장음표시 사용
321쪽
aul obscoenae, et inimicae ditendi rationis ad delectandum incautos, fovendasque pravas animi adsectiones; satis proinde erit, pauca nunc dicere, ne hoc praecipuum Ethices Christianae, et ossi-eiorum hominis erga Deum caput tu laclum praetereamus. Ilaque . quaeremus de necessitale Divinae Bevelationis, sive Religionis revelatae. 2. de ejus verilale. 3. de lolerantismo. 4. de examine in Religionis negotio. 5. de Revelationis utilitate.
Utrum homini praeter Religionem naturalem, necessaria sit Doctrina, et Religio revelata.
676. Negant athei, et deistae universi; illi quidem quia
omnem prorsus Beligionem abjiciunt, hi vero, quia unam lan lum Religionem naturalem admittere videntur l . Ac negint l. quia Deus rationem duceni nobis dedit. Nihil ergo aliud est necessarium ad veritatem adsequendam . quam rationem consulere , alioquin Deus non salis homini prospexisset. Necessaria igitur non est ulla doctrina . sive Religio revelata 23. 577. ll. id neeessarium homini dici nequit, quod ejus ideis contradicit. Hujusmodi autem sunt ea quae Revelatio nobis credenda proponit; v. g. mysterium Trinitatis nostris id eis contradicit; haec enim propnsilio. unum non est tria, et tria non sunt unum, est per se nota; eui lamen mysterium Trinitalis contradicit. Similiter est per se nola haec propositio , lotum est majus sua parte, et pars' est minor lolo. Ηui statilem contradicit transul, lanti alio; cum enim Christus in ultima eoena panem fregit, diseipulisque corpus suum dedit, manu quae erat Pars sui torporistolum suum corpus tenuit; et Si de illo pane consecrato eo medit, eaput suum posuit in ore. quod erat pars eiusdem capitis. Quae sunt apertae eunt radictiones 33.
elare ea quae non possumus comprehendere. Talia antem sunt mysteria quae Revelatio proponit: nam et ipsa vox mysterium denotat incompreliensibilitatem. Cur ergo dicemus, ne velationem e se necessariam 4 i
12 Diximus videnturi nam plerique illorum . nisi sorte omne , nullam prorsus Religionem admittunt. etsi videantur admittere Religionem natur lem. ne de allieismo aeensentur. Bila ube tu Ertraiι de I Gamen de tu Confers. de sol du Vieatre M- vard eontenue dans Emile. appo ite ait: - Si dans Caul res steries on a abusε de δε celle accusatin sa' atheisinet petit eli e dans telui ei seroti it perinis de demander.
322쪽
679. IV. Si Revelatio necessaria esset, polissimum requir retur ad expellendas ignorantiae tenebras, quibus mentes hominum sunt involutae . Atqui Bevelatio non modo non expellit. sed magis auget ejusmodi tenebras: nain Fidei mysteria obscura sunt. Revelatio insuper magnae molis volumine continetur, Scriptura seitieet utriusque Testamenti, quae scripta suit lingua paucissimis nota; ad eam vero intelligendam opus est multiplici disciplinarum apparatu ; et ob ejus obscuritatem variae ortae sunt sectae inter ipsos Christianos. Revel alio item non est omnium ingeniis allemperata, imo ne ipsis quidem Theologis, et interpretibus, qui saepe suam lateri ignorantiam debent. Revelatio igitur necessaria non est l . 680. V. Mus Religionis nulla potest esse necesSitas. quae est potissima superstitionis caussa. Hujusmodi autem est Religio Christiana, seu revelata. Nulla est igitur ejus necessitas s2 .
licitati Reipublieae; quae impedit progressus spiritus humaui; et quae Sanae opponitur Morali. Talis autem est Religio praese lim Cliristiana; haec enim obest publieae felicitati: nam mulat Bege S in tyrannos, et populos in mancipia; insuper bellum se lentiis inditii; nee quidquam valet ad relarinandos mores: nam Christianorum , et ipsorum etiam Eeelesiae Ministrorum vita nihilo melior est vila et huicorum; imo inter illos infinitus pene est numerus eorum quos. athei, et deistae longe praecedunt probitate morum 3 . Qua igitur ratione Re vel alio dici potest ne-eessaria r
Deus illam denegavit majori parti hominum t nam ante Christi adventum. Omnes serme homines idololatriae erant addicti; et post mortem Christi innumeri suerunt. et sunt populi in infideli late
degentes. I'utandumne erit, Deum. qui infinite bonus, ei mis ricors est, voluisse, ut paucis Bevelatio innotesceret, sine qua non poterant aeternam consequi salutem 4ὶ
DJ Ita colliasius in l. de libertate togitandi. IJ Sie universi inereduli. ae praesertim Tyndalius. Collinsiu . Auetor fir l. nat.
