장음표시 사용
171쪽
el omnia, ut Hobbesius diei l lj. Quis enim assirmabit, euique
iunc suisse jus non solum in 'alterius hona quae sui lunae dicuntur, sed etiam in ejus eorpus, in vitam. in i orem . in illios,ia famam, in animam denique ipsam set y Non negamus, tune
bona fortunae fuisse eo inmunia hoe sensu, quia antequam Dicu-yarentur, tuique licebat illa apprehenderer at postquam unus illa osen pavit, jam eorum aequisivit dominium, a quo absque injuria deturbari non pol eral; jam enim ex ipsa occupatione bona illa seeerat sua, habebatque justum possidendi titulum. Non erat igitur, eur ex hoe capite justum oriri posset mutuum bellum. Multoque minus ex virium aequalitate videmus enim , eos qui imbecilles sunt viribus, timidos esse, licet quandoque aliis per
insidias machinentur mortem; quam tamen maehinari neque omnes Seiunt, neque omnibus per opportunitalem datur. Potius ergo ex inaequalitate virium sequi debuisset, non ausuros homines imbelles aliis sortioribus bellu in indicere ; ideoque saltem ex parte illorum non suisset bellum omnium in omnes 33. 359. Ad seeundum respondemus, Hobbesium contra seipsum pugnare: nam si modesti homines celeris permisissent quae sibi: non ergo inter modestos homines suisset bellum ; ideoqne bellum non fuisset omnium in omnes. Ad summum bellum fuisset eum hominibus semeis ingenii. Sed ipso Hobbesio salente . non omnes homines ingenii suissent ferocis. Non ergo bellum fuisset mutuum inter omnes homines. Dato etiam quod omnes suissent seroe is ingenii, et mutua inter sese bella gessissent, an tales
suissent ex eonditione status naturalis, et non potius ex torru
plione natura Quid ergo eone ludii Hobbesianum sophisma 360. Ad tertium miramur, tantum judieii non suppetiisse
. l2 loe jus omnium ia omnes. et in omnia absurdum visum est et ipsi Pulandoetor nam l. l. de rite. nat. et gen . t. a. i 3. illud ius reprobat in Spinora i et merito anea si enim unienique ruisset ins ia omnes. et in omnia. lus uniux eelerorum iura exhausisset; igitur Gleri nullum habuissent Ius. Quale etiam tua esse potest. tui alter part lure possit resistere insuper si omnia suissent eommunia . nulliu uri sui sent addicta. Et si unusquisque bus habebat ad propriam conservationem. qu modo alter poterat habere lux ipsum laedendi. privandique ea . quod ille aeeeperat ut se eonsevaret Conatus quidem Pusendorlins ibid. luit Ilobhesium exeusa re. propterea quod is hominem in eo italu subleeerit legum naturalium. et anae rationis regimini. Sed et naenam lex naturalis dierare poterat Ius omnium in omne . et in omni Quaenam gana ratio pra eseribere hellum omnium in omnes. St. Hobbesio latente . nihil ante legem ei vilem est lasti m. vel in asti in . honestum . vel turpe . neque ulli in statu .aturali fieri potest iniuria i quaenam in eo statu potest esse lex naturalis. quaenam reeta ratio. nisi ad mentem spin ae, a qua . ut Maseovius in eit. Pnsendorni S nimadvertit. parum reredit 1 ohbesii sententia li3 laee diei mus . ut innotestat imbre illitas argumenti Hobbesiani 1 nam iustitia. helli non desumitur ex aeqnalitate, vel inaequalitale virium. sed ex justa ea fisa quae si desit . bellum est tali flum. In mutuo autem bello, quod Hobhesius singit statu naturali. noa poterδt utrimque esse justa eaussa.
