장음표시 사용
121쪽
bent iam ea rationem principiorum universalium proximorum respectu operationum. Jam vero principia universalia praelica . sunt
ipsa lex naturalis, ex supra dictis si : lumen autem rationis, quoin tu se nni, est a Deo, eum sit triressio divini luminis in nobis . quo sumus participes legis aeternae, ut d telum est 2 . Existit ergo lex naturalis mentibus hominum a Deo impressa per Iumen rationis ia).250. Demonsi. 3. ex ipso met Angelico . Existit ordo na-luralis a Deo lege aeterna constitulus, ad quem quidem ordinem pertinet etiam ordo rationis in homine. Homo enim in specie tonstituitur per animam rationalem; et ideo id quod es ι contra O dinem rationis , proprie est eontra naturam hominis, inquantum
est homo: quod auιem est Meundum rationem . esι Secundum nam
turam hominis, inquantum est homo δὲ is autem ordo lege naturali eonstituitur quae aliud non est, quam participalio legis ae
ternas, quae ordinem naturalem conservari jubet, perturbari velat. Conservatur autem is ordo, eum homo secundum rationem agit; perturbatur, cum agit contra rationem. Agit vero homo secundum rationem, cum operatur opera virtutis, agil contra rati
nem , eum in vilia dissiuit. Nam tirtus, intantum esι secundum
gem naturalem definire ex reeta rationei nihilominus sit it th. in not. - e re- etam rationem in statu li ominis uaturali. intelligo non ut mulli laevitatem insal. M libilem , ealloel nandi stelum . ideat, ratioeiaationem uni u et Iusqna propriam, et se veram virea aettones g. qn e in utilitatem. vel damnum relerorum hominum .. redundare possunt. , . quibus verbis reelam rationem non ex honestate attionum . quaa sunt ration, tonso. e . sed unice ex utilitate derivat. Quod ipsum in definitione. quam ib. tradit. legia naturalis . clarius exponit. Methenai .. Est igitur lex naturalis . . dicta mea metae rationis eirea ea quae agenda. vel omillenda sunt ad vilae iamem. .. hror inqua ecta e v timem . quantum fieri potest diuturnam. - Qua ex deflnili H equitur, legem naturalem. et rectae rationis diniamen. I obhesi auetore, non respiarere nisi vitam animalem. ad quam pertinet membrorum tonservatio ι Bee es 4 eir hone talem attionum. qnalenus consonae gnnt retiae ration sed tantummodo ei rea propriam utilitatem. et finihi a praesentis vitae enaretari. id quod Spinota isque am- gibus domerat loe. tit. Ins nuturale uniusenlnsque laominis non sana ratione. ed tu pieitate . et polentia delerminatur. .. Atque hine manavit pei ii iam illud aliod ohhosii . alatum hominis naturalem esse glatum belli omnium in omnes. 49 i. a. q. 7 . a. I. et t. s. in n. Gent' e. 29. SI Ordo naturalia est . ut homo xii si Meelus Deo . et torpus animae. Et inseri res animae vires. rationi. Ratio i inquit S. Augustinui l. t. de lib. rh. e. 8-ὲ eum
irrationalea animi molus regu . id aettieri dominatur in bomine, mi dominatio
lege debetur ea ι quam aeternam esse eomperimul. nunc ordinem tognoscit quisqui est rationis tompos . ex eoque manant universa o meia hominum orga Deum. et se. pam. Et eum uniis homo dieat ordinem ad aliol homines . qui eum eo eoaveaiunt in natura . ailque naturaliter animal foetale . inde manant etiam omnia emeia erga alios hamines. vi intra dicemus. idem S. Augustinus Epist. ι57. al. m. n. IS. - Lex est... inquit. i. ratione hominis. qui iam utilite arbιlrio libertatis. naturaliter in eorde δε eon cri Plo. qua si δοeritur, ne aliquid lacial quisque alteri, quod pati ipse asta vult.
122쪽
naturam hominis, inquantum eonvenit ratioMi; vilium autem inislamum est eontra naturum hominis, inquantum est contra ordi--em rationis. Ordo autem iste cognoscitur per lumen rationis a Deo menti humanae impressum. Existit ergo lex iraturalis ita pressa mentibns hominum per lumen rationis.
