장음표시 사용
211쪽
rins s ECvNDA. QVAEsΤIO PRIMA. TDices secundo elementa alterantur alteratione corruptiua, altera tio corruptiua tendit ad transinutationem. ergo elementa transmae
Respondeo.elementarium qualitatum actiones dupliciter spectari posse. primo ut exercentur in mixtis, &sic possunt esse corruptiuae, & ad minorum transimulationem tendere. iecundὀ,vi fiunt inter ipsa elementa, extra mixtum , &hoc pacto ordinantur ad castigationem muruam elementorum, ut ex ipsis castigatis , & quo ad qualitates refractis , confiirgat mixtum, nec sunt corruptiuae alicujus substantiae. Dices tertio. quaedam sunt corpora quae fere tota in ignem abeunt, Vt puluis tormentarius dcc.non est vero probabile talia corpora,maxima sui parte constare igne , ergo producitur de novo, ergo elementa sunt generabilia & corruptibilia. Respondeo quod si aduersarisi legissent Aristotelem s. de generatione texm 8 . & 3. Physicorum textu 1. tali non uterentur argumento ; Philosophus enim primo loco, ut probet elementa manere formaliter in mixto, ita argumentatur; cum mixta ditatuuntur,separantur ex illis elementa, praeerant igitur in illis, si quidem in ea dis loluitur unumquodque ex quibus constat. Applicent aduersiarii hunc discursum materiae de qua agimus hoc modo; cum puluis tormentarius corrumpitur separatur ex eo ignis in magna copia , praeerat igitur in illo, squidem unumquodque dissoluitur in ea ex quibus constat. Quid ad hoc aduersarij 3 Secundo, loco citato docet Philosophus non dari quintum elementum,quoniam quatuor tantum ex mixtis separantur; at si ignis ille produceretur de novo, male argumentaretur Philosophus, ut per se manifestum est. denique mixta mouentur motu praedominantis elementi, ut docent communiter Philosophi; atqui non possunt ita moueri sine actuali inexistentia ipsius elementi, ergo clementum praedominans actualiter inexistit mixto. quid ergo mirum si separetur ex mixto ad mixti corruptionem. Ex his colligi mr elementa esse corpora simplicia sine compositione j ex materia & lorma. & probatur facile ex dictis, quia si non essent simplicia, sine ulla compositione ex materia dc forma , non essent na--fine tura sua incorruptibilia, sed proprie loquendo corruptibilia,cum corruptio proprie loquendo, sicut est passio compositi ex elementis, ut ma. optime notauit simillis doctor 3. dist. Σ1. numero s. ita etiam , fit per dissolutionem partium , &conuenit composito ex contrarijs, ut 'recte notauit idem subtilis doctor in . dist. 43. numero 23. confir- matur quia elementum ab Aristotele ijsdem paeia verbis describitur, quibus materia prima; nam s. Mel.cap.3. elemetum Vocat id ex quo
primo insito ac specie indivisibili in aliam speciem aliquid componi-
212쪽
tur ut vocis elementa sunt ex quibus primum componitur vox, S: in quae vitimo diuiditur, ergo elementa sunt corpora simplicia; alio quin non essent illa ex quibus primo coponitur mixtu. & hoc optime notauit Scipio Capitius libro a. de principijs rerum folio Ioue. ex quo constat Philosophum sui immemorem sibi contradicere, cum asserit
elementa constare materia & forma.
x Dices non ideo materia prima distinguitur ab elementis, quod ipsa incorruptibilis sit, elementa nequaquam , sed quod ipsa actu secundum suam entitatem in omnibus mixtis repetiatur, elementa autem tantum secundum suas virtutes.