172쪽
t Iobhesio, ni viderei ingeniorum eertamina esse paucorum it . Quomodo autem ex eertaminibus paucorum inferri potest bellum
ominum in omnes y Ipsi mel Dialecticae lyrones paralogismum vident. Praeterea quot tertamina sunt inter sapientes Viros, quae in bellum non exardeseunt nisi sorte hella dieant ut ipsa litieraria eertamina . quae eum diversi late sententiarum servant unitatem saritalis, nee paeem laedunt. Nam quod Ilobbesius ait, ipsum non tonsentire odiosum esse, et veluti contemplum, qui parit laedendi libidinem , generatim falsum est: et si nonnulli sunt ita assecti, non reela ratione ducuntur, sed pravis assectionibus suis, quae longe distant a flatu naturali. 361. Ad quarium respondemus quaerendo ex IIobbesio, an ii qui iter agentes, sibi eomiles adjungunt, armaque getiant, et qui sores elaudunt, eum eunt dormilum, sint in statu mere naturali Non assirmabit; sunt enim in civitalibus, et in si tu publieo. Nilial ergo inde eoncluditur. Quaerimus ilem, a quibusnam caveamus. dum ita sumus eauli a domesticisne, a Dalribus, ab ami eis r Nihilo minus; a laribus terte, a latronibus, a grassatoribus. Suntne hi tales ex naturae institutor Non eon-eedet Hobbesius , nisi delicia adscribat naturae institutioni. Quaenam est igitur consequntio: ea emus nobis a furibus, a latronibus ,. a grassatoribus; igitur natura homines dissoeiavit, ei ad mutuam eaedem aptos, inclinatosque produxili Naturane inclinavit homines , aptosque reddidit ad furta, ad latrocinia, ad gras- saliones , ad caedes O Philosophi tu primis aenii. qui eiusmodi inserunt eonsequentiast Quod Fero supremae Polestales militias
habeant instructas. arcesque munitas, ea ule ae prudenter faciunt non quod univorsos homines timeant ut hostes, sed ne ab hostitas si qui sunt, ineauli deprehendantur.362. Ad quintum respondemus i. Amerieanos, ni Hobbe sius eoncedit, eum suis eo tribulibus toneoditer vivere. ideoque ex eis si ea insertur status belli omnium in omnes. 2. Etiamsi A me rieani omnes eum omnibus belIa inirent, id non esset ex institulo naturae, sed ex morum perversi late; quare rursus insipienter concluderetur, bellum omnium in omnes esse ex ineli natione naturae. 3. Falsum est Americanos, sallem omnes, ita se habere
eum eeleris, ut perpetuum eum eis bellum gerant, idque lameerium est ut quisque lestari queat, qui Ameri eanas regiones invisit, acceptnaeque habemus ab iisdem Amerieanas, et ab ein, qui in Amerie a nati, vel educali bunt, quorum consuetudine
iii Videte eitis modi homin tim ineonstantiam1 nune alunt, homines in glatu u lurali harharo1 esse . silvestres. et urine belluasi nunc vem eorum extollunt ingenia. et i a medium produeunt certaruina ose loram. Fingiae potest eontradictio eramine t
173쪽
Utrum Malus naturalis sit hominis uteumque in mundum projeeιi, sibique soli relicti. 363. Ita Malum hominis naturalem confingere plaeuit Pii senis dorso l . Videtur aulem ita dicendum l. quia homo in statu
naturali consideratur extra societatem. Atqui ex ira societatem non potest aliter eonsiderari quam ut in mundum ulcumque projectus, et sibi plane relictus. Ergo. 364. II. Si quis omnia velit circumspicere, quibus ad vitam utimur , et quam dissicile cui is suturum fuerit omnia ista proprio inarte in enire . comperi et Sane, hominem extra Soeteialem debere vitam miserrimam agere. ac sere helluinam . donee ad aliquem vitae eullum prosicial. in statu igitur naturali homo considerandus est uicumque in mundum projectus, sibique pla-
Prob. Imperite status naturalis desinitur Angendo hominem unde- eumque in mundum projeetum, sibisque soli plane relictum i - eitra omne humanum subsidium, misserrimam, eι ferme be luinum agentem vitam. 365. Demonst. i. Staius naturalis hominis societatem non exeludit: est enim homo naturaliter animal sociale, ut ostensumesi 23; idque negare Pulandorstus nequit, qui ex dieiis 33 primum legis naturalis principium; quod sane ad statum hominis naturalem perlinere debet, in socialitate reponit. Homo autem Ao-eialis inepte consideratur tamquam in mundum ultumque proje- eius, sibique soli plane relictus. Ogo.
