장음표시 사용
91쪽
PARs II. SECTio I. ' 83 fistula. Neque pro lubitu augeri, vel minui potest inflatus vehementia; nam si nimis languide fistula infitetur, sonum edet prorsus nullum; at fortius, quam par est, inflata, non eum, quem debet, editionum, sed iusto acutiorem. Et quidem si major sit inflatus v hementia , iam ampliores esse intelliguntur aeris in tubo contenti Olcillationes; at oscillationum amplitudo tubi amplitudine ita dete
minatur, ut certum terminum trans redi non
possit; quare si fistula vehementius infletur,
ouam ad istum gradum requiritur, eumdem lanum edere non poterit; quod quidem etiam in chordis musicis jam antea observavimus
Quae autem de, fistulis hactenus dicta sunt,
ad eas tantum pertinent, quarum tubi sommam habent vel prismaticam, vel cylindri cam quales autem sonus daturi sint tubi, si subrint divergentes , vel conVergentes , aut alterius figurae, problemaiestaomedissicilius.
Si tamen figurae fuerint similes, datus sit
fistulae unius sonus, inveniri poterit fistulae similis sonus, non secus ac factum est in Dilutis cylindricis. UΙ. Ad tubos divergentes referri debent
tubi seutorophonici, quorum vis est maxima ad vocem articulatam longius propagandam Optima labarum vocalium figora illa est, quae fit ex conversione parabolae circa A em , constituto tubae orificio in ipse Parabolie foco . Hae enim stru'urai fit, ut radii senom, qui angulum reflexionis ariualem effieiunt angulo incidentiae , saltem magna ex pallis flectantur ad axem iube parallen; ex natura
92쪽
toro Ellipseos soco constituatur; qua ratione fit, ut radii sonori ab ore in tubo elliptico ad focum parabolici partim directi, partim reflexi dirigantur ex n rura Ellipseos &doinde in tubo Darabolico paralleli progrediantur. Tubis stentoreis annumerandae sunt omnes tubae militares , aut Venatoriae, exiguus enim sibilus, quem edit Tubicen, constricto alere inter labium, & tubae oram, invalidissimum erumpit sonum. Accurate autem observandum est, instrumenta rila a figura parabolica .longe discrepare ; sunt enim
Uerlus axem conUeXa. Itaque incrementums,ni non pendet ex parallela directione soni, sed, ut ait NevVtonus, eX motus reciproces m ne P talis nempe est tubae figura. ut sonus ab uno pariete ad alterum repellatur&nonnisi post innumeras refleXiones, sive reciprocationes foras emittatur; ac proinde motu noUo a reeurrentibus aeris particulis x impresso maxime augetur. φ- Ex iisdem principiis pendent sonorum repe itiones, sive Echo. Si 'sonus e eentro quoia
vis A Fig. 4. ) directe propagatus in obstaculum planum satis magnum BC incumrat, & ex A ducatur ad BC perpendicula ris AE, producaturque ad H, ut sit FH GAE, sonus reflexus eodem fero modo percipietur ac si ex loco H tanquam centro directe propagaretur, 'b angulum' reflexionis aequat Em angulo in cibeorim. Si m i litei' siis nus a centro quovis propagatus in 'oss ac tum quodlibet impingat, a quo ita reflectatur,' ut posti Alexionem radii is nori' centrum aliud , cisti volgant; se reflexia tanquam' ex hoe 'secundo pmpagatus a vietur' a. late si radii i nori 'satis densi, ad
93쪽
producentes ab . aure in di Ueria centra coa-
vergant locus, ex quo ibnus propagatur , non bene di linguetur. At si sonus produc tur in loco A, & deinde ab obstaculo quovis BC reflectatur, tanquam ex centro H propagatus, auditor in loco R sonum directum per AR propagatum percipiet primum; deinde sonum reflexum qu au ex centro H procedentum , postquam motu diresto spatium
AF, & motu reflexo spatium FR descripsit, audiet; idem igitur sonus audietur bis, modo, tamen distantiarum AR , & AFRdifferentia tanta sit; ut si,nus directus, &sinsonus reflexus eodem sensibili momento or-Lanum auditus non assiciant : nam si sonus reflexuq ad aurem per 'en' et eo tempore, quo soni directi impresso adliuc in ea perseUerat 'non geminus, siζd intensior tantum sonus audiret*r . Porro raperientia constat, sonos
vix poste distingui, si plures quam noVem
circitem. syllabae stempore minuti unius secundi successive producanturi quare De sonuS reflexus cum directo confundatur, inter eorum ad aurem appulsus intercedere opportet partem nonam minuti unius secundi, quo tempore sonus describit spatium ia7 pedum lon-dinenssium circiter . Hoc igitur spatio minor
