장음표시 사용
391쪽
Εpi St. cap. l. v. 16. sqq. Non enim, inquit , Melas fabulas sequuti notam feeimus vobis Domini nostri Jesu Christi virtutem , et praesentiam: sed speeulatores faeti illius magnitudinis, etc. ubi et ex miraculo trans ligurationis Christi, et ex voce delapsa , et ex Prophetico sermone probal et Christi Divinitatem , et Prophetarum inspirationem.
Seca veritatis doctrinae revelatae nituntur divina veritate, et veracitate tamquam medio; non enim ei doctrinae assentimur, nisi quia est a Deo revelata. Si autem illa penderent ab examine merae , et simplicis rationis humanae, jam qui eis a Ssentiretur, non inniteretur divina veritate, et veracitate tamquam medior duceretur enim pura humana ratione, quae ipsi proponeret, hoc potius quam illud esse a Deo revelatum. Non crederet ergo propter divinam revelationem , sed propter puram humanam rationem ei proponentem rem ut re vel alam. Fieri igitur nullo modo potest, ut argumenta intrinse ea veritatis doetrinae revelatae pendeant ab examine merae, et Simplicis rationis humanae. 798. Praeterea doctrina revelata ex tedit omnem humanam rationem: est enim de rebus quae naturalem hominis superantea plum. Si autem eius Veritas penderet ab examine merae, et simplicis rationis humanae , jam ipsam rationem non excederet :nam ratio non potest examini subjicere , nisi id quod sub ejus captu eontinetur: quis enim ad examen revocabit ea quae omnem comprehensionem excedunt 2ὶ 8 . , 799. insuper. quidquid per meram humanam rationem enn eluditur, vel concluditur demonstrative, vel probabiliter. Si quidem demonstrative. conclusis non solum est teria, sed etiam ovidens. Si probabiliter . conclusio neque teria est, neque evidens, sed dumtaxat Verisimilis. Si ergo argumenta ivtrita seca veritatis doctrinae revelatae penderent ab examine rationis humanae . in iis vel concludi deberet demonstrative, vel probabiliter. Si demonstrative, doctrina revelata esset intrinsece evidens; non ergo esset doctrina Fidei , quae essenii aliter est in esidens. Si probabiliter, doctrina revelata non esset omnino certa . sed a d. suminum verisimilis; nec proinde esset doctrina Fidei, quae est omnino certa 33. Repugnat ergo rationem humanam praestare argumenta intrinseca veritali doctrinae revelatae l.
malotiim i Expeetandus erat Boii langieriis . aut pavet alii quidam, qui nillil inimis seiunt quam ratiotinandi artem . et loli stini ex mendae lis eompnsili. qui tenebra dissiparenti et lueem afferrent. Quaenam . 1i non haee . d. liratio appellari poterit. et amentia 2. 2. q. l. art. 3. 2J idem Opuae. 3 eap. 2. 3J in iis quae evidentia non sunt, quisque falli potest. Cum ergo mysteria te elata evidentia non sint, si semel eorum veritas penderet ab examine rationis 1 nmanae. nemo de ipsis posset esse in ulli biliter rarius; ideoqite et ipsa re vel alio destrueretur.
392쪽
800. I'rob. 3. p. ex eodem S. Τli uiua l . Gratia non tollit, sed perficit naturam. Humana igitur ratio debet semire doctrinae revelatae , non quidem ad probandam Adem quia perhoe ιolleretur meritum fidei sed ad manifestandum aliqua alia, quae traduntur in hac doctrina. Et propterea idem S. Thomas
saepissime utitur rationibus naturalibus , quae non probant qui dein mysteria revelata, sed eorum congruitatem ostendunt. Si vero eadem Mysteria ab impiis negentur, rationibus humanis utimur, non ad ea probanda . sed ad sophismata revincenda. Cum enim doctrina re elata sit insallibilis veritatis: seri autem non possit, ut de vero demonstretur Oppositum ; quidquid opponitur contra doctrinam revelatam, non potest esse nisi sophisma; ide0que demonstrari potest ejus salsilas et sic autem non demonstratur verilas doctrinae revelatae, sed demousiratur salsitas argumenti contra ipsam. Ad explicandam ergo doetrinam revelatam, eamque abi inpiis defendendam libet pro voeare ad humanae rationis examen ut demonstretur salsilas argumentorum ad verbus ipsam. η0l. Prob. denique postrema pars. Saepissime quaestiones instituuntur adversus haereti eos; in quihus ex doctrina revelata, quam ipsi admittunt, rationes eruuntur ad eos re incendos. Id autem non sit, quasi dubitemus de veritalibus illis, quas haeretici negant, sed ad veritates ipsas manifestandas, atque ad refellendos illorum errores 2i. Multoties etiam contingit, ut haereti ei ipsi divina exti tali gratia , incipiant dubitare circa suos e
