장음표시 사용
421쪽
caritatis, quae tamen earitati non adversantur, ut sunt operaeonsilii, per stellant quidem hominem . sed in eis perlaetio essentialiter non consistit; atque proinde ad ea eomparanda homo a solute non lenetur. Et per haec patet responsio ad orie eta si .
Utrum Ileeat infertieere aggressorem vitae , pudieitiae, honoris, et bonorum fortunae. 858. De justa defensione adversus injustum vitae aggressorem . eum moderamine in eulpatae tutelae, jam nonnulla tetigimus agentes de bello 2 : nunc operosius non m0do de aggressoris intersectione ad conservandam vitam, est dicendum , sed et de jure defendendi eelera bona eum ipsius aggressoris internecione. 859. Videtur antem l . non licere umquam iniustum aggressorem necidere t 3 . Nam ordo caritalis postulat, ut vitam spiritualem proximi vitae corporali noStrae praeseramus , ut ducet S. . Thomas 43. Qui autem injustum aggressi rem occidit, hnnc ordinem pervertit; ille enim . eum inlus te aggrediatur . si in enslatii necetur, aeternum peribit. Quaenam ero earilas est, allerum in infernum dejicere, ut propria corporis lita salvetur 860. I l. Humi ei dium est gravius, quam sornicatio. Neminiantem licet sornieari ad suae vi me eonservationem. Ergo nec alierum oecidere, ut suam vitam defendat.
86 l. li I. S. Ambrosius 5 :., Non videtur, inquit. quod vir, , Christianus . et justus, et sapiens quaerere sibi vitam aliena , , morte debeat, ut pol e qui etiamsi in latronem armatum inci- , , dat, serie utem referire non poSsit. ne dum salutem de sen- , , dii, pietatem eontaminet. De quis in Evangelii libris aperta, , , et eviden A sententia est, meonde gladium tuum : omnis enim .
, . qui gladio percusserit, sttadio ferietur. Quis latro detestabi-
, , lior. qui , euerat . ut Chri , tum occideret Sed noluit se Chri- . . stus persequiiturum delaudi ulnere, qui voluit suo vulnere,. Omnes sanare., . lnsuper S. Augustinus 63 non nisi in tripli et ea su ne ei sorem excusat a culpa. scilicet, si bρlla Deo anctore geraulur. si iniquus publica auctoritate Decidatur . etsi quis seipquin interimat speciali Dei instinctu . In eadem sententia est
Si hae e quae ex s. Tironia extet psimus. romparentur eum ii qnae geri nn Putes dotniis. 1 eineecua'. Genuen is, aliique scribentes de ometis hominis erga se,psum. enmperietur. Omnia illos perturbare miseere, ita ut nesciat letior uena ire . quaenam homini ossicia sint ne eessario erga se ipsum colenda i Thomam hero paucis univer a
422쪽
S. Cyprianus Mens ilὶ de Christianis: oecidere non licit, sed
eidi neeesse est. Et rursus 2ὶ nee repugnare eontra impugnantes, eum Occidere innocentibus nec nocentem lieeat. Similia seri-hunt S. rillus Alexandrinus. 33. et S. Basilius 4ὶ.862. t V. Pudie illa. et honor vitae, adaequantur. vel ergo aeque licet interficere invasorem vitae, ac invasorem pudicitiae, et honoris; vel si hunc non licet oecidere, nec etiam illum. 863. V. Exodi 22. v. 2. Fq. legitur: Si epingens fur domum , siee fustodiens fuerit inventus . et accepto vulnere mortuus fuerit: percussor non erit reus sanguinis. 0uod si orto sole hoe seeeru, homicidium perpetraviι, et ipsε morietur. Sallem ergo in aliquo cabu non licet invaSorem intersieere.
Prop. Nisi vita ejus qui invaditur, periclitetur, non videtur
licere eaedes injusti aggressoris pro conservulione . sive pudi-eiliae , sive honoris, sive bonorum fortunae, etiam eum m deramine inculpatae tutelae.
