장음표시 사용
101쪽
omnia objecta excurrens , in ipsa , quae sita sunt , transferre nori dubitet. Priores sensationes mentem ad eb vivide assiciunt iit non possit, quin eas, veluti suas, agnoscat, ad eb ut ipsas non modo in objectis Verum tetiam in corporis, quod ut sui ipsius partem habet, membris
inesse judicet. Unde fit ut frigus & calorem non solum in glacie aut in igne, sed & in manibus suis esse censeat.
Sensationes verb langui ebe, mentem ad eb leviter attingunt, ut eas nec sitas esse judicet, nec in se ipsa, nec in coipore suo, sed in objectis duntaxat esse censeat. Non alia de causa,objecta externa luce & coloribus exornamus , dum iis mentem & oculos nostros spoliamus ;quamvis hanc lucem hosque colores in id ea materia: nenua quam includi ipsa ratione comperiamus ; & quamvis experientia doceamur, nos ita aequo jure posse judicare hanc lucem & hosce colores esse in oculis nostris, ac ea judicamus in objectis ; siquidem ea in oculis nolitis cernimus aeque ac in objectis, ut ex oculo bovino in senestra colloeato probaVi. r autem , colores, odores, sapores , eae erasque sensationes , ut quasdam mentis nostrae modificationes , primo intuitu non habeamus; haec est causa, quia nempe ideam mentis nostrae claram & dii inctam non habemus. Cum enim rem quampiam, ex idea quae rem iistam repraesentat cognoscimus, tum omnes istius rei modificationes clare cognoscimus. Nemo est, exempli gratia, qui non falcatur, rotunditarem esse modificationem quandam extensionis, quia , scisi e et, nemo est qui extensionem , ex idea clara quae ipsam repraesentat, non cognoscat. Clim itaque mentem nostram non per id eam suam ut alibi id explicabo, scd tantum intern1 quadam conscientia cognoscamus certe
non possumus comperire ex simplici apprehensione , scd tantii a ra' tiocinio, an albedo , verbi gratia, lux, colorcs, & caeter ae sensationes debiles, sint vel non sint modiscationes mentis nostrae. Ad telasiationes vero vividas, ut dolorem & voluptatem, quod attinet ; illas quidem in nobis esse facile judicamus, quia nempe insis vivide assicimur, He ut a nos is, tanquam nostrae, agnoscantur, insanim id eis indigemus. At circa sensationcs medias, meos non parum ambigit. Hinc enim ad judicia naturalia sensitum propendens, a se ipsa quantum potest, hasce sensationes amovet, ut eas objectis tribuat ; illinc vero , non potest, quin eas, ut suas agnoscat dc sentiat ; pol illimum quum silasa tiones illae ad validas & vividas accedunt. Sic igitur in sitis judici; strocedit ; si a sensatione satis vivide attingituritum setis: tioncm ii am in corpore suo, non secus ac in objecto esse judicat. Si ab ea leviter duntaxat attingitur tum cani in objecto duntaxat judicat; quod si sensatio illa inter utrasque accurate media est, tum mens , si sensus solos habeat magistros, quo se vertat incerta est. Si exempli gratia, candelam eminus prospicio, mens mea lucemis solo objecto residere, judicat. Si vero candelam illam ad oculos mς
102쪽
quam proxime admoveo,tum mens lucem non in objecto tantum, sed etiam in oculis esse judicat. Qiiod si candelam ab oculis amoveo ad pedis distantiam , tum mens an lux illa in solo si obj ccto, aliquandiu incerta haeret. Sed nunquam ch adducitur quo tamen adduci deberet,iat, nempe, lucem nec esse, nec esse possc materiae proprietatem aut modificationem, sibique soli pertinere , apud se reputet 1, quia, scilicet, ratione sua hujusce veritatis assequendae causa non utitur , sed sensibus