rores , Dique eos deponant, ad examen revocant rationes quas
urgent Catholici . Utrumque linc examen non adversatur doctrinae revelatae; non enim sit ad ea in impugnandam . sed ad verilalem uani seSlaudam, hel adsequendatu . Necesse tamen est, ut ultimareS0lutio fiat non in rationem humanam , sed in testimonium di- inum, quo sides nititur, alioqui destruitur ipsa revelatio. Et quia in haereticis expendentibus Scripturae sensum privato spiritu , nitima resolutio fit non in divinum lastimonium , sed in propriam eorum rationem judicantem. ae decernentem , hunc potius quam alium debere esse Scripturae sensum ς manifestum proinde est . hoc eorum examen destruere rationem doctrinae reves alae , et in purum putumque naturali Sinum recidere. Oportet ergo. ut ultima resolutio sial in divinum testimonium, ut ab Ecclesia Catholica proponitur: ipsa est enim eolumna Feritatis. Servatque eam, quae ab Apostolis est, Traditionem. Quare dum Ecclesiam Catholicam proponentem audimus, divinum ipsMn lesiimonium audimus, ad nos usque ab Apostolis per traditionem
δὲ Ne quis nos reprehendat quasi quaestiones Theologieas tu hune transtulerimus locum, meminerit, debuisse nos contra iacteduloa agere, qui de neglecto Lxamine n
393쪽
802. Ad primum respondemus, Religionem Claristianam non
jubere quidem, ut rationem exuamus; jubere lainen ne ratione nitamur tamquam medio ad credendum doctrinae revelatae. Utique intellectus, seu ratio est, quae credit Deo revelanti; dum per voluntariam electionem assentitur divino testimonio ti . Sed hoc ipso ratio non est medium ad assentiendum, alioqui non Deo revelanti , sed sibimet diee uti ei ederet. in aliis disciplinis assentimur propter rationem, quia illae rationem non ex Ceduut, uti excedit doctrina revelata. 803. Ad secundum dicimus, doctrinam revelatam non metuere, nec fugere rationis lucem, quasi vera non sit, sed quia
est summe Fera . Omnem superexcedit naturalis rationis lumen.
Nec propterea latebras quaerit, sed contra impugnantes disputat victrix , eorumque dissipat ratiunculas. 804. Ad tertium respondemus, argumenta er dibilitatis em cere , ne sit levis nostra credulitas t2ὶ; eademque argumenta
ostendere. Deum eSse auctorem doctrinae revelatae . ideoque ei esse eredendum. Si autem ratione tamquam argumento intrinseco duceremur ad credendum , levissima , ac pene Stolida e fiset credulitas nostra ; et ederemus enim, quia ita videretur rationi no- 'strae . quae facillime potest decipi etiam in iis, quae sensum non exeedunt; in supernaturalibus vero omnino eaecutit.
805. Ad quartum dicendum, nobis, iit die luna est ῖ , per
Ecelesiam Catholicam certissime constare, verita leS quas ipsa proponit . esse a Deo , nec aliam esse Dei revela ulis mentem. 806. Ad quinium responde inus, petendo, an certae illae regulae hermeneulicae interpretationis ad praxim de duetae in interpretando Seripturarum sensu excludant omne errandi periculum Quis hoc dixerit Nam idem Seripturae. lexius in contra rios sensus ab haereticis , qui ex regulis illis liermeneuticis Scrip suras interpretantur, distrahitur. Lumdem lex tum, hoe est eorpus meum. Calviniani interpretantur sgurate, Luthera ni pro impanatione. Si autem regulae illae subjacent errori. quomodo ex ipsis conflare poterit verus Scripturae sensus Haeretici ergo sallaces sequuntur regulas, quae hoc ipso regulae esse non pos-Sunt: qam quomodo regula, quae ut non saltat. alia iudiget regular
Religionis reve alae negotio callioli eos prae e lim stetu ani dim ut r sntaremus . s. portuit controversiam totam alling re. a qua maxime Demiet doeteini Religionic re. velatae. Nam et,i haerellet eam ad millere Videantve, re era tamen noganti non on,
394쪽
Utrum Christiana Religio eonferat ad politicam ReipubIleae utilitatem. 807. Nullam impii homines praetereuntes occasionem e reandi invidiam in Sanctissimam Religionem nostram , eam obesse di- eunt publieae utilitati, ita Nicolaus Macchia vel ius i , Boulangi erus s2), Rousseaus 33. alque alii increduli plerique omnes. Sie autem objiciunt.
iii ita ne Maethia velli impietatem resis lavit Io. Franeiseus Buddaeus in Di . da oveordia Religionis Christianae. Statusque eivilis. - .