25 l. Demonsi. 4. ex eodem S. Thoma l . Lex nihil est aliud,
quam ratio operis. Ergo lex naturalis nihil est aliud , quam ratio operum eonvenientium naturae hominis, qualenus est homo. Cuius libet autem operis ratio a st ne sumitur. Ab eo igitur homo suseipit legem naturalem, a quo in il nem perduellur. Homo autem sinem suum in Deo. et a Deo consequitur. A Deo igitur aecepiti egem naturalem. ideoque Psal. 4. v. s. sq. dicitur: Ouis ostendit nobis bona 8 signatum est super nos lumen nullus tui, Domine. Et aerem. 3 l. v. 33. Dabo legem meam in visceribus eorum. 252. Addimus sensum lotimum , quo quisque sui compos tognoscit . aeliones quasdam es Se rationi consonas, quasdam rationi dissonas: quod absque aliqua norma, et lege esse non potest i 2 . 253. Ad primum respondemus, normam illam, quam fit iuuai Helvetius, celerique Epicurei, non hominum ratione uten-lium , sed bestiarum normam esse , eum quibus homines animais litatem . ideoque sensum voluptatis, et doloris communem habent. Voluptas, dolor, amor sui non sunt hominis norma: nam dirigi debent secundum rationem, ut stoi laude digna; alioqui vitia erunt. si sint sontra rationem tD.
254. Ad seeundum iampridem respondii S. Thomas i4ὶ pue
ris ante annos diseretionis inesse legem naturalem habitualiter.
Et idem dieend um de aliis hominibus, qui propter aliquod impe
dimentum hon habent actu rationis usum, vel actu praecepi a legis naturalis non considerant. Hi omnes legem naturalem non a ciu
l2I Sensum hune intimum exuere tonabatur Spinoaai tum in Dael. theol. Pol l e. 15. scribebat - Jus. et institulum naturae. gub quo omnes naseuntur. et maximata ex parte vivunt. nihil nisi quod nemo eupit. H qnod nemo Potest, prohibere; nonis contentiones , nsta odia i no iram. non alolo . non ahsolute aliqa id quod appetituaia suadet . aversari ... lane vero natura in qua est . ut nullum quamlibet improbum. Melestissimumque . aversetur opus Homines ergo. at velini agere ex Dre . et illa, into naturae, quodcumque volent malum. gravissimum lieel git. turpissimum the . perinpetrare impi ne poterunt Culnsmodi vero erit hujiisee nalneae Ane M. qui tale in titulum probet . nullumque malum prohibeat . et aversetne euod antem maxime mire is ris. eat . homo is qui omnem Religionem . Deumque negavit . audet ia fiunm perverin tam trahere sensum Apostoli verba Ram Δ. v. 3. Hemium autem non impulaba. tur . eum lea non eueι; quasi Paulus nullum pereatum gnoveri l. quamdiu homine ex naturae imperio vixerunt i non intelligens. Apostolum loqui ves de lege Moysis. curua transgre sto eerte non impulabatur. antequam esset a Deo Iudaeia lata , vel si intelligatur de lege naturali. sensus est d imputatione apiid homines . nam idem Apostolns statim ante dixerat a Us tua ad legem me tum erat in mundo; et immediate με t additi regnavit mora ab Adam u/que ad Moysem. Quod signilleat. pereata nt legem datam Moysi. suisse hominibus a Deo imputata. ide S. Tham. in ei t. e. leel. l. 31 vide S. Thom. l. e q. lli. a. r. ad 3 ιι ibid. q s . a l. .
123쪽
qnidem , sed liabitu tenent; quare eatestes diei non possunt. Falsum est aale in . di elata rationis sponte adoleseere ex natura rationali: nam profluunt ex lumine rationis, quo homo naturaliter est periectus, partitipatque legem Dei aeternam.
255. Ad ieritum respondet idem Angelicus si , quod per aelum
hominis Deo secundum se nihil potest accrescere, vel deperire; sed tamen homo quantum in se est, aliquid subtrahit Deo, res et eaehibet, eum servat, vel non serrat ordinem, quem Deus in stituit. Lieel vero in omni eo quod facimus boni, non possimus reddere Deo quod ipsi debemus; non ideo tamen sequitur, nihil nos posse mereri : nam ut idem S. Doctor advertit 2), homo inquantrum propria voluntate faeit illud quod debet, meretur: ali quin aetus justitise, quo quis reddit debitum . non esset merit rius. Fatendum est lamen cum eodem S. Thoma 3 , meritum hominis apud Deum esse non posse. nisi secundum praesuppositionem stirinae ordinationis, ita scilicet, ut id homo Gnsequatur a Deo per suam operationem quasi mereedem , ad quod Deus ei virtutem operσndi deputaviι 4 . Tantum vero abest, ut inllietio poenarum pugnet cum Dei bonitale, quin Deus non esset bonus, nisi poenas peetantibus innigeret: nam nisi peteantes puniret. non esset justus, ideoqtie nec bonus; bonitas enim eum iniustilia compati nequit.