duntaxat, qui unius corporis conservationis causa comparati, Veritatem nunquam aperiunt. Cur autem mens objectum sensibile contemplatura , ratione , hoc est , pura intellectione sua non utatur, h. ec est causa. Nimirum, re is pura intcllcctione perceptis non commovetur, cum e contra rina S sensibilibuς vehementissime commoveatur. Mens cnim neglectis iis rebus quibus non commovetur, iis solum attundit quibus vehementer commovetur ; judicia igitur sita libera, ad judiciorum naturalium sensuum normam plerimque dirigit. Ut igitur rectum lucis & colorum, caetcrarumque qualitatum sensibilium seratur judicium , sensus coloris , a motu nervi optici sedulo distinguendus cst , animadvertundumque motos δc impulsiones esse proprietates corporum, quae proinde in objectis & in organis sensuum esse quidem possunt ; at vero lucem & colores, esse modificationes mentis ab aliis longe diversas, quaeque proinde ideas ctiam Ionge diversas efformant. Rusticus enim, exempli gratia, colores equidem videt, & cos a qua- Iibet alia re discernere novit. Nullum etiam motum in objectis colorat A nec in interna oculorum suorum parte deprehendit. Ergo color non est motus, seu cst quid a motu diu cisum. Pariter, Rusticus calorem quidem se latit, illumque , a qualibet alia re , quae non sit calor, dignoscere potest, fibras tamen mansis sitae fuisse motas , nequaquam cogita trucalor igitur ille quem sentit non cst motus , cum ideae caloris& motus diversis sint , alteramque sine alter 1 pollit habere. Nii Ihim enim aliam afferre potes causam, cur quadratum non sit rotundum,
quam quia id ea quadrati divellia est ab id ea rotundi, & quia de quadrato cogitare potes, non cogitato rotundo. Si tantillum attendas fac th comperies, non necessarium esse. iit causa quae hujus vel illius rci sensitionen i in nobis excitat, rem illam in se contineat. Quemadmodum enim, cum oculis manu m21 Der-cullis lucem video, non nece Ile tamen est ut lux sit in inrau me. I. Sic cum maluis ad lyncm admovens calorem sentio, non ne illi est ut
sit ea lor in igne. De caeteris qualitatibus sentibilibus res eodem incido se habet; ut illas sentiam, non opus est eas obje tis inesse. Obiecta uia aliquam in fibris carnis meae commotionem excitare satis est, ut mens mea ipsis unita, aliqua sensatione modificetur. Nulla est analogia inter motus & sensationes ; concedo. Sed nulla pariter est analogia inter corpus di substantiam immaterialem , jam autem cum natura sue
103쪽
Crcatoris voluntas has duas stibilantias quantii navis natura sita oppositas, conjungar et ipsarum modificatione, inter sc reciprocari non mirum es , id lic se habere nccesse est, ut duae illa: subi hautiae unicum
Icri: ira cinina, cro, cum si iisus ad corporis nostii conservationein apri 23 mei int, non si ustra est,aii bd eorum ope, de qualitatibus sensibilibus ita judicemus. Dolorem & calorem in corpore i olito sciat ire, lovgὶ Utalius nobis cit , qualia si istas se ii satioues in solis obj c.'i, esse tu drcare aets. Cum enim dolor & calor membra nostra laedere pollinumcntcm nolliana moveri par est, cum iis assi lutitur , ut huic malo
Ros vero dc coloribus aliter se habet : cum enim internam oculi partum, in quam cocunt, non po ruri sadere, laaudquaquam opus usu ut sciamus ipsos in ea esse p istox. Olortis illi ad id tantii m neccssarii sunt, ut distinctius Obj cita cos et os a nus, nec a iam εb cxl am sei situmia ostiolum testimonio freti, illi s ibi. e tribun .: biuch s judicia itaque, quae per i inpicit Onciai sensuum festinu . . ii u iccii si si iam cor- ei: Iis conscivationem rc spicias. In L. t iatra H. o. iram o Lis, sima, si ad veridatem spectcs, ut jam p .... , Aa, .ut . cc . , si Q pat bit.
