장음표시 사용
61쪽
a.Deus a semetipso decideret, non esset Deus , non ecus a si posset non stare omissis Hinc Philosephus
4. Eth. 7. dixit Perse mendacium improbum est, visu p. suis; verum autem profvim, laudistis'. quianon daretur in audieti obligatio creti non daretur in loquente obligatio consormandi verba menti Unde rueret mmercium, quod valdeesset ex eo quod unus fidat dictis alteritis,cum non ovit omnia oculis usurpare. Propterealan. III cap. Super eo de Usuris dixit: Nemro ita quidem defendenda nobis bellum est 3 iri, quodetiam di m fuisse a D. Petro Simoni Mago, reter S. Clemens lib. Recognitionum J per quod significatur, mendaciumelle intriniece malum, incohonestabile. Immodato, quod pro periculoaliquo vitando liceret hominibus mentiri, non proinde liceret Deo, qui nulli periculo subest. Confirm. aposteriori , quiaOmnes naturae ductu contemptibilem reputantinendinem ius usa infide, lem, insipientem injustum, ita ut virtutes oppositae senseantur persectiones simplici simplices , aergo sicut
Deu ne de potentia quidem absoluta potest non stare promissis mitiuam sapientiam abi cere, ita nec mentiri &sua se veracitate spoliare. Quod si de hoc ipse nulla alia ratio suppeteret, sati pro ratione convincentissima sensas communissimus. Nam ex Philosopho, Quod omni ratione urant, ,usetur, vera mest. Adde quod si posset de potentiae raraordinaria Deus inentiri posset etiam deordinaria, utiavertit, ostendit Lugo MX OByc. I. Sae' Deus in scripturis mentitus est; erminentiri potest. Mindens rabatur mussiti
enim praedixit, quae non evenerunt, videlicet mortem E-Mesiis Is 38. Ninivitarum submersionem Jonae 3. D Corvin
62쪽
Confirm. i Qtii plures Divino Spiritu moti mentiti
sunt, ut Iacob,qui diuisiti eiu primogeiurum Isime.
Conni a.quia Deus aliquos decepit tum per se, tum per alios. in E est a dicitur. Ego Dominin decepi prophetam ii Mn.1.Regum a a.d misisse Spiritum mendacii, ideciperetis .F. 2 Aristinua, inviso . R J. pparent inscripturis mendacia regulam terloquendo sunt mysteria abicondita re quae videntur sibi iiivicem pugnare, ne ab Interpretibus Sacrae Scrip-nem praedictiones illa habebant conditionem implicitam nisi resi scerenta Ad i. confirm Patriarchae, qui videntur mentiti in s muris,vel mentiti sunt,permittente tanti Deo mendacium,ut docent Coines..Lyranus,Del Rio;vel si Divi- so Spirit i locuti sunt,ut docent Augambr.,D.Th. 2 2 'ν icio. N. 3 verba illa excircuit istantiis non uit falsa sed amphibologica.Jacob dixit,seeste primogenitiim, Ves qui typum, imaginem majoris gerebat,uel q-αDivina revelutione cognosteta praerogativa primogen, uixaesi accepturi .
