Animadversiones criticae Antonii Octaviani in Launoji Commentarium de matrimonio

131쪽

haec Basilii verba , nisi illum velimus id sentiare, scere viro repudiato praeter rationem Grae- . ce Κλογω s ), seu sine legitima caussa aliam ducere uxorem: quod de homine quoque vix primis Fidei rudimentis imbuto nefas est suspicari, nedum de celeberrimo totius Orientis Doctore. Atque indo intelligimus , cur idem scribat nec virum sic dimissum esse adu Iterum , nec adulteram Posse appellari seminam , quae ei nuptui datur. Quamvis enim hi vero adulterii crimine

tenerentur , utPote qui, Priore PeraeVerante con iugio, secundas inire nuptias auSi ossent, miniis me tamen poena in adulteros constituta assici e hantur. Imo, teste eodem Antistite Caesareensi, vir cum uxore habitans si turpissimis voluptatiabus se dederet , non ut adulter, sed ut scorta tor ex relata consuetudine puniebatur. Sic enim ipsius canon se habet 1ὶ : Si'ser una cum uxores habitans Postora matrimoni o non tentus' in fornicationem inciderit, fornicato rem eum judica s, ipsum qua longius pro ducimus in impositis poenis; sed tamen' nanem Von habemus', qui eum adulterii cri-

132쪽

mini subjiciat, si in solatam a matrimoni Peccatum commissum sit. Denique huc accedit, quod non est credibile universe et sine ullo di crimine repudiato viro novum matrimonium voluisse Basilium indulgere, qui tertias nuptias vel irritas ot nullas censebat, vel certe Velabat quemadmodum ex hoc canone eruitur 1 : Tri mmias lex non est: quare Io nempe Ecelesiastica Orientis ) tortium matrimonium non adprobratur. Verunitamen ea ut Ecclosiae inquinamenta videmus , Sed publicis condemnationibus non subjicimus , ut quas soluta.a profusa fornicatione sunt m is expetenda. deque enim dubitari potest , quin inter rePudiatos viros aliquis bigamus numeraretur. Itaque haud probavit Basilius et Pro legitimis habuit novas viri post repudium nuptiaS , SuPer stite Priore uxore , sed tolerandas dumtaxat, sive Ecclesiasticis poenis non cohibendas ex consuetudine censuit. At Iae haec, quae hactenus e Posui, Perquam accommodata videntur ad amoliendam ab insigni Ecclesiae Doctore erroris Calumniam , quam illi imprudentes intulerunt tot

133쪽

eruditi TheoIogi, atque epistolarum ejus ean nicarum interpretes. Eadem quarta aetate, et quinta ineunte floruit splotididissimum illud lumen et ornamentum Ecclesiae Ioannes Constantinopolitanus, Cognomento Chrysostomus. Is pluribus suorum operum locis ea docet, quibus mirum in modum nostrum Confirmatur argumentum. Praecipue vero Matthaei locum illum explanans, qui dimiSerit uxorem suam, facit eam moechari, et qui dimissam duxerit moeschatur, inquite Ilia graiciem, etiamsi auoram non duxerit, EO U6s ae constituit criminis reum, quod illam adultoram socerit; hic Foro accipiendo alienam adulter es ocius est. Nequaquam enim mihi profesma, quia eam ille ejecit; nam evulsa quoquct Uxor

ejus, qui illam expulit, perseporat i . Et alia hi illud Apostoli explicans, his qui matrimonio juncti sunt etc. expressius ait: Quid gi Oir aθ

Perferas , inquit , omnem istiam Serpitulom sciantum enim tui juria futura es , cum iεa vita migraret. . . . . Quod at ista injuriosa.