864. Quod lieita sit in caedes aggressoris injusti, si vita
eius qui invaditur. periclitetur, jam supra osten Fum est 6 eum S. Thoma; modo it flat eum moderamine inculpatae tutelae. id est non ex intentione oecidendi in vasorem, sed dumtaxat ob defensionem propriae vilae, quae aliter Servari nequit 7 . Ius enim conservandi propriam vitam insitum cuique est a natura: a
59 Lieere ditimus i non enim suli tribimus Buddeo Theol. Alor. y 2. e. 3 et . a. n. 20. doeenti. violentam defensionem non modo licitam esse. ed etiam 1emper prae-eepi m i id e qne neminem umquam posse absque precato ah ea ah linere i eo quod lege naturali teneamur vitam nostram tonsorvare, id si verum loret , pete assent Saneli Martyres. qni exemplo Salvatoria nostra ni filis aggressoribus non restiternnt. Il gne lex naturae praeeipiens vitae inti ervallonem. talio est . ut vitam nostram eorpo. ratem debeamus praeserre vitae eorporali proximi. si nulla alia arte dat eanua. Nam
plus quam εeipsum . quod Metrinae regulam ex ait. Si autem alia iusta ea uasa ae. cedat . cuiusm esset. providere bono spirituali aggressori . vel egregium dileeliosi aelum erga ipsum propter Deum νlieere. Utilloqne magis si id fieret in testimonium Fidei Divinae i tune perseetissimae earitatis esset. vitam propriam torporalem proin dere pro aervanda eorporati vita proximi. S Thninas 2. 2. q. 26. a. b. ad. 3. n. . est . in v. de necessitate caritalis. quod homo proprium eorpus exponat pro salute . . proximi icorporatii ni i , n easti quo tenetur ejus saluti providere , sed quod aliqnis . . sponte ad hoe se offerat, pertinet ad perseelionem rem latis . . Extire lainon it si , qui invaditur, est persona tuli s enme vallo multum re sevi ad Reipublieae thomim. 2.s, omissio defensionis maximo eeset detrimento familiae. 3. si qui invaditur . est in Atalu peeeati mortalis i in m enim tenetur se defendere Si antem persona quae in a.di . sit talis. ut ejus vita multum Reipublieae tulersit, is qui invaditur. tenetur iure naturae, et lege tari tali 1 praeserre eommnne bonum propriae suae vitae. xi possit obs-qur dispendio suae salutis aeternae 6J S 487. II 1 ine expliearate. quid sit, ol in quo eon istat moderamen ineu statue tutelae.
423쪽
qua proinde quisque jus habet defendendi seipsum adversus inju-Sium aggressorem, etiamsi moderate se delendendo, eontingat praeter intentionem aggressoris occisio l . 865. De pudieitiae desensione eum nece invasoris, Grotius 23 , Pulandorssus 33. Henricus Coeerius 4 , aliique eum Catholi eis Scriptoribus bene multis assirmant iidere. At vero S. Augustinus : ,, De pudicitia ait 5 . quis dubitaverit, quin ea sit in
,, ipso animo constituta. quandoquidem v intus est unde a violen- , , tu stupratore eripi nec ipsa potest. Quidquid igitur erepturus erat ille qui oeeiditur, id totum in potestate nostra non est: , , quare quemadmodum nostrum appellandum sit, non intelligo. , , Qua propter legem quidem non reprehendo, quae tales permittit, , interii ci : sed quo pacto istos defendam qui interficiunt , non ,, iuvenis , , . Profecto si per pudicitiam intelligatur virtus inhaerens animo, ea eripi ab aggre fore nequit: et licet in periculum veniat, cum invaditur; perieulum lamen late non est, ut non possit a Fo,uB- tale depelli; quare semper est in potestate voluntatis non consentire libidini, et interiori animi pudicitiae prospieere: ideoque ad eam defendendam necessaria absolute non est invasoris eaedes, ut necessaria est caedes illius qui vitam invadit. Si autem per pudicitiam intelligatur integritas eorporis, ea non ita violatur ab aggressore, ut Non paleat aditus ad impetrandam debitam satissa etionem a Magistratu. Nun videtur ergo licet e caedes aggress0ris
Milice ne quia i latue majori violentia. quam neee se sit ad propriam ullam defendendam i alioqui non repelleeel. Eod potius inferret vim. una re si qui1 potest se deses de re pugnis . alopis. aut mntilatione, ei non lieet oecidere. I. requiritur. ut desen io et avo ait in eo stietu . sive ut alunt in eontinenti i nam ante. vel post eonnielum
necare esset liliis. et non desensio. 3. ni non pateat aditus fugae; si enim sugere quis Pos it. et declinare aggrex orem ah que porieulo vitae. lam eaede fi non est ad se defendendum 4. ul non intendat ne mors aggressoris . sed tantummodo propriae vitae desens o.