Ad a Deus decepit perien per alios soli in permissi eo modo,q uo obduravit coc Pharaoni Ru August. explicuit sic Induravit illum no Dei potentiasedDei μι iociau hoc sensu ciuita, Dcuodocunc cuiu/:rioia suadendo proditionem, Madigialii a pellendo, sed pernia tem o ex parte su , quasi dum t M aliti ii ad me iacere id poteris citissimh. XX OBJ.2.mus,polita revelatione decreando Antiuehristo v.gr. potest illuin non errare;ergo potest falsificari revet illo,oc sic Deus merati uini Nisusprobatur , quia dum De is revela se creaturum Antischristum, re-vebis liber ecreaturum,ergo cum poventi adnon induim
63쪽
anduita; ergo revelatio noli tollit, sed supponit potentiam ad non creaiadum , Ruρ per instantiam: posita scientia Dei ab aeterno de creando libere Anticlaristo, potestillum non reare ergo potest Deiicietitia falsificari. In torma nego consequent. Si Deus non poneret Antichristina, revelati sicut&scientia Divina' non falsificarentur, sed impedirentur quia stant suam cum simultate potentia ad creandum vel non creandum Anticlaristum, non vero cum potentia sinultatis. Osic uti Ipsum homicidium potest esse heitum tuin Deo, utpote vitae nostra Domino, tum etiam homini , si scilicet fiat aut Dei justu, aut per judicem, aut ad defensionem, ergo a fortiori poterit esse licitum m mdacium. . Confirm. r. Deus sicut potuit praecipere Abrahamo citionem Isaaci innocentis, ita potest praecipere me ricium ergo utrumque potest immediate etian a ponere atque adeo sicut potest Deus alios vita privare , id denientiri. Antecedens probatur. Si quis invincibilitet putet, mendacium esse licitum, iraeceptum otiando aliter non potest salvari vita innocentis, in tali caui ad men dacium teneretur lege naturali, & peccaret, si non menti . retur, ergo potest lege naturali, dic sequitiiter a Deo mendacium praecipi. Confirm. 1. Si Tyrannus interroget Conses iam,an poenitens consessus sit aliquod peccatum,debet Confessarius negare, ergolicitum videtuit in tali casumendacium.
RUp. Homicidium posse in casibus adductis denudarista malitia, prout dictit ipsum lumetirationis, contra mro lumen rationis dictat,mendacium in nulla circumstantia denudari posse ira malitia intrinieca,quia staret nulla deberetur fides Deo, aut hominibus pollent mentiri unde rueret Acietas, commercium, quod praestantius est vita hominis 4 ideo potest aliquantio semicidium licer nunquam tamen mendacium.
64쪽
s Pars IV D p. I. Object.F--Fid. m. Ad a Gnfirm potest Deo in casu adducto lege, turali praecipi mendacium per accidens, non per se, quatenus scilicet obvolvitur tenebris ignorantiae invincibilis; eo modo, quo polletetiam praecipi odiiun Desilli, quit vincibiliter putaret, posse odium Dei principi,di de facto sibi praecipi. Ratio est, quia mendacium, odium Dei, huiusmodi objecta voli inlatis non specificant actum vo-llantatis,prout sunt in , Sicut obiectum specificat actum intellectis sed prout apprehenduntur propterea non
habent malitiam naoralem, nisi apprehendantur, ut mala moraliter. Quare si apprehendantur ut morsiter bona, licita, de obligatoria, denudantur per accidens sua malitia morali intrinscca ideopes uniper accidens a Deo praecipi. Hinc fit primo, Deum incaui adducto non praecipe re meis iacium directe ac prout est in se, sed statuo prae .cipere, quod satisfiat dictantini rationis, dc ub ponatur mendacium, prout apprehenditur. Fit secundis, mendacium nunquam elle sui malitia denudabile ab eo , qui illud cognoscit, prout est in se.Fit erub, Deum non posse mentiri, ne per alios quidem, v gr. per Prophetas. Nam
quod nequit aliquis perie facere, nec potest per alios, ex Reguli a iurisina. Quiper rim- ωὐjeriuri a Ffacere persei εν
Ada . nego Consequentiam, debet insularius nega re, se audivitie peccatuinin Consessione, non tamen potest mentiri, datur enim via custodiendi secretum . si .mul non mentiendi, videlicet avxper locutionem ampli bologicam, aut per usi s ilicis scientiae , aut per locise ponem materialem, quin tamen haec coincidant cum mendacio,vim exprobimus.
