장음표시 사용
331쪽
pra caeteros dignitatibus, nobilitate, 6c divitiis longe eminentes, aut qui ad nihil aliud intendunt qΗam ad captanda fortunae bona, errori maxime obnoxij sint ; & ad veritates paulum occultas partim idonei. Quippe inter ca quae ad vitandum errorem in quaestionibus paulo dissicilioribus necessaria sunt , duo requiruntur praecipue, quae in hominibus de quibus hic agitur rard admodum
occurrunt l, nimirum , mentis attentio qua res penitus introspiciantur, &-seu suspensio, ne iudicium temere feratur. Immi,
illi etiam qui aliis instituendis praesciuntur , quique ad alium colis limare non deberent scopum , quam ad sibi acquirendam selertiam , & capacitatem in eiusmisi munere requisitam, errori virlurimum obnoxij fiunt, statim atque Publico inseruire ceperunt rhVe quia attentionem rebus quae sine attentione intelligi ne queunt praebere iis per otium non liceat ; seu quia Doctorum sa-mam avide aucupantes de omnibus imprudenter Sc audaciter iudicantinec nisi iniquo animo quemquam ipses impugi, o & do
De voluptatis amore relate M Ethicam. I. Volutas fugienda essiiceι nos essectat felices. II. Voluptas ad bonorum senserita amorem nos ferre non debet TRibus capitibus praecedentibus de inclinatIone qua ad entis
nostri conservationem serimur loquuti fuimus , S: quomodo illa nos in plurimos iniiciat errores ostendimus et jam de inclinatione qua ad το bene esse propendemus, hoc est, ad voluptates & ad ea omnia quae nos steliciores emere possunt , aut quae saltem ad id conferre posse existimamus, verba faciemus,atque errores ex ista inclinatione oriundos patefacere copabimur. Sunt Philosophi qui voluptatem non esse bonum , dolorem, non esse malum hominibus p suadere nitantur : homines posse felices esse in medioe acerrimorum dolorum, & infelices in medio
summarum voluptatum. Cum isti Philosephi sint vald. pathetici& viva polleant imaginatione mentes debiles & impressionibus fa-ella cedentes in suas abripiunt sententias,namque Stoici Phantastici vadantenus sunt,Phantastici autem Vehemcnteo ciun sint ii alictrum menti Diqiligod by Cooste
332쪽
menti salias quibus praepediti sunt sententias facili negotio impci- Duu.Sed quia nihil est quod experietil R conscientiae nostrae seu sen-
tui interno non cedat, Omnes illae rationes quam pompa & magnificentia hominum imaginatio percellebatur de perstringebatur , cum omni splendore suo evanescutit statim atque mens voluptate aut
e sensibili assicitur. Unde fit ut qui antea falsae isti persuasibili ex impressione sensibili ortae incaute fiderunt , minimo viti, ii sititui cedant omni sapientia dc robore destituti, tumque sede- tos suisse Sc victos cste cognoscant. 'Si Philosophi discipulis suis eas non possint impertiri viresibus assectus suos superent saltem ne iis illudant falso ipsos per- 1 iadentes nullos clara inimicos adversus quos pugnare dcbeant. Red ut in se sunt dicere oportet , voluptas semper bonum est ; & v lupividesbr semper malum , sed voluptate frui non semper expedit, quamvis dolorem pati quandoque expediat. Q Sed ut haec facili iis intelligantur sciendum cst. 1 meum solum satis potentem esse ut agat in nobis , atque iatiosis sensu a voluptatis aut doloris creare queat. Cui libet enim . ratiotumi suam consulenti ac sensuum testimonia spernenti, objecta τ' quae si, imus nequaquam agere in nobis , nec mentem nostram in seipsa v lii Iatem & dolorem quibus assicitur , eorum occasione
et ' nonum aliquod dari non deberi, nisi ut ille cui datur illud bon , ad aliquam bonam actionem feratur , vel ut bona
quaepiam factio remuneretur : S Vice versa neminem malo assici, nisi ut ad aliqua actione mala deterreatur vel ut actio mala jam patrates niatur ; unde illud insertur.. Nempe , cum Deus secundum ordinem justitiae leges semper agat ; omnis Voluptas nos fert nec a ib ad aliquam bonam actionem , aut nos rcmuneratur ; omnis vero dolor , nos ab aliqua actione mala deterret, aut nos punit. 3. Esse actiones bonas uno sensu , malas vero altero. Exempli gratia Ie, Deo id vetante, morti exponere , cst mala actio ; at velo morti sese exponere, Deo id iubetite, est bona actio. Nam omnes actiones nos rae sunt bonae vel malae , quia Deus eas aut jussit aut proli ibuit, prima voluntate sua generali, qu ae dc ordo est & institi itio naturae , μ aliis voluntatibus , seu mandatis specialibus quae d naturae reparationem siliat necessaria. .
