장음표시 사용
41쪽
opinionum cohiberetur licentia si . Cum enim Thomas nihil nisi
e sacrarum Litterarum, Patrumque eonsensu aesserat, ut SS.
PONI . PlUS V l. leslatus est 23, quisquis doctrinae Morali S.
ilium ae studet, studet quoque doctrinae sacrarum Litterarum, et concordibus Patrum sententiis. ideoque Traditioni Ecclesiae, quae communi Patrum consensione nititur. Studet quoque Ecclesiae Caunnibus, summorum Pontificum Decretis. el auribus communibus quae Thoinae aetatem praecesserunt, in quihus colligendis diligentiss. mus I homas fuit. Si quae.vero sunt posteriora Decreta , et aura . aut leges peculiares , ea colligere non erit valde operosum. Hanc expurgandae doctrinae morum , ejusque perficiendae regulam non lain nos tradimus, quam traditam accipimus a Cathedra veritatis , id est, a Cathedra Petri. Mussitent liel erodoxi,
em ictisque nos onerent, non curabimus, parali turpissimos eorum demonstrare, atque refellere errores.
67. Ad primum eoncedimus lumen naturale distingui a lumine re vel aliouis, sed tamen dicimus. illud ab isto juvari, ni quod se solo illud non potest ob tenebras irruentes, possit adjutus isto lenebras dispellente. 68. Ad secundum concedimus, legem naturae praecedere divinam revelationem : dicimus autem , divinam revelationem aliquid addere juri naturae, nimirum adiumentum ad ea cognosce Eda, ad quae ratio tenebris obsita prohibitur pervenire 33. Nun negat is quidem . posse homines cognoscere quaedam communissima praecepta juris naturae, cujusmodi sunt illa. de quorum ira n gressione Apostolus gentes arguebat; sed quod omnia possint non adiuti lumine revelationis, id plane negamus. Ridicula sane arguendi ratio: in lirmus potest movere manus; ergo omnia potest quae potest sanus. Talis omnino est Philosoph0rum nostro tu in illatio: homines possunt solo lumine rationis cognoscere quaedam praecepta juris naturae et ergo poSSuni omnia cognoscere , nullo sussulti auxilio. Peccat illatio contra dialeelicae regulas; est enima particulari ad universale.
lli ita in prae salis Cnmiliis ea ulum univorsis Fratribus nostris si iti Salagant... non tantum fidelissime in omnibus adhaereseere sanae doctrinae Angeliei nostri Prae- ,. eepturis letnam ille ex limpidis, ae incorruptis SS. Patrum sontibus integerrime in al-- veos suorum operum torrivavit verum etiam adsilescere propria o ipsin phrasi . etia modo loquendi .... ut fite evilrntur feet rins profanae vocum novitate . nimisque aniis mosa ex irin Mearum probabilitatum suffragia... Quod ni alacrius at, nmnibv prae-
num in eap. Ne innitaria. de Constitutionibus . num. 33 l. et Epist. Vineenlii Baroni initio oper. Nertori edit. an. l658. id jam praestare en rarunt mulli. praesertim noster Natalia Alexander in sua Theologia Dogmattea, et Morali. eulus epitomen edidimus. isti Vide S 34. l3ὶ Adeatur S. Thomas 1. 2. q. m. a. a. ad 1.
42쪽
69. Ad tertium, quod est praecipuum adversariorum landa mentum . respondemus, aequivocalionem in eo esse , quod illi pia lent, a nobis duceri, jus naturale , et gentium non ratione, Reda uel ori tale tantum niti saerarum Scripturarum , quas Ethnici non recipiunt. Falluntur autem: nam sicut gratia non destruit, sed perlicii naturam ; ita di ina re, elatio non destruit rationes naturales probantes ea quae rationibus naturalibus probarr possunt . sed remo, et impedimenta ex debilitate humani intellectus, eumque certiorem reddit , et ab erroribus liberat. Aurea est S. Τho-inae doctrina il) quae rem luculentissime conficii lolam: ,. ln- , , vestigationi, inquit. rationis humanae plerumque sal ilas ad- , . miscetur propter debilitatem intellectus nostri in judicando, ei,. phanta S malum permixtionem. Ei ideo apud mullos in dubii a -
, , tione remanerent ea quae sunt Verissime etiam demonstrata .
