De inquirenda veritate libri sex, in quibus mentis humanae natura disquiritur, & quomodo variis illius facultatibus, ut in scientiis error vitetur, utendum sit, demonstratur authore P. Malebranche ..

발행: 1689년

분량: 709페이지

출처: archive.org

분류: 철학

131쪽

81 DE INQUIRENDA

venae eavete ; ubi commixtus cum saliguine ad cor recta tendit. Ex hoc experimento concludere est ; cum sanguis chylo admixtus

ab alio sanguine, qui jam multoties per cor circulasset , sit valde diversus ; spiritus animales qui nihil aliud sint praeter subtilissimas ipsius partes sore etiam valde diversos in jejunis & in iis qui mox

alimentum sumpsissent. Praeterea, clim innumera sint ciborum & ρο- tionum genera , atque ij et iam qui istis utuntur sint temperamento varie constituto , duo homines qui simul in eadem mensa accubuerunt, statim post coenam in facultate imaginandi tantam sciuire debent

varietatem, ut eam vix possis describere. Qui equidem prospera utuntur valetudine ita concoquimi cilio', ut ehylus ad cor transiens nec augeat nec minuat calorem ita ut san-

aeuis eadem facilitate ser mentetur, ac si seius nec mixtus ingresJus suisset; unde fit ut spiritus animales, & proinde facultas imaginandi vix ullam patiantur immutationem. Senes vero & infirmi remotis monsis. in se percipiunt maximas immutationes, sepiuntur picrunque': aut sitiem ipsorum imaginatio vivacitate & promptitudine destituta languescit nil distincte percipiunt , ad rem ullam animum appellere n queunt, alio prorsus denique modo ac antra constituti stant. . III. Sed ut id etiam sani & robusti manifestb expcriantur, meminerint quid in ipsis factum fuerit,quum copiosius solito vinum potarunt, Vel convivio nil nis vinum, in altero vero aquam tantii in bibent. Certe nisi omnino sint stupidi , aut nisi corpus habeant modo morsiis insolito constitutum , statim aut hilaritate, aut sopore, aut esto quovis novo modo se habebunt. Vinum est adeo spirituosum , ut ad spirituum animalium naturam quam proxime accedat : Verum spiritus illi aequo sinit luxuriosios es, juetum voluntatis ob soliditatem & agitationum vehementem non facile subcunt. In eorum itaque qui vitibus Sc igore pollent prae caeteris, imaginationi & caeteris corporis partibus plus affert inordinationis quam caeteri cibi potusque : Vivum lμmtor dolosius est . inquit

Plautus , atque in ingenio multa cffcit ab iis quae describit Horatius non longe diversa:

non ebrietau de gnat ρ operta recludit Spes laiat esse ratM: in praelia trudit inermcm:

Sollicitis animis onus exιmti : addocet artes.

Fac vi calices quem non fecere disertum' Contracta quem non in pauperiare solatum 'Praecipuorum effcctuum quae ex mixtione chyli cum sanguine in spiritibus animalibus deinde in cerebro &in ipsa mente oriuntur, rationem reddere non ita dissicile est. Cur,exempli gratia,vinum exhilaret ; cur moderate sumptum ingenium exacuat ; cur illud hebetet clinii imoderare dc fiequemius sumitvita. Citu post epulas sepol corpus in

132쪽

VERITATE. Lini R II. 8s

vadat, & multa id genus , quibiis causae ridicular. a fingi selent. Sed praeter quam quod non datur hic Physicae systema , tradenda esset idea ait atomiae cerebit , vel iisdem quibus uius est Cartei ius in .suo Tractatu de Homine hypothesibus uti operae pretium foret alioqui mentem siuam hac in re nemo aperire potest. At verb si quis attent legat tractatum illum de Immine Domini Carteiij , non dubito qui suam in hiiee philomathiam abunde expleat, quippe hic Autoi i illi oc 'omnia explicat, vel saltem ea fatis patefacit, ut quilibet ipsius pi in ' cipiis jam imbutus, per se rem pollit intelligere, s modo meditetui.

Adrem Piramus aliquam etiam in stirisibus immu a.

rionem asserre. SEcilia da cauci generalis mutationum quae in spilitibus animalibus fiunt, est aer quem spiramus. Quamvis enim impressones ejus, impressioniblis chyli sint tardiores & leviorcs; paulatim tamen id emeit , quod succi ciborum brcvi essiciunt. Aer ille e ramis tracheae at teriae in ramos arteriae Venosae intrat. Hinc cum reliquo sanguine in corde miscetur & sermentatur, & pro ipsius & sanguinis diathes p culiari , spi litus animales atque ideb facultatem imaginandi valde

immutat.

