistiae,
etiam tempore interdicti, ex east. Permittimuι defestent. excomm. ut docet Emman. Ea verb.
74쪽
Ttiebari ia 'o em. Unde parochusu qui incaute . & negligenter se habet in asservatione SS. Euch. puniri debet ab ejus ordinario poena suspensionis ab ossicio ad tres menses ,
6 I. 3ἶ nam non solum peccat mortaliter,& est causa , ut Populus idolatriam , saltem materialiter , committat; sed praeterea deficit a proprio ossicio in re gravissima, cum possit elle causa , ut ovis sibi commissa decedat ablque viatico, quod si de facto id accidat, potest puniri poena suspensionis ad biennium , ac etiam potest deponi ad arbitrium
ordinarii,juxta qualitatem negligentiae nam quando poena non est in jure praesci ip ta , vel taxata,delinquens potest & debet poena arbitraria puniri,juxta prudentis Superioris arbitriuin,majori,vel minori,prout desectii; cxegerit,& per alias taxatas circiter regulari debet Praelatus . Vide Raynaldum Io cit. &Barbolam de cyc.Parochi ι .ao.n VI S,.. modo autem Parochus Eucharistiarn pro usu suae Paroeciae altervare debeat, optime docet
doctus P. Rotarius in appa pro examine Clericorum c. 9 scd i. Io.π. I. Ne dcferas ipsum videre .
rs I 6 TNter. I. Legum penalium transgres- I sores, quando leges obligant ipso facto , seu absque alia Iudicis sententia , tenenturne ipsas poenas in se ipsos subire ante sententiam declaratoriam λη θ. Non conveniunt Doctores nisi quoad
censuras , & irregularitates nam omnes dicunt eas incurri in soro conscientiae ante Iudicis sententiam .aut ministerium,ut patet
tur , quod illae poenae, quae consistunt in actione,& passione, scilicet quae non possunt executioni mandari absque hominis actione , licht obligent ipso jure,vel ipso facto, tamen non obligant in conscientia ante sententiam criminis aut delicti declaratoriam, di consequznter nullus leuetur cas tu se ipsum subire , nisi post sentent Iam declarator Iam
Iudicis. Ita docent RodriqueZ rem. I. qq. R
relatis , hanc sustinet sententiam , O pari. .
alii plures apud ipsos: Ideoque dicendum est, quod quando in aliqua Bulla , Constituti ne , aut Decreto, imponitur privatio Ossiciorum , dignitatum , adminiit rationis bonorum &c. huiusmodi poenae non obligent in conscientia ante Judicis sententiam, licἡt ipso jure,seu ipso facto sint impositae,nis aliter constet de mente Legislatoris volentistanam incurri, non cxpectata Judicis sententia , ut docet iple Bonac. Dc.cit. & alii, quos refert Victorellus in Addition ad Em. Sὰ ve . Benesitum , sub nu. 2o. nam in isto casu puto
valere doctrinam allatam in rit. I 3 I . de Largitione Munerum , ad Inter. 9. Secus autem mihi
dicendum videtur de illis tanis, quae in sola
privatione consistunt, ut sunt inhabilitates ad ossicia, vel beneficia , aut vocis activae, &passivae privatio; nam videntur comparari irregularitatibus,& censuris,ut tradunt Ro-driqueZ, Miranda ,& Bona cina locis βpracitat. Marcus Paulus Leo , ubisu. DI. 3 38. Nef. Erabi, & tandem idem etiam tenet Ozanapor. I. . I c. ro.n. 3I. ubi in fine se concludit: Addiderim tamen , maxime hoc et e verum loque do de penis , non quidem pure prietativis, in quibus exequendis non exigitur aliqua adiis hominis , usIknt inhabilitares cse. sed de aliis , in quibus talis aliis non exigitur. Sed vide quaeso Bonacinam rom. a. de legib dio I. qu. I. pun. 7. si a. num. 9.praecipuὸ vers. Aliae tamin. n. Io. sex dissilis, ubi plures concordantes adducit pro hac firmanda sententia. 3IT Inter. 2. Qui incurrit poenas priva tionis ossicii , activae , dc passivae vocis , posito quod ipso iacto incurrantur non expectata sententia, teneturne se ossicio privare, &suffragium non ferre , &c. Resp. Doctores in hoc omnes conveniunt, asserendo delinquentem non teneri se off- Cio , aut Beneficio, neque voce activa , &passi va abdicare,quando hoc prella re nequeat sine periculo gravis infamiae,quia jus ad propriam famam conservandam praeponderat juri humano indicenti privationem ossicii , Beneficii, vocisque activae , & passivae.