dum vim demonstrationis ignorant, ei praecipite eum videant , , , a diversis qui sapientes dicuntur . di ersa doceri. Inter multa, , etiam vera quae demonstrantur . immiscetur aliquando aliquid , , salsum quod nona demonstratur, sed aliqua probabili. vel so- ,. phistica ratione asseritur . quae interdum demonstrat in repula- , , tur Salubriter ergo divina providit elementia . ut ea eliam ., quae ratio investigare potest , ii de tenenda praeeipe et . ut sie, , omnes de saeili possent divinae cognitionis participes esse, et . , absque dubitatione , et errore. Hi uo est, quod Eph. 4. dieii sir: ,, Iam non ambuletis, si euι es sten es ambulant, tenebris obstu - , , ratum habenses intellecιum . . Cum igitur divina revelatio in iis quae pertinent ad jus naturae, ei gentium , atque ad hominum ossi ei a naturalis ordinis . non excludat naturales lationes, sed illas eonfirmel; quemadmodum Fides. eum docet Dei unitatem. spiritualitatem . immensi talem. providentiam. libertatem, etc. non excludit , sed eo nili mal rationes naturales ea altrihula demonstran-les et pruinde non oportet . ut eum gentibus a Christiana veritate alienis agentes de perlinentibus ad jus naturae . el gentium . auctoritale sacrarum Litterarum utamur 'in , sed uti rationibus posti Lib. t. eoni Gen. e. 4. 2ι Heinereius de jur. itat. et gen . in Praesa l. non Probans qnnil Grotin ait, mulla qnae hae in re magnam adserunt utilitatem . reperiri in S. Scriptura . in Iure canonico, in Ponlineum Decretatibn . et in Seholasti eis Doctori hus r . . Al. inquit, si ili-- temtum quod res es l. honi illi viri vix seelian expendisse videntur. quam pari mis ponderis opitii gentes duris Romani ignarat . et a ehristiana pietate alienas . liabi. .. lura 1int argumenta ex iure Iu tinianeo, saerix Pandeelis. ivre Pontificio. Thomae.., Alberii M S. Bonaventurae, et aliorum operibus deprompta . .. Plautinis deinde quihusdam adducti v rsibuΑ. . . idem. ait. vereor, ne postulent ii, qui se jura belli. Pa- .. eis foederum . omnesque qn e inter geni eg intercedere possvnt, eontro ter ia1. vel . . ex legibus Romanis . vel ox jure Pontilleio . vel ex saeris veteris novique foederis li- hei . vel denique ex vastis Philosophorum seliola sileorum Commentariis. se dennir is velle pollieentur. ., Videte ingenium viri. Ubinam nmqnam sive Grolius . fiive stliu
quispiam dixit, agendum ex sola nostrorum a vetori tale eum gentibus a Christi naveritate alienis 1 eineetius hostem fingit. S. Thomas Quod l. 4 a. 18. dg ipsiε eli δ'
43쪽
sulnus, quae ei ab Ellini eis ratione utentibus ad milli debent si .
μ hominis selieitale. 70. Doctrinam Moralem a felici late ordimur, de qua Plato
s 2 Felieitatem. inquit. Omnes etiam imperitissimi homines summum bonum vocant, id est, ultimum hominis finem p unusquisque enim universa quae agi l. ad felicitatem reseri, ut supra dictum est 3 , et idcirco s. Augustinus ajebal 4): constat, omnium rerum optandarum plenitudinem esse felicitatem. Et rursus de summo bono loquens 53 inquit, esse illud, quo reserenses omnia quae astimus . et quod non propter aliud, sed propter seipsum appetentes, idque adipiscenses. nihil quo beati simus. ulterius requiramus. Ideo quippe et sinis est dietus , quia propter hune cetera volumus: ipsum autem non nisi propter ipsum. Merito proinde de ulli mo fine, seu summo bono, seribebat Cicero s):,. Hoc constitulo in Philosophia , constituta sunt omnia. Nam ce- , , teris in rebus, sive praetermissum, sive ignoratum est quid- , , piam, uoli plus incommodi est . quam quanti quaeque earum, , est, in quibus negleelum est aliquid. Summum autem bonum, , si ignoretur, vivendi rationem ignorari necesse eSt. Ex quo , , tantus error consequitur, ut quem in portum se recipiant, sci- , , re non possint. Cognitis autem rerum finibus, tum intelligitur,. quid Sit, et honorum extremum , et malorum , in Venta via eSt, , , consul malisque omnium Osticiorum ., . Praeclara sane doctrina . qua demonstratur, quantum aberra irini Pulandornus, aliique quide jure naturae , et gentium , quo universa hominis, et ei vis omficia continentur , agere instituerunt. nulla, aut levi tantum sa-
silet artieulis. si eum gentibns dispitietur, ali. .. Si nullam a uel ori latem 'elpiunt.