XXI. o Estrii laomentalis tabetur , quandove ba exteriusprout secundum 1e, seclusis
65쪽
circumstantiis, aut aliis adjuncias occulte subintellei
significant falsum aliud quam loquens habeat in
mente, quamvis eadem verba coniunt, cum aliis, quae in mente retinentur, habeant sensum verum v. gr. Si quis interrogatus, an Petrus vivat Respondeat , mort
um esse, subintelligendo, civiliter, per assumptrinem habitus religioli: Etenim ex circumstantiis apparet. interrO-gationem fieri de morte naturali, ut apponimus, & nullum dari prudens motivum suspicmdi,quod responsio sit amphibologica, de intelligatur de morte civili. . Amphibologia vero, aut aequivocatio , ut distincta a restrictione mentali, habetur 'umido verba exterius prout duplicem habent sensum vel ex se, vel saltem excireumstantiis. proseruntur in uno sensu , non in alio ita tamen, ut audiens si advertat, prout facis potest, scire
possit, inriteto sensu proferantur, unde si decipiatur, non
possit id adscribere loquenti, sed tibi non advertenti Ut si
quis petat mutuo centum aureos ab habente solum nummos alienos, vel abhabente proprios , ita tamen ut non possit sime magno incommodo mutuares, hic respondeat, Non habeo: Haec verba duplicem habent sensum:
alter est, quod simpliciter non habeat penes se nummos, hie est falsi alter quMnon habeat, notitisse rationabiliter petit; videlicet qui mutuari possint, tanquam pro prii, & sine magno inconii do,N hic it verus. Haec amphibologia selet etiam appellari restrictio non pinemqntalis, quia quartavis umba secundi se prolata hobeant sensun falsum, Sc cum eo,quod subintelligitur,habeant sensum verum,nihilomnus non habent sensuna M. rum conjuncta cum eo selum, quod mente subintelligitur, sed etiam prout conjuncta cum circumstantiis externis, adytias audiens potest in advertere et contra vero quando verba prolata liabent sensum verum, ibi tun prout conjuncta cum eo, quod menae subintelligitur umerestrictio dieitur pure mentalis
66쪽
XXII. Dico nunc et Restrictio isthaec pur mentalis quaesellum nullis circumstantiis aut intriciis exterion. bus ulla ratione manifestatii J neque Deo est possibilis
neque hominillaetulia ex ea uno Ita communiter quamvis enini multi Doctores primae noue adducantur prolicito usu restri ius mentalis, ut Nauar. , sylv. Sayr. , Suaris sancti. Leis, isti tamen lo- quunturiae reluiuione non pure mentali , aut de aequi-
PROB. Hujusmodi resti ictio est verum mendacium sed menelacium neque Deo est possibile neque t minilicet; ergo nec restrictio pure mentalis Major probatur, tum ex propositione vi aruiexta proscripta ab Innocentio XI. quae dicit, jurantem cum thuusmodi restrictio. ne non esse mendacem, desperiurum, tum quia mei Mucium in hoc consistit, quod et ha non sint consorinia iit- dicio mentis .atqui in restrictione mentali hoc habetur ergo Minor probatur Qtii verba, seu signa externa locutoria de se non sunt conformia judicio mentis , extam
spectatis omnibuscircumstantiis quam uti consormentur simul cum eo, quod loquens mente subintelligit. Hinc a rub 04M iu: ac restricta pure mestalis repugnant nil utionis, d evertunt inter naturas intellectuales commerciuiri, atqueadeo sentet a intrinsect mala. Confirm incas restrictionis pure mentalis verba proculdubionisum testamisi spectatis onuit scit cuna stantiis exterioribus, ergo etiam testantur fallum, ut eo iuncta cum eo quod cuit Esubintelligitur, atque adeo mendacia. Probatur consequemia quiantiae omnino occultEsubintelliguntur, non possunt innotescere a dienti, nec possunt quicquam significare; de consequenter non possunt mutare, vel modificare significationem
verborum exteritis prolatorum,etsi ex liuenti ille loquentis cum illis conjungantur , ergo etiam ut conjuncta cum
67쪽
. II. Art. IV De Reserimone mentiai. I Neque dicas, his restrictionibus usum est Christum Dominum, eam dixit Jo. . se non ascensiarum in teiri, plum, subintelligens sest , cum revera ascenderit, ut halbet trictaeas Quasi in cauo iisdem usi iunt etiam Patriarchae in sacris agitus aliique Sancti , ut constat ex vitis Linctoriam.