Alienm, quo uxores maritis. el filii parentibus subjiciuntur; imo edurationem filiorum . et familiae euram praeseribit; haec enim sunt ex institulo naturae , ut ipse Pulandorllus testatur 43..Sed
ti De Dr. nat. et gen l. 2. e. 2. S. 2 - Ut, inquit. statu naturalis laetem ani- .. mo ennei pere queamu . qualis is titra ulla subsidia. et inventa tu in na. aut divini-- iis homini nggesta suturi uerat, lingendi nobis est homo rindeeumque in huneisse ee mundum proleelu . ae sibi soli plane relietus titra omne subsidium huma aram .. post nativitatem ipsi aecidens . et quidem ut non amplioritin I animi torporisque .lo-- libus sit instruetus . quam nnne nulla praevia enitura deprehenduntur. neque eram- dem petuliari Numinis tura foveri .. . Pergit, ae miserrimam eiiismodi hominis tonditionem deseribit, parum a tonditione helluarum diserepante, sive infans ille Po- ualue esse. si .e iusta lam tatura . et robore praeillius.
174쪽
homines in statu domestico viventes, non sunt uteumque in hunc mundum projecti. Sibique solis plane relicii. Ergo. 367. Demonst. 3. Staius naturalis a Philosophis junioribus non consideratur, nisi ut contradistinctus a statu civili, ita ui homo qui tu statu civili est subjectus legibus positivis Reipublicae. in qua degit; in statu naturali consideretur ut subieetus lanium legibus naturae. Sed homines eonsiderati ut subjeeli lantum legibus naturae, nullisque legibus civilibus obstri eli. non sunt homines utcumque in mundum projecti, sibique solis plane relicii; possunt edim, imo debent se invicem luvare ex ipsa
institutione naturae, quae mutuum amorem praecepit. Ergo. 368. Demonst. 4. ex S. Thoma si , qui primum quidem ostendit communieationem inter virum . et mulierem ad generandum, ei ad ossicia domesti ea, esse naturalem, eo quod ualuta non solum intendiι generationem , εω etiam quod generata salventur. Ex hac autem cum muniealione habetur communitas domus eonstituta ex pluribus eommunicationibus personalibus; ideoque communitas domus est naturalis, e , ad statum hominis naturalem pertinet. Ostendit deinde communitatem vici, sive vieinia in dumorum , maxime esse secundum naturam. Nihil enim esι mastis naturale, quam propagaιιο muliorum ea uno, et hoe Deiι viciniam domorum ... quae ea hoc primo processit, quod filii, eι nepotes multipliea i instituerunt diverras domos juasa se habitan- es. Unde eum multiplicatio prolis sit naturalis , sequitur . quod eommunitas vici siι naturalis . Utraque ergo communitas et domus, ei vici pertinent ad statum hominis naturalem , estque ana inra in lenta. Hinc vero Angelieus inseri, etiam eum munitalem ei vitalis esse naturalem r quod sic ustendit. Finis rerum natura , , lium est natura ipsarum. Sed civitas est sinis praedictarum tom- , . In uni latum , de quibus ostensus est . quod sunt naturales. Ergo, . civitas est naturalis A. Et ipsa igitur civitas spectat ad statum hominis naturalem, qualenus scilicet natura ipsa dictat, ut multiplicat Is hominibus, multiplicatisque domibus, ac pagis . constiluatur civitas constans ex praedictis communi latibus. Τantum igitur abest, ut homo in statu naturali considerari possit ut projectus ulcumque in hune mundum. et sibi soli relictus quin ne-eesse omnino sit ipsum eonsiderare tamquam destinatum naturaliter ad generandnm stlios, domumque primum, deinde pagos, postea civitatem tonstituendam. Haec est vera consideratio status naturalis hominis, non illa quam singil Pulandorsius. aliique re-eentiores eammenii sunt, non valentes iam alie spectare. Et lieet quidam non ei viliter vivant, id non essitit, quom inns talus na-ralis hominis non sit ei vilis; ut eni in idem S. Doctor auim adve imtit, accidit statui naturali hominis ut quidam extra civitates vi-
175쪽
vant, vel propter neqniliam, vel quod peseeliores snnt aliis hominibus communiter . ita ut per se sibi possin ι su icere absque hominum societate , sicut suiι in Joanne Baptista , et B. Intonio Eremita. Id autem quod est per aecidens non ossicit ei quod eo minpelli per se statui naturali hominis, quia et alia naturalia aliquando defletunt propter fortunam, puta eum alleui amputantur
manus, vel eum privatur oculo.