I. De natura sensat unum. II. Cirea ipsis ignorantiam nostram n ιn tam Ur g iam ecedimus. III. Oh tectio cum resonsione. IV. Cur nusiam δε n sitionum nostrarum cognitionem nos habere ιxistimamus. V. Omnes homines torundem objecto γum occasione,
porisione. OUod tertium in unaquaque sensatione reperitur, seu id quod sentimus, cum egena pli gratia, prope ignem sumus , est Modificaιψnuntis vos o orta ex eo PMd in corpore, cui unita est, agitur. Haec ii indificatio jucunda est, cum id quod in corpore agitur,circulationi sanguitiis, creteri seque vitae functionibus conducit 3, illa verti modificatio est niolesta 8c a priori plossus diveisa, cum id quod in corpore agitur, ipsum in festate R. comburcre potest, hoc est quando motus corporis, aliquas ipsus fibras rumpere possunt, idque vulgo dicitiir,dolor seu ustio,& sic de caeteris sensationibus. Sed haec sunt quae vulgus circa istud opinatur. Ac in eo primit m errat quod, se nullam sensationum suartim cogniatiouem habere immerito credat: Innumeros quotidie videas hominesci .ca dolo iis, voluptatis, caeterarumque sensationum naturam valde sollicitos ; quamvis ipsas in sola mente esse ac nihil aliud esse praetormentas niodificationes non negqnt. Ejusmodi homines non possum
104쪽
quin nurer. Res quae ipsos latere non possunt, edoceri tamen volune; quis enim dolorem sentiens, quid sit dolor, penitus ignoret Qui, vcibi gratia, in manu uritur, dolorem quo tunc assicitur, a luce, colore, no, saporibus , odoribus, Voluptate, & ab alio quovis dolore, apprime distinguit: Illum dolorem ab admiratione, desiderio, amore, nullo negotio discernit. Iterum illum a quadrato, circulo , motu,
quam facillime dignoscit. Quid plura φ Illum denique ab omnibus iis quae non sunt ille dolor, diverrum sentit. Si autem nullam doloris cognitionem haberet, qui, quaesis, illud quod sentit ab omnibus supra
dictis diversum esse, certh & evidenter cognosceret 'Id igitur quod immediate sentimus quum colores videmus, aut alio quovis assicimur , aliquatenus a nobis cognoscitur et nec certe, si id non cognosceremus ullum objectum scias bile cognosceremus. Aquam, verbi gratia, a vino non possemus distinguere, nisi sensationes ab aqua ortas, a sensationibus a vino ortis, diversas sentiremus 3 dc ita de caeteris quae sensuum ope cognoscimus. Quod si me urgeas, i me exigendo , ut quid sint dolor, Voluntas, . 333. Ior tibi explicem; me id verbis exprimere non posse fateor. Sed quid ob .ctis eum inde φ id non obstat quominus , dum colorem video, aut dum comburor, id quod sentio aliquatenus saliena non cognoscam. Cur autem sensationes verbis exprimi non possint ut caetcra , liaec est causa, ab hominum , scilicet , voluntate pendet, ideas rerum quibus ibet nominibus ex arbitrio alligare. Coelum nuncupare pollunt Ouranon iubar urtim, Graecorum dc Hebraeorum exemplo. Verum isti h mines sensitiones fias verbis, aut ulli alij rei, pro lubitu non alligante frustra 'in cras , is coram illis loquaris , eos non vident, nili oculosa gii statu sapores, nisi aliqua in ordine fibrarum lingi ae cc br. sat immutatio. Uno Verbo sensationes non pendent ab
nomii. i. voluntate. Solusque ipsarum author eas in mutua eonv
