장음표시 사용
71쪽
autem bonitas vel malitia aettium humanorum pendet ab eorum eonformitale eum lege aeterna, vel dissormiiale ab ipsa. Nam ut egregie advertit Sanctus Thomas i), in omnibus eaussis ordinaria esseetus mus dependet a eaussa prima, quam a eaussa secun da, quia eaussa seeunda, non agit. nisi in virtute primae eau sae. Ouod au/em ratio humana su regula votumaιis humanae, eae quu ejus bonitas mensuretur. habet ea Iπε aeterna. quae estralis divinar unde in Hal. 4. dieitur: Multi di eunt: quis siendit nobis honar Signatum est super nos lumen vultus tui, Domine; quasi direret: tumen rationis, quod in nobis est, in tantum missi nobis ostendere bona, et nostram voluntatem regulare, inquantum est lumen vultus tui. Idest a vultu tuo derivatum. Unde manifestum esι, quod multo magis dependeι bonitas voluntatis humanae a lege aeterna. quam a ratione humana 2). Cum ergo albet Deum negantes, negent quoque legem aeternam, quae est ratio divina; nullam proinde is humanis aelionibus bonitatem, aut malitiam, honestalem. aut inhonestatem, justiliam, aul injustitiam agnoscere possunt; ideoque vi Systematis omnes aetiones habere debent ut aeque indisserentes, ita ut penes ipsos. si naturae prae-eeptis flemus. idem sit parentem colere, atque Oeeidere; idem s rari, et eleemosynam elargiri, idem tueri patriam, ac prodere 3 . Vi ergo sγslematis athei nequissimi esse debent. 35. Accedit. quod alii ei, ut dieium est s4 . omnia reserunt
ad ea, quae ipsorum intersunt, nee alium fluem ultimum agno-seunt, quam propriam utilitatem, et volnptatem. Ubi ergo sua interesse videant videbunt vero frequenlpr. et assidue in tanta humani cordis torruptione) aliena rapere . innocentes opprimere, ea-lumnias struere, in publicas irruere Polestales, quis eos continebit, si impune possint 3 Quis eos arcebit ab alienis thuris, a virginἱbus constuprandis, atque a eeleris libidinibus f Regillane ii ne statis , et rationis diei a mina Τ At quaenam iis esse regula honestatis. et rationis vi systematis potest, qui primam regulam negant
ειν t. I. q. s. 2. 4. in Ex hae in villa S. Tliomae ratione exetndi lite sententia eortrin. qui post Cis itum . et 1.ethnitium in Epist. ad Molanum. alunt fore aliquam naturalem obligationem . elai daretur . quod dari non potest. Deum nullum esse. Quae sententia emris
ruit, etiamsi rin modi obligatio aeti pia lue non pro vi eoaetiea. sed pro vi directiva. tui aureus eonformare se debeat sub liae tantum poena. sentiendi nempe rem ni sarationIs ostendentis hane operandi regillam. eleea quam alliens non est indifferens.
Nam . ni die lum est . quod ratio humana ra regula voluntatis humanae, habes ex teste aeterna , quae eat istis divina. Quare si Deus negetur . et ratio divina. Bulla
potest esse regnis . ideoque nee ulla oh ligatio . sive aeeipiatur pro vi eoaeti . sive prous directiva i nam ablata prima eaussa . et regula . neeesse est auferri set undam.
33 Atque ita reipsa sentit impius Monta igne minis l. s. e. I. idque aeteperat a Spinora Trael. Thol. 'Polit, e. Is- et ah Hohbesio De cive e. it. 3 3. Sed hae de re paullo post ditemus lusii s. σὲ vide quae deseripsimu ex Antiore syst. t. p g. M. Sem. tu mol.
72쪽
136. Aeeedit insuper quod ipsi null3 admittunt praemia al
terius vitae. nulla supplicia, sed omnia eum morte finiri dicunt. Cur ergo non quibuscumque thujus vllae voluptatibus fruentur, nihil deinceps sui urum sperantes, nihil menluentes 137. Venimus ad 3. pro p. partem. Nulla hominum foetelas consistere diu potest sine legum auctori late. Legum autem ei vilium auctoritas ultimo in lege naturali honesialis, et justitiae sun datur. Ut enim advertit S. Τhomas iὶ , . Non videtur esse lexis quae justa non tuerit: unde inquantum habet de justitia, in- , , tantum habet de virtute legis. In rebus autem humanis diei - lur aliquid esse justum ex eo quod est reelum secundum re-
, , gulam rationis. Rationis autem prima regula eSi lex naturae ....