369. Ad primum negamus ex dietis si hominem in si alu
naturali eonsiderari debere ut existentem extra societatem. Quod si etiam consideraretur extra societalem; non ideo tamen oporteret, eum esse iam miserum, ut Puse orssus fingit, imo posset esse omnium morialium selieissimus. vli fuere Saneli Anaeliore laein loeis desertis vitam solitariam agentes, ab omni aliorum ho minum eonsortio sejuncti s 23.370. Ad seeundum diei mus, rationem naturalem ostendere, hominem non a seipso esse . sed Deum habere auctorem. ac pro visorem. Ad Deum autem provisorem pertinebat. hominem quem ereaverat, instruere de iis quae necessaria erant ad vitae eonservationem, et prosectum; alioqui non satis homini providissei quod pugnat cum summa Dei sapientia, et providentia. Non erat igitur necesse, ut quivis homo proprio marte inveniret ea, de qui bus jam primus homo fuerat a Deo instruetus, ut ad vitam uteretur. Quapropter consideratio Pulandoris na de statu naturali hominis miserrimo, et ad belluinam vitam aecedente . non modo esteontra saeras Litteras, quae primum hominem omni scientiarum cognitione a Deo perfusum tradunt, sed est eontra ipsam ratio
Utrum flatus naturalis praeneι rinili. 37l. Statum naturalem hominis prae ei vili summe felicem esis
isti se imus hare non plaeere Putendor fio, et ni de orig. In . e s 25' gerihi tr ., Vita solitaria. ni ob eommodum immanae sotietatis sit guseepta legi naturali repuis gnat. Nam ad n . ut quis absque impedimentia tanto majori gladio. pietati . aeia pheeibus ad I eum incumbat. opul non est . a eonsortio hominum. et impii huius se mundi egregare se. v lamqtie solitariam sotietati anteferre. Quasi non invita ma-- xime sociali loeus sit precibus sunt endris. aut quasi pietas eommodius intest seras . sylvestres. quam homines ex reantur ... Ea paueis verbis Pulaadoran Sanetus Anaiae retas e eoeiu Sanetorum exturbat. et in iee violatores legis naturali 1 reponit. Quinet ipsum Sanelix linum Christi Domini Praeenrsorem in eadem eea n habet a nam de ipso dieitur Lue l. v. M. et erat in desertis usque in diem otiensionis suae ad Israel; quo lempore satis diuturna. si Puserndorti ii in audimus. Ioannes logi naturali repu-ga vlt i nam poterat aeque eommode pietatem exercere inter homines, quin vitam sollis lariam foetelati anteferret. Anima is homo erat Putendoeflus. qui audire ne elevat vocem
Domiaus Diuentis Osee 2. v. ll. Dueam eam in solitudinem, ad loquar ad eor ejus.
