장음표시 사용
261쪽
,, quidem propor ionalitas est aequalitas duarum proportionum non ,, convenientium in aliquo termino. Cum ergo omnis proportio,. Sit inter duo, manifestum eSt quod proportionabilitas disjunctari in quatuor terminis .consistit ; ut si dicam: sicut se habent, , sex ad tria. ita se habent decem ad quinque; utrobique enimis est dupla proportio. Continua aulem proportionalitas est aequa- , , litas duarum proportionum convenientium in uno termino; pu . . la si dicam: sicut se habent octo ad quatuor; ita se habent, , qualu 0r ad duo; ut obique enim est dupla proportio. In haeis igitur . continua proportionaliter Sunt quodammodo quatuor, , termini, inquantu tu scilicet utimur uno termino ut duobus,
, , unum terminum bis dicendo, Scilicet in utraque proportione ς,, ut si dicam: quae est proportio Α ad B. id est, octo ad qua- ,, tuor, eadem est proportio B ad C. idest quatuor ad duo; utrobique enim est dupla. Sic ergo B dicitur bis ; unde quam-
., vis B sit unum Subjecto, quia lamen accipitur ut duo, e- , , runt qualu0r proportionata.
550. Exponens deinde proportionalitatem in jus lilia distributiva : Sicul, inquit, proporti inalitas, ita et justum ad minus inter
, . quatuor invenitur, in quibus allenditur eadem proportio, quia . , scilicet secundum eatndem proportionem dividuntur res quaeri distribuuntur, et personae quibus distribuuntur. Sit ergo Α, . unus terminus, puta. duae librae B autem sit una libra: Gis autem sit una persona. pula Sortis. qui du0bus diebus labori raxit: I autem sit Plato. qui uno die laboravit. Sicul ergo is se habet A ad D, ita se habet G ad D. quia utrobique inve- is nitur dupla proportio, ergo permutati iii, sicut se habet Ais ad G , ita B ad D. Quaecumque autem sunt invicem propnria tionabilia , et permutatim proportionabilia sunt , sicut palei in
,, praedicto ea emplo : sicut se habent decem ad quinque. ita oclo,, ad quatuor. Ergo commutati in , sicut se habeni decem ad octo. ita se habent quinque ad quatuor; utrobique enim est Sesqui- , , quarta proportio. Sic ergo et permulatim erit verum dicere,, quod sicut se habet A ad G , idest, duae librae ad eum , qui , , duobuA diebuq laboravit; ila B ad D, id est, una libra ad eum.
, , qui uno die laboravit. ., 53l. Praeterea animadvertit considerandum esse , . qu0d in , . his quae sic Sunt proportionalia , quae est proportio unius adis alterum , eadem est proportio totius ad totum ; puta, Si quae, . est Proportio deeem ad octo, eadem est proportio quinque ad is quatuor: Sequitur ulterius, quod quae est proportio decem ad , , Delo, et quinque ad quatuor . eadem sit proportio decem, ei, , quinque simul acceptorum . quae sunt quindecim, ad Ott0, et is qualitur simul accepta . quae sunt duodecim , quia hic etiam, . ebi Sesquiquarta proportio. Et under quia quindecim continet, , duodecim , et quartam ejus partem , scilicet ternarium. in pro-
262쪽
, , posito sequitur, quod sicut se habet ista res ad istam perinari nam; ita se habet illa ad illam personam ; et ita eliam se lia -
, , bet lotum ad tolum ; id est utraque res simul aeeepla . ad u- , , tramque personam simul acceptam et hoe est quod distribu -
lio euriungit. Et si ita aliquis distribuendo res hominibus . con- , Inngat, juste saeit. Patet ergo, quod conjunctio Λ eum G, id est, rei duplae eum persona duplo digniore; et B eum D. , idest, dimidii eum dimidio . est justum distribuimini , et tale, , iustum est medium. injustum aute in est praeter hane propom, , lionalitatem. Proportionale enim est medium inter excessum . ,, et desectum. quia proporti0Πalila' est aequalitas proportionis, , sl . , . Quare autem haec pr0portionalitas dieatur steometrica . rationem tradit idem Angelietas 2 inquiens: ,, Propoletionalitas , , , quae attenditur secundum aequalitatem proportionis . a Mathe- , , malicis vocatur geometriea, in qua scilicet aecidit , qu id ita is se habet lotum ad totum sicut allera pars ad aliam, ut in , . praemissis dictum e t. Non autem hoe accidit in proportiona-
552. Pergit ad explicandam hanc proportionali talem a rilli meli eam . quae allenditur in justitia coni uiativa. et ait 3 tri AEquale in justitia commutat ira non altenditur secundum yr portionalitate in illa in geometricam , quae allendebatur in distri- , . bulivo justo, sed magis secundum arithmelieam , quae scilicet,. allenditur secundum aequalitatem quantitatis, et non si undum, , aequalitatem proportionis, sicut geometrica. Sex enim seclin- , , dia in arithmetieam proportionalitatem medium est inter octo , , , et quatitor, ex teditur enim ab uno, et excedit alterum in duobus, sed non est proportio eadem utrobique: nam sex se habet, , ad qualilor in sesquialtera proportione : octo antem ad sex in
,, sesquitertia. Econtrario voro secundum steometricam proportii δε nalitatem medium exeeditur, et ex Odil secundum eamdem pro- . . Portionem . sed non secundum ea uidem quantitatem : sic enim , . sex est medium inter novem, et quatuor, utrubique enim in- , , Venitur sesquialtera proportio, Sed non eadem quantitas: no- , , veni enim excedunt sex in tribus, Sex vero quatuor in duobus. . .