unde omnis lex humanitus posita, in tantum habet de ratione legis, . . inquantum a lege naturae derivatur M. Qui ergo omnem legem
natura levi honestalis, et justitiae negant. negant quoque omnem legum humanarum a uetori talem. Alliei vero omnem legem naturalem honestalis . et justitiae negant eum negent divinam rationem, a qua lex illa derivatur, ut diutum est s2 . Omnem ergo auctoritatem legum naturalium, et humanarum lollunt 33. Hae
at impius Auetoe soti fiat. pae. 2. e. s. explieare algrediens . qnid sit oblistatio moralis . putat invenisse . quomodo possint allis, se invicem obligari in Republiea. Seribit autem a - Εlle est lauded sue la eo id Eration des mollis eaoahIea de determi-- nee des et res sensatiles . intelligens. tendans vera n ne si . . a sui ure Ia inni te a se te salest pone ν parvente. Cea molita ne pei veni ε tre en notis que les destra tonionesis remis ant de nous procurer des hiens et d'εviter des mang. Le pia iste an la doti euriis 1 espote du haaliene nu la eratne du mathese . t les senta mollis tapalites d' inmis niter emeae ement glie les voloni εο des hires sensibi est polle les obliger u sum doneis que tes motiis existent et solent eoani si mur les eoanoilre ii sumi d envisagee ..... tre tun tituli n. 4' pres laqnelle notis ne potavens almer ou appectu Ter en notis A que Ies actions 4'ou risulte notre utiliti reelle et rεeiproqve qua tonstitue la ver. .. u. En eon Eqriente mur nons tonserver nous memes. pone Iouiν de la astrεla ' nous M pommes oblista de statvre la eo vile Mera inire a telle na i potir inlεremee lea tres a natre tonservation propre. nous somnies obligεs de unus interesser I la leutiri ou de ne riea latre qui uel ourne de la voloni ε de eoopεrer avet nous h nolisse prome Ilieit f. Tela soni les vrais landem em de t oblistalion morale. Fuadat ne obliis is gallo moralis in tonsideratione rationum quae capaees sunt determinandi entia senis .. sibilia ιν entia ad linum aliquem finem . ut sequantur inedia neeessaria, quibita ad se illum perveaiani. Hae rationes in novi aliae esse non possunt, quam desideria sen .. Per renaseentia procurandi nobis bona, et mala eavendi. Volupta . et dolor, spe is telieitalis . aut limor mali sunt nai eae rationes rapaces innuendi emeatiter in v ia luat ales entium gensibilium. Ut igitur obligentur, sat est, ut hae rationes existant. - cognitaeque 1inio ut autem e gnoseantur. salis est inspieere tonstitutionem nostra in .. 1,t tomyaratam, ut nequeamus amare. ant probare in nobis . nisi altiones. ex quia hus res allat realis et reeiproea utilitas nostra. qua e virtutem eon lituit. Ut igiturA .m ipsos e n ervemus . ut Nnritate leuamrie. tenemur ita dueere . ut talem .. sinem tonsequamuri ideoque ut alios ad nostram eonservationem provocemn . eorum . . debemus eonservationi servire . nihilque admittere quod a voeare eoa possit a vNun... late nobiseum proeurandi nostram latinitatem. Atque haec vera tundamenta fiunt m -- ralis obligationis Non aha re arbitrati gumus iam longam dissolutamqua hujus is impii orationem ad verbum describere, est enim ea comprehensum integrum morale
73쪽
autem auelori late sublata, societas humana, nesque publiea corruat neceSse est, quae sine legia in auctoritate consistere nequit. Tantum ergo abest , ni ex allieis constari Respubliea possit, quin athei sint Iim in publiearum eversi res, ei hostes. 138. Ad primum respondemu . in atheis quide in extinctum omnino non esse rationis lumen . ideoque diximus, eos posse aliquas actiones moraliter bonas aliquando sacere. I am magnis vero tenebris lumen illud est ei reum susum, ut in ipsa luce alliei caeculiani, tenebras inserentibus, et in dies augentibus malignis cupiditatibus, quibus ut si aena laxent, Dplani, ne Deus Sit.
systema incredulorum i nam eeleri liaud dissimili ratione loquuntur. Ut autem quisque perspieia l. quam sit illa non solum miserabilis . sed etiam irinvidenda . animadvertimus I. setvm Mirabandum feenm ipse Dugnare Nam si omnia latali necessitate eveniunt. nee fieri potest . nt aliter eveniant. Memadmodum ipse eoastituit i quaenam erunt rationes illae eameea determinandi ad unum aliquem finem entia sensibilia. dam necessario determinata ad nnii in linen Εl qnaenona meis
ilia sequi poterunt entia illa. ut ad unum finem pereeniant, ad quem determinata jam
si int ex Mees itale naturae videle apertissimam eontra diei lonem. Sed in delirant illi sae stultis eur erimus de eunt radictioniblis sollieilip Stulti et nos erimus si a saluiseoncludentes orationes ex peelabimu .
