장음표시 사용
371쪽
stiana Religio magis ae magis propagaretur; nihilque aliud conliciunt leges . quas magno nui uero Freretus congerit. Nam qua ratione Christiani suissent, si nihil de ea Religione propaganda curassent, ethnicisque potius savissent, qui odio illam prosequebantur' At quaenam fuit irrogata ethnicis violentia. ut ethnicis more nuntiarent, et ad Christiana accederent sacra f Fortasse quia Constantinus Magnus Cleri eis savit; quia praecepit, ut die Domini eo omnes etiam gentiles abstinerent a forensibus actibus, et a servilibus operibus: quia Gubernatores Christianos misit in majorem Provinciarum partem ; quia pr0hibuit, ne idolis saeri sicarent praeeipui Reipublicae Ministri, ipseque Praefectus Praetorii; quia Edietum promulgavit, in quo Suorum Praedecessorum caecitatem deseripsit in cultu idolorum; quia uni Versos hortatus est, ut uni eum verum colerent Deum , salutisque Spem in desu Christo reponerent : quia idolorum templa Spolia it. Sustulitque praecipuas statuas ; vel quia templa eelebriora destruxit; vel quia interdixit paganorum sestivitat est' Haec sunt crimina. quae Constantino Fre retus obiicit . ut de violentia damnet in propaganda Christi Religione. Itaque ne violenter Constantinu S ugere videretur. non Christianis. sed et linteis adesse studio, et opera debebat Sua y tunc vero . nae praeclarus suissei Chrsitatiust Nihil violentum reperire est in legibus a Constantino latis pro Christianis, nisi Frere lus velit, ne dehortari quidem ethnicos illum potuisse ab impii, idolorum cultu . quin statim violentiam inferret. Sed quid de violentia arguitur Constantinus, qui in Litteris, quas refert Eusebius si . ait:., Nemo alteri molestiam lacessat. Quod cuique libitum fuerit, id agat . . . Qui vero se ipsos Subtrahunt, habeant sibi mendacio- , , rum delubra. quando ita volunt 23- Qui ita statuit, euinam inseri violentiam '752. Reliquis Imperatoribus ad Marcianum usque non aliam vivi illatam ethnicis . exprobare Freretus potuit . quam leges. quibus sacrificia, et cultus idolorum prohibuerunt quandoque sub mortis poena ; utque idolorum templa prosternerentur, mandarunt. At si hae violentiae dicendae Sunt, quaenam earum potest esse comparatio eum immanissimis persecutionibus , quas Christiani passi suerunt tribus, et amplius seculis ah ethnicis imperatoribus 8 Reeenseat Fre retus Gentiles. quos Christiani imperatores spoliarunt bonis. suppliciis assecerunt, privarunt vita.
39 L. 2. de vita Constantini e. 56 2ὰ Coastantinum Freretus tarpit. quod ita praeceperit. ne ellinitorum ob tinat iota me oribu . seditiones erearet. Quid mali in hae pussimi imperatoris tantione Au.diat lamen Freretus quae confla alia ut ipse loe . et t. dicit illud apud eos, qui re-ele gentiunt fixum . ratumqite esse oportel. fiolos illos sanete. ea teque esse νιeluros. - quos tu ipse ad hoe voeavisti . ni saetosanctis tuis legibus acquirerant . . Quibu quidem verbis gratiae Dei. non soli hominum industriae, altribuit seni ilium eonver-llionem ; ostenditque. quam alienus luerit ab inserenda illis vi ut christo noluen dareat.