75쪽
Bonae ina loco proxiis citato , Surus is Clatiiugia ias. 3. cap. s. n. 3 3. Sorbus in Componae pri Ni mendicant. verb. Ingredi Monaseria u. Irim dicendum, Nauar. Solus,Corduba,quos reseri,& sequitur Leetana tom.2. verb. Pinna , num. 8.
Tamen diligenter debet dispensationem . vel absolutionem inquirere, ne interim OL ficium , seu Beneficium , &c. quibus privatus est, iniquἡ contra conscientiam retineat, ut docent Myrus , & Bonacina locis citatis , & alii. Vide Dianam par. I. tr. IO. VLΣ . vers
rsi 8 Inter. 3. Quis super has Poenas a solvere , vel dispensare potest λlo. In foro conscientiae , dummodo delicta sint occulta , possunt Episcopi eum sibi subditis,& Praelati Regulares eum suis,pro pter multa privilegia Religionibus concessa,
in foro externo cum suis subditis in illis poenis dispensare, quod in praxi est sequendum, non obstante id quod docent RodriqueΣ
de r. viii cap. 6. b. I s cons. 6. & alii, cum nullum pro hac parte solidum sundamentum , aut privilegium afferatur . Vide Dianam para. I. rra Z.L. ref 66. vers. Notandum es ,
ubi ex Rodriqum kco supracis. docet, posse Generales , & Provinciales Religionum exemptam, & dispensare in supradictis ps-nis Advertit tamen SancheE apud LeZanam, ι3ψω cap. I 8. nu. 66. non posse Superiores Religionum hane facultatem delegare, eo quod B Pius V. in suo privilegio solum concedit Praelatis,ut per se ipsos id faciant. Caeterum si res ad forum externum delata suit, ad Summum Pontificem pertinent dispens re , ut docet Bonacina vi Laetiolon. m. dip. s. pun. I. sis n. . s I9 Inter. q. Qui docet, Consemonem fieri posse per litteras, aut absolutionem impendi posse a Confessario absente , aut heontra , quam poenam incurrit 'Rs. Puto, jam esse notum Clem. VIII in quodam decreto edito in generali Congregatione Sanctissimae Inques sitionis, damnasse illam propositionem, quae asserebat licere per litteras, seu internuncia Consessario absenti peccata Sacramen taliter confiteri, & ab e dem absente absolutionem obtinere & poenam excommunicationis latae sententie sibi, di successoribus scis reservatae impotuisse contra aliter affirmantes, docentes, aut defendentes .' An vero incidat in hanc excom- . municationem , docens, aut defendens fieri posse Consessionem in absentia , non autem dicens, absolutionem impendi posse 1 Consessario absente, vel e contra, affirmat B
nac. rom. 3 de Censur. extra Bullam Coenae, disp. v. q. 3μ Q. 3. 7. 3. & Optimas assignat rationes.
Nam si poena excommunicationis punitur en uncians, absolutionem impendi posse a senti , eadem etiam poena puniri debet aia serens, licere in absentia per litteras, vel internuntium , Consessario absenti , peccata sacramentaliter confiteri , quia militat eadem ratio . Alias rationes vide, si placet , apud ipsum : Mihi enim videntur con- eludento . I 33O Inter. s. Iudex , aut alius Superior, potestne inquirere , & punire illum, cujus peccata descripta invenerit in charta , quae peccata poenitens sac. ritu expiare decreverat , sed chartam perdidit λωρ. Judex, vel alius Superior . qui inventa dicta charta conatur contra illum inquirere,& punire,certo peccat mortaliter, quia
silentio ea peccata tacere perpetuo debet. Ita Solus is q. dis. ι8. quo. .artis. s. in . Emm. Sa verb. Confesso sub n. 32. in addit. Bonaci n. de Sacram. dis t. s. quas. 6 I. 1 num. 8. Diana par. I trari. II .res 27. vers Unde ex bis, qui r sert Facundra praecept 2. lib. 6. cap. . nu. 28. &est communis lententia ψ nam instrumenta