I idipsum eonglat in uiroque iure. Atque in civili quidem L. t - Τ. de vi. eι viarmata ; ti L. ut vim εἴ de just. et jure; et L. injuriarum f. de inguriisti L.
sed etsi F. ad Lestem Aquiliam. in aure etiam canoni eo dist. l. ean. 7. H e. signi- Masti. eat. de humieidis; eι e. Si vero era. de sent. Geom. Et in Const. Clementis
V. ut conellio viennensi. in clementina de homie. tibi die uiari . . Si si lis, 31. aul in-- tans. seu dormiens hominem mutile , set oepidat. nullam ex liue irregularitat m in-- eurrit. Ei idem de illo e ensemus. qui moriem a liner vitare non valens. snt m oeci. d. i. vel mutilat invasorem δε Dotueral quidem S. Thomas 2. 2. q. 6l a. 7. ad 3. in turri irregularitalem ab eo. qui alterum oeeidit se delendendo a sed lla 'seripsit ante concilium Viennense. Quia vero non ita laWile est deternere an sit in defensione serva in m moderamen inev palae tutelaei ideireo Tridonlina Synodi a sess. 34. in Deer. de
Resorm. e. 7 latuit i Si vero homicidium non ea proposito. sed eam. vel vim vi repellendo. ut quis se a morte defenderet, fuisse eommissum narretur, quum G caussam Hiam ad merorum ordinum. et Altaris ministerium. et benefleta quareumque. eι dignitates jure quodammouo dispensatio debeatur, eommittatur Loes orat- naris . aut eae caussa Metropoliis no . Mu dieiniori miseopo. qui nonnisi mussaeognita, et probatu precibus, ac narratis, nee aluer dispensare porrit. 2J De lue. bell. et pae. l. 2. e. i. S 7. 39 De ome. liom. et eiv. l e. o. 3 22. in laudatum Giolii locum. SI L. t de lib. arb. tap. a
424쪽
pudicitiae , cujus corporalis j aelura reparari p0test auxilio luris. Tullus ergo erit, reluctatione . clamoribus , minis Sese defendere ilae autem parcere fl). Quod si vero aggressor ad arma Ieniat. tunc licebit in ipsum armis insurgere ad vitam defendendam cum moderamine inculpatae tutelae. 866. Qiiud ad honoris de sensionem per linei, dicimuS, Duu
siuam licere occidere calumniaturem, ii in maloret n. aut alium quem
piam quacumque ratione delaonorantem, aul comitiantem s2ὶ. I uinquia de honorato se ui per remanet lucus defendendi suum tum d rem via juris A ideoque, si hac neglecta, ad necem inhonorantis eo n- vertitur . id pertinet ad privatam vindictam . quae pugnat eum caritale tralerna. Tum quia vita corporalis proximi est bonum Urdinis longe superioris bono e Ileriori famae. et honoris; hoc enim pertinet ad vitam huminis civilem . illud ad vitam naturalem. Is autem ordo pervertitur, Si propter hunorem externum Servandum . in honorans vita privetur; ideoque agitur contra naturae jus. Tum quia honor verus, debetur virtuti, ut S. humas ostendit 3ὶ. Virtutem autem nemo eripere a nobis potest, nisi nobis vulentibus. Tum demum . quia etsi mundi amatoribus insanis dedecus videatur esse benefacere calumniantibus, et persequentibus; haec lamen est vera gloria , verit m qile decus Christianorum. Merito igitur Alexander Vll. hanc propositionem proscripsit: Esι licitum Reliqioso, vel Clerito calumniatorem stravia crimina de se, rei de sua Relistione spargere minantem Occidere , quando alius modus defendendi ncia suppetit . uti suppetere non videtur . si talumniator sit paratus vel ipsi Religioso. vel ejus Religioni publice. et eorum strarissimis viris praeuic a impingere. nisi occidatur. Et innocentius X l. jure hane aliam propositionem damnavit: Fas e t viro honorato occidere inrasorem . qui nititur
si I Η ire licet Tori simili ne nobis videatur opinio, praesertim ob rationem quam
uulu mi non andrmn tamen rontrariam sententiam omnino relirere. maxime fit mulier sibi timeat tonsen ii in in peccatum.