372쪽
Nullos plane reperiet l . Nos autem infinitum pene numerum Martyrum objiciemus omni poenarum genere vexatos ab ethnicis imperatoribus. Nunc sic: idololatria alli si inas radices fixerat ubique gentium , atque ab auliquissimis temporibus ; ut enim supra diximus 2). in ilium coepit circa tempora Abrahae ; latissimeque
uianarat, dominationemque obtinuerat , in imperio praesertim nomano. Fieri ergo non poterat, ut nun dicam evelleretur, sed iid deturbaretur quidem humana tantum industria, praesertim eo tempore , quia ellini ei imperatores in ea luenda omnia studia ponebant sua. Econtra Religio Christiana recentissima erat, ubique ivxisa. in summum odium adducta, ei ad exilium quaesita ab ethnicis, etia in sub Christianis imperatoribus. Nihil ergo saei liuq erat, si humano loquamur modo, quam ut ipsa ethnicis molaudem cederet . praesertim quia et huicismus voluptatibus sensibilibus favebal , Christianismus repugnabat. Atqui idololatria Religioni Christianae cessit sub ipsis etiam persecutionibus ethnicorum Imperaturum, ac demum sub Christianis Principi bus ad nihilum redacta fuit, nulla alia adhibita humana diligentia, quam paucarum legum , quae praesidium Christianis pollicebantur, interdicebantque idolorum cultum. Destruelio igitur idololatriae . ei Chri lianae Religionis propagatio non sunt opera humanae indu triae imperatorum Christianorum, sed omnipotentis virtutis Dei vade autem in ipsa conversione C0nstantini emicuit, ut ipsemel imperator est eunte Status ι). Meulitur ergo Fre relus, cum post paucas illas Christian0rum impsi alorum recensitas leges nullam autem praetermisit diligentiam in iis conquirendis ait, non fuisse opus minori vi0lentia ad convertendos paganos. Nullam Christiani imperatores violentiam ethnicis intulerit ut, ut Christianismum propagarent: summam Christianis ivlulerunt viniflJ Freret . qni nullam ililigentiam omisit, ut de violentia Cliristiano mpera. tores aec nsaret, nullum alium invenire potuit. praeler Sopatrem, quem Constantinus In sit nee idi. - Ce priste assu Mil son Zele par la mort dii philosophe Sopatre. qu' li,. sil urip. si l on en crolt Suida 1 . polle sat re vote eombien il lia sinit te paga... nisme me Princeps luum e let gelum morte philosophi Sopatria . quem Reιι intermere. vi autumat Suidas, in ita ostenderes. ab re passanismum odio haberi. De Sitida non laboramus, qui tam multo post Constantini tempora seripsit, Evis napi iis constantino syclironus, in .Edesio testatur. Sopatris mortem proturatum ab Aulieis suis o. qui invidia perelli Ablabium ab Constantinum miserunt. ut Sopatrem a censaret . quasi magi eis artibus naves detineret frumento onustas. na ad portum op pellerent. Alque ita et potuit es e laus a . eur Suidas dixerit . Sopatrem ob Religionem suisse ocelsum Eliam i vero toneederemus. Sopatrem ad mortem a Constan. lino damnatum suis e propter paganismi odium. qm4 es et unius ethaiei mors inter innumeeas eaedes Christianorum Una eaedes Sopatris violentiam Constantini in Elnὲ-esa Frerelo extubet; innumerae Martyrum eaedes nihil valebunt
3I in .itteris eii. apud Eii ebium l' 2. de vita Constant. ubi e . 55. idem impe . rator geolias agons Deo i . . Tuo. inquit. duein. atque auspicio res gaiulares suscepi. M aique Perseel. Tui in signum ubique praeseren . vitiorem exertitum duxi. ete.
373쪽
ethniet Imperatores , ut Christianismum destruerent: et tam ea ethnici miiq suit destruetus. Christianismus mirissce propagatus sub ipsis etiam ethnicis Imperatoribus. Qui in hisce operibus
non videt dexteram Domini facientis virtutem, caeeus omnino est.