Consellionis par non est, ut adducantur ad externum serum cum injuria Sacramenti, &detrimento Fidelium , quibus redderetur odiosa Sacramentalis Consesso , ct retraherentur ab ea. IIa I Inter. 6. Flagella, & mala in sic αnobis 1 Deo in hoc mundo , possuntne esse satisfactoria pro peccatis nostris λResp. Videtur, quod non , quia homo , v lit , nolit, ea tolerare debet, & qnia actus debet esse meritorius, ad hoc ut sit satisfact rius; ideo non potest esse meritorius, cum non si voluntarius, & consequenter dicta flagella, seu mala non possunt esse satisfiat ria, cum non sint voluntaria. Tamen D. Thom. in dis. 13. & in additionibus q. .arr. 2. probat, quόd psna a Deo inflicta pollit ese se satisfactoria pro peccatis, quatenus peccator eam voluntario acceptat,& patienter sustinet , sicut Beatus Job, qui dicebat: Stetit Domino placuit, ita fa)Mum es : sit nomen Domi. vi Mnedictum. Unde infirmus,qui vellet lanari , s posset, sed quia non potest , seri bono
animo in nomine Domini, utique satisfacit, non solum per patientiam, quam habet, sed
quia ipsae penae a Deo inflictetessunt de se saties clari sicut poenae Purgatorii,& muli ci
76쪽
melius. Ita habetur ex Victoria in Sum. deo ρis Ilione n. I9o. ubi plura ad intentum. Imbid docet expressee Trid se . I . de Wnis .c. 9. Uide Em. Sa verb. sisti actio sub nu. I i. idem d
Is Inter. 7. Qui asserit matrimonium fine consensu parentum celebratum irritum esse, aut a parentibus irritari posse, incurritne aliquam poenam λῆ . . Non solum peccat mortaliter, sed
etiam incurrit poenam excommunicationis latam a Trid. fe . a . de reform. cap. I. in Vinc. nam filii, regulariter loquendo , non tenentur Patri obedire in iis, quae ad proprium vitae statum pertinent; ac proinde validitas matrimonii non pendet a voluntate parentum, ut ex Navarra, Sanchez. & Guttierra,
affirmat Bonacina tom. . de censur.in particulari,
Mθ. 2. qu. 2yum 8. n. . Vide quae dixi tm. I. ingit 96. ri Filiis, ad sex 4.
Is 23 Inter. 8. Titius commist homicidium , quod imputatur Cajo; ad quid tenetur Titius, qui videt Cajum puniri pro delicto , quod ipse commisit λResp. De iure ad nihil tenetur , nam non videtur obligandus se ipsum prodere, seque
Periculo propriam vitam omittendi expone-
Te , dum ipse non est causa illius damni, nisi per accidens, & consequenter nee rest i tue
Soto M.q.qu.6.art. 3. quibus astipulatur Em m. Sa verb. sit. n. 37. & docet etiam Cutilius inoppen . a prarii. 2. Jacobi Mancini dub 22.
s3 TNter. I. Quo jure est prohibitum ha-α bere simul plures uxores viventes λPsp. Non solum est prohibitum jure M-clesiastico, sed etiam jure naturali, dc divino, ut tradunt DD communiter; dc lieot inveteri lege licita fuerit uxorum pluralitas Obdispensationem Dei cum Deus possit dispen-lare in jure naturae secundario , ut est simul
habere plures uxores; tamen ea dispensatio, quae concessa fuit in veteri lege, jam revocata fuit a Christo Domino; habetur ex Euan.-gielista Matth. c. I9. ubi dicitur stuicumque A miserit vixoremIuam , es aliam duxerit, m- νών. Unde si moechatur aliam ducendo, multo magis ducendo aliam retenta primat ex quo
sequitur non posse Papam dispensare in pluralitate uxorum , cum nequeat dispensare in jure naturae, aut divino. Vide Bonae. δε maia trim. HO. Τ.ρun. IO. πιν. 3. Θ . & est doctrina comm. Vide etiam ad Inter. seq.rsas Inter 2.Polygami sunt ne denunciandi Inquisitoribus, ut de haeresi suspecti δ*est. Polygami sunt quidem de haeres suspecti , nam duas habere uxores eodem tempore , est de Iure Divino prohibitum secundum probabiliorem opinionem Imb necessario dicendum videtur, quod in lege Euangelica sit omnino certum , ouhd habere smul duas uxores sit contra Ius divinum , sicut est certum , & non solum probabilius, qu bd Papa non possit super hoc dispensare. Et nota Polygamus videtur mala sentire de unitate
matrimonii unius cum una, dum post primam viventem ducit secundam. BOrdonus inmau consulse Z.28.n.M.dc sic denunciandi sunt Inquisitoribus,vel locorum ordinariis,ut patet ex edicto SS. Inquisitionis. Vide an tit. 7o.