Respondeolioc quod asseritur, ultimum esse aduersariorum C dendi modum, qui & illis praecludendus est hoc paeto. elementa inmixtis sunt secundum suas entitates, & non tantum secundum suas i. virtutes & qualitates. Probatur primo ex Philosopho qui clarissi ine--ia salia in hac est sententia multis in locis , & primo quidem, . Met. textu in mim, ram ultimo, in principio & in fine , ait ignem in carne & osse macie - . .: re, sicut manent littterae A. B. in syllaba Ba. & primo de Generatione
textu 8 . ut probet elementa manere formaliter in mixto, ita ratioci natur. cum mixta dissoluuntur, separantur ex illis elementa, praeerat
igitur in illis siquidem in ea dissoluitur unumquodque,ex quibae constat. Imo ut ex textu 6 1. primi Pbysicorum habetur, illa sunt componentia aliquid, in quae illud resoluitur. Deinde tertio Physicorum
rex tu S. docet non dari quintum elementum, quoniam quatuor solum ex mixtis separantur. Praeterea primo degeneratione, ubi ex instituto examinat hanc quaestionem,textuss. asserit miscibilia nori es e bere corrumpi in mixtione, &propterea ait lignum non misceri Camigne ex eo genito, quia corrumpitur λ jam vero si elementa amitte. . rent entitatem subitantialem, corrumperentur. Denique libro primo degeneratione animalium cap. Is . negat semen decidere ex omnibus partibus animalis, quia etiam decidere posset ex igne ; haec autem illatio ridicula est, nisi elementa snt actu in mixto. haec de mente Aristotelis. Ratione etiam probatur & eadem veritas , & primo quidem excommuni loquendi modo quo dicimus mixta componi ex elementis ; cui modo fauet ipsum nomen Sc notio clementi; quia clementum est id ex quo alterum fit cum inst laic autem modus loquendi non potest commode saluari; nisi dicamus mixta ex elementis constare actu in existentibus. i. mixtio est miscibilium alteratorum unio primὰ degeneratione textu ultimo, at si clementa quae prius erant formali ter, desinunt esse formaliter, non est unio nisi niateriae tantum ; ipsi
autem clemen ta erunt corrupta,non alterata; alteratio enim dicit ima.
rationem tantum secundum qualitatem , Ut primo de generatione docet ipse Philosophus. Tertio mixta mouentur motu praedominantis
213쪽
.PARS SECUNDA QUAESTIO PRIMA. 3tis clementi, ut experientia constat, atque non possent ita moueri sine actuali in existentia ipsius elementi, ergo &c. Confirmatur quia non potest motus ille reterri in formam mixti, cum sepe in loco qui
per talem morum acquiritur, corrumpatur mixtum , exempli gratia, quando ex praedominio terrae aliquid infra aquam mouetur, ubi in t rit; nulla autem forma naturaliter appetit secum suae corruptionis.
Accedit quod ide motus alitui saepe sit naturalis, & eidem etia sit violentus, exempli gratia motus progressivus quo animal mouetur sursum. Haec explicari non possunt nisi elementa dicantur achi in existe- . remixto , ergo actu inexistunt. Qarto idem facile probari potest ex causa finali elementorum , sunt enim natura sua ordinata ad mixtionem tanquam ultimum Ac praestantissimum ad quod possint concurretre. ergo mixtio non est deperditio elementorum. consequentia clara est, quia ut inductione constat, nihil a natura ordinatur ad sui corruptionem laquam ad summum&praestantissimum bonum ad quod potest concurrere. Denique experimur elementa ita esse in mixto ut possint ex illo separati secundum suas entitates formales & substanti les. ergo vere secundum illas in existunt mixto; quomodo enim separemur, nisi inexisterent hanc materiam pluribus hic non probabimus,
quia non est hujus loci. Interim aduerto omnes veteres Peripateticos, Arierroem, Philoponum, Avicennam, Alexandrum, existimasse nobiscum elem emta esse actu in mixto, secundum suas entitates substantiales ,&non tantum secundum qualitates ; quos ex recentionibus
sequuti sunt Cardinalis Contarenus libro 3. de elementis, Raguseus
disputationes. Peripatetica, per totam , Femelius lib. 2. de elementis, cap. 7.& 8 Zabarclla in opusculo de mixtione, Duncanus libro I. Ationilis.