176쪽
GUA EST. V. ART. lv. i Τοe Rousseaus eos tendit i , ut supra dictum est s23; eontra vero
Pnsendor fius 3ὶ docet eum statum esse miserrimum, si suiu fit tu ei vili comparetur. Hei nee eius autem εὶ videtur statum naturalem si alui ei vili aequare. Barbeyra eius vero 5 , et Maseo ius 6 plus videntur lavere statui naturali , quam ei vili. 372. Videtur autem status naturalis praestare statui civili . l. quia si alias civilis majoribus subest incommodis , quam naturalis. si imperans sit impius, ut Nero; is enim Rempublicam vexabit, et bona, ac vitam subjectorum populorum pessime habebit. 373. ll. In statu naturali fructus industriae cuique salis te ii sunt; in statu ei vili saepe a Principibus pessundantur.
statu civili; sed parum prodest ae eonlinendos proceres, et ami- eos Prinei pum, qui soliti sunt leges eludere. 3 75. lv. Bella. in statu naturali non necessario Sequerentur, ut ostensum est 7 . in statu autem ei vili frequentissima sunt, ita ut integrae devaslentur Provinciae, et Begna. 376. V. Barbaries, et ignoratia in plurimis etiam Regnis vigent: multoque magis ambitio, avarilia, voluptas, injustitia, crudelitas, quae Aulas in primis occupa ut, et in ceteros serpunt. 377. Vl. Nec majores in statu civili, quam in naturali divitias e Me, ostendunt tot mendi ei in ei vitatibus obvii. 378. Vii. Vila perpolita artibus, et scientiis, quae Statu civili esse videtur, saepe vani lati, stultitiae, viliisque fovendis inser it, nec regnat, nisi in urbibus, alibi vero non nisi squali 0ris, et rusti ei talis signa videntur 8 . 379. Vli I. In statu naturali omnes essent liberi, et a quovis imperante independentes: in statu autem civili hac libertate spoliate homines sunt. 380. IX. In naturali statu non tol essent irritamenta passionum , ut sunt in statu civili, hominesque proinde innocentius viverent ; quemadmodum innocentius vivunt habitatores pagorum, et agrorum, quam incolae civitatum.
enim in civitatibus sibi mortem adsciscunt: quod de hominibus silvestribus nusquam legitur.
Absolute Mees e non est 1e ab hominum tonsortio segregare, ut preethus, pietatique quia insistat. At nonne itultitia est negare. soli ludi aem ad id magis eoa erre Ii Vide S. Tliom. 2. 2. q. l82. a. i. et i Polit. leel. I.
lεν Elem. lue. nat. et gen . t. 2. S. II. i Si in not. ad Plitend. de tur . nat. et gen . l. 2. e. 2. S. 2.is lv nol. 7. sqq. leti S. 355.i8ὶ Sunt haee argamentst deflvmpla ex Mageovio loe . et t. qni pa desumpsit ex Titio et Barbeyraeio. Perspieitis vero ex illis quam ii suerint supremis Potestantibus addieli, ad mus quas nullum non movent lapidem, ut earum deprimant dignitalem.
