De inquirenda veritate libri sex, in quibus mentis humanae natura disquiritur, & quomodo variis illius facultatibus, ut in scientiis error vitetur, utendum sit, demonstratur authore P. Malebranche ..

발행: 1689년

분량: 709페이지

출처: archive.org

분류: 철학

311쪽

Si Medicus, Chirussus, Empiricus sententias Graecissainas proferant terminisqtie novis & inustra is utantur , tum viri doctrini in signes habebuntur, 'us vitae, & mortis in aegros sibi protinus aequirunt. Oraculorum inflar auscultantur, ac ipsi supra caeteros longe eminere rerumq; penetralia cogi Oscere se arbitrannar. Quod si ς quis ea sit audacia ut testetur sibi nequaquam arridere cistam vel rum sensit vacuorum farraginem , talem hominem sensa communi carere & prima reo m principin negare autumant. Revera prima eiusmodi hominum principia in quinque vel sex vocabuliq Latinis alicuius authoris , aut in apophlegmate asi quo G:aeco, li sint eluditiores, posita su 't. Immo quandoque necesse est ut periti medici linguam aegro istis ignotam loquantur,ut shi famam atque confidentiam concilient.

Medicus qui nullam praeter Latinam calleret linguam ruri posset equidem magni fieri quia lingua latina rusticis illis homini bas Graecae aut Arabice loco est. At nisi Medicus Giaece saltem legere posse ut aliquem Hippocratis Aphorismum ediscat, non est quod apud oppidanos quibus linqua Latina familiaris est eruditionis ia-mam sib, conciliare posse speret. Itaque Medici etiam peritioresistam hominum vesaniam non ignorantes ut indocti de fumi venisduli loqui saepe tenentur, nec semper de ipserum peritia & iudiacio, ex iis quae dum icegros iiivisent .dicere possunt , iudican

dum cst.

I. De secunda inclinatione naturali, aut de I I. DisAditur φιλαυαι. 1n amorem τοῦ esse , σ etsi beae esse euιn amorem magniIudinis σ volupta is. i. CEcunda inclinatio quam Author naturae indesinenter imprimit n. s. un/a P in voluntate nostri , est amor nostri , & propriae nostri eo

inclination. servationis quem amorem φιλ οπιαν dicemus.

Deum omnia opera sua amare , illaque , hoe solo Dei amorer conservari, ipsemque ut omnes mentes eadem ae ipse inclinati nem habeant velle iam diximus. Illa igitur omnia opera inclinatione naturali aiusui conservationem propendere,.ac seip amare vult. Itaque par est ut nosmetipsis amemus , clim revex, simus amabiles , cum Deus ipse nos amet, climque velit ut notaet- apses amem . int .vero aequum non est vi nosmetipsos supra inum

amemus,

312쪽

amemus , eum Deus infinite sit nobis amabilior. Nosthim uictiomum finem in nobis ipsis coΗocare , ae nosmetipses non amare re- late ad Deum; iniustum est ; cum rever1 nullam bonitatem nutilamque subsistentiam per nosmetipsos hibentes , sed tantummodΛ- per participationem bonitatis & emis divini, non simus amabiles pernosipsbs, sed istum per relationem ad Deum: Si Fide & Ratione doceamur Deum sesum esse sim mum bonum , ipsumque selum posse nos delectationibus cumulare, ipsum 'ideb amandum esse facile concipimus , & ad illum amorem facilE.:im ellimur ; sed sine gratia Deum semper amamus per duntaxat et, Iiura puta narizas vires Nostias ita exta di , Ut tantum absit nos amare posse Deum propter Deum ipsimi , Quinimmbo ratio humana quomodo aliter amare quam relate ad nosmetipsbS,... finemque ultimum a propria nostra satisfactione diveri ni habere possimus facile non conci ἰt ; σιλα ια igitur sela menti nostrae dό- minatur ex quo peccatum incepit e, atque amor erga Deum & pr ximum nihη aliud suist quam istius φιλαυτιαε sequela .inando videm nihil amplius amamus , nisi quia illud amando , aliquod

speramus commodum ., aut 'aliquam actu percipimus. voluptatem.