esse noa id ut distantiarem AR , I AFRdifferenxit, .ut sonus reflexus distincte percipi possi in R . . Si plura sint obstacula justi intervallis in quae sonus directe of sendat, is qGaii ira , variis locis lapius repexitus audiotiu; it Lm ullinarum bell- a
94쪽
Ellipseos proprietate pendet, quod maxime mirari solet imperitum vulgus, in amplissimis quibusdam cubiculis, atque etiam in templis tantum soni incrementum, ut si quis demissori etiam voce mussitaverit, ab alio, qui in convenienti licet maxime distanti loco fuerit constitutus, distincte audiatur. VII. Duplicem jam eonsideravimus instrumentorum speciem; at praetermitendum non est vocis in umentum, quod ad utrumque instrumentorum genus pertinere videtur. Praeclarissima referemus experimenta , quae paucis ab hine annis de animalium voce habuit vires artis. D. Ferrein. Ex Analoime norum est,t acheam , sive asperam arterram esse canalem, qui prope fauces per anteriora colli ad pectus descendit, & in multos ramos, Mon-chia appellatos, per uni Uerlam pulmonum substantiam disseminatur, ut omnibus eorum
tellulis, aut vesiculis possit aerem sup ditare ; huius canalis caput , quod iaIngem
vocant,' media rimula pertusum est, quae rumula glottis dicitur & fistulae peristomium imitatur. Circum glottidis labia conspiciuntur fibrae tendi nosse, quas ehordas vocales ob illarum ossicium appellare laudato viro placuit. Dum pectus niviculorum vi attollitur , aer exterior vesiculis pulmonaribus sese ins rit. non secus ac subnao embolo antliae cavitatem ingreditur. Hic motuq, quo fit, ut pulmones aerem admittant, in piratio dicitur; e tratio autem vocatur motus contrarius , quo depressi pulmones aerem expellunt, atque motus uterque communi nomine respira tio appellatur . His positis, totum vocis a issicium ita explicatur. Dum aer epuln3cini
95쪽
vellicat, motuque tremulo' agitat. Illae a tem fibrillae, pro tonorum varietate, maj ris, vel minoris tensionis Ppaces sunt, a que ad illam tensionis varietatem produce
dam laryngis cartilaginibus aptatos musculos deprehendit D. Ferrein. Ex nis omnibus jam sulpicio oriri potest, vocis organum ad chordas sonoras, atque etiam ad instrumenta pneumatica pertinere: tendinosae fibrillae hinc α inde ad glottidis labia protensae cum duplici chordarem serie in clavicymbalo possunt comparari, glottis ipsa pro earumdem choradarum intervallo haberi potest, penariam, quibus chqrdae vellicantur, locum tenet aer fibrillas agitans , vis autem huius aeris pulmonum actione producta digitorum officios tangitur. Hanc conjecturam ita confirmante perimenta, ut extra omnem dubitationem posita videatur. Ex animalium cadaUeribus trachea simul cum tarynge abstrahitur, etensis deinde magis, vel minus glotti sis fibrillis, aer in tracheam ore immittitur; pro maiori, vel minori tensionis gradu diversi audiuntur toni. Ita qulchre succedit experimentum, lut diversi animalium toni clare distinguantur: tauri mugitus, latratus canis, ovis latus facile discernuntur. Fibrillarum, seu chordarum vocalium vibrationes attentis oculis sese conlpicuas praebent. Si eaedem fibrillae digitis, vel initrumento aliquo itringantur, atque ad varias longitudines contrahantur, inflata larynge, diversos edent tonos Quod autem, in praedictis experimentis; aer praestat, id in vivis animalibus exequitur: natura. Etenim demonstrat Analome, eho das vocales horigonialiter extensas extremitate anteriori cartilagini Icutiformi annexac
96쪽
m IKsTITUTONEs PHYstCJE . esse, extremitate autem posteriori alligatases e cartilagini autenoide s cartilago autem
seu tiformis hinc & inde cartilagini annulari
innititur , atque his duobus fulcris tanquam centro in arcum curvi lineum flectitur modo antrorsum retrorsum, modo sursum deorsum ,& contra. Talis autem motus fieri non pot- est, nisi cartilagines illae chordas vocales tr j hant in partes oppositas, nempe cartilago i scuti formis trahit. retrorsum an iam, ca
