Animadversiones criticae Antonii Octaviani in Launoji Commentarium de matrimonio

141쪽

enim ad prius matrimonium redire necesse eSt, Si illud adhuc infractum servetur. Quae cum ita sint, Honorato TOurnelyo assentiri neqaeo, qui Theodoretulia nobis expresse adversari, ideoque deserendum esse nimis facile pronunciat 1J. Iam septimo exeunte saeculo Constantinopoli congregatum fuit frequentissimum e quatuor Orientis Patriarchatibus Concilium , cui Trullani, eisdeinceps Quinisexti nomen est inditum. In eo Concilio Plures Conditi sunt canones ad disciplinam spectantes ; o quibus unus haec ad rem nostram Statuit u) : aes maritum restin quit , est a Porci , si Deuerit ad alium , titDiali sacer es dirinus Nasiticis . . . . Md is qui Ditima sibi datam uxorem relinquit, et aliam lucit, E Domini sontontia est adulterii.judicio obnoxius. Nulla culpa, nullum flagitium ibi excipitur : quod procul dubio facere non omisissent ei as Synodi Episcopi, si propter aduIterium dissolutas nuptias statassent. Nona vero Ecclesiae aetate, vel Potius decima Commentarios suos in plures Scripturae Iibros scripsit Oecumenius, eosque e Chrysostomi operibus sera

142쪽

excerpsit. Hic quoque illustrans ea Apostoli verba , quod si discesserit, maneat innuta etc. tradit mulierum , si a viro discedat, nequaquam alii nubere Posse, quippe quae Stabili nexu maneat viro suo conjuncta. Melius est , Inquit, ut non 3PParetur; quod si etiam smarata j,uerit, maneat Labsens Mirum etsi non com mistiones, tamen Uectu εtic, ut non adducat, aut conjungat sibi pirum alium 1 . Idemque . omnino serendum judicium de Graecis posteri tibus , qui in suis Bibliorum Commentariis His res suae gentis Doctorcs, atque in primis Chrysostomum Plerumque cxsoribere consueverunt : quare eorum Ioca recitare Plano superva

Non desuere tamen e priscis Graecis Doctori hus, qui contrariam tuentes Senteutiam Uult rii mussa matrimonium ita dirimi actitrati sknt. ut coniugibus alias nuptias ineundi simul potestassiaret: at ii perpauci, imo duo tantum numerari Possunt quorum. Proindo, auctoritatem hae in re nihil inminut. Horum unus est Estimanitas Salaminis in Cypro Episcopus, qui in Suo a se Iu cv. 7. mira. I. cisa conMuti

143쪽

versus haereses Panario ista scribit : Tolerari iuua potoat, ut qui uxore prima contenti non POSSint, ea mortua Secundam sibi coPulsent . Md cui mortua una non socii, ' cum Occasiona aliqua sturi adulteriiquo, aut altorius sagitii cum oci disortium fecerit, iari auream uxorem Euxorit, aut alteri piro mulier nu serit, Sacrarum Literarum auctoritas ab omni culpa illos absOIrit, neque ab Ecclesia aut aetorna visa rescit, Sed propter bocillitatom tolerandos sexistimat a . Quae

sane verba adeo manifesta et eXPressa Sunt, ut

nisi cum Petavio su) depravatum Epiphanii te

xtum suspicari veIimus , eum hoc Ioco non Pa rum errasse omninobsit dicendum 3 Praesertim cum non ob adulterium modo, verum ob aliud ' quoque4flagitium conjugii dissolutionem concudat : quod neminem e vetustis Bibliorum interpretibus Concessisse unquam novimus. Alter,esh Asterius Amascuus Antistes, qui in quadam Ho- milia : Audite , ait, jam pos mulieriam institores , qui ceu pestes subinde illas mutaus

144쪽

i qui pol teritor DFonsi luoltari raptidii conscribitis, multasquct Delut induas in sita relinquitis et existimate ei omnino: -6is Pe suadeto matrimonium moris tantum , et a Llorio inrimi I . Quamvis enim postrema Verba de conjugum Seiunctione dumtaxat explicari possint , magis tamen probabile videtur Ileio devinculi connubialis direnuione esse intelligenda. Verum quidquid de Asterii mente sit, nemo

non videt unius aut alterius auctoritatem6toteelcherrimorum Ecclesiae Graecae Scriptorum, quos antehae memoravimus , Iuculentissimis te stimoniis esse omnino posthabendam.