A d e . ad dit. 2I. et in boc tit. ad Inter antecedentem , dc Dianam par. 3. rrarii. 7. res .
Isa 6 Inter. 3. Consessarius,qui audit Confessionem alicujus dicentis, scire quemdam esse Polygamum , quid facere debet talis Confestarius; potestne ipsum absolvere λ ρ. Non debet ipsum absolvere, nisi firmiter proponat velle talem Polygamum Episcopo , vel Inquisitoribus denunciare. asa 7 Inter. q. Qui uno, eodemque tempore duas uxores habet, estne de haeresi suspectus, dc qua poena est puniendus λvsp. In nostra Romana Inquisitione talis Reus est vehementer de fide suspectus, & sietorquetur, & abjurat de vehementi, ut d
cent Naidus insum. verb.uxor n. 2. Genuensis in praxi east 68. n. I 3. Pegna in direri. ρ 2. comme r.
3. Riccius, Farinaccius, & Ricci ullus apud Dianam para. . rra I. 7. ref . Unde Bariola inapho . hir. V. verb. uxor. F. I. sic habet : Si quis aliquam ducat uxorem priore vivente , hoc spetiat ad S. Oiscium , & ex decreto Urbis confessi,vel eonvicti praemissa tortura in se ma abjurant de vehementi coram Congregλ- tione & ad remum transmi tuntur per quinquennium , vel per septennium , poeni tentiis salutaribusinjunctis Inquisitorum arbitrio . Sed circa tale dubium vide Conc. 'I d. sessa . de matrim. can. 2. & ea quae diat. ad inter a. ibi in fiue citata ..
77쪽
De Possessoribus bonae, vel malae fidei.
Is 28 TNter. I. Quisnam dicitur possesbrx bonae , vel malae fidei δῆεθ. Possessbr bonae fidei verὸ is dicitur ,
qui ignorat se alienum possidere , sed cognitione domini possidet. Sylvest. Perb. resis. 3.
ex Panor. quos sequitur Fagnan. in cap. gravir, de resis. Doliat. m. 2. addens ex Bact.
quod item dicitur bonae fidei possessbr , qui Credit tradentem esse dominum. Possetarvero male fidei is dicitur , qui rem possidet,
quam pro certo scit,est e alienam,& ad alium pertinere . Etiam is, qui scit, rem pro certo, non esse suam , vere dici potest malae fidei posses br, quoniam scire debuit esse alienam. Fagnan ubisvran. Θ 39.
I D 9 Incer. 3. Qui possidet bona fide rem alienam, quam bona fide emit ii iure, potestne licite exigere a domino rei pretium,quod
se. Doctores communiter dicunt, quod non, sed debet illam ei statim restituere abstque pretio; nam aequum non est , ut dominus rem suam emat; & si non reddit,st possessbr malae fidei, & consequenter est reus omnium damnorum inde provenientium,Patione iniquae detentionis , quae comparatur iniquae acceptioni Verum tamen est , qu bd potest exigere pretium ab eo , qui sibi vendi
dit. Bonacina de resis. dio. I. qu. Σ. n. I. ππ. 3. Toletus M. f eap. L .n. 7. & alii communiter, teste Sanch. in Sum. lib. 2. e. 2I. π Σ.
Is Io Inter. 3. Uterque possetar , tam malae, quam bonae fidei, si rem ipsam habeat
ratione rei acceptae, teneturne eodem mo
do restituere 'Re p. Uterque tenetur restituere, sed non eodem modo, ut supra explicatum est , &eum differentia notanda, scilicet malae fidei possessor , qui emit v. g. Equum a latrone cienter, tenetur restituere domino, sive habeat adhuc equum,sive surto ei suerit su latus , sive alteri vendiderit, sue mortuus fuerit sed bonae fidei postestbr , si stante bona fide ab eo lublatus est , vel mortuus est , vel venditus tanti, quanti emptus, ad nihil tenetur,licti postea sciat equum sui me furto sublatum, tenetur tamen eum,cui vendidit,
servare indemnem, & restituere pretium, si sorti fuerit ablatus, ut domino reddatur. Ita
Toletus M. f. c. i7.π.4. Tandem possessor bonae fidei, pro illo tempore . quo suit in tali possessione , non tenetur restituere, nisi rem quae extat item si extant aliqui illius fructus naturales, alit misti detractis expensis qtiam illos restituere tenetur: si vero non extant, tenetur restituere solum id , in quo factus est ditior; si autem nihil extat, ad nihil isnetur . Verum possetar malae fidei tenetur restituere rem, & omnes fructus ejus, exceptis in)ustrialibus, sublatis expencs, sive extent sive non extent,& ad integrum damnum quoque , quod ex illius injusta actione alius palsus est. Ita docent Doctores communiter.