2. Falsum apprime es l. eae desideriis semper in nobis renascentibus ad Proeu-randa nobis bona. α mala cavenda . eaeque voluptate , et dolore. aut spe felicitalia. timoreve mali nos obligari. Nam inde id summum eviligi potest neeessitate nos di et ad prosequendum honiam in omni eo quod desideramus. ideoque ad ea vendum ma lum. Sed quod ad hoe politi' honiam . quam ad aliud prosequondum i ad hoe pol insmalum. quam ad ali nil eivendum oblistemur. quis di xorit . nisi aliqvid a linil sit quod obligationem indurat Sal, inquit. est, ut rationes illae mistant, et cognitae sim. De quiliti nam rationibus loquitur . de communi ratione homi an de preuit aethus Si de eommuni. haee non obligat ad hae polias bonum . quam ad aliud sequendam . nisi Gligatio aliunde adveniat i nam et qui male agunt , enmmunem sequunt tir boni ratione mi non enim volentes intendunt malum sod ideo malum amant . quia ipsum a prehendunt sub ealione boni. Reliquum erit, ut etiam qui male agunt. Oblistentur ad male agendum i quae lepida ter te obtigatio inrel. Si autem inquituν de honis Mentiariavns . eeqnaenam clementia est dieere voluntates hominum obligari ad singula peentiaria bona prosequenda st enm tam mulla bona sint. ad quae prosequenda nulla nos obli- statio eogit. Quis ineres illorum dixerit . bonas non esse divitia A . dignitates. honores. dominationes. volnptates et quidem sunt hao rationea existente . quas omnes e gno Munt . et tam mulli desiderant. Anne quisquis eas existentes tognoscit. statim obli- statur ad iἰlas sibi eomparandas ' Ridie illa ob/igatio . imo seditiovis plena, velle quempiam privatum hominem obligari ad supremas etiam dignita re sibi aeeersendas. Cur enim non si valeat linius impii ratio nam illae existi ni . et eognitae gunt.
3. Nihilo nimiis est a verilate alienum. adserere, eonstitvlionem nostram ita exseeomparatam. ut . . nihil possimn amare , aut probare in nobis. nisi steliones. o quisse biis resultat realis . et reeiproca viilitas nostra ... Si omnia ad utilitatem reseran inra nulla igitne erit honestas aelionum, ob quam eas amemus. et provemus, qui honestae sitnl. Et si qui rie pnlaeet utilitatem sitam realom , et Neiproeam re Hl- re posse ex fiedillo nihil . nnnne eoni inno eas deheret amare. a quo probaret id non cli plicet unie implo. qni omnm ennaliam intendit . ut popillos adversus legitima te.
Males ad seditionem commoveat. Noe simili loe displie et teleris ineredulis. Sed quis non torret liare eorum moralis obligationis fundamenta '4. Virtuti dennitionem destruit . eum eam eon li nerit in reali tantum , et reri. mea utilaase nostra, Ubinam erit in virtute honestas, si omnia tina utilitate nostra mellamur '
74쪽
l 39. Ad secundum eoncedimus posse aliquando allapos toninlineri ob appetitum laudis. el gloriae, metumque infamiae . ne qua dam actiones exterius admittant turpes, ae probrosas. Quid vero si absit infamiae periculum. ut in tenebris ut in deseria loen, ubi nullus sit testis ' Quid poterii Magistratuum limor. si spes sit evadendi aut in ipsos Magistra ius impune insurgendi i t Valeant tamen merus infamiae . et Magistratuum timor, praeclarae erunt virtutestium in iiiii. qui a villis unite abstinenl, ut infamiam, poenasque evadant. Anne turpes potius simulationes erunt ' Quid vero saei mus de actibus internis, qui non subjieiuntur infamiae . nee Ma-
P ae Ses non iudicat Τ140. Ad tertium respondemus ex temperamento dumtaxat inferri , alli eos nonnullos a quibusdam eriminibus aliquando alislinerepos,e non tam ex volunt alis electione . qua tu ex propensione. et ineli natione naturali: quod quidem non est virtutem colere, et ex ejus prae Scripto mores componere. Quot vero sunt in virtutem ex te Para luento propensi, qui ob improborum holmnum consuetudinem a recla vivendi norma deflectunt. et omnium se hiliorumeninquinani m. culis 2 r Exempla inter ipsos Catholicos frequentissima sunt. Quanto magis inter illos, qui Religioni re nuneiani, ne eonscientiae latralibus eruet enluri' Possunt quidem eorum nonnulli incredulitati studia dieantes, a quibusdam Filiis lemperare, quae sorte eum studiis compati neque uni 3ὶ. Al studiosine vim lutum propterea erunt f imo vero, eum vilia spiritualia longe graviora sint vitiis carnalibus, nequiores celeris illi sunt: et eum aliis . viam irreligionis. et impudentiae aperiani, aliorum se eriminibus