iri Quaerii Gentius de ivr. heli. el pae. l. 2. e. i. S 10. an ob alapam liteat al. letum oce de re Ail porro ob alapam inlonlatam. litero, speel ala lustitia eXPlatrice ,
seu iure naturae sirit te aeteplo. non vero spe elata lege Evangeliea praeeipiente. Hi niuria luteretur. Oh alopam vera aeeoplam. negat lieme allorum olei der . At Samite Coeeeliis in rum crolii totum. putat . sag est oleidere sive paratum ad alapam ins gendam. sive ipfium post uia pam innietam. Maee reprobat vel ipse Hemeetiti si nam in eit. Grotii lotumi ia Ego. inquit. nee pet lego Evangolita. noe ex in re natur δε siri . . elo Procedere arbitror d. misionem. vsqvo ait destri ei in nom alteritis. Nam alapa tnn- ideratur ant tamquam in uria. aut tamquam doliarem assciens ae in . Si prius . nul - . . tum lite est periculi m. ne per Magistratum latissaelion m aeeipere non pn imus tri hin posteriti . non est dolor le iam intolerabilis. ut dignus sit. nt eum ad evitandi m. . allet in destruere conemur ... Et re quidem vera in ne viro taxu litet: nam si ala. Da est ollim intentata. et non innieta. ea veri polost di eedendo; nondum enim iniuria est irrogata. Si autem alapa tam est aeeppta peren si elus qui illam iussi it. pertinet ad privatam vindie iam , quae semper e,l illieita
425쪽
QLA EST. I. AR . lii. 424ralumnisin inserre, si aliter haec ignominia vituti uequit. Idem quoque dicendum, si quis impingaι alapam, vet fuste percutiat. ει post impactam alapam vel icium fustis fugiat. Alias propositiones ad duellum spe elantes a Beu edicto X lv. damnatas. vide inelus Constitutione Delesta ossem. l0. Novembris i 752. Eas deseriis psimus in nostra Epito me Theol. Dogu . Mor. Natalis Alexandri. ad e. s. de quinto Deealogi Praecepto. q. s. 867. Restat ut dieamus de bonis fortunae. Qua in re enm munior sententia tenet licere occidere larem eum modoramine inculpatae tutelae, si agatur de bonis temporalibus magni momenti . ex quibus hilae, Stalusve eon Servatio pendeat, si aliter defendi . vel recuperari nequeant. tu quam Senientiam ultro, libenterque descendimus , si bona sui ala necessaria omnino sint ad vitae eonservationem; tune enim ita noΝtra adducitur in diserimen : in pari autem easu melior est conditio innocenti', ac possidentis. Addimus , plerumque lares irruere non surandi solum animo. sed ei oeeidendi; tune vero licere vim vi repellere. At si agatur de surto simpliei rei etiam magni voloris, sine qua tamen conser vari vita nostra potest, non videtur licere intersectio suris. etiamsi nulla sit spes rei furatae reeuperandae; tunc eni. v nulla reperitur proportio inter vitam iuris, et rei furatae jacturam. Et sane , si Magistratus ad mortem non damnat larem ob simplex
surtum decem, viginti. aut et lain eentum aureorum, qua ratione
privatus quisque ob simile surtum larem poterit interseere t uii
timus mala quae ex suris uece poSse ut interfectori obvenire: uam probare juridiee leneretur , illum fuisse larem, et uniue suisse neeatum propter surtum rei magni momenti: quae quidem ei r-cumstantiae plerumque Sole ut esse dissicillimae probationis, inter- laetoremque in magnas conjiciunt angubtias eum personae suae. ium familiae, et aliorum bonorum. Haec ad ratioui lane em ut expendantur, proponimus; neque enim in re controversa deeretu-rie resolvere in animo est l . 868. Ad primum respondemus, e I nequitia invasoris esse, ut aeternum pereat, vos ex voluntate ejus qui se defendit; is enim illius mortem non intendit. sed unice de sensionem vitae
suae: ille vero debet sibi imputare, qu .id nolit ab aggrediendo desistere 23.