.. oportet . ait e eonvincendus , ad naturales rationes tonstig re . ei litet proba hiis 1 . el e opinenle . Ei s. Augustin lib. 1 f. de civ. t. i. ad docondum . quantum differant vanae geti lilii m Aenientiae de vel o beatitudine , diei l . se non lani ad lubitu. riim divinam a vetoritatem . quam humanam ratu nem. Deinde nonne in iure Pontineto. et Iustimaneo. atqne in operihus SS. Tlinmae . Bonaventurae . Atherii M. allor mqne.
imo in ipsis saeris Litteris multae gunt rationes . et nihil lura helli . paeis . foederum. altaeqnν erim g nlibias eontroversiae dirimi pos uni S. Thoma praesertim ntiique optimis rationibus ahunta . Quid igitur Hein et toneludit l , en aeri a Innioribus hisee Philosophis potest . an libros gno seripserint pro Tureis. Sinon ibu . Japontis . alii mne Ethnieis populi ' Hi ne idioma et nidem illorum librorum norunt, unod si pro Christianis potissimum seripserunt. qnt saeras 1.i itera a venerantur . evr eos ad unam lantum rationem tam im ei liem. lolqtie Dbnoxiam e roribu milliint Olim Prolestantes linam Seripturam agnoseehant ni christi norum re gulam nune ne Seripluram quidem reeipiant. ν gentes de dure nainrap. quasi non idem Hl Dena Seripi neae. et naturae anelne. Haee est salsilolis indoles. Drpetua eontradietis.
44쪽
cta mentione de ultimo sine . sive summo bono, veraque hominis selieitate; quam vero apte Scholasti ei Moralium irae lationem ab ultimo sine suerint auspieali. De felicitate igitur initio agentes, quaeremus l. in quonam vera felicitas consistat 3 2. an obtineri in hac mortali vita possit 3. qua uam ratione sit aestimanda
Orum vera hominis felicitas in re quapiam creala consis Iul. 7 l. In selieitale, sive beatitudine duo sunt, res scilitet, ex euius possessione felices, beatique Sumus; et adepti O , seu possessis ipflius. Prima dieitur beatitudo Myeeliva, altera formalis. 72. Diei vix potest . quam mullae de felicitatis obieeto suerint veterum Philosophorum Sententiae si Varro, ut refert S. Augustinus 2 . ex tripartita divisione sinium bonorum, et malorum, quos alii, in animo, alii in corpore, alii in utroque posuerunt. tam multam dogmatum varieιatem diligenter, et subtiliter serutatus advertiι, ut ad celaeaaviij sectas , non quae jam essent , seu quae esse possent. . . facillime perveniret. Ut praecipua R eamplectamur, Demueritus, teste Tullis 3ὶ, nihil aliud se licitatem esse existimavit . quam animi tranquillitatem quam ἐνθυμίαν vocabat, et sinem. Vel bonum ultimum. Sed eum
ipsa animi tranquillitas sit pr0pter aliquid . sequitur, non posse esse ultimum finem. tita animi tranquillitas, inquit Cieero 4ὶ .
ea est beata vita: quaerimus autem . nun quae sit , sed unde sit. Seepliei, cum negareni posse nos adsequi notionem boni t 5 . nee quidpiam esse natura bonum o , omnem finem ultimum, et selicitatis objectum sustulerunt 7 . Stoici die ebant, bonum esse utilitatem , aut non aliud ab utilitate; bonum quidem appellantes virtutem, et bonam sive probam aetionem: non aliud autem ab utilitate , virum probum ig). Aulum arunt Proinde, solam virtutem satis er se ad beis iam litam is). Porro Cyrenaici cuni Aristi p.
t i Ethniel. quia stile erant de tituli. veram h Mninis selieitalem ignora rnn . Soneea l. de vita beata e . l. Cum . inquit. vivere omnes beate velint. M perridendum quia siι. quod beatam vitam estistat. eatissant. Hine patri necessitas summa revelationis
in doctrina morum. Nam si linig ultimus est basis, et randamentum lolina moralitatis, eum is in noleseere aliter non possit, quam per revelationem . sine hae oportet in ab surdas opinio nes inciderei nam ignorato fine rillim . ignofeltir necesse est, quo aelio. nes sint dirigondae. t2ν Lih. 19 de Ct . tap. l.