753. Utique et linteis mus sub Christianis Imperatoribus non stat in interiit, obstante hominiam malitia, et impietate; interiturus fortasse citius, sallem exieritis, si eamdem vim adversus
ipsum adhibuissent Christiani Prinei pes, quam ciliniet adhibuerant adversus Christianam Religionem. Sed salsum est, quod Fre- retus opponit ex Symmacho , nimirum , tempore Valentiniani li. illustriorem Senatus partem adhuc fuisse ethnicae superstitioni ad die tam . Libellum quidem supplicem Symmachus Valentiniano adolescenti obtulit Senalus nomine , ut paganae superstitiones restituerenturi sed, iniuit S. Ambensius ad eumdem Valentinianum seribens l . absit, ut hoc Senatus petiisse dicatur: pauet
gentiles communi utuntur nomine. Quare rursus mentitur Freretii : et ex mendaciis suis conelusionem omnino nullam insert
23: paganismus igitur destruetus fuit . eique Omnino substituta Christiana MIistio , ob mazimas violentias.
754. Restal, ut ejus expendamus animadversiones ex progressibus haereticorum , et ex qualitate persequutionum , quibus veteres Christiani mere vexati . itaque stupendos valde non esse ,
ille ait 3J . Christianismi progressus, si considerentur novitates , quae aeeidunt stalim atque erumpiι aliquis haeresiarcha: hune enim postuli eertatim sequuntur ; eι si eontingat, Principem aliquem illius doelrinae subseribere; illieo medietas ejus diιionis Religionem mutabit. idque eonfirmat exemplo turbationum quas .cone itarunt Lutherus, et Calvinus; atque ait s4 : Si tu ne uni versa Europa potestati subjeeta fuisseι uuius Principis qui novitati favisset, Camoliet redacti nunc fuissent ad paucissimos ; exa inplaque addit Angliae, Hollandiae, variarumque Germaniae Diti ο num, in quibus populi exempla suorum Principum sunt sequuti: atque animadvertit so , in regionibus, in quibus reformatio du
374쪽
natur . non fuisse adhibitas eontra Catholicos easdem violentias , quas Christiani Imperatores adhibuerunt, ut a paganismo
755. Quis vidit umquana hominem lam aperte mentientem , et seeum pugna diem ' Si quid valeret quod ex Prinei pibus sa ventibus Luthero . et Calvino ille deducit, sequeretur, ellinicismum debuisse corruere statim atque Imperatores fuere Christiani; cum tamen ille contendat, non potui se destrui, nisi per maximas violeutias. Ouare ethnici non statim sequuti sunt exempla Imperatorum Christianorum , sicut populi nonnulli exempla sequuti sunt Principum laventium Luthero, et Calvino Praeterea nonne tribus prioribus Ecclesiae seculis uuius Imperatoris putestati subjectum erat universum qua latissime patebat Romanum lin perium 8 nonne eidem imperio praeerat Constantius, eum Arianis lavens, Catholicos immanissime persequebatur Et nihilominus Christianismus . et Catholicismus vicerunt, prostrata idol latria , et Ariana haerest. Exempla ipsa Angliae . et lIollaudiae ostendunt, haereticas Potestates in iis ipsis regionibus non potuisse Catholieam Religionem evellere: nam et in Angelia, et in Hibernia, et in il illandia ingens est Catholicorum numerus. Oportet aulem omnem seculi sexti decimi , et decliuiseptimi historiam ignorare: ut adseratur, non ita a salsis Besormatis saevitum esse contra Catholicos . ut Christiani imperatores saevierunt contra Paganos. Loquuntur in Anglia iniquae leges Henrici Vlli. Κlisa- belliae, Jacobi, knnae. Loquuntur in Hollandia . in Gallia, elin Germania suscitatae ab haereticis seditiones . et bella adversus legitimos Principes. Loquuntur Templa destructa, Monasteria --lo aequata . violatae virgines, expilaia Ecclesiae bona, trucidali innumstri Calhullei. Quid simile secere eum ethuleis imperatores Christiani3 Freretus qui diligentissi Inus fuit in eorum perquirendis violentiis, quas vocat, non alias invenire potuit, quam lavo rem Christianis praestitum, prohibitiones ethnicorum rituum, destructionem templorum daemoni excitatorum. Hae sunt violentiae longe majores . et nullo modo comparandae cum violentiis Lulli ranorum . et Calvinianorum ' Proh hominum iidem l756. Cur vero haereii et sequuti sint haereti eorum Principum exempla, ethniei vero multi sequi dei rectaverint exempla Imperatorum Christianorum in paganismo deserendo , res perspicua est. Lutherana . et Calviniana haereses sustulerant, sub retorinationis Specie . abstinentias. jejunia . consessionem auricularem, necessitatem satisfactionis . coelibatum , subjectionem Ecclesiasticae et Laicae Polestali, et bonorum Ecclesiasticorum direptionem eon cesserant. Haec omnia ad gustum erant hominum depravatorum .