II chri tiani me urumld eap. 14. 32 Tom 8. opp. de eoatraelu sociali l. 4. e. 8. ubi Religionem dividit in Religionem hominis, ei Religionem civis. I e prima atti . . La premi ere . 1 a s lem ple1 . 1 ns a tela... sans rites, hornee si eulte purement interior du Dipu supreme. et aux devotis eleraeisia de la morale. est la pure et simple Religion de t Evangite, te vrai Thεisme . et te qu on petat appeller te destit divin naturet Prima sine templis. sine ollaribus.
sine ritibus . cireumferipta eultu mere interiori Dei supremi. aeter nisque moralibua ollisiis. est pura. et simplea manstetit Religio. verus Thrismus. et tu quod appellatur jus divinum naturale. Fidenter tiam l ousseaus Acribit. quasi ei dicenti P aculum sit refragati. Negamua iterum atque iterum. lalem esse Religionem Evangelii. Vera Evangelii Religio complectitur praetepla Sacramentorum, quae Rousseaus negare non poterat. nisi et Baptismum negaret. Saeramenta autem perlinent ad eultum exteriorem. Quo modo ergo pura . et simplex Evangelii Religio potest esse circumseripla solo eultu me. re interiori lato quomodo poterit esse hominis Religio I nomo tonstat ex nima . et corpore i qua igitur ratione erit Religio hominis . ea quae circumscribitur enltu lan tum interiori . omnemque exteriorem exeludit e ultum Insuper si Evangelii Religioni hil est aluid quam jus divinum naturale, nulla est amplaus Religio revelat3. qu.e exi de rebus exodentibus naturae iura. ΝPergit Rousseaus ad alteram Religionis a peciem, atque alit .. l. 'an ire, inseriteri dans un se ut pays. lui donne fies Dieux . ses Patrons propres et i ii tela tres t elle ari ses dogmes, ses rites . son culle exlεrieur preserit par des luix ... Telles furent tou- . . les les Religions des premiers Peli ples . aux-quelles on peut uonner te noni de emit
. . clivin eivit. ou positis M. Altera eir inserima uni tantum reponi. ipsi ι-ε praeseribiι Deos, propriosque paι nos, se tutelares i sua habet uosmata. avos ritus. suum eateriorem cultum a legibus praescriptum ... Tules fuerunι omnes Religiones primorum Populorum quibus tribui poleti nomen juris divini. eivilia aut positivi.
Videte , ut omnia perverse eonfundit. Primi Popilli fuere homines antediluviani, apud quos perstitit semper eullus unius veri Del. Post diluvium. homines qui in idololatriam lapsi inerunt. 1ieut a veri Dei cultu retesserunt . ita nullam veram Religionem ha huerunt. Apud homines aulem, qui veri Dei fuere cultores. semper a mundi initio visuit eui tuo exterior. isqne lii Lege veteri fuit ab ipso Deo determinatus p er varia prae cepta ea eremonialia. Quid ergo Rousseaus miseet superstiliones ethnicorum eum ritibus verae Religionis. illasque appellat ius divinum ei vile positivum Addit tertiam Religionis spetiem iis It y a une troisthme sorte de Religion plus bifaria re, qui donnant aux hommes de ux Legislations. deur Clienodeux Patri es. les son met. . . des devotrs contradieloires, et les empeche de pnu vote ei re a la sols il ετots et Ci- , . to tens. Telles est la Religion des Lamaa. telle est telle des Iaponois . let est te Chri-
., stianisme Roma in Est et tertium limelasius Religionis senua. Fue hominibus clupi irem praebens Iaegislationem. duplea caput. duplicem Patriam . eos in ieiι officiis contradictoriis. eosque impedit, quominus esse possint simul Groti. et Ci-
395쪽
808. l. In Christiana Religione, imprimisque Callioli ea duae
sunt Potestates. duaeqtie Legislationes quarum una eum altera pugnat. Politi ea autem Reipublicae utilitas in unitate eonsistit. Religio igitur Christiana opponitur puliticae Reipublieae .utilitati.