Dico igit*r voluptatem semper esse bonam, sed illam degustare non semper utile esse. Qiu cum nos illi, qui solus eam creare potest, unire de-
333쪽
beret, ab eo eontra nos disiungit, ut nos iis quae Noluptatem crea-- re falsb videntur uniat. A Deo nos abducit ut vili creaturae
nniat.Quamvis enim ij qui veram possident Philosophiam volupta- tem ab obiectis externis non oriri quandoque cogitent & illagitatione ad Deum in omnibus agnoscendum M amandum serrique ni , nihilominus ex quo peccatum irrepsit , ratio humanatam debilis est, sensuum & imaginationis in mentem tanta vis est, ut eor hominis facili negotio eorrumpant, nisi iuxta Evangeli j mo nitum , rebus omnibus quae ad Deum per se ferunt non abstineat Nam ne praestantissima quidem Philosophia mentem sanare aut
malis ex voluptate natis mederi potest. a. Quia cum voluptas sit praemium , istiquum est in cor restio motus producere qui Deum , propter primam ipsius Voluntatem cogant, ut ita dicam , ad excitandam in nobis voluptatem, quum illam non meremur, sive quia actio quam facimus est inutilis aut mala, siue quia peccatores elim simus , nullam ab pse mercedem petere debemus. Homo ante peccatum in actionibus suis bene temperatis voluptates sensibiles merit. gustare poterat, sed ex quo peccavit nullae amplius stini voluptates sensibiles omnino innocentes , aut quae ipsum laedere non possint achi eas gustat, saepe enim eas degustare senicit ut iis sese mancipet, . . 3. Quia , cum D cus sit justus, fieri non potest quin vim quae ipsi insertur , quum ad actiones pravas quae adversus ipsem perpetrantur voluptate remunςrandas adigitur , aliquando puniat. Quando mens corpori non amplius adhaerebit, Deus seniationes
quae pro lege sibi , se ipso imposita spirituum animalium motibus
Tespondeant in nobis excitare non amplius tenebitur ; ac justitiae sue iatisfacere semper tenebitur , atque tune ipsius vindictae &irae tempus eris. Tum ordine naturae nihil immutato, ac in prima voluntate immotus semper permanens , doloribus aeternis iniustas voluptates puniet. . Quia certa perseasio qua hane justitiam aliquando exemeendam elis eognoscimus etiam in hac vita animum acerrimis exagitat anxietatibus , ipsumque ad desperationem quandam adducit , quae libidinosos in maximis voluptatibus miseros reddit.