Ista autem o in duas species dividi' potest, nempe, in ma- , gnitudinis Sc voluptatis amoron ; seu in amorem moliri esse & perseetionis istius esse nostri , dc in amo em etsi bene esse nostri aut

felicitatis. in amorram IPer magnitud his amorem porentiam , dignitatum possessio se nem, inde petulentiani , & entis nostri petr seipsum subiistentiam P .

a sectamus atque ambimus. Elis necessarium in nob s inci idere. - σε aliquatenus optamus; aet aliqUo sensu instar Deorum este cupimus. Deus enim Gotas prope te includit in se ens , soliisque necessarib existit. Quicqv d enim dependet ab alio non subsistit nisi volunta- 'tem illius a quo depended, cum igitur hc mines cntis sit necessita tem seu ne zeliar .am existentiam extat tenta potestatem eod metem-- pose& independentiam ontant , quae ipsis ab a rorum dominio vindicent. Sed Der amorem voluptatis non modo cupiunt elle, verum ictiam -- bene esse , cum voluptas se opt imus 3 metui utiastissimus etianni motus. Animasvertendum enim ' est magnitudinem , excellentiam, Scindependentiam creaturae Don est e modos essendi qui ipsam per se reddant feliciorem ; cepe enim continetit ut quo magis ad dignitates quis evehitur eb infelicior evadat ; voluptatem Veiis quus Distat, ea est modus essendi Quo iton possumus modificari , qain viii. selicioris . evada. uus. Μajestas & independentia sepius non a

313쪽

DE INQUIRENDA

sunt in nobis , ac plerunque duntaxat sitae sitiat in relatione quam habemus ad res quibus circumdamur. Sed voluptates sunt in ipsi mente , ipsius sunt modi reales quibus modificatur , quiquo per naturam suam polliunt ipsi fatisfacere. Praecellentiam, Magnitudi, nem, independentiam consideramus , ut rus ad conservandum το esse nostrum idoneas , immo quandoque ad conscrvandum τ/beud esse iuxta ordinem naturae utilis smas. Sed voluptas est semper modificatio mentis quae per seipsam mentem estidit beatam;

adco ut voluptas sit τι bciae esse , & amor voluptatis , amor του bene esse. Jam aurem amor ille , si bene esse tam emcax est ut amori Vti essa saepe praevaleat, immo cis interdum nos adducit ut op. temus το non esse , quia non habemus τἰ bene esse. Id omnibus damnatis continoit, quibus melius seret iuxta J Esu CHRis TrVerbum. , non esse qua in esse tam miscros. Quippe cum insorius

nati illi sirit inimici implacabiles illius qui ii, .se omnem comple ctitur bonitatem quique sola est causa voluptatum Sc dolorum quae sentire possumus , fieri nequit ut aliqua requie aut voluptate frui pollint. Sunt & erunt in aeternum miseri, quia ipserum voluntas in eadem dispositione & perversiitate semper permanebit. Igitur amor su ipsius seu φιλαυτια duplicem complectitur amorem,amorem magnitudinis, potestatis , independentiae, & omnium in genere quae nobis ad entis nostri conservationcm apta videntur ; & amorem voluptatis & omnium quae nccessaria sunt ut bene nobis sit, . hoc cst, ut simus seelices & beati. . . Duplex ille amor multipliciter potest dividi ; siue quia ex: . duabus partibus diversis , mente & corpore , secundum quas dividi potest ille amor, componimur. Sive quia per varia obiecta conservationi nostrae utilia possunt distingui aut specificari. His tamen non immorabimur, quia chm Ethicam instituere non sedeat animo, haud opus est nos hic accurate investigare & dividere omnia quae ut bona nostra existimamus. Necesse duntaxat si it hanc , statvoce divisionem ut causas errorum nostrorum ordine possemus

enumerare.