Nam contra est, quia in his casibus solum interfuit, strictio nou pure menticis. Ex circii antiis enim verba Christi Domini significabant, se non assensurum publice. idemque dicas, cim Christus Dominus negavit Mar. i. se scire diem Iudicii;videlicet ut Legatum a Patre missum, aut secundum intrinsecaria ne humanae, quae a discipi iis,quibus loquebatur, facile poterant intelligi sum saepe iis dixisseis a P tre missum pro annimcianda θ' doctriis m. Ideinque dici poterit de S. Francisco, qui rogatus, an illac transierit homicida, misso in manicam, ut resert Navari in Manuali eap. Ia vel in auriculam digito, ut resert gelus de Perusio, dixit: - non transiit. Notandum ramen, Christumo nunquam usum fuisse aequivoc tione stricte dicta, quae scilicet haberet sensum obvium sevum,&obseurum mini; cum sui. Nun ocatio adversetur sinceritati, si minus veritati, ut passim Doet os advertunt in opo*tione aedem thesis asi olan .
XXIII. Di 1. sine causa non licet nobis urirestrictionibus non pure mentalibus , seu aequivocationibus sincia dictis, quaelia it sensum vertim obscuriam. Ita communiter apud Lyso Hi . . a. F. Sancta lib. s. Quia qliamvn in talitasu non habeatur ineludacium,irrogatur tamen humano convictui detrime tum, ruderogatur fidei humana: Cum non possint a diisi este semper ita cauti, ut deceptionem cavere pos sint causa autem iis uten' ex sanc. est, quando id consere ad saluim animae, vel corporis, vel adies iamdfares
68쪽
tuendas, vel ad honestani recreationem, dummodo non superaddatur iuramentum; quia propter Nuntinis reve.
retitiam requiritur ad id major causa 'hiamvis hujusni di iuramentiam non ellet pertinium Adde ex Lugo, hujusmodi equivocationes non licere, quando Iudici, vel Superiori interrogantilegium tenemur respondere, nec in contrastibus onerosis; nec quando in grave incommodum auditores ex tali errore inciderent.
XXIV. Dico . Potest Deus, 4blicitum est hominubus ex iusta causa uti restrictione non pure mentali,quando scilicet verbasubsunt circuuastantiis exterioribus, ita consignificantibus, ut prudens auditor restrictionem umterius retentam percipere possit, aut saltem de ea suspicari, Meer 'orari. Ita comnauiliter, hic est modiis evadendi violationeth sigilli sive sacramentalis, sive natur , iis, quando Tyrannus irrationabiliter urget importunis interrogationibus, aut Consellarium, ut revelet peccata ,
aut Secretarium Regni, ut revelet arcana, quod certe humano commercio magis esset periuriosum, quam ipse i
PROB. In hoc casia signa externa conjuncta cum externiscircumstantiis consignificantibus significant verum M prout est in mente loquentis quamvis liquando significent obscuritis propter ratio bilem cavim Iergo talis locutio non est inicita. Circumstantiae autem externae , quibus .ces vestiri solent quoad consignificandum ex usu apud prudentes recepto, censentur esse, Primo status Conseilarii,Secretorii,Consiliarii, Legati,&c.Secund obligatio celandi rem, ita ut interrogans non possit honestri ac prudentire velles, ut detegatur: Tertio ius, quod hibet interrogatus adis g num bonum acquir ndum sibi pro venturum ex occubratio aerei ut ad vitandum grave damnum, quod ex pu- uicatione rei incurrereturi puta siti aritus rogaret ux
mn, An commiserit adesse iam ris similes. Quibi
69쪽
positis, duim quis negat, quidquati scute de tali re, semper apud cordatos fit scitius, nihil sciri, ita ut prudenter, honeste aperire possit, aut debeat. Imnao ex iusta causa
potest his restrittionibus citra culpam sapertacii iura.
mentum,ut explicabiimus articulo sequenti.