nientia seu correlatione quae inter modificationes mentis & modificationes corn is deprehenditur, conservare potest. Si igitur quis, calorem aut colorem sibi a me repraesentari cupit , ut id faciam frustra verbis utar ; sed motus quibus hasce sensationcs alligavit natura, in ipsius sensuum organis exictitari opus est, ad ignem admoveatur , pictasque videat taCellas oportet. Atque haec est causa, cur nunquam polsis notificare caecis, quid per rubrum,uiride,slavum,intelliqas. Cum cnim a quoquam non possis m- relligi, nisii, qui te audit, casdem tecum ideas habeat: certe, cum colores non verborum seno , aut motui nervi aurium , sed motui ne i vi optici alligentur, illi colores non possint repr sentari caecis , quia ipserum nervus opticiis obiectis coloratis commoveri nequit. Aliquam igitur habemus scia sationum nostrarum cogi ii ioiic m. Iam Iuvideamus cur tamen illas nos non cognoscere credimus, atque ideo ipsarum cognitionem quaerimus. Haec est hujus erioris causa. V q)Μens , ex quo peccavit, facta est vuludi corpoada , uictiliatione sal
105쪽
tem 'a. Amor ille quo sensibilia complectitur unionem sive eon G, nientiam suam cum rctuis taut spiritualibus, aut incompore is ) indesinenter minuit. Quae sienssis non feriunt, ipsi protinus fastidium taediumque pariunt. Imagines quasdam quibus ea sbi repraesentet in cerebro sor mare nititur , istique conceptionis generi , creationc sua ita assuevit, ut ea quae non imaginatur, sese non cog-
Non pauca tamen sunt, quae cum corporea non sint , imaginibus
corposcis menti repraesentari nequeunt , Ut v. g. mens nostra cum
modificationibus suis. Quum igitur mens nostra , naturam suam , suas sensationes sibi repraesentare vult ipsarum corpoream imaginem efformare coPatur. In omnibus entibus corporeis seipsam disquirit. Et sibi ipsi modo hujus modo illius naturam assingit ; modb aerem, modb ignem , modo qtrandam partium corporis harmoniam sese existimat cile. Cum igitur se ipsam inter corpora invenire suasque modificationes, quae sensatioties sunt, modificationum corporis ad instar imagi-' nari velit, non mirum est , si erret, ac seipsam penitus ignoret. Qimd mentem etiam eb adducit, ut sensitiones suas imaginatione
percipere velit, illud est; ipsas, scilicet, in objectis esse, immo ipserum
objeciorum modificationcs esse judicat; unde fit ut eas, tanquam aliquid corporeum & imaginabile habeat. Sensationum igitur suarum
naturam , in solo motu qui eas excitat aut in alia quadam corporis aliculus modificationc consistere censet. At verb cum comperit id diversium ese ab eo quod sentit, quod nec corporcum est, nec imaginibus corpc reis potest repraesentari, anxia haeret,ctique adducitur ut cre- . dat se non cognosccre suas sensationes. Illos vero, qui quamvis irrito non se maeerent molimine, ut mentem ipsiusque modificationes corporeis imaginibus sibi repraesentent,& anxii tamen si int circa sensationum naturam, scire decci; mentem nostram , ipsusque modificationes, per ideas non cognosci, si saltem idear vocabulum suo vero sensii, quem tertio libro determino & cxplico, sumatur, sed tantum sensu quodam interno seu mavis conscienti1 ; cum igitur optant sibi explicari scnsatienes per ideas , id optant,
Quod penes nullum hominem est. Homines enim nos docere non pota sunt, formando in nobis ideas rerum, sed eas tantum cxcitando, quas iam habemus.' Secundus error, quem circa sensationes admittimus, in eo consistit, quod eas objectis tribuamus. Is autem capite XI. & X II. expli--α' - Tertius in eo consistit quod judicemus, omnes easdem de iisdem d.m ui a - objectis habere sensationes. Existimamus, exempli grati λ, omnes vi--m ore o- dere coelum caeruleum, prata virentia, dc cuncta objecta , qualia ea nos; & caeteris qualitatibus sensibilibus. Immo non pauci mirabuntur, me res , juxta ipsorum opinionem extra dubitationi ,. H.... aleam positas, in dubium tamen revocare. Ausm tamen asserere,hancce ipsorum