At inquies, si e veteribus Scriptoribus Gra corum Ecclesiasticis sere omnes in interpretanda Evangelica de divortiis Ioge amice cum Latinis conjurarunt, qui tandem iactum est, ut Posterioris aevi Graeci in alia omnia discedentes, posse aduItorii caussa conjugii vinculum dissolvi senserint 7 Cui quaestioni ut fiat satis, respondemus e corruptis moribus , et Iegibus civilitius eam corruptelam foventibus istam Graecorum ν i) nomia. in illud Matth. r u an Iiceat quacymme

145쪽

diseiplinam ortum habuisse. Neque id mirum

videri debet, si consideremus etiam apud Latinos Prioribus aetatibus, cum peccata Vel gravissima anathemate tantum, aut Poenitentiis cano nicis puniebantur , complures Fideles post divortium ob adulterium , aliasve caumas factum , neglectis Episcoporum monitis, aut decretis, novas celebrare nuptias ausos fuisse. Quare tanto malo occurrere sategisse plura Concilia variis temporibus in Occidentis regionibus, ac Romae quoque habita, ex Ecclesiae historia accepimus; quorum quidem non pauca superioribus capiti bus nos protulimus. Sed quod maxime optabant, assequi non potuerunt Latini Praesules, nisi post undecimum saeculum , cum scilicet Forum pro

prie dictum paullatim sunt adepti, mutataque Ecclesiasticorum judiciorum forma , jurisdictio

nem Cum coercitione , publicorum Magistratuum in modum, exercere coeperunt. RurSus Vero Gra

corum Episcopi , cum Forum stricte appellatum nunquam habuerint , quotidie magis gliscentem morum corruptelam solis hortationibus, vel etiam pracceptis et statutis excidere nequaquam Value runt. Huc accedit, quod post enatum Schisma, Praecipueque post undecimam aetatem e Grac-

eorum Antistitibus PIerique disciplinae Latinorum

146쪽

vesticandae studio abrepti, Sensim eo devenerunt, ut licere viro adulteram uxorem dimittere, et aliam ducere opinarentur. Quod profecto nemi ni mirum videbitur , quicumquo advertet Graecos schismatis tenaces in aliis rebus a majorum suorum doctrina discessisse, turpesque ample sesse errores. Etenim compertum exploratumque est veteres Orientalis Ecclesiae Patres et Spiritum Sanctum ex Patre , et Filio exsistere, R manumque Pontificem toti Ecclesiae ab ipso Christo praepositum eme docuisse : at haec catholica dogmata, rejicientes Schismatici, Iucu-Ienta illorum trabimonia Pravis suis explicationibus infirmare , licet frustra, sunt conati. Neque absimili Pacto quas Prisci Doctores de a terna Matitate statim post obitum obtinenda in suis scriptis tradiderunt, plures Graeci re- 'centiores perperam inberpretati Sunt, vel non magni duxerunt, quo suum errorem de justorum felicitate ad extremi iudicii diem protrahenda tuerentur. Quod si ita se res habet , neminem suturum Pu Io, - qui . ad Tridentinae desinitionis xim clavandam nuperam Graecorum disciplinam obtentare audeat, .