7i Idem Empyriens ib. lib. l. tap 4. Pyrrhonis diu, tragi αν inter relatue -- evitatem a perturbatione a videin rq ne proinde Pyrronior iun seeta Demoerilum te ni illa. Sed eum Scepti ei aeque ae Demner lvs omnem negarent veritali eertam eo-gnitionem. de ipso quoqne stimmo vnno selieitalis obieeto dubitabant. im Empyriens l. 3. Pyrii. hypoth. eap. Id. is vide Laertium lib. R. et s. An tu linum germ. ibo. olim irae . de Stoicis . et Epieri reis, e. 43
45쪽
po ejus sectae auelore, voluptatem corporis ullimum hominis sinem statuerunt l . Epicurus etiam felicitatem ii niversim in voluptate constituit 2ὶ. Minus autem ceteris errarunt Pythagoras, qui ad felicitatem exegit Seientiam persectionis virtutum s3ὶ . sive, ut Theodoreius scribit 43, ultimum hominis bonum in exactissima numerandi scientia opinatus est esse ; Antisthenes, qui in modestia, et humili tale o); Plato, qui in sapientia t6J, sive . ul, quantum in nobis est. Deo persimiles evadamus Τ); Socrates qui justitia erornatum virum solitus esι felicem appellare 8 : Αristoteles, qui felicitatem in contemplatione veritalis reposuit 9ὶ.73. Cyrenai eos, et Epicureus sequuti sunt Cerinthia ni il0 . Thalinudis lae li , et Mahi ureli sectatores si 23. Epicureos quoque sectantur alliei l3ὶ, imprimisque Auctor syst. nai. l4ὶ Quibus ae cessit Vol laicius sis in impie statuens mure Suo, summum bonum,
et summum malum chimaeras esse.
74. Videtur autem hominis felicitas in rebus e realis esse reposita. d. quia felicitas est m0dus qnidam essendi, cujus duratione in concupiseimus, Seu tu quo Volumus perseverare. Hic autem modus est continuata quaedam voluptas, quae quidem ali
a. e. 4. et Gasserui. de mor. Plii l. Epie. p. 1678. 2 Epicti ruin tamquam reponentem selieitalem in eorporea voluptate accusant tominmuniter Patres. S. Ambrosius lib. l. de Abi'ali. c. l. et epist. 63. l. elas. n. l7- alepist. 82. S. lsidorus Pelusiola l. 2. epist. 230, S. Angit,i. ser. eii. Clemens Alex. Strom. 2. Th-ndoretus ser. lt . de tur. Craee. assecl. aliique . quihng adhaeret S. Tlinmaa l. 3 eun. Gen. e. 27. et t. fill e. leel S. Excusant vorn Epitiarum I.aerlitis i. 30 Sen ea l. de vita beata, e. 12. et Gassendu 1 de mor. Pltil. Epie. pag. l420. seqq. Alunt enim Epieuriam non de sola eoi poris, sed etiam de animi voluptate suisse loqii iiivin. virtutes ile eram mea issse. Pra cip Νs que eoniin 'i dii in es e a eorporeis voluptatibus. Atlian pridem s. Tlioma I hoe essu graim praeoccupavit leti, 5. eil. . . Epicurei. inquit. qui . . voluptatem Summum lim tim aestimabant. diligenter eolebant virtutes, sed tamen ., propter vo: uptatem. ne scilicet Per contraria vi ia eorum voluptas impediretur. .. Gula enim per immoderantiam cibi dolores tot piris generat. Propter furti m aliqui . . carceri inanei patur. Et ita diversa vilia diver ima te voluptatem impediunt . . Omnia igitur Epicurei ad voluptatem eorporis reserenant. Atque ita Epieurus ipse apertisse explieat verbis in rhist. Ad Meni mei in . quam ueseribit Laertilis l. 10. Et sane eum nullam agnoseeret sub, tantiam incorpoream , animumque ipsum ex atomis compone 'ret, quam aliam. Praeter eorpoream, admittere voluptatem poterat