Non me latet, quosdam negare aerem cum sanguine in pulmonibus & in corde misceri, quia nempe, in tracheae arteriae, de arteriae venosae ramis meatiis sive poros per quos aer post i transire, oculis deprehendere nequeunt.Sed Verb sensus non debent limites figere menti. Haec res illis imperceptas potest percipere , atque acie sua multa attingere, quae ipsis sese surripiunt , aliquas sanguinis paties e ramis arteriae venosae in ramos arteriae tracheae perpetub transmeare, nemo est qui inficietur , ut halitus,odor,& humiditas satis superque id pro bant , hujus tamen communicationis meatus seu vix oculos sus uni. Quidni igitur partes subtiliores aeris e ramis ti acheae arteriae in arteriam venosam transire possent, lichi meatus illi oculos non seriant φDenique longe plures humores per poros imperceptos arteriarum &cutis transpirant, quam per caeteros corporis meatus exeunt. Et pori. metallorum solidiorum quantumvis angusti, quibusdam tamen corporibus exiguis quidem transitum permittunt, alioqui praecluderentur

illi pori.

Partes equidem aeris crassae & ramosae per poros corporis ordinarios transire neque i, & aqua ipsa , licet crastissima, sese tamen insinuat in loco ubi aer Libsistere coactus suit. Verum hic de panibus illis aeris crassis d ramosis non agitur, nihil, ut puto, ad Drmenta-

133쪽

8 DE INQUIRENDA

tionem conserunt. De partibus tenuitlimis, risidis, acribus, in quibus nulli aut pauci saltem suiu rami quibus implicemur, dui itaxat agitur , quippe quae singit in is sermentationi sint aptiores. Autore mihi Sγ lvio, possem tamen asserere aῖ rem etiam crassissimi imὲ trachea arteria in cor triansire , Ipse enim dic t se id Domini Suvam merdam industria , expertum fuisse , plus oculato telli fido , c uam ue auritis. Partes igitur aeris quem respiramus cor subeunt; in illo eum sanguine & chylo ignem illum quo vivimus & movemur fovent, atque pro illarum aeris partium di vcrlitate fermentatio sanguinis diversa est , spiritiisque mutantur. V quotidie ex variis hominum ingeniis pro regionum varietate constat. Vascones , exempli gratia , ingenio pollant vivaciori, qtiam Normani. Rotho magenses, Dioppenses,& Picardi inter se disseiunt,& longe magis differunt ab incolis inferioris Normaniae, quom in Urassint satis vicini. Vertim si homines in regionibus remotior. b: I degentes contulercs , differentias longe maximas comperies, ve ibi gratia, inter Italum & Belgam , seu Batavum. Denique icca quaedam ω- ώι .a s semper filere incolarum sapientia clara , ut Ther a dc At lienae, alia D: tintia in verb IIupiditate , ut Tiribae, Abdera, & alia quaed .ma.

I. De mutatione q-m in stirilibus es i t nervi isti qui eor

es Zulmones ut tingunt. I i. De mutatione quam uiciunt ne i qui it eur , Itinem Gr ω scere attingunt. III Haec omma citra voluntatis nos a consenjam nec tamcn sine provide . ita fieri. TErtia causa mutationum quae in spiritibus animalibus funi, omnium maxime o dinaria & cacissima est. Ipsius cnim ope omnes affectus seu parones excitantur, fovcntur S inualcscunt. Quae causa ut clare nobis innotescat , tenendum est quintum , sextum Mocta Vum par nervortim mittere magnam ramorum tuorum patiem in pectus & in abdomen , ubi corporis conservationi magnopeie inscrviunt, menti vero summo pete officiunt. Isti enim nervi non agunt ex voluntate hominum, ut nervi qui brachiis , cruribus, caeteri que partibus externis in Ovcndis inserviunt. Adde quod nervi illi agant magis in mentem, quam mens in ipsi, s.

n, misi in isti Vndum est multes ramos octavi paris nervolum sesei. 6;- ..is immistrio in Eb - primi ac praecipui inter omnes musculos, nempe