4 l. Ad quartum, quod ad Stoicos pertinet jam diximus s4),
eorum multos qui Chrysippum sequebantur, etsi fatalem necessi-
75쪽
talem adstruerent, eonalus tamen suisse ad luendam voluntatis libertatem. Et quamvis conatus fuerit irritus; ostendit nihilominus illos animadvertisse, nullam conjungi irlulem cum absoluta necessitate posse. Naturae vox etiam ab invitis aliquando auditur; polentior enim est quovis strepitu humanarum cupiditatum. An vero Siciei tirlules eolerent, ui Baesius putat. exemplum Suppeditat Zeno Cilliaeus Seelae insillulor. qui ut refert Laertius lin. uxores communes in Republiea statuebat, et qui continuo se stranstulans interriit. Hujusmodi eerte magistros impii aetatis nostrae imitantur, qui pudicitiae insidias struunt, et talia Saepe voluntaliam sibi disperati mortem consei seunt.
I42. De malis Christianis quod additur, purum pulumqire est Baetii sophisma. Petimus qnare Christiani etsi priueipia optima teneant, scelera eum uian ly Non alia sane de ea ussa, nisi quia eupiditatibus magis trahuntur, quam Fidei principiis, et retiae rationis, Pelimns rursus, an ine reduli hujusmodi eupiditatibus in-eeudantur r Onis poterii dubitare P nam si Christiani ita turbulentas, essi aenatasqlie eas experiuntur, ut animus dormiiel, ne cogitet principia Fidei, et rectae rationis, quanto magis increduli illis obsequentur, et mancipabuntur, rapti ab iisdem cupiditalibus, nec ab ullo Dei vindie is ii more retracti In Christi aliis principia ille
rei ita)recta sunt, praxis est mala ob irruentes cupiditates, prava S-que voluntatus. in atheis principia theoreliea prava sunt, eaquem praxi pravas eupiditates. el voluntates fovent. Si e ergo adveriani athei, sive non advertant ad prinei pia sua theo religa. pr
. cliviores Christianis ad vilia snni in iisdem positi eircumstantiis. Sophisma igitur Baelii is ipsum recidit. 143. Ad quintum dicimus, exemplis Diagorae 2λ ei Tlieodori
' iii Lib. 7. leti Tam obseuri nominis philosophias Diagoras fuit . ut Diogenes Laerlitis in ii, de vita . et moribus Philosophorum. eum retensendum in nummia 'non pntarit. Bae
in is alitem in Diel. a Diastoras. ex si te Aliani var. his t. l. 2. e. o. Diagoram e et brat . quod etsi alueus esset . lege lalneu ediderit optimas , quas miseri Nim thini Mantinensium Legistatorem. Hi ne vero inseri . a i m mirm mlm lmistatione e lin a.
hi posse. et in Balduinum invehitur. quod ad Ediet. Prine. Rom. de chriti. itineri . magnam esse es ιegum labem . et civiιatum perniciem, impie atem ; in eoque plus
ingleae uesiderans . ait i un bon logicien eu Plus rare . qu On ne pense. viileamus. an Baetius honu logievs si erit. Unde terio reseivi l . Diagoram talem sui se alti m . ut omnem omnino Divuuialem negaril Divdo iis Menti s l. 3. aui Diagoras cognomento a Ilitus, earumnia notolus ob impietaιem. Calvinnia diei nan pole,t ubi umtum est erimen. Fuerit autem magoras verus alliens. vnde Baesius reseivit . Nieodor leges ill qin habuis e auctorem Ex αἰ iano. ai . At mulauiis non id absolute refert. sed dieit talem fuisse opinionem. Cur ex opinione rei tam historiam Melius ereat Unde eollegit. leges illas suisse optimos Stobaeiis ex Nicolao Damaseeno Cot et lanea et isdit de moribus gentium. De Politiis Libellum edidit Heraelides pontieus. Diem ire vulgavit Cragius. in utrisque autein ne eibum quiιlem exstat de Manlin us um legibus iquae praetermissio in diligenti retensione legrim aliorum populorum etiam cthseriri Mim rum . non leve est argumentum ad o tendendum . non ita eriphres inisse Ahmi Ori Wses, ut Baetius putat. Quid vero . ei in I lianus ipse ob iis et leviandis ab, inendum
76쪽
nihil nos morari; jam enim dicium est ly non tonstare. anai revera atheis sint accensendi. Qui vero fuerint Theodori mores, set dogmata, describit Laertius 2 , eum ait illum docuisse, furto, pi
adulterio, et sacrilegio, eum tempesιivum erit, daturum operam sapientem ; nihiι quippe horum natura turpe esse . . . Sapientem publici absque ullo pudore ac sMyicione scoriis constressurum.