qui facilius seducebantur praetextu sequendi litteram Evangelii. Religionemque redigendi ad pristinam puritatem. Miram ergo videri non debet, quod haereses illae progressus aliquos seeerint, Diqiliam by Corale
375쪽
non tam lavore Principum, quam impulsu concupiscentiae, et eupiditatἰs. Ceterum Christiana Religio nihil tale ethni eis promittebat . aut permittebat; immo jubebat mundi contemptum.
Passionum refrenationem, Crucis amorem. Minimum ergo value-
runt exempla Principum Christianorum ad ethnicos convertendos .minin umque valuissent violentiae etiam maximae , Si quas adhibuissent. Prostratio igitur idololatriae , et ethnicorum conversio ad Fidem Christianam manifestissimum est opus divinae Potentiae, quod 3eritatem Beligionis Christianae in vietissime demonstrat. 757. Nihilo minus salsus est, et sibimet Fre retus contradieit, eum ait si , persequutiones imperatorum Romanorum non potuisse Christianismum delere . quia major earum pars fuiι adeo brevis durationis, ut mirandum non sit, quod non potuerint ese sectua produeere, quos Imperatores intendebanι aliunde vast tus Romani Imperii nimis obstabal perversae soluntati hostium Christianorum. Faeile non erat mittere undique inquisitores iisdem temporibus. Facile persequutionem passis erat se subdueere a persequentium rabie; hisce tamen distinuitatibus minime obstantibus , si Romani Imperatores eadem usi fuissent severitate, Ion-sta annorum serie. et eadem diligentia adversus Christianos. quae suiι adhibita in Iaponia, ut eos eaeterminarent, verisimillime idem essecissent. Cur enim in eeteris regionibus fieri non
poterat, quod Imperator Iaponiae feeit in sua ' Religio Chri
stiana ibi maxime floruerat. nune autem ne unus quidem Christianus ibi eaetat. Videte hominis mendacissimi incredibilem seribendi audaeiam . et impudentiam. Dixerat paulo ante Catholicos paucissimos tuturus suisse, si universa Europa unius Principis Lutherani. aut Calviniani potestati fuisset subjecta. Nunc autem ad vastitatem provocat noniani imperii, quae obstabat persequentium voluntati. Quid est hoc aliud, quam an dabatarum more
durarunt, salsum esse multis possemus ostendere, si per institu-
- qnes, que Miles dolat se soni servis les Empetenta theliens pone to ire a 34liter le
376쪽
litin liceret; osten Sum autem fuit a multis adversus Dod ellum. Satis nunc sit laudare Chrysostomum , qui hoc ipsum versans argumentum , scribit l : Gentiles erant Imperatores Augustus , , , Tiberius , Crius , Nero . Vespasianus, Titus, ei post illum, , omnes usque ad tempus Beati ConStantini imperatoris. Omne que illi, alii minus, alii vehementius Ecclesiam oppugnabant: , , oppugnabant tamen omnes. Qu0d si qui eorum visi sunt mitius, , agere, hoe ipsum tamen, quod imperatores palam in impie late, , Viverent, materia bellorum erat, cum alii qui ipsis adula- , , bantur, gratiam illorum captantes, Ecclesiae hellum inser- , , rent , . Continua igitur sub ethnicis Imperatoribus suil Christi an rum persequutio , etsi non semper ita ehemens, ut sub Nerone, Domitiano; Tranno, Antonino Pio, Septimio Severo, Decio, Diocletiano. etc. Ae Deeium quidem ita in Christianos desaevisse, ut Religionem quae longe, lateque propagata erat, delere constituerit, testes sunt Eusebius , Lucius Caecilius s33, et S. Cyprianus 4). Diocletianus autem, imput Sore Galerio, adeo aeerbam persecutionem latissimeque patentem in Christianos exellavit, ut innumeri ubique fuerint Martyres esse eli, ut testantur iidem