s 3; vide clementem Alex. Strom. 2.έι Ser. il de cur. Graee. asseel. ιοὶ l bid.s6ι Vide Alcinoum de ilaeir. Plal. e. 27. 7ι Theodoreti 1 ser. eil. 8 idem ibid. . l9 L. 10. Ellne. e. g. seq.sidi Vide Ens bium uis l. lib. 7. e. 25. et S. Tuom. ι 3. ena. Gen. 27. t S. Tliomas ibid siet, idem ibid. Noster Rient diis. sive Riehirdus de Monte erueis Florentinus egregiam edidit consulationem Aleo rani. quam Graece reddidit Demoleius Cydon in s. vide Echardum de Seripi. Ord. Praeditat. Tom. l. pag. 505 seq. Ex illa mulla mutuatas est Grotin de verit. Christ. Relig. agens contra Mahomeli m. ii 3 cum hi Deum negent. nee aliud quam eorpora agnoseant. non possunt alibi quam in eoi por is voluptatibus selieit iom reponere. ilεὶ Par. i. eap. s. et 35
46쪽
quid e reatum est. Felieitas igitur nostra in re aliqua ereala eon
, i ii . sui iuri dilue .ummum bonum , neque Fummum ''
Ium , sed maximum bonum est, quod nos tanta vi deleetat, ut omnino nequeamus aliud quidpiam delectabilius sentire; sicui maximum malum est, quod nos omni privat sensu. Hi sunt extremi fines humanae naturae, et uterque bre i durat temporis intervallo; neque enim nilae extremae deliciae sunt, ulla extrema lormenta , quae durare possint diu. Frustra ergo selieitas extra bona creata quaeritur 2 . 76. lli. in ceteris rerii in generibus non datur aliquid summum. Ergo nec etiam in genere honorum. Unusquisque bonum constiluit bitum tu eo quod sibi placvi: quod quidem b9num , est crea-ium. Felieitas ergo in bonis e realis est reposita 33. 77. IV. Si selieitas extra erealas res reperiri non γSSel, cur homines iam ardenti conatu serrentur in res creatas cur praesertim inhiarent divitiis. lion otibiis, gloriae. potestali, voluptatibus ris conatus certe a natura est . quae perperam non agit; nec in
aliud lendit, quam in adipiscendam homini selieitalem. Haec igitur in rebus creatis potest inveniri 4st. Prop. I. Vera et perfecta hominis felicitas objectiva in nullo ereato bono eonsistere potest. II. Sed est solus Deus. III. Felie fas autem serinalis esι ipsius Dei eontemplatio. 78. Prob. l. p. ratione S. Thomae s 5 . Humanae selieitalis
objeelum aliud esse non pol est, quam bonum perseelum, et summum, in quo appetitus perseele quiescat ; alioqui nec comprehenderet in se omne in boni rationem . neque expleret appetitum volun lalis . cujus objectum est omne bonum ; neque proinde esset sinis absolute ultimus. ad quelu cetera reserri debent, ne non omnino sit ultimus. Nulla autem reg creata continere potest in se
omnem rationem boni, hoe ipso enim quod creata est, habet limitatam bonitatem. Vera igitur, ei persecta hominis selieitas ob deetiva in nullo creato bono potest consistere 6 .
ita Anetor syst. nat. loe . eit. 2ν volt atrius ita oblieit loe . eit. plane ad materialistarum . et allieorum mentem, qui Deum negantes. 1nminum eliam negant bonum. Extrema tormenta quae durare aeternum debent. et yeeeatoribus parata sunt. volla iri ira oderat. u tque e men .aleleret. eonahatur. s31 idem ibi d.