134쪽

VERITATE. Ira ER II. 83

in fibras eordis; ipsius orificia,auriculas,& arterias ab istis nex Vis cir- s am Uyneundari. Isti etiam nervi sese in ipsam pulmonis si1bstantiam diffundunt atque ita variis motibus suis non leves a serunt immutationes in osanguine, cum enim nervi inter fibras cordis dispei si illud nonnull-

quam vehementius & ocius aequo dilatent atque contrahant, summa vi magnam sanguinis copiam verius caput caereiasque partes corpora sexternas pellunt. Nonnuri quam Vero iidem omnino secus agunt. At veri, nervi illi qui orificia,auricillas,& artzrias coritis circundant, idem

prope agunt ac spiracula illa Gallis dicta quibus Chymici calorem clibanoi Um regunt, Sc temperant, aut idem ac fistulae illae sive tubuli en illar ij quibus uti mar in sentibus, ad laxandas vel reprimendas aquas. lfit enim nervi ad eum usum comparati sunt ut dii ei simode constringant dc dilatent cordis orificia, atque ita sanguinis introitum & exitum accelerent aut remoremur, ipsiusque proinde calorem adaug ant aut diminuant. Nei Vi vcnique per pulmoncm res pelli eundem Ibitiuntur usem. Cum enim pulmo constet duntaxat ex ramis tracheae artcriae, Venae arteriosa &arteriae Venosae inter se invicem intricatis , nervi certe per substantiam ejus respersi non possunt quin contractione sua impcdiant,quo minus aer e ramis tracheae arteriae libeth transnacet, & quominus sanguis ε ramis Venae arietios, in alteriam venosam pollit transire, ut inde cor pertingat. Isti itaque nervi pro varia agitatione suci, augent etiam aut minuunt calorem & motum sanguinis. Variorum istorum caloris cordis nostri graduum ex pei imcnta nobis stippctunt pei quam manifesta in passionibus seu aflictibus nostiis, per illarum pasi num impetum calorem illum subito minui aut intendi sentias ; quia autem salso judicare se limus scpse ncs nostras iis corporis Rostri partibus incile quarum ccarioi in mente excitantur , ut primo libro rem dedimus clai l. ; idio omnes pene Philosephi cor esse praecipuam passionum sita' ir ginati sunr. Atque o etiamnum hodie apud plerosque eadem viget opinio.

Quia autem iacultas i inaginandi immutationibus spiritia tam animalium non leviter quoquc immutarur, spiritusque ipsi alii males pro 'varia sanguinis seimentatione in corde, vari j ctiam sent ρ, nemo est qui hine facile non conia periat, cur viri aliquo animi motu abrepti res cus imaginentur ; ac ij quibus sanguis est frigidus. Altera causa quae non parum conscrt ad minu ndas& augendas M. iii solitas illas sanguinis in cordu term cntationes, consiliit in actione D. Mutat ,- multotum aliorum ramo Mim ex quibus coi stant iaci vi illi de quibus

Rami illi scit dii indunt in rcc vare . quod continet subtiliorem san- iee ιν ia. norigismis parteiu, aut illud uod vulgo dicitur bilis ; in ρε sis ciue . quod

continet S ccuni acidum 1 timcni acini aptii limum . in vuntticulo, in- V UM restinis, coetelisque pallibus citrae Hrylona copa int: fcle ec sique diffundunt per omnia loca , ad vat Iriuia in let inciam ioncm sar guinis in corde, idonea. Ipsie uti ina arteri e S Vena: his alligantur nervis, ut id

135쪽

M; DE INQUIRENDA

V illis de triinco in tiora m. gniae alteriae citiari plis V IT citUr iuxta cor,

de arte ilia iam Iut a dcxtera parte de vena emulgerire, de quibusdam a ii, depres tendit. Ciliri igitair us is nervorum in eo versetur, quod partes quibus alli-gAnt Hr varie exagitent ; ncino est qui non videat facili negotio, quo incRio, exempli gratia, nerVus jecur circundans , ipsum comprimendo

pollit emittere ingentem bilis copiam in venas & in canalem bilis quae cunn sanguine in venis commixta, & cum cli 3 lo per canalcm bilis in cor ingreditur, ibique calor cm lito vehementi drem cssicit. Sic cum quibusdam animi perturbati motibus agitamur, sanguis in arteriis de invenis servet, caput inflammatur, totque spiritibus animalibus adcb vividis & concitatis impletur, ut ina petu suo impediant quominus imaginatio quicquam aliud, ab eo quod cerebro impresse: unt diversum, positi sibi repide sciatam, hoc est, quo minus de aliis objectis

quam ea circa quae vertatur alia tus cogitare queat.