Is 3r TNter. r. Adest ne praeceptum obli- gans sub mortali, sumendi Sacramentum Confirmationis λResp. Secluso contemptu, & scandalo,non
esse peccatum mortale, hoc Sacramentum omittere, docent plurimi Authores, quos refert, & sequitur Diana γ' Io.tr. I 6 rs M. vers Nora tamen , quibus addo Bona cinam de re. dio. 8 quaes.uni mn 1 n. I. ω Σ. nam dicunt, nullum adesse praeceptum sumendi Confirmationem . Tamen dico , quod non
solum contemptus, sed notabilis negligentia sit peccatum mortale. Vide Doctores apud Emman. Sa V.Confirmatio , sub n II. am- quam vero hoc Sacramentum simpliciter, &ablolute non sit de necessitate salutis, tamen de bene esse, est talis, ut docet S. Thom. &alii apud Sylvestrum verb. Confirmatio m. I dc ratio est, quia adjuvat in spirituali pugna contra vitia , & Diabolumi & armat, ac instruit ad hujus mundi praelia , & agones, ut
habetur ex eo Spiritus Sanctus de consecrat .d s. s. Quare vix unquam potest hoc Sacramentum omitti sine aliquo peccato, quia vix potest adesse justa caula tanti boni negligendi, quod tam facile potest haberi Ita eum Lessio concludit Diana loco supracit. Et nota , quod tune quis dicitur esse contemptor, quando habita lassicienti opportunitate, sine rationa bili causa illud non suseipit. Sie Paludanus apud Sylvestrum ιβ ea; Toletus M. a. cap. 2 .sub n. . & am .
78쪽
1s 32 Inter.2. Si Papa, vel Episcopus, sub
poena alicujus censurae praecipiat revelari tenentes rem alienam,aut aliquod grave erimen quod quis perpetravit, tenenturne ominnes sub dicta poena obedire λResp. Non omnes indiscriminatim obedire
tenentur,quia Censurae contra non revela tes impositae , non comprehendunt nec litigantes , nec eos, qui probabiliter credunt ,
rem illam ab eo , qui tenet, juste possideri, nee illos, qui certo nesciunt,quid quaeritur, aut si sciunt,non possunt sine periculo magni
damni sui, vel suorum revelare . Ita docet Emm Si verb. Censura nu. I. Imo qui in soroconscientiae excusatur a peccato , cum non rellituit, excusatur etiam a celasura , dc qui non est solvendo in foro conscientiς,excusa tur ab excommunicatione , ut docet Alloga Leo. exc m. seri. I 3. π. .eI 8. qui Auctor ibidem ferii. I . n. addit, quod quando res non potest revelari sine gravi damno revelantis , vel crimen est occultum , dc reus non est de
illo infamatus, vel quando sub naturali sigillo ad eonsilium sumendum detectum est, vel quando persona sanguine sit illi conjucta,nisi crimen sit laesae Majestatis Divinae , vel humanae , nulla consura potest obligare ad revelandum. Accipe, & perpetuo tene menti.
men Edicta Sae. Inquisitionis , quae quando obligent,etiam in casibus supra recensitis,uideri potest apud Doctores ; lata enim valde
materia. Vide quae dixi in iis H6.de Denuntiatationibus ad Int. 7. 8. 2 χΟ. dc Bonac. rom. I.di . I de onere , Θ obligat. denuntiandi, qui lath de hac tractat materia. Vide etiam Dianam p. s. rraes. I 3. ref 37. insis .is33 Inter. 3. Si Episcopus sub poena excommunicationis, aliave censura praeciperet , ut nullus Clericus post mediam horam noctis reperiatur extra propriam Domum , tenet ne hujusmodi praeceptum Re*. Dico , quod tenet, alias si non observant, incurrunt censuram ab eo impositam, quia licet tale praeceptum sit de re levi, vel indifferenti in se; tamen quia Superior praevidet,vel dubitat,quod aliquod grave malum sit eventurum , habet justam causam praecipiendi . Ex quo sequitur , subditum teneri sub mortali obedire, & si non Obediat, censuram impositam contra inobedientes incurrere , docet ex Fabro Diana para. F.tro. 9.'L.