177쪽
382. Xll. Homo est naturaliter bonus. Quod ergo malus stat.
id provenit ex aliorum societale in statu ei vili. 383. XI. Non potest decerni de praestantia flatus civilis supra naturalem, nisi constet priis esse viriuiis. quam vilii in ho minibus e ullis; aut saltem eorum virtutes plus adferre utilitatis, quam damni eorum vilia. Quae sane conStare non possunt; imo
potius conflat oppositum si . Ibop. l. Status eivilis simplieiter praestat statui naturali, II. lieet se eundum aliquid siι econverso. 38 l. Prob. I. p. ex S. Thoma 2). Status, ad quem natura ipsa
inelinat; debet simpliciter praestare statui, ad quem natura nuninclinat, inel in alio enim naturalis est a Deo auctore naturae, qui vult id quod melius est, speelata rerum universi late, et earum ordine. Atqui natura inclinal ad statu civilem; disium est enim a , hominem esse naturaliter animal civile, et civitatem esse ex intentione naturae, quae propterea non potest inelinare ad statum mere naturalem absque ulla ei vili forma. Stalus ergo civilis simpliciter praestat flatni naturali. 385. Praeterea, homo est naturaliter animal sociale , ut demonstratum est 4 . ., Si ergo inquit 5ὶ S. Thomas) naturale
est homini; quod in foetetale mullorum vivat, necesse est in ,, hominibus esse, per quod multiiudo re inr. Multis enim existentibus. et unoquoque id quo est sibi eongruum providente. multitudo in diversa dispergeretur, nisi etiam esset aliquis de eo ,, quod ab honum mulli ludinis pertinet, curam habens; stetit et se corpus hominis, et cujuslibet animalis desineret, nisi esset alis, , qua Vis regitiva communis in corpore, quae ad bonum com- , , mune omnium membrorum intenderet Quod eonsiderans Salo-
, , mon diei l Prov. ll. v. l4. Ubi non esι stubernator, dissipa- , , bitur populus sive ut Vulgata habet: pvulus eorruet . Hoc autem rationabiliter ae et dii; non enim idem quod proprium . ,, et quod commune. Secundum propria quidem disserunt, se-
, , eundum autem commune uniuntur. Diversorum aut eiu diversae, , Sunt caussae. Oportet igitur, praeter id quod movet ad pro- ,, yrium bonum uniueujusque, esse aliquid, quod movet ad he- ,. tum commune muliorum. Propter quod et in omnibus, quae t. in unum ordinantur. aliquid invenitur alterius regitivum ... in ,, uno etiam homine anima regii corpus , atque inter animaeri partes, irascibilis, et concupiscibilis ratione reguntur. Itemque , , inter membra eorporis unum est principale quod omnia ino et,
Ila oblieit Roiisseaus sylvestrium hominum agens taussam.
178쪽
, , alit cor, aut caput . Oportet igitur esse in omni multitudine ali
quod regitivum lὶ itaque in statu civili multitudo per unum
regitur 2 . ad quem pertinet curare bi num eum mune, ne multi ludo in dixersa di pergatur: in Statu autem mere naturali nemo proesset multitudini. curaretque de communi bono. Jam vero status . in quo multitudo in diversa dispergeretur, et nemo intenderet hono communi. non potest simplicifer praestare si alui. in quo unus de bono communi multitudinis curam habet, eam de inque multitudinem regii, ne in diversa dispergatur; perseelio enim simpliciter unius tui ii que rei maxime ab uvitale pendet. Nam quod magis de uni tale participat, magis habet de ratione en iis, ideoque magis de unitale participal, magis habet de ratione entis; ideoque magis de ratione boni , unumquodque autem dieitur bonum quatenus est perseelum, ut in Mela physica diximus 33. Status ergo naturalis non potest simplieifer praestare statui ci illi. 386. Insuper, perfectum dicitur, tui nihil seeundum modum
suae perseetionis ui advertit S. Thomas 4 ; ideoque illud dieitur
persectius, cui minus deest suae persectionis. Quis autem dixerit homini in statu civili plus deesse suae persectionis. quam in statumere naturali ' Nonne alles, et Scientiae ad hominis persectionem pertinenl hae autem in statu civili maxime promoventur. Vir-lules quoque morales ad persectionem hominis in primis spectant: ipsae vero laventur per leges civiles . per quas praemiis virtutes ametuntur, et coercentur lilia. Haec autem ad majorem perseelionem simplieiter pertinent. 387. Ordo item superiorum, et inferiorum, qui in statu ei vili habetur, abesset a statu mere naturali, tu quo ni Philosophie uin quibus agimus, ajunt. Omnes, et synguli forent aequales. Atqui in eo Ordine inire elucent perseelio, et pulchritudo : sic enim suprema illa naturae lex a Deo posita servatur, ut v I lima per media perficiantur, et media per prima. Ubi autem servatur haec