Caecilius 5ὶ, et Eusebius is , itemque Laelantius 7ὶ, qui ei rea
ea tempora vixerunt. Haec autem persequutio tam erudelis, et
tale palens. toto deeennio perdura it; quae sane duratio nemini brevis videbitur. 759. Quod aute in opus erat mittere undique inquisitores iisdem temporibus , si undique Imperatoriae Litterae mittebantur, ut Christiani perderentur Si dudices, et Praesides ita erant ubique contra Christianos assecti, ut etiam sine novis mandatis in
eos sae irent, occasione accepta ex praeteritis edictis non revo-
eatis Si plebs ipsa solebat saepe ad leoneni clamare 8ὶ ' Quo
vero Deile sugerent Christiani a rabie persequentium , Frere lusnon dixit, nec dicere poterat; nam si vastitas Imperii Romani in caussa fuit, cur nequiverint imperatores suam exequi volun talem, nonne eadem Imperii vastitas Christianos prohibere debuit, ne facile possent fugiendo evaderer Fugerunt quidem nonnulli ad barbaras Nationes 93, eorumque fugam Deus convertit in Barbarorum bonum , quorum multi ad Christum conversi sunt
89 Moxhemii is ipse Hist. Εeel. e. 5. seel. l. I S. 1tribili ri in provinciis Passimia vim Christianis perpeti o sere a plebe, aut praesulibus illatam esse. documentis ex- is ploratum est tertissimis ... 93 Constantinus in tit. lit t. apud Elisebi iam l. 2. de elus vila e. 53. .. Gloriar -- tur, clebat, ob haee nune Barbari, qui homines, ex nostris regionibus profugos inucis tempori1 exceperunt ...
377쪽
magisque propagata est Christiana Beligio. Sed quod non dicam omnes Christiani, sed plerique talem inire fugam poluerint , id
asserere in lania Romani imperii vastitate , nonnisi Frei eius haluit insigni ea qua pollebat, mentiendi perpetuo , sibique contra- dieendi fiducia. 760. Reliquum est, ut ad hypolliesim Frerelianam nos convertamus. itaque si Imperatores Romani eamdein Severitatem, et dilige ut iam diu adhibuissent eontra Christianos, qua usus suit
daponiae Imperator, deletum jam iri nomen Cliristianum ubique gentium, ut in Iaponia est, ille decidit. Sed quam imperile
paucis pespicito. dapnnia insula est . ut omnes noruni; illuc ergo non nisi navibus patet iter. Inde autem daponti imperatores Ministros Evangelii ea impiissima lege perpetuo arcere, Suaderilibus . ut nonnulli existimarunt, Batavis, decreverunt, ut quicumque in portum uliquem ejus negni pervenissent, Crucem pedibus proterere cogerentur. Hac lege deterriti Catholici ne tantum patrarent facinus, da ponos deserere con Stiluerunt, experturi Opportunturi tempore, si sorte denuo pateret via an nunciandi iis gentibus Evangelium ; quod et multoties lenta ruul , sed hactenus frustra. Quid ergo mirum . si di ab alico obstante consilio, Fides in Japonia periit' nam Fides sine Evangelieis Ministris durare diu nequit. Batavi aulem qui illuc veniendi obtinuerunt iaculiatem , tam longe sunt a studio propagandae Religionis Christianae.
quam non abh0rrent a proculcando Redemptionis nostrae signo.