Physiologiae cap. s. Franciscus Bonamicus, Hyeronimus Taglia Petra, Archangelus Mercenarius, Epiphanius Ferdinandus Mei Iapien- Fὸris Lin. sis, Dandinus M alij. Ex quo patet nos non multiplicare entia sine necessitate, quando ponimus elementa esse inmixto secundum suas Misismi.-.entitates. Patet L. solutio ad id quod solet obi jci, videlicet, incredibile esse ladipem in se continere ignem, aut inferro contineri aerem. Praeterea incredibile etiam esse in piscibus ignem reperiri, extingueretur erum ab aqua. Respondeo enim noncsse indredibile, quod dicitur, quia elementa possunt conseruari cum qualitatibus valde reti
istis, Sideo ut omittam ea esse incorruptibilia ὶ non est necesse ut ignis qui ibi est extinguatur ab aquL Adde hoc argumentum , aequCaduersarios ac nos vigere. Quaero enim ab illis quo modo ex silicisus ' iqui diutissime fuerunt in aqua potest excuti ignis ' Quod si latebat in pSris quomodo potuit in aqua conseruari 3 Deinde admittunt ad uersarij in mixtis qualitates refractas. Quaero igitur; quomodo piscis vel quod libet aliud mixtum possit conseruare suum calorem in aqua
214쪽
modissima. Dico igitur conseruari vel pruter sitiam densitatem, ' et propter duritiem, quae, non admittunt in 'penetralibus actione m
Dientem ; Vel quia elementa contra actionem contrariorum cc n- seruantur a forma mucti, sicut in vivente, calor Iuturalis, & elementa ne diuellantur. continentur ab anima , ut docet ipse Aristoteles L. de anima cap. 39. vel propter aliam causam quam ipsi etiam teneatur adferre, qua allata illam ipsis reddemus ; vel denique & est ve raratioὶ quia sunt incorruptibilia & ingenerabilia. Patet 3. solutio id . id quod obi jcitur, si elementa essent actu in mixto , sequeretur I. generationem mixti esse alterationem , quia quid quid aduenit enti in
atrii est accidens, forma autem mixti adueniret entibuz in aetii. ergo esset accidens , & consequenter generatio mixti esset alteratio. a. . sequeretur subjectium generationis non esse materiam primam, sed ensachi. 3. sequeretur generationem unius non esse corruptionem alteriusi contra Aristotelem. Patet enim solutio. Ad primum enim neganda est prima sequela , quia forma mixti non aduenit emi in acta perfecto, & completo . sed in completo dumtaxat , & subordinato actui perfectiori ut in simili dicemus suo loco de formis partialibus. Esset autem mixtum aggregatum per accidens, si elementa rio essent subordinata formae perrectiori, & si mixtio fieret per solamiua ta possitionem: Sed hoc non fit. Ad secundam sequelam, dico subjectum generationis esse materiam primam nudam , nempe ipsa elementa, neque praeterea esse ens actu , id est completo sed in completo, & veterius ordinato. Ad tertiam , neganaa est sequela , Quia uando mixtum generatur , elementa corrumpuntur, non qui clemsecundumentitatem, sed secundum quod vkimum habent esse , di hoc satis est. actu
Respondeo in nostra sententia hoc argumentum parum Urgere; cum enim ponamus materiam primam nihil aliud esse quam elemen- ta, hoc ipso quod corrumpitur mixtum inanimatum & resoluitur iri elementa, datur resolutio usq; ad materiam primam. Qui distimne materiam primam ab elementis respondere possunt quod Aristoteles primo Physicorum dicit,& si corrumpitur aliquid in hoc abibit vltimum, idest, fit resolutio usque ad materiam primam,hoc intelligendum, vel mediate, vel immediate, unde quando corrumpitur mixtum, non resoluitur immediate in materiam primam,sed meciate duntaxatά sed si postea corrumpatur elementum immediate fiet resolutio usquci ad materiam primam. Dices stanndθ. non possunt esse plura corpora in eodem loco. ergo XI. Dices primo. si elementa manent ερογυ-- μ' aliqua substantia & non fieri resilutio
autem aduersatur Aristoteli. ergo & in mixto,posset corrumpi ad materiam primam', hoc Diuitiam by Gorali
215쪽
elementa non sunt actu in mixto. Respondeo negando consequentiam, & ratio disparitatis est, quia plura corpora sua mole occupant loca, neque quantitates eorum se penetrare possunt, &ideo unum pellit alterum. At elementa inmixto, si in eadem sunt parte materiae, de quo postea, non habent diuersam molem aut quantitatem. Addo hoc argumentum procedere contra formas partiales, quas tamen admittunt plerique aduersario
Dices tertio. elementa sunt terminus a quo mixtionis,forma mixti est terminus ad quem. ergo elementa corrumpuntur adueniente forma mixti. consequentia probatur,quia terminus a quo abi jcitur adueniente termino ad quem.