Primo igitur de erroribus qui ortum ducunt ab inclinatione nostra erga magnitudinem & erga id omne quod ens nostrum ab aliorum dominio liberat. Secundo de erroribus quae ab inclinatione nostra erga voluptatem,& erga id omne quod cnti nostro maximam conciliat perfectionem,seu quod nobjsma nam creat voluptatem;

314쪽

.s. De incisnatione qua versus id omne quod nos supra caeteros emtiant ferimur. I I. De falsis nonnulgorum piorum iudici .

III. De falsis se e siliosorum μι pocritarum iudiciis. I V. De Melio Caras j adversario.

OUaecunque nos aliquatenus sepra caeteros extollunt emciendo Lut senus perlactiores , ut scientia & virtus q, aut quae nobis o Min alios aliquam conciliant authoritatem cssiciendo ut simus potentiores , aliquam nobis comparare Videntur. Abbmis. omnibus inferioribus nostris eolimur dc formidamur, ad quidlibet v. μ'anostrae conservationis ergo faciendum semper sunt accincti , nec nolias in desideriis nostris ossicere aut resistere audent. Homines ita-I Nnur que praerogativas illas quibus stipra caeteros eminent adipisci conantur. Etenim non attendunt τό esse & τὸ bene esse revera a Deo solo pendere , non verb ab hominibus ; veramque magnitudinem quae ipses in aeternum beatos ossiciet , non consistere in illo dignitatis ordine in quo s saltem in caeterorum hominum debilium & miserorum aeque ac ipsi sunt imaginatione ) constituti sunt; sed in humili submitssione voluntati Dei, qui clam iustus sit, eos proculdubio remunerabitur , qui ordinem a se praescriptum con

stanter observant.

Vertim enim vero homines scientiam & virtutem, dignitates Mdivitias acto possidere non modo cupiunt ; totis etiam viribus in id incumbunt ut caeteri homines credant saltem ipsos haec omnia vere & realiter possidere. Ac si merith dici pollini realem opulentiam magis quaerere quam opulentiae famam ; certe merito dici possunt minus curare virtutem ipsam quam virtutis speciem : qui p--it pe ut scite dixit author sententiarum moralium,-Iutuρrogressus nisi i Usiperbia esst come . . .. intonsa' opulentiae eruditionis , & virtutis fama in eorum quibus cir- ou Semeniacundamur aut qui nobis propinqui sunt imaginatione , disposito-cis, de Manes producit nobis utilii limas. Illa enim ipses ad pedes nostros prosternit,&in nostri gratiam agitat ; ipsisque omnes motos cos servationi nostrae & dignitatis incremento idoneos inspirat: ho-i. mines igitur suam existimationem tanquam bonum quo indigent, mo D. data

ut inter homines vivant commode, conservam.

Omnes itaque homines erga virtutem scientiam , dignitat ,

315쪽

DE INQUIRENDA

divitias , inclinatione seruntur , atque etiam istorum omnium. fama gaudent. Nunc quomodo istae inclinationes pollini ipsos irrerrorem iniicere aliquot exemplis ostensuri sumus. Ab inclinatione ga Virtutem, aut erga virtutis speciem ordiamur. inii ad virtutem acquirendam animum serio appellunt, in aliis rebus quam in Religione cognoscenda , bonisque e Xercendis ope ribus meditationes suas & tempus rarb collocant. Iuxta D. Pauli exemplum, nihil preteter Jestim Christum crucifixum, unicum adversius corruptionem & moibos raturae ipsbrum rem c diuinis re decernunt. Nullum aliud lumen exoptant quam quod ipsis necessarium est ut Christianam agant vitam , suaque cognosca it officia ; ac postea nulli alij rei incumbunt quam praestandis fervid Z accurate illis ossiciis. In vita sic itistituta nihil est quod carpamus , immb illani maximi se et mus ; illius accuratam Observationem magnam ducimus fulicitatem ; atque etiam nos poenitet illam fatis non obseris M. . Vasse. erum hoc probare non potis mus , quod nempe , chri certillime constet dari scientias mere humanas, certi itima S tamen.& utiles quae ment marebus sentibilibus abstrahunt, illammmiu.ieii, que Veri ratibus Evangclicis gustandis , paulatim assile faciunt seu Praeparant, repeliantur tamen viri quidam pij, qui scientias illas, . quas non examinarunt, aequo liberius damnant ut inutiles, vel ut .

incertas.