147쪽

Latinovi do Ecclesiast in matrimonium pol stale opinio. Evenii des eadem re εentontia a fortur. Quid do tota hac quaestionct

sentires vorteat. Hactenus nobis videmur adversus Launojumabuude ostendisSe, Potestatem adulteram uX

rem dimittendi, quam Fidelibus in Evangelio

Christus Rcit, ita ex Latinae, Graecaeque Ecclesiae consensione esse intelligendam , ut simul novas ineundi nuptias secultas denegetur loqua propter illud nunc reliquum est, ut de altero agamus , quod initio proposuimus , de jure ses licet Ecclesiae in impedimentis matrimonii constituendis , quo eam spoliare omni ope adnisus est idem Parisiensis Theologus: Et sane ipso citato opero id sibi maxime proponit, ut probet Ecclesiae Potestatem in matrimonium Religionem ac Sacramenti sanctitatem unice Spectare, qllii Fideles ad illiud rite et Christiano more S ci

piendum idoneos reddat , non veru ad naturam

148쪽

possct eam dirimentia impedimenta statuere, quod Proprio et nativo iure ad solos Principes perti nem coutcndit. Quapropter vult Tridentinam synodum , cum irrita declaravit clandestina conjugia, id non potuisse sacere, nisi Principum auctoritate, quorum Oratores Concilio aderant si . Tum sibi adversantes Tridentinos duos canones objicit; quorum prior est huiusmodi : Si quis dixeris eos tantum consa uinitatis, et αβ nitratis gractus, qui in L Dico ex rimuntur, posses Impedire matrimonium contrahendum,

et dirimere contractum ς nes possct Eccloiam in non Vis tuorum ais ensare, aut consti tures ut plures impediant, aut dirimant, anathema ait Alier vero his' conceptus est verbis: Si quis dixerit Ecclesiam non potuiεεs constituera i sdimenta matrimonium illirimentia , Mia in iis constituendis erraεω , anathema sit ca). Quos quidem novo atque inaudito eommento explicans , asserit ibi Ecclesiae nomen 'non pro Ecelesitae Pastoribus, sive,

ut ipse laqui amat, pro Ordine Sacerdotali, sest

Di illa

149쪽

pro Regibus et Principibus accipiendum esse, quorum nomine aluuo auctoritate isthaec impedimenta sanciuntur. Praesertim vero ad istud suadendum ea ratione utitur , quod Ecclesia semper Coetus Fidelium desinita suerit, Reges aut m eorumdem Fidelium pars potior habeantur ; alioquin, ait, injuria Synodo sieret, quae non Secundum acceptam Ecclesias notionem Iocuta singeretur. Addit praeterca per illos cano nes non dogma aliquod suisse definitum , sed disciplinam tantummodo statutam; quae quidem iis in locis minimo valet , in quibus Concilii decreta ad disciplinam spectantia non Sunt re' . . ,. . lcepta a). Haec sero docet Launotus; a quo non valde dissentit Espenius in Supplomonto Iun n. edito post ejus obitum an. 1729. ubi quo dammodo sententiam emendavit, quam antea in suo Iura Ecclosiastico uniperas secutus suerat. Nam in priori opero Ioannis Gerbasii sen tentiam acriter tutatus erat ; qui quidem ambas Oppositas opiniones in concordiam studuit adducere s) , alteram Launoji, a quo tota in ma- , ij Hre. I. Art. 4. v. 4. a) Tmet. M potestam Molestae , ac Pr οὐ m

150쪽

trimonii impedimenta potestas Principibus asseritur , nulla Ecclesiae relinquitur : aliorum alteram , qui totum hoc jus Ecclesiae sie ad iudi cant, ut Principibus penitus denegent. Quamobrem is modia incedens via cum citato Sorbo nico Doctore statuit posse Principes jure suo impedimenta dirimentia praescribere , idque per priora saccata secisse ; neque hoc Principum jus

Ecclesiae auctoritati esse contrarium , quae Sem Per a primis aetatibus eamdem Potestatem CXCreuit, ipsamque a Christo Domino accepit: quamvis Principum picta te ac voluntate posteriori aevo hujus juris usus penes unam Ecclesiam stotcrit I . Verum idem Esponius postea vclut palinodiam recinens existimam in SuR Iemonis videtur , impedimenta , quae Primis Saeculis matrimonio apposuit Uclcsia, prohibensia suisse, non dirimentia ; eamque posterioribus tantum saeculis potestatem dirimentia impedimenta si tuendi 'nactam esse. Fatetur Porro nullum ain plius de hac Ecclesiae potestate post Tridensi nos canones dubium superesse : sed addit Con cilium non desiniisso, num ca Potestas Ecclesiae