Succini Prussici physica & civilis historia cum demonstratione ex autopsia & intimiori rerum experientia deducta auctore m. Philippo Jacobo Hartmann

발행: 1677년

분량: 289페이지

출처: archive.org

분류: 역사 & 지리

51쪽

uel LIB. I. HISTOR. Offenduntur , ex montibus quoque intelalia Cruuntur: Hos pro Lyncuriis in ossici nis falso menditari, Plinio Idaeos Dactylos

tat ; Post quae genus hoc describens, Lapι es, inquit, teres, oblongus in turbinem de sinens, colore alibi ferrugineus, alibi fuscus,

alibi Fuecini modo se in sepellucidus. Gigni hos in Pomerania & Prussa , fusiore

vero & ferrugineum in Saxonia,Germani regionibus, novimus, &c. H. I. Ni Adamantes Prussici praetereundi, qui quam

vis passim per litus sparsi jaceant, egregios

tamen ZO pellucidos maxime, in congesti

lapillorum acervis ad Orosit ubenig latcr didici. Massa est undique quali solide

compacta, lapillis circumcirca illam invistientibus, quam si discusseris inter varia lapillorum genera, adamantes dictos inveni es. Similcm Adamantum Prum corvi quasi matricem lapidescenti terrae adhί rentem vidi, &ipsa Vero cum parto in rigorem abierat, ut non posset avelli. Vidi etiam ejusmodi acervos a fluctibus maris discussos alga obtectos. Longum esset memorare alios lapides, qui scintillantes, bracteolas quasi vel lamellas minuta

auri arSenti, α caeterorum metallor u pri

52쪽

sUCCINI PRUSs. CAP. II Ssse ferebant, qui hic intento indagatori loo ferunt facile. Iaseides quoque, S C. gem- marum virtutem aemulantes lapides. g. V1. Alias campi litorsim vicini non adeo frugum feraces feruntur, quod plerique sabulo vel arena sint cooperti. Solum

erra praedicatur, ait fertilos agri ad ipium itus sua jugera porrigunt. Silvas raraS, unam vel alteram pineas nullas observaret contigit. Duo adhuc memorabIlia restant, atque sic litoris Sudavici notitiam absolvisse videar. Infra Palmni versus Pilla viam, ad rivum aliquem & horrendum praecipitium quod jugo erecto ascendens ruinae quasi imminet, luto sum quoddam terrae spatium memoratur, cui vestigia non licet absquo periculo manifesto imprimere,adeo lutum marina permeat, ut paludosius quasi sit locus: inlignia vero pondere & colore succi na hinc non dicuntur extrahi. Neq; Luteae Venae, quod hic offendunt lutum, similia

pleraque habet.UltraΤrojDubens vero ad

cangulum Crim mus en non minus arduum Monspexi praecipitium, cujus verseX arena obsitus, radix vero lutosa plane, quae luteam quasi venam constituit,unde mihi no semel lutum Amicus afferri curavit. Alterum est,

53쪽

14 LIB. I. HISTOR. quod ad easdem oras potissimum Phocae adnatent: apricantes in prominentibus va- jdorum saxis sive scopulis insigni magnitudine& numero conspeXimu S.

Caput III.

r. De loco proprio Succisorum a nullis trassi to, venis scilicet. a. de duplici vena segne se lutea: de tertia aliorum e nos suae rejicitur is educia alia causa arena obrutori' Succinorum. 3. de glarea, in quasuccinum de terra favorubescente in qua nullam. Lutea caerulea vena probatur. . de ligneamena dupliciter consideranda :quo ad rudimenta. s. Secundo quoaE perseectionem: quomodo siuccinum in perfeci stum. 6. quod lignum sit minerale , no=vegetabile. 7. de qualitatibus ejus ligni. δ. an succina quae mare Vicit etiam in venis ejusmodi generentur ξ ρ. de loco Accino rum praternaturali in animalibus terr Aribus, volatilibus, aquatilibus.