item Τheodorus amicitiam sustulit. D ut Suidas testatur 3ὶ, in- disterentiam rerum admisil 4 . Dignus plane incredulorum magister.
44. De Epicuri moribus disputatum jam olim fuerat ibin, disputaturque etiam modo s6 , quamquam Gassendus 73 ad nau
seam usque defendere, laudibusque ornare hunc voluptatis adser
iorem sueril eonatus 8 . Ne in hanc disputationem ingrediamur.eonsiliuit dicendi limites prohibent. Allienaeus 9ὶ eerter , , Epiri eurus, inquit, ami eam habuit Leontium, quae propter artem
δε meretriciam rumore crebro celebrata est. Haec vero, eum Phi-
, , Iosophiae coepisset operam dare, seortari non destitit; sed in .horiis rem habuit eum Epicureis omnibus, ae propalam cum, , Epieuro; adeo ut ipse suisse Se mullum delea sollieitum, in suiso ad Ilermaehum Epistolis declara erit Si haee vera sunt, sunt, autem abs dubio: nam et ipse Leritu S,'etes pro Epieuro scripserii. Leontium fuisse testatur Atticam meretricem et Metrodori eonia 'cubinamὶ patet, quam eorrupti fuerist Epicureorum, ipsiusque Epleuri mores. Nam quod ait Gassendus ci0ὶ: uι eontendere nolim. rem se in illa eonsuetudine perinde habuisse, ut si quispiam mam
aperte dieat ' Denique nonne pol nerat Diagoras ex alΗs legislationibus suam eonstar . atque ita latere non virtutis amore, sed glori e euptiliae Merito in Melio diligentio. rein logicam desideramus. ' sit Metaph. S li κ. ia nol.
εν vide Siant. Ilist. Phil par. 3. in Theod. eap. 2. 53 Ut ex Laertio l. t s. eonstat. Stoieorum bene mnlii pessime senserunt de m ribus Epieurii Hemque titit indie tum Patrnm universorem . saltem qn d ad doctrinam. eius pertinet. Apologiam vero pro Mi euro texuit idem Laertius ioci est i6ν Pro Epieitro stant non modo cassendus. et Brutherus . sed vel maxime inere. duli universi, qui Hi morthi honestis Epietiri magnum intredulitalis praesidium agno. eunt. Contra vero Epieurum . et eorrupta in ejus moralem doetrinam seripserunt Paris ceres, Gala effus. Bentirius . aliique ιγι Non videmus. quaenam luerit cassendo eatissa, vi non tontentris defension Epienti in tribus tomis in sol quibus eontinentur eius Anima iversinnes ad T. Laertii liheumi septem alios tum posuerit libros da vita et moribus Epicuri, qui exstant om . I. plus onerum. Tam magnam euram merebaturae ille . qui omnia trilinebat ea-ani. quique a aimi spirit talitatem. et immortalitatem. Deumque ipsum negabat. negata providentia i8i Quod in Gassendo imidum . l. 4. de vim , et moribus E e. e. 3. non solum nititur ipsi m delendere ab impietate . sed eontendit etiam, de eo eonseri posse Ieptima eoruiue Naturam Divinam; parumque proinde videt ne abes e. ne turpi imum monis strum in or Gelites e6lloeet. Nam si moribus init ineorruptis . si tegitime, ides . ni debuit. Naturam Divinam eolvit . quid ei defuit eo tempore ad veram sanetitatem Non enim tune homines tenebantur ad profitendam Legem Mosaieam. Interea li Nat noram Divinam . ut G assendo platet. Epieurus legitime toluit. .ullum in eo est atheia praesidium. isi Lib. 33. o Loci et t. l. F. e. I.