39 Boulangieriis Lo Cristianis me devotu in Praefat. et e. 14. De hoe impiissimo homine. lde quo lamen audivimus, poenitentiae signa dedisse paulo ante moriem J fieri- hem Bergierus in Apol. pro Christ. Relis. t. l. S ls. animadvertit. in e. libello au-etorem nihil aliud emeere quam transeriboee quae die a jam suerant ab aliis impii . nimirum a Saint . Euromoni Mam. de la Relig. a Dii marsais. Analys de la Relig. et aha uetore lib. Il SOMal philosoph. in libellis vero Bonlangieri. et Frere it easdem re prodit ei
obdeetiones. duae eontinentur in Dies. phil . in Philos. hist. in Prael de tolerantia. in catectis. hominia honesti. in Sermonibus Ouinquaginta. in Puaestionibus Zπα-rae. in Mamine Bolinobrohis. Prandio comitis Boulaintilliers. ele. nimirum
lito more ineredulorum. qnorum unus deseribit alin m. eum ne ingenium quidem ha he ni ad nova eodenda sophismata. Idipstim de Rousseau . ceterisque ditendum est.
323쪽
683. VIII. Religio naturalis Deum habet auctorem. Dei aulem perseela sunt opera. Non igitur necessaria est alia Beligio revelata , ut homo recte in stiluatur si . Prob. I. Praeter Religionem naturalem, homini plans neeessaria est Metrina . et Religio revelata , ut pertingere possiι ad
divina eognoseenda, quae humanam rationem eaeeedunt. II.
Ea vero quae de Deo naturaliter ab homine eognosci possunt , eonvenienter per diuinam resetalionem eredenda proponuntur.
684. Prob. l. p. ratione S. Thomae 2ὶ Ea quae rationem
naturalem exeedunt, cognosci non possunt naturali lumine rationis; hoe enim non se extendit, nisi ad ea tantum, ad quae naturalis ratio pertingere potest. Atqui non omnia. quae Dei sunt, nainrali rationis lumine cognosci possunt, sed innumera sunt intelligibilium Divinorum, quae humanam rationem excedunt. Haec enim finita est. Deus autem est infinitus. Et sane quam magnus esset Dens . si finitae inenlis nostrae limitibus eontineretur Iterum sensibilium, ait S. Thomas 3ὶ proprieta-tates ignoramus, earumque proprietatum , quas senSu approhendymus , rationem perfecte in pluribus invenire non possumus. Multo igitur amplius illius eaeeellentissimae subs untiae transeendentis omnia intelligibilia, humana ratio investigare non susticit 4 . Ut igitur homo ad dixina eognoscenda perlingat; quae humanam rationem excedunt , oportet ut a Deo instruatur per doctrinam revelatam. Necesse est autem , ut idem S. Thomas demonstrat 5 . homini credenda proponi Hla quae rationem excedunt : homo enim ordinatur ad Deum sie ut ad finein qui eomprehensionem intellectus excedit; quod tonstat ex ipso plus desiderio, quod nulla res ereala poleSt explere. Finis autem debet esse praecognitus; nemo enim amat incognita . si ergo homo ordina-lur ad Deum tamquam in linem excedentem comprhensionem ejus
intellectus; Dyortuit . ul idem S. Thomas concludit 63. mentem evoeari in aliquid altius. quam ratio nostra in praesenti possit perlingere. ut sie disteret aliquid desiderare. eι studio tendere in aliquid . quod totum statum praesentis vitae eaecedit. Hoe antem fit per doctrinam revelatam . qua ab ipsomet Deo instruim ne de iis quae naturalem rationem excedunt. Necessaria igitur est .