134쪽

innuta , aut υiro reconcilietur. Sed grata inquit , Si nunquam cum Mino in gratiam ra- diro pomerit p. habes illud alterum, quo is indes o odire possis. Quidnam id est 2 expe-etra dum is tibi Eocedat 1 . Eu aperte heic Chrysostomu s docet mulieri a viro discedenti non Beere alteri nubere, nisi post viri mortem, eiu que conjugium tamdiu Persistere, quamdiu Vir vivit. Sed apertius alio loco demonstrat ex Euan gelica Iogo matrimonium nunquam ne adulterii, quidem caussa dissolvi , ita scribens : Equidem serpis licet dominos mulares vipontes , mutieri Mem non licet maritos miatam, viVEnta piro , quoniam riso a Dorium est. Gliquona mihi recites leges externas cti Profanas praecipientes libellum repudii dare ei Eινο tium jacere : neque enim secundum has leges in illa die judicaturus est Deus , Sedij xla eas , quas ipsct atatuit. Et infra de eo ver ba seciens, qui alterius uxorem ducit: Quibusnam oculis , ait, adspiciet illius uxorem, auam modo exsistentem p imo pero nequct i

135쪽

Lus, neque hujus merito quispiam hanc esse dixerit. Adullera enim nullius est uxor , siquidem pacta cum illo inita Oiolasit et conculcaoit s ad te Mero non I gitime accessit 1 . deque objieias Chrysostomum non de viro , sed de muliere loqui, quam vult usque ad viri obitum continentiam colere , 'si a viro discedat; nam is nullum agnoscit inter Virum ac mulierem discrimen , cum de conjugii usu sermo habetur , quemadmodum ex his apparet Verbis , quibus utitur ad illud Apostoli, uxori sir do bitum reddat, nimirum: Paullus ita dioidit, ac scribit: χ Viri diligite uxores Vestras, uxor

autem virum timeat D. Heic autem neque ma

jus , noquo minus habet locum , sed una PO- testas est ; qua da caussa Z nimirum quia des Pudicitia formonem habebat. In litis quidem Plus habeat, inquit , Oir e ubi sero ratio habenda est pudicitiae, minime εuPstrior SII. Vir aut corporis potestatem non habet, ne sitas uxor, mama heio paritas, ct practroga- omit dis sibouo νεφυῶi. 'Tom. In . merum

edit. Id iurim.

136쪽

tica nulla si . Nec porro ullam moIestiam no Us creata debent illa ejusdem Scriptoris, Persornicationem nuptias esse dissolutas, mar i tum post fornicationem non esSo maritum ,

et alia hujusmodi a : siquidem dissolo ire nuptias nillil aliud saepe denotat, quam Vitae Societatem abrumpere , quae virum inter et uxorem intercedit, Cum codem tecto, Iecto, a mensa utuntur, quin necessario inde sequatur ,

ut sic seiuncti noxa conjugia tueant. Hoc Pacto Innocentius Pontifex aiebat dissociatum Oidsericonjugium interoeniente repudio 5). Imo et concilium Foroiuliense Per nos supra laudatum eum assirmet 'non licere viro , quamdiu adu rem Oipit , aliam ducere uxorsem , ait tamen resolatiam esse fornicationis causSa conjuga Ie Oinculam s4J. Atque ut e Graecis aliquem Proseramus, Origenes, quem paullo ante vidianus improbasse secundas post repudium n Ptias , tradit Servatorem nostrum haud propter

ullum aliud sagitium soluendi connubιi D-

137쪽

cultatsem concessisse , quam lolam fornicatio- .nem 1 : quibus profecto Verbis Potestas tantum dimittendi uxorem , non vero di Molutos in . jugii nexa alias quaerendi nuptias significatur. Sed non opus est ut Chrysostomi caussam alie nis testimoniis defendamus : ipsemet enim quid per illas voces sibi velit , Iuculenter eo Ioco te- Statur, quem modo Iaudavimus et . Nam ibi eodem Pacto dicit ad alteram non ESSE uxorem proprii conjugis , etiamsi ab alio duci nequeat; quo licio asserit maritum POSt fornicationem non esse maritiam , licet alias inire nuptias v

. Ab aetate Chrysostomi non longa abest The doretus Cyri in Syria Episcopas, qui in Pau Ilo

interpretando sicut in aliis , ita in re nostra disertissimi iIIias Doctoris sententiam sequitur. Et sane ea Apostoli verba explanans, igitur Misemis sim Mocabitur adultera , si fuerit cum alio Miro, isthaec ait : A Doram Oocat Iax non stam , quas POSe mortEm conjugis alii conis gitur , sed eam quos, conjus averatiis, cum . si Citato loco. αὶ Momia. cle libelso mPua . .