tilagines autem aryaenoidae trahunt antro sum retrorsum. Itaque chordae'UOcales ma-pis, vel minus tenduntur. Experimenta illa in animal uim cadaveribus instituta unusquis-oue in se ipso facile sumere poterit; si enimoigitum, gutturi quis immergat, rea ut ad spatium praedictis cartilaginibus interceptum pertingat; facile experietur . nullum produci posse tonum acutiorem, nisi pressionem alia quam digito sentiat; contra autem si tonum
graviorem edere tentaverit, in partem eontrariam cartilago movetur, & digito libertatem restitui experietur. Ex his principiis, ex diversa nempe fibrillarum conformatione,& tensione explicari potest in diversis hominibus, atque etiam in eodem homine dive -sa aetate vocis varietas; sed haec omnia facile colliget, quisquis explicatam sonorum doctrinam probe intellexerit.. Caeterum quae hactenus explicavimus, io ge differunt ab iis , quae antea tradiderat D. Dodari. In glottidis labiis admittebat quidem=s remitum aliquem, sed fremitum hunc ad tonorum varietatem, secundario tantum conferre existimabat, atque ex diversa glottidis apertura totam vocis melodiam repetebat. At
opinionis falsitatem demonstravit D. Ferre-
97쪽
PARs II. SECTIO 9 Iin. Glottidis amplitudinem, sive aperturam
per gradus mutavit, eadem manense fibriularum tensione; contra autem servata gici tidis apertura, tensionis gradus mutavit; ni primo casu eumdem, in altero autem dive sum audivit tonum. In his autem omnibus experimentis thiam tonorum varietatem simul cum larynge a caeteris partibus abstractam adhibuit vir clarissimul; at si nus o ganis extra laryogem positis, gutturi nempe, dentibus ,. linguae, labiis, genis, naribuS, palato admirand motuum varietate illi dat ;iam sonus in vocem articulatam erumpit. Hanc autem molpum varietatem ad litteraqexprimendas necessariam surdos natos iaculo proxime elapso docebat Ioan. Conradus Am-m n Modicus Amstelodamensis, atque etiamnum Parisiis exta; .vis stupendae industriae P. Per rerius, ui intrR Meve tempus mira successus. solicit te sardos loquelam docet VIII. Soni doctrinam in aere, & in instrumentis sonoris hactenus consideravimus; ultima iam superest hujus articuli pars, quae
est de ipse auditus organo. Praecipuas eJusedem organi partes, quantum ossicii nostri es , ordine describemus, illarumque usum e pQ nemus. Uxterna auris pars o lis subjecta dicitur quae est cartilago, sivet mes brana capitis cuti firmiter annexa, hinc iodepromin f, & in modum conchae expansa ad aerem moriarimia excipiendum. Hinc ii,
quibus resecta est auricula, minus distincte
audiunt, &-cornu inflexa uti sinient. Conchae adiacet meatus assitorius parti m cartilagineus, partim osseus, qui variis flexibus velut spiris contorquetur, ut reflexio- . num numerus, id que re sonus augeatur. In
98쪽
s1 IMUTUTIONEI PHYSICAE. In fine meatus auditorii occurit membrana quaedam subtilis annulo osseo imposita, nullo foramine pertusa, Versus meatum audit rium tantisper cava, Versus interiora auris convexa ; haec membrana Vmpani appella- ur. Quandoquidem vero variis aeris motibus excipiendis haec eadem tympani membrana modo laxari, modo tendi debuerat, huic operi . ossicula quatuor a sapientismimo, divinoque artifice destinata conspiciuntur, maia leolus , nempe, incus , sapes , & os orbic lare . Malleolus sua cauda tympano nectitur, capite incudi , cui subjectus est stapes,
hic autem eum ossiculo orbiculari conjungitur; illa autem quatuor os licula sic inter seiunguntur, & adiunctis musculis trahuntur,
ut tympani membranam modo laxiorem, modo tensiorem reddi oporteat. Itaque dum extrema sta pedis pars. contrahitur, annexa
illi incus impelli debet, eademque contractio diffundi in malleolum, qui cum altera sui
parte tympano adhaereat, tympanum ipsum debet contrahere, ejusque membranam duriorem reddere. Praedicta ossicula continentur in cavitate, quae Vmpani eaUitas appel. latur. In cavitatem tympani hiat tuba E
R chiana, quae est canalis longior partim osseus, partim cartilagineus, per palatum protensus, communicans cum aere eXterno, quiore, & naribus hauritur. In eamdem caUitatem hiant quoque orificia cellularum πωληoidearum , & fenestrae duae ; oiniis, quam tegit sta pes, & rotunda , quae tenui membrana tegitur.