Cerrius tamen si assi mat, multos in da punia Christianus perstj-tisSe . qui filios suos saero Baptismate abluant, quorum plerique martyres decesserint. Poterant ne imperatores Romani, qu0rum imperium terra marique tam late palebat, eamdem legem ferre rQuae si etiam lata suisset, ut lata lex suit de sacrisseando idolis, nonne infiniti fuissent modi evadendi 8 Quis poterat custodias ponere ubique terrarum , ut potuere da ponit, ne ulluς Evangeliciis Praeco submitteretur Frereti ergo liypothesis de re est, quae plane fieri non poterat humano loquendi more. Humano, dicimus: nam fieri quidem pol est . ut daemonis arte. merenti- irasque hominum peccatis, Christiana Religio ab uno negno , aut negione abscedat; ut vero in tuto mundo exterminetur , fieri nullo modo potest, ne ipsis quidem Ynlichristi temporibus. Non enim Christus promisit. Fidem in una, aut altero loco non esse desecturam; sed promisit Ecclesiae, eam non destituram usque ad consummationem seculi , nec portas insori adversus ea ni praevalituras. Obstrepant igitur quantum volunt Frei elus, Buulangi erus , eeterique impii, Religio Christiana numquam erit cessatura,
iii Vide Bunonem in Aul. ad Cluserit introd. Geos plD lib. 5. e. s. o.
378쪽
eliam si alii pilis quam ipsi insanierint, sed semper magis progressura , ut in tot regionibus , quae postremis hisee temporibus sunt delectae, et ad Christi Fidem, Ecclesiaeque Callioli eae gremium
Utrum Christiana Religio pati tolerantiam relistiosam possit. 76 l. De religiosa tolerantia loquimur, non de mere eivili. Ilac enim tolerantur quidem in quibusdam Catholicis Regnis,
aut Rebus publicis homines aliarum sectarum ; sectae vero ipsae minime pr0hantur, nec quidpiam ad millitur, quod ad earum probationem perlinere aliqua ratione posse videatur l . Illa vero seclarum , aut sectae approbationem sive explieitam , sive implicitam
praesesert 2 ; estque vel generalis, vel particularis. Ac generalis quidem est tolerantia illorum . qui putant, homines cujus
cumque sectae recte agere , si ad sectae principia se componant,
modo bene moraliter xivant. tii Latitudinarii , Indisserent istae, Adia oristae, Libertini, Moralistae Patisici, etc. voeantur 3 .