256. Ad quartum negamus, ullum esse perieulum, ne in A tropomorphilarurn incidamus errorem, dum Deum ut sanetum, et justum adoramus, atque reveremur. Ndm l. sanctitas, et justilia non pertinent ad hominem qua ratione eorporeus est: in quo sistebat Ani pomorphilarum error, qui figuram hominis eo poream Deo tribuebant. 2. Cum Deo altribuimus saneti talem, et lusiiliam, eas expoliamus omnibus impere lionibus, tum quibus in hominibus eonjunctae sunt; easque quoad possumus amplisseantes, diei mus, et confitemur Deum esse infinite sanetum. et iusium. Non possumus equidem comprehendere hane ejus in sini- iam sanctitatem , atque justitiam; sumus enim si nili. Al hoc ipso quod siniti sumus. Deus vero est infinite perseelus, saleri debemus, ipsum esse infinite sanetum et justum: nam quomodo esset infinite pereeelus, si ei deesseni Sanelitas , et Justitia r257. Ad quintum negamus, rationem naturalem non posSeeoncipere Deum ut Regem, et Dominum; nam ratio naturalis o-hlendit, Deum omnia ereasse , et omnia regere providentia sua.
Quod si omnia Dei sunt. quia ab ipso habent esse; si Deus omnia regit, putissimumque homines ; cur non erit Rex, et Dominus
beos . et ex ei ovi eliones sileari. qniblis tamquam lateris errores quo X Orco me producebant. niterentur.
124쪽
universorum, cur non erit Legislator, cum lex alii ut non sit, quam dictamen praelicae rationis in Principe, qui gubernat ali-vuam communitatem perseetam' ut S. I liuinas animadvertit si . At poenae . inquit Tliomasius, statutae in transgressores juris naturae, sunt naturales. Nego esse naturales lautum, etsi poenae consistentes in privatione visionis supernaturalis beati sicae. Sulo
lumine naturali ab homine cognosci neque ut . Nego item, poetas naturales improprie diei puellas. Quis en ini dixerit . damnationem ad carceres, ad irrime S. ad equi eum, ad suspendium esse improprie poenast Quod si Deus non esset naturae Legislator, quia poenae in transgressores juris naturae sunt naturales. nullus omnino esset in Rehu spublicis Legislator, nulla et ilis Lagislatio , quia ei viles Legislatores in transgressores juris civilis poenas naturales statuunt 23. Negamus denique, omnem P0enam natura sua esse humanam , ei arbitrariam . ac visibiliter inser-ri 33: nam praeter poenas corporales. Sunt etiam poenae spirituales , quae certe saltem in seipsis visibiles non sunt 4 . Non omnis quoque poena est humana, nisi quis Deo potestatem puniendi improbos adimal. Nec omnis p0ena est arbitraria; ira in poena respondere debet gravitali culpae. Videlis quoi tal sit ales Thomasiu , et Fleischerus congesserint so).
19 l. 2. ι . s . a. l. , ' - II Paveis verbis omnem Legislationem eliam et vilem Thomasitis lollit, non ob eam an uin rationem , quia poenae a Legisla lambata e libus fila lutat. sunt naturales; sed aliam quia leges humanitus positae derivantae a lege naturali. ut demonstrat S. Thmina , . I. q. M. a x. ideoque fiuviata isge ualurali. omuis humana Legi latio eorruit. Hi fiunt praeelari avris publiei adsertores. 3I vide quam sibi aperie Thomasius mal radi eat i .am gi omnis poena natura sua est humana . arhil raria . α visibilis. eum talia inso. uelare. esse nequeat viri taa. um poana naturalia. omnis poena natura sua erit imp opris. Quod autem est improprie late . nun est tale natura fitia; quid enim magia proprium uniemque rei, quam ipsa eius natura Poena igitur erit 1imul propria. H impropria. o gummi philosophi schola lieorum tontemptores l 49 Mala tonse entia poena . t gravissima. ut ipsi Epie utei intellexere. vide linet tinan l. I. Et nihilominus non est poena Mi s. sibili . . . II Quaenam lassee hominis ad hare absurda impulerit eaus a. eonti ei uelle pinestitit nimirum pecie illustra aut tua naturalis. ipsum minatao everterent. Nam si opiis M. Demus revelatione. ut Deum e suo eamua tamquam Legislatorem . et eoaetiorem legis naturalis . lam eam tognoseere acta possumit , olo lumine rationis. Quid ergo erit de illis. qnὲ cloeteinam revelatam vel respuunt. vel ignorant etiam inviaeibiliter Εrvniae ii absolvit ab omni lege naturali ' Mutua lus utine errorem Thomasius suit ex Hob, alo de Cive e. a. s 33. .hi de na turae legibus ali. Non sunt illae proprie loquendo .. ge . quatenus a natura procedunt, qualenni lameπ eaedem a Deo in seri uela -- eris latae gunt. Legum nomine propriis i me appellantur vide autem Thomagii nocuitiam a toniena it. leges naturale vim legit hahere ex una tantum revelatione . qua nobis Deva proponitur vi Legis olom et nihilominu . ut stupra diximus pag. 47. not. s. praeeipit seriptoribus luris naturalia. ut ali trahant a revelatione. et a Seripiar aisera. Quid est hue aliud. quam ludere in rebus gravi Minia . I sque naturae non modo a laetare . ged tundi in e verteret - . si autem qnaeras . tu Deus vo uerit legem naturalem in Ser pluris etiam tradere
respondet S. Angustinns in Psal. 17. id Deum miserieorditer emisse. ut Iesterent Am
125쪽
258. Ad sextum respondet S. Thomas l): is promulgatio le-
, , gis naturae est ex hoc ipso, quod Deus eam mentibus homi- ,, nun iu Reruit naturaliter eognoscendam 23259. Ad septimum die imus eum eodem S. Doctore sa) , ea quae sunt intrinsece mala, ideo esse lalia, quia repugnant legia eternae, Geoque ordini, quem Deus in rebus eonstituit. Et eum lex naturalis sit paritet palio legis aeternae. proinde ea quae prohibeatur lege naturali, sunt intrinsece mala. 260. Ad octavum negamus. Principia honestati A. et turpitudinis actionum humanarum proficisci ab edueatione 4 . - Polestvlique recla educatio plurimum conferre. ut facilius penetrentur. et exequutioni mandentur praecepta naturae; sicut eeontra potest
mines in tabulla, quod in eorde legere nolebam. Ut erapondet quoque s. Timae s .
intus vetva deseripsim is supra pag. M. not. 2. Hine vero intelliges sensum ster opum
Apostoli Rom. 7. v. s. Esto autem virebam ine lege aliquando. Non vi Geavensis vertiti m. 4. Metaph. S 7. in not. Ego eram aliquando rine teste. eontra lex tum Graeeum i Ea a, .r 'ιζων χωεiι νομου ποτι. Aliud est enim erae tine lege i allud vivere rine Ime a nam impii virunt line I e. quia legem transgredi in nr, et eontemnunt i non
runt lamen sine irgo. quia lege ipsa lenentur. ltaque Apostoln loquebatur ex persona eorum. qui ante legem fieri plam obscuratam a Mitis habebant mentem. et vivebant sine lege. qnamvis non estent sine lege, Vide S. Thom. eit. e. ieet. 2. ee etiam adsentim nr eidem Gennensi loe . tit. e. e. 3 3. tum alti Evangeliea. Μο- .. alea. et nati rae lex . una eademque κατ' ουσιαν sunt non enim substantia dita seruat . sed modis ... Nam linet lex Deealogi . et nati rae lde qua lege loquitur Catinchismus Romanus p. 3. e. i. S 3. evius verri Genuensis deseribit i. nol. nna. eadem que fuerit tam ante. quam post legem Nasai eam. et Evangelieam i die, tamen non teli nna . et ea item quoad lubstantiam eum lege Mosai a. et Evangeliea a lex enim Mosa ea praeter praeeepta moralia Deealogi . t. mplpetebatur praeeepla taeremonia a . et ludicialia i et lex Evangeliea praetem a tantinet fidei et Meramentorum . quae Pea eopta eum sint supernaturalia , differunt plus quam substantia a praeceptis legis aluis rae. Genitensis antem umnia miseel. fιὰ l. 2. q. 90. a. a. ad 1.