324쪽
praeter Beligionem naturalem , doctrina , et Beligio revelata . utlio mo possit. pertingere ad cognoscenda ea quae humanam ratio nem excedunt l).685. Alteram pro p. par. idem S. Tliomas demonstrat 23, paueis lite comprehendit quidquid a Christianae Religionis Apologi lis iam veteribus, quam recentibus longa oratione dicium est. Ad ea. inquit, quae de Deo ratione humana investigari . . po sunt, necessarium fuit, hominem instrui revelatione divina. , . quia veritas de Deo per rationem investigata, a paucis, el. . per longum tempus, et cum admixtione multorum errorum ho- , mini proveniret. Α cujus tamen veritatis cognitione dependet, . tuta hominis salus. quae in Deo est. Ut igitur salus homini- . . bus . et convenientius, ei certius proveniat, necessarium fuit... quod de divinis per divinam revelationem instruantur ... Ethni ei Philosophi plurimum eerte ingenio valebant; et nihilominus, quia side erant destituli, in turpissimus lapsi fuerunt errores circa Religionem naturalem et mores, etiam in iis, quae naturali lumine eognosci possunt, ui supra dicium est 3ὶ. Apostolus non . l. v. 2 l. Fqq. hunc veterum sapienturi, miserrimum flatum graviter, copioseque deseribit; deseripseratque Cieero 4ὶ, quamquam scepti eus. Ipsi tu et de istae ex idololatria ubique sermo inter veteres Gentiles vigente , sophisma adversus Religionem revelatam conficiu ut . ut diximus 5 . Quare ergo magnificant humanam rationem, quasi se ipsa possit, in Religionis negotio omnes vitare errores 6ὶ absque Revelationis subsidio, etiam in iis quae
si naee probant non modo possibilitatem. sed etiam existentiam Revelationisi possibilitatem quidem a nam qnti. nisi a limis, negare potest. Derim Omnipotentem non posse voluntatem Fuam hominibus manifestare in ris ad quar na inratis ratio non perin
lingil Merito dieitur Pal. 93. v. 8. sqq. Intellique insipientea in populo. et stulti aliquando sapite. Oui plantarit aurem; non audiri aut qui Anaeit oeulum non
tonsiderat p. . . qui cloeet hominem aetentiam ' Ex is lentiam vero. quia homo ordinal ne in D. um tamquam in linem excedentem illius tomprehen Ionem.
6J dion hie describi miis sive Epicureorum . sive Cyrenaieorum sive Demoeritie rum . sivp Eleaticorum. ele. inrpissimos de Divinitate. et de moribus errores. Stoiel . qnt tamquam vir intum exemplaria a tetentioribu deis lifi proponuntii . Si olei. ln qnam. in maxima pecto p i ta rnni abs irda, putante Deum ignem esse. ipsumque animaι. et Dorum siderum substantium. esseque mos minores qui na tantur. et intereant. it les tantur Plutarchus lib de enntra dict. Stote. Si obaeus in Eeel. phy . e. 3. et .aret iii . 7. Quid senserint de Fato . ex iisdem constat Auctoribus Diald docuerint de Suieidio. ex eodem Laertio scimus, qui etiam refert. Zenonem Stoieorum parentem -υres communes in reruιbliea statuisse. ncque lacra, neque Iudicia. neque Pinmnasia in urbibus eonstrui permisis e. eademque veste viros. ac mulieres inaui praeeιpisse insuper petrata omnia paria existimasse. dixisse Vero uXOres commuis
nes esse oportere apud sapientes. ut quilibet illi eongrediatur, quae sibi prior se.
currerit. ele. Dignus dei latrim magi Fler. l linam ipsum illi non imi lentur Quid vero die emna de Socrate s. auetore Xenophonte l. i. Memorabilivm Soeralis . . . tum se domi. tum etiam in alis tommuni hus ei ita lig a Misit ahat. . . Stetit enim Pythius de
325쪽
ad Religionem naturalem, naturalemque pertinent legem l . 686. Ad primum jam pridem responderat S. Thomas 2ὶ Bous
seau sophisma di pellens. Nam lianc sibi objectionem proposuit: sitillum esι eredere quod non videtur, nec Sunt credenda quae non videntur; quae quidem objectio in idem redit eum sophismate nousseau constitnentis rati inem ducem in veritalis adsequutione. Ei autem sic respondit: ,, Dicendum, quod hoe du-- hium tollit imperfectio intellectus nostri: nam si homo posset, , perfecte per Se coguoscere omnia visibilia , el invisibilia, si ul- tum esset credere quae non idemus; sed cognitio nostra est, , adeo debilis . quod nullus Philosophus potuit umquam intestiga- re naturam unius muscae: unde legitur,.quod unus Philosophus is fuit triginta annis in solitudine, ut cognosceret naturam apis
; , 33. Si ergo intellectus noster est ita debilis, nonne stultumia est nolle credere de Deo, nisi illa lanii tu . quae homo potest
, , cognoscere per Ser . . . Si h0mo nollet credere, nisi ea quaeri cognosceret, certe non poSSet vivere in hoc mundo: quo-