XXV. Ex dictis sequitur primo, Equiri, rationem deserre a restrictione non pure mentali, quia illi habetur, quando verba de se habent duplicem sensum,haec vero , quando verba habent duplicem sensum ratione circumstantiarum ext narum simul cum vocibus consignia Mantium propterea ad hujusmodi restrictionem spectat usus duplicis scientiae mox explicandua Sequitur secundo, NecDeum, nec hominesposse his restrictionibus uti, quando senses verborum obvius,st fallusivi sensiisverborum, uisubstantium circumstat, .liis consignificantibu licet sit verus, est tamen ita occul
tus,ut vix possisa, pientibus, prudentibus deprehen 'nec datur motivum suspacandi, quδd verba illa proserau tiar in eo sensu occulto Ratio est,tum quia hujusmodi segna locutoria moraliter loquendo non significant sensum veru quippe qui moraliter per hujusinodi signa est incilequibilis iunde continent mendacium:tum etiam quia in ordine ad finem locutionis aeqv pugnant hujusinodii strictones,ac mendati, im; destruunt enim commercium, α reddunt loquentem indignum, cui credatur. Contra vero possunt Deus, homo restrictionibus non pure mentalibus uti in sensu minus obvio,in quo verba sensum habent verum, etiamsin sensimagis obvio sint filia dummodo sensi s vectis non sit ita occultustas non possi saltem a prudentioribus, hibitamorali diligenti deprehendi Ratio est, quia huiusmodi locutio, speculis omnibus, aperit verum sensem, cic sepe dantur justae eataei quendi sic obscurius , dide facto non raro in Scripturis Deus ita locutusest. Quo autem major est causa celandi veritaterra, eo potest elle obseurior verus senius in amphibologia. AMI L
70쪽
XXVI. Iaqui istacentiores ad tegendum secretiam sive sat ramentale , ivvmatutide recurrunt ad uisum duplicis scientiae, conanaunicabilis viii omnium bilis; hoc est ad usim stimime, quam, belloquens, qua loquens,&quam potest inmunicar is ad scientiam, quam habet homo non qua loquens sesqua v. gr. Confestarius, vel Secretariu , quam noni communicare licite, honeste: Proindςdocent posse Consessarium negare, se audivisse peccatum poenitentis, quod revera audiis, quia spectata cientia , quam habet almunicabili, perinde te habet, ac si non audisset Sicut eram Iudex, qui privata notitia cognoscit , aliquem esse reum, quando sicutici allegata,ri probata ille est innocens, proseri citra mendacium sententiam de eius innocentia, ἐicit ovileinno rem, ubi subintelligitur spectata notitia juridica; ita in casu. Et in hoc sensed cem, Christum Dominum dixisse, senescirediem Judicii,sus,intelligendo, spectata notitia ac in P/WH qum posset, a deberet aliis communicam. XXVII Dico equidem, usum hunc duplicis scientiae licitum esse,quippe quiad restri onem non pure -- lem reducitur. Ita communius contra Pallavic. b. s. PROB. Quoties verbam circumstanciis complentur ad significandum sensun verum, tunc licitum est uti h lusinodi verbis in sensu vero, etiamsi audiens ex sua inesem accepturiis sit illa in sensu salta tqui hoc habetur in msu duplicis scientiae ergo hujushiodi usus est licitus hiiqnor pauetexemplificando incas negantis ,