Iam confiideravimus meatum auditorium , uec cavitatem tympani; contemplanda supe 'est uelunca alia, ut dicunt, quae ossis petro i
99쪽
eavitates continet, & labrinthus Vocatur . Media labyrinthi cavitas appellatur vestibulum, ad quod ducit fenestra Ovalis. Ad cavitates labyrinthi pertinet etiam cochlea , cui Opponuntur tres canales femiArculares dicti rilli alitem canales per quinque foraminula hiant in vestibulum . Maxime autem considerari debet admirabilis cochleae structura , hoc nomine appellata, eo quod cochleae figuram imitetur, in Varios gyros, sinusque inflexab; hujus quidem spirae initio latiores sunt, & ampliores, deinde vero sensim contrahuntur. Huic autem ossi lege admirabili contorto subtiliores, atque molliores nerVO-rum fibrae a septimo pari diffiisae superexten- 1 e conspiciuntur. Ad labyrinthum quoque referri potest procesus moloideus , qui cellulas plurimas intus continet; quarum quidem cellularum beneficio sonus admodum multiplicatur. Tandem ultima cavitas est aquae ductus Fallopii, qui est canalis longior e labyrintho protensus in osse petros iniculptus,
nervum acusisum, seu auditorium continens ἀNervus autem ille in duos hamos dividitur, mollem scilicet, & durum ; mollis per JabDrinthum distribuitur, durior autem per Varios
ramulos tendit ad tympanum, aurem eXte nam, ali atque Vicinas partes
Ex his licet brevius explicatis iam intel ligere est, qui, ratione in nobis excitetur senssatio soni . Sopus, qui in aere externo prinducitur, in auriculam incidit, & copcham
ingreditur; unde in meatum auditorium deinfertur hinc transmittitur in tympani membran na, quae sic concussa ad modum aeris incidentis contremiscere incipit . Huius mem: br/nae fremitus coiniit unicatur aeri int3mpani
100쪽
94 INSTITUTIONES PHYSICAE. cavitate contemo, qui per Tubam Eust, chlanam illuc advenit, atque in eodem ae- Te pulsus excitantur. Hic motus per fen stras propagatur ad fibrillas nerveas, quae internas iuphficies vestibuli, & trium canalium
femicircularium vestiunt, agitantur etiam admodum aeris diversa, atque consona, quae per 'cochleam secundum harmoniae leges ea- Tenduntur nervi acustici flamenta, & inde motus per Iaervum acusticum ad cerebrum usque transfertur, & anima sonum percipit. Aliquem aerem, quem innatum dicunt, in labyrinthi cavitatibus latere vulgo creditur; verum fictilius omnino videtur aer ille, dum nullus intra cavitates labyrinthi aditus, exitus nullus 'unquam observari potuerit: &praeterea ad explicandum auditus artificium nullius omnino est utilitatis; praesistim si verum sit, quod paucis abhinc annis traditum est, Mulierem Bononien 1em rerum anatomistarum peritissimam detexisse communicationem inter utramque fenestram , & cochleam, ope duorum musculorum , ' qui a feneibis cum nervo audi forio connectuntur. Quare' nulla est aeris innati . necessitas. At necessarium omnino esse patet aerem in rym pani civitate contentum; hinc nascitur sum ditas, si Tubar Eustachianae hiatus obstruatur . Ex de causa sit, ut pictores, dum in tabella γ audi aerem ' aliquem intentias attensum pingere vesunt, eum os θ' patulo , pH-dulaque / maxilla i interior3 repraesentare si
r.ΙX. Unum' jam superesset investis dum: qua scit icet ratione fieri possit , ut diversi per
aerem tremores sine ulla tonorum consulam ne eodem tempore ad acies, propagentur; Va-