, , modo enim aliqui S i e re p0SSet . nisi crederet alicuis Quo- , , modo etiam crederet, quod latis esset pater suus y Et ideo, , necesse est quod h0m0 eredat alicui de iis quae perseele non ,, potest scire per Se . Sed nulli est eredendum, si e ut Deo; et, , ideo illi qui non credunt dictis Fidei, non sunt sapientes, , , sed stulti . et superbi Audi aut B0usseau adae iratores, ea-veantque, ne propter laudationes, quibus illum extollunt, a vere sapientibus, stultis merito accenseantur. Si ullus certo Rousseaus fuit, stultique sunt eeleri de istae, qui tantum rationi humanae tribuunt, ut ad quamcumque veritatem cognoscendam nulla indigeat fide divina. Nam si in tot rebus etiam χorporeis
standum est fidei humanae 4 , nonne stultilia est, in Divinis
ta immolationihns jubet . quod relle agat is . qui eon ti elimine ei vitalis niatur iri sie. etiam Socrates et ipse laetehat, eelerosque admonebat videlitet ethnitorum super lilion erat addictus, eamque vel simulabat . vel indisserentem putabat. Plato etiam. lieet esset ei persu3sum de Dei unitale. lamen in Timaeo. et Epinomide nolebat mutari ethnicam populi superstitionemr ipseque etiam tommunitalem uxorum in sua Republiea eonstituerat. Mittimus reliquos, ne simu nimii. . o ia Werenselsius in Diss. de praestantia Relig. re vel . ostendens, ea quae ad ipsam Religionem naturalem perlineni. ιλ Potuisse ab liominibus eognosei sine revelationis praesidio, sit . .. Die unt solo r. lioni duetu inveniri posse totam illam Religionem. quae in saeris I. lleris traditor, aut saltem quod in ea praeeipvum est. Nihil dietu fa-- eilius est illis. qui jam eognose nnt' Religionem istam. Tune illud ditendum luisset... si per totam vitam de Religione hae nitul a quoquam audivissent. Nunc vero si- . . miles videntur iis . qui pusi quom a praeceptoribus didieerunt quidquid seiunt. vi-- deri tamen volunt Κυναδιδακτοι, aut eum de praeclaris invenlia audiunt. putantis se haee omnia. nis, lam inventa essent, luisse inventuros. 2I Opust. s. eap. l. . 39 vide Plinium l. ll. cap. s. 49 Philosophi huius aetatis. quo nomine maxime gloriantur inereduli. cum lamen eo sint prorsus indigni. Physitam experimentalem lantopere extollunt. Quotus antem quisque eorum est is, paucos exeipias, qui per seipsum experimenia instilueril Mira insania i nominibus erodere, qui ita ut diiunt, experti sunt, Deo dieenti nolle fidem praestare l
326쪽
rebus nolle stare Deo revelantit Deus igitur rationem nobis dedit, ut veritatem adsequeremur in iis quae rationem non ex-eedunt, in quibns etiam Bevelatio maximi adjumenti est . ut supra diximus l . At vero in iis quae rationem excedunt, ratio ipsa suadet, eredendum esse Deo revelanti , ut dictum
687. Ad secundum negamus, ea quae Revelatio eredenda proponit, eontradieere iis quae ratio dicta l. Si Rousseaus minus superbe de se sensisset, eonsuluissetque non Baetium 3 , a quosophisma hoc suum est mutuatus, sed S. Thomam, cujus sui levolumina ne quidem a longe viderat, comperisset, quam inanis
integer sit ille Dialogus , quem instituit εὶ inter Inspiratum .es Ratioeinantem, ad ostendendum, mysteria revelata debere respui, quia alioquin Deus sibimet contradiceret. Nulla est eontradicito inter veritatem revelatam, et veritatem rationis. Ut enim S. Τhomas demonstrat 5ὶ , , quamvis veritas fidei Christia- ,, nae humanae rationis capacitatem excedit; haec tamen quaeri ratio naturaliter indita habet, huic veritali eontraria esse non
.. possunt . idque jam supra 6 ex eodem Angeli eo evidentibus rationibus confirmavimus s7 . 688. Exemplum quod profertur ex mIsterio SS. Trinitalis. nihil ad rem saeit: nam illud principium per se nolum, unum
non sunt tria . et tria non sunι unum, verum habet etiam in Divinis Personis, hae siquidem non sunt unum et tria, sed sunt unum, et tres ; unum in natura , tres in proprietatibus perissonalibus. Nagian genus 8ὶ: , , aliud . inquit, atque aliud suntis ea . quibus Salvator idest duae naturae in , non tamen alius atque altus s quia una Persona Filii Deli . . . . Porro aliud
, , dico: eontra quam in Trinitate res habet. illic enim alius, is atque alius . ne Personas confundamus: non autem aliud . ,, atque aliud, quoniam tres quoad divinitatem unum. et idem, . sunt 9ὶ - . Non sunt ergo in Divinis tria habentia tres divinitates . et simul unum in natura Divina: quod certe eontradietionem involveret; essent enim . et non essent unum in eadem Divinitate; sed sunt unum in Divinitate, sive in natura divina, et tres in Personis; in quo nulla eontradiclim est, eum non sit assirmatio, et negatio ejusdem de eodem seeundum idem.