553. Et paulo post 4ὶ id ipsum explicat exemplo: , , Si sint, . duo aequalia, quorum uir in que habeat duas mensuras, puta,
, . duos palmos, aut duos pedes, et medietas anseratur ab uno. , , ei apponatur alleri; manifestum est, quod illud quidem . evi, , apponitur. superexcedit alterum in duobus, quia ei e ui sub , , trahitur, non remanet nisi unu int illud autem , eui si perad-lli Perspicitis, quam neresse ait in Mathemati eis versalum esse illum . qui etiam Moralia irae lal i qui enim fieri potest . ut Mathesis omnino expers, praelatam intellig.il proportionalitatis doetrinam, quam Angelieus repelit eliam in Summa I. I. q. si . a. 2. G L et . et t. t si ibi t. leet. 6. iis uati . leet. 7.
263쪽
dilui , habet ires. Sed si id quod subtrahitur ab uno, n0n ap- ,. ponatur alteri, manifestum est, quod non erit excessus nisi iu, , uno. Per id autem, cui nihil additur, vel subtrahitur, intel- , , ligitur ipsum medium justiae, quia habet quod suum est, nec Plus, nec minus. Per id a ulein, cui additur, intelligitur ille qui plus habet. Per id autem. cui subtrahitur, intelligitur ille qui , , minus habel. Sic ergo patet, quod ille qui plus habet, exce- , , dit medium in uno quod est sibi superadditum: medium au- tem excedit is a quo est ablatum , in uno quod est sibi sub- ,. tractum. Huc ergo medio cognoscemus et quid debet auferri ab ., eo qui plus habet, ei quid oportet app0nere qui ei minus habet. a e a 554. Amplius etiam id exponit - in lineis : . . Sint tres lineae aequales, b b ,, in quarum una Scribatur in termi-- , . nis Ga, in alia bb, in tertia θρ. Li-9 3 9 d , . nea ergo bb, maneat indivisa; li--W---nea vero aa dividatur per medium in
, . puncto e. linea vero sty di i datur per medium in puncto 3. ., Auseratur ergo a linea, quae est aa, una pars. quae eSi ae, el, , apponatur lineae, quae est sty, et Vocetur h0c app0situm Od.
, , Sic ergo patet, quod tota linea. excedit eam. quae est ae in ,, duobus, scilicet in eo quod est sty, es in eo quod est st sed ,, lineam . quae est bb. excedit in uno solo. quod est yd. Sic ergo,, palei, quod id quod est maximum, excedit medium in uno et miri nimum autem in duobus ad modum arithmeticae proportiona- , , bili talis si . . . Constat igitur, justiliam disi tributivam respicere medium secundum proportionalitatem geometricam ; justitiam vero
commulalivam, secundum proportionalitalem arithmeticam.