In Ilire canonico lit. de nonite. e. Intersteisti dieituri .. Si autem sinν odii
A meditationν. te tuaque liberando ira in nodi diaboli membra interseeisii ... . si aliquidis leuaare volueris. Donum At tibii et eleemosynam sae largiter Uh, eon deranda auat ea verba. te tuaqua a videtur enim tilenaeque requiri, scilitet . quod in per υnam et in hona sint manus inlectae, a qnibus ilebeat quia sese . et sua liberare. 2I Maior ei me ullas esse poleat, si arxtessor sit mealeeapin . aut ebrii ; lune enim non est in ejus pole Lale, ut in aggrediendo desistat. Aliunde vero si sit in ala nyeeeati mortalisi vi sana est ille qui seiens volens se inebriavit. et in eo statu inter siciatur. aeternum petit. Sed eltiam in hisce ea si bus licet defendere. inva ον in occi-
426쪽
869. Ad secundum respondet S. Thomas ii , sornicationem
non ordinari ex neces Silale ad conservationem propriae Fitae, Sicut actus, ex quo quandoque sequitur homicidium. 87i . Ad tertium respondemus eum eodem S. Thoma. 2 . auctoritates Patrum inducia R. el alia A quae pia sent adferri. intelligemia, esse in eo casu. quo quis intendit occidere hominem .
ut seipsum a morte liberet s): qii id semper est illicitum 4ὶ.87l. Et re quidem , era S. Ambrosius inquirit de Sapiente in naufragio pia, ito. an pi, sit in i pienti naufragia labulam exturquere : qui ca us omnino divervis e t ab eo , de quo agimus. Et licet exemplum adserat humini; incidentis in latronem ; quia lamen ait. ferientem referire non posse. ostendit, se loqui de eo qui resoriens intendit occidere serieulem. Quod magis confirmant verba Chri ti ad Petrum: nam Petri defensio pultuq praeseserebal, petiem. iudiciae; neque enim ip e erat . quem militeΑ in equebantur . sed Dominus, qui tali nun habi hal opus de sensione, nolebatque persequii lorum defendi vulnere 53. Certe idem Ambr siti, iii) explicans verba Chri li: et qui non habet, vendaι tunicam suum. et emat 9 adium: ., O Domine, inquit, cur emere,, me jubes gladium , qui serire me prohibes 3 Cur habere prae- , , cipis . quem elas promi r Nisi sorte, ut sit parata defensio. , , nun ulliu nece aria; et vidμar puluis e vindicari. sed nolui , , Se , , . . iae Sane mentem Ambrosii plane demonstrant, ipsum
uendo enm motiora minν inerit patio iii ae i nam lus ait se uelandendum non oritur ex il lielia ait errat . alio iiD poena esse l. non deson in t sod ex iure ad ton eruandam prostram vitam eontis inva olom qui non inuauit tamqi m tu liliae minister. Quares se apstr sor sit nient reaptii 4 . sive obrin , ei si non preeri invadendo . quia lamen non invadit ni mini ter sustitiae. ei qui invadit ne erimpelli in se e defendendi. Ag. grem N atile in . praes. t in bria. impii labit v r. quod voluntarie se coniecerit in timslatum in quo si intellii talii r . dispendiim subeat scili liis ae letnae. Nam qui eum nee ἀHis . non intonuit n. que polo l licite intendere edi mollem corporalem . n vlloque minii, moriona spiriit at Pin. ei aeternam ,sed mitte uolon in nem intendit vitae propriae.
teres Eici Aiae P.illes Absolute damnasso in lenia in siti is sensionem. Sen lenita Patrum hac in te iam toti g. rani Catholiei scriptoros. .a quo explicaverant. Adeatur inter te. toro cardinalis Not i iii 4 in vindie is AυρυMininnis . et ni Aler card. capisi et lis in Quaest. Selectis q. 5i ei p. t pitieit r. naiti. yraeis in mi Di Di me alivd ssetis e. quam tranis e b. re Mntonii aη Palptim ab aliiη eo uotla 4. nulla liis bila talione explicationis ei altra billae a Calliritiei rumpi mitius. Haec est sapientia is in m ui Antiorum. expilare alio iam libro . obleeli nes 1eet per . et de ros p in ioniblis nihil ei rar Eou.m renua ex pnnendi sunt plure4 Seripturae lox in s. qui vident ne omn mdclen itii .m cliti lianis interuieoro . ni elini cliti liis ait M . t ι . 5, τ. γ' Non reris erematia i sed si quis re pereusserit in dest ram maxillam tuam. praebe illi et alte.