689. Alterum exemplum nihil aliud continet, quam obsoletum sophisma, quod jam sibi objecerat S. Thomas. Recite aeus
327쪽
ejus verba in 2. arg. a. i. q. 8 l. 3. p. Nihil potest esse in se- Φεo, nisi forte ratione partium, prout sellicet una pars ejus est in alia . . . Sed illud quod mandueatur, eι bibitur , esι in manducante, et bibente. Cum igitur totus Christus sit sub ulraque specie sacramenti. videtur impossibile fuisse. quod ipse sumpseriι hoc Saeramentum si . Quaeritne Bou sfieaus malorem vim in argumento quod ipse repetiit Respondet autem Angelicus:
, Dieendum quod sicut supra dictum est q. 76. a. o. Chri-
- Stu S secundum quod est sub hoc Saeramento, comparatur ad , , locum , non secundum proprias dimensiones, sed secundum, , dimensiones specierum sacra mentalium , ita quod in quocumque
is loco, ubi sunt illae speetes, est ipse Christus: et quia speri cies illae potuerunt esse in manibus, et in ore Christi, ipseri totus Christus potuit esse in suis manibus, et in suo ore: nnn autem hoc potuisset esse, seeundum quod comparatur ad is locum per proprias dimensiones Nonne plenissime dissoluta remanet objeec, Rousseau 2ὶr Nam si diversa fuit ratν , qua corpus Christi erat sub propriis dimensionibus . et sub speciebus; quaenam contradictio esse potest quae debet esse ejusdem de eodem secundum idem I si ratio fuit diversa ; igitur non se eundum idem totus Christus suit in seipso, et in suis manibus , et in suo ore. Cur ergo Bousseaus insolenter superbeque perinde ae si insolubile argumentum objecisset , exprobavit,
nihil plane posse ad illud responderi: dum tamen tot ante secula responsum fuerit Τ Hane responsionem vel ille ignoravit, vel se iens dissimulavit. SI dissimulavit, mala egit side, in ore
t) Rotra eam Emi . lom. 3. pag. 35 . suum Inspiratum sie loquentem findueittis .a rara pyr end que out est plus grana que sa parile a mais moi, te votis apprenda. de la part de Dieu. que e est is partie qui est plus grande que te lont se
Ratio te Meet. totum esse majus tua varie ; ego autem. Dei nomine. tibi denuncio. partem esse majσrem toto. Quis umquam Callioli eorum, nisi arguendo, hoe dixit II in Epist. ad Arehiepiseopnni Parisiensem , t m. 6. mpy. pag. 60. vietoriam ea nens. ila arroganter seribit i se Selon volee doctriae de la leaasubstantialion. lor et leri Jesus fit la de eniere cene avee les diseiples et qu' a aut rompu le pa in M Manaia Mn torps eniter dans sa main. et . s' il mangea lui mhme du pa in tonsatrε. t m. M me il put te latre. ii mil ga iεte dana ga bouelle. Volla done hien elatrement. hienis prεeisemεnt 1a partie plus grande et ne te lunt, et Ie eonlenant m inure me te ton e- u. Que dite votis a tela. Monseigneve - Secundum vestram transubstantiationis doctrinam i Nescivit Rousseau . vel neseire linxit. Lullieranos no gare lea mutat alia. , nem. et lamis non negare praestentiam realem eorporis citrarii sub qualibet parte panis. et vini. Non erg. eg loel rina trans instantialionis aequitur quod ipse infert. .. Cum degus in lillima coena evae iliae pniis suis Degit panem , eι singulis eorum uum dedit eoepu . perspieuum est. ipsum gestasse in manu au in integrum empus... et de eodem tonseerato pane eomedit . ut sarere quidem potuit . eaput suum iaia ore suo posuit. Ea satis clare. ae praee, e pars maior toto, et eontineas minus eouis tento. Quid ad haee Domine mi Quid ad liaee Lege, mi Rousseau . responsi nem S. Thomae Iam deseriptam. Et si ad anteriora velis te eoaserre. lege S. Hieronymum in Epist. ad Hedibiam q. 2. Lege S. Augustinum Eaar. in Prat. M. Me. i. n 10. et erae. I. Bum. 2.