g. L

NUnc ipsa succinorum incunabula

cedamus, S cum Locum ejus communem consideraVerimus, proprium etiam e

54쪽

SUCCINI PRUSS. CAP. III. II ponemus. Hic quidem , quantum scio, diserte a nemine explicatus, ne quidem a Trigail la Eruditorum Prussiae, Aurifabro, Gobello, Uigando, viris de succini notitia

optime meritis. Proprias autem venas, ut aliorum mineralium, ita & Succinorum extare, tam certum mihi quam quod certissimum. Neque solum id confirmat, quod peculiaris signorum cognitio in fos- soribus requiratur, ut quae propter singula-

ris curae venas indagandi S observandi cui

piam in angulo ad inro*Dubem Ilubi prae- primis foditur, est dc mandata Z Sed quod: hujus artatis Eruditi, Physici, Chymici,qui

illa loca adierunt, aut terras inde allatas fuerunt accuratius contemplati , itidem venas mecum statuant: Sed & sequentia assertum nostrum manifestum reddent, ubi etiam per totam Prussiam, si qua altius ex terra eslbssa , signa venarum adfuisse constiterit. g. II. Dupliciter autem, quantum hucusq; Compertum vena variat: alia es lutea , & tenaci atque pingui luto caeruleo constat; alia est lignea, quam singularem c-tallicum s. minerale lignum exstruxi r. Sunt qui tertiam illis addant, quae ipsis est se pura, nitida, qua queunctuosa pecu

D s liari

55쪽

arena non casu, vel forte fortuna immersum, succinum haerere referunt, quod non arena tali ipsum succinum statim evanesceret, & oculis inda antium se subducerer, sed etiam in alia qualicunque arena se isto

modo inveniendum offerret. Alii praeter arenosam, & luteam negant, atq; luto quolgasu vel forte immista siuccina asserunt, unam ligneam genuinam venam autuman teS. Verum arenosam ut ut illa quoque probarent loca, quae ex Prussia & Pomerania 9 11. dedimus, quae scilicet arenis obrutum succinum dedere, e .g. terra Pisciunae arenosis, Collis item ad Belgarium,montes Pomeraniae arenosi litus Gedanicu,& c.'

Tum , quod ad omne Prussicae ditionis litus, a Neringico usque ad Memeiam hinc inde quaVis aetate, ex arenoso litoris solo succinum fuerit erutum, tamen quod posterius attinet,manifesta sunt indicia, maris alluvione factum,ut in litore succina arenis tumulentur saepe, quando enim fluctuuna tempestas succina advehit, simul & nauu

56쪽

Iantur , aliquando conspectum effugiant sub arenis latentia: Sive etiam, quod toto tractu montes arenosi , illorum ruina aliquando succina infra ad radices jacentia oppressit. Quoad loca vero citata; par- tim eadem ratio est adducenda, si ad litus Gedani cum respiciamus; partim alio casu allata dicenda,uti de piscina cuivis fit vero- simile: De collibus vero & montibus arenosis idem asserendi dissicilior est ratio, inprimis quod a mari satis sint remoti. Quis vero casus his vel fingi potest succina, & quidem non contemnenda copia, credidisse han ad inundationes terrarum recurrendum sed illas nondum ubique Historica fides satis adstruxit. Potius, ut quae mea sit sententia exprimam, meatibus subterraneis eadem deberi contendo,&cum scaturigine aliquando ejecta fuisse, non aliter quam ad Barten stein an . I 665. contigisse, c. I. g. s. recensuimus: &hi C multum arenae simul egestum, & credo sub

illa ex amnum latere succina. f. III. Peculiare autem genm arenae un- ctuosium , in quo solum succina ad litu re- perirentur, nondum nobis fuit obviu, quin adducta loca illi contradicere videntur.

sust

57쪽

quo c. II. g. . dum discussi, pellucenti δρ' nitido arena oppletam reperiri, sed ex illa isuccinum prorsus non eruitur. Inveniri quaeque ubiqglaream in ipsis montibus li- . toris, ad venam ligneam succini, ad venam vitrioli, &c. atque in eadem a fossbribus quandoque succinum ostendi, experientia testatur,verum ad venam glareosam poculi- iarem probandam haec non suffecerint, 'quod ut plurimum nihil ex illa glarea erua-

tur. Luteam vero proprie venam plurima

arguunt. Non solum quod spatium illud

luto sum ultra igcap. v. g. 6.λ memoratum succino semper abundet ; Sed . i& quod bituminosa vis in illo luto luculen-

ter appareat, pinguedinem enim peculia- rem habere videtur, S odorem minus terrestrem : Tum quod colore a reliquo luro, succinorum experte, distinguatur,neq; hianta copia in alio luto,aut tam crebro, imo prorsus non in alius Coloris luto insigne succinum inventum rerum tradidit cognitio, namque lutum, ex quo ad Regi omon- tum quandoq, succinum colligitur, cum sit ,

argillae simili colore,uilissimus quoque par-

ticulas offerre cognovi. Quibus accedit, '