morsus & poenitudines semper comitantur , quoniam nos nullam mereri voluptatem sitis seperque convincimur , atque gaudio quodam interno quod etiam in poenitentiae dolore oecurrit, nos
Itaque licet voluptas sit bonum , fatendum tamen est , ipsinaduinare ob omnes rationes stra memoratos semper utile non esse. Duiligod by Cooste
334쪽
esse, atque etiam ob multas alias quas scire est utilissimum , quasique ab his supra dictis deducere pronum est , dolorem pati sereremper optimum est, quamcis dolor reapse sit malum. Nihilominus omnis voluptas est bonum , illumque a quo ρο- statur reddit actu selicem eo saltem momento quo illam gustat , dc omnis dolor est malum, esimque qui eo afficitur reddit acta inse-licem eo momento quo illum patitur, & quandiu illum patitur. Jnsti & sancti omnium infelicissimi & maxime miserabiles dici possunt, si )ua tantum in cimm speramus , miserabiliores sumin omnibus i. Cinuc, inquit Paulus,nam qui flent &objustitiam mecutioncm patiantur non ideb felices sunt quia persecutionem patiuntur objustitiam . sed quia regnum coelorum ad ipsis pertinet, & ingens remuneratio ipsos in coelis manet , hoc est , quia beati erunt. mi persecutionem patiuntur ob justitiam in eo justi sunt & persem dc quia ordini a Deo instituto parent , nam persectio in eo posita est ut illum ordinem sequamur ; sed selices non sunt quia patiuntur : aliquando amplius non patientur, ac tum selices non secus ac justimperfecti erunt. Attamen iustos spei & fidei virtute , quae bona futura veluti praesentia menti cibijciunt, aliquatenus etiam in hae viti selices esse non nego, nam ubi spes alicuius boni firma & vivida est, certε bonum illud menti appropinquat , ipsique veluti delibandum praebet. Ipsam itaque spes aliquo modo selicem emcit, elim boni possessione ac voluptate beati namus. Hominibus igitur dicendum non est voluptates sensibiles non esse bonas , nec eos reddere selices qui ipsis fruuntur ; quia id
verum non est , in id tentationis tempore sito damno agnoscunt. Iis dicendum est voluptates in se bonas esse , eosque aliquatenus
inde evadere felices; sed illas tamen ab ipsis vitari debere ob rati nes supra allatas aut similes , at Vero addendum est propriis naturae viribus ipsos non posse vitare voluptates , quia inclinatione Insuperabili felicitatem exoptant, & inclinationi illi hisce v Iuptatibουs transitoriis quas vitare deberent, aIi quo modo satisfit ;unde fit vi deflenda pereundi necessitas ipsis incumbat, nisi succurratur. Haec monendi sunt, ut sua miseria distincte agnita quantopere indigeant liberatore agnoscant. Cum hominibus loquendum est ut eum ipsis IEsus-Curasrus
loquutus est , non Verb ut Stoici , qui nec naturam nec morbum mentis humanae cognoscunt. Perpetuo monendi sunt, quemque semetipsum odisse & spernere debere, atque hic in terris nullam sperandam tutam sedcm aut felicitatem ε, quotidie Crucem suam, scumnae suae instimentum lesendum esse , nuncque vitae iacturam
335쪽
faciendam esse ut in aeternum recuperetur. Iunique docendi sunt ipses res desic riis suis plane contrarias facere teneri , ut suam impotentiam ad bonum agnoscant. Nam homines invicto felicitatis
desiderio ardent , dc nemo potest esse selix , nisi iaciat id quod
vult. Forsan quum mala praesentia sentient Ac mala futura praevidebunt , in terram proni cadent ε, forsan versus coelum clama- iuuat, mediatorem quaerent, objecta sensibilia extimescent, & omnia quae sensibus & concupiscentiae blandiuntur eaute horrescent.