vam. Et trim Aptis inlus Rom. 12. v. is. Non rosmeιιpsos defendentes narissimi. sed diate Deum irae. M. e enim in .lligenda ,unt de praeparali ne animi. el de desen ione eum an rano vleiscendii quod ipsa veth a. sed utile lorum irae . ostendunt. vide S. Iliom. in cit. Aps l. tap. leti. 3.
427쪽
seitieet loqui de ullione lege permissa, non de simpliei vitae defensione.
872. dam de S. Augustino, qnod communem veramqtie sententiam perpetuo di enerit, ostendit Carii. Nurisius si ex ii . quae ido in Augustinus liabet . eum loquitur de sure nocturno, de quo dubitatur, an venerit eum animo occidendi, ut paulo po-t dicemus. Quae vero ejus testimonia videntur contraria. explicanda sunt, prout ea explieal S. Thoma et quam explicationsem esse omnino ad Augustini mentem, ostendit Card. Capisueelius 2 adversus Niari,ium. 87.ι. id ipsum dieendum de eeleris Patribus: nam S. Cypria-nufi expresse ait, non licere oreinere: quod significat, non licere intendere aggressoris mi i lem. X. Cyrillus vero in eridem loco:
Undenam, inquit. Petrus stladium habuit Ao respondei Ouaseeundum testora gladio se delendere ii rebat. Et ibid. Si vi multitudinis invitus ad nerem ιraheretur Christus. omni m do fortassis illum diseipuli Obuissent a fendere. S. Basiluis autem in eadem Epist. ad Amphiloehivm . non omnem defensionem damnat. sed eam quae ex ultione procedit: Qui mortis, inquit. letum dedit proximo. est homirida sive pertulere in eoepit. sue ultus esι. Praeterea S. Basilius in duplici Epist. Calionica ad Amphiloehivm non loquitur de homicidin, qua rati ne peceatum est. sed quatenus subjiciebatur poenis ea non ieis ex x teri Telesiae diseiplina , quae erant veluti irregularitales, ob quas Fideles ar-eebautur ab Ordinibus. ei a Communione. id apertissime claustat ex iisdem epistolis, quae propterea dicuntur Canonieae. Con latautem , in Ecele, i a Catholi ea habitos misse ut irregulares etiam tempore S. Thomae, eos qui ut Se defenderent, aggrρ Murem injustum intersietebant cum moderamine iuculpatae tutelae. irregulis ritas vero incurri potest etiam sine peccato. ut in audire. qui rens ad mortem damnat, et in earn ilice, qui eos jugulat. vel suspendit. 874. Ad quartum respondemus. valde magnum esse diseri
men inter vitam naturalem . et Pudieitiam . atque honorem e nam pro vita naturali nulla potest esse compenflatio . Sicut e M potest pro pudicitia per vim oppres a. et pro honore injuste ablato. 875. Ad quintum respondet S. Augustinus i3 , idcirco in Lege fuisse permimam intersectionem suris nocturni; vetitam oc- eisionem suris dinrni . qnia de illo non poterat, ut de istu , uiscerni, an venisset ad turandum tantiam, an etiam ad neei dendum . . . intelligitur ergo, inquit, tunc nun pertinero ad holuta se eidium . si fur nocturnuq oeciditur. Si autem diurnus, perlinse, , re ... yeserat quippe discerni, quod ad surandum . non ad
428쪽
M oecidendum venisSel, et ideo non deberet Oeeidi. nue et in , legibus antiquis secularibus, i s. ad i. Aquii. l. 4. quibus
,, tamen ista est antiquior, invenitur, nempe se ei di posse nut- , , turnum larem quoquo modo . diurnum autem, si se eum telo
,, defenderit; j.im enim plus est quam fur si
De ostietis hominum erga atιos generatim. 8 76. Superest, ut de ossietis hominum erga alios disseramus, quae nulla ebse vi juris naturae oblinentis in solitudine, nonnulli putant 2 , magno sane errore; homo enim in quo is statu, ut S. Thomas demonstrat t33, tenetur proximum diligere Aaltem in praeparatione animi. Haec autem ossicia dividuntur in absoluta , et hypothetica. Atque absoluta quidem sunt illa , quae in quacumque saeta hypothesi tenemur proximo reddere, ut i Sum amare, alteri sacere . quod nobis sieri volumus ; alteri non sacere, quod nolumus nubis fieri t4ὶ . Atque haec etiam dividun-
1J Si senuensis de lue. et o me. l. i. e. let. S 8. non unum legisset in hae eon.