106쪽
ips,rum opinionem, nullo legitimo niti fundamento : & quamvis eos non pollis erroris mathematice con Vincem , possiem tamen id demonstrare, quod scilicet, si non errent, id sane fortunae acceptum referre debeant. Nec etiam desunt rationes quibus ipsi,s reapse errare, possin
Ut propolitionis meae veritas pateat, id quod Iupra probavi revocandum est in memoriam, sensationes, scilicci, a caulis sensation uinvalde differre. Quis enim, hoc posito, non videat, motus eosdem fibrarum internarum nervi optici , casdem sensationes in diversis homi nibus poste non cxcitare, sive cosdem exhibere colores. Motus enim qui iii hoc sensationem coeritici, excitaverit, in illo viridis aut susci, sive novam pro lsus & incognitam sensationem excitabit. Id fieri posse constat, nec contrarium ulla solida ratione demonstrari potest; rem tanten lic non se haberc,vcrosimilius mihi videtur. Satius est existimare Deum in rinione qua mentes & corpora univit , sem- pcr aequaliter agere , ipsumque easdem ideas ea sciemque sensationes, similibus fibrarum internarum cerebri multouim hominum motibus, alligare. Jam igitur id apud omnes constet, eosdem, scilicet, motus fibrarum
quae in medium cerebrum coeunt, casdem in omnibus hominibus excitare sensationes ς certe si eadem objecta , eosdem in cerebro motus non excitant, easdem proinde in mente non excitabunt sensationes. Jam autem , cum organa omnium hominum non sint eodem modo
disposita , profectis nec easdem, ex iisdem objectis, omnes excipere debent sensation . Iittis pugni, exempli causa, quibus animi gratia & in mutuae benevolentiae symbolum sese confricant bajuli, alios homines possent graviter lardere. Idem ictus varie igitur movet hominem robustum puerum tenerum , & sceminam delicatulam , ac in iis proinde longe diversas excitat sensationes. Cum itaque non sint sorte duo homines, quorum organa eodem prorsus modo conformata dici pollint; vix pariter reperies duos homines eadem objecta, eodem prorsus modo
Nee aliunde est stupenda illa inclinationum varietas quae inter homines deprehenditur. Alij musicam deperiunt, alij vero illam negligunt. Ac inter musicae amatores alij hoc alij vero illo musicae genero delectantum, pro varietate propemodum infinita sbrarum ii ervi auditus, fila guinis 5c spiritu tim. Quantum,exempli gratia,differt musica Gallorum, Italorum, Sinaium, & aliarum gentium t ac proinde qtiantum differunt sensationes variorum istorum populorum circa varia musicae genera , variis etiam temporibus eodem conventu siue eadem Sympho ilia varie assicimur. Si enim imaginatio spirituum rapide fluentium eopia aestuet, tum musica licentiosa dc distatians, molliori & ad normam Mathematicam exacta arridet magis. Id jam experientia pro batum , ratione confirmare non ibret difficile.
107쪽
De odoribus res non secus se habet, qui citri j noris odore gauder,
rota odorem scute refugiet,& contra. Circa sapores non naitior est varietas quam circa alias sensatio ii es. Condimenta varie parata esse dc bent, ita ut divertis hominibus placeant,
vel ut iidem homini variis temporibus grata sinat. Sunt quos dulce juvat , dum alij acido delectantur ; quidam vino gaud ni, dum alij illud horrescunt. Ac id in homo cui vinum videbatur jucundillimum dum sanus erat , illud febricitans amarum reperiet. Et sic de caeteris sensi Mis. Omnes tamen homines voluptate gaudent, sensatio iii laus jucundis dclectantur. In hoc inter se optime conia sentiunt, iis ciem igitur sensationibus non afficiuntur ex iisdem objectis,
cum c a non pari prosequantur amore.