77쪽
moribus eopulavisset marmora talis est aliquando eruditoriam quoque Virorum ob innovandi pruriginem. eogilationum lieentia, ut vel ipsis marmoribus eopula lis comparare non dubitent homines. et mulieres familiariter eonversantes in horiis deliciarum in ita potuittania in illa conversatione esse moderatio. ut precatum nihil fu
ru adversus temperantiam. Atqui Athenaeus non solum adversus temperantiam ab Epie ureis peeealum ait. sed propalam ab ipso Epicuro, et Laertius a Metrodoro. Fortasse non usque adeo pee- ealum est . ut voluptate Sanitas perderetur: quod erat Epie uri doeumenivin. Sed quod Epieurus. Εpie ureique eum meretricibus eonve sanies, nihil admiserint adversus eas italem . permanserintque vim armctra marmoribus copulata, credat Gassendus, et qui ei subseribunt: nobis autem est paradoxum omnino incredibile. Nec refert,
quod Epieurus. Epicureique diligenter vir lutes tolerent; is enim cullus reserebatur ad voluptatem; ne per contraria vitia voluptas impediretur. vl dictum est eum S. Thoma ti . li ergo non ab omnibus etiam illicitis voluptatibus abstinebant, quod putarent ea Sillicitas 23, sed ab exeessu abstinebant, ne si non abstinerent, frui voluptatibus non possent 3 . Atque haee lola est virtus, ad quam Epicurei fortasse pervenerunt, et fortasse perveniunt inereduli homines, cum vi systematis operantur. Dicimus alitem soriasse e nam qui perspeelam habet naturae nostrae corruptionem, nostramque fragilitatem, plane novit . quam dissicile sit, prava moderari in datis occasionibus eupiditales, ne ultra modum exeedant. 45. Mentii ur autem Baetius, dum Sadducaeos tamquam pro
bos in medium producit: jam enim ex dosepho diximus 43. Sud-
dueaeos inter se moribus seris discrepasse . et eorum eonversationem fuisse eirea eateros inhumanam. Egregii sane ei vest Qui modo ex eis dumtaxat conssala respublica eunsistere puluisset . qui
seroces inter sese erant, inhumani vero eum exieris 5 7 Quid vero ex Sadducaeis Baetius eo uel udiit Nonne illi Deum agnose bant, colebantque, imo Pentat heu eum Moysis admittebani
tu .Pag. 41. nol. 2 αι Quomodo illieitas eas putassent Epieurei qui nihil per te malum gasMeva at . finemqile ultimum in voluptate alve torporis . sive animi tot lituebant Eorum quis que . ut Card. de Polignae Antiluer. l. i. animadvertit. dicere de halarii potiar votis. mihi liine do1or ingruit ing m. Et nequeo . si me dolor alneit . - e beatus. Noe rego in virtute volnpla om Epieurna tonstituebat, sed in voluptate virintem . midem Cardinali η ibid. advertit i5 d tibi quod gratum. seiuneta labe timoris.
Et eurae. stibila eulpa vacat . alque decorum est. Abs te non igit ne posita in virtvte volupta' , A t in ea virliis i tantiam ars est rite se uendi Natura . non naturam ratione domandi.
78쪽
46. Mentitur quoque eum de Vanino seribit suisse mortim honestorum. Non hic reseremus sive Mersenni l l . qui eirea Va- 'nini lempnra vixit; sive Gramonili 0 1, qui Tolosae praeerat, eum Vaninus ad moriem damnatus suit; ipsi Dialogi loquuntur, qui, ut eius Vitae auctor testatur, lex libus ejus produllis, pleni sunt obseuenitatum 43: quod nec Vollairius ipse negare ausus suil 3 . Tales sunt atheismi heroes, quos Baetilis appellat martyres al-
147. Restant Hobbesius, et Spinoga. Atque de Hobhesio quidem pnssemus Baelium Baelio opponere, Nam unde probat, Hob-
besium fuisse eteilem, suae getentiae eommunicativum. amitum bonum, miserieordem erga paui eres, magnum aequitatis eun
rem, nee eupidum congerendi clinitias 63 8 Unde, inquam, haee probat Ex Α ueloribus vitae uobbesii 7 ' His aulem quanta de