Verum equidem est plerasque scientias esse admodum incertas & inutiles : ac ij vehementer non falluntur qui in istis scientii et Veritates parvi ivomenti continiri dicunt. illis nunquam studere. Ιket, & satius est illias omnino adsipernati quisi sinere sibi ab il-Iis sucum fieri. Nihilominus tamen diccre possumus per Quam nec ellarium elic quasdam metaphysicas Veritates cognoscere. Causae univcrsalis, aut existentiae Dei cognitio est prorsiis iacces.saria, cum ipsa ut ita dicam, certitudo fidei pendeat a cognitione quam ex ratione haurimus circa e Xistentiam Dei. Scire igitur necesse est ipsius voluntate naturam formati & dirigi ; vim aut potentiam causarum naturalium nihil aliud esse quam ipsius volun- tatem,uno Verbo omnia omnimode a Deo pendere.

Necesse pariter est cognoscere quid sit 3 critas , quo pact6 , postit ab errore dignosci , quomodo corpora & mentes distinguantur , quae ex iis possint deduci consequentiae , ut immorta- litas animae, & multa alia quae possunt certo cognosci. Scientia hominis, aut scientia sui ipsius scientia est quae legiti-- me sperni non potest ; innumeris reserta est quae icire omnIno nes cxile est ut .aliquam iudici, rectituduiem , penetrationem quo ac-

316쪽

VERITATE. Lias λ IV. 267

qtupamus. Ac si dicere possumus hominem rudem & stupiduinnaveria longe praestare , quia ille novit se. existere , materia vero nullam existentiae suae notitiam habet, dicere etiam possumus eosqtri hominem cognoscunt , rudibus & stupidis longe antecellere, quia noverunt quid sint, alij vero non. Verii in hominis scientia non modb magni fieri debet, quia Ros sit-pra caeteros hominus cxtollit , ipsius pretium in eo longe magis elucescit quod nos coram Deo deprimat & humiliet. Hac scienti Leognoscimus quantopere ab ipso in omnibus dependeamus , etiam in actionibus nobis maxime familiaribus ; illa corruptio naturae nostrae manifesto nobis innotescit per illam ad id disponimur vi ad eum qui solus nos sanare potest coniugiamus, ipsi soli adhaereamus,nobis diffidamus renunciemus 3, atque eo pacto multas acquirimus dispositiones ad nos submittendos gratiae Evangelij. Mathematicae & naturae cognitione, saltem generali, vix omnino carere quis potest. Scientiis illis a iuventute fuit incumbcndum: illae enim mentem a sensibilibus solvunt,impediuntque quominus emollescat & estaminetur. Non pari una in Vita sortiuntur usum ; immb etiam ad Deum nos dcducunt, naturae cognitio per seipsam , mathematicae verb per fastidium quod nobis ingignit, erga falsas sensuum impressones. Viri virtute prae iti scientias illas adspernari aut tanquam incertas Sc tinuites habere non debent , nisi eas prilis satis expenderint ad solidum de iis ferendirin iudicium. Sat multae aliae erunt scientiae quas tuid possimi spernere. Poetas , & Philo phos Ethnicos, Rabbinos , Historicos quosdam & innumeros Autho- res in quibus nonnulli eruditi sitam constituunt gloriam & erudiationem , igni addicant, per nos licet. At verb ne naturae cognitionem ut Religioni repugnantem damnent. Quippe cum natura voluntate Dei ruga rvera naturae cognitio, nos in potentiae, magnitudinis , & sapientiae divinae admirationem rapit. Etenim verisimile est universum a Deo conditum fuisse , ut homines in ipsius studio de meditatione defigantur,illoque studio ad cognoscendum & religiose colendum ipsius Authorem incitentur , ad ebui qui naturae stucsium damnant Dei voluntati resistere videantur , nisi mentem humanam ad id studium ineptam ex peccato factam fuisse arbitrentur. Non est etiam quod dicant cognitionem hominis ipsum duntaxat inflare vanitatemque ipsi inspirare ; quia ij qui hominem persecte cognoscere vulgo putantur , quamvis illum pellime saepe cognoscant; superbia intolerabili ut plurimum efferuntur : namque neminem se ipsiuna rite cognoscere posse, Quin eodem tempore suas sentiat infirmitates & miserias, evi aenter patςt.