Cur igitur homo quispiam , se dulci delectari dicit φ qui1 nempe
sensatio quam in ipso excitat dulce, ipsi jucunda est. Cur vero alter, se dulci non gaudere dicit, 'tua revera eadem ac prior non afficiturs nsatione. Atque clura dicit se dulci non gaudere, non idem est ac si diceret, se eadem sensatione non gaudere, qua alter, sed tantum se cadem illa non assci. Improprie igitur loquitur qui dicit se non amare
dulce; aptius loqueretur sit diceret se non amare saccharum , mel, &c. quae cae teris dulciora videntur. I ii iis vero se non eundem deprehendere
sapore in , quia nempe fibrae linguae diverse dispositae sunt a fibris caeterorum hominum.
Sed exemplum istud erit clarius. Ex viginti hominibus unum sngamus , qui manibus algeat, quique ignoret voces quibus utuntur Latini , ut tunsationes frigoris & caloris cX primant, caeteri ver in manus habeant calidictimas. Si per hyemem iis admoveretur aqua frigidius. cula lavandi ergo , quibus essent manus calidae, suse vicillim lavantes , apte quidem dicerent ; haec aqua nimis frigida est , id mihi. molestum est. Qui verb manibus alget, ad lavandum sese accingens ;nescio, inquiret, cur aquam frigidam fugiatis , ego vero frigore dc lavatione ista delector. Ex hoc exemplo liquido patet, hunc hominem qui, se frigus amare profiteretur, idem significasse ac si dixisset, se amare calorem, ipsumque sentire, ubi caeteri frigus experiuntur. Pariter cum quis dicit , amaris gaudeo , dulcia non possum ferre, illurn est ac si diceret se ii Clum non anici sensationibus , quibus assi- ciuntur, ij qui dulcibus delectantur,amara vero li Irent. Sensatio igitur cuipiam jucunda, jucunda quoque erit iis omnibus qui eadem afficientur , sed eadem objecta illam in omnibus non excitant , propter diversam organorum sensuum dispositionem. Quae ob servatio :n Phyticis & Moralibus non levis est momenti, Unum hic solutu non dissicile quis forte posset objicere, eosdem , I homines cibos quos modo cum Voluptate com cuc bant, nunc horrere, '' inter manducandum impuri aliquid irrepsit, quod fastidium cieavit, sive ob morbum ex cibo dis immoderate sumpto contraci um,
108쪽
sive alia quavis de causi. Illi homines, inquies,iisdem quibus antea non amplisis gaudent sitnsationibus ; itidem enim afficiuntur cum adhuc iisdem utantur cibis ; eas tamen j cundas non amplius experiuntur. Ut huic objectioni respondeam, animadvertendum est. istos homi nos , dum cibos gustant, quos horrent , fastidiuntque, duabus sensationibus longe diveiss assici : sensatione scilicet, cibi qucm comedunt , ut stipponit objectio &sensatione fastidi j, qu ae inde oritur, quod
immunditic:ri quam cibis intermixtam deprchenderunt apud se imagire itur. Cum,nempe, duo motus in cercbro eodem tempore excitati sunt, alter sine altero non excitatur amplius, nisi tempus memorabile
abhinc cli uxerit, sic, quia, sensatio jucunda fine sensatione illa injucunda, latii quam excitatu I ,& quia reS quae eodem tempore fiunt, coi fundere solemus hanc sensationem quae antea jucunda erat, injucundam exis emamus, adeo ut si injucunda existimetur, id cx eo oriatur, Quod cum alia confundatur , quae plus parit fastidij, quam haec voluptati S.Colores, SI alias quasdam sensationes, quas debiles & languidas
nuncupavi , easdem non vile, in omnibus hominibus probare dissicilius usi. Illae enuia sensationes mentem adeo leviter attingunt, ut non pollis distinguere utra sit jucundior, quemadmodum in saporibus aut aliis sentationibus vividioribus, distinguis, nec proinde diversitatem scias tionum , ex varietate voluptatis aut fastidi j quae in diversis ii minibus deprehenderentur, agnoscere. Eadem ramen ratio, qua caeteras sensitiones in diuersis hominibus non esse similes demonibamus, in sentationibus colorum ella quoque diversitalcm os Gulit. Quis ci iniinficietur, multam esse varietatem in organis visus multorum hominum, non secus ac in organis auditus aut gulitas' perfecta enim si in i litudo in iservo optico omnium hominum nulla rati cane asseri potest; Cum in rebus Naturae de piaecipue in materialibus infinita sit varietas. Oinnes igitur homines eosdem colorcs in iisdem objectis non