809. it. Religio Christiana inter dieit omne id quod storidam
reddere Rempublieana potest . ipsa enim per caelibatum, quem
l es. Talis est Reliqio apud Lamas. apud Iamnios, apud Christianos Romanos. De
Japonti . et Lamis nihil euramus i sunt enim et uniet ι impudentiam vero Rousseau a fiam detestamur in impia eomparatione- Pelim v autem ex Bou seau . an velit. Legbalationem ei vilem distinetam esse a Legislatione Divina positiva au christum agnoseat ut christianorum eaput an praeter hune mundum lateatur alteram tu iuram vitam 'Si neget, ne ipsa quidem supererit Evangelii Religio, quam lingit sine templis. sine altaribus , sine rilibus. itaque no a alia erit Legislatio praeter ei vilem non aliud eaput praeter civilem Pei ipem a non alia patria praeter et italem . quam quisque incolit. Nullus etiam Deus erit qui Grie Legislator est. et Dominus. et i eae agentibus in linemundo eae testem promittit Patriam. Si vero amemat. quaenam sunt illa o meia eo n- radietoria . quae homines prohibent. ne possint esse 1imul devoti . et ei vest Nee di. eat . Legislationem divinam esse internam, Christumque esse eapnt invisib; le. et invisibilem quoque esse Patriam caelestem. Nam si ita et non ton ira dicunt lvri ei vili. quia alterius sunt ordinia . et jus ipsum civile petuc iunii cur Legislatio exterior Ecclesiae. eur ejus eaput visibile, eur Ecclesia ipsa . qirae etiam ordinis alterius sunt, et ei vile perseivnt gubernium. subjieient omelis eontra die tortis Sed audiamus quid ille eenseat de tripli et illo Religionis generer .. Elles. inquit.., ont lol te eum uesaut1 ... hae omnes suos habent desecius. Quasi Deus. quamvis installe sapiens . nescierit Religionem condere. quae deseelibu careret. lneipiens a vieina lertia. ait ε - La troisil ne est si Evideu inent mauuai se . que e' est perdie te te mais de ' a m liner a te dεmonxirer Tertia tam ρει evissenser mala vi tempus inuti-titer tereretur , si in eo demonstrando immo raremur. Sih pulavit. per limpileem
ntemplum posse pessundare veritatem. et quidem in re omnimia gravissima Quid responderet. si diteremus. in demo strandis erus paralogismis non esse tempus terendum I ile vieloria triumpharet. Sed quenam erit vel apertissima demonstratio. quae usu hoc modo negari satillime po sit, si nempe dicatur. tempus non esse absumendum
in ea expendendar Nec qii idquam ille probat; eum statim ait i M iovi ee qui romp., Punilh foetale ne vavi riene to utes le institutions qui metient l hom me en eonis iradietion amee lui me me ne valent rien . . Id omne quod unitatem foetalem rumpit, ad nihilum pro ιι ετ omnes instilutiones quae saeium hominem eoniradieere
sibi ipsi . ninu valent. Non, inquam probat quulqtia ini negamus enim. Religionem Catholicam frangere unitatem Soeletali . aut hominem ponere in statu contradietionis iquae ille adsumit quidem sed minime probat. 1laee est sapientia istiusmodi philos
phoeum. adsumere salis tamqnam certa. atque ex eis in serre tua sequentias. qtiae nihil eone ludunt.
Alteram Religionis speetem. etsi judicet mala in in ceteris . ln hoe tamen bonam
esse ait. quis remi u cullum divinum. et amorem legum ; eι eum et ivi. Patriam esse objectum adorationis civium. eoo docet. Quod praeuare /ervitium statuit, euservire Deo tutelari. - La seeonde est honne en ee qu' e lle rennit te euli divin . etia P amolir des io ix. et quae salsant de la Patrie rob et de Padoration des Cyloyens. . . elle leue apprend que servir l' Etat e est en servir te Dieu tulεia ire ... Nova Re Iigionis forma quae nullum alium agnoscit Deum praeter Patriam .' nullumque alium euilum praeter serv itium praestitum Statui. Religio Rotisseau dignadam de postrema sie praeeipit i ia Reste done la Religion de i honum on te chri. - stianisme. non pas eelut d uJourd ' hui. mais telui d. l' Evangite. qui en est inut-
. . I. ast disserent . . Remaneι igitur Religio hominis. sire Christianismus . non hodiernus quidem sed Eoanstelli, qui est Omnino diversus, nimirum quia, ut dixit, ni-
396쪽
matrimonio praeseri, populorum propagationem impedit. ipsa divitias damnat, divitesque excludit a Regno caelorum ; ideoque nullum relinquit commerciis locum. ipsa vetat quamcunique industriam Christianis, qui de nulla temporali re debent esse solliciti, nec cogitare de crastino. ipsa quoque militiam Christianis inhibet, si velint operari consentanee ad sua principia . quis
enim potest se periculo mortis exponere . neseleus, an sit in