555. Nunc autem panea addenda sunt de virtutibus justitiae adnexis, quae partes ejus potentiales dicuntur 23. Sunt autem l . Relistio erga Deum; 2. Pietas erga parentes, et patriam; 3. Observantia erga homines dignitate, aut virtute praestantes; 4. Obedientia. quae est observantiae pars; 5. Inritas seu Veracitas, qua quis talem se exhibet in verbis et sactis, qualis est, G. Gratia . seu grati animi virtus pro beneliciis acceptis; 7. Vindiea-ιio, qua quis de malis vindictam sumit, non ulciscendi animo, sed ad peccantis emendationem , vel saltem ad ejus cohibitionem, ad aliorum quietem. ad ju litiae conservationem. el ad Dei lio-norem; modo celerae circumstan tae debilae concurrant. 8. Liberalitas tu rebus suis dandis, non prodigendis. 9 Urbanitas, sive facilitas in communi hominum consuetudine. 30. Amicitia. sive mutua assabilitas, et henevolentia, non ob utilitatem propriam ,
t laee pii lavimus exponere diligentius, ad sternendam viam doeirinis. quae Mepe reeurrunt etiam apud Theologos agentes de latissaelione Christi de Poenitentia ete. tri Quare dieantur polentiales vide apud S. Tliomam 2. 2 q. m. a. t
264쪽
aut voluptatem , sed propter virtutem st). Epithia aulem 2), ut
S. I liomas ostendit 3ὶ, est pars justitiae communiter dictae .'seu quaedam regula humanorum actuum . de quibus leges dantur. I eiis vero . quia inlinilis modis variari possunt, non potuit in stilui aliqua lex , et regula certa , quae in omnibus casibus humanos actus dirigeret. et ideo necesse est . ut detur aliqua aequila lis regula leges interpretans in singularibus illis casibus, quae qui
dem aequilas Epii Lia dicitur 43.556. Vilia autem ju, tiliae appi fila, Sunt deceptio personarum, quae opponilur justitiae distributivae, Homicidium , Mutila
sit De his vide S. Thom. 2. 2. q. 8 l. sqq. lal E. ιιι κω et nomen est Graeeum. Latine aequitas. ab επι. quod in compositione vim habet augendi. et D xe. Par. decens. consentaneum; quasi valde decens. et aequii m. Est enim Epithia. seu Exiicia virtvs. qua . praetermissis verbis legis sequimur id quod poseit iustitiae ratio, et eommune boni in . ipsaque legis in lentio. aennis, l3ν 2. 2. q. 120. a. r. sq. lii Multa de legum interpretatione longerit Gennensis l. l, de ome. e. 5 Ne singula persequamur. in pauca animadvertimus. Ae primum quidem in ea. quae fieribit 8. de legibus Mosaici . . . l.eges, inquit. sunt e. g. Mosaicae. ne comedas synum, . cυctum lacte matris r ne ares bove. et asino junctis: ne vestem stestes eae lana. elis lino realami non leres miris semina. et plures aliae ejusdem generis i quaeri profecto taussam aliquam habuere aut in elimate . aut in solo . aut in moribus an ... daeorum 3 obditam lamen nobis ... Memoratae leges a Moyse quidem traditae suerunt populo Judaeorum. sed a Deo eonstitutae. erantque leges Dbservantiarum taeremonialium . quae propterea post christi mortem nobis mortiferae sunt esseelae. Nilii lominus Gennensis earum caussam repetit a climate. a solo. a moribi standa eorum.
ApostoluΑ l. eor 0 v. l . de hujusmodi legalibus ob et vantiis adebat i mee aut Omnia in sit gura contin9ebant illis. Gemiensis vero naturales quaerit ean Sas. Cur earnes haediis senuensis dieit agnum non deberent ab Hebraeis eoqui eum lacte matris filiae. ut praeeipitur Exod. 23. v. lv. et Dei l. l . v. 2 l. rationes vide apud S. Thomam i 2. q. l02. a. o. ad 4. Cur praeciperetur Deut. 22. v. 10. ne qnis araret in bove simi l. et asinoi idem S. Tliomas exponit loe. et t. ad s. Expliealio eius ad rem facit maxime i . . Non est. inquit. simul araneum in bove, et asino, quia saluusia sapienti in praedieatione iidem in striptione libro mi non est sociandia . quia . . unt impedit alii m - idem s. Tliomas ib. ad. 6. explicat l.egem Levit. 19 v. ls. Veste, quae eae duobus Data est. non induerisi Aiqne ait r. . in vestimento enit lex lori ex lana. et lino interdicitur eonjunetio simplieitalis, et innocentiae . quae figuraturia per lanam i et Fublili latis. et malitiae, quae figuratur per linum . .. Denique ipsemet Angelieus ibid. ad s. explieat praeceptum illud Levit. ls. v. 19. Astrum tuum non se res diverso seminei alque in Elelesia inquit. qnae est spiritualis vinea. non est . . Reminanda dotirina. idest Calliolita, et haeret ita ... Genuensis ergo videat. neeliis modi leges 1pirali aliter intellectae. ipsum fortasse attingant. qui in vineam Do. mini tantam importavit diversarum doetrinarum segetem
Deinde S 17. quaerens . an competat Iudicibus jus interpretandi. an satius sit labi interdum . quam leget hominis. instento mancipare Z Ins linguit inter Iudices philosophos. legum peritos, ae probos. et imperitos. aut pravos. Atque ab illis neri
interpretationem pos e diei t. seeus ab istis. Addit vero i Ceterum ubinam stentium
illi velut ea Republiea Platonis deseripli Iudiees Videte quo insolentiae sit progressu . ut universo Iudices tamquam gregem habuerit hominum imperitorum. et improborum. Ipse autem qui Philosophus erat. nescivit, interpretationem legum in dubiis. si tempus et satvlias seranti non ad Indites. sed ad ipsum Legislatorem pertinere. S. Thom. 2 2. q. 120. a. l. ad 3. . . interpretatio. inquit. locum habet in duri biis. ia quibus non licet absque determinatione Principis a verbis legis recedere ...