7. propὸ finem. Et merito quidem; nam Episcopi praeceptum etiari dissicile adimplendum est , cap.Summo λῖψῶ adndὸ mandatum
Episcopi, vel Iudicis eontemni non debet ,
alias punitur contemptor : Mandatum enim Superioris non esse contemnendum , proba tur Is. ἀs.cap. I. arg. 8.q U. I. siendum I I.q. . Si autem vobis, dc colligitur etiam ex eap. I. δε-t .contra interdiettim geri ae , dc ibi Glossa in verb. Mandatum. Verum est tamen, quod ab
hujusmodi praeceptis, ex levibus causis, εχ praesertim cum censura, simpliciter est a stinendum, prout inquit ipse Diana ibidem in s. Vide Toletum lib. s. e. q. sub n. I I. Is Inter. q. Potestne saltem Generalis Religionis praecipere subdito, ut Episcopa tum acceptet λResp. Circa tale dubium negati vh respondet Diana pae 6.rrari. 8.rmo 23 & pro se citat SuareΣ , Sanchez , Castropalao , Faustum, &Lay man,& affert optimas rationes idem ὸ cet PalIerinus de satibus tam r. ρυ s. r 86. art. 8. n. 1 II. & Peyrinus mox adducendus. Tamen pro assirmativa sententia est S Thom. Σ. .qD I 83. art.2. ad 2. ubi ait: Uotum emittentem teneri obedire Superiori Praelato obliganti ad acceptandum Episcopatum . Idem tenet Riccardus, D. Antoninus Angelus, Armilla & Sylvester, quos citat, sed non sequitur ipse Diana. Vide etiam Leranam
38. qui favet huic nostrae sententiae, licEt Diana ex aliis explicet D. Thomam , intelligere nomine Praelati Pontificem Maximum sed haec explicatio mihi non placet, quia est indubitatum apud omnes, posse Papam id praecipere , imo, ut ait S Doctor in ZM. 29. teste Emm . SI verb Episcopus num. I. Episcopatum accipere potest quis a Papa cogi, dc te nent plures Doctores apud Leganam loco cit. ergo dicendum est , non intelligere nomine Praelati Papam cum hoc sit certum,sed Prelatu in Religionis immediatum , qui in casu nostro est Generalis. Sed vide in tit 37s. de
Praei Regia. Int . 8 & Εmm Sa Dorb. Religio n.s I. Ac Peyrinum de Subdito ρυ. i. ιπ. IO. Ners S eunda respondeo, qui pro utraque sententia Doctores reserunt.
νην Inter . s. Quaenam est illa impotentia, seu impossibilitas. quae excusat homines a transgressione legis numanae qR D. Impotentia, seu impossibilitas est duplex, una dicitur naturalis, 3c physin , ait
ra moralis: Prima est,quando naturales vires desunt, seu cum deest homini naturalis vis ad aliquid peragendum, nec ullo pacto po test legem , aut praeceptum observare . Se cunda,quae dicitur moralis, contingit,quan
do inest quidem homini vis physica agendi , sed agendum esset illi magno cum incommo-
79쪽
De Praecepto annuae Confessionis . 81
do,vel praestari nequit sine gravi incommodo
salutis corporis proprii,vel alieni,aut notabili rerum detrimento , vel magna, ac notabili famae laesone dc ejusmodi res moraliter censetur impossibilis . Utraque autem impotentia, seu impossibilitas,exculat a peccato in logibus humanis unde dicitur , Eccles a non obligat ad valde dissicilia, ct cum morali impossibilitate,aut impotentia, oc in hoc omnes Doctores conveniunt. Vide Bonacinam dei gw.dio. I.qu.8pun. I. nu. 26 3 Parperam in In
dc ibidem in fine addit etiam , quod impossibilitas, & necessitas excusat homines . Necessitas alia dicitur extrema, dc est, cum quis extremum vitae discrimen ; alia gravis, cum gravem status sui imminutionem , vel aliud notabile incommodum obiret. Concludendum est igitur, quod nullum praeceptum P stivum humanum ad simpliciter, vel mora liter impossibile obligat, sicut nec leges humanae ad valde dissicilia , 8c cum morali im-
ossibilitate, quia valde dissicile in legibusumanis veluti impossibile reputatur. Sylv. λ τε .impo Diu Em. Sa eo em et G. dc alii communiter . Nec Deus requirit a nobis aliquid supra vires, nec obligat ad impossibile, ut dicitur en cap.υ - de consi. diu. s nam magna dissicultas aequiparatur impossibilitati: ergo&c. Uide in tit. 2r . de Subditis, Inter. q. θ inrit. II . ad quas.