II Non subseribimus Seldeno. de jur. nαι. et sten. aeeundum diset inam Heseae inrum; neque Ansaldo in opere. O. prinemiorum legis naturae traditione; si ualee
per tradi innis viam pervenisse ad nos dieatur nolitia legis naturalia i liare enim ina . me lumine talionis tonstat 3 eui quidem lumini si quis resistat. mnito magis re istet traditioni illi. praε sertim eum traditiones Noelieae iverint foedissima deturpatae inter Gentes. Apostolos Rom. 2. v. 4. sq. alii δε cum enim Gentes. quae legem non habent. naturaliteν ea qnae legis sunt latinni. eiusmodi legem non trahente . ipsi sibi sunt lex. qui ostendunt opus legis seri pinm in eordibus suis Xon ad traditionem . sed ad opna ιesis seripium in eordibus appellat Paulus. Tradilis utique potuit tonserre adeo in ranandam notitiam hanstam ex imo ne rationis a sed non ideo una tantum traditione nititur notitia illa. Stetit veritates naturales theorelitae de Deo. et de anima eonis firmantur ex revelatione i ita et veritates praelieae. At in neutris doelr a revelata destruit naturalem rationem. ged illam perficit. Quare sallitur Enrisus Coeeptus in Com. ad Proteg. cent. S 3. ubi ait a is Errant Selilenus. Bodimis . aliique . qui rationem et ram nimis . indeque ex revelatione vpplendam existimant ... Non propterest er-rδni . sed quia videntur a Semare . ius naturae non posse vi rationis innotescere.
ias I. q. 7ι. fi ad 4. ι Ab edueatione . et a Raetudine Pu e M stu l. 2. de lue. n. t. et gen . e. 3. S l3. in pueris . et vulgo repetit latui alem discernendi inter luxti m. t in ullum. Quoa... inquit. in puer . et rudi vulgo magna deprehendit ne saeuitas aequum ah lniqnctis ei cernendi, id ex adsuetudine proxenit i dum a leneri anni . et statim atque ullum
126쪽
educatio prava rationem tenebris obdueere, ne videat quaedamnaturalia praecepi a. et homo brui aliter vivat. λl in generare eduealio non valet prima praesertim honestaliS prinei pia, nee ea pror-xus delere. Sicut enim prima principia theoreliea, non propieredueationem nobis in nolescunt, sed ex lumine naturali; ita et universalia principia praelica quae sunt ipsa lex naturalis l .
Utrum sis aliquod primum testis naturalis prineipium,eι quodnam illud sit.
26 l. Inter prinei pia uni Fersalia praeliea, quae legem naturalem eonstituunt, primum aliquod inquirunt recentiores Philosophi de iure naturae disserentes. quod sit veluti basis , et fundamentum universae legis naturalis . ex quo tetera naturae praecepta inserantur, cujusque ope dignosci possit, sitne aliquid lege naturae praeceptum. vel prohibilum y quodque proinde sit veluti et iterium. eynosura, lapis tydius, eι statera, ut uel neeeius habei 2 , ad dignoscendam bonitalem, Vel malitiam actionum humanarum lumine rationis. Vix autem diei potest, quam illi inter sese disserant in eo principio adsignando ; quoi enim sunt ea pila, tot sententiae, ut Seli varia ius ipse ait Praecipuas allingemus. 262. Itaque Hobbesius 3ὶ et Prima, inquiι, et funda in en- , , latis lex naturae est, quaerendam esse pacem . ubi haberi po- δε lest , ubi non potest, quaerenda esse belli auxilia 4ὶ
aliquem pallonis exserunt. vident hona probari. mala improbari. et illa laudem ... haee poenam equi. us enm qnotidianum exercitium. et lotius vitae eommnnis eum... pagea ad istum modum digesta . ita animos disponit . ut panei 1 dubitare sneeureat. . . an aliter ista fieri possint . . En paneis eversa tota lex naturali . Nam si eae ad. suetudine . el aliorum exemplis provenit . ni amunm h iniquo viseerna lue. omnia reserentne ad edi eationem, nee ulla erit norma in homine. qna lusin m ab ininsindiseernat. Prapetari iuris naturae restitutorest Falemur prima prineipia luris nati raenna innasel. At si evi prima primipia illeoreliea non inna etinitie. quia lumine rationis alatim. pereeplis terminis. innoteseunt i ita similiter prima prine pia praeliea. t Gennensia de ome. i. t. t. s. 3 6. qn id seriberet ignoravit . eum de lege min-rae quaerens . at sit idea inserima. an potentia, an eo eientia δ veleribus Peripa. elieis attriviiii. qnod putarint . eam esse Potentiam. Quo diei virul salsias poterat , amnes enim Peripatellei distinxerunt legem n inralem a potentia lat neetiva ε ima S. Thomas l. 2. q. s . o. i. negat , legem naturalem esse hahitum proprie , et essentia. liter. Quod vero ait idem Gensensis i illa mihi opinis videtur veriai milior. eonsei-lis persentiri naturae legem . nihil eonfieri 1 non enim tonsetentia est lex naturae, sed eongeientia eam supponiti nam quid persentiremust . at lex naturae esset ipsa eos seientia Congeientia est applieatio legis tamquam to elua . pelae pium autem est lex naturae . ut die t m est pag. l8. unt. s. σὲ in praeire . ad i. Pusend. de ome. hom. et Civis. De cive e 2. S 2., i Φ Nimirum Hobhesina ex definitione legis naturali , et nam tatuit, quod it a letamen retiis rationis eirea ea quae menda, vel omittenda eunt ad vilae membro
127쪽
i. . 263. Pusendo ritus Hobbesii vestigiis inhaerens: Fundamen lalis, inqui l lex naturae isthaec erit: cuilibet homini.