265쪽
tio, Verberalio, Delentio, Furtum, Injusta sentenria. Injusta aecusatio. Injusta defensio, Contumelia. Detractio. Susurratis, De risio, Maledictio , Fraus in contractibus, et usura; quae quidem vilia oppi, nuntur justitiae commutativae. Religioni autem . Opponitur Irreligio. et Superstitio, ite inque Tentatio Dei, Perjurium, Sacrilegium. Simonia. Pietati opponitur Impietas erga parentes,
et Patriam . et inordinatus parentum, et Patriae amor. Observantiae opponitur Contemptus; obedientiae, Inobedientia , Verilali. Mendacium, Simulatio, Hypocrisis. Iactantia, Ironia: Gratianimi virtuti , ingrati animi Vitium; Vindicationi, Saevitia. et Remissio in puniendo; Liberalitati, Avaritia et Prodigulitas; Urbanitati, Rusitellas, et nimia Severitas ; Amicitiae, Adulatio, et Litigium si . Animadvertit autem S. Tli 0mas 2ὶ, praecepta De- ealogi ad justitiam pertinere. De Fortitudine . et ejus actibus, et virtutibus adneaeis , et vitiis oppositis. 557. Quod ad Fortitudinem special, eam desiuit eum Tullio 33 S. Tliomas 4 , est considerata periculorum susteylio. et laborum perpessio, ne scilicet voluntas retrahatur a bono prosequendo ob timorem mali corporalis. Sive ut eam S. Augustinus desit
nil 5ὶ, Animae asseclis, qua omnia incommoda, et damna in
nostra polesiale constitutarum rerum contemnimus. I iis actus
sunt. sustinere, idest immobiliter Si, iere in periculis, reprimendo timorem: et aqqredi disse ilia, moderando audaciam 6 . Praecipuus vero sortitudinis actus est martyrium 7 . Adjunguntur autem sortitudini l. 3mqnanimitas , quae modum ratio uis ponit circa magnos honores 8ὶ, 2. Magnificentia , quae est circa ma
gnos sumptus 93, prae Sertim in Dei honorem l0); 3. Putientia,
li 0 laee non platent Montesquio. qui de spir. leg. l. 25. e. r. v detur quidem agere de luetu superstitionis ; revera lamen omnem magni neenliam et eludit in exteriori Religionis evilu i imo landans sententiam Platonis reprobantis eos. qni puta hant numina saerissetis pia eari posse, videtur reprobare saerificiorum utilitatem. Religionem. que loeo superstitionis habere Addit porro . . et rare homines debere. ut divinitati ex ... hibeant e ullum . qui longe distet a magnificentia . ne si ei illesauros offeramus - no tros, demonstremus aestimare nos illasmet res. quas ut eontemnamus Dei fi vult ... Quo diei quid pol est iniquin y nam si verum id loret . peccas et Salomon excitanda magnificentissime Templnm Hierosolymitanum i peeeassent tot Saneli . et pii Reges. Praesertimque Constantini 1 Magnu . qui magnos impenderunt sumpti f. ut divinum amplissearent enitii m. Inepta antem est Monte quit ratini nam Deus non praeeipit. ut ab olute tontemnamus divitias . sed ni eas tontemnamus. ne impedimento int ad virtutem. aeterna metite felicitatem. Celerum et ipsae divitiae sunt Dei dona, et si eis
266쪽
qua mala aequo animo toleramus, id est, sine perturbatione tristitiae, ne animo iniquo bona deseramus, per quae ad meliora perveniamus l ; 4. Persererantia virtus, ad quam pertinet, in virtuosis operibus diuturnitatem sustinere, prout necesse est 2ὶ.558. Fortitudini opponitur timor et audacia ; ti inor quidem . quando quis timet in eo quod timere non debet , et dicitur tim dis r non timere autem quando oportel timere , est etiam vilium, quod dicitur intimiditas. insuper nihil , aut parum audere , Te-eordia dieitur: nihil autem non audere, vocatur temeritas i 3 Magnanimi tali vero per excessum opponitur praesumptio, qua quis eontendit ad opera quae praeseruntur suae 3 irtuti; insuper ambitio, quae est inordinatus appetitu Α honoris 4 : praeterea inanis gloria, qua quis inordinate humanam appetit gloriam tb . Perdeseelum vero Magnanimi tali opponitur Pusillanimitas , quae exanimi parvi late retrahit a magnis is . Magnificentiae autem opponitur Parvi ieentiae vitium, cum scilicet quis in parvo quod non vult expendere, perdit bonum magnifici operis; vel et consequenti intendit parvitalem operis. quam non reeu Sat, dummodo