Respondeo duplicem in mixtione distingui posse mutationem. altera est productio formae mixti; altera velut antecedens materiae dispositio, elementorum nempe permixtio & temperatio. Si prioris mutationis quaeratur terminus a quo , v t in qualibet generatione,est for-m e priuatio,&terminus ad quem, ipsa forma producta. Si posterioris, terminus a quo sunt ipsa sementa separata & distincta viribusque& substantijs integra; terminus ad quem illa ipsa unita,permixta,&Viribus castigata ; absolute autem considerata ut elementa sunt & si1mplicia corpora,nullius termini vim habent, sed materiae. Dices quarto. si elementa essent actu in mixto, violenter in illo conti aerentur, ut pote valde alterata & ref acta quo ad naturales proprietates hoc autem videtur absurdum. ergo &c.
Respondeo elementa dupliciter considerari posse, vel quatenus sunt naateria mixtorum lita enim elementa appellat Philosophus . Metaphysic. textu ultimo, & 2. Physicorum: si primo modo considerentur, non minus naturale est: illis habere qualitates reseactas, qua in sit secundo modo spectentur,sit illis naturale,esse in loco sursum aut deorsum. D ices quinto. si elementa manerent actu in mixto,sequeretur formam mixti esse in multis inter se realiter distinctis, verbi gratia, inmiscibilibus ; hoc fieri non potest, quia quae specie differunt combtinuari non possunt, ut docet Philosophus 8. Physi. text. 63. Respondeo distinguendo sequelam. esse in multis inter se realitet Histin istis, faciendo illa unum, concedo sequelam, non faciendo Vnu, nego sequelam. ut haec distinctio intelligatur, aduerte miscibilia intiori naturae antequam educatur forma mixti de potentia miscibitum siue subjecti, esse contigua, idest, habere immediatum conta- istum ; ut autem contigua fiant continua, requiritur homogeneitas forinae 3 atque ita cum ponitur forma mixti in miscibilibus, siue ea
216쪽
rs SELECT. DISPUT. PHILOSOPHI C.
ponatur per eductionem, siue non, ponitur homogeneitas Armae, idest, ponuntur miscibilia habere eandem formam substantialem, M uae antea erant contigua fiunt continua. explicatur a simili, exemplo educto ex principijs aduersariorum. Si vinum & aqua ponantur nabere immediatum contactum,non erunt continua,sed contigua duntaxat, quia non sunt homogenea ; sed si vinum conuertatur, ut conuerti credunt aduersiirij, tunc fient continua. Quod si elementa considerentur non secundum quod informantur forma mixti, sed prout singula sunt talia entia partialia, non sunt continua , sed contigua duntaxat, quia ut sic sunt heterogenea, & hoc selum est quod voluit Aristoteles loco citato; quia tamen ab lute loquendo in mixto habent eandem formam , absolute dici debent esse continua.