Spiritum illum supplicationis & poenitentiae ad gratiam, sine qua
nullum robur , nulla sanitas, nulla salus speranda est, obtinendam tam necessarium , hoc pacto sorsan induent. II. Voluptatem bonam esse intus convincimur ; atque illa convi- . mlvtra nar chio live a falsa non est, quia voluptas revera bona est. Volupta- neu ιη νε teni esIe caracterem boni naturi convincimur , atque illa convictio: verissima est , nam quod voluptatem creat certe optiis. um sis mum cst & ma Xime amabile. At verbobjecta sensibilia, aut etiam ιliavim. mentem nostram posse in nobis voluptatem gignere non persuasi sumus , nulla enim ratio est cur id credamus, clim e contra innumerae sint cur secus credamus. Objecta itaque sensibilia non sunt bona , non sunt amabilia. Si ad vitae conservationem utilia sint, Ulis utendum est. Sed elim in nobis agere nequeant , ipsa amare
non debemus. Mens id selum amare debet quod ipsi bonum est. quodque ipsam feliciorem & perfectiorem emcere potest. Id igitur solunt quod sepra ipsam est amare debet, ipsam enim persectionem diu taxat accipere poste ab eo quod ipsa superius est evidenter patet. Sed quia rem alicujus effecti causam esse iudicamus , quum res illa semper comitatur illud effectum ; objecta sensibilia in nobis agere arbitramur, quia ipsis ad nos admotis novas excipimul sensitiones, & quia illum qui istas sensationes revera excitat non Videmus. Fruhum degustamus , & illum degustando dulcedinem sentimus 1 dulcedinem illam isti. fructui tribuimus et illum hanc
dulcedinem parere . atque etiam in se complecti iudicamus. Deum non videmus , ut fructum illum videmus & contrectamus. Immo ad Deum, nee forsan ad nosmetipses animum advertimus. Itaqu Deum veram istius dulcedinis causam esse , istamque dulcedinem esse inciatis nostr ae modificationem non judicamus. Tribuimus causam & effectum fructui quem edimus. Quae de motibus ad corpus pertinentibus dicta sunt, de iis etiam quae ad corpus non pertinent intelligi debent,quales sent cogitati nes seu allietiones citae occurrunt in puris intelligentiis.
Mens seipsam considerat: nihil selicitati & perfectioni suae deesse; au quicquid optat se non possidere videt: Dum felicitatem suam
336쪽
eontemplatur gaudio a meitur ; dum infelicitatem stam sentit tristitia laborat. Felicitatis contemplationem in ip a selisum illum gaudij excitare protinus arbitratur Mia sensus ille gaudij, istam
felicitatis contemplationem temper comitatur. Pariter infelicitatissiae cognitionem in ipse etiam tristitiae sensum excitare imaginatur e quia sensus ille cognitionem istam semper sequitur. Vera sensuum seu motuum istorum causa , Deus scilicet, ipsi inanisesto
non apparet. Immo de Deo ne cogitat quidem. Deus enim in nobis
agit nobis ipsis insciis. Deus gaudij sensu nos remuneratur, quum in eo stato in quo
nos esse decet, nos actsi esse cognoscimus , ut in eo perflemus, ut nostra desinat inquietudo , felicitatemque nostram , capacitate mentis nostrae nulla alia re occupata , plane & plene gustemus. Sed tristitiae sensum in nobis excitat , quum nos in eo statu non esse cognoscimus , in quo esse deberemus, ut ab eo, in quo stimus, desistamus , &perfectionem quae nobis deest anxie quaeramus. Deus enim nos versus bonum indesinenter pellit, ubi cognoscimus nos illud non penitus possidere, & in eo nos firmiter sistit, quum nos illud plane possidere cognoscimus. Itaque alia tiones gaudij aut tristitiae intellectualis , non secus ac affectiones gaudij aut tristitiae sensibilis nullo modo esse voluntarias mentis producti nes evidenter, ni fallor, pater. Quocirca manum illam invisibilem, quae nos bonis cumulat, qua 'ue sub speciebus censibilibus sese menti nostrae subducit, ratione perpetuo agnoscere debemus. Illam adorare , illam amarenos decet: verum illam etiam timere debemus, quippe quaesii nos honis cumulet , nos etiam doloribus cruciare possit. Illam amore Iibero, amore cui ratio affulgeat , amore qui Deo & nobis dignus
sit amare debemus. Amor noster dignus est Deo , ubi illum amamus quia ipsiim inmabilem esse eerto cognoscimus , dc amor ille nobis dignus est , quia , nos rati sene praeditos i1 amare oportet quod ratio nobis ostendit amore nostro dignum esse Sed sensibi- Iia amamus amore nobis indigno , &quo etiam ipsa sunt indigna. Nam clari ratione praediti simus , illa amamus sine ulla ratione quae nos ad illorum amorem serat , quia illa esse amabilia
clarε non cognoscimus, quin contra contrarium optime novimus,
sed voluptas nos decipit & ad illorum amorem. D t: quippe caecusic immoderatus voluptatis amor salsorum iudiciorum quae homia, nes in rebus ad mores pertinentibus serunt,uera est cauti.