statu gratiae et quomodo potest Christianus, qui debet etiam
hil lippi ri a jure divino naturali. ideoque Mi purum pillumque naturalismum 1pectat. Quis eredere ne irae e quidem Religionis speetes componi ah Rousseau potuit eum Soeia tale Politi ea. Celle Religion. inguit. n 'ayant mille relation partienitere 2- . . vel le Corps pol ilique la isse aux loix la smile soree qu' elles litent 4 elles-mEmesis satis letir en alost ter anti ne a uire. et par. la un des grands liens de la foetelε- part leviffire reele sans emet. Bien plus; loin d' attachee les eoeues des Ciloyens h. . l' Ε . . elle lex en uera elie eomme de lontes les elisses de la terrer se ne eonnnis rien, . de plus tontraire l esprit foetal Haee Religio. quia nullam habet peculiarem 3 elationem cum corpore politieo. legibus relinquit solum vim. quam ex seipsis haberit quin ullam alιam adjiciat. inueque unum e potissimis foeteialis peculiaris Ityamen suo earet effectu. Adhuc amplius; tantum abest. ut ii tu adhaerere statui Grua cirium 'eiat. quin inde urstrahat, ut ea aliis omnibus telluris rebus 1 nihil viso quod magis opponatur vir tui foetati. Falsissima trare ,nnir nam etiam
teligio naturalis. et in 'erior vim addit leg l, iis civilibus. imo addit maximami nisi enim Dens esset, nulla esset lex aeterna . ideoque nee lex naturalis . nee lex et vi Iis. quae ab aetersa derivantur. IIomines etiam nisi Denm tolerent, et revererentur, de legibus ei vilibus nihil curarent. m l tantum me in Poenae. quam si possent effugere . aelumes et de illis legibus Quis autem dixer. , Christianum hominem posse recte agere. si miti l en rei de bono communi Si altis . evm ejus procuratio ad ipstim a ligna ratione pertinet i videtis quam erregius ratioeinator Oit Rotisseaus. At 3 ero si nulla ex iis tribus Religionis speetebiis rempati pol est enm statu poli lito. quid erit reliqnum, nisi omnem omnino Religionem blegandam esse a Sta inpolit leo , ne qti id piam opponatur spirit ni foetali Rousseau 3 Res seipsa palel. Nullam aliam Religionem. praeter triplieem illam agnovit cenevensis philosophus; omnis igitur Religio ad triplieem illam revoeatur, ipso auctore Tres autem illae Religiones per ipsum eontraditunt spiritui gotiali, sive pol illeae foete tali r quod vero politieae sotietati eontraditi t. eomponi eum ea nequiti et quot tum ea eompθnt nequit . est ab ea areendum. Omnis igitur Religio arcenda est a statu pol illeo. post longos anfra eius
redueimur ad rempublicam allieorum.
Ae revera talis est Respubliea, quam Rousseaus deseribit paulo post, inquiens .. Le drolt que te paele sneial eonne an son vera in fur les Si te s. ne passe potat. .. eom me te i at illi. les bornes de l' ut illi e pliblique 1.es Suleis ne dolvent done eom- . . ple an Sotavera in de leurs opinions. qn aulant qne ees opinions importent a la Com. munauld. Or il importe hien a l' Elat que eliaque Citnyen ait line Religion qni tu . . lasse anImer fies devotrsi mais tes dogmes de terte Re ginn n' interessent ni t Etat niri ses membres qu' si lant 'ne ees dogmes se rapportent a la morale. et aux devotes et ne,. eelui qui la prosesse est tenu de rempli r enuerι antrii l. Chaenn petit avo te an surpinsia telles opinion qn' il lui plati. an tu' il appartienne au Souvera in d' en eonnotisia tre .. Ius guod paetum sociale Priseipi in subditos praebes. non praetergreditur. ut dixi eonfinia publieae utilitatis Subditi ergo riasionem suarum opinionum non tenentur Principi reddere nisi quatenus earum interest communitati. haerest autem statui ut quisque estis Religionem habeaι. quae ipsi suorum ossetorum am rem inspiret; at dogmata hujus Religionis neque ad uatum. neque ad eius membra speetant. nisi quatenus reseruntur ad mores, et ad oseia erga alios. In reliquit potest quisque opiniones quas matιt. habere. quin earum cognitio ad Principem pertinent. in Republiea igitur. qna in Rou,seans describit . et quam unice ut re-
397쪽
inimi eos diligere , hominem interficere, cujus internam dispositionem ignorat r8 0. lli. Christiani, si tendere, ut debent. ad perseetionem velint, sunt inutilia membra Reipublicae, sunt enim otio,ieontemplativi, qui nonnisi de altera vita cogitant , nihilque eom-mnne habent eum mundo, imo nihil magis desiderant . quam de mundo exire. Poteritne cum hisce hominibus eo in pali publi- eum politi eum bonum Nisi Christiani essent in eonsequentes. nulla posset subsistere Christiana Respublica , hominesque redirent ad sylvestrem statum.