1 I De hae lolerantia loqnpns S, Thomas 2. 2 q. 0- 2. a. il. ait . . Humannm se regimen derivatur a divino regimine . et ipsum dehel imitari. Deus autem quamvis,. sit omnipotens. et summe boni . per millil tamon aliqua mala fieri in universo . ., quae prohibere posset; ne eis sublatis majora bona tollerentur , vel etiam pejora n la 1equerentur . . . . Sit ergo quamvis infideles in suis ritibns peleent . tolerari. M p sunt . propt er aliquod bonum . quod ex eis provenit . vel propter aliquod mari lum . quod vitat ne M. 29 Ex qua dis linetione eonfiat. quam inrpiter erravit Rousseaus Emil. lom 3. Dag. 187. in nota seribens i ta La distinclion enlre la lolera nee et hile et la tolerante liteol iqt e . est puerile ei va ne . ces detix tolerantes soni inseparabies Distinctio
.. inter trierantiam eivitem . et theolo eam est puerilis. et vana. uae duae tole-M ra vitiae leparari nequeunt. 1 te Romae lolerantur Iuda hi ei viliter. Ditis dixerit. probari etiam eorum si perstitionem ι qnae esset tolerantia theologica ignoravit ille desinitionem iitriusque tolerantia ei tanti η erat philosophiis 3I Hane tolerantiam luendam sus eo pit volta irin. in Diet. a. toltranee. Aseloephilos . au bon εens. Mandevilluis in l. fabula murearum ad mel. Aueior l vera Religio demonstrata Spinora traei; theol. poli l. e. l6. Couinsitas i de liberi. e g t. Auetor medit, philus. de Deo . mundo, et homine. enlii 4 verba retilat noster Gaz-
Ianiga in lam. 4. Praeteri . theol. Diss- 2. e. 5. δε colo Deum talem . qualem Princeps, vel Re piabl. me inbel; si Tnrea . Alen ranum; si Iudari I. vetus Te lamentum; M si Christianus . novum Testamenium veneror pro lege ... Papa si imperans. Deum is eredo transubstantia in m si .vlli rus . Dens mihi par lieulis in . emn , et sub e r- tum valla lilr . si Calvinns, signum pro Deo sumo scilie t is lii, ni a Religionem h bet sabulae loeo. similiter loquitur Roiisgelu loe. eii. pag. St. . . de regarile tota tes es religions partieu heres tom me an lani d' institutions salutatres qui preseri veni dan is eliaque p3ys Mne mani e re uniforme e ' honorer Dien par nn e vile publie i et qui ., Peuvent to ute1 avo ir lenrs raisons dans te elimat. dans te soli vernement . dan leis genie du petiyle . ou dans qtie leti ' aut re tange loeale qui renil une preserable an ire, selon lex tems et te .lieit x ... Universas partieulares religiones respicio
tamquam totidem salutares institiiniones praeseribentes in unoquoque loco modum uniformem honorandi Deum publim eultu naee sol asse respiciebat Genuensis .
379쪽
Parlieularis vero est illorum tolerantia, qui reprobant quidem
sectas non admittentes Beligionem revelatam, et Christianam; putant tamen satis esse , ut ad miliantur articuli Fidei, quos fundamentales vocant; circa reliqua vero dogmata dicunt cuique licitum esse id sentire qu0d velit, absque dispendio salutis aeternae l . 762. Videtur autem l . admittenda tolerantia religiosa generalis, Deus enim non rejicit cultum syncerum, sub quaeumque forma ei praestetur; quandoquidem cultus essentialis est ille qui exhibetur corde. Nihil ergo refert, an sub hac. vel sub illa Religionis forma Deus eo latur 2 . 763. II. Si semel inducatur universalis intolerantia, maxima etiam indueitur perturbatio in toto humano genere. Dogma igitur intolerantiae erudele est , et opponitur sanae Morali, quae prohibent, ne quisquam proximum suum detestetur 3ὶ.764. lli. Videtur etiam admittenda tolerantia haereticorum; hi enim sunt Ecclesiae membra, uti colligitur ex parabola 2ia auiorum super seminatorum in agro Domini, id est. Ecelesia ;et insuper ex herbis Apostoli 2. ad Tim 2. v. 20. Mentis in magna domo esςe non s0lum Vasa aurea, et argentea , sed et lignea . et stetitia. Haeretici ergo quicumque ii sunt, tolerari in Eeclesia debent . 765. lv. Ilaptisma haereticorum validum est. Si autem haeretici non pertinerent ad Ecclesiam, quomodo possent valide baptizare p766. V. Quicumque superaedificat supra sundamentum quod
Christus est, sive superae discet aurum. et argentum , sive ligna, Denum , et stipulam, Salvus erit, ut docet Apostolus i. Cor. 3.
evm scribebat. patriam religionem esse a eive servandam. ni dietum est pag. 4l , not.