beatur fides, quisque videt: non enim vitam illam conscribendam susceperunt, nisi ut Hobbesitim laudibus extollerent: nam si Ilo hesititia, ut plane debebant, suissent ex eerati, nequaquam landa seni. Adulatorihus ergo. qui mi lasse ex incredulorum erant coetu, fidein praestabimus, nullo alio teste adhibito Praestemus autem niadem. Quid vero Non ue lyaelius ipse 8ὶ reseri. eosdem vitae auctores de Hub sio scribere: portiter ealumniati sunt, qui ipsum atheismi reum detulerunt ' Quod si 1 ub sius non fuit allieus. eiir Baesius eum in scenam producit, ut allieornm commendet viriu-lesy Credendine erunt ejus vitae auctores, eum Hob sit viriu-les eommendant, neganda ipsis sides, dum eum ab allieismo absol-t ι volt atritis in D l are. Athra in Mersennum . quem per eontemplum vorat. Ieminime et tres minime uersenne . invehitur. quod vallinum de eripserit tamquam alveum. Ast vaninns revera ut alvens Tolosae a Inditibus seeularibus damnatus suit ad mortem. Damnabimu Iadite . ut vaninum avsolvamus. et morem geramus vo a uis Opera ipsa vanini inquuntur. Nee Melius dissiletur. iai Non dubitai volt atrius lue. eii Graniondum accusare de temerario luditio . Tam tum erat pro vaniao Voltalrιi si nutum. Simillima, et maxime seruina est societas neredatorn m. ι3ν la τila vanivi a Les Dialogi ea m/nies remplis d ohsemiles . et de lones pro... sanes ne te re deat que troy Fra - inhiabe ,..t4 a Die . loe. eit Vanini nova a premi dans ses Dialogues latis , P imitation d' Erasme qu' il avolt en tine malire se nominee lsa belle i filait lihee dan ses εerit s
ibi Pena. diu. S 38 . nbi impie . et perverse insert. vaninum praetulisse prepetae utilitati ae voluptati ideam honestatis. quam eoneeperat tu dogma illa d. adversui poenas intimi. ut proximum litieearet ab earnm timore etiam tum vita. suae diserim iane. Impia fiane. et perversa litatio. Impia quidem a nam quae singi potest honestas in Vaniat suroee. ut inserat metuin yx eluderet Perve ga aulemi scimus enim quid possit la impiorum a aimia gloriae eupido i et fit exempla dentereat. satis essent ahundo ipsius Baelii exempla, qui taplaudae gloriae caussa impietatis patrocinium suseepit ιεν la Diel. ari. Voboea civit. mmmnniealii de te qu' il lavolt. hon ami . eha. - rita Ne eavera les pau vera. grand observateue ue t equite . et it ne in loti nulle... ment 4' amm mer du hirit ia.
79쪽
uni ' cur 6s Baetius laudantibus eredit. exeusantibus non eredit Ui autem quod revera esi dicamus: Hobbesius. hi principiorum verus fuit alii elix, nec ullas veras virtutes habuit. Baelius ipse ex
ventutis terminos eonManle licea ι rerum saleri nee abstemius suis, neo .. . Addil 2ὶ: Nihilominus in eoelibatu viaiι, ne a studio Philosophiae avoearetur. Videt ieel. eupiditas gloriae sor asse concupiscentiam earnis vicit. Quis autem scit, uirum Hob-besius uxorem non duxerit, ob ingruentes lempestales, ob quas saepe exulare a Patria eoactus suill Quis Mil. an castitatem extra usu in matrimonii servaverit 3 Certe ad hane servandam pri et pia ab ipso eon stilula minime docunt . ut infra dicemus. 48. Eadem gloriae cupiditas conlinere a nonnullis eriminibus Spinoram potuit, si vera sunt, quae de ejus vitae ratione ex
riholio seribit Baetius 33. Sed prinei pium quod Spinora si luti 4 , cum docet, Ius naturate uniuseousque hominis, non
sana ratione, sed eupiditare. ει potentia delerminatum est, levidenter ostendit . quinam debuerint esse ejus mores ad ejusmo
di prineipium consormali. Ipsemet Horibolius de Spinora ait ibi:
Se professus αι christianum, eι uel Reformalorum, vel Lutheranorum eoetibus non modo ipse adfuiι, sed et aliis aucior saepe numero et hortalar ealitiι. uι ιempla frequentarent. Quae sane in albeo apertissimae simulationes sunt.
Utrum detur in homine instinetus, sive sensus moralis.