8ll. lv. Bonum politi eum Reipublieae maxime pendet a publiea tranquillitate. Ilaec autem pericli latur sub Christiana Beligione, cujus documenta esse iunt homines intolerantes, et persequutiones Principum commovent , redduntque subjectos populos aut mancipia aut rebelles. Christiana ergo Religio eompati non potest eum politi eo Reipublieae hono. 8l2. V. Illud etiam ex Christiana Beligione malum in Rempubblieam manavit, ut major divitiarum pars in Leelesiasti eorum
manus devenerint, reliquis civibus in egestate misere languentibus : quod certe obest publieae selieitati. Prop. Religio Christianο- Catholica apprime necessaria est ad veram politieam Reipublieae utilitatem. 8 3. Prob. ratione S. Thomae l . Nulla vera politi ea Reipublieae utilitas haberi potest, nisi omnia particularia bona civium sint ordinata tamquam media ad bonum multitudinis . sie ut in linem ejusdem Reipublicae, et nisi ipsum bonum multitudinis sit ordinatum ut medium in finem ultimum , quae est aeterna
elam ad millit. nihil aliud requititur. ni i ni quisque liene moraliter vivat. εt omela erga alios impleat. An aulem Fidem callioli eam habeat. an sit haerellens. an delata, sta alliou . nihil ei seris nee ad Prinei pem in hisce dogmatibus quidpiam perlinet. Haee est. religio ei vis Rousseaulana, eum qua tam dixerat tomponi non posse Religionem hominis. . uuleent nune equi rerum ae limatore . n non statis ullam agnoverit Religionem praeter illam. quae a Prinei pe eonstituit ne relate ad piiblieam utilitatem mere temporalem Reipublieae. de qua statim ait ill y a done nne prose sinu de iniri pure ment ei vile doni ii appartient au Souverain de fixer les orlicles δε ειι igitur
quaedam sidei prostrato mere eit illa. cujus ad Prinei pem pertinet articulos aeterminare. Nam quod ait ad Principem non pertinere in qnis ilionem de opinion bus gub. diloriam in dogmati hu Religionis ali Feelesia uesinitis . salsis fit mi in esti siquidem Religio est praeeipuum Reipnblieae laterum , a quo maxime pendet utilitas publiea. να-lerea Rousseaus nullum alium invenire potuit patronum praeter Hobbestiam . de quo acribit i . . l.e Phil ophe Ilobbes est te se ut qui ait bien vn te mal et idi remede . quiri ait oia propo er de rεunte les de ux leles de l' sisto. et de lolii rem ener 1 l' uniti
H politique .. Solus Ilabberius est. qui malum. et remedium bene vidit, eι modum proponere ausua fuit muniendi bina aquilae eapita. remque totam redi9endi ad
398쪽
beatitudo. Sicut enim Respubliea corrueret, nisi cives bona par iieularia ordinarent ad bonum mnititudinis , quod est bonum eommune Reipublieae; ita ipsum commune bonum Reipublieae deficeret ab ultimo fine, nisi ad aeternam beatitudinem, quae verus et uni eus est ultimus hominum finis . ordinaretur. Quorum ea si missima ratio est, quia nulla ne concipi quidem potest vera utilitas , quae non Sit eomparata ad sinis 3SSequutione in t nam media ideo utilia sunt, quia prosunt ad finem assequendum et quapropter si per ea finis assequntio haberi nequit. media utilia diei minime possunt. Sicut vero bona particularia ei vium ordinantur ut media ab honum multitudinis. qui est sinis Reipublieae: ita hoe ipsum bonum multitudinis ordinatur tamquam medium ad beatitudinem aeternam . quae est ultimus hominum finis 23. Ut autem honum multitudinis ordinetur ad aeternam beatitudinem, necessario requiritur Beligio Christiano Catholica : haec enim sola vera est, ut demonstravimus il): et sine vera Religione nemo assequi aeternam beatitudinem potest. Nulla igitur vera politica Beipublieae utilitas haberi potest sine Religione Christiano-Callioli ea; quae proinde ad illam nee essario requiritur. 