parvum sumplum saeial 7 . Denique sicut Patientiae opponitur Impatientia; ita Perseverantiae Mollities, cum quis propter tria stitiam recedit a bono; et Perlinaeia, cum qui S in propria se tentia perseverat plus quam oportet 8 . De Temperantia, ejusque partibus, syeciebus, et virtutibus adjunctis, atque opposis is vitiis. 5m. Ad Temperantiam devenientes . haec aliquando alei pitur pro moderatione quadam . quam ratio ponil in humanis actibus: sic autem non est virtus specialis, Sed generalis. Aliquando aecipitur , prout appetitum refrenat in his quae maxime allieiunt: si e vero est virtus speciali 5. ac definitur: Virtus medium rationis ponens in deleelationibus eorporeis, potissimum
tutius 9ὶ . Si te ut habet Aristoteles il0 , est medioerilus in v
bene Elim tr. ad Deum nos ineunt. Tantum ergo abest . ut qui magnisseus est in Dei tui tu . dimita nordinate apstimet. quin illas aestimet . vi aestimandae sunt. nimi rum relate ad virtvtem . et ad Deli mi easque propter Deum eontemnat . illas exstendens in Dei initi m. Hare de magni fitentia ei lins seupra lim i non enim loquimur de e silaus petuliar,hus, in quihus et ipsa Eeelesia pro nudit gua sidium Pan perum. vel in Reipublieae Merssitate . Audivimns . Montes quium panIo sale moriem poenituisse eorum quae seripsera .hique testatue Gavehat. Si ex animo id feeit . ut eredimus. ei gratulamne, idqne 1 lis est mel nota se . ut postea Montesquin m lmpugnantes, non ipsnm . sed ejus erro
ea nos impugnare omnes se iant.
267쪽
luptatibus eorporalibus. Vel ut eam S. Augustinus desinit l .
st rationis in libidinem , atque alios non rectos impetus animi Arma , et moderata dominatio. 560. Partes temperantiam quasi integrantes sunt Verecundia et Honestas. Ac ver cundia quidem est timor alicujus turpis, quod
est exprobrabile 2 , scilicet vitii, cui proprie debetur exprobratio 33. Ex N1sseno 4ὶ autem advertit S. Tliomas 53, verecundiam 'dupliciter respicere culpam : utio modo, ut aliquis desinat vitiose agere 'ropter timorem vituperii r alio modo, ut homo in turpibus quae astit vitet eonspeetus publieos propter timorem vituperii e atque ait, primum illud pertinere ad erubescentiam . posterius ad verecundiam. Honestas autem licet sil communis omnibus virtutibus, nihilominus speciali ratione et inpetit temperantiae, quae moderatur concupiscentias pravas, ac brutales voluptates si . 56l. Species lemperantiae sunt Abstinentia. Sobrietas, Casillas. et Pudicula. Abstinenlia moderatur uSum ciburum. Secundum reclam rationem 7 . S. Augustinus. 8ὶ Deum alloquens ait: II me doluisti , ut quemadmodum medicamenta. sic alimenta' sumpturus accedam. Ad abstinen iam perlinet dejunium l93. Sobrietas moderatur usum polus rationem perturbantis l0 . Castitas moderatur venereas voluptates ex praescripto reclae rationis, et ad eam
revocatur Pudicitia sit . 562. Adjunguntur autem Temperantiae l. Continentia, qua rotrahimur a pravis caucupiscentiae molibus in delectationibus laetus st2 . 2. Clementia. et MansueIudo; et mentia quidem, quae poenas mimiit in xleriori punitione; mansuetudo ero. quae
irae passionem minuti la . 3. Modest a , qua quis in molibus 'internis, et externis eompositionem debitam servat. in . Modestiaenulein species sunt l. Humilitas , quae animum refrenat, ne immoderate londal in excelsa i5J; 2. Studiositas, quae moderatur
appetitum scientiae sis ; 3. Eutra pelia, quae ludis, et jocis modum imponit l7 .