58쪽

i SUCCINI PRUSS. CAP. III. 39

' Lime, ex caeruleo luto succina eruta nar-

rentur. Jultus quoque situs idem innuit: nempe cum & mihi inter glebas hujus lutis quas domum asportaveram,ut acCuratiuS nearum inquirerem naturam) una obti- gerit , quae nativam sedem particulae praebuit, uti diffracta etiamnum ad oculum demonstrat. g. IV. Lignea autem vena, quae alii S uis nica etiam hoc nomine venit, notior esto- nnibus, qui circa succina occupantur, CO-

lonis,& in hac perfodienda fosΙorum defatigatur studium. Diversimode autem illam contemplari contigit: Ad araepestem totum montis jugum contectum quasi corticibus gris ei coloris vidi, superiorem . enim faciem soli expositam ita calor exic- caret: remota Vero hac parte extima, piceae nigredinis terra magnis quasi & laevi bus nitidisque crustis percitu S concreta conspiciebatur : atque si cultro dissecabatur, quasi multos mollissimos cortices dissecuisses, secta prae se ferebat: introrsum versus vero soliditas compacta terra difficilem sectionem reddebat. lnvenimus inter eruendum unam ghetauiam succini; plures vero deprehendi massulas albas, quae fricando atterebantur facile, illasque impures Vitrioli

59쪽

6o LIB. I. HISTOR.

vitrioli particulas autumo. Infra vero sub radicibus hujus montis marina nullo mea- tus indicio manans , udam fecerat tCrram, quae eadem erat cum illa superiori nigredine, sed facie pulverum , glutinoso tenaci . aliquo liquore humectatorum , Cost Erebat , & manus digitorumque figuras exprimens, contrectantes denigrabat. Credi- , bile autem , si fossorum admoveretur opera , non minimam succinorum copiam

ex hoc monte posse erui. Quem sit n. giuscula experientia penitus perspicere sors ferret, nae ejus perfectior historia omnem&ligni &succini generationem absolveret.

g. V. Aliter ad Dubertu venam

ligneam cum fossorum operis conspicerci datum fuit. Mons erat arenosus plane, intermedium erat genus ligni, quod putre-do emollivisse videbatur, ut facillimo ne- gotio bipalio, instar mollissimae terrae a fos- foribus radi posset, nigro quasi carbonis colore infectum : specie abjegno non absimile, inprimis cum in ejusmodi cortices circulares veluti deglubi poterat, & alias imus modi inter segmenta , sive lineamenta ostendebat: Alij querno comparant, si

60쪽

quae cum succino ejici postea dicendu erit, ejusdem generis crediit. Verum parum interest scire cujus ligni praeferat faciem, cum genuinum lignum non esse in Physicis de

monstretur satis. Haec vena abilia ad ax repelien memorata terra eo disserebat , quoa' coagmetata magis specie ligni falleret, cum' prorsus nihil terreum in ista esset percipere:

& quamvis ilia quoq; aliquid lignei praese

ferret,cortices tamen magis lignorum ean dem imitari; hanc vero ipsissimas Carnes

exprimere dixero: Illa diffracta in pulveres statim una abibat; haec in frusta sive fragmenta quasi ligni prius: ista exiccata grisei

coloris corticem quasi dabat; haec particula trunci fusco rubicundam, incrustas distinctam referebat. A fossoribus vero non istae, quam haec matricis sive venae nominet appellatur ; licet utrobiq; inveniatur succinum, majori tame copia in hac alicra, &nos potissimum eapropter venam lignea tradimus. Ubi autem fossores Venam illam ligneam dicabant, uda erat nigricans, sive aliquo humore leviter imbuta ; ex alia parte ubi non amplius fodiebant, exiccatas co rubicunda comparebat , atque hoc dicebant indicio esse desinere venam, quod quando ad siccitatem vergeret,nulla

SEARCH

MENU NAVIGATION