rs 36 T Nier. I. qui communionem Pascha- lem recipit indigno, scilicet cum peccato mortali,satisfacit ne precepto Ecclesiae de sumenda semel in anno Euchari ilia λζθ. Dicunt quidam , quod licet iste talis
grave Sacrilegium committat, tamen impleat Ecclesiae praeceptum. Bonac. de Embari .disp. 6.qu. 7 n 2. m. Ia dc hanc opinionem vocat probabilem Diana, &pro ea plures allegat Dinores pari. 3 tra. .re εἶ Sed revera est improbabilis, eum cam, tamquam scandalosam, dc in praxi perniciosa mi damnaverit Innocentius XI. die a. Martii r 679 & est propositos s. quae sic asserebat: Priecepto Communi nis annuae satisfit per sacrilegam Domini
2337 Inter. 2. Potestne licith Parochus denegare communionem in Paschate illi, qui te dicit consessum approbato Sacerdoti λ θ. Dummodo non sit publicus peccator non debet ei denegare Eucharilliam , quamvis schedulam, vel attestationem consessionis non afferat; schedula enim ex consuetudine non injuria petitur; sed ad eam ostendendam
subditus cogi nequit, ut docet Nauar in cap. Sacerdos de Poenis dis . 6.num. 81. ex D. Thomaquodlib. I art. 3 apud Em Sa virb. Paroc 3sub π 7.in addit. V ide etiam Bonae. de Saer disp. 3.qu. 3.sin. Z. MI. . num. 36. Ego tamen certo pinio, debere Parochum credere Parochiano dicenti se esse consessum nec posset ei sine injuria denegare Sacram Eucharilliam, maxi-mε s non sit peccator publicus, aut adsit aliquod grave motivum id denegandi; nam nemo suae salutis immemor praelum itur, ut
habetur ex cap. Sancimus I. quaest. 7. Vide Armillam vesi. Confesso Sac. n. 36.1 1 38 Inter. 3 Tencturne Sacerdos pro ad implendo praecepto annuae Communionis Paschalis Missani celebrare in propria Paro
'*. Dico, quod non tenetur , quia satisfacit praecepto celebrando in qualibet Ecclesia , dc ita consuetudi he receptum elle, docet
dc Bonacinam de Sacr.dis . . quas 7 ρ n. v. subnum. 7.in oberii. idem docentes dc hoc est verum etiam de Sacerdotibus Saecularibus . Nota tamen , quod post scripta in tit. 3 . de Celcb. Missae ad Int. 2.SS. D. N. Clemens XI. mandavit, seria quinta in Coena Domini,prς-ter Missam solemnem, nullam aliam esse diacendam .
Is 9 Inter. q. Qui non communicavit tempore Paschatis , teneturne quam primum commodo potest eodem anno communica
O. Circa huius quaesiti responsionem d
certant in ter se Doctores,ut videre licet apud Bonacinam de Sacram. disp. qu s 7. ρunei. 2.num. I s. dc Dianam μην 3. trarii. .ref I. Quidam enim probabiliter assirmant, alii etiam probabiliter negant Rationes utriusque par tis videri possunt apud duos prefatos Auth res. Utramque sententiam esse probabilem
putat Coia inch. de Sacr.ρω- 8O. art. II. b. q. num. I 9. teste Bonae. viri Tamen mihi magis placet sententia assirmativa,& noto,quod Bonacina loco citar. num. I9. quaerit ult ino,
an qui omittit Communionem in Paschate , aliquam censura in incurrat; dc respondet , F non
80쪽
non ineurrere ullam tensuriam ipso facto, sed interdicendum esse ab ingressit Ecelesiae, &privandum sepultura Ecclesiastica , ut habetur in eap. o D urri pue sexus , de ternit. ω r misi. Ergo sequitur,omittentem Communi nem tempore Paschali, peccare mortaliter ,
si absque legitima causa illam omittat. Nam omnis lex praecipiens aliquid sub poena gravis censurae, etiam serendae, ut excommuni
cationis, inspensionis, vel interdicti, obligat sub peccato mortali, ut rectε probat SancheZ in Sum rom Σ. lib. 6. cap .nu. I . dc Diana par. 9. tra.6. f. dc benδ quidem actus enim venialis videtur incapax tantae poenae, ut interdicti ab ingressu Ecesesiae , dc privationis
Ecelesiasticae Sepulturae ir ac proinde in casu nostro dicendum videtur,omittentem voluntariὸ Communionem in Paschate,iterum peccare mortaliter,si quam primum non communicet , cum Ecclesia soleat eos, qui non communicant in Paschate, vel poli aliquod tempus, interdicere, di eos ab interdicti vinculo
non absolvere, donee confiteantur, dc decernant communicare : Ergo, dcc. Vide suprata tir. I 6 . de Pereato mortali ad IN. q.