lex, habetur maior perseelio simpliciter; habetur enim major
ιὰ Tam id verum pht. ut etiam in statui innoeentiae. si perdiara se l. aliquis mulli luis dini hominum debuisset praesso. enra lumis de bono communi, ut idem S. Timmas nis tendit i. p. q. 96. a. 4. Dbi quatren . virum linum in statu innoeentiae homini do. minaretur. exelnso dominio, prout opponi ne servituli, alli .. Ttine vero dominalve ali. . . quis alteri ni libero, quondo dirigitur. ipsum ad proprium bonum etns qui dirigi-- lne vel ad hontim enmmune i εt tale dominium hominis ad hominem in statu inno. . . tentiae suisse ... qnia homo nalliraliter psi animal sociale i nnde homines in statu . . innneenlio P sotialiter vixissent. Soeialis ani m ita multorum esse non posset. Nisi . . aliquis praesideret. qni ad bonum eommune inlenderet. Multi enim per se intendunt ad multa. tinns vero ad unum II id omnino roqvirili r. etiamsi Respnblie e regatur per m nilogi n m, ut S. Tliomas reete ait Opnse. 20. l. i. t 2. . . Reqniri lue etiam in pluribus quaed in unio ., ad hoe quod quoque modo regere possint . quia nee mulli navim in unam partem . . traherent, nisi aliquo modo e ninneti. Uniri autem diei niue plura per appropin
179쪽
imitatio perseelionis divinae, non solum ut est in se, verum etiam
ut aliis influit l . Staius ergo ei vilis est simpliciter perseelior
388. Alteram prop. partem ita breviter ostendimus. Nihil est in hoc mundo adeo persectum, quod impersici nequeat ex hominum malilia, qui libertate abutentes sua ei ipsis abutuntur sancti simis rebus. Nemini igitur debet es mirum, quod multa sint mala
in statu et ili, quorum fortasse aliqua absuissent a statu mero naturali; haec enim mala non eveniunt ex conditione, ac natura status civilis, sed ex depravata hominum natura. Atque per haec jam remanei soluta universa, quae eontra objiciuntur. Nihilominus ad singula respondemus.
389. Ad primum igitur die endum, non esse ex eonditionestatus ei vilis, quod aliquando imperans sit iniquus, et Rempubli- eam, ac subditos injuste vexet, cujus in odi fuit Nero. Nam, ut optime S. Thomas 23 ait: , . Contingit in quibusdam quae ordi-
, , nantur ad sine in et recte, et non reete procedere. Quare ei in , . regimine multitudinis et rectum, et non reelum invenilur Quamvis vero possit contingere, ut imperans Si iniquus, non propterea lamen status civilis, etiam hae iacia hypotest omnino corruit. Ut enim idem S. Thomas ibid. observat: - Si liberorum, , multitudo ad bonum commune ordinetur, erit regimen rectum, , , et justum, quale convenit liberis. Si vero non ad bonum eo m- , , mune multitudinis, Sed ad bonum privatum regis li* regimen ,, ordinetur, erit regimen injustum, atque perversum ., Quis autem fingere poterit Imperantem ita iniquum, ut omnia omnino reserat ad suum privatum bonum, nihilque prorsus relinquat ad bonum commune multitudinis Nam si ila esset, ne ipsa quidem amplius subsisteret Respublica, quae absque aliquo saltem communi hono esse nequii. Sub ipso Nerone Romana vigilii Bespubliea, licet ejus erudelitate vexata. Haec ad uberiorem doctrinam dicta sunt Quam raro enim contingit, ut aliquis imperans Neronis saevi liam aequet, eamque adhibeat in vilam, et bona subjectorum Populorum Τ Quae e 4 autem haec statum ei vilem, suri masque Potestales carpendi libido, ex eo quod unus, vel alter feeit, universos lacerare, ac maledicere Z eum lamen imperantes praesertim ta-
I . . De is linquit S. Thomas in 4. d. 24. q. l. a. i. q. l. sna opera in fiui fit miliit - clinem producere voluit, quantum possibile fuit . ut perseela essent, et per ea e -- gnoMi posset x et ideo ut in guis operibi a te praefion laretur. non lotum quod in te .. e l. ged etiam aeenndum qu nil aliis institit. hane legem naturalem posuit omnibus . ., ut ultima per media perfiterentur. ei media per prima Haee ratio qua S Doetor ostendit. in Erelesia .is vere esse Ordiniam diversi talem. ostendit quoque , dι versitatem ordinum debere e so tu Politieis. ut multi luda hominum bene regatur. Qui diversi la
lem Ordinum in Ecelesia negant. nti sunt haereti et Prolestantes i ii negare quoque debent diversitatem Ordinum in Politieis, ut saeivat uti veri. qui nullam inaequalita istem inter homines agnoseunt. IJ Opiise. 20. l. l. e. t.