videre, ver simile est. Nunquam tamen, aut ViX unquam, ut puto, contingit ut homines album & nigium sub allio colore quo nos videant, quamVis illud nonaeo ualiter album aut nigrum conspica ant. Colotes ver b medios, ut
rubrum, flavum , dc caerulaeum , di cos potist naum qui eae hi secti ibus constant, quod spectat 3 perpauci sunt qui de iis eandem prorsus habeant se nsationem. Nonnulli enim reperiuntur qui coipora quaedam altero oculo conspicientes, illa Vident flava c. p. Si vero eadcm obj ccta altero conspiciant oculo, illa Videbunt viridia aut caerulea. Si tamen illi homines coclites nati supponerentiar, vel iis oculis instruisti, quibus id qi od viride dicimus, coetu leum viderent , objecta sub iisilem coloribus xc nos sese cernere crederent; quippe qui vii ide aut caeruisleum id d. ictitari audivi liciar, quod flavum Mit rubrum videtent. Ex eo etiam probare postemus eosdem homines cad na objecta Libuodem colore non ccm Ic , quod , jurita quorundam CiscIVatu PeS,
109쪽
eidem colores omnibus non aeque arrideant; li enim sensationes caederri essent, certe omnibus hominibus aeque arriderent. Quia vero in hoc argumentum, quaedam non levia rc sponso mox cladio ficta objici possint, ab illo, utpote non fatis se Iido abstinemus.. Nec revera aeque Dequens est ut colorem. alteri postponas, ac De quens est , ut hoc sapore magis quam illo delccteris. Cujus disserentiae haec est causa, sensitiones, icilicet, coloru ara ad id, non excitantur , ut iudicemus an corpora nobis alendis sint apta, necne. Id alitem voluptate & dolore duobus genuinis boni &mali caracteribus inflic. mir. Objecta vintenus colorata, nec bona nec mala sunt ad edendum li jecta: quatenus colorata, nobis jucunda alit' injucunda viderentur ad ipserum praesentiam semper moverentur spiritus animales,quorun agitatio passiones excitat, mens cnim affici nim poteth, qtain comm -- atur bona odio, mala vero amore saepe proseqtieremur ; Vltamqua e pacto non diti conservaremus. Q. id plura lentaticines colorum in nobis excitantur , dumtaxat ut corpora discernamus & a se invicem distingiuamus. Quae dis inctio perindu fit, si herbam videas rubram, ac si illam viridem videres, dummodo illam semper sub eodem
Sed haee de sensationibus dicta officiant ;. jam de iudiciis naturalibus , & de judiciis liberis , quae ipsa comitantur agamus. Illud est quod quarth confundimus cum tribus de quibus silpra.
I. De olyis quin sensationes nostras cmm tantur , Daeque
cam iis confunduntur. II. Falsorum Isiorum iudiciorum caussa.
II I. Errorem in sensationibus nosris non des relandi , sed ι---ommodo. in isis judicia. .
, paucos, opinor , repugnaries habebit haec nostra genera lixi ' propositio, qui nos nullam habere sensationem rerum externa- unum aut plurima non includat judicia, asserimus. Plei ique, .ne vel ullum existimant comperiri judicium verum aut salsum in lun- sationibus nostris. Illi igitur homines hujusce propiditionis novitat oum iii λ attoniti ; haec secum. At vero qui ista' hunc murunt esse album non judico, illum tamen album claristime vi fleo dolorem oste in mariti mea non judico, illum tamen in manu mea certisti me sentio. canis res iacti certas in dubium revocet, nisi objecta sentiat, aliter ac ego ea seirtio ' Immo ipserum in praejudiciis insalitiae tenacitas ipsos foribulterius adducet ; nec immerito sine eos inter moderatos ac sui compotes accenseas, sit hac in re dissentientes non contemnant contumestisque non lacessant..