raversia Grotium . aut Barbeyraeium . avfilia uis,et a seribendo i Omnivm diselligissime Augustinus in libris de lib. arb. eulna aperta doctrina est. nec exceptioni ullita obnoxia. liaud fas esse alteri vita in eripere privatim pro eonservatione nostrae is Et S 10. .. Augustinns hero singularis suit in ea sent lia. et duriusculus ... An haee sint veta . Augustini relata verba demonstrant. Sed videte . quam sibi Genuensis eon. siet. Posiqnam dixit. Angustini doetrinam nulli exeeptioni esse obnoxiam, statim laeti. S lo. Quamquam . ait. sic puto. non ius illum defensionis a. l. rre voluisse. ed. . dote te . qua ut opere praestet eomedere lux sori, quam arma expedire M Noane haee quaedam exeeptio est in Augustini doctrina 3 Quomodo ergo nulli ea est exeeptioni
si I Pulandor stiis l. de ome. hom. et ei v. e. 6. tradeas generalem divisionemo melorum hominis erga alios . ait S. 2 inter ea primum locum oblinere, ne quia M.
erum laedat. Et q. 4. inseri lire aliud. ii quis alterum ιaeserit . damnum esseeMelanduo. Non n. ganclis veritatem tisrum ossiciorum. negamus autem hare esse prima i nam qnomodo primi m . ne quis averum laedat . st est mere negativum o ne omne arga livum stipponil positivum . in quo landa turr Secundum g onerale hominum o metum inter se e . Pulandorllu ε ibid e. 7' S i. eoa,ltiluit in agnorrenda naturali hominum aequalitate. Non negamus hane nominum aequalitatem in natura. Al quomodo eius eos nilio erit seeundum hominum omelum malvum , hi ex ipsa metaeqnalitate manat . ut neminem debeo mus laedere. quia sumul la natura aequales p
rer lium omelum ille statuit ibiae e. 8. ιι quilibeι Glterius utilitatem . quantum
commode poteιι, promoreat. Est et hoc verum: sed tale ussicium nountsi imperie. et in obligatione in imponit. si de beneficentia minime praecepta intestigatur. iit ipse. inet Barbe ratius in not. ibid. animadvertit. itaque primum homni4 o me in m erga alios est amor. quo lenemur proximi m diligere stetit nos ipsos pro let Deum. non solum quia nobis apqualis est in nain a. ned mulla magi . qnia pausdem ultimi nnis tonsoquendi . ide si aeternae beatitudinis est capax. Vide S. Iliom. 2. q. 22. a. i. Ex hoe autem ossicio manat . el quod debeamus alteri sacere quod nobis steti volumus ; el quod non sacian us alteri. qnud nolumus nobis seri; et quod Reminem laedamna i et si laeserimu . damna . et injurias sareiamus. ei quod proximo ben ne iamus le. Videte aut evi 'nsindo si alumen insenii i namque et m
429쪽
iur in perseeta et imperseetae perseeta quidem si proximo strivio jure debentur, ut non oecidere, non surari, aliaque Perlinentia ad sepleni posteriora Decalogi praecepta; imperseela autem , ad quae stricto jure non tenemur, uti sunt quaedam linmanitatis. et benevolentiae ossicia. dam vero ossicia hypotheιita die untur illae aetiones, vel omissiones erga proximum , ad quas
tenemur quidem, sed ex hypothesi alicujus laeti proprii, ve,
alieni, uls sunt promissiones. ei eontractus; tenemur enim iis stare. sed ex hypothesi quod promiserimus, aul eontractus inierimus, eum ceteroqui fuerimus liberi ad promittendum, vel ad hos , aut illos eontractus ineundos. 877. Ossicia autem absoluta, si e perfector, si e imperfecta, sunt omnibus hominibus communia, cum omnes debeant proximum diligere. eique benefacere. Ossicia etiam hypoιhetiea pos- Sunt etiam esse pari modo communia. propterea quod omnibus liberum est, se aliquo modo alteri obligare. Suni autem , et alia ossieta preuliara statibus hominum in Societate degentin m. Ilaec autem sunt ossicia conjungum inter sese. ite in ossicia
parentum erga liberos, et liberorum erga parentes. item recipro- ea ossieta dominorum erga fer os, et Servorum erga dominos.