49. Quaerens Robinelus 6 , eur in plerisque Philosophis
mores honestiores fuerint, quam doctrina, putat eosdem in praxi sequulos suisse potius instinetum , quo dueebantur ad aequitalem , quam principia perversa quae constituere conabantur l7 .llaque statuit 8ὶ, eae istere in homine Instinctum, qui solus habet Oinues qualitaιes necessarias. υι sit regula moralitatis. Ne putetis autem, nobi netum hujus Instineιus nomine intelligere quid-
80쪽
piam spirituale, et in eorporeum a Deo in anima positiun, ad quod
anima morales guas operationes eonformel. Longissime Robineliis ab hac sententia aberat, iitque abesset integrum ejus systema g gebat l). Reyrubal immo sententiam eorum , quos spiritus prae
sit Non abs re esse arbitram ne Robineli sy tema breviter exponere: est enim is immo eaptiosns i et si quis ineantus in Hiis libros ineiderit. per levit m est. ne deeipia ne. Opus stium de la natura orditur ab aequilibrio bonorum , et malorum in natura neeessario. de quo tam die tum est S i l. seqq. cum plura ea pila t. par. inni probandum imp ndisset perpetna tollatia , qua ei niundit meram nescitionem persectionis eum privatione perseetionis dehitae, seu qua limitationem entium eνeatornm habet tamqnam verum malum i inde infert e. 26. errentias quae dieuntur Meellentio. res. necessario esse vitiosiores i et tap. 27. non eaestare in natura aliquam apeciem realiter . et absoluti meliorem altera. Transit poris ad 2. par. ln qna de animale utis sper matteis e. t. agere instituens. e p. I. geqq. de viventium produelione ex moloeulis organteis loquens. ail. 3 instula Uitentia composita esse eae elementis similaribur; nimirum renovans homoeomeriam Anaxagorae , de qua diximus Tom. 2. S li 7 seqq. indeque eoncludit . quodlibet animal rare eompositum ea animalculis ejusdem speeisi, eanem ea mullis Pamis canibus. hominem ea multis humunmtia; videlieel innumeri pene homines in novitie loen, ahant. unis poeta similem labulani memoriae prodidit Agnoscit autem e. 33. seqq. differenti m ωxmam ne dum in planiis, sed etiam in mineralibus . et lapidibus i imo omnia torpora sive terrestria, sive eaelestia vult esse organiea. idemne viventia, animata , et sensu praedita. vide quae tontra dixtinus Tom. 4. pag. 452. 1eqq. et pig. 473. et Tom 3. S i 16. seqq. Robinelus enim ni Ilam differentiam speein eam agnovit in . ter entia. ut paulo post ditemus. ita ut ejusdem omnino speclei sint homines. et lapide . Vere plus quam truntvs. ut stipes. Si enm hoe homine. et lapide eonstitisses, niliueredidisses intere se. In 3. par. agit e. t. et 2. de Inuinciu moruli. d. itie requis moralitatis, et c. 3. de Datu morali. et e p. 4. seq. de sensu morati; eontendiiquennae tensum tum aliis sensibus eorporis e venite . . . l. a me perquil te hien, et Ie ma ... eomine elle gosite te donx et l' amee... Tous lea senε agissent sue P a me d' une ma.
se niere unilarine Anima peremit bonum, et malum. rievi gustat dulee AEt amarum... Omnes renisa uniformiter astunt in animam. Delade e. 5. quaerit de orstanolensus moralis . illudque in eorporis meelianismo reponit. Jam ergo ex itisce liquido con lat. Rohiae tit in nomine εensus moralia. non intelligere oppetitum sensitivum. qui ul doeet S. Thomas l. p. q. 80. a. 2. est animae polentia prosequens bonum εἴ- preliensum per xensum. lene appetitus intelletlivus est animae polentia proseqneqs honum apprehensum per intelleetnm. Neqne intelligit dispositiones quae unt ιn hominibus ad virtutes, et vitia ex diversitate temperamenti . ni dielum est S 4s. sed loqvitur ile sensu revere tali. vii sunt alit eorporis Fensus. unod fit etiam appetitum sen-
vivum. aut diu iliones illas intellexisset . errasset prosello. tonsilinens in morati sensu ila inle Delo rem am morali stιι τ neque . enim regula moralitatis potest ve-mni . sive in eo oris clivositione, sive tu appetitu sensitio'; alioquin agentes Iuxta dispositionem eo moris . vel in xta appetitum sensitivum, agerent iuxta Tellulam moratiistis, etiamsi agerent eontra irgem. 'Clarius ille se explieat par 4. ubi postquam e. t. sub dubio relinqnu . an visi- tua su eo us, an vero substantia uiuineta a eomore quod nihil ad suam Theoriam
eonferre alti quia selliret ham aeque aptari pote t lhetariae spiriinalitatis. et materia. Iitatis animae hominis i Mn verius . est ipsa theoria ualeri alistarum : Et postquam e. 2. seqq. pluribus agit de origine spirituum , de eorum unione eum eo νγ re . .e repro-uneit errerem Leiballi, de praeexistentia animarum in torpnsentis organicis squem errorem iam rosillavimus Metaph. 3 900. 1eqq. 1 agens e . b. de rasistria animae. rursus