563. Porro Temperantiae per deseelum opponilur In sensibilitas, si quis scilicet ira delectationes aversaretur, ut praeter milleret ea
quae necessaria sunt ad naturae conversationem il8ὶ: per excessum vero Oppunitur Inlemperantia , quae Stricte Sumpta, est vitium quo quis in voluptatibus corporeis modum excedit l9 . Ve-
268쪽
recundiae autem opponitur Invereeundiar Honestali, Turpitudo
Abstinentiae, Gula ii ; Sobrietati, Ebrietas 2 ; Castitati, L
suetudini, Ira, Crudelitas, et nimia Levitas 5ὶ; Modestiae, Lu-aus 6 . et Immodestia; Humilitati, Superbia 73; Studiosi lati Curiositas t8ὶ; Eutrapellae nimia Morositas, vel Seurrilitas 9 . De virtutibus Theologicis, vitiisque eis oppositis.
564. Atque haee quidem breviter de virtutibus cardinalibus. eisque adnexis. Nunc pauca de virtutibus Fidei, Spei, ei Caritalis , quae lieet supernaturales Sini l0 , cum pleni tamen vir:
tb d. q. 48. a. l. sqq. leti ibid. q. M. a. l. sqq. 3 bid. q. l M. a. l. sqq. et q. ι51. de luxuriae partibus i i Ibid. q. 156 a. l. sqq. sol ibid. q. 158. sq.lsii De luxu agens Genirensis l. p. Lectionum intonom. Civ. eap. lo. mi ita longerit more snoi atque inter tetera S s. gq. postquam dixit. vocem tuos esse vastam . et obseu ram, ae Melonem laudavit a rhitrantem, vocem illam nihil reale tontinere a itemque alios. qui putarunt, luxum esse repositum vel tu nimiis expensis. vel in nimiis delitiis. exquisitisque voluptatibus iam eorporis quam animis tandem iis subseribit. qui temet is elie ilia lusis sta ramnare te mode di vivere at di sopia di quel. the rielitede ii grado di ei seu- δε no . e questo per distingueret da nostri egnali. o per agguaglia rei a eo oro . a quali peris
altro riguardo si amo ,nteriori .. Luxum remni in comptiori vivendi forma supra id quod uniuscujusqua erigit gradus. vi ab aequalibus nos distinguamus, atque iis aequemur. quibus aliun se inferiores ramus. Deinde post multa indigesta. quae ι--gum esset referre. et impugnare i S i. de hoc suetus genere hane v. tat it legem ' ..., ehe qnesto uisso moderato si debba piutiosto eli iamae proprie 1 . detenaa . e genti-- terra d' vn popolo euilo. the lasso i e the angi di essee virio h uaa virlli. eome .ua me Illo proportionale tra la ro Raa. e sordida parsimonia. e la stolia. e vana . ., prodigalii, , . . M is moderatus luxus voeari potius debet vivendi proprietas. deerari lia. nitor popilli tulit. qnam luxnsi nee vitium est. sed virtus lamquam medium δε proportionale inter rudem. se sordidam parsimoniam . et fit ultam. ae vanam prodivisi galitatem. .. Ad quaenam reser ali tempora su inn1. ut ha1 leeliones excipere de-heamus non a Philosopha tantum, sed a Calliollinae Eeelesiae Sacerdote . eviusmodi Genuelisis erati itaqne ipso auelore. non vitium, sed virtus est moderatus luxus. quo quis non profundit quidem 1 ubstantias suas. sed nihilominus 1nperare in eultu ext riori vult eos qui sibi eonditione aequantur. et ad eorum arrepere aequalitatem. qui gradu e omlitioneque praestant. Quis non videt in noe ipso inanem quaeri hominum gloriam . pervertique rectum ordi nem rationis praescribentis, ut quisque eonditionis suae talum non exeedat δ quid illud velle distingui ab aequalibi s. et superioribus aequari. nisi ex inani gloria i nam Christiana humilitas. reetusque rationis ordo postulat. ut
qui que suum olei pet loeum. Non omnem exteriorem euilum damnamus vitii i imo et in ipso enitit. si reete stat, virtutem agnoseimus. Sed is evilva longe distat a luxu. qui semper in malam partem aeeipitur. Si Genuensis legisset S. Thomam 2. 2. q. I. 169. a. l. sq. hone Deus i qnam veram. 2een ratamque lettionem oeconomi eam tradere potuisset in hae ipsa re de eultu exterioris ornatu . et quantopere promovisset Reipiibblicae utilitatem non approbando luxum ob tuanem gloriam eaptandam. sed de-eentiam e illus dimetiendo ex probatis moribus . et tonsuetudinibus. alqne etiam in muli rihus . ni viris finis placeant. modo reliquae absint pravae circumstantiae attum vitiant s. ul loe . eil. S. Thomas ostendit eum S. Augustino. Comparetur 4uplex ille S. Thomae arlieulus eum integro cit. t. 30. Genuensis. quod ferme 49. paginis tontine- vr ; et per,pie lur. qnam ille reetus. it. et verax, et quam is deeeptor, et salsus.