Tandem reeiproea ossicia supremarum Potestatum erga subjectos populos, ut populorum erga illas. Hisce ergo de rebus compendio erit asendum, ut finem tractationis huic imponamus nostrae, universaeque Philosophiae, quam tradere Sumus aggressi. 878. Prine ipio igitur dieendam esset de mutuis eommunibus hominum ossietis. Quam quidem rem si vellemus pro dignitate, ac vastitate tractare, oporteret serme integras morales Institutiones hue ud voeare: quod immensi esset laboris, minimeque necessarii in tanta Muralium Librorum et pia . Neque enim sive Grotius . si te Pusendornus, Sive Hei nece ius , sive celeri qui de ossiciis tractare instituerunt, essecere aliud , quam ea complecti . quae in quoque Murali Libro reperi utitur . si quaedam excipias, quae ex profanis ei lant Auctoribu . itaque ne aelum agaiamus. re millimus. si placet. ad Epitomen nostram Theologiae Dogmalleae, et Moralis Natalis Alexandri. qua serme omnia complectuntur . quae ad ossieta communia hominum tam absoluta. quam hypotheliea pertinent, exque purioribuq sontibus. quam libri memoratorum scriptorum, Sunt hausta. Nonnulla tantum adversus ipsos exterpenda fiunt, quae peculiarem animadverbionem,
eastigationemque ex igniate atque haec ad tria potissimum capita redigemus. quorum primum Speelabit ad mentem , et ejus veritatem . tui mendacium opponitur; alterum ad voluntatem , et plus umorem, eui opponilur inimi eorum odium ; tertium ad justitiam respieientem eommutationes , tui inter celera opponitur usura.
430쪽
Utrum mentiri aliquando iterat '
879. Mendae tum dest nil Groitus il esse sermonem, aut notam repugnantem eum jure eaistente, ac manente ejus , aciquem Sermo, aut nota dirigitur. Quam definitionem probant Piisendoistus et , Bar vi acius s3ὶ, ile in eccius t4 . aliique heter do xii et cum ipsis Genuensis 5 . Eam vero improbat. Ialsamque demonstrat S. Thomas 63: ,, Ratio, inquit, mendae ii fili mi - ., tiar a formali nasi tale . ex hoc scilicet quilii aliquis habet vo- , , luntatem salsum e nuneiandi; unde et mendacium nominainr, , ex eo quod eun ira mentem dicitur. Et ideo si quis salsumen unci et, credens id esse verum , est quidem salsum mat , , rialiter, Sed non formaliter, quia salsitas est praeter in len- , , tionem dicentis . . . Quod autem aliquis intendat salsi talem, , in opinione alterius constituere, non pertinet ad speciem men-
. . dacii, Sed ad quamdam perseelionem ipsius Nun igitur . ex sal Litate repugnante eum iure illius ad quem sermo dirigatur. deliniendum est mendae tum, sed ex voluntate ejus qui salsum dicit. 380. Non alia ratione Gratius, et qui eum sectantur, sal sam illam dest nitionem posuerunt , nisi ut ex illa inferrent, men-
hia amphibolo is est quoties id nece/sarium. aut utile est ad salutem corporis. honorem. res familiares tuendas; vel ad quemlibes alium virtutis actum. ita ut
eeritalia remitatio erasentur tune e ecliena . et studiosa. Ad tam intelleia devenimus Ompora. ni in Seholis catholieis impune daeeanliir dogmata ab Reel a prostri pla. Flab hae polieis ira dilai et A. Augu linu traditeatur ni gerretur vlus in re tam gravi.