rs o T Nier. I. Quo iure, & quo tempore L Fideles confiteri tenentur λResp. Confiteri tenentur tam jure Divino, quam Ecclesiastico, ut patet ex Tridentinosis 14 cap. . Θ e. s. o ex cap.omnis utriusque sexus de poenis. ω remi . Vide S. Thom. in A. dis. 7. uo. 3.art. I. Suar. de Poenis.AD 36. hin. I. AZorium I. parr. libr. 2. cap 39. Ac Bonaci n. de Sacν Αθ. D q.s. 6 I. . punct. num. 9. Et licet Ecclesia praeeipiat semel in anno Cons sonem , tamen non praecipit absoluto confessionem , sed quoad determinationem temporis , quia fideles adhuc tenerentur confit ri , quamvis tempus ad consessionem faciendam non esset ab Ecclesia determinatum , nam ut dixi, tenentur de jure divino confiteri , quia peccata non remittuntur , nisi mediante absolutione vel saltem peractum contritionis cum Consessione in voto , cum quis non potest confiteri, juxta ea, qtiae dixi inris. II. de Attrit. ad Imrr. 3. Praeterea tenentur
fideles de iure divino eonfiteri peeeata, scilicet mortalia, ante sumptionem Eucharistiae, Ac quoties existunt in periculo , vel articulo
mortis , ut firmavi in tit. 3 . de telis . Missae,aώInter 8 ω in ritia. I 6. de Moribundis , o mortis prox. ad Interem. 9. ω in xit. Is 9. de Papa , seu Sti . Ponr. ad Inr.6.dc praeter Doctores i. me citatos , alios concordantes resert Bonacina loco Vox. citat. πυms. r 2. & concordat etiam Sylv. vrin. Confessio I. sub num. Loe verb.Confes
Is I Inter. 1. Quo jure Summus Pontifex eonfiteri tenetur λ' π. Papa non solum iure divino confiteri tenetur,sicut caeteri fideles, ut dixi in tit. Is 9. de Papa, oee. ad Inter. 6. ef in hoc tis. ad Inr. anteeed. sed etiam jure Ecclesiastico ; nam licet Summus Pontifex ex vi coactiva non sit subditus legibus Ecclesiasticis, tamen ex vidi rectiva, dc ex honestate tenetur confit ri s altem semel in anno peccata mortalia , si habet. Vide , quod dixi in tu. Is 9. de Papa ,
seu Sum. Pont. ad Int.ε. dc Bonacinam loco rex. citat. feri. 3 pMMI. . num. . ubi plures concordantes refert.
Is 2 inter. 3. Qui distulit Consessionem anni praeteriti usque ad praesentem annum , potestne unica Consessione satisfacere prae cepto anni praeteriti, & praesentis λῆεθ. Unica Consessione non posse satisfacere utrique obligationi, asserit Bonac. or. sv.ciis i. alun. . nu II. & pro se plures concordantes resert. Nam ad unam confessionem tenetur ratione anni praeteriti,& ad alteram ratione anni praesentis,quamquam hoc sit intelligendum,dummodo utroque anno habea Tquis peccata mortalia necessario confitenda , cum venialia non snt materia necessaria consessionis , ut omnes fatentur . Sed vide Dianam pari. 3.trarii 7. f. 8Ο qui pro utraque Pa te Doctores allegat. Tamen id quod dixi , recte docet Praepositus σα 3.par.qu. i. de Confes b. 9.n. 32. dolii.
1 3 Inter. 6. Qui in Paschate non implevit Consessionis praeceptum, teneturne Postea quam primum confiteri λRMρ. Tempus Paschale veluti implendi Praeceptum terminus propositus non est ad obligationem finiendam, dc sic semper rem net obligatio implendi Confessionis praeceptum, transacto eo tempore Paschatis . Ita
Coninchus , dc alii, quos dat, Ac sequitur
Diana par. a. trari. . ref. I Io. qui hanc sententiam probabiliorem vocat. Vide Bonacinam