337쪽
De amore velumis relate ad scientias speculativas. I. AEomodo
amor Isie nos a veritate retegenda arceat. I I.
Exempla asseruntun IMmoderata cupiditas voluptatum sensibilium non modi, est otigo
lethalium errorum in quos circa Ethicam incidimus 8c morum nostrorum corruptionis causa generalis ; eadem etiam prooensio inter causas aberrationum mentis nostrae praecipua est , nosque in errores crassissimos quamquam miniis periculosis circa res mere speculativas sensim inducit : quia propensio illa nos ab attentione ad res illas speculativas intelligendas & accurato iudicio expendendas necestaria amovet.
De dissicultate quam homines, dum rebus paulb abstractioribus incumbere volunt, experiuntur, jam muItoties diximus, quia res de qua tum agebatur id postulabat. De illa circa res abstractas dissicultate , sub finem primi libri dictum est , dum ostendebamus
mentem modis externis magis quam rebus ipsis saepe attendere,quia ideae sensibiles ipsam magis ametunt , quam ideae purae mentis. Eadem de re etiam secundo libro dictum est , quia agendo de tenuitate fibrarum cerebri, demonstrare oportuit, unde quorundam ingeniorum esseminatorum mollities oriretur. Denique de hoc dictum est tertio libro , inter loquendum de attentione mentis, ubi ostendendum fuit mentem nostram rebus mere specillativis parum , illis vero quibus vivide assicitur, quaeque in ipsa voluptate- aut dolorem excitant multam attentionem praebere. Errores nostri multas perih semper habent causas quibus originem debent : adcb ut adversus ordinem peccari credendum non si quoties res eaedem recurrunt, eorundemque errorum multae in multis locis afferuntur causae. Id enim sit quia eorum revera multae suiu , semper de lausis occasionalibus loquor , sepe enim diximus solam veram & realem causam errocum nostrorum esse malum libertati ostrae usum , qua benὲ non utimur vel in eo uno quod ei quantum possumus non utimur, ut id ab istius operis initio explanavimus.
Ne quis ergo miretur , si , ut clare & plene explicaremus, quomodo , exempli gratia , modi externi & sensibiles sub quibus resistere talitescum , nos deludant bc in errorem injiciant, si, in-
338쪽
quam ut haee explicarentur Velut in antecessum praemonere necesse fuit in aliis libris, nos versus voluptates inclinare ; quod ad istum librum qui de inclinationibus naturalibus agit reservandum esse
videbatur, &sic de aliis quibusdam locis. Ex eo saltem id studiiis colligetur , quod scilieet hic supersedere poterimus a multis dicendis quae hic necessarib dicenda essent , nisi alibi jam dicta fuissent. Quicquid est in homine tam firmo vinculo nexum est , & a
se invicem ita pendet , Ut numero rerum quae eodem tempore dicenda stat is saeph obruatur, qui res omnes accurath & penitus explicare aggreditur. Saepe necellitas postulat ut ea quae a natura inter se invicem juncta suere non separentur , utque eo pacto adversus ordinem antea propositum procedatur, quum ordo ille nihil praeter confusonem potest afferre ; ut interdum necessario contingit. Sed quucquid fiat nemo unquam potest ea omnia exprimere & clare explicare quae cogitat. Hoc duntaxat ut plurimum licet sperare : Ncmpe , alios eo adducere ut soli pollini eum voluptate Sc facilitate retegere & excogitare , quae a nobis difficili negotio retecta fuerunt & excogitata. Et quia sine attentione
quicquam intelligere impossibile est , in id praecipue incumbendum
est ut attentionem aliorum possimus nobis conciliare. Id equidem Itic sumus conati, quamquam nos rem infeliciter gelliste fateamur.
Et eo libentius id quod a parte nostra deruit profitemur , quod ista confessio Iectorem ad id debeat incitare , ut se attentum rcddat quo desectui nostro postit mederi , & res quae sane penitus introspici merctur, penitus introspicere queat. Errores in quos inclinatione nostra versus Voluptates & in genere uersus ea omnia quae nos assiciunt incidimus , sunt infinitiiquia inclinatio illa mentis visi ina disicit & dissipat , ipsum ideis sensuum& imaginationis confusis perpetud applicat , nosque edim pellis vi de omnibus praecipitanter & duntaxat relate ad nos
Veritas non cernitur , nisi ubi res ut in se sunt conspiciuntur, I. nec unquam ut in se sunt conspiciuntur , nisi videantur in eo qui Lyμ mores omnes in se modo intelligibili complectitur. Quum res in nobismet ipsis videmus , illas imperfecte admodum VidemuS , seu mὸν au ν- potius nihil videmus Praeter sensationes nostras , non vero res quas videre optamus, quas nos revera videre falso credimus. Vt res quales in se sunt Videantur attentione opus est ; quia nunc Deo non unimur sine labore & conanime. Sed ut res in nobis videamus , nulla aloentione opus est ; quia etiam inuiti si nil mus quae nos assiciunt. Nulla Volup ate naturaliter praevertimur in
339쪽
Vnione nostri cum Deo , ideae purae rerum nos nequaquam percel- sunt. Itaque propensio nostra versus voluptatem nos Deo nec ap Plicat nec Vnit: quin potius ab eo lios indesinenter seiungit atque amovet. Illa enim propensio nos perpetud fert ad res conliderandas secundum ideas ipsarum sensibiles, quia ideae illae falis & impurae nos assiciunt. Voluptatis igitur amor , & vsiis actualis voluptatis quae ipsius amorem excitat & corroborat, nos perpetub a veritate in
QMi itaque ad veritatem vi ipsius lumine potiantur accedere volunt, a Voluptatis privatione ordiri debent. Ea omnia quae men tem vividἡ assiciunt & iucunde occupant & distrahunt sedulo Vistare debent. Sensus & aisectus silere oportet , ut veritatis V X exaudiri possit: quippe seecssus ab hominum consertio , & eorum omnium sensibilium contemtiis necessarius est & ad mentis peris Pionem & ad cordis conversionem. Ubi voluptates nostrae sint maximae , & sensitiones vividae, ad veritates etiam simplicissimas inepti stimus nec notiones COm munes attingimus , nisi aliquid sensibilis includant. Ubi voluptates aut aliae sensationes sint temperatae , aliquas veritates simplices & faciles possumus equidem intelligere ; Sed si heri posset
Ut voluptatibus & sensationibus plane liberaremur , tum veritates omnium maxime abstractas & dissicillimas possemus assequi. Quippe quo mag s ab iis quae Deus non sent recedimus , eh magis ad Deum accedimus, qud magis errorem vitamus eo citius Veri vatem comperimus. Sed ex quo peccatum obtinuit, ex quo amos Voluptatis praevenientis immoderatus , imperium in mentem nostram userpavit , mens illa ita debilis facta est , ut in his penetrare non valeat;ita materialis,& a sensibus dependens, ut res abstractas quaeipsim non tangunt, attingere nequeat. Immo notioneS communes nonnisi aegre percipit ; ae ipsis attentione deficiente salias& obsturas esse saepe iudicat. Rerum veritatem ab ipsarum utilitate, relationem quam inter se habent a relatione quam habent