Dices sexto. Aristot. I. degeneratione, text. 84. ait elementa non
manere actu, sicut corpus, & album, neque tamen distingui, quia virtutes eorum manent; Ac secundo de partibus, cap. i. dicit mixtum constarepotius ex virtutibus elementorum,quam ex ipsis elementis; virtutes autem elementorum vocat primas qualitates; dc primo coeli, text. ait elementa inesse mixtis potestate. Respondeo Aristotelem textu illo 3 4. citato nolle virtutes elemes torum manere in mixtis sine entitate substantiali elementorum, hoc enim naturaliter est impossibile, dicit autem non manere actu sicut, corpus,& album, idest, non esse entia ultimo completa, alteri form non subordinata, quia, ut cum eodem Aristotele docuimus, elementa sunt materia mixti, illiusque formae subordinantur. Ad illud autem quod addit elementa non corrumpi,quia saluatur virtus eorum, si virtutis nomine intelligamus qualitates, est demonstratio a posteriori, talis; Videmus in mixtis remanere vires &qualitates clementoria, igitur ea corrupta non sunt. Si autem nomine virtutis ipsam substantialem formam malumus intelligere, ut quidam interpretantur, ardumentusa est a priori, tale manent formae elementorum, ergo dc clementa. quae interpretatio, si consulatur textus graecus, non modo tris
videtur extorta, ut videri potest si attendamus vim laetinae vocis, qua usurpauit latinus interpres, sed etiam valde similis locutioni Aristotelicae ; Graecus enim textus habet, quo vocabulo lape apud Aristotelem significatur primum ipsum principium esscacitatis. testis est Simplicius 1. de anima in text. I . ubi Philosophus vocat animam, est potentiam & principium. Ad L. locum de partibus respondeo usitatum esse Aristoteli, ut formas substantiales elementorum nominibus sitarum qualitatum appellet ; 'quod ita frequens ipsi sitit, ut quidam neque ignobiles Peripatetici putarint se cundum doctrinam ejus primas qualitates esse formas ipsas ele-
217쪽
mentorum, in quibus numerantur Alexander, S: alij, apud Raguisum intomo Peripateticarum disputationum, dispalatione Is. quare mirum non est, si hoc quoque loco dicat qualitates esse materiam ex qua sunt mixta; nam alioqui cui venire posset in mentem primas qualitates ab Aristotele constitui materiam mixtorum. Uocauit ergo Philosophus formas elementoru potetias ipsorum, quod illi non inusitatum esse ostendimus, easque ut nominaret adlii Suit nomina qualitatum elementorum.sed, inquies, quare Philosophus dixit formas elementorum esse materiam mixti, neque dixit potius ipsa elementa esse materiam mixti Z Respondeo,quia materia prima, in eius sententia,ex qua componuntur elementa, non est in se magis determinata ut sit potius mixti,quam elementi materia; forma autem elementi est id cui immediate conuenit esse principium mixtionis. ideoque ut explicarecratione cujus habeat elementum ut sit materia prima mixti, id tribuit ejus formae. Respondeo secundo eo loco Aristolem velle melius fortasse dici ex elementorum facultatibus esse mixtum, non tamen nega re elementorum substantia in compositionem mixti venire ; sed idcirc o affirmare quod ad mixtionem non sit satis, ut quidam veterum
putarunt, elementa in minimas partes diuisa juxta se collocari, sed etiam necesse sit ipsa per mutuam actionem&passionem suas sibi facultates communicare , ut explicat illo loco Foelix Accorombonius ex Mix Am-
his duabus responsionibus, prima facilior est, ut raque tamen ad mentem Aristotelis. Ad tertium locum dici potest Aristotelem ibi & alijs in