328쪽
ceteroquin suo; si ignoravit, eur neglexit inquireret in tanta autem sive ignorantia, sive malitia audet ille Arehiepiscopum Parisiensem impetere . quasi , ad ejus sophismata super ardentes prunas inbederet l . Quem non movea ut haec Stomachosa, et impia ridi eula 690. Ad tertium negamus, nihil nos posse credere, nee Deum revelare, quod eomprehendi a nobis non putest. Nam silam multa credere debemus, quae ab hominibus die unlur, ut di-elum est 2ὶς quae tamen a nobis non comprehenduntur, cum de iis non habeamus scientiam ; quare non erit credendum mysteriis a Deo revelatis , etsi comprehensionem nostram excedant rta iam hoc Rousseau sophisma . Si sophisma dici potest , praevidit , et solvit S. Thomas ostendens δὶ, quod ea quae ratione
investigari non possunt, eonvenienter side tenenda proponuntur. . . tune enim solum rere Deum eognoscimus, quando ipsum esse eredimus supra omne id quod de Deo eo quari ab homine possibile est, eo quod naturalem hominis evnitionem atrina substantiaeaeedit. 69l. Ad quartum neg. min. Et si enim Bevelatio non expellat obscuritalem Fidei , quae est de non apparentibus . exeludit tamen tenebras ignorantiae. Fides enim, ut apposite S. Τhomas 4 , docet omnia neeessaria ad bene vivendum . . . R hoe etiam pateι, quia nullus philosophorum ante adventum Christi eum toto eonatu suo mihil tantum seire de Deo , et de necessariis ad citam aeternum, quantum post adrentum Christi scit una vetula per sidem. 692. Quod autem additur de Scriptura utriusque Testamen ii magno Volumine comprehensa, et exarata lingua paucissimis nota , es S serire potest, qui cum Quesitello o necessarium esSedicunt. Omni tempore , omni loco , et omni personarum steneri studere, et ectyn Iscere spiritum, pietatem, et mysteria sacrae Seripturae. Quam quidem necessitatem imposuere etiam Calvi nus 6J, Brentius 7 . et Kemni lius 83. Nos autem qui cum Εeelesia Callioli ea hanc necessitatem omnibus indiseriminatim
in De mystreiorum arti Io. sumY ardenter prunas inredere. ae vix audere P cem Dere. interea me evis, ut ad insane te xistam in hae positione desoria pie-na. Providebo autem. Mi hoe instans sit brevius quoad seri potest. Homo plane impie . et Ogrestis. gieetne exeipis Vim m. in tua sollem nobilitatem revereri debuera l
329쪽
minus impositam negamus l), spiritum intelligentiae Scripturarum in eadem Catholica Ecclesia a Deo, apud quem non esι distinetio Iudaei, et Graeei, tit dicitur Rum. l0. v. I 2. repositum consitemur; et Christianorum vulgo salis esse dicimus ad
19 Quia apud nonnullos, qni pro Religione revelata gelum habent, Mil non Meu dum scientiam. sententia eireumfertur Quosneliana. auetoresque sunt. ut singuli christiani Seripturas saeras leganti opportunum due imus hae in re aliquantulum immorari. itaque negamus hane Seripturas legendi neeessitalem singulos ameerei multoque magis negamas neeessitatem singulis esse impositam eognoscendi earum. pipitum. pietatem. et mysteria ; imo die imus. non expedire Iit quisque de vulgo Seripturas legat. ΠOmo. inquit S. Augustini l. l. de Doet. Christ. e. M. fide. spe, et earuvie lub.