180쪽
iboli ei nihil magis eordi liabeant, studioseque curent, quam sub leelorum populorum felicitatem. 390. Ad secundum respondemus, putidum esse mendaeium. et non nisi sediliosissime diei . Duelus industriae saepe a Principibus pessundari; nihil enim tale a nostris patimur Prinei pibus, qui tantum abest . ut subditorum fructus industriae pessundent , quin veeligalibus sint pasSim euntenti. nisi quaeniam peeuliarisdusta. ac publica urgeat eaussa. Veetigalia vero eis ex juslilia debentur die ente Apostolo Bom. 13. v. 7. Reddite ergo omnibus debila: eui tributum, tributum: tui vectiθαι, vectigal. Pro publico autem bono boni cives libenter debent suas impendere saeuitales ini laetant, perverse acturi, privatum c0mmodum anteponentes Beipublicae utilitati. Quod si quis vero Princeps aliquando eo n- ira faceret, quaenam esSet iniquitas; ex faelo unius universos proseindere f39l. Ad tertium negamns pariter, timorem poenarum n nnsalis esse ad conlinendos Proceres, et a mi eos Principum it . Hi enim eum plus habeant quod amittant, atque in primis amiciliam Principum plus habent etiam quod limeant, quam plebs. Et si aliquando leges frangant, id oritur non ex constitutione status eivili , sed ex propria eorum n alitia . . 39 2. Ad quartum dicimus, non negasse nos hella in statu naturali sutura, sed negasse dumtaxat bellum omnium in omnes . idque ex institulo naturae. Quod autem in statu ei vili frequentia sint bella. mirum esse non debet ; non eni in aliter jura Regnantium defendi queunt. Assirmare vero, bella suscipi ab ipsis absque
iusta caussa, injustum est; non enim eae caussae, quae multiplices esse possunt, nobis innotescunt. Injustum aulem est. de
injustitia. non dicam Reges, et Respublieas . sed privatos quosque
accusare, cum de iniustitia caussae non constat.
ri Demviratteaei in Europa ad xvi. nsque getulum Praevalueret nam eo gra- . . ves in iis ins nationis eo neillis tStatus appellani diseeptabantur tondebantur leges... et maiores Magistratus aristocratiee procreabantur. Per id tempus vis legum. ae susti ae aequi. licet non sine tempestate viguit. Verum munia eo miliorum paullatim in Se. natu tracta. mox in aula principum. Tum in aeta te Cum auelori late domestieis . . deerelis. ae nil it pene publiei duris reliquum fuit. nam et Magistratus ex arhile .. reg rei et propotentium. ntii non aperta Dee ulla praevaluit inqtillas. Qvo norida illa . . Regna eoneiderunt. populique in duas divisi paries. ut alii serνiant misere. alii. me . avareque luxurientur ... Eo quibus coloribus Regna Monarii tea Gennensis deseribit. Neapoli degebat . p ibi iensque erat Prosessor Calliodrae ineo. miees. in eo Regno vel numquam oblituerunt Comilia tolliis Nationis . vel eerte Meuio xvi tes avere. Leges in eo serebantur. a qne semul ne in Aula Regis ex Consilio supremi Magistratu . In Regno igitur Neapolitano, Gennensi a uetore. Iamdiu . infracta fuiι legum anetori las ι nihil pene est reliquum p hlieiti Inris i uagi tralu se ex 2rbitrio regunt i praepotentium praevaluit , ae praevalet iniqnitas i eone idit i ... itid Regmim ι ex populo otii misere serviunt . alii snperis . avaresque luxi iri an-