locis, quibus asserit elementa esse in mixto in potentia, nolle elementa non esse actu in mixto, sed solum velle ea non esse actu in mixto separata&distinista, quia continuantur ratione formae mixti; vel certe elementa respectu formae mixti habere rationem potentiae& mat riae, quod verissimum est, ut ex ipsemet jam vidimus. neque dicas cum aduersarijs elementa in mixto esse superqua, eo quod contineam tur eminenter illorum formae informa mixti nam primo hoc nihil facit ad explicandam rationem mixtionis, quia elementa, ut diximus, pertinent ad mixtum ut partes ejusdem materiales. secundὀ unde constat aduersariis formam mixti eminenter continere elementa. certe nulla forma eminenter continet suam materiam, cum qua debet constituere unum per se. tertio ad mixtionem explicandam non satis est qualitates elementorum manere in mixto, alioqui in uno elemento possent contineri caetera elementa, cum in eo possint qualitates om
nium reperiris hoc autem est apud Philosophos inauditum. Quaeres qua ratione elementa maneant in mixto Z in singulis ne XIL
Respondeo omissis varijs dicendi modis, in singulis partibus sensibilibus mixti manere & reperiri omnia elementa, ex quibus coInpO
218쪽
nitur, posse tamen reperiri partes adeo exiguas & fere insei,sibiles, in quibus non omnia reperiantur. Ratio est quia si mixtum tale esset, ut omnes ejus particulae omnia elementa haberent, nulla ratio esset, cux
haec pars potius quam illa, in hoc potius, quam in illud elementum,
per reiblutionem abiret. Contra hunc modum explicandi duae proponi possunt dissicultates. prima est ex ea sequi, non aliam esse mixtionem, quam juxta possitionem illam Antiquorum quam impugnat Aristoteles. secunda, quamlibet particulam mixti non esse mixtam ;negamus enim in quavis particula inesse omnia miscibilia. Verum ad primam respondeo nos non facere mixtionem ad sensum,quam, Ari-itoteles impugnans Empedoclem, rejecit , nam ille ponebat mixtio
item fieri per juxta positionem clementorum,neque agnoscebat vllam alterationem aut actionem aliam, nisi quod per poros unius corporis, alterius corporis particulae confunderentur; nos autem volumus elementa alterari,&post illam alterationem, in ea tan uam iamateriam, introduci formam mixti. Ad illud quod dicitur secundo loco quamlibet particul am mixti non fore mixtam; Respondeo qualibet particulam non fore mixtam. hoc est, compositam ex quaru clementis, sed quamlibet particula fore mixtam, hoc est, miscendam caeteris elementis, & hoc sensu, quaelibet particula mixti debet esse mixta. Neque idem est, misceri, & componi ex miscibilibus; Neque unquam ait l)hilosophus particulam quamlibet mixti esse mixtam, sed teinperati temperatam ; hoc enim significat verbum graecum quod crasim & temperaturam significat. miscentur igitur elementa, non quod sese penetrent, sed quod omnia & singula inter se confasius ele ad certam crasim reducant. Sed, inquies, in hac sententia videmur asserere omne corpus mixtum esse haeterogeneum quandoquidem
in minimis mixti particulis ponimus diuersa specie elementa : at hoe ridetur absurdi im, cum communiter Philosephi discrimen statuant inter homogenea & heterogenda. Respondeo recte diuidi mixtum inliomogeneum &heterogeneum, illudque dici heterogeneum , quod constat ex partibus quarum est diuersa crasis; quemadmodum patet in diuerss partibus anes alis, quas ipsi etiam aduersari j fatentur esse
heterogeneas&dissimilares Oo diuersitatem crasis & complexionis, quamvis negent pluralitatem formarum partialium: homogeneum vero mixtum esse, cujus omnes partes constant simili temperamento& cras. Neque tefert, quod secundum hanc sententiam omne mixtum constet diuersis elementis specie differentibus,& consequenter
partibus specie distinctis; Id enim non obstat quin mixta quaedam homogenea dici possint ob aequalitatem de similitudinem temper metui. Accedit quod quamvis pars mixti per se existens,idest,quae per se, a toto separata, existere potest, sit similis alteri quoad formam te
219쪽
speciem ultimam ; est tamen prout incisistens ita similis alteri, ut forma aliqua disserat supposito quod elementa formas habeant) voco autem partem in existentem , partem aliquam minimam, ex elementis minime compositam, quae per se extra totum nequit existere.