317쪽

DE IN VIRENDA

rii. Nec certe viri vera solidaque praediti pietate quae non intelli- D. Vsii gunt vituperare selent , sed potius superstitiosi & hypocritae. Su-βρι sti: tu perstitiosi timore servili, ac animi demissione d tenuitate . stati in ingenium vivax fc penetrans vident expavescunt. Si exesa pli gratia , ipsis rationibus naturalibus tonitru ipsius lue effecta explices, protinus Atheus ipsis videberis. At vero hypocritae diabolica malignitate sese in angelos lucis trans Ormant. Veritatum sanctarum &ab omnibus sani in habitarum spacie utuntur, Ut Ueritatibus parum notis&a plerisque neglectis utilitate aliqua peculiari moti resistant. Veritatem veritatis imagine impugnant, ac dum ea quae omnes venerantur supe apud seiplos rident, existimationem . apud homines co solidiorem , de magis timendam sibi conciliant, quo res qua abusi sitiit sanctior est. Isti igitur lio in ines vchementillimi , potentissimi, & maxime formidabiles sunt omnium veritatis adversariorum. Rari equidem sitnt , sed pauci sum ciunt ad multa invehenda mala; veritatis & vii distis species plus saepe incommodi afferunt , quam Ueritas 3c virtus ipi i commodi. Unus cnim hypocrita vaser , quaecunque multi vere pij & sapientcs magno negotio aedificave iunz destiuere potest. IV. D. Dest artes, exempli gratia , existentiam Dei, immortali-ne rimo. tatem animae, multa ue alias quaestiones metaphysicas , 5 complures quia stiones miysicas demonstrative probavit , ac de seculo nostro ob veritates qtras retexit optime meritus est, si quis tanquam: surgit tamen homuncio quidam , servens, vehemensque declam 1-tor , ob Religionis stare zelum apud vulgus magno hab tus pre-tio ; Libros contumeliis adversus Philosis pluim illum plenos consicribit . ipstimque atrocissimorum accus at criminum. Cartullus est

Catholicus, si ab Jcsbitis studia sua instituit, .lsis magna cum reverentia saepe loquutus est: id ingenio ibit maligno sussicit ut populis Religionis nostrae in inlicis ac circa res Religionis provocatu 'facilibus persuadeat , Carte sum estri Jesbitorum cinissariunt & ali- .

quid nion stii moliciatem ; minimae enim veritatis species in rebus . fidei plus habent cfficaciae iii ingenia, quam v ci irpics reales in rcbUS .

Physicis aut Metaphys cis dc quibus partim sollicitum est vulgus hominum. De exilientia Dei scriptit Carte sitis ; sitis est isti Sycophantae vi cacozelum suum exerceat, veritatesque quas desen did 'ipsius adversarius opIrimat. Ipsum arguit esse ii theum, immo callide &subdole Atheismum docere ; ut famosus ille Atheus nomine Vamno Tolos, olim ignis stipplicio affectus , qui pro existen-tia Dei scribens suam tegebat impicta tem & malitiam. Nam in-t I argumenta quae prolare ut probet Cartesium esse Atticum illud

exitii, ,

318쪽

exstat, quod nempe, adversus Atheos scribebat ut olim qui impietati velum obducturus adversus atheos scribebat. Sic veritas ab iis qui salsis nituntur veritatis speciebus , quique ingentem sibi in debiles conciliaverunt authoritatem opprimi solet. Veritas lenitatis & pacis est amica , & quantumlibet valida sit, superbiae tamen & mendacii veritatis speciebus armati ferocitati nonnunquam cedit. Illa equidem novit errorem adversus ipsam nihil quicquam valere , ac si per aliquod tempus proscripta & obscura delitescat , expectat occasiones opportunas quibus tuto prodire

postit; Etenim in ipso oppressionis loco validior siepe & splendiadior quam usquam elucescit.