Res non secus se habet de nervulis qui lienem pertingunt, aut alias p. aitcs continentes materiam crastiorem dc ad calorem motumque minus idoneam, imaginationem languidam ac stupidam efficiunt, cmattendo in lai3guitiem materiam aliquam crassam de ad motrum incptam. Nervi vero qui circundant arterias & vcnas in eum ustini comparati sunt, ut sanguini transitum praecludant, illum in ea loca ubi conceditur aditus amandent constri istis scilicet nervis & alteriis.

Parte igitur illi magnae arteriae quae sangui irem caeteris partibus infra cor subsidentibus suppeditat, nervis illis ligata & compressa, sanguis majori copia caput nece arib subire debet, atque ita in spiritibus a.4imalibus ac proinae in imaginatam e immutationem emcere.

Porrb observandum est haec omnia n nisi mechanice .seri; hoc est,' varios illos motus nervorum in omni bim pastionibus, non ad nutum voluntatis, sed citra inamb ctiam contra ipsius imperium excitari ad eb ut corpus ima seu mente destitutum codem modo dispolitum quo corpus sanum, eosdem plane motus qui pastionibus excitantur, suscipere polset. itaque licet belluae ellent merae machinae iisdem etiam prorsus motibus possent assici. Quae nos iu sapientiae immcnsae illius admirationem rapere debent

'Ei hanc Org. morum compagem tam concinne adaptavit, ut unicum objeetum movens hoc vel illo modo nervum opticum, postit excitare tot varios motus in corde, caeterisque partibus corporis internis, Metiam in facie. Paucis enim abhinc diebus , nervum cundem, qui ramos quo iam in cor caeterisque corporis partes internas dispergit, nonnullos etiam e ramis suis ad oculos, os, caeterisque vultus partes perducere, compertum est. Unde fit ut nullus affectus , seu mavis nulla pastio, intiis moveatur, quae protinus non erumpat ad extra, quia nullus cise potest motus in ramis qui ad cor transeunt, quin statim aliquis celain motus excitetur in ramis per faciem respersis.

Mutua

136쪽

VERITATE. Li AER M. SI

Muti a analogia & sympathia, quae inter nervos faciei, quosdani alios aliis corporis partibiis,quas nomine proprio appellare non licet, respondentes, deprehenditur, mi illo adhuc memorabilior est , atque magnae istius harmoniae causa inde oritur, quod ut in caeteris pallionibus, nervuli ad faciem perducti nil sint praeter ramos nervi illius. qui inferius demittitur. Quum motu aliquo violento percitus es, si ad id quod in visceriabus carietisque corporis partibus in quas nervi sese insinuant, sentiatur, ut etiam ad faciei immutationes quae pastionem illam sequuntur,

attendas , si praeterea varias illas nervorum nostrorum agitationes este omnino in voluntarias, ipsasque vel reluctante vosuntate fieri, tecum reputes ; simplex illa expositio mutuae convenientiae inter ner vos fidem apud te nullo negotio nanciscetur.

Verum enim ver s horum omnium causas & finem respicias, tantum ordinem tantamque sapientiam in iis deprehendes, ut adversus pervicacillimos Epicuri &Lucret ij discipulos, providentiam orbis directricem, invictis possis asserere argumentis s saltem haec omnia non neglectim consideres. Quum horologium video, hinc certe meritb colligo dari aliquam intelligentiam, quippe quod illa rotarum compactio & accurata combinatio fortuito contingere nequiverit. Quo pacto igitur , fortuna caeca, sortuitusque atomorum concursus, tot in

cunctis hominibus, varia organa , proportione & ordine quem si praexpositi formare potuissent, qui fieri potest ut homines ac animalia caetera, sibi similia sine providentia generent φ Insulsum igitur de ridiculum plane cst cum Lucretio dicere , partes hominis fortuitb suisse

adornatas, oculos ad sd non esse comparatos ut per eoS cerneremus,

sed homines ad videndum tum demit in inductos fuisse, cum observaveruiu se oculis pollere , dc sic de caeteris corporis partibus. Audii apsum loquentem:

Lumina ne facin ocularum cura creara

Prose ere ut pessimus, ct ut proferre riui

Proceros passia , ideo figligia pas

rarum ac feminum pedibus fundata plicari Bra. hia rum porro validis exapta lacertis Ime, manu ue datas utraque ex parte mili ras . Ut facere ad vitam possimus, quae foret Uiss . cetera de genere hoc ικter qua que pretatitur Omnia ferversa , praep0lira fuit ratione 'MI ιδεο natum est in nostro corpore ut uti

Possimus , sed quod natum est id procreat usum. Plosectb qui tam apertis tάmque invictis reluctantur argumentis, .impij sunt Providenti ae osores , qui veritatem ne videant ; sese ultris

excaecant. Sed quid mirum i Qui salsam quandam animi constantiam, I

137쪽

83 DE INQUIRENDA

et ut aptius loqtiar impietatem affectant, ut olim Epicurei, ij pr cimis dcialis cis cui istinciuntur telaebris , falsis atro pertiri agrantii r sf3lei3doribus, id genus ii ominum evidentiora quae luc pr.estacte ncgῖ relet, dum ea quae nil veritatis iiii pei spicuitatis prae se serunt, magnifice conlidi later audet atavcrare. Hujusce caecitatis qu.im in hominibus qui animi constantiae famam aucupantur, Observavimus, exemplum nobis estin Poeta mox laudatus. De rcbus enim dissicilioribus & obscurioribus audactei verisimilitudinis que nil ibi licitus non modo sententiam sitam profert , sed ctiam de iis absolute decidit dum tamen rerum evidelirior Im ne vel ideas habere vidctur. Si huiusce rei testimonia autoris proferre vellemus, sermo:rem ad nauseam usu ue producere opus estet. Mentem in xcritatibuς csielitialibus contemplandiu & revolvendis sistere equidem licet, sed animum a legitimo & praecipuo attentionis suae objecto ad res levis momenti dellectere, quid esὲ nisi otio male abuti ἐ

CAusas generales tum externas tum internas mutationum quae in spiritibus animalibEs ac per consequens in facultate imaginandi'. fiunt modo explicuimus. Externas ostendi miis esse cibos matbus utimur, dc aerem quem spiramus, internam Vero cons 1stere in involun-.taria qNadam certorum nervorum agitatione. Nullas alias hujusce'. . . modi mutationum causas generales cognoscimus, & ctiam alias dari plane negamus. Cuin itaque facultas imaginandi in corpore ab iis . . duobus duntaxat pendeat, scilicet, a spiritibus animalibus ,& a dispo- istione cerebri in quod agunt; ut perfecta tradatur imas inationis cognitio, jam nil restat nisi ut varias mutationes quae in 1ubstantia cer . bri fieri possunt, exponamus. Velit in priusqtiam eas examinemus , memoriae & habituum , hoc est facultatis illius qua jam cogitata denub cogitamus , anteacta iterum possumus agere , ideam quanda in tradere operae pretium est;

ordine sic postulantc. i' . LIt memoriae natura explicetur, id quod jam cepitis dictum est rovocatum velim , scilicet, varias nostras purceptiones , mutationibus

quae sunt in fibris praecipuae cerebri partis in qua potissimum sedet

mens, alligatas esse. Hoc it,lum posito,memoriae natura explicatur.Qt emadmodum enita

rami arborisy cujusliis, si certo quodam modo complicati aliquandiu rcmanserint, eodem modo facile possunt postmodum complicari, sic fibrae cerebri ubi sumet quasdam linpressiones, spirituum animal tu i