quod autem Philosepho non repugnet in quovis mixto contineri partes materiales specie differentes, ex eo certum redditur, quod elemento tanquam proprium tribuat, esse ita simplex , visit indiuisibile in alias species, quod denotat mixtum corpus utique magis esse com positum quam corpus simplex. Ex his omnibus probatum manet materiam primam non distin- XIII. gui ab elementis, & consequenter nullam talem dari materiam, qua- Iara, Minialem sibi finxit Aristoteles. contra cujus sententiam praeter dicta,multa disputat Iacobus Martinus Conterraneus noster apud Othonem
Casnannum in Marinarum quaestionum tractatione Philosophica pagina 33. 3 . dc 33. Ex quo habetur ipsa elementa simul sumpta petmodum unius esse materiam primam adaequale sumptam mixti perfecti ; separatim vero sumpta,esse materiam primam inadaequale mixti persciti, eo fere modo quo recentiores communiter Philosophantur cum Scotistis de formis partialibus in ordine ad animamc ac proinde ridicule obij ci ex nostra sententia esse . materias primas. Qiystio, hoc loco esse posset, an sicut materia prima est actu in omnibus mixtis, ita omnia quatuor elementa sint actu in ijsdem. Sed quaestio est alterius loci. Breuiter tamen responderi potest ad mixtum perfectium constituendum requiri omnia 4. elementa, illaque esse mixti perfecti
adaequatam materiam. Ita docet Aristoteles 2. de generatione textu 9. Omnia, inquit, mixta corpora quaecunque circa medium locum fune
ex omnisuu composita sunt simplicibus. Cusin doctrinae duplicem adsere causam Aristoteles. prima est , quia in mixtione requiritur terra, ut
conssistat mixtum; requiritur aqua, ut recipiat figuram. ergo etiam alia duo corpora requiruntur. consequentiam probat Aristoteles ex
principijs ab antiquis, cum quibus ibi agit, concessis ; quia, videlicet,
generationes mixtorum fiunt ex contrarijs; sed terra est contraria a ri, M aqua igni. ergo si mixtum fit ex terra, fiet etiam ex aere 1, etsi fit ex aqua, fiet etiam ex igne. i. Ratio Philosophi est, quia ex ijs res naturales constant, ex qua us nutriuntur , sed omnia mixta nutriuntur ex omnibus elementis. ergo &e. Minorem ostendit exemplo Plantarum , quae non tadium terra, aqua, aere, verum & exhalationi auricis augmentum capiunt. δ
220쪽
An marem prima habeat propriam existentiam disinctam
HANC quaestionem instituimus tantum , ut sciatur , quid, sepia
posita communi sententia de materia prima, nimirum Aristotelica. de ea dicendii sit. simposita ergo distinctione materiar primae ab elementis controuersia est, nec leuis, inter D. Thomam & Scoturn anilla habeat propriam existentiam quam non accipiat a forma. Negat D. Thomas pruna parte quaest. 7. art. t. ad 3. & quaest. 4 . art. L. ad s.&quaest. . de potentia art. I. & post ipsum communiter ejus discipuli ; quos sequuti sunt Zabarella lib. 2. de materia cap. 4. Valesivit controuersia 7. ad Tyrones. Collegium Complutense disput. 3. Phy. sicae quaest. 1.&alij. Affirmat Scotus noster in L. dist. I 2. quaest. t. st L. de alibi pe, quem sequuntur omnes ejus discipuli quod oe. rum est, Nominales omnes ;& ex recentibus Pererius lib. 1. Physici cap. is. Toletus I. Phys quaest. 17. Ualentia s. parte disput-3. qain. t. puncto 2. Fonseca, Molina, Suarius, Baranetanus,&alij. Ad quaestionis decisionem. Praemitto inter citatos authores controuersiam esse ; an male
dici debeat pura potentiam ad quam q uaestionem explicandam , duo suppono. Primum est potentiam esse duplicem, aliam activam, aliam passivam. Potentia activa definitur ala Aristotele s. Metaph. tex t .& 9. 1ctaph. textu L. principium transmutandi aliud quatenus aliud. Pastiua vero definitur principium transmutandi . ab alio, in quantum est aliud. Secundum est, cuicunque potentiae opponi aliquem actum; potentia enim alicujus actus est potentia , & actus alicujus potentiae est actus; quare potentiae passiuae respondet actus formalis qui in illa recipitur; actus autem formalis est forma aliqua, vel substantialis, vel accidentalis ; potentiae autem activae respondet actus, seu res quae ab ipsa producitur; Rursa potentia passiua opponitur potentiae activae,& potentia activa opponiturpasmae ; omne enim quod patitur ab
alio, & recipit aliquid ab illo, prius potens est illud re pere,& omno quod pretinucit aliud. prius potens est illud producere Cum ergo omne quod non existit, & potest existere , habeat aliquo modo po tentiam passiuam ad recipiendum esse ab aliquo agente , quae pote tia nihil aliud est ex parte rei postibilis produci , nisi non repugnantia adessendum ab alio, & ex parte agentis virtus ipsius productiva, fe-