Cartesij antagor istam , hominem diversam ab ipse religionem iprofitentem, ainbitiosum, qui famam sitam famae eorum quibus inferior est veluti ruinis superstruere duntaxat conatur , temerarium declamatorem, Toetium, uno verbo , de iis quae non intelligit 'quaeque intelligere recusat cum contemptu loqui mirum non est..

Sed viros nec Cartesio,nec ipsius Religioni infenses ; ipsum odio M. Contempria prosequutos fuisse , ad id contumelijs quas in libro ab ipsius adversario composito repereruiit motos ; illud est quod non

possumus quin miremur.

Liber istius haeretici inscriptus ; Desperata c.tus Papatin , ipsius ἐimpudentiam , ignorantiam , violentiam , ae existimationis sibi ifalso zelo suo conciliandae cupiditatem satis arguit. Non est igitur quod huiusce hominis testimonio fidem adhibeamus. Quemad--

modum enim omnes Fabulae quas adversus Religionem nostram iii ilibro suo congessit credendae non sunt,stia maximae esset imprudenistiae atroces & contumeliosas criminationes quibus.adversarium istum proscindit credere.

Ne igitur viri rationis compotes sbi perseaderi sinant Domi num Cartesium csse hominem perniciosum; quia id in aliquo legerunt libro, vcl quia id ab hominibus ovibusiam quorum pietatem ,

aenerantur acceperunt. Haud licet hominibus ex solo ipserum testimonio credere , dum alios criminum atrocissim rum accusantia. Habitus externus hominis alicuius graviter & pie loquentis argu-mentum non est sussiciens ad a Iiquid persuadendum. Etenim non-- ne falsa Sc inepta eodem modo externo, quo vera & bona dicuntur , proferri possunt 3 praecipue di falsa ista& inepta quis incau-tus alte imbiberit. Accusationum adversus Cartesium factarum veritatem aut falsia.-tatem cognoscere difficile non est. Ipsius scripta facile invenit; ipossunt, nec ingenti negotio ab iis qui attenti sunt intelliguntur ..

psius igitur opera sunt legenda ut alia quam quae eX ince Gaa

319쪽

Ξ o DE INQUIRENDA

fama deducuntur adversiis ipsum pollini proferri iudicia. Ac postquam attente lecta fuerint dc seria meditatione excussa , spero fore ut non amplius accusetur Attici simi , quin contra ab iis qui ipsum

antea criminabantur ea excipiettir Veneratione , qu 1 vir cuius ope non modo existentia Dei & immortalitas animae, verum etiam innum crae aliae veritates hucusque incognitar, modo simplici ilinio deae vidental limo demonstratae sunt, dignus est.

De scientia desiderio ac Doctorum falso fic

Ens humana parum admodum habet capacitatis, nee tamcnam quicquam est quod scire non cupiat. Omnes cientiae hum Dar ipsus desideria non possunt implere , cum tamen ipsuas capacitas adeo angusta sit ut vel unam scientiam specialem capere nequeat. In perpetua agitatione perpetuoque plura sciendi desiderio versatur; hve quia id quod quaerit se nacturum esse sperat, ut capitibus praecedentibus dictum est, sive quia mentem & ingenium augescere arbitratur vana alicuius cognitionis non vulgaris professione. Immoderata selicitatis & inuignitudinis cupiditas essicit ut omni hos scientiis studeat , felicitatem se consecuturum in Ethica sperans , falsamque illam magnitudinem in scientiis speculativis

quaerens.