47쪽
la genera bonorum crea lorum. Haec enim vel quial extrinseca homini , vel intrinseca; extrinseca quidem , ut divitiae, hunore', gloria , polentia ; intrinseca veru vel ad eorpus Pertinent, ut sanitas , pulchritudo, robur, corporis voluptateΝ; vel ad animam, ut scientiae . et virtutes. Vera autem , ei persecta felicitas consi lore non
potest in bunis creatis homini extrinsetis: non quidem in divitiis: non enim di iliae appetuntur, nisi propter aliud, nimirum vel ad eorporis Sustentationem, vel ad splendorem: quod verum est eum de divitiis naturalibus. ut praedia, landi, domus, ele. tum multu magis de divitiis artificialibus, scilicet pecuniis; hae si quidem ad naturales divitias ordinantur. Alterutrae autem sunt ad usum hominis ordinatae; quare esse neque uni summum hominis hianum ; hoe enim oportet esse homine melius t 23.
nemo recte honoratur, nisi propter aliquod bonum in eo existens: ideoque honor qui resertur ad tale bonum . esse non potest ullimus finis. Τum quia selieitas est bonum , ad quod homo sua voluntale pervenit: honores autem non sunt in putestate lin minis. Tum quia honorari possunt elia in mali; melius est igitur tieri honore dignum, quam honorari; nec proinde honor est summum
hominis hunum 3 . 8 l. Similiter dicendum de gloria humana primum quidem.
quia nihil est instabilius ipsa: suminum aulem hominis honum debet esse maxime flabile. Deinde gloria eSt propter hon nrem: est enim ex Tullio. frequens de aliquo sania eum laude; sive ex Ambro tu, clara cum laude uni illa. Si ergo honor non est summum bonum, mullo minus gloria , quae est propter honorem 43. 82. Potentiam mundanam nun esse summum hominis bonum. ostendii Angelicus so) l. Quia et ipsa instabilis est. 2 Quia ordinatur ad alterum : summum autem honum ad nullum aliud ni di natur. 3. Quia ipsa potest quis bene. et male uti: summo autem bono nemo potest uli male. 4. Quia pol est esse honis, et
83. Ad bona corporis quod pertinet . iis meliora sunt bona animae. Ea in Super Sunt communia bunis, ei malis huminibus.
48쪽
el brutis animantibus; quae etiam in plui ibus eorroris bonis huminibus praestani. Fieri ergo non potest, ut Summum bonum, et era felicitas hominis in bonis eoi poris tonsi Sial 3. 84. Praesertim vero consistere nequit in eorporeis voluptalibus: nam praeter ea quae dicta sunt 23, non potest summa hominis perseelio, siculi est vera felicitas. esse reposita tu rebus homine inferioribus; unusquisque estim perlicitur . eum conjungitur rei alliori. Homo autem per corpureas voluptates conjungitur sensibilibus, quae sunt inferiores se. Non igitur in ejusmodi voluptatibus vera felicitas est reponenda. Praeterea quod est bonum. quia moderatnm est, non est per se bonum , sed bonitalem acci yil a ni oderante. Ubiis autem ejusmodi voluptatum non est bonus, nisi quia moderatus, alioquin delectationes se invicem impedirent. Non sunt igitur irae delectatione, per se bonum hominis, adeoquen est Summum ejus bonum 3ὶ.85. Devique nec ultima hominis felicitas potest consistere in aliquo bono animae; non in auima ipsa quidem; haec enitu ordinatur ad felicitatem tamquam ad finem ultimum : ideoque non est ultimus finis. Nec in aliquo eorum quae sunt in anima; quidquid enim animae inhaeret, est bonum limitatum, cum et ipsa anima limitata sit; ideoque est ordinabile ad ulteriorem finem . nec proinde potest esse sinis ultimus, in quo felicitas perseela enn
sislii 4j. Ex quibus patet, quam sint eaeei mortales, qui in hisce
creatis rebus felicitatem quaerunt. 86. Prob. modo 2. pro p pars. Vera, et perseela hominis selicitas non nisi in suinino bono potest eonsistere, ut dictum est 57. Solus autem Deus est summe bonus . . Felicitas ergri vera, et persecta non nisi in Deo potest consistere 63. 87. Tertiam prop. partem ostendimus eum S. I homa 7 . lneo enim consistere debet selieitas sor malis, quo homo consequitur Deum suminum bunum, ipsumque possidet, ut dictum est 8 . Nonnisi autem contemplatione adsequi, et possidere Deum possumus. Deus enim, cum sit purissimus spiritus . nulla potest allingi
actione corporea. Exclusis autem actionibus eorporalibus . non aliae remanent praeter actiones intelle elus. et voluntatis. Jam eontem platio est intellectus, voluntatis vero desiderium, amor, ei delectatio. Desiderium autem est rei nondum posSessae; amor Vero,
69 Adeatur S. Angustin praesertim de moe. Eeti eap. a. seqq ei Epi l. ι η.a . M. quibus in locis de tota hae re praeelare disserit.