269쪽
lum thorum , imo inter ipsas sunt praecipuae . Itaque Fide credimus Deo revelanii ea quae humanae rationis superant capium. Spe nitimur Dei polentia. et bonitale. ut ipsum Deum tamquam beatitudinem nostram adsequamur. Cari late Deum super omnia diligimus ut ultimum sinem nostrum , et proximum noStrum propter Deum. Praecipuus ejus actus est dilectio: ess clus autem exteriores sunt Misericordia, Beneficientia, Eleemosyna , et Correctio fraterna.
565. Ut vero Fidei opponitur Infidelitus . sive sit Gentilium. sive Iudaeorum , sive Haeretieorum ; et Fidei consessioni Blasphemia: ita Spei opponitur Desperatio , et Praesumptio. Caritati vero erga Deum opponuntur Odium Dei , et Aeedia. Caritati erga proximum opponuntur inium proximi , Invidia. Discordia , Contentio, Schisma, Bellum injustum , Riaea , Seditio , Scanda
566. Post haec de virtutibus, et vitiis compendio dicta , accedimus ad propositam controversiam ; in qua quidem Stoici arbitrantes, ossicia alia esse media, alia perfecta. ut supra dici uniosi se . docuerunt, ossicia media neque in bonis, neque in malis esse ponenda, sed medium occupare locum inter virtutes, et vilia, eaque esse Singulis hominibus communia; os Iicia vero persecta dumtaxat mereri virtutis nomen , eaque propria esSe tantum
Sapientis 3 . Contra vero Montesquius l) virtutis moralis nomen
taeque Rupernaturalea sunt. et a Deo infundunt ne . ut teterae virinle eliam morales infusae. nec possunt humanis ae libus aequiri. ut virliit ps morales. quae dicuntur ac.
quisua. il De his tale S. Thomas 2. 2. q. l. sqq. leti S 521. sat Vide Tullium l. l. de olde. i cum Montesquius ι. 3. de Desprit des Ioia c. 5. fit aluisset . virtutem non esse prineimum stubernii Monarchici .. la vertu n' est pol ni te prinei pe dii go luerne. . ment Monarchique is ut se defenderet ab iniuria Regnis Monare lateis irrogata, et lectoribus suus imponeret. notam adposirit . in qua ait . loqui se de virtute politica quae virtus moralis est . qua ratione uir Uitur ad bonum commune, piareius veroue virtutibus moralibus partieularibus, pareissime ue virtute qua refertur reis
ruales revelatas. δε de parte ici de la veri u poli lique . qui est la verili utorale. clavs.. te sens qu 'elle se dirige au bien generali fori peia de . vertus morales particulleis . . re ι et poliat du .lout de eel te . veris. qui a da pappori aux elites te elees ... E. tiamsi de virtute mere politica tuisset loquutus, nonne atrox esset injuria. ut aut se-Jungere ab initiis gubernii Monarehiei Quid virtus polit ita. nisi virtus ei vita uu modo Regna Monareti ea stabunt sine virtute ei vita Et tum v rius pol illea respiciathoniam tommune. ipso salente Montesquio, si virius politica non est principium guber nii Monarchiel, tale gubernium nihil eurat de bono eum muni. Gubernium autem nihil turans de bono eommnui. lyranni eum est. Igitur gubernium Monarchieum ex Moulea quio tyranni eum est, eum ejus priueipium non sit viritis politiea. Non negamus virinlules politicas. sed hae separandae non sunt a virtvlibus moralibus particularibus. Mis Quia immo linquit S. Tliomas i a. q. Gl. a. S. set undum suam naturam est animalis politicum. virtutes ejusmodi scardiniae39 prout in homine existuunt secundum eon. ditionem suae naturae. Politime voeantur, prout sellicet liuino secundum has virtuis tes recte se habet in rebus immanis gerendis ... Ad virtutes ergo politicas ei iam spectat. ni homo recte se habeat in rebuε humanis serendis. Retie autem se habere
270쪽
extendit ei iam ad ossiet a mere politica, licet non sint eum viri nislibns moralibus particulari bus eonjuncta. Hei neccius autem duplex ossi ei orum genus distinguit, perseetorum , et imperfectο-rum p ae perseela, prolicisci putat ex obligatione perseeta, seu lege; imperfecta, ex virtute. in eadem sententia Genuensis suit 23. Nuperus vero Scriptor operis Exam. Oecono m. nom. Ust.