Cur homines reperiuntur qui vitam Rabbinorum opera , alios que libros idiomatis peregrinis obscuris , corruptis, &ab authoribus sine sale Sc intelligentia conscriptis lepondo transigunt, nisi quia sibi persuadent se postquam didicerint linguas Orientales, iis,qui illas ignorant longe superiotes evasuros ' Quid ipsos in labore improbo, molesto , duro , inutili potest sustentare de corroborarenis spes alicuius praecellentiae , & vanae nescio euius magnitudinis contemplatio 'Revera homines rarae eruditionis & non vulgares habentur ; splendidis ob eruditionem ornantur elogiis ; Lubentius audiuntur quam caeteri homines Et quamvis plerunque merit b dici possint omnium imprudentillimi ae iudicio maxime destituti, si Eoam quia totam vitam in labore valde inutili , quo nec sapie

tiores nec seliciores possunt evadere, collocarunt ε, caeteris tamen

ingenio dc iudicio antecellare creduntur ue Quia in dissionum origine Diqiligod by Coos le

320쪽

VERITATE. LIBER IV. 2 P i

gme aliis sunt doctiores in rerum etiam natura periti ili mi existi

mantur.

Eandem ob causam Astronomi non modo tempus & bona , ut ea accurate cognoscant quae cognoscere inutile M imps stibi Ie est

insumunt: Exactam in Planetarum cursu regularitatem , quae non occurrit, reperire , & tabulas Astronomicas ad explicandos effe- ωs quorum causas iron cognoscant , in istituere volunt. Seleno

graphiam , seu Iainae Geographiam componunt, quasi quis in Lu- na iter facere vellet. Eam iam iis qui in Astronomia insignes sunt diviserunt ; pauci sunt qui in illa Regione aliquam non possideant Provinciam ut mercedem ingentium laborum suorum ; nec satis scio an non gloriae sibi ducant illius meruisse favorem qui . haec regna ipsis tam liberaliter partitus est. Cur homines ratione praediti huic scientiae tam anxie incum bunt , Cum in erroribus crastissimis circa veritates sibi utilistimas Ve; santur, nisi quia magnum quid cxistimant cognoscere ea quae vertuntur in caelis y Rei minimae inter eas quae in caelesti regione aguntur cognitio , praestantia dignior videtur cognitione rerurre. vilium, abiectarum & corruptibilium, qualia sunt iuxta ipses corpora sublunaria. Scientiae nobilitas ex obiccti ipsius nobilit ite. oritur. Magnum istud principium est ' Ergo cognitio motus corporum inalterabilium & incorruptibilium omnes scientias subli- .mitate superat. Ill r itaque sublimitate & praestantia ipsorum in-- geni j digna vidctur. homines sese perstringi sinunt falsa magnitudinis idea quae

iucunde eos percellir. Statim atque illo phantasmate permota suit imaginatio, coram illo deprimitur , ipsum.Veneratur, ac rationem cuius .sset iudicium ferre evertit Scoccaecat. Homines itur de affectuum iborum obiectis iudicant mniare , oculis clausis incedere , ac sensu communi capti esse videntur. Etenim quid, quaeso , magni est in cognitione motuum Planetarum , nonne ipsos sat cognoscimus ut mensum δι annorum curricuIum possimus metiri atque determinare ' Quid scire nostra interest an Saturni a

annulo aut ingenti parvarum Lunarum numero circundetur,quare

circa eam rem in partus imus' Cur gloriam inde aucuparis quod magnitudinem eclipseos maiori sirccessu praediateris quam quidam alij, in eo sorte felicior , potitas quam sapientior Sunt homines a Priii-cipe constituti ut astra observent, ipsorum observationib s contenti simus. Legitima est ipsorum applicatio circa ista , quia ita ipsis negotij datum est. In id operam feliciter conserunt,quia Omnem artcm attentionem , 3c diligentiam post bilem adhibent.nihil tipsisueta ut prospere ipsis cedat hic labor Itaque satis circa rem quae

SEARCH

MENU NAVIGATION