, , quantum in se esι, colendam, et eonservandam esse paciβ- is eam adverSus alios socialitatem, indoli. et scopo generis hu-
mani universim congruentem 23 Statuit ergo, primum legis naturalis principium esse foetalitatem 3). . . ot264. Τhomasius, etsi aliquando subseripserit Pulandorsiano foetalitatis prinei pio, ipsumque acriter defenderit id , mulata nihilominus sententia, aliud constituit 5ὶ principium nimirum. Deum velle , uι homines faciant ea, quae vitam humanam reddunt maxime diuturnam, et felicissimam ; et evitent ea , quae vitam reddunt infelicem , mortemque accelerant. 265. Wolssus an lem 6ὶ hoc primum statuit legis naturae principium cognoscitivum : Determinatio actionum liberarum per easdem rationes finales, per quas determinantur naturales. non vero per diversas, est principium eognoscendi testum naturalium.
Ouinisque juris naturalis. Sive, ut alibi scribit 73: A Comini i-
- lemiae sunt aetiones. quae ad perseelionem hominis, atque flaius ejusdem lenilunt : et eae O millendae quae ad imperse- ,, elionem ipsius. et Si aliis ejusdem tendunt 266. Ne simus nimii, paucis eeterorum opiniones innuimus.
rumque eonservationem . quantum fieri potest . diuturnum, inseri, eonservationem
sui esse primum legis naturae praeceptum. Et in m . ut ipw ail . in Malm naturali Omnes immines sint aequales, et iure naturali omnia gint eomm naia i sit propterea. ut immines securitatem neque sibi ipsis praestare, neque ab aliis expectare in statu natur ii possint , quare ut seipsos eonservent. debent auxilia belli quaer re . si ab aliis impediantur . ne paellice frui possint inre aequalitatis. Hi ne dolet. statum hominum extra societatem es e mutuum bellum ἐν et cum bellum sit hominum tonservationi adver- sumi ideirea, ut haheatur pax. et homioum tonservalia. ail. quaerendam e ae a 4elalem. liaque principi iam illud quod si aluit de pate quaerenda. si sieri pol eat . in ε eiulitatem resolvitur. eL ia propriam utilitatem. qtrae ex socialitate consequitur. ita l.. 2. de lue. nat. et sen. e. 3. S io. sqq. set ν Nullo negotio quisque - vi det. Puseudotnnm exseripsisse sententiam uo exii Proinde mirum non est . si in elu laudes effundatur in Praefat. praed. Oper. de uis
bestio seri ns . tum profunde ipsum ε tetulis humanae. M eivilis compastem rimatum fuisse. ut pavet priorum eum ipso hie eomparari queant. Vide sontem. unde
Puseadat ius polavit. uuid honi ab hisce sperandum Auctorinus Prinei pium Mobbesia mini. et Piisendorsanum metaluatis reseereunt ipsi etiam Helerodoxi bene mulli. iiDnιlius. Heiaemius . Samuel co eius. Geonmugius. Huber u . aliique. G, Hoe Metalitvita prinei pirim tamquam sontem edita luris naturalis quod proprie tali uomiae appellatur . eoaslituit crolius de Iur. vel . et Pae. in. Proles. S 8. lImaeeis eius ait leni in praeleel. arad. ad 4. S. Grotium excusat. quod in eo opere nos lam In natura . quam liis Gentium Crotius Ieaetet . agens de inre belli. et pacis . quae -- eietatem humanam supponunt. Nolumna hae de re dispillare. Id aliis relinqvimus. qui isi,ns areidet Grotium delendere. Η allem tonstat. miana caute suisse Crouum loquniatum, explieationeque indigere, ut possit defendi a systemale llobbesiam. Pusondorsuseerte in spolium impegit. et in uobbe itMn. .liisque mullus ut i inpegerent Measio init. Meel ero. R1sselia ., evero . Gelirusio . Bovemer. . Ludoviei . eis. -
128쪽
Grolius si principium illud constituisse dicitur in tonseruia omnium ves fere omnium Gentium. Valentinus Alberti t2 in sta-