49쪽
ei delectatio sunt rei iam praesentis, et possessae. Igitur aelio qua Deum possidemus, alia esse non potest, quam eontemplatio. in
hae igitur formalis felicitas consistit l).
88. Non siisse ii autem quaecumque Dei contemplatio. per creaturas, aut per fidem, ut perseela sil se licitas uos ira 2 . sed requiritur contemplatio . seu clara Dei visio prout est in seipso, nedum auctor naturalis. sed etiam auctor supernali iratis. Nisi enim Deus videatur prout est in se ipso, saliatus non erit appetitus noster 33: ideoque Psal l 6. v. i5. dicitur: satiabor, eum apparuerit soria tua. Persecta igitur beatitudo nostra in elara visione divinae essentiae posita est in ; tunc enim simites ei erimus. quoniam videbimus eum stetiti est, ut dieitur l. Jnan. 3. v. 2. s53.
89. Ad primum respondemus cum S. I lio ma 6ὶ, felicitatem
quidem formalem esse aliquid e reatum . cuin sit ipsam et actio qua beati Deum assequuntur, et possident: sed felicitas objeelira non potest esse aliquid e reatum, ut demonstra: um est s73. Modus autem ille essendi excludens quamcumque miseriam , ei tristitiam, epi ipsa formalis beatitudo 83. Nulla enim miseria et iri stilia al- lingere eos potest, quos Deus potat torrente voluptatis suae.
19 Haee aliquantum alii gerunt Pythagoras, Plato. et Aristotele g. Nam Pythag ra . ut ex Sinhaeo ser. ll. interrogaliis i quid facerent homines, ut Deo similes evaderent ' respondit i si veritati studerent Plato autem in l. 6. ile Repta b. et in Phae
done affirmat. engnitionem verilalia esse hominis bonum. Et idei reo Cami B ssarion. l. t. in n. ealumniat. PIal. e. 7. tonatur os leniter . Platonem prae eeleris Philosophis
recte tractasse moralem Philosophiam. Vide S. Augii t. l. 8. de civ- e. 8. el Epist. iis. al. 56. n. 17. in ea milem Platonis sententiam ivit Aristoteles l. lo. Et ine. et Cieero l. 5. de lin. Maximus Tyrius Dis . l. explicat aenigma Platonis de ostensia animae ad contemplationem putetiri in seipso. 2I Quare si homo fuisset a Deo erealiis in s alii natiuae purae, non potuisset consequi persectam beati litilinem i cognovisspi enim Deum ut auctorem natur tem per ereaturas . non vero ut auctorem supernaturalem in peipso. idem dicena iam de puerisi Medentibus sine baptismo ante usum rationisi hi enim pisi elevati sint ad ordinem fit pernali ratem eum celeris hominibus i quia tamen desilinii fide. Deum neque eogno- seere Potnern ut . neque ii quam togn Seeni . mi an elorem Fupernaturalem . numquam perseela beatitudine fruentur: imo ob pote aliam originale privali vera beatitudine perpetiis eri inti quamquam de lati privatione nullam pallantur amiel in nem interioris do. loris. qnia non eognoseunt, se illa privari. eum beatillulo supernaturalis sit supra to. gnitionem naturalem 1 nt advertit S. Tliomas q. 5. de m lo a. 3.s3I S. Aligus linus l. l. consess. e. l. adehat i ta Fetisti nos ad le. el inquietumia est ei r n strum . donee requieseat in te.