138쪽

titio copulatur: hanc emm, ut quae legem matrimonii injuria assciat, puniri jubet. G rum Ear er , quod postquam Mir intam Ini rit , ex lem, et non contra legem facit Oidua, quae alii nupserit. Et sciebat quidem dioinus' ostolus, quoia UiMentibus quoquct amaran di matrimonii facultatem dederit, quando id palum non erat. Sed Dominicam coctrinam exaudiit, quae dicit Mosam hanc Io m d disse ad cordis Iudaeorum duritiam : legem Moro naturae non ita)habuisso 1 . Tum ad

illud ejusdem Apostoli , iis qui matrimonio

juncti sunt etc. haec adnotat: mavesicam Io m re cat in memoriam. Dominus senim in sacris mangoliis dixit: B quicumque di mittit uxorem suam Praeterquam caussa fornicationis , facit eam moechari n. Propterea aci-jecit non ego, sed Dominus. Hoc autem , mu neat innupta , vel viro rei oncilietur, non est contrarium illi, nolite fraudare vos invicem , nisi sorte ex consensu. Illa autem dicia stini illis, qui non Proseter Miam cauSSam , sed Propter solam conlinontiam Separantur: BID

139쪽

autem iis logem statuιι , qui do aliis rebus contendunt. Et conatur quidem infractum Se Dares matrimonii Oinculum': indulgens citissem imbecillitati , ei qui separatur, continentiam praecipit, hac etiam ratio, prohibens ma Irimonii divunctionom. Cum eurm alteri con- Iuni Prohibet, utramquct partem ad prius matrimonitum redire compellit I . Vides hoc loco, quam expresse docet Theodoretus conjugi bus, qui se Parantur , Continentiae Iegem imponi, et albCras nuptias interdici; ncque ullam Caussam excipit, ob quam posv disjunctionem nova contrahere matrimonia.liceat. At enim alio loco Cyrensis Episcopus matri monium ob adulterium dissolvi ac dirimi ita aperte docvit: is naturas OPirisae , quia humanam CretaHS naturam, unum PrinciPio Uirum, at seminam unam f/rma Dii, etiam maIrimo niom -Di Oelat s uni cuiqua hujus dirimonauciaussam cissim Mit E- , quact maritialsem copulam Oeres diMollit: n omnis enim qui dimittit uxorem suam Excepta caussa micationis, facit eam in chari ου DP Sie sune arguit Launojus.

140쪽

vorum quid impedimento est, quominus D)nam in partem acciBiamus, quod ait hele Theodoretus , adulterium matrimonium dirimore , et marimum copulam dioellere 3 Possunt enim istae laeuilones eodem sensu explicari, quo di xit Cnrysostomus , uti modo observavimus, Per fornicationem λε-Iutas esse nuFfias , mariarum non Ses maritum; et quo Augustinus ipse, quem nemo Prosecto Lauriolo savcre exi stimarit , uxorem diriit, quae Mem marito non somανit, iPSam Priorem uxorem escte nomia so 1 . Sed ex eodem Τheodoreis discimus, eum de sola rixoris dimissione , non de conjugii vinculo' esse locutum. Etenim in loco paullo ante allato cum ait ApostoIum Conari infractum se Oam mare Orii vinculum, attamen in Imro imbecillitati , ut coniuges separenturi et Praecipiendo eontinentiam prohibere matrimonii di Iunctionem , quia Sic Dirramque Partem prius matrimonium revires compestis: iudieat Plane, ni fallor , coniugium dissolai et non servari infractum , cum coniuges tantum ser rantur, praesertim cum addat cos aio separa- ad prius matrimonium redire compelli ue neque