8l4. Ad primum negamus, duplicem Potestatem , et Legislationem quae sunt in Religione Christiana, inter se se pugnare, aut Reipublieae unitatem tollere. Ea enim quorum ultum ordinatur ad aliud, neque pugnat inter se, neque destruunt unitatem. Potestas, et Legislatio humana suboicitur Potestati, et Legislationi Divinae. Quis nisi atheus, id negabit' An propterea destruitur unitas Reipublicae, quia Prine eps flat sub potestate , et legislatione divina Τ Cur ergo destruetur unitas Reipublieae, si Prin-eeps in iis quae ad Religionem pertinent. subgit pi testati . et legislationi Ecclesiae' Egregie S. Thomas i 2 . , , Quia, inquit. is vitae, qua in praesenti bene vivimus. finis est beatitudo caeleri Stis, ad Regis ossicium pertinet, ea ratione vitam multitudinis, , bonam procurare, Secundum quod congruit ad eaelestem beatiis tudinem consequendam , ut Sei licet ea praeeipiat, quae ad cae- , , testem beatitudinem dueunt, et eorum contraria, secundum, , quod fuerit possibile , interdicat s 33. Quae aulem sit ad veram, , beatitudinem via, et quae sint impedimenta eius, ex lege di- , . vina cognoscitur, clij iis doctrina perlinet ad Sacerdotum offi- . . eium , secundum illud Malachiae 2. v. 7. Labia Meerdo-
399쪽
ι, tum custodiunt seientiam , et lestem requirenι de ore eius. Et ideo in Deuter. 17. v. 18. Dominus praeeipit: Postquam sederit Reae in solio 'Regni sui, deseribet sibi Deuteronomiumri legis hujus in volumine, aeeipiens eaeemplar a Sacerdotibus,, Leviticae Tribus, eι habebit seeum , legetque illud omnibus
, diebus vitae suae, ut diseat timere Dominum Deum suum, et custodire cerba, eι eaeremonias ejus, quae in lege praecepta Sunt , , . Tantiam igitur ah est . ut duplieitas ea pilis, et Legislationis in Rebus publieis Christianis quidpiam obsit earum unitati .ae selieitati; quin sit omnino necessaria , ut Princeps qui Reipublieae praeest. ordinare possit subjectum populum ad nnem ultimum ipsius Reipublieae, quae est ea elestis healitudo, accipiens doctrinam legis divinae ex ore Sacerdolum , ac praesertim ex ore sumini Sacerdotis, quem Deus posuit regere universam Fuam Εcclesiam. Non sunt ergo Catholici , qui detrahunt a uetoritati supremarum Civilium Potestatum agnose entes in Christianis Rebus publicis Potestatem etiam Ecclesiasti eam, quae praeest rebus ad Religionem pertinentibus. Impii homines sunt illi, qui Principes Civiles potestate spoliant praeeipiendi ea quae ad eaelestem beatit dinem dueunt, et eorum eontraria interdieendi i l ... solent hons ci loyens dans eelle es ... Cum ad ipsum nihil pertineat de altero Mundo, quaecumque sit rubduorum sors in vita futura. tale neqotium ad imum non
Pectat. modo lint boni eives in hae vim. Negamus. quempiam parae esse vere, e obsutule bonum ei vem, nisi in hae vita bene vivat. Si enim male vivat, etiamsi non sit deordinalus a bono communi multitudinis, est tamen deordinatus a fine ultimo, d quod Psum bonum tommune multitudinis ordinaturi ideoque vere. et ahsolute bonus ti I non est . qui ordinari debet ad ipsum ultimum n nem . ad quem ordigal ur hnaum tommune Reipublieae. Finis autem vitae. dira bone vivitur . e t in tura vila, alve ea elestis healitudo i nam ut ait Sanelus Augustinus Trael. 45. in Ioan . .. Ad lioe debet unitu is que prodesse bene vivere, ut uelut illi semper vivere i natu eui non datur temper vivere. quid prodest bene vivere cum ergo ad Principeε pertineat ei rare nisubditi bene vivant. ad ipsos pertinet etiam eurare. ut ea ratione vitam instituant . quae eongruat assequutioni felici latis aeternae. Et eum liaee assequutio pendeat avera Religione . sine qua nemo linum assequi potest . pertinet etiam ad Principes praecipere. ut popilli subleeli veram Religionem sectentur . et interdicere ea quae illius Puritatem labessetare possunt. Quare praeeipue ipsis turandum est. iit tono libus ia- credulorum resistant i qui idei reo omni in hae re potestate Prinei pes spoliant, ut nemine eo ni ea dicente impietales spargere finas p ssint. ιθ De hae eadem re agens impiissimus Roussea iis, non dubitavit christum Dominum Malui meto postponere, quasi is sormam regiminis meliu ton itinerit. eollata Principi utraque poles late in Rel gionem. et Reinpii blieam. Mohomet. inquit. e ut de uves tres. fameli ii lia hien soli sy lhme poli lique. et iant que la sorme de son gno ... vernement gubsista solis in cali se ses fit te es eurs , ee go uverne ment stit ex element Mn. et bon en cela. ia Mahumetus sanissime vidit; reele eomposuit suum sustema politieum. et quousque forma subernii substitit sub Catisis eius auecessoribus i gubernium suu perfecte unum. et in line ipso bonum. in his antem verbis nes timus