non potest. nisi haheat eliam virtutes morales particula mi nam quomodo sine his relle en rabit de rebus humanis p S. Thoma loe . et t. ad 4. Sol a. inquiti institia legalis directe respieit honum tommune. sed per imperium omnes alias virtutes ad h. M num toni mune iratui. iit in I Εllai c. dieit Philo optin s. Est enim tonsiderandum... quod ad mlitieas virinles seerandum quod hie die untur. pertinet non solum hene o-- perari ad eommune. sed etiam bene operari ad partes communis. Militet . ad eo- . . mum vel aliquam singularem per fionam Monte quius ergo exeludit a Regnis Mis. ethaeis non modo vir lutes politicas. sed etiam pariteulares, a quibus virtutes poliatinae. ut verae virtut ex sint. nequeunt esse seiunetae. li u in te quisl ipse testatur inam totum illud eaput insumit. ut exaggeret vilia majoris partis Aulieorum. ambitio. nem. superbiam, uiriliarum si lim . adulat onem. Proditionem. Perllutam . ete. quae villa ab Antieis in reliqunm populi in saeillime ira n eant. Haec autem vitia nos mere politiea. sed partieularia sunt. Ul quid ergo strophi ludit. ae se de virtutibus lanium politi eis loquii tum singil Fallitur vero turpissime i nam vitia illa si quae fiat in Regnis Monat enitis. non ex gnbernii constitutione manant, sed ex hominum corruptione . quae duo ille eonfundit.
3 De Iur. nat. et gen . l. i. S 22. Addit in not. .. O mea perlaeta sunt. neminem
. . laedere. servare paela. uδmua data resarcire. et similla. lmperseela . opis nostrae M indigis subvenire. stipem elargiti pauperibus. errantibus ei miter monstrare viam. . . ele. . . Qua in re notandum l. Hei neeei lini opera, nee proliciscuntur ex obligatione
praecepit. reponere inter oliueta imperfectiar quod νει contra doctrinam Christi alenus illi, qui dieebatι se praecepta serva se, Matth. ls. v. 2ι. Si via perseetus esse. De ute quae habes, et da pauperibus. Ne miremini i luet necui us Lutiteranus erat. nee
ejusmodi opera eo nsilii tamquam opera perseetioni 1 agnoscebat. laterea per tuniculos haeresim insundobat. Notandum 2. inter opera imperfecta . Mu largae obligationis illum repo aere opem praestare indigentibus. et si Pem elargiri pauperibus cum tamen ex praecepto earitatis ad traec teneamur, si proximus noster in gravi sit necessitate
i 2I L. l. de Umc- e. s. S 3 Heineetii doctrinam . etsi mulliam. Genuensis transeribit ι ait enim. Ollicia. Ex recentibus Philosophi . alia esse juris persecti . quae in nemine laedendo eonsistunt . alia juris imperfecti. sive mutui auailii; quasi lus persectum praecepta est endi. diligendique Deum. parentes. Principes etc. iure perseelo eonis lineanturi aut quasi omni . ameia mutui auxilii. ut liberari innocentem a morte. -yem aliori praestare in extrema neees itale, pati iam defendere. ele. sint iuris impesecti.
vidit porro omela in naruralia. christiana. eivilia. et ecclesiastica. et canonica,
atque inter praeeopla Christiana ponι t. nulla saeta restrictione. non litigare. non jurare. divitias non possidere: quasi omni . qui ad dura sua legitime tuenda lites si sei- pluat . aut qui ea necessitate ineant. aut divitias poῶsident. agant contra Christi pra
mpla. De canonicis autem ossiciis liane subnectit notam i . . canones autem dico Ee -- clesiae aut propriae eulusqne, aut callioli eae . seu Universae. regulas, quas Veteres M tonscripsere Patres. De Decretalibus. ut vocantur, alia est disceptandi ratio. ra-- metsi jus canonicum saepe ab imperilis appellari audias Auel Ore igitur semien fit. Caannum Ecelesiae vim non habe ut canones cstnciliorum etiam incirinenlcorum. Tridentiai. Flarentini. .ugdunensis, Viennensis. Lateronensium. ete. Propterea quod a veteribu/ Patribus non fuere con cripti. Mutata ne est Ecclesiae lorma 3 alit non idem Spiritu' Sanelii . qui posui, Miscopos eam regere. ipli ade l. sient veteribus aderat Patribus 8 quid lise est a luidi quam negare Ecclesiae auetoritatev tondendi canones
postremis hisee temporibus t quod ait de Decretalibus nihilo mitius est impiumi nam