nisu . eague ineoneusse retinens. non indiget Scripturis . nisi ad alios instruendos. Itaque multi per hare tria etiam in solitudine sine militibu vivunt. Et S. Cyrillus Hierosolymitanus Cathech. S. n. let. .. Cum non omnes possint Seripturas le-M gere . sed δlios quidem imperitia . alios voto Menpatio quaedam a tognιllone im- , , pediat; ne anima per ignorationem intereat . paueis versienti Symbolo eonis tentisi universiam Fidei dogma eomprehendimus . . Cui tonsonat S. Tlmm a1 2. 2. q. .. t. a. s. fieri benη i Veritas fidei in saera Seri plura diffs e eontinetur. et variis modis... et in quibusdam obseure. ita quod ad eliciendum nilei veritatem ex fiaeea Seripit -- ra, requiritur longum studium. et exere itivm. ad q ind non po stant pervenire .u . . nes illi. quibus neees artum est tognoscere fidei veri latem a quorum pleriq- lusis negotiis Meupall. studio vaeare non possunt i et ideo luit neeessarium ut ex seη- lentiis saerae Seripturae aliquid manifestum summarie eolligeretur, qu d propone- .. retur omnibu ad eredendtim qua quidem doetrina eon igitur et Coi insit adver. sus divinam Revelationem sopbisma, et eorum sententia, qui necessitatem legendi Seri pineas gingulis imponunt. vide eumdem S. Tliomam Opu e. 3. in Praefat. Ex ea nee ssi tale tonsequeretve quoque neee sitas translationis earumdem Seri- plurarum in linguam unaevique vulgarem. Hi ne vero manare incommoda Sr v - ima possent. Re primum quidem. quia opus magnae dime illatis est. Scripturas saeras de una in aliam linguam aeeurate verteret quidquid autem in hae maximi ni . menti re pereatur. ingenη ereat perieulum. S Hieronymus Praefat. in Iosue . neest si- talem vindieat novae a ge adornatae Versionis Saerarum Seris lueorti m. quoil apud
Latinos tot essent exemplaria. γω eouieta. et unusquisque pro mo arbitrio. vel
addiderit. vel rubisaaeriι. Quod et S. Avens linus deplorat Epist. Τι. al. 10. n. s. tibi ait. versionem leptuaginta interpretum in diuersia eo lieibus ita Dariam ease. ut tolerari viae possit. Haee Seriplurarum prosa natio potissimum tonatat in ta in mul. tia versionibus ah haeretieis adornatis ad suos confirmandos errores. Deinde ex permis a euilibet lettione Seripturarum in unigari lingna h que duee. qni eas legitime interpretetur. illluit etiam seqititur tueommodum. qn d S. Bagitius Epist 42. a l. r. n. 3. deserinit inquiens ι δε saepe ex veteri Te tamenio Dratur detri- mentum . non qnod seriptae sint res noxiae. sed quod eorum qui laeduntur. mra nilema. omni nim panis ad alendum idoneus, sed noxius instrix, . . Et Nagia n. .. Renn Orat. l. n. 82. memorata Hebraeorum lego. quam vorat in primis rectam.
et laude dignum ut ne miris aetati quiuis Scripturae liber concederetur . alii ne
i e quidem utilin e. quandoquidem nee tota statim a quolibet perei a possit. ae.. qnnd in ea remn 1 tius est. ob externa in speetem imperitioribua plurimum detrimentiri afferre possit ... Qilae verba eommentans Elias Cretensis in praesalam Ora . i. Quod ... inquit. et i m magnus Apostolus si ibindicans alebat i Littera oeeidit. Viritua au. .. tem vivisseat. Propterea quo stitieet plerisque loeis historia, si quidem in nullisia rebu haereamul. Probae vitae novis exempla minime praestat. Quid enim. quaeso... ad virtutem Blilitatis auditori attulerit Propheta Oseas ex aeorto liberos gignens. si . . non vlira litterae eortieem progrediator ... cujus generis in Galleo Cantieorum multa se sunt, ne die in omnia. F. g. D3culetur me oseius oris aut i et meliora sunt ubera
330쪽
salutem consequendam, ut sint instructi in praeeipuis Fidei eapitibus Symbolo comprehensis; atque in praeceptis , quae serva re debent, cetera vero credant implicite. Pertinet autem ad Pastores, et Doctores, qui alios debent erudire, in sacris Seri-
fit luxta Bltilum litterae sensum intellisantur. yndiores homines maximo des rimento meere quenni 1 ut quae alia quidem loquantur. alia autem in imo signisleent. Quasis etiam proinde Perseetam aetatem. et mentem purgalam, et non medioerem artem. ae seientiam requirunt videri etiam possunt Origenes Pronem. in canti . S. Athana ins Orat. 2. eon. Arianos. S. Hilarivs l. 2. ad constantivm n. s. S, Hieronymus in Epist. ad Paulinum . et in Proem. in Ereeltiel. et ad ealeem Dialogi eon. Lu eiseria nos i et S. Augustinvs Epist 120. al 222. n. l3. qui Seripturas non in testendo.
sed in intellistendo e sistere darent. et mala retexent, quae proseistuntur ex eo quod omnes. Seripturas sine Scripturae sensu loquunIur.