tuprimaevae integritatis, quam habuit homD ante peceatum. Joan nes Bod iniis 3 , in ordine, quem Deus in mundi tonditione, et gubernatione intendit. Ioannes Si te 4 , in The ratia quodam morali. Heminingius 5 . primum principium tognoseendi. jus naturae, si aluit, quid quid convenil naturae humanae, elsini hominis quoad vitae genus ιum aeconomicum, tum mIiti eum, tum spirituale. et quidquid ad status illius evnserrationem pertinet. Wachlerus 6ὶ, naturae humanae eonvenienter virere, Buriamaquius 7 , tria agnovit juris naturalis principia. i. Re-ἐsionem erga Deum . 2. amorem erga nos ipsos, 3. Soeiaιitatem , et benevolentiam erga alios, Win exterus s8ὶ prineipium it ris naturae eognoscendi reposuit in amore Dei, et hominis. Hei-neeius is , in amore Deo, sibi, et proaeimo naturalirer debito-Joan. Frane. Buddeus il θ), non esse quaerendum ait unum aliquod prineipium omnium hominis naturalium ossiciorum , sed tria statuit aeque prima in suo genere; pro ossietis erga Deum , Deum eiae; pro ossietis erga seipsum . temperanter vives pro os fletis erga alios, foetaliter vive. Idem tenuit Barburaeius lil . Aedenique ne singulos eommemoremus in Genuensis 123 ossiciorum omnium hoe piatuit prineipium: Ius stricium euique guum inlestre tribuet si ullo modo laeseris , labefaetaveris, minueris, remiιο. Ni feeeris, parata utito. Tum jus praesidii, quo hominem
eum homine astas, prastato. Haec summa est miserἶi leae. 267. Videtur autem l . frustra quaeri de primo aliquo principio cognoseendi legem naturalem: nam vix sperari potest, unum tale assignatum iri, quod omnes proprietates habeat priueipii omnium primi, nimirum, ut sit non modo cerιum, sed etiam eridens in seipso. et quoad omnes homines ratione pollentes, 2. nisit omnino primum, scilicet, ad quod celera omnia principia r clueantur; 3. ut sit adaequatum, nempe. ut ex eo omnia fluant
ossicia, ad quae praestanda homi aes lege naturali lenentur. Quod si eruditissimi quique viri in eo eonstituendo sunt hallucisali, quaenam spes erit reliqua ' Deinde, eum ex aliis priveipiis lieet non omnino primis colligi possint natuealia hominum ossicia, quid
129쪽
erit opus inquirere in aliud omnino primum ' Praesertim, quia etiam eo deprehenso, eum ex ipso veritates intermediae inferri non possint, nisi per longas ratiocinationes, errandi perieulum in praxi non eavetur. Igitur inutilis est hujusce prinei pii investigalio, planeque laustranea l . 268. l I. Videtur ad millenda foetalitas tamquam prinei pinae omnino primum legis naturae. Nam uti Pulandorsus animadveriit i2ὶ, nulla est aptior via ad investigandum jus naturale. quam
eontemplari ipsam hominis naturam, conditionem, et inclinationes. Si autem hae eonsiderentur , manifesto apparet , , hominem is esse animal sui eonservandi studiosissimum . per Se egenum . , , sine sui similium auxilio servari ineptum, ad mutua commoda, , promoveuda maxime idoneum, idem lamen saepe malitiosum .
,, petulans, et facile irritabile, ac ad noxam inserendum promin, , luna, ae validum. Εjusmodi animali. ut Salvum sit, bonisqueri fruatur, quae in ipsius conditionem hic eadunt, necessarium is est, ut sit foetabile, id est, ut conjungi cum sui similibus velit,ia et ad tersus illos ita se gerat, ut ne isti ansam aceipiant eum is laedendi, sed potius rationem habeant ejusdem commoda ser- ., Vandi, aut promovendi 3 . , , Meialitas ergo est sundamentum legis naturalis. Hinc Cicero 4 ait: Non opinione, sed natura conει itutum esse rus, patebit, si hominum inter ipsos societatem
conjunetionemque perspexeris. Quod idem dambilicus M, Senem 63 alique salentur.
