장음표시 사용
371쪽
. una inundatione agitatur. Haec statibilis mentis commotio senis Ur cona itatur 1stumiseritin in motum, ut quaecunque eo pus spectant participet ; non secus ac motus spirituum excitatur in corporae Sat imatque meus versus at uod olbjectum fertur. Cum enim memuniatur corpori; eorpus menti ; utriusque motus debent recipr .ari.
Sextum sent varii sensos, amoris, aversationis, gaudii, deside- si, utilitiae, nati non ea perceptione intellectuali boni aut mali, M. de quibus supra, sed ex variis commotionibus in cerebro ortis,spiria
Septiauinti est sensus quidam gaudii seu potitis suavitatis inter nae, qui mentem sistit inaffectu, quique ipsi testatur ipsam in eo elis statuis quo par est esse, relate ad obtinum quod contemplatur. Suavitas illa intema omnes in genere assinus, qui ex perceptione mali, aequὸ acquieri perceptione boni nascuntur, tristitiam ut gaudium aequaliter comitatur. Haec suavitas omnes nostros assectas nobis es- Leit ju odori eoque nos impellii ut iis assentiamur, nosque permitramus. Denique bare suavitas bis superanda est gratiae suavitate, ac fidei &. rationis gaudio. Nam, quemadmodam gaudium ex cere aut evidenticorautione nos in optimo mitu relate ad ea quae percipimus Hrsari, semper nascitur, ita affectuum sitavitas sequitus naturaliter ex sinis confuse quo credimus nos in optimo esse statu relat in ea quae sintimus. Iam autem gaudio mentiso gratiae sitavitate, uincenda est falsa assectuum suavitas qua bonis s tabilitara mancipa-
Ea omnia de quibus supra, in omnibus atassibus concurriuu . nisi quum sensibus quibusdam confiisis excitantur, & mens nullum. 'vere it bonum aut malum eri quo possint irasci, tunc enim tria priora in iis non Metur e P tet. Pariter haec omnia non esse libera, & in nobis sine nobis,vel etiam. nobis invitis esse, ex emo peccatum irrepsit , selumque voluntatis nostrae eonsensum a nobis revera pendere, nemo non Videt. Sed line fusius explicare, di exemplia illustrare, o rae pretium Vivo
Supponamus igitur hominem quempiam eontumelia actu assic aue euniam, quia forti &vivida, vel alueuocasu , ut exempli grati morbo, seu ancholia, agitata pollet imaginatione, in mumo so- clusum, in animum sibi inducere , hominem aliquem, qui de ipso so seu neqvidem emitat ; ve tamen ipsi nocere: ad id actu esse ac, vinctum. Visus sensibilis, aut imaginatio relaxionis quae est inter actioines inimici sua consilia, prima erit causa; a iactasque ille quemiapposuimur, movebitu . Immd, nequidem eum actu contumeliam pati , vel etiam eum
372쪽
Voluntatis vam aliquam accipiat determinationem 3, sufflest ut intellectu puro sine ulla eorporis partiei patione rem illam eogitet. Sed
haec nova determinatio non imo determinatio ex affectu orta, .led
mera inclinatio debilissima & languidissiima, hominem illum vehementem consiliis suis oppositionem actu experiri, aut sibi futuram imaginari supponere praestat, qu- alium qui sola mente sine sen-sdum ac imaginationis subsidio sibi in partam inferri putaret. Quod secundum in istius hominis affectu conliderandum venit
est incrementum motas voluntatis versus bonum , a cujus possessione arceri ab inimieo mali,vel imaginatio timet. Et illud incrementum eo majus est quo oppositio fortior ipsi videtur. Inimicum suum priami fronte non odit, nisi quia bonum amat, ἐκ quo amor major est, eo vehementius est odium; quia motus ipsius voluntatis in odio a- Iiud revera nihil est quam motus amoris , cium motus memn versus
bonum non ditserat i motu quo ipsius tinni pravationem fugimust, ut jam dictum est. Tertium est sensus affectat eonsentaneus, iam autem in hoc asse,ctu est sensis odia; moras odii idem est ac motus amoris, sed lati sua odii omninb dissere a sensu amoris, id p: oprii experientia apud
numquemque constare debet. Mothssunt actiones voluntatis: ses scis sunt modificationes mentis. Motos volutatis sunt causae naturalessetisdum mentis, & vicesim isti se da numtis voluntatis clinius in sua determinat e cordinant, sensias odii in tuo homine, est natutalias'uela motus voluntatis, mali praesentia excitati, ac deinde motus ille a sensu cujus causa est fovetur. Quod de dio homine diximus ipsi posset convenire , licet eoipustion hiarem. Sed quia ex duabus parti a a natura unitis conitat sinotas mentis corp-i. 6c motus toτporis menti communicantur. Itaque, nova determinatio, vel Herementum motis voluntatis, naturaliter producit novam determinationem in motu spirituum animalium . q. ae semiper diverti est in omni in affectibus, quamvis mi tus montis pene idem semper sit. Spiritus igitur in brachia, erura, & faelem vehementer pelluntur ut in corpore eam informent dispositionem quae allectui necessari, competit. Utque faeiei eum aspergant habitum, eamque speciem quae hominem injuria Desiim exprimat. relath ad omnes circumstantias injuriae iΙlatae, & ad eonditionem & vires laedentis di laesi. Jam autem ista spirituum essu fio eb vehementiori copiosor veloeior est, quo bonum majus,opositio fortior,& cerebrum vividitis affectum est. Si igitur homo ille de quo sermo est per imaginathenem tantum injuriam aecipiat , aut fi realis ipsi inferatur, seu levis, quaeque i
gentem non efiiciat in cerebro commotionem; spirituum aninia iuri
cilusio futura est debilis & languida, ac forte debilior quam ut dispo.
373쪽
tionem corporis ordinariam tu naturalem pollit immutare. At si iniuria sit a rox, & imaginatio incalescat, ingens in cerebro fiet commotici, & spiritus talara vi diffundentur, ut in iacie& in corpore eam
speciem eumq: habitu sint formaturi qui affectili dominanti congruat, si ipsi vires ad vincendum suppetant, ipsius habitus minax & seraxerit. Si debilis sit, nec malo ipsi ingruenti postit resistere , habitus erit humilis & supplex. Ejus gemitus &lachrymae in adliantium,& ipsi iis hostis animum motus misericordiae excitabunt; hoc modo auxilium obtinebit quod propriis viribus sibi ipsi ferre non valebat. At si adstantium, & illius qui misero isti adversatur spiritus animales & fibrae cerebri jam commota sint motu violento, ac illi motui contrario, quo menti ingignitur commiseratio gemitus illius cui injuria fuit illata, motum illum ips contrarium in inimico augebunt, ae nulla ips luperesset auxilii & salutis spes; si in eodem habitu & situ ipse perstaret. Verum huic malo obviam ivit natura; namque ubi ingentis alicujus boni jactura imminet, quaedam rabiei ,& desperationis indicia tam vivida, tamq; insolentia faciei naturaliter imprimuntur, ut vehementillimis percitos animi motibus mitigent ac veluti immobiles essiciant. Ad ectus ille terribilis &inopinatus imaginis mortis in facie istius miseri a natura depictae in ipso inimico cuius oculos illa imago feriit spirituum & sanguinis motum, quoad vindictam ferebatur, sitit. Ac eo favoris&atis sentionis ad misellam iii strati , natura habitum humilem & summissum iterum imprimente faciei illius miseri. Cui jam spes quaedam affulget ob mutationem in inimici habitu & specie factum ;inimici illius spiritus animales determinationem pri iis impoli bilem accipiunt: adeo ut insensus ille inimicus miseri condiae motos mechanice suscipiat, quibus ipsius mens ad id naturaliter sertur,ut esuritatis Sc misei icordiae rationibus obsecundet. Vir vehementi animi motu percitus, clim in cerebro imaginem
infortunii sui satis vi vidam sine ingenti spirituum copia producere &conservare non possit , nec commotionem satis Violentam, ut in corpore formet habitum aut situm coactum & extraordinarium;
ners i qui internis istius hominis amicti corporis partibus respondenr, ad alicujus mali praesentiam commotiones & agitationes ad id ne
cessarias recipiunt, ut per omnia vasa quae cordi communicanturrrans undant humores idoneos ad pio ducendos spirit sis quos postu- Iat praesens animi motus. Nam spiritus effusi per nervos qui adiecur, lienem, & pancrcas atque omnia viscera tendunt , nervos illos excutiunt ac commovent, ut ex iis exprimant eos humores qui
in partibus illis conservant, ut machinae corporis laboranti subve
. At si humores isti eodem semper modo in corde dimuerem,
paremque divorsis temporibus sermentationem in co acciperent, inaia cctuum motibus mutationes tam subitae non deprchenderemur. NI
374쪽
gistratos adspectus,exempli gratia, stiriosi ad vindictam proriimpetriis impetum protinus non iisteret ; ipsuisque facies sangit ine & spiriti, bus modo servens, pallida ac, prae stipplicii timore,exanimara tepente non fieret.
Itaque, ne humores illi sanguini admixti , eodem modo semper in cor transeant, sunt nervi quidam quibus ipsi iis orificia circundatitur, quidue sese constringendo δc remitti n 'o impreisone cx objecti praesentia dc imaginationis vi orta, istis humoribus iter pia cludunt 3: aperiunt Atque ne iidem humores similcm diu crsis temporibus recipiant agitationem , similem ii e in corde sermcntationem; alii sunt nervi qui ipsius emciunt palpitationes ; cumque ill nervi in diversis spirituum motibus aequaliter non agitentur, hinc fit ut cadem vi sanguinem in arterias non pulsent. Alii nervi in pulmone diffusi aerem in corde distribuunt , confli inscia do, re remittendo ramos canalis respirationi iti servientis , & hoc pacto sanguinis fermentationem relate ad circuna stantias affectus dominantis regunt.
Denique ut spirituum cursus accuratius & promptius regatur , sunt nervi qui arterias tam eas quae ad cerebrum ascendunt, quam quae sanguinem perducunt ad caeteras omnes corporis partes , circumdant. Adeo ut commotio cerebri, quae comita- tur visum inopinatum alicujus circumstantiae , ob quam omnes affectus mutare opus est, subit b determinet cursum spirituum versus nervos quibus arteriae illae circundantur, ut earum contractione Pr P
cludat transitum sangui iv vcrsiis cercbium adscendentis ipsarii m-que remistione iter aperiat sanguini qui per carteios omnes cOIPoris partes diffunditur. Cum arteriae illae quae sanguinem versus cercbrum vehunt liberae sint,&ab omni vinculo solutae, illae verbquae singuinem per caeteras corporis partes dillandunt his ne i vis arcte consti in gantur, caput sanguini rusertum esse debet, facies illo repleta. Sed aliqua circumstantia immutante commotionem cerebri, quae illam in istis nervisessiciebat dispositionem, arteriae ligatae religantur, aliae vel b c ntra arct illime constringuntur. Itaque, caput sanguine vacuum fit, pallor faciem invadit, ac parva sanguinis copia e corde effusa, quamque nervi de quibus fuit mentio in illud intus mittunt vitae conservandae gratia, in partes corporis inferiores tota pene descendit, cerebro desunt spiritus animales, ac reliquum corpus tremor & debilitas invadunt.
Ut quae hic a nobis dicta sunt sigillatim explicarentur,& probarentur, operae pretium laret generalem Physicae,& specialem corporis humani cognitionem tradere. Vertim illae duae scientiae sunt adhuc lin-
persectiores,quam ut earum ope,ea quam optarem diligentia, rem explanare possim. Addequbd si in his ulterius pergercm,extra institutum nimis divagarer; sussicit enim hic ideam rudem & generalem tradcrede affectibus, dummodo idea illa falsa non sit.
375쪽
Commotiones illae cerebri,& motus sanguinis 3c spirituum quam tb occurrunt in unoquoque affectu, & quod quintum occurrit produ-
sun , nempe commotionem ensibilem mentis.
Statim atque spirilsis animales E cerebro in reliquum eorpus pes-iuntur, ut in eo excitent motus idoneos ad fovendum asscctum, mens vel sus bonum perceptum pellitur ; idque eb vehementius quo spitiin
Ius e cerebro vehementius egrediuntur, quia eadcm commotio cer
Ni agitat mentem & spiritus animales. Motris mentis versiis bonum eo vehementior est, quo boni perceptio sentibilior; & motus spirituit m qui e cerebro exeunt ut per relis 'aum corpus diffundantur, eo violentior est . qud commotio fibrarum ex impressione objecti aut ex imaginatione orta violentior est. Itaque cum eadem ista commotio perceptivitem boni reddat sei libili Olem, commotionem mentis in affectibus eadem proportione qua spirituum motus augcscere necesse est.
Istae mentis commotiones ab iis quae ex intellectuali pereeptione boni, de quibus jam fuit sernaci , immediate oriuntur, non differunt: Tantummodo siuit vehementiores & vividiores propter unionem mentis cum corpore, & quia ista perceptio ex qua oriuntur, est sensis biliS. Sextum quod occurrit, est sensiis ex affectu ortus. sensus amoris.
odii, gaudii, tristitiae. Ab illo de quo jam loquuti sumus iste sensus
non differt; vividior est duntaxat , quia in eo prodocendo corpus plurimum confert. Sed semper conjungitur cum quodam siti su iucundo, quo omnes nostri affectus nobis grati essiciuntur. Atque istud postremum est quod occurrit in unoquoque asiectu . ut jam dictum
Hujusce ultimi senses haec est causa ; ad praesentiam objecti
quod affectum movet, aut nova aliquaeircumstantia eveniente, quae dam spirituum animaliu pars a capite versus externas corporis partes
pellitur, ut corpus cum sortiatur habitum quem postulat adsectus; Mquidam alii spiritus in cor, pulmones,& vitara cum impetu desce dunt, ut inde auxilia necessaria contrahant quod jam satis explicui miis. Jam autem Quotiescianque corpus in eo in statu in quo par est ipsum esse , mens ob id semper maximo assieitur gaudio, contra quotiescuitque corpus in statu ipsius bono & conservationi noxio est, mens ob id maximo amitur diuore. Itaque, cum assectuum motos se ritimur, nec spirituum cursum sistimus, quem perceptio objectialsectus emeit incolpore nostro, ut in eo constituatur statu in quo esse ciebet rc late ad illud objectum, mens legibus maturae sensum illum litavitatis Ec voluptatis internae experitur, quia corpus in eo est statu in quo esse debet. vice vera clim mens juxta rationis praescriptum, cursum spiii ruuin sistit & aflcctui reluctatur, ex eo pacitur dolorempi o proportione mali quod inde ad corpus redundare posset.
376쪽
Νam quemadmodum reflectio mentis in seipsam necessaria, em pingitur cum gaudio aut cum tristitia intellectos, ac deinde ciam ga dio aut tristitia sensuum ε, quum omeli sui memor & Dei praeci petis morem gerens , agnoscit se esse in eo statu in quo cisu deber, aut Quum sese assenibus permittens conscientiae morsibus agitatur, quibus se in perversa disp ratione esse docetur. Ita cursus spiνtruum ad eorporis bonum excitatus conjungitur eum gaudio, aut tristitia sensibili, Mdeinceps gaudio aut moestitia spiritu a Ii: prout cui sus iste spirituum
animalium cohiberax aut mamovetur a V Iuntate
At hoc est discrimen & quidem non parvum inter gaudium spirituale quod cognitionem claram boni mentis ritus comitari sollat, re Voluptatem rensibilem quae comitatur sensum bonae dispositionis corporis; quod scilicet gaudium intellectuale solidum est, τεν,&junutabile non secus ae veritas quae illud parit gaudium cian . contra gaudium sensibile semper eonjungatur eum tristitia
mentis aut cum conscientiae morsu, sellicitum est, & mutabile, non secus ac assectus aut agitatio sanguinis ex qua nascitur. Denique prius maximo sensuum gaudio semper comitatur , quotiescunquet scitur ex cognitione ingentis boni quod mens possidet; posterium Wro nunquam fere comitatur ullo mentis gaudio, quamvis eX magno oriatur bono, quod corpori tantum obtingit, menti verb o ficit.
verum tamen est, sine gratia IESU CHRISTI, suavitatem
quam mens degustat sese permittendo assectibus, jucundiorem esse, suavitate quam experitur legibus rationis adhaerendo. Atque istae
suavisas est origo ommum mesorum ex peccato oriundorum, nosque omnes assectibus nostris manciparet, nisi Filius Dei ab eorum servia:
tute nos delectatione gratiis liberaret. Etenim quae hie dixi pro gaudio mentis adversus gaudium sensitum vera sunt damaxat inter Christianos,& omnino tilia erant in ore Senecae, Epicuri ipsius, omnium denique Philosophorum a ratione minus abludentium,quia j
gum Iesu Christi desce non est nisi ijs qui ipsius sunt, & quia i os onus nobis leve non videtur, nili quum illud ipsius gratia nobiscum
377쪽
I olupi ues, id motus affectuum nos in errorem a 'echι
boni iniscere, ipsis indesinenter esse resistendum. Ruio impugnaodi Liberi fimum.
OU .ae jam de affectibus in genere exposuimus libera non siim ;lii tu in nobis sine nobis , solusqite voluntatis astensii ς a nobis abiblute de oendet. Perceptio boni naturaliter conjungitair cum motu atra oris, cum sensu amoris, cum commotione cere, i, & motu spiti tam ira, cum nova mentis commotione quae auget prim Una amo ris morum , cum novo mentis sensu , qui auget pi imum amoris sensum , ac denique cum se iasta suavitatis qui mentem remunei atUr,
quod coipus sit in statu quo elIe debet. Hare omnia in mente dc corpore aguntur naturaliter & mechanice; hoc est, sine ulla ipsius participatione , ac solus noster asse iasus a nobis vere dependet. Atque hic asson siis nobis est moderandus , cohibendus, & ab a se tuum impetu ac servitute in libertatem vindicandus. Soli Deo libritas nostra sit mmittenda est. Soli autoris naturae voci, evidentiae internae, & secretis rationis exprobrationibus obsequendum eii. Nunquam asse sitiendum est nisi cum clare videmus, nos libet tale nostra perpeiam esse usuros, nisi allentiamur. Hic praecipuus canon observandus est erroris evitandi causLDeus solus nobis evidenter demonstrat obsequendum esse ipsius mandatis, ipsi igitur soli serviendiim est. In affectuum lenociniis& blandimentis, minis & formidinibus mill aes evidentia, in iis nihil est praeter sensiis conflisos Scobscuros quibus resistendi ina est. Lucem puriorem nobis assulgete, falsos aisectuum splendores diis pari, ac Deum nos alloqui, expectandum est. Intra nosmet ipsbs nos colligi in re ac in nobis eum qui nos nunquam diserit , nobisque semper illuc scit quaerere debemus. Summissa, sed clar1 & distincta voce loquitur; Parvum quidem , sed purum ejus lumen est. Quid p. rium die o ite vividum est ac purum. Quid summissam voce in loquor' aeo te magna est ac dili incta. Sed a nect lis nostri nos semper extra nosmet ipsos abripi uiu, si iis tenebris & tumultu impediunt quominus vocem ipsus exaudialnus,& lumen videamus. Eos etiam quii sum non interrogant alloquitur ; ae ii etiam qui affectuum impetu longius abrepti fueroe, quaedam tamen verba ab ipso audiunt. Sed verba tonantia, minitantia, formidabilia, gladio δις ο - acutiora, int,mos mentis Iccellus penezranti, cogitationesque esc motus cordis scrutanti.
378쪽
scrutanti. omnia enim coram ipso nuda patent; nee peceatorum
crimina cernere potest, quin ea ipsis intus vivide exprobret. Nos igitur apud nosmetipsos recipere, & ad eum accedere par est. Ipsi interrogato ,& audito obediendum est. Si enim iptum semper a diamus, nunquam fallemur; si ipsi semper obediamus, affectuum inconstantiae & miseriti, quae peccatum commeruit nunquam mancipabimur
Haud arbitrandum est ut quidam praefracti ingenii homines qui
sibi sapientes videntur, quos superbia ad brutorum conditionem demittit,quique diu spreta lege Divini, nullam tandem aliam,audiunt uam vocem turpium assectuum suorum; cum iis, inquam, hominibus carnalibus arbitrandum non est, ipsos Deum sequi& voci auto Fis naturae obedire. qui affectuum suorum motus sequuntur & secretis desideriis morem gerunt. Ii sane summe aberrant: Et in hoc ipso juxta Divum paulum, impietatis & idololatriae, hoc est, gravis limorum criminum, poenam patiuntur. Revera ista poena eo major est, 'ubd cum iram Divinam deberet placare, non secus ae aliae menae hominibus ita ictae;illam contra indesinenter provocat & auget; usque ad diem allum terribilem quo justa Dei ira in peccatores erumpet. Illorum tamen ratiocinia non carent verisimilitudine ; sensui communi admodum consormia esse videntur; asse tuum savore adjuvantur, totaque Zenonis Philosophia ipsa infringere proculdubio Nequit. M vim amare decet, ajunt; voluptas cri character quod natura bono impressi; & eo charactere qui fallax esse nequit, utpote divinitus tinpresso, bonum a malo discernimus. Maham fugere convenit, ajunt praeterea; dolor est character malo proprius, icilio Charactere qui fallax esse non potest, utpote a Deo impresso, malum a bono dignoscimus. Qui sese affectibus permittunt voluptate . qui vero iis resistunt molestia & dolore assiciuntur. Ergo Author naturinos affectibus obtemperare iisque nunquam resistere mili; clim VO- uptas & dolor quibus ex ipsius instituto tum assicimur, ipsius erga MOS Voluntatem sint argumenta certissima. Ergo, qui eordis desideria implet Deum sequitur ; dc qui isti naturae institutes, quoad indulgendum sensibus dc assectibus scriniur, cedit, ipsius voci obse-
'uitur. Sic ratiocinantur, dc sese in turpibus opinionibus confirmant ; se intimas rationis exprobrationes eludere conantur,ac Deus,
in ipsortim flagitiorum poenam, sinit ipsos falsis hisce luminibus perstringi dc dccipi. Fallacia lumina, , quibus cum illuminari deberent , occaecanturi Sed ita occaecantur ut caecitatem suam nec cognoscant, nec eurari cupiant. Eos Deus sensui reprobo tradit, cordis desideriis, affectibus sordidis, actionibus homine indignis, ut i quitur scriptura remittit, ut libidine sua veluti pinguefacti, Deo uato in aeternum immolentur.
379쪽
lum solvere non posset, abscidit, nuando voluptatem esse bonum, dolorem vero esse malum. Audax efiugium & Philosophorum grav-tate indignum i Certe haud facile crediderim illos qui experientia convincuntur dolorem este maximum malum, ob id sententiam esse mutaturos. Itaque Zeno totaque Ethnica Philosophia dissicultatem
ab Epicureis propositam solvere nequit; ad Phil ophiam solidiorem&saniorcm confugiendum est. Voluptatem esse bonam, dolorem vero malum verum est; voluptatem & dolorem ab authore naturae usui quarundam rerum alligata fuisse , ut judicemus an malae sint an Verb bonae ; nos bonis rem peruti, malas vero fugere, ac motus assectuum fere semper sequi debere. Ita omnia vera sunt, sed solum corpus spectanti asse tibus &desideriis pene semper obtemperandum est ad corpus conservandum, vitamque brutorum vitae smilem producendam. Senssis & assectos nobis ad corporis bonum duntaxat donantur. Voluptas sensibilis est character quem natura alligavit usui quarundam rerum, ut sine dissicili & molesto rationis examine, iis possimus uti ad conscrvationem corporis, non vero ut ipsas amaremus. Nihil cnim amare
debemus nisi id quod certissime ratione agnoscimus esse bonum no
Ratione sumus praediti, nee Deo qui est bonum nostrum, acceptus esset amor caecus, amor instinctas , amor veluti coactus : sed amor ex libera electione natus, amor cui praevia rationis lux assulgeat, amor qui ei mentem & cor nostrum subjiciat. Nos ad ipsum amandum seri, lumine quod gratiae ipsius delectationem comitatur nos docendo, ipsum esse bonum nostrum : at verb ad bonum corporis, instinctu solo & sensu voluptatis confuso duntaxat nos
fert, quia bonum corporis, mentis applicatione rationisque attentione indignum est. Sed praeterca, corpus nostrum nos totos non componit; res est
equidem ad nos pertinens, sed sine qua, absolute loquendo, existe-ie possumus; bonum corporis non est ergo bonum nostrum.Corpora non possunt esse bonum nisi corporum. Iis possumus uti ad eorporis nostri utilitatem, sed iis adhaerescere non debemus. Mens nostra
suum etiam habet bonum, nempe bonum illud solum quod supra ipsam est, quod solum ipsam conservat, quodque solum in ipsa voluptatis aut doloris sensunt gignit. Etenim omnia sensuum nostr rum objecta per se sentiri nequeunt, Deusque solus nos monet ipsa esse praesentia, sensationibus quas nobis imprimit. Atque illud est qsod Philosoplii Ethnici non capiebant. Id amare, fateor, possumus & debemus quod voluptatem imnobis parere potcst ; sed ideo Deum solum amare debemus; quia Deus solus potest agere in mente nostra , nec objecta sensibilia quicquam aliud agere possunt quam moveIc ergana sensuum nostior
380쪽
At , quid refert, inquies, unde oriantur illae tensationes iucundae φIllas degustate volo. Hem, ingrate, agnosce manum quae te bonis cumulat. A Deo justo mercedem injustam exigis. Vis eum te mercede assicere ob crimina in ipsum perpetrata, & eo momento quo illa perpetras. Ipsius voluntate immutabili, quae est ordo lex naturae , uteris , ut ab illo gratias immeritas extorqueas, namque in corpore tuo dexteritate flagitiosi mollis excitas qui ipsum ad id adigunt ut omne voluptatam genus in te producat. Sed mors istud corpus corrumpet; ac Deus quem ad injustalii a desideria implenda adegisti, justam suam in te convertens iram, te, sui vice, ridebit
Dolendum quidem est possellionem boni corporis conjunctam
esse cum voluptate, possellionem verb boni muniis saepe conjungi cum molestia&dolore. Id summae inordinationi impurari merito potest hac ratione; nempe, cum voluptas sit characher iboni,dolor ve-rh character mali, in amore Dei longe plus voluptatis sentire debere mus, quam in usu rerum sensibilium , cum Deus sit verum seu potius unicum mentis bonum. Id sane sic aliquando futurum est; atque ante peccatum fuisse verisimile est ; saltem hominem ante peccatum nullum in ossicii sui exercitio sensisse dolorem, constat. Sed Deus a nobis, a primi hominis p ccato recessit. Is bonum nostrum non est amplius natura; sed gratia duntaxat;suavitatem enim in ipsius amore naturaliter non amplius sentimus, ac tantum abest ut nos ad ipsum amandum serat, quin potius nos a se amovet. bi ipsum sequamur, nos repellit. Si ad ipsum eurrentes properemus,rios verberat: si in eo insequendo pertinae iter perstemus, nos mathexcipere pergit, doloresque vividissimos in nobis excitat. At vero
postquam in duris 8c arduis virtutis semitis, nulla voluptate degustata, nulloque alimento jucundo recreati, defessi sumus,& ad bona sensibilia nos convertimus ut iis pascamur, Deus iis nos veluti devincit voluptatis gustu. Nos ob id remunerari videtur quod ipsi terga damus,dum ad falsa bona transfugimus. Denique, a peccato, Deus a nobis amplitis amari, atque ut unicum bonum nostrum haberi nolle
videtur. Sola Mediatoris nostri Jesu Christi gratia Deum esse bonum Dostrum sentimus. Clim enim voluptas sit character sensibilis boni, Deum esse bonum nostrum sentimus, quoniam, Iesu Christi g ratia,
Itaque mens bonum suum neque visu neque sensu , sine grati, Iesu Christi, agnoscens , bonum corporis pro suo proprio bono
accipit: illud amat, illique voluntate arctius etiam adhaeret, quam prima naturae institutione adhaerebat. Nam clim bonum corporis solum superstiterit, quod se praebeat sentiendum , in hominem Vehementius necessarib agit. Cerebrum illo vividius assicitur, ac proinde mens illud vividius sentit & imaginatur. Spiritus anun