utrum magis impietatem. quam stultitiam nousseau debeamus detestari. Nam ipse. met leu. . ectu de la montagne . . Nolis. ait. eroyons desvs-Christ revelu de cellari autor ile divine δ nous reeonnuissons une vertu plus qu' hum aine dans sa tonduite. et une 1ages e plus qu' huina ine ilans ses letons ... Nos eredimus .Iesum Christumuirina praeditum auctoritate; in eius agendi ratione virtutem agnoseimus huma-
400쪽
8l5. Ad secundum negamus, Religionem Christianam quidpiam eorum interdicere, quae conferre ad Reipublieae felicitatem possint. Si ex lactis concludenda res est, ubinam in toto orbe Scientiae, aries, commercia . omnisque humanae vitae ratio magis coluntur, quam in iis regionibus, in quibus viget Christiana Beligior Non putamus, Buulangierum , n0usseauni, aliusque incredulus ausos fuisse dicere, Gallia ruin Regnum, in quo Christus adoratur, minus esse cultum, quam imperium Turcarum, Sine n siti in . taponiorum . Malabarico ruiu . AEllii opum, etc. 8l6., Sed percurramus singula Boulangieri objecta. Coeliba lus, inquit, propagationi nocet. Peto, an populi frequentia magis 1lore aut regiones quae Mahumetanis subsunt, an Vero, quae parent Principibus Calliolicis p in illorum regionibus olim exstabant Urbes celeberrimae, Anti Oelita, Ephesum, Philadelphia, Carthago, etc. quae tamen vel non extant amplius, vel ad vilissimi S pagos sunt redactae: et ni,i inter Mahumelanus t0t essent Graeci, Armeni. Syri, Galli, itali, etc. deserta essent, et horrida omnia. Malium elani de coeli halu ne cogitant quidem ; imo Polygam iam servant; cur ergo tam magna in eis depopulatio, ac pene vastalio l Z Pleraeque etiam Septentrionales regiones, in quibus nulla coeli balus habetur ratio, non ita civibus abundant ut olim , cum in eis coelibatus colebatur, neque ut Gallia , et italia , ubi multi sunt eoelibes 2 . Praeterea quisquis lex iter attigit
ia majorem . et rapientiam plusquam humanum in ejus lectionibus. poterat ne pu
gnantius loqui I nam quomodo sapientia plusquam humana. planeque divina in Chri losuisse i. si minus Malivmelo vidisset in sorina Religionis tonstituenda γ Pudiat tandem Boiissean admiratores es iam calliol .cos laudibus efferte late impietatis. et contradistionum monstrum.
39 Genuensis in Leet. CLeon. civ. p l. e. 5 S N. hi lus depopulationis taussam refert in ipsam polygamiam. substribit qne Premoni vallo amrma nil . polygam iam pro-Pδgεlioni humanae obesse . non prodesse. At si id verum foret . tne Deus dispensavit eum sane lis Patribus veteris Testamenti, ut plures habere nxnres possent I Censeri ne debet dispensasse, ut impedires ne propagatio maior. quae haberi potuisset per mono. gami an aut sorte dicetur dispensasse, ut magis illi po gent voluptati indiligere Utrumque tum Dei sapientia . et sanctitate pugnat. Dispensavit ergo . ul docet S. Thomas in ε. d' 33. q. l, a. 2. ut major esset multiplicatio prolis ad euilum Dei edueandae. Quod idem doeet S. Augustinus Ser. Gl al 53. de div. eap. i5. . . Ut filios. inqnit proe rearent. ideo illis permissum est, ut plures :uxnres haberent. Nam si libido immoderata plaeeret Deo . sie permitteretur illo tempore . ul lana si emina haberetis plures viros, quomodo unna vir plures foeminas. Quare omnes Meminae eas lae nonia habebant amplius uno viro. vir autem plures meminas ' nisi quia plures habere s--.. minas unum virum . perlinet ad prolis numerosilalem i una autem foemina non qnois plures habuerit viro . plures pol eril parere filios ... Polygamia igitur se ipsa n nimpedit. sed promovet procreationem filiorum. Non ergo polygamia lavssa esse potest desolationis regionum plurimarum in Turcito imperio; imo ex polygamia ipsa tonit merabilis serme ibi deberet esse hominem mulli ludo. Alia igitur deliel esse ratis a iulitis depopulationis. Miramur quod impii polygam iam non advolarint . ut Respublic esrmilentiores eivibus essent; idesque in Evangeli:a l.ege non eoelibatnm modo. sed etiam monogam iam damnarint. tamquam adversam publicae felicitati