τὰ Quia Dei visio prout est in seipso. exeedit vires naturae erealae . nee togn scipn est inmine naturali intelleelusi sequitur neers itas revelationis, qua eum Ethniei destituit suerint . mirrim non est . qnod ei rea staminum bonum . elusque adsequii io
que homo . sui habita ratione tempera mensi, idearusque quas habeι promias. οἴ-
50쪽
90. Ad seeuntum respondemus, haud nos mirari. quod impius Vol lairius nul in in invenire summum bonum . et Summum malum poluerit; erat enim ex eo genere hominum, de quibus
jurque interest, esι unicum mobile netionum humanarum ... nare prinevia, si alia expendantur . sunt tera basis scientiae moralis Non de eo quod homines pie -rnmqtie satirant non ex eonditione. fi d ex eorriiptione natura ei neque de eo quod ve re inter si . loquebatur il homo impius qui Deum negabat. sed de ipso humanarum allionum i nito line . neque rebus eorporalibi s. qnas linite agnoseebat, ni verus Epletari serta lor. Castis et D stat . qui eerte metaphysiens non est . ut quis ana miere Ieputet . aliena rapere . quin poenae temporalis inenrrendae perientum subpat. atque ila putet ex temperamenti ennstitntione. exque ideis quas habeat propria . lamquam ton- dueens ad suum bene esse 1 is eerte minime abstinebit a rapiendis alienis. Sit alter. qui ex temperamento exque propriis id eis indueal ne ad oeeldendum eum, qui impedit. ne i pie bene sit. homieidium rerte aequetur . ex steli Mirabat di primipio. praesertim . si spes sil evadesdi poenam. Cotilet alii η quispiam. adulteritim . ennent, in ἀlum . incestum. Mortalionem po e conferre. nt bene ipse siti quis enm tontinebit. si valoal impii illivs prine ipium 8 quid si aliquis hillaret. snpremum Prinei pem. elii que Ministros sua non interesse . vi bene, hiesi . hi ad desideria sua vivat nudus intererit. si vires adsint. Prinei pom ipsum e modio tollere. ut mendo-Mirahetudo morem gerat. Vide qnamnam moralis doctrinae hasim is impins posuerit. Si ha et vigeret. non . ne universa det tela quamlibet atroeia . ae nefanda, litila soren l. modo homines ea eoru-modarum suorum interesse erederent 8 Nam quod ille ait. interosse e ulu que debere publieam selieitatem . ut ip e bene sit . ostendit, elus sententia. elasterium solicitati esse bonum privatnm uni isti Jurine . idemn ee ρra debere postponi. si bonum priva Him porteli lotur. Ex hoe lanie m nartini, quae ille seri hit ibid. - plupari des sa-- ei Elεs gnuve enses imp sonuent par des hommes que t ' ignoraneo. Ia st alteri . te pre . . . Ingε . l' abus dii ponunt r. el l 'impi nile eoneotirrent a rendre ennem ls de la vertit... n prodignent eommi infiment te ite estime ei lenrs hienniis qn' a des si leis indigne ...
Societates ferme omne . saepissime moderatae ab hominibus, quos ignorantia. adulatio . Praeludietum, potentiae abusus. et impunitar eonjunetim reddunt virtutis inimicos non aliis eommuniter aestimationem profundunt. et beneficia sua.
etoritatis; ausae non sunt selieitatem eristere ab hisee Restibus, quibus ejus euraeommissa est; erediderunt immo. supremo ε Principes. in Deitates transforma tna. ab ortu potestatem aeeipere imperandi relieuit νη ortalibus .... Ouibus ea DPLmionibus necessario sequitur , politieam d/qenerare in fatalem artem saer sieandi omnium selieitatem arbitrio unius . aut naveorum mniorum hominum priri estiis Memptorum . sub hisee eapitibus f Iieilas physica . et moralis neque fuit nectieeta.
imo in nin lum redae a. ila impius i te serihelial d summi Α Ρolestalibus, neque seribere a litor poterat . po tquam n mn m ex nerat Religionem . qnae populo in tabe. dientia eontineti nee aliam agnovorat Morali hasim . quam quod uniuscuiu quρο inter. est. Similiter loqi uti si erant . pl loqui par punt reliqui increduli. qnns nitritus fortes voeant. Ulinam aliquanda tales intestini Reipublieae liosi e . summarum qi e Pote lolii ni per gummam in in liliam . t iniuriam eontemptoro . debilis a me iantur poeni . ne vi rng serpat i Nam qnid in Iullina, quam Regiam invadere Polestatem . qua per Deum Reges regnant ' Quid in inrt in . quam Roges universos habere lamquam humanae se
liti talis hostes intelleia Regna . si ad ea tqund impli nnIre intendunt i eiusmodi ar.