Ad haee S, Ambrosius l. 4. in Lileam n. 26. .. Disee. au. quia Latana1 trans ligo. rat se vellat Angelum liteis. et de Seripturis ipsis Dii in is saepe laqueum fidelibus . . para . Sie haereticos saeit, sie eviseerat silem sie Jura pietatis imp nguat H. Eadem is seribit S. Angustiuus Epist. ei l. et Trati. 18. in Ioan . Hos laqueos paravit cireum .eelli nihils Donatistarum qui exemplo Sampsonis, et Raaiae ste Meldendos ultro irae hant. vide S. Angustinum l. r. eon. candentin m e. 29. Paravit Pristillianislis. qui putantes. Jaeo m Maeo patri suisse mentitum. mendaeium esse litilam amrmabant Vide eumdem Aligust. l. eon. mendae. e. 2. Paravit Manichaeis, qui vetus Testamen-lum respuebant. quod in eo plura narrentur. et laudentur. quae ipsin litteram sequentibus plena seandali videbantur, ni refert idem Augustinus l. de lueres liaep. 46. Paravit quibusdam Monathis AEgyptiis. qui litteram sequentes. in Alro pomorphilari merrorem ex imperitia lapsi fuerunt. ut ex Socrate l. 6. e. 7. ex Sozomeno 8. e 11. et ex Cassiano Collat i s. e. 5. 1eimus. Utinam non fuisset a ueta pernietes t olim S. Hieronymns in Epist. ad Patulinum Iehat i . . Sola Stripturarum ars est. qnam sibi omnes passim vendieant... Bant g TM rnia annus. trane delirus senex. hane sophista verbosiis. hane nniver i praesumunt, is laterant, doeent. antequam distant. Alii ad suos superellio. grandia verba trutinantesia inter mulierentas de saeris Litteris philosophantur, Alii distant sproli pudor, a lae-- minis quod viro doeeant i et no parum hoe sit. qnadam laei litate verborum . imo id Mia, edisserunt aliis quod ipsi non intelligunt ... Postremi hisee temporibus ma gia tumulata ealamitas es . illam gravissimis verbis deseribit Card. Os ius in Dial De Sa m verna ule testen i . . raulus. ail. loqui non permittit mulierib iis in Mele i3... Nune translationibus istis in linguam vernaeulam faelum esse eernimus. ut quasse lanam lexere stili id tempus magis expediebat . eae si hi doeendi quoque potesto temis Iam arrogaverint . . . Nunt hare Seripturarum profanatio verius, quam translatio.., non solum zonarios . ha Iulos. pistores. sariores. sutores a verum etiam Zonarias... h. nia . pistri eis. saririeri. sutriees seeit nobis apostolas . prophetissa . doetrice .. s. Hune Duellim . et apud snil imoa. et apiid nos quibusdam in ineis videmus nune ... et ingemiseimus ex hae divinarum Striplurarum in vernaeulam linguam versione ... Merito igitne sanxeriint Tridentina Synodus. et Pontinere Maximi. ne quis Biblia vul-ἔδria absque obtenta laeuliale. legore, aut retinere possit. hoe tantum addito is quod ι. si hujusmodi Bibliorum versiones vulgari lingua silerint ab Apostolica Sede appro .. holae . aut editae eum adnotationibus desumptis ex Sanetis Melesiae Patribus . velia ex d iis . Calliolieiεque Virix. eoaeeduntur is ut ex mereto l3. Junii 1757. Ita enim abest subversioni 1 periculum. Ex hisee antem resellii ne ea lumnia Boulangieri seribentis Ioe. eit e. 14. Q Sacerdotes vrile . ut homines ignorent libros sanetos conlinentes regulas . quax debent sectari. Eorum agendi ratio est alis dubio a tulissima . quia Biblioraim lectio efit maxime se omnium propria ad avertendum Christianum a veneratione erga Biblia ... Maledicen
tissimus gycophanta . idemne est prohibere vulgo popoli . qui non intelligit areana Scripturarum . e rum ieelionem . M nniversim eam interdicere Neseiebat ille quidem