110쪽
Sed quid mentis nothr.e cogitatis tam infaustum sup Iramur eventum φ ipsa potius in tantam lucem edamus, i. inque valia Is Habilia inus argumentis , ut nemo quantumvis pervicax ex oculis aprilis positi upossit adoriri, quin protinus vincatur. Nobis in cuni t krohandum, nullam cile sensationem rerum exte inarum , quae aliquod judiciu in salsum non includari. Qilod fic probatur. Mentes nostrae non eam habent capacitatem re ssit implere in genti, illa spatia quae inter nos disielias fixas cxstant nemo cit nitallor qui id ncget licet ipsi concederem mentem este quid cxtensum;
hoc ιuisito, non eii quod quis credat mentes nostias in coelis esse, dum in illis vident stet Ias. Nec lpias ctiana mentes e corporibus ad milio passium spatium transmeare , ut domos ad eam dista uiam vid, ant, et edibile est. Mentem igitur stellas & domos ubi non iunt videre necesse et , cum e corpore suo non egi essa, videat tamen illas domos tu i ellas, extia situ in corpus potitas. Cum aut ciri licitae quae menti ini in diate uniuntur, quas. selas mcnu videte porest , non siri in coelis, hinc sequitur omnes homines qui stellas in coelis vident, quiquc deinde casin coelis esse sponte judicant, duo talia iudicia mite quoi uiri Sic trinnaturale est, ali erum Verb. liberum. Alteronicit judicium sens iunii, livet sinibito composita ex qua judicanaum non eIL Alturum est judicium liberum voluntati x, a quo postumus abii inere,quodque Ideo suspiandere
Sed cur eaedem stellae quas immediate videmus , extra mentum de& in caelis esse credantur, haec est cauli. Q ita nempe pcne S trientem non est eas prolubitu vulere. Eas enim duntaxat perceoit, cuira in ceruis bro excitantur motus quibus fidicu illorum obj cctorum ii tura alligantur, inia autem mens organo um mni sis non percipit, sed sit astantum scit sationes, & quia pi t cica tua, sunto: Iolies in se a seipis non excitari pro certo habus; eb adducitur ut tot s evri insecas Sc i i causiqtiae cas ipsi repraesentat, ei lucis crist , ac ilia iudicra, ic.:ri In 'tque objecta percipit, ferre ita consueuta, ut aci lis vix possit defluus ri . Ut si1 pra dicta penitus exigerentur lic explicarent ut . i sterticia caesi: tinutilitas innumerabilis istiur, mi iluto ium cntium nunti i , qu. P si ccia s& ideae vulgo dicuntur, quaeque cum nihil sint, omnia ramen rcpraesciitant, quae pro Iubitu creamus re clist sum us, quaeqhic im .ginatio nostra commenta est, ut coram quae non il tulligim roto 3 cm recidamus. Demonstrandum esset qu.am selida lit porum sentcntia, culi ex ictimant Deum esse verum patrem lunatiuim qui si lus omnes hon,ines illum in 'it, sine quo Veritates etiam simplici Tmar Inrcllim non p. .lsciit, S ipse set quantumvis in se lucidus nobis non affulger t; qui illo
praetcrca existim aiunt, nullam naturam a Crem , is Volti irrat diu cria
sim agnoscentes, ideas quae nc bis creaturas ro orae et itant, nihil Miud esse praeter perfectiones Dei, quae creaturis illis, aliqua coiri cui eiularespondeiit, illasque repraesentant.
Denique ut haec clariora exa urent quid pei illud quod ideas vo-