ι .st aeque omnes proprias habere rationes possunt in elimate, in regimine. in M. nio populi. in alia quuvis locali caussa , ob quam una alteri sit praeponentia.
habita ratione lemporum , eι toe orum Eadem docuisse videlite Mon squieus . eum ex e intulum div et xl l le eonfinia praeseripsit Religioni Christianae . et superstitiosima hume lanae. vl dielum est pag. εl8. in not. 19 Communis ferine est inter haereticos retentiores lia e sententia. ea mque do.
enit Claudiit Defense de la Religion reformee - Iurnis . D mai Aist. ει 'Mfise . et de unit. Mel.; Clerieul de eligenda inter dissentientes Christ. seMen. Loelii iis . Christianis me missonable; Milioniis. l de vera Reli'. ele. Baelius in Diet. anulon . Rem. O. et Comment philos . p. 2. e. 10. aliique bene m nlti . praesertim Arism inia ni . atque inter eos Grotius. Sed antiquns hie error est iam tum Mento 2. ab Ap.ile ad se rius. et deinde a Rlieloris. Vide Eusebilim Ηι t. l. I. et 38 et Phliastrium de Haeres. n. 90. et S. August. l. de Haere . her. 72. i bi hane haeresim voeat mi.
rabilia vanitatis . et incredibilis. Tertuli ianvs an lem l . de praeseripi. e. 4 l. de.hae-rolieis loquens Paeem inqnit. passim eum omnibus miserat. Nihil enim interest
illis . lieri diversa traetantibus . dum ad unius is italis eapugnationem conspi
rent. ita gem per mentita est iniquitas sibi.
380쪽
v. li. sq. Atqui haeretici superaedificant super line sundamen-lam , quia baptigali sunt , et e redunt Christo. Salvi igiturerniat si . 767. VI. In schismate decem tributim Israel plures fuerunt
sancti. ut Elias, Elisaeus, ele. qui tamen neque ibant in de . rusale in . ut adorarent in leui plo, neque communicabant eum
tribu Juda. Initio quoque nascentis Ecclesiae plurimi juda irarunt et ipse Paulus, ut dicitur Aet. 2 l. licet contra des nilum esset in Concilio Hierosolymitano 2ὶ.768. Vll. Qui faciunt quod in ipsis est , ne errent , et nihilominus errant, digni sunt venia, nec error eis impulatur, At qui Lutherani, Calliniani. Anabaptistae . Socinia iii, Arminiani .ele. qui Verbum Dei habent pro regula Fidei , si tutos se conserant syne ero corde ad legendas, intelligendasque Scripturas, imploraio Spiritus Sancti lumine, faciunt, quod in ipsis est. Si ergo errent, digni sunt venia, nec eis errores imputan-
769. VIII. Semel admissa intolerantia universali, sequitur , maximam hominum multitudinem debere ne lernum perire, id est . illos omnes, qui ab Ecelesia Calliolica dissentiunt, quamquam simplices sint. et ignari : quod alienum est a Dei benignitate , et misericordia 43.770. IX. Si Deus voluisset unam ab hominibus Religionem eo li, omnibus easdem Religionis ideas indidisset. sicut in malhematicis. Si ergo non easdem omnibus ideas indidit, non ab omnibus eamdem Beligionem exigit , alioquin exigeret quod non est in hominis potestate; li 0mo enim non putest sibi alias, atque alias ideas sui mare 5 . 7 7 l. X. Eliam inter Callioli eos dissidia sunt in plerisque controversiis. Cur ergo reprehenduntur inter heterodoxos Prop. Relistio Christiuna nullo modo pati potest relistiosam tolerantiam . l. sire universalem omnium sectarum, i I. sire particularem seclarum haereticarum.
772. Prob. l. p. ratione S. I homae 63. Religio Christianavera est, ut dem, stravimus 7 . Veritas autem non est , nisi una: quod enim recedit a veritate, hoc ipso salsiun est. Sola igiturneligio Christiana est vera ; omnes vero sectae , quae religiones appellantur, sunt salsae. Atqui salsum nun potest cum poni eum vero: