장음표시 사용
611쪽
i is est, hircum S. ur quia-hirsutus; porcum Chaju quia habet parvos oculos, & alinum Ct amar, quia in oriente multi extant asini rubri. Sed non video aliud Adamo necesse fuisse quam aperire oculos, ut cognosceret hircum esse hirsutum , asilum rubrum, & porcum habere parvos oculos. Adam nuncupat id quod vocamus brutum aut grande animal doni esticum , quia jumenta illa sunt muta &stupida: quid inde sequitur Ipsum'penitus clanovisse illorum naturam 'Id non est evidens.Certe vererer potius ut haec inde eliciatur coseia quentia. Nempe Adamum ea fuisse simplicitate ut interrogaret bovem utpote inter animalia domestica maximum et at Vcro cum ipsum nil spondere admirabundus vidisset, illum postea in contemptus argu
Sunt sensationes privenientes incommodae & molestae: Atqui Adamus erat justus& innocens; Ergo non debebat assici : Ergo ubique,& usquequaque debebat rationis & lucis ductum sequi, non vero 1ensationibus iis quas nunc habemus similibus praeverti.
Fateor equidem esse sensationes injucundas &moIesias; At illae nullum unquam primo homini facessebant negotium:quia eo ipso instantiquo ipsum molestabant, iis nolebat ampli iis assici; & desinebant ipsum
cere eo ipso momento quo id volebat. Sensationes illae duntaxat ipsum reverenter admonebant quid sibi faciendum esset quid vero non: ipsius felicitatem non turbabant: pereas tantiam admonebatur se posse illam amittere, ac eundem Deum a quo omnis ipsius pendebat beatitudo , poste ipsum punire miserumque essicere ; si ab illo deficeret. Ut constet primum hominem nullo unquam dolore vivido ipsum subito occupante fuisse assectum; duo duntaxat sunt consideranda. Primum; dolorem esse levissimum; quum motus quibus alligatur sunt debilissimi; cum dolor viribus motuum qui ad praecipuam usque cerebri partem communicantur semper attemperatus sit.Alterum motum
sua natura semper includere succellionem temporis; nec posse esse violentum primo instanti quo excitatur. Hoc posito; primum hominem nullum unquam dolorem a quo praeoccuparetur & miser fierct sensiste patet. Motus enim ex quibus oriebatur ille dolor sisterc pote rat ; at si verum est ipsum potuisse illos s stere eo ipso temporis momento quo agere inchoabant; certe illos sistebat; quippe felicitatem appetebat, & sensus doloris natura sua aversationem mOVCt. Adam igitur nullum unquam dolorum violentum patiebatur: at non
612쪽
i ori video quicquam ad id nos adstringere ut etiam negcmus ipsum levibus affectum suille doloribus, qualem sentire solemus, cum de si uictu immaturo delibamus ipsum maturum esse credentes. Certe ipsius felicitas admodum mediocris fuisset, si tam levi de causa turbari potuisset: nam delicatula constitutio est debilitatis argumentum ; Et sane voluptas ac gaudium sunt parum solida, clim adeo facile inter-
I umpuntur, & evanel cunt. Dolor felicitatem vere interrumpere ne
quit, nisi quum involuntarius est, ac nobis invitis subsistit; Iesiis Christus cruci a maeus, beatus tamen adhuc erat, quamvis acerrimis affectus doloribus, quia nihil patiebatur quod lubens non pateretur. Cum itaque Adam nihil invitus perferret; non est quod quis dicat nos ipsum efficere infelicem ante peccatum, quia hic supponimus, ipsum sensationibus praevenientibus sed moderatis, & submittis moniatum tuisse, de ijs quae ad vitae conservationem vitanda habebat.
Adam voluptatibus praevenientibus assiciebatur : Sed , oluptates praevenientes iunt motus involuntari j: Erso Adam motibus involuntarijs agitabatur.
Respondeo; in Adamo sensationes praevertisse rationem ; Idque probavi in articulo quarto. Sed nego illas ipsius voluntatem praevertisse , aut in ipsa speciales quosdam motus excitasse. Nampe Adam
per istas sensationes de ijs quae sibi ad vitae conservationcm essent agenda equidem admoneri volebat. At vero invitus agitari nolebat; id enim in 'oluit contradictionem. Praeterea cum veritatis contemplatio
ni non interrupte incumbere volebat; ipsius & sensus, & affectus altum silebant; Id ordo postulat & ex imperio absoluto quo in corpus pollebat necessario sequitur. Respondeo secundo; Voluptatem mentis nequaquam idem esse cum v Illust 13a prius motu & amore: voluptas & amor sunt modificationes mentis; Cap ; Libat voluptas nullam habet relationem necessariam ad objectum quod il- .ram parere videtur; amor ad bonum necessario refertur. Voluptas est
menti id quod figura eli corpori; dc motus est corpori id quod amor est menti. Jam autem motus corporis ab ipsus figura longe differt. Volo equidem mentem quae versiis bonum indesinenter fertur , ad illud facili iis, ut ita loquar progredi, quum sensu voluptatis assicitur, quam quum dolorem patitur: quemadmodum corpus impulsium faciliust mo Itur eum figura est sphaerica, quam ubi figuram cubicam habet; sed ligura corporis differt ab ipsius motu; ac potest este sphaericum de quiescere. Vertim equidem est de spiritibus rem seclis se habere ae de corporibus. Illi voluptate assici non possunt quin sint in motu; quoniam Deus qui ipsos propter se creat dc conservat, ipsos versus botrum Diuitirco by Corale
613쪽
indesinenter impellit: sed id non probat Voluptatem idem en In mente ac ipsius motum; quippe duo quamVis diversa , possunt tamen si
Respondeo denique, licet voluptas non differret ab amore seu mo tumentis, Voluptatcm quam primus homo sentiebat in usu bonotum corporeorum, ipsum non tulisse ad amanda corpora. Voluptas scrimentem versus objectum quod illam in ipsa parit; concedo ; At Du-' ctus quem comedimus cum voluptate ipse non est qui parit in nobis voluptatem illam; Corpora non possunt agere in mentcna , illamque ullo modo beatam cssicere. Deus solus id potcli essicere. Erramus dum cogitamua corpora in se habere id quod sentimus ipsoruna occasione. Adamante peccatum ita stupidus non erat, ut arbitraretur corpora cLse utras ipsius voluptatum causas. Itaque motus cum Voluptatibus ipsius conjunctus, ipsum non ferebat Versus corpora. Si voluptas primi hominis lapsui aliquid contulit ; certe id non contulit efiiciendo in ipso id quod jam cssicit in nobis. Id duntaxat contigit quia implendo&dispescendo ipsius cogitandi capacitatem, in ipsius mente Veri boni,& ossici; praesentiam diminuit aut delevit.
An verisimile est voluntatem Dei immutabilem ab humana voluntate dependisseφ in lege generali communi sationis motuum datas suillia exceptiones in gratiam Adami
In Illum. Saltem evidens non est non posse dari tales exceptiones. Iam au- i ς- ζψ tempostulat ordo immutabilis corpus subjici menti; & contradi ta-zm eYpli rium est Deum non amare , & nolle ordinem : Deus enim necessa bospecta. rio amat Filium suum. Ergo necesse erat ante peccatum primi homi-Jiu. quid sit nis, dari in ipsius gratiam exceptiones in lege gencrali communicatio- Ο V MςRInis motuum. Id sorsan apparet pauit, abstractius. Ecce aliquid
mio. Homo, quamvis peccator, brachium suum, pro Iubitu movere, sistere potest. Ergb pro varijs hominis voluntatibus, spiritus anim Ies determinantur ad producendos aut sistendos quosdam motos in ipsus corpore, quod certe fieri nequit per legem generalem communicationis motuum . Clim igitur voluntas Dei etiamnum hodie nostrae submittatur, cur & Adami voluntati submissa non fuisset y Si bono corporis & societati civili consulturus Deus cohibuit in peccatoribus Communicationem motuum; cur illam non stitisset in homine justo,
in ipsius mentis bonum, & ad fovendam unionem & societatem quam Dissiliaco by Corale
614쪽
eum ipso habebat; Deus enim eu propter se duntaxat condiderat Cum Deus nullam velit inire societatem cum peccatoribus. Ipsis post peccatum ademit potestatem, qua poterant, ut ita dicam , deponere corpus, ut cum ipso Deo unirentur. Sed ipsis illibatam reliquit potestatem sistendi aut mutandi communicationem motuum relate ad conservationem vitae, & ad societatem civilem; quia noluit suum destruere opus; & quia etiam antequam ipsum formasset, illud, juxta Divum Paulum, in Christo restituere & restaurare decrevit.
Homo corpus suum undique adhuc transfert omnes ipsius partes. quarum motus ad bonorum investigationem & malorum senubilium fugam necessarius est, pro lubitu movet. Ac per consequens sistit, aut mutat singulis momentis communicationem naturalem motuum, non modo propter res parvi momenti; sed etiam propter res inutiles viatae & societati civili, quibus vita breviatur, Deusque ad iram provocatur. Deus vult ordinem, id equidem fateor. Sed Deus postulat-ne ut leges motuum violentur propter malum, dc sint inviolabiles propter bonum ' Cur homo motus quos in ipsius corpore excitant objecta sensibilia cum illi motus impediant quominus bonum patrare, ad Deum postliminibreverti, & respicere queat sistere non posset , cum tamen possit adhuc tot mala in mundo patrare, lingua, brachiis, caetemrisque corporis partibus quarum motus ab ipsius voluntate pendet
Ut huic objectioni satisfiat, animavertendum est hominem post γωcatum debuisse in nihilum reverti. Clim enim non amplius esset in ordine, nec posset in ordinem regredi, existere amplius non debebat. Deus nihil amat praeter ordinem. Illum igitur DeuS non amat, pecca- VIJ. s. DI. tor igitur non potest subsistere, cum creaturae non subsistant nisi quia logum Cola Deus vult ipsas existere; jam autem Deus non vult ipsas existere nisi ip- loquἰorum sns amet. Peccator non potest etiam per scin ordinem regredi; quia Ch G-Π'
non potest per se ipsum sese justificare t quicquid perscrre potest ipsius μ'
noxam aequare nequit. Ergo in nihilum reverti deberet. Sed quia aratione abhorret ut Deus opus faciat ad ipsum anni hilandum aut ad permittendum ut in statum labatur ipso nihilo pejorem; evidenter patet Deum hominem non conditurum fuisse nec ipsius peccatum permissurum , nisi in consilin aeterno decrevisset incarnationem
Filii in quo omnia subsistunt & ex quo mundus pulchritudinem , persectionem, & magnitudinem, si pientia & potentia ipsius authoris digni illinam recipit.
615쪽
Potest igitur considerari homo post peccatum utpote sine restauratore existens, sed expectans Restauratorc m. Si sine Res aura 'ole conia sideretur; clarum esse ipsum cum Deo societate conjungi non debere ; nulla in se ipso vi praeditum esse qua pollit ad D cum reverti: a Deo repelli & male excipi dcbere , clim corpori renunciare ut cum ipso uniatur satagita, hoc est hominem poli peccatum privari debere facultate sese expediendi ab impressionibus sensibilibus de a motibus concupiscentiae. Immo ob rationes allatas in nihilum deberet redigi. Sed expectat Restauratorem, & si tanquam illum Restauratorem expectans consideretur, patet ipsum sublittere debere una cum posteris suis ex quibus nasci debct Restaurator: atque ita necesse esse ut homo poli peccatum, conscivet adhuc potestatem diverse mo-Vendi omnes corporis partes quarum motus ipsius conservationi pos.
Fateor equidem homines potestate qua pollent excitandi quosdam motus continubabuti; potestatem luc, exempli gratia, qua linguam varie movere possunt, innumerabilium malorum esse causam. Sed si ad rem attendatur potestatem illam omnino necessariam esse ad fovendam societatem, ad sese mutub erudiendos circa Religionem, quae istiuslibe iatoris per quc ira mundus subsilit spem facit, clare patebit si attente eXpendamus quo sinam motus possimus in nobis excitare , & in quibus corporis partibus cos excitemus, manifestum erit, Deum ea n duntaxat nobis reliquisse potestatem in corpus quae ad vitam conservandam, se cictatemque fovendam necessaria est. Palpitatio eordis, exempli gratia, dilatatio diaphragmatis, motus peris alticus viscerum circulatio spirituum Sc sanguinis , variique nervorum motus in affectibus excitantur in nobis inconsulta mente. Cum prope iidem semper esse debeant in omnibus casibus; Deus non tenetur eos submittere nunc voluntati hominum. Sed ciam motus musculo runa ad linguam; crura, & brachia movenda necissariorum, singulis momentis mutari debeant pro varietate propemo sim infinita objectorum bonorum,su malorum quibus circumdamur, istos inquam, motus a voluntate humana pendere necesse suit. Jam autem attendum est Deum semper agere pervias smplicissinas legesque naturae debere esse generales ; clim itaque nos donaverit potestate movendi brachia nostra, & linguam , noSis non debet adimere potestatem percutiendi hominem immerito aut ipsam calumniis pro Dcindendi. Si enim facultates nostrae naturales penderent a consiliis nostris, nulla esset uniformitas nullaque regula certa in legibus naturae quae tamen debent esse simplissimae & generalis imae, ut sapientia Divina dignae sint & ordini consor mes. Adeo ut Deus sequendo decreta sua, malit facete ους materiale peccati, ut loqui amant Theologi, aut in scrvire iniquitati hominum, ut loquitur Propheta , quam VO-luntates suas mutare,ad coercenda peccati mala. At ultionem tantia bustis disert ad tempus iuud quo illibata deaetorum immutabilitate pom
616쪽
IA EXPLICATIONES dil LIB. II. 13
rerit illam sumere: hoc est postquam corporibus hominum voluptati addictorum morte corrupi is ; Deus non amplius obligabitur necessitate quam ipse sibi imposuit ipsis dandi sensationes, & cogitationes quae ad illud corpus Iclarantur.
CONTRA ARTICULUM UNDECIMUM ET DUODECIMUM.
Peccatum originale hominem non modo corpori concupiscentiae motibus mancipat, illum etiam viiijs natura sua omnino spiritualibus replet: Non modis corpus infantis ante bapti serum corruptum est, sed ipsa mens, ipsiusque facultates peccato labefactatae suerunt. am vis corporis rebellio sit principium quorundam vitiorum crassorum ut sunt intemperantia, & impudicitia; non tamen est causa vitiorum mere spiritualium ut superbiae, & invidiae : Itaque peccatum originale longe differt a concupiscentia cum qua nascimur; & verisimile est
illud consistere in privatione gratiae, seu justitiae originalis.
Fateor insantes privari iustitia originali: Immo id probo ostendendo ipsos non nasci justos, & in Dei odium incurrere. Namque, non potest, opinor , dari, idea clarior justitiae, de rectitudinis, quam dicendo Voluntatem esse rectam quum amat Deum, acesse inordinatam quum versus corpora inflectitur. At si per justitiam aut gratiam orsen inalem intelligantur quaedam. lualitates incognitae, ijs similes quas Deus dicitur respersisse in mente primi hominis, ad ipsam ornandam& essiciendam acceptam oculis suis; adhuc evidenter patet privationem hujus justitiae non esse peccatum originale ; nam, proprie loquendo ista privatio non transinittitur. Si infantes istis non praediti sunt qualitatibus, id fit quia Deus illas ipsis non impertitur; Si illas ipsis non dat, id fit quia ilias indigni sunt. Illa igitur indignitas est quae tranfinittitur, quaeque causa cst privationis justitiae originalis. Itaque illa indignitas est proprie peccatum originale. Illa autem indignitas quae, ut ostendi, consistit in eo quod inclinationes infantium actu sint corruptae; ipsorum cor versus corpora sidconversum, illaque ament, est re ipsa in illis: non est imputatio peccati parentis; acta sunt inordinati. Quemadmodum qui in Christo, cujus Adam erat figura, justificantur non justificantur per imputationem e Actu restituti sunt in ordine per justitiam internam, diversam a justitia Jesu Christi, quamvis Christus ipsis illam meritus sit.
Mens duas tantum habet relationes naturales seu essentiales alteram ad Deum, alteram ad corpus cui unitur. Jam vero relationem seu u
617쪽
non posse evidenter patet. Ergo eo temporis instanti quo creatur talis non est, nisi per relationem quam habet cum corpore. Itaque necessario dicendum est aut superbiam , & caetera vitia quae spiritualia appellantur, polle communicari per corpus , aut infantes illis non esse obnoxios nativitatis momento. Dico nativitatis momento ; quippe
non nego pravos istos habit sis posse comparari quam facillim amvis purae intclligentiae nullam aliam habeant relationem quam ad Deum, & nativitatis momento nulli vitio essent obnoxior, tamen lapsae
sunt: led id tantum contigit quia libertate sua perperam usae sunt;
jam autem infantes libertate nc utiquam utuntur, nam peccatum originale non est liberum. Verum, ad rem, illos hallucinari arbitror, qui existimant rebellionem corporis duntaxat causam esse vitiorum cratarum , quales sunt intemperantia, S impudicitia; non vero illorum quae spirit uolia dicuntur: ut sunt, superbia, & invidia, ac pro certo habeo tantam esse analogiam inter disposuiones cerebri noliri, & dispositiones mentis nostrae, ut nullus forte sit malus habitus in mente, qui suum non mutue tu r principium a corpore.
Divus Paulus in multis Epistolarum locis appellat legem carnis, sapientiam carnis, desideria carnis, & opera carnis, quicquid contrarium cst legi spiritus: vitiorum spiritualium nullam sabet mentionem: ido- GaI. s. lolatriam, haereses, dissensiones,&multa alia vitia quae spiritualia dicuntur, inter Opera carnis refert, sese vanae gloriae, irae, invidiae,permittere, eth secundum ipsum, sequi motas carnis. Denique ex istius Apostoli verbis patet omne peccatum originem sua in ex carne ducere; non
quod caro illud admittat; aut quod spiritus hominis, sine gratia, aut sine spiritu Jesii Christi bonum faciat; sed quia caro ita agit in mentem hominis, ut ea nihil mali perpetret, quin ad id a carne fuerit prius instimulata. Sic loquitur Paulus in Epistola ad Romanos. Delector lege I ei
quoad interiorem hominein. Sed video aliam Legem in membris meis bellige; irrem adversus legem mentis vrra, ct captiUtim reddentem me Legi peccati, quae es inmein is meis. Et paulli in serius, Ipse ego mente quid servio Lei Dra, carne
vero Legi peccati. Sic in multis aliis Epistolarum lacis loquitur. Itaque concupiscentia, aut rebellio corporis non fert modo ad vitia quae carnalia inu impura dicuntur, sed praeterea ad ca quae spiritualia cxistimantur. Id modo sensibili probare conabor. Quum quis in aliquo mundanorum coetu fortuit b occurrit, iti ipsius cerebro vestigia mechanice imprimi, in spiritibus animalibus motus, qui in ipsius mente gignunt cogitatic nos, & inclinationes pra Vas, e X-
citari certum milii videtur. I unc tiar iporis cogitationes nostrae non sunt naturaliter conformes veritati, nec inclinationes ordini. In nobis propter corporis & vitae praesentis bonum nascuntur,quia a coa pere excitantur; Itaque Dei praesentiam, cogitationemque de ossicio nostro
a nobis eliminant: Atque cb duntaxat tendunt ut c. aeterorum lici ninum amicitia & existimatione digni habeamus. Arcana igitur illa si mimiligod by Coos le
618쪽
S, EXPLICATIONES ad LIB. II. 11
perbia quae tum in nobis excitatur, est vitium spirituale, cujus principium cst rebellio corporis. Exempli gratia, si homines in quorum conspcistu adstamus, ad aliquam dignitatem stat provecti, ipsorum Majestatis fulgore perstringimur, percellimur: Ut vestigia ad ipsorum praesentiam cerebro nostro impressa, nonnunquam sunt maxima, motusque vividissimi; vestigia illa toti corpori, ut ita dicam, illucescunt; per faciem dinfunduntur; atque in nobis venerationem, timorem, Omnesque meniis nostrae affectiones abditisJimas mani susto retegunt; Dein vestigia il- a per charactores illos sensibiles motuum internorum mentis nostrae, agunt citam in hominem illum coram quo adstamus & cujus occasone omnes illi motus fuere excitati : In illo pariunt dispositiones ad mansuetudinem, & comitatem , ope vestigiorum quae habitus nostervenerabundus, seu timidus ipsius cerebro mechanice insculpunt; illa autem vestigia in illius cerebro, modo quo dixi, excitata, in ipsus faciem transmissa, delent in ipsa Majestatem illam quae primo intuitu sese conspiciendam praebuerat, & totum ejus corpus eo informant habit stquo terror e nobis excutitur, cui succedit confidentia. Itaque post multos characterum illorum sensibilium repercusius, multasque transinis sones, eam denique in habitu nostro induimus speciem, eamque agendi rationem instituimus quae optimati illi allubescit. Jam autem clim omnes spirituum animalium mollis cum motibus mentis sint conjuncti, & vestigia cerebri cogitationibus mentis sint ci . mitata. Manifestum est nos ut pote privatos potcstate delendi illa vestigia, sistendi illos motus ad id , praesentia illius qui nobis imperat
adigi, ut in omnes ipsius sententias , & voluntates descendamus, ipsique toti adhaerestamus; quemadmodum ille ad id fertur ut s se nobis adjungat, licet modo plane diverso. Atque hanc ob causam consuetudo cum mundanis superbiae concupiscentiam e X citat & auget; quemadmodum consuetudines impurae, cupediae, voluptatum sensu irinis surpatio, augent concupiscentiam carnis. Quod ad Ethicam observare admodum necesse est.
Utilissimum est dari in cercbro vestigia quae hominem sibimetipsi
indesinenter repraesentent, ut sui curam gerar; utilillimum quoque est alia dari vestigia quae formandae & sovendar cietati inserviant, chira homines non nati sint ut solitarie vivant: sed ex quo illa vestigia delendi, prolubitu, ac tibi expediret, potestatem amisit homo, ab ijs continuo ad malum instigatur. Clim non postit quin sc metipsum sibi mctips perpetui, repraesentet, ad superbiae, Γc vanitatis mollis , ad alios aspernandos, ad omnia in sui bonum vertenda indelinenter incitatur: & clim non sit arbiter vestigiorum quibus ad fovendam cum aliis iacietatem sollicitatur; obsequii, adulationis, invidiae, & similium affectuum motibus, invitus agitatur. Itaque illa omnia vitia quae spiritualia dicuntur a carne oriuntur, aeque ac impudicitia,& intemporantia.
619쪽
Non modo sunt in cerebro nostro dispositiones quie in nob s excῖ-tant sensi s, Sc motus tenduntes ad propagationem speciei , & conservationem vitae; sorte etiam plures iunt quae excitant in nobis coo itationes , &affectus, relate ad societatem, & ad vitae nosti ae nec non amicorum tranquillitatem, ac securitatem stabiliendam. Omnibus cor poribus nos ambientibus natura unimur, & per illa corpora omnibus rebus quae ad nos aliquatenus referuntur. Iam autem non possumus iis uniri nisi per certas dispositiones in cerebro existentes. Cum ita que non postimus impedire actionem illarum dispositionum naturalium, unio nostra Vertitur in dependentiam, & per corpus nostrum obnoxij fimus omni vitiorum generi. Non sumus purae intelligentiae: omnes mentis nostrae dispositiones quasdam in corpore producunt etiam dispositiones sicut dispositiones corporis excitant etiam pares dispositioneS in mente, credendum tamen non est mentem nihil omnino posse accipere nisi per corpus; sed id fit quia quandiu ipsi unitur, nullas suscipere potcst mutationes in suis modificationibus quin corpus ipsum quasdam etiam recipiat. Potest equidem illuminari aut excipere novas ideas, corpore eas nil participante; sed id fit, quia ideae purae non sunt modificationes mentis, ut id alibi probavi: hic non loquor de ideis sensibilibus, illae enim ideae includunt sensationem; jam autem omnis sensatio est modiis
CONTRA ARTICULUM UNDECIMUM ET DUODEDIMUM
Si peccatum originale transmittitur propter communicationem inter cerebrum matris & cerebrum infantis, mater est causa peccati, Pa-yieu ρ ν u. ter Vero nullas hic partes agit. Paulus tamen nos docet, per hominemaeum homi- peccatum introivisse in mundum: ne loquitur quidem de muliere, Ergo &c.
Inim I - ὰ - David se a matre,in iniquirate concipiis fuisse Ecclesasticus dIch,
.na,r de homine verba facit. D. Paulus contra dicit peccatum intrasse in
eo, eepit me mundum peI hominem, de muliere mentionem nullam agi r. Qiii con-m -- ciliabuntur istaec testimonia; SI uter amborum excusari deberet, si al- . excusare necesse esset y In sermone vulgari nunquam mulie-
,. I ., ri tribuitur res quae ad ipsam nullo modo spectat , quaeque tota est .speeen ic hominis; sed saepe honiihi tribuitur quod spectat ad mulicrem, quia teritam homo est caput & dominus mulieris. Videmus Evangelistas & ipsam Beatam Virginem appellare DivumJosephum Patrum Jesu Chrilli,chm
620쪽
illa dicit filio suo; Ecce pater tuus, ct ego dolentes quaerebamus te. Cum ita- Lu . que Scriptura Sacra asserat nos per mulierem obnoxios esse morti &peccato; credere omnino necesse est, nec potest in hominem rejici : sed quamvis in aliis locis asserat per hominem peccatum iit trasse in mundum id credendi non tanta incumbit necessitas, cum id quod est mu- Iieris homini tribui postit: ac si per fidem hominem aut mulierem excusare teneremur, hominem potius quam mulierem excusare rationi magis consentaneum esset.
Existimo tamen locos supra laudatos ad literam esse explicandos, ac dicendum hominem & mulierem veras esse peccati causas sed quemque suo modo: mulier, in eo quod per illam peccatum communicatur.
sicut per illam homo gignit liberos: & homo, quia ipsius peccatum est
causa coneupiscentiae, ut ipsius actio est causa fecunditatis mulieris, aut communicationis quae est inter matrem & infantem. Certe homo est qui mulierem secundam facit, ac ipse per consequens causa est communicationis quae inter corpus matris & corpus infantis deprehenditur, c iam illa communicatio sit principium vitae infantium. Ista autem communicatio non modo corporibus infantium dat dispositiones corporis matris, ipsorum etiam menti dat dispositiones mentis matris: Ergo dici potest per unum hominem peccatum introivisse in mundum, ut dixit Paulus; sed nihilominus propter illam communicationem dicendum quoque , peccatum orιra ex muliere, per eam, nos omnes obnoxios esse morti ct matrem n6bam nos concepisse ιn iniquitate, ut id in
aliis Scripiturae locis dicitur. Dicet forte aliquis, etsi homo non peccasset mulierem tamen semper parituram fuisse liberos peccatores: cum enim ipsa peccasset, pote itatem amiserat quam Deus ipsi in corpus concesserat, atque ita licet horno justus permansisset , cerebrum,& proinde mentem infantis ipsa cor rupisset , propter communicationem quam cum ipso habebat.
Certe id vero simile non videtur; Cum enim homo jtillus, nihil saeiat nisi sapienter, & consulto, non potest dare mulieri mi seram illam fecunditatem gignendi liberos peccatores. Si justus perstet, liberos non vult habere nisi propter Deum, jam vero liberi peccatores nunquam possunt esse accepti Deo, nullum enim hic suppono mediatorem. Volo tamen, re sic posita, matrimonium semper subistitisse, hominem que uxorem cognovissc. Sed omnino certum est corpus uxoris ad mai i- tum pertinuisse; illius corpus ex corpore mariti eductum fuerat; duo erant tu carne una. Certum quoque clξ liberos aeque pertinere ad patrem ac ad matrem. Hoc polito non possum mihi persuadere
foeminam post peccatum suum fuisse amissuram potustatem in corpus, nisi maritus aeque ac illa pecasset. Illud in natura ordini repugnasset; scilicet hominem justum habuisse corpus corruptum & li-bς S peccatores. Iam autem est contra ordinem, seu potive contradictorium est; Deum justum animadvertere in hominem in integritate PQrsecta vinantem. Hanc ob causam Eva statim post peccatum nullos