138쪽

eoni ,γsi ob torum actione acce rauit, ad easdem d sipositiones rccipies idas aptitudinem diu fati S conservant. Iam autem memoria in hac si, la facilitate coiis' it, quandoquidem de rebus iisdem cogitamus, cum easdem impressiones recipit cerebrum. O. in 1 pirit 'ς animales modo vehementius modb levita agant insibilantiam cerebri , cumque oblucta sensibilia sortius multb agant, quam la imaginario ; hinc facile comoerias, cur rerum omnium non sit aequali et recordatio. Cur exempli grata a, Quod multoties percepisti, vividius f Est menti iiDe obiiciat, quam quod semel aut bis tantum. Cur eorum quae vidisti recordatio sit distinctior, qu . m eorum quae dii n- taxat imaginatus es; cur ideo, distributio c. '. venarum in i ci ecertius 8c clarius tibi innotescat, postquam illam semel vidisti in dif- sectione istius partis, quam postqua in illam multoties legisti in tractatu quodam anatomico, & sic de caeteris. Qui ad ea, quae de imaginatione, &de memoria dicta sunt atrondet, salsumque illud, quo cercbruin noἱlrum satis magnum non judicamus ut possit velligi a & imprestiones maxima cum copia conservare, abdicabit larae: ' dici uin, is certe sili pendorum immorix risoctuum, de qu)bus Ri: glutinus decimo Consessionum libro mirabundus ostii cur, causam maxima cum voluptate deprehendet. Ab iis sustias cxplicandis ex professo supcrsedeo, id enim unum quomque sibimet ipsi aliquo ingeni j conamine eXplicare satius existimo. Quae enim per nos didicimus longe ma orem creant Oluptatena, quam quae ab aliis accepimus. Ut ad habituum explicationem deveniamus , quomodo mensem I I. partes corporis cui eon uti la est movere concipiamus , hic a pelire Da babit operae pretium est. Res autem lic a nobis concipitur. Verosimi limum est, quibusdam cerebri locas , ubi ubi sitit, semper inelia non par am spirituum animalium copiam, qui spirit is, cordis unde exiverunt calore concitati is mi , ad id semper sunt natati, ut qua data porta ruant, omnes nervi in rccertaculum illorum spii ituum coeunt, mens autem pollet facultate ipsorum motum determinandi, ipfῖsque s spiritus) ' μ tibi ει- pcr nervos illos in nauseritos corporis deducendi. P dtquam spiritus qu/illi musculos subiveiunt, tum illos inflant , ac proinde contrahunt, atque hoc pacto movent partes quibus musculi adhaerent. saeuitat Mentem eo quem diximus modo, corpus movere ' Diti bct facile sibi perluadebit, si ad id attendat 3 nempe ; ci: ni quis aliquandi ii te anus Iriansit, celte quoquo velit movere corpus niodo, in cassiim cnitetur, inanio vix pedibus stare poterit. At vero si liquorem aliquem maxime spirituosum ut vinum aut aliquid simile pollit cordi instillare, proti-Dus corpus promptius obedii e sentiet, ac quolibet ni do movebitur. Ex hoc enim experimento quis non videt, mentem cors ,ri sito deficientibus spiritibus motum indere non potuis e, at uuid ii ii itibus suppetentibus impetium in corpus denuo recuperasse tJam autem musculos inflari in agitationibus brachiorum , caeterarumque corporiS partium adeo cVIdunter paret, tamque vcrisimile est

139쪽

DE lNQUIRENDA

musculos illos non posse inflari, nili quia coipus aliquod in illos Ieinsinuat ; quemadmodum fossis non potest intumescere , nisi aer seu aliud quoddam corpus illum subeat ; haec, inquam , ita clara sunt ut extra omnem dubi j aleam positum videatur , quod scilicet spiritus

animales e cerebro per nervos in musculos usque pelluntur, ut ne inde

musculi iis spiritibus inflentur, & quovis moveri pollinr modo. Cum enim musculus plenus cst, necessario brevior est quam cum vacuus erat, unde fit ut trahat moveatque partem illam cui adhaeret porthid videbis fusilis in libris quos de Passiombiu leu .isissem ι 3, dc de Lxmiec .ii testus in lucem edidit. Hanc tamen explicationcm ona albus suis numeris det monstratani & persectam non habemus, ncc eam ut talem prodimus. Multa desiderantur quae vix assequi possumus , sine quibus tamen explicatio illa non potest evadere perlicta. Scd haec nihil ad rem nostra in faciunt ; ista enim quam tradidimus explicatio sit Vera necne, perinde tamen inservit explanandae habituum naturar et si enim mens hoc modo non movet corpus, illud saltem necessatio movet motu quodam huic quem explicuimus larisiimili, ut consequentias quas elicuimus post in iis legitime elicere. Sed ut explicationi nostrae insista inus obseriandum est, spiritus animales , vias per quas ipsis transeundum cit, saris liberas apertasque non scin per invenire ; unde fit ut exempli gratii, aegre moveamus digitos ea celeritare quae ad piat sanda instrum elata requiritur, aut mu1culos pronunciationi inservientes, clim voces lin ae peregrinae pronuntiare volumus ; sed paulatim stra ritus animales fluxu continuo aperiunt δc planas faciunt vias illas , adeo iat temporis succossi nullam patianriar vim aut difficultatem. In hac autem promptit 'clinequa sipiritus animales per membra corporis transcunt , conlistunt habitus. Ex hac explicatione innumerae q: aestiones quae circa habituq sclcnt agitari perquam facillime solvi possunt. Cur , tmempli giaria, infantes novos habitus acquirant facili iis quam homi ncs aetate provectiores φ Cur veteres habitus spoliare sit dissicilliinum. Chii homines loquendo tantam loque ivii facilitatem compMaverint, ut incredibilic claritate voces enuncic'. t , inamb tapin me lingua praeci irrat men- rem, ut saepius contingit in iis qui recitant orationes quas a puero didicerunt , ut unum tamen enuncietur Verbum , certo qModam tempore, certoque ordine, multi musculi eodem tompore movendi sunt,