269. Ill. Si omnes e reaturae rationales mutua sese heueF lentia complectantur, felicitas habebitur . qua nullam sibi majorem Praestare possunt; oportet enim, ut nullum sibi inserant malum , et omnem sibi in v ieem serant opem , alioqui benevolentia non esset mutua. Atqui mutua benevolentia in foetali ιale tonsistit : lex vero naturae selieitatem respicit nostram. Socialitas er
go primum est legis naturae prinei pium 7 .
li li . stanns Inst. mil. moe. seel. l. a. s S 97. Qui tamen ibid. S m. adsignat pro prinemio ultimo influitam Dei in gubernando mundo persectionem. Fallitur
Ueroi nam in inita Dei perseelio in mundi gubernio gplendet non modo in approbatione bonorum operum. 1ed etiam in permissione malorum. quibus Dens utitur. ut inde eli-eiat bona. Neqnit proinde ea perlaetio tonsi ilui principium ad discernendum . quaenam eliones sint bonae . et e loemel legi naturae i quaenam malae . et difformes. in eadem in eant stententia est Raetius de pri . lv r. nat. et gen . l. 7. e. 7. quamvis ipse ib. A. 6, pona . ordinem esse Iuris naturalis primipium.
σι De inr. nat. et sea. l. 2. e. 3. 3 ia. i3ὶ Si quis haee eoaserat eum iis quae Ocrinii Hobbius de cive e. 1 et 2. vix ullam
diversitatem deprehendet. ιεν Lib. t. de leg. i5 In Protrept. e. 20. ιεν L. 4i de belles. e. 18 i a na cumberlandus in Di qitis. Philos. de les. nai. adversus Hobbellium. Ihi an in lem longerit . at tandem in mutuam hominum inter sese benevolent in . tamquam ira praeeipnum eodicis nainrae sundamentum. dilabitur. quare dum Hshbesium impugnare videtur. i. Hua iundamentum eoacedit. Quae ratio. ut putamus, luit quare Pulandor stus cumberlandi libro luetit miristea delectatus, ejusque uctoritate εaepι at me utatur.
130쪽
270. lv. Videtur ad millendum Thomasianum prineipium: ut enim ille aii st). prinei pium legis naturae debet esse ad omni lini captum , et palatum. Universi autem vitam diuturnam , et felicissimam expetunt, et late desiderium , nullo etiam doeente magistro, quisque habet a natura. Hoc est igitur primum legis naturae principium. 27 l. V. Ut Wolfius seribit, natura nos obligat ad ea eff-cienda, quae nos perliciunt; ad vitanda vero . quae nos imper&eliores reddunt. nam qui perseelionem turat Suam, voluptate persunditur; eontra dolore, ei miseria assicitur, qui suam. suique status persectionem negligil. Homo autem natura selieitalem prosequitur, aversatur dolorem, et miseriam. Haec est igitur prima, ei generalis lex naturae: , , Quae te, Statunique tuum persecti H rem essiciunt facito : ea autem . quae te, statumque tuum redin
,, dunt imperfectiorem , caveto 23. 272. V l. Ex Valentino Alberli. Homo in statu integritalis habuit imaginem Dei, inter cujus reliquias est jus naturae. lnslatu igitur in legritalis primaevae constitui debet principium , quo
diseernatur, sit nee ne aliquid lege naturae praeceptum, atque ad
eum statu in natura torru Pla reformanda est.273. Vll. Lex naturalis versatur eirca virtutes, et vilia. Virtus autem in ordinis custodia consistit, si eul vilium in ordinis perversione. Insuper lege naturali ordo eonstituitur, ut supra dieium est 3ὶ. Ralio quoque . eui lex naturalis tonsormatur, in ordi iis debili eonservatione tonsistit. Igitur primum legis na-luralis prinei pium est hoc : naturalis ordo servandus est 4 .m4. Vlu. Ut Hei neceius ait 6 , ipse Salvator noster Mali. 22. post memorata praecepta dilectionis Dei et proximi: in his . inquit, duobus mandatis universa leae pendet, et Prophetae. Et Apost. Rom. l3. v. 10. Plenisudo ergo legis esι dilacito. Et l. ad Tim. i. v. 5. Finis lautem praecepti est eharitas. Primum ergo prinei pium legis naturalis est amor Dei, et proximi.
Prop. I. Saluendum neeessario in moralibus est tutum primum legis na urae prinemium, sire praeeeptum , ad quod eetera. redueantur. Illud autem non est repositum II. neque in pace, aut belli auailiis quaerendis ad vitae, membrorumque eonservationem; III. neque in socialilale. IV. neque in iis quae vitam faeiunι mazime diuturnam, et selieissimum; V. nec in quaerenda nostri , statusque nostri perstetione ad