cum ipsi disternere nequit ; ac eas saepe Verissimas iudicat , quae utilissimae , iucundissimae & maxime sensibiles sent. Denique ii clinatio illa omnes perceptiones quas de obiectis sensibiliόus h bemus, ac proinde omnia iudicia quae de ipsis serimus inficit geturbat. En tibi aliquot exempla. L Notione communi constat virtutem vitio antecellere 3 praestare επι is esse sebrium & castum , quam intemperantem , & voluetati addictum. Sed inclinatio versus voluptatem ideam illam ita nomnun m perturbat ut illam quandoque non nisi obseure ac ve-
340쪽
rite instituendam necessarias elicere postia ius. Mens voIuptatibus suas sperat ita occupatur, ut eas innocentes esse supponat, & solas ipsis potiendi rationes quaerat. Omnes norunt, praestare iustum esse, quam divitem, justitia hominem magis extolli quam superborum aedificiorim possessione, quae saepὸ illius qui ea aedificari curavit magnitudinem non tam arguunt, quam ingentem iniustitiarum & facinorum numerum. Sed voluptas quam homines nihili ex vana salsis magnitudinis ostentatione percipiunt, aretam ipsorum mentis capacitatem fatis imis plent ut veritatem adeb evidentem obscuret & ipserum oculis
surripiat. Se viros magnos esse stulte imaginantur quia ampla possident aedificia. Analysiis aut Algebra speciosa haud dubie omnium scientiarum pulcherrima, hoc eli, secundillima & certissima est. Sine illa mens
nec penetrationem nec vastam habet capacitatem , & eius ope quaecunque cerib & evidenter sciri queunt , assequi potest. Licet haec scientia hactenus satis imperfecta suerit, eos tamen qui in ea eruditi fuerunt e qne rite usi sulit celeberrimos reddidit, ipsius ope
veritates ceteris hominibus imperceptas retexerunt. Μenti huma nae ita accommodata est , ut ipsius capacitate nullo modo distracta ad res ad institutum inutiles , ipsam ad scopum recti & certi, ducat. Uno verbo scientia est universalis , & veluti caeterarum scientiarum clavis. Attamen quantumvis in se existimatione digna sit, nihil tamen habet quod homines pelliciat, quia duntaxat nihil habet quod sub senses cadat per multa saecula penitiis neglecta fuit. Non pauci adhue sunt qui vel ipsius nomen non cognoscunt; dc inter mille homines vix unum reportas qui aliquatenus illam scientiam calleat. Doctissimi viri qui illam nostro saeculo renovarunt, parum in ea progressi sunt, nee illam ordine & claritate qua par erat tractaverunt ; ut pote homines quemadmodum ceteri, dc qui veritates illas quas voluptas sensibilis non comitatur tandem fastidiverunt. Voluntatis ipsorum peccato corruptae inquietudo, mentis ab agitatione dc sanguinis circulatione pendentis levitas, diutius non linit ut magnis , vastis , & secundis veritatibus quae omnium veritatum mutabilium , quae exactἡ cognosci possunt. normae sunt immutabiles & universales, nutrirentur. Metaphysica pariter est scientia abstracta , quae sensbus non blanditur, Sc in cuius studio mens nullam percipit Voluptatem ;atque hane etiam ob causam ista scientia summopere negligitur; ae saepe occurrunt homines satis stupidi ut notiones communeraudacter negent. Sunt qui negent id de aliqua re asseri posse & d
bere quod includiciu clare dc distincte in idea isthis rei. Nihiliuit