ut musculi linguae , musculi labiorum , musiculi gutturis & diaphragmatis. Sed circa hasce quaestiones multasque alias curiosis ncc inutilo nemo est qui sibi non satisfaciat si tantillisim meditetur , his itaque supersedeo. Ex supra dictis videre est magnam esse analogiam inter memoriam ει habitus , mmoriamque aliquo sensu haberi posse pro habitu. emadmodum enim habitus corporea consistunt in promptitudine qua spiritus animales per quaedam corporis loca transire assueverunt;

140쪽

VERITATE. Liat R I in dis

se memoria consalit in vestigiis quae iidem spirit ita insi uir scpunt cerebro, quae vestigia efficiunt ut possmiis rerum anicactarum recordari, aded ut si nullae pcrccptiones curibi ibi rituum animalium illisque vestigiis alligarentur: nullum foret discrimen inter memoriam & habitus. Nec difficilius concipi pctest ;qtio pacto belluae mente destitutae ac proinde nullius perceptionis capaces, suo bellu ino modo, rcrum quae cerebro ipsarum impressae fuerunt recordentur ; quam concipituς quo pacto varios habitus comparare possint ; Et si quis ad ea quae diximus attendat, non est quod magis studeat, quod membra cc rporis belluarum paulatim Varios comparent habitus, quam quod machina recens fabricata aeque facile non moveatur, quam cum jam La saepius

I. Fitras cerebri nen mutari aeque cele=iser ae s visus. II. Titamatationes in tubus homi/ u ala. itas. SIngulae corporum viVentium partes, selidae aeque ac flu:dae, ea ronon sccus ac sanguis perpetuo agitantur motu. Cum hoc tamen disci imine , quod motus partium sanguinis sit visibilis & sensibilis, motus verb fibrarum carnis sit omnino imperceptus. Spiritus igitur a substantia cerebri in eo disterunt, quod spiritus animales sint agnatist mi & maxime fluidi, si1bstantia vero cerebri aliquam habeat s liditatem stabilitatemque adcb ut spiritus in particulas tenuislsinas divis paucis horis dissipentur , transpirando per poros vasbium quibus contincnturtiisque Depius succcdant spiritus alij a prioribus penitiis diis n)iles: librae vero cerebri aeque facile non dissipantiir , in ipsis 1 adio

contingunt mutationes alicuius momenti; ipseruntque substantia non-nili multis elapiis annis potuit immutari. Diiscretaliae memorabiliores quae in cjussiem homin 1s cerebro per totam vitam deprchendantur, sunt in infantia, in aetate v ii 'i, ec in

senectute.

Fibrae cerebri per infantiam sunt molles, fluxiles & delic itae, aetate provecta fiunt sicciores, duriores, fit naiores : scd per sem autem sentpenitus inflexiles , crassae & nonnunquam humoribus sit perfluis in termixtae, quos debilis hujus aetatis calor non petcst dissipare a ivpli uri Quemadmodum enim fibrae quibus constat caro , paulatim indui cicunt, disicut caro pulli perdicis tenerior est carne ipsius perdicis annosae ; ita fibiae cςrebri infantis aut adulti longe mes .oics de delicatiores esse debunt fibris hominum aetate provectioium. Harum mutationum causa facile tibi innotescet, s Arrcndas fila: asillas puta erub agitiai 1 sphitibus animalibus , qui circa 'ab ii